Si ka ndryshuar familja shqiptare nga dje -sot

2. Në vitet e fundit koncepti i familjes, por edhe vetë familja shqiptare është
duke kaluar një krizë të madhe.
Një krizë, e cila ia ka ndryshuar përgjithmonë fytyrën familjes tradicionale
shqiptare.
E kaluar është tashmë familja me gjysh, gjyshe, kushërinj e kushërira.
Tashmë familja përbëhet vetëm nga prindërit dhe fëmijët.
E kaluar është tashmë familja ku autoriteti i prindit ishte i
padiskutueshëm.
Familja, e cila dikur ishte e shenjtë, për të cilën kanë dalë aq shumë
proverba prej popullit, sot nuk ngjan më me të vjetrën.
Shndërrimi i shoqërisë, nga një shoqëri tradicionale dhe e mbyllur në një
shoqëri të hapur kapitaliste, si dhe ndryshimet rrënjësore sociale e
ekonomike, që ishin përfundim i këtij kalimi, krijuan një model të ri të
familjes, i cili nuk ngjan pothuajse në asgjë me vite më përpara.

5. Familja shqiptare përjeton sot të gjitha ato
dukuri dhe ndryshime që karakterizojnë mbarë
shoqërinë shqiptare.
Tipari i saj më i përgjithshëm sot është se ajo
është një familje në tranzicion.
Tiparet e saj dhe problemet me të cilat përballet
ajo janë po ato tipare dhe po ato probleme që
shoqërojnë transformimin ekonomik, politik,
kulturor e social të shoqërisë shqiptare, me
veçoritë që kushtëzon vetë natyra e familjes si
një prej institucioneve të shoqërisë.

6. Ndryshimi i marrëdhënieve martesore, bashkëshortore dhe
familjare.
 Sot, martesat me mblesëri janë bërë një dukuri mjaft e rrallë, që e gjejmë
kryesisht në zonat rurale.
 Po kështu, kanë ndryshuar marrëdhëniet midis burrit dhe gruas përsa i
përket rolit, detyrimeve dhe përgjegjësive që kanë ata në familje, si edhe
kontributit që japin në mirëqënien ekonomike e psikologjike të saj.
 Burri dhe gruaja, sidomos në familjet qytetare, janë sot në një pozitë më
të barabartë se në të kaluarën, jo thjesht përsa u përket të drejtave ligjore,
por edhe në shumë aspekte dhe veprimtari të jetës së përditshme.
 Një dukuri thuajse inekzistente 20 apo 15 vjet më parë, por relativisht e
përhapur në ditët tona, është bashkëjetesa para martese, ose bashkëjetesa si
një formë alternative e martesës.
 Emancipimi i femrave dhe dëshira e tyre për të marrë arsim universitar
dhe pasuniversitar, si edhe për të nisur një karrierë profesionale, kanë sjellë
si rezultat shtyrjen e moshës mesatare e martesës, si për ato vetë, ashtu edhe
për meshkujt.

7. Etografia është shkencë historike e cila studion kulturën,
zakonet, mënyrën e jetesës së popullit.
Do të përpiqemi të prezantojmë ndryshimin e madh që ndodhi
duke filluar nga koha kur ishin fëmijë gjyshërit dhe prindërit tanë.

8. Modeli me i zakonshem
i shtepive dikur
Shtepite e koherave te sotme

9. Magje ku gatuhej buka
Si përgatitej ushqimi?
Ku përgatitej?
Si dukeshin shtëpitë e
banimit?

11. Përpunimi i qumeshtit, bylmetit

14. Muzika shqipëtare në të kaluarën dallonte nga koha e sotme
sepse në këngë, në të kaluarën, përmbajtja e këngës ishte më
shume patriotike, kishin edhe mjete ndoshta më të vjetra nga
ato që sot përdoren.
 Muzika në kohën e kaluar ka shumë dallim me atë që sot
dëgjohet...

16. Më herët:
- Ciftelia
- Sharkia
- Surlja
Sot :
- Klarineta
- Piano
- Kitara

17. Janë pjesë e kulturës artistike popullore, që përfshin kërcimet
tradicionale në raste festash e argëtimesh popullore. Ndahen në
dy gjini: lirike dhe epike.
 Vallet lirike zënë vend të madh në folklorin koreografik.
 Vallet epike karakterizohen nga forca, burrëria, trimëria, karakteri
luftarak, madhështia

19. Çfarë bënin fëmijët dhe të rriturit në kohen e
lirë?
Meshkujt kur kishin kohë të lirë luanin lojra të ndryshme si:
kulla, kuti dhe klicka, filxhanash, hedhja e gurit, loja me
kapuca.
Vajzat punonin oja, me goblenë, luanin mes dy zjarreve me
guralecë.

20. Koha e lirë tani
Shumica e të rinjëve tani kohën e lirë e kalojnë duke luajtur në lojëra
elektronike ose shikojnë TV dhe kalojnë më pak kohë me familjen e tyre.