2. Në vitet e fundit koncepti i familjes, por edhe vetë familja shqiptare është
duke kaluar një krizë të madhe.
Një krizë, e cila ia ka ndryshuar përgjithmonë fytyrën familjes tradicionale
shqiptare.
E kaluar është tashmë familja me gjysh, gjyshe, kushërinj e kushërira.
Tashmë familja përbëhet vetëm nga prindërit dhe fëmijët.
E kaluar është tashmë familja ku autoriteti i prindit ishte i
padiskutueshëm.
Familja, e cila dikur ishte e shenjtë, për të cilën kanë dalë aq shumë
proverba prej popullit, sot nuk ngjan më me të vjetrën.
Shndërrimi i shoqërisë, nga një shoqëri tradicionale dhe e mbyllur në një
shoqëri të hapur kapitaliste, si dhe ndryshimet rrënjësore sociale e
ekonomike, që ishin përfundim i këtij kalimi, krijuan një model të ri të
familjes, i cili nuk ngjan pothuajse në asgjë me vite më përpara.
3.
4.
5. Familja shqiptare përjeton sot të gjitha ato
dukuri dhe ndryshime që karakterizojnë mbarë
shoqërinë shqiptare.
Tipari i saj më i përgjithshëm sot është se ajo
është një familje në tranzicion.
Tiparet e saj dhe problemet me të cilat përballet
ajo janë po ato tipare dhe po ato probleme që
shoqërojnë transformimin ekonomik, politik,
kulturor e social të shoqërisë shqiptare, me
veçoritë që kushtëzon vetë natyra e familjes si
një prej institucioneve të shoqërisë.
6. Ndryshimi i marrëdhënieve martesore, bashkëshortore dhe
familjare.
Sot, martesat me mblesëri janë bërë një dukuri mjaft e rrallë, që e gjejmë
kryesisht në zonat rurale.
Po kështu, kanë ndryshuar marrëdhëniet midis burrit dhe gruas përsa i
përket rolit, detyrimeve dhe përgjegjësive që kanë ata në familje, si edhe
kontributit që japin në mirëqënien ekonomike e psikologjike të saj.
Burri dhe gruaja, sidomos në familjet qytetare, janë sot në një pozitë më
të barabartë se në të kaluarën, jo thjesht përsa u përket të drejtave ligjore,
por edhe në shumë aspekte dhe veprimtari të jetës së përditshme.
Një dukuri thuajse inekzistente 20 apo 15 vjet më parë, por relativisht e
përhapur në ditët tona, është bashkëjetesa para martese, ose bashkëjetesa si
një formë alternative e martesës.
Emancipimi i femrave dhe dëshira e tyre për të marrë arsim universitar
dhe pasuniversitar, si edhe për të nisur një karrierë profesionale, kanë sjellë
si rezultat shtyrjen e moshës mesatare e martesës, si për ato vetë, ashtu edhe
për meshkujt.
7. Etografia është shkencë historike e cila studion kulturën,
zakonet, mënyrën e jetesës së popullit.
Do të përpiqemi të prezantojmë ndryshimin e madh që ndodhi
duke filluar nga koha kur ishin fëmijë gjyshërit dhe prindërit tanë.
8. Modeli me i zakonshem
i shtepive dikur
Shtepite e koherave te sotme
9. Magje ku gatuhej buka
Si përgatitej ushqimi?
Ku përgatitej?
Si dukeshin shtëpitë e
banimit?
14. Muzika shqipëtare në të kaluarën dallonte nga koha e sotme
sepse në këngë, në të kaluarën, përmbajtja e këngës ishte më
shume patriotike, kishin edhe mjete ndoshta më të vjetra nga
ato që sot përdoren.
Muzika në kohën e kaluar ka shumë dallim me atë që sot
dëgjohet...
17. Janë pjesë e kulturës artistike popullore, që përfshin kërcimet
tradicionale në raste festash e argëtimesh popullore. Ndahen në
dy gjini: lirike dhe epike.
Vallet lirike zënë vend të madh në folklorin koreografik.
Vallet epike karakterizohen nga forca, burrëria, trimëria, karakteri
luftarak, madhështia
18.
19. Çfarë bënin fëmijët dhe të rriturit në kohen e
lirë?
Meshkujt kur kishin kohë të lirë luanin lojra të ndryshme si:
kulla, kuti dhe klicka, filxhanash, hedhja e gurit, loja me
kapuca.
Vajzat punonin oja, me goblenë, luanin mes dy zjarreve me
guralecë.
20. Koha e lirë tani
Shumica e të rinjëve tani kohën e lirë e kalojnë duke luajtur në lojëra
elektronike ose shikojnë TV dhe kalojnë më pak kohë me familjen e tyre.