3. A Vía Campesiña nace
formalmente en 1993.
• Reacción por non incluirse os intereses do
campesiñado dentro do GATT (Acordo Xeral
sobre Aranceles Aduaneiros e Comercio).
• Lanza o concepto de Soberanía Alimentaria e na
actualidade é o eixo central do movemento
mundial.
• Movemento diverso no que se aglutinaron varias
loitas.
4. SOBERANÍA ALIMENTARIA
• Debe garantizar tres conceptos básicos:
• A alimentación como Dereito Humano Básico
• Todos os pobos e Estados teñen o dereito a
definir as suas políticas do sector primario
• A base de estas políticas son as personas que
producen os alimentos
5. SOBERANÍA ALIMENTARIA
• Consideramos a Soberanía Alimentaria como
unha proposta integral e completa de
transformación do modelo agroalimentario
imperante.
• Creemos que ten en conta e valora todos os
actores que interveñen desde un punto de
vista respetuoso con criterios ecolóxicos,
sociais e culturais.
• Consideramos a Seguridade Alimentaria e o
Dereito á Alimentación, términos incompletos.
6. PRODUCCIÓN DE ALIMENTOS
• Fomentar un sistema capaz de abastecer a
poboación mundial con alimentos de calidade
• Respeto ao medio ambiente e ás persoas
• Contribuir a un modelo de desenrolo local
basado na economía campesiña e de xente do
mar
• Sistema que debería estar basado na
AGROECOLOXÍA, a pesca e acuicultura
ARTESANAIS.
7. O enfoque da agroecoloxía
• Concepto que xurde nos 80 en América Latina:
contacto entre investigadores e organizacións
campesiñas e indíxenas.
• Peza clave na Soberanía Alimentaria: forma de
coidar e respetar o medio ambiente, construir a
autonomía frente ás forzas do mercado e unha
cultura de resistencia que dé resposta á crise do
campo.
• Dimensión política: proponse un modelo NON
productivista, construcción de alternativas dende
un enfoque local e a través da participación.
8. Carácterísticas das técnicas agroecolóxicas
- Basadas no coñecemento e racionalidade campesiña.
- Económicamente viables, accesibles e basadas nos
recursos locais.
- Sanas para o medio ambiente e sensibles dende o punto
de vista social e cultural
- Evitan o risco. Adaptanse á situación dos e das
agricultoras.
- Melloran a estabilidade y a productividade total da finca e
non só de cultivos particulares
9. Agroecoloxía
- A difusión y desenrolo das técnicas e prácticas
agrícolas debe ser PARTICIPATIVA, involucrando aos
agricultores y agricultoras, que as probarán, evaluarán
e adaptarán por sí mesmas.
- As técnicas non chegan en forma de paquete
tecnolóxico: o que se toma por universal son os
principios ecolóxicos.
- Bancos locais de semillas e a sua articulación en
redes para o desenrolo dunha investigación
participativa constitue o comezo da Soberanía
Alimentaria.
- Productividade
10. Mercados locais VS modelo
agroexportador
• A Soberanía Alimentaria defende un modelo de
producción local que cubra o consumo familiar e,
no seu caso, a venda de excedentes nos
mercados locais e nacionais.
Propostas en torno ao cambio de políticas
gubernamentais:
• Retirar a agricultura de la OMC
• Crear institucións democráticas para a toma de
decisións agrícolas: participación de actores
implicados
11. Propostas en torno ao cambio de políticas
gubernamentais:
3) Romper cos desequilibrios de poder: entre países,
entre o pequeno campesiño e os grandes
terratenentes.
4) Promover políticas comerciais máis equitativas
que prioricen a producción para consumo local.
5) Priorizar unha relación entre producción e consumo
moito máis directa: redes alternativas de
comercialización.
DESARROLLO ECONÓMICO LOCAL
12. Prohibición da
especulación
• Limitar a especulación
financieira sobre os prezos
dos alimentos
• Re-regular os mercados
dos alimentos: prezos
xustos
• Protexer a producción
nacional
• Recurrir á diversificación
das especies e variedades
cultivadas
13. Reforma agraria integral
• Necesidade: descentralización das terras, reparto
xusto dos beneficios, acceso e control aos insumos
productivos (Semillas, terra, auga…) e uso dos recursos
social y ecolóxicamente sostibles.
• Debe integrar unha cosmovisión entre o espacio, o
territorio, a auga y a biodiversidade.
• Principio: sò teñen dereito á terra quen nela traballa,
depende dela e nela reside a súa familia.
• Xestión e control da agua: ámbito público, social,
comunitario, participativo, con equidade, sen fin de
lucro.
14. Reforma agraria integral debe
garantizar acceso a:
• Recursos naturais
• Semillas e especies • Capacitación técnica
animais criollas • Mercado seguro e
• Insumos para a prezos xustos
producción agrícola • Educación e saude
• Financiamento a de balde
baixo interés • Vivenda digna
• Tecnoloxía apropiada
15. SOBERANÍA ALIMENTARIA
• Protección da agrobiodiversidade: Facer das
semillas patrimonio da humanidade. Promover
a creación de bancos de material xenético
(libre acceso).
• Preservar a diversidad xenética das prantas e
animais, evitando o uso IRRESPONSABLE de
especies modificadas.
16. RELACIÓN AGRICULTURA E
ENERGÍA
• Presente en toda a cadea productiva e de
distribución e consumo
(PETRODEPENDENCIA)
• Fomentar modelos de producción, distribución
e hábitos de consumo basados en criterios de
AFORRO e eficiencia enerxética.
17. Pesca Artesanal
• Fonte primaria de sustento das comunidades costeiras a
nivel mundial.
• Menor impacto sobre o cambio climático: utiliza menos do
13% de combustible, menos destructivas con respecto ao nº
de peixes e ao seu hábitat.
• RECLAMASE:
– Frear a privatización das pesqueiras: devastando a existencia de
peixes.
– Prohibir pesca industrial en augas próximas á costa (así como as
prácticas destructivas)
– Rexeitar acuicultura industrial (especialmente acuicultura de
monocultivo como el CAMARÓN). Apoio a prácticas de acuicultura
tradicionales.
18. • Medidas que limiten o desenrolo turístico en lugares
donde se reduce o acceso de pescadores artesanais.
• Garantizar unha administración de recursos de pesca
mariña e de pesca en aguas próximas á costa a nivel
local da rexión. DEREITO pescadores artesanais a
poder participar plenamente na toma de decisións que
afecten á súa comunidade.
• Desenrolar medidas específicas para fortalecer e
protexer os dereitos das mulleres.
• Posibilitar o acceso a infraestructuras e ao crédito
Dereitos dos pescadores deben ser recoñecidos
legalmente, reforzados e implementados por
políticas nacionais e rexionais.
19. Reconstrucción das relacións campo-
cidade
• Desvalorización do rural a favor do “progreso”
• Envellecemento da población rural e éxodo
SOBERANÍA ALIMENTARIA
• Reconstrucción relacións en base a principios de
equidade, participación e solidaridad.
• Mundo rural vivo e dinámico: garantizar acceso a
recursos naturais e productivos á xuventude
campesiña e pescadora.
• Garantizar relevo xeneracional.
20. PAPEL DA MULLER NA
SOBERANÍA
ALIMENTARIA
SOLO POSUEN O
1% DA
PROPIEDADE DA
TERRA A NIVEL
MUNDIAL
Responsables do núcleo
familiar: históricamente
foron as encargadas do
cuidado e mantemento
de semillas
21. Papel da muller na Soberanía
Alimentaria
• Defensa dun modelo máis equitativo: redefinición
de roles e redistribución dos tempos.
• Para poder falar de participación equitativa ter en
conta que nos espazos de toma de decisiones, a
representatividade segue sendo DESIGUAL:
maioría homes.
• Títulos de propiedade da terra: en mans dos
homes.
Sin equidade de xénero non é posible o logro da
Soberanía Alimentaria.
22. Bibliografía
• Duch, G. (2010). Lo que hay que tragar. Minienciclopedia de política y
alimentación. Los libros del lince. Barcelona.
• Duch, G. et al. (2011)¿Por qué es la Soberanía Alimentaria una
alternativa?. Asociación Paz con Dignidad. Toledo.
• García Moreno, F. et al (2006). La revolución del supermercado.
Veterinarios sin Fronteras.
• García Moreno, F. (2008). Cultivando el Desastre. Agricultura/Ganadería
Intensiva y Cambio Climático. Veterinarios sin Fronteras.
• García Moreno, F. (2008). Especulandia. Introducción a la Especulación
alimentaria. Campaña “No te comas el mundo”, Veterinarios Sin Fronteras.
www.noetmengiselmon.org
• García Moreno, F. (2008). Cuando la ganadería española se come el
mundo. La deuda de la soja. Campaña “No te comas el mundo”,
Veterinarios Sin Fronteras.
• GRAIN (2008). ¡Se adueñan de la tierra! El proceso de acaparamiento
agrario por seguridad alimentaria y de negocios en 2008.
• http://www.grain.org/go/apropriacionesdetierra
23. Bibliografía
• GRAIN (2008). El negocio de matar de hambre. Acontrapelo –
www.grain.org/acontrapelo/ 1
• Holt-Giménez, E. et al. (2008). Introducción a la Crisis Alimentaria
Global. Grain, Entrepueblos, “No te comas el mundo”, Observatorio de la
Deuda en la Globalización y Veterinarios sin Fronteras. Barcelona.
• Llistar, D. (2008). La anticooperación. Los problemas del Sur no se
resuelven con ayuda internacional. Campaña por la Abolición de la
Deuda Externa ¿Quién debe a quién? http://www.quiendebeaquien.org
• Medina Rey, J.M et al (2011). Especulación financiera y crisis
alimentaria. Campaña “Derecho a la alimentación urgente”.
www.derechoalimentacion.org
• Rebollo, M. A. et al. (2010). Género en la Educación para el Desarrollo.
Editan Acsur-las Segovias, Hegoa.
• Vargas, M. et al. (2011). Navegando por los meandros de la
Especulación Alimentaria. Mundubat. Bilbao.
• Vía Campesina (2009). Agrocombustibles Industriales. Cuaderno nº1 de
la Vía Campesina. Yakarta.
• Vía Campesina. (2011). La agricultura campesina sostenible puede
alimentar el mundo. Yakarta.
