Bankasurans (1)
•0 recomendaciones•1,614 vistas
Denunciar
Compartir
Más contenido relacionado
La actualidad más candente
Similar a Bankasurans (1)
Similar a Bankasurans (1)(20)
Bankasurans (1)
- 1. T.C MARMARA ÜNĠVERSĠTESĠ BANKACILIK VE SĠGORTACILIK YÜKSEK OKULU SĠGORTACILIK ANABĠLĠM DALI TÜRKĠYE’DE BANKASÜRANSIN BRANġLARA GÖRE GELĠġĠMĠ Uygulamalı Proje Mebruke Gülece PEKġĠRĠN Deniz Güney AKKOR Elvin GAHRAMANOV Murat TAġKIN ĠSTANBUL, 2012
- 2. T.C MARMARA ÜNĠVERSĠTESĠ BANKACILIK VE SĠGORTACILIK YÜKSEK OKULU SĠGORTACILIK ANABĠLĠM DALI TÜRKĠYE’DE BANKASÜRANSIN BRANġLARA GÖRE GELĠġĠMĠ Uygulamalı Proje Mebruke Gülece PEKġĠRĠN Deniz Güney AKKOR Elvin GAHRAMANOV Murat TAġKIN DANIġMAN: ĠSKENDER DEMĠRBĠLEK ĠSTANBUL, 2012
- 3. TABLO LĠSTESĠ Sayfa No. Tablo 1: Türkiye‟deki Hayat ve Emeklilik BranĢı Sigorta ġirketleri………..…..16 Tablo 2: Türkiye‟deki Hayat DıĢı BranĢı Sigorta ġirketleri……………………..17 Tablo 3: 2010 Yılı Dağıtım Kanalları Prim Üretimleri………………………….28 Tablo 4: Hayat BranĢı Dağıtım Kanalları Bazında Prim Üretimi……………….29 Tablo 5: Hayat DıĢı BranĢı Dağıtım Kanalları Bazında Prim Üretimi…………..30 Tablo 6: Banka Dağıtım Kanalı Yıllara Göre Prim Üretimi……………………..31 ii
- 4. KISALTMALAR A.ġ Anonim ġirketi TL Türk Lirası s. Sayfa yy. Yüzyıl M.Ö Milattan Önce M.S Milattan Sonra T.A.ġ Türk Anonim ġirketi SBM Sigorta Bilgi Merkezi TSRġB Türkiye Sigorta ve Reasürör ġirketleri Birliği KKTC Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti iii
- 5. Ġçindekiler 1 GĠRĠġ .................................................... Error! Bookmark not defined. 2 SĠGORTA VE SĠGORTA DAĞITIM KANALI BANKA SĠGORTACILIĞI ........................................................................................ vi 2.1 Sigorta‟nın Tanımı ........................................................................... vi 2.2 Sigortanın Özellikleri ..................................................................... vii 2.3 Türkiye‟de Sigortacılık Dağıtım Kanalları.................................... viii 2.3.1 Bankasüransın Tanımı ............................................................... ix 3 SĠGORTANIN DÜNYADA VE TÜRKĠYEDE GELĠġĠMĠ ................. xi 3.1 Sigortacılığın Dünya‟daki GeliĢimi ................................................. xi 3.2 Sigortacılığın Türkiye‟de GeliĢimi ................................................ xiii 4 TÜRKĠYE‟DE BANKASÜRANS ..................................................... xvii 4.1 Türkiye‟de Faaliyet Gösteren Sigorta ġirketleri .......................... xvii 5 YILLARA GÖRE BANKA DAĞITIM KANALI .......................... xxviii 5.1 Bankasürans‟ın dağılım kanalları arasındaki geliĢimi .............. xxviii iv
- 6. 1 GĠRĠġ v
- 7. 2 SĠGORTA VE SĠGORTA DAĞITIM KANALI BANKA SĠGORTACILIĞI 2.1 Sigorta’nın Tanımı Sigorta, aynı türden tehlikeyle karĢı karĢıya olan kiĢilerin, belirli bir miktar para ödemesi yoluyla toplanan tutarın, sadece o tehlikenin gerçekleĢmesi sonucu fiilen zarara uğrayanların zararını karĢılamada kullanıldığı, bir risk transfer sistemidir. Bu sistem sayesinde kiĢiler, karĢı karĢıya bulundukları tehlikelerin neden olabileceği, parayla ölçülebilen zararlarını, nispeten küçük miktarlarda ödemiĢ oldukları primler yoluyla paylaĢmaktadırlar. Sigortanın temel iĢlevi, zararı ekonomik açıdan önemsiz bir duruma getirmektir. KiĢiler tek baĢına karĢılayamayacakları zararları bir organizasyon aracılığıyla aralarında paylaĢmaktadırlar. Bu organizasyon, “sigorta Ģirketi”, “sigorta ettiren” ve “bir sigorta sözleĢmesinden oluĢur. Bir sigorta sözleĢmesinde; bir tarafta sigorta teminatı veren, ilgili kanun ve mevzuata göre sigortacılık faaliyetinde bulunmaya yasal olarak yetkili bulunan “sigortacı”, diğer tarafta da tehlikeyle karĢı karĢıya olan “sigorta ettiren” bulunmaktadır. Sigortalı; sigorta Ģirketinin bir tarafı olarak, teminat kapsamındaki tehlikelerden herhangi birinin gerçekleĢmesi durumunda, meydana gelen hasarın tazmini talebinde bulunmaya yasal yetkili olan kiĢidir. Genellikle sigorta ettiren ile sigortalı aynı kiĢi olmakla birlikte, farklı da olabilmektedir. Sigortacının sigortalıyı koruma yükümlülüğüne karĢılık, sigortalının da sözleĢme ile saptanan prim adı altındaki bir meblağı ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. 1 Sigorta, risklerin gerçekleĢmesi sonucu doğabilecek zararları gidermek için kullanılan mali araçtır. Sigorta sözleĢmesi, sigorta yapılması için hukuken gerekli sözleĢmedir. Sigorta Ģirketi, sigorta iĢlerinin yönetilmesi, iĢletilmesi, satıĢı ile ilgilenen Ģirkettir. Sigortacılık, bu iĢlerle ilgilenen meslektir. Ġnsanların tüm varlık ve giriĢimleri risk (riziko) adı verilen belirsizliklerin tehdidi altındadır. Sigorta, risklerin gerçekleĢmesi halinde doğan zararı karĢılar, böylece geleceğin maddi açıdan belirli hale gelmesini sağlar. Sigorta kiĢi ve kurumlara güven sağlar, böylece geleceğin planlanmasını mümkün kılar, giriĢimciliği teĢvik eder.2 Halk arasında tehlike ya da kaza olarak bilinen bu tabirler sigortacılık dilinde riziko olarak adlandırılmaktadır. Sigortacılığın ortaya çıkması için insanların 1 http://tsrsb.org.tr/sayfa/sigorta-tanimlari#S1 (10 Mayıs 2012) 2 http://tr.wikipedia.org/wiki/Sigorta (10 Mayıs 2012 vi
- 8. yaĢamlarında karĢılaĢtıkları veya karĢılaĢabilecekleri tehlikelere-rizikolara karĢı önlem alma arzuları büyük önem taĢımaktadır. Buradan yola çıkarak sigortanın ilk unsuru olarak kiĢinin ileride karĢılaĢacağı rizikolara karĢı kendisini korumaya alma isteği olarak düĢünülmektedir. Sigorta, insanların karĢılaĢmaları muhtemel tehlikelerin- rizikoların ekonomik sonuçlarını ortadan kaldırabilmek ve de onların tehlikeden önceki mali durumlarına getirebilmek için kullanılan bir yöntem, bir sistemdir. Bu sistem devreye girince, gerçekleĢen rizikolardan doğacak olan zarar, sigortacı tarafından ödenmektedir. Ödenen bu zarar tazminatları ise hem zarar gören sigortalı hem de diğer sigortalılardan tahsil edilen primlerle karĢılanmaktadır. Böylece sigortanın ikinci unsuru rizikonun dağıtılması prensibidir. 3 2.2 Sigortanın Özellikleri Sigortanın özellikleri dört grupta ele alınmaktadır. Bu özellikler; aynı tehlikeye maruz bir grubun bulunması, belirsizlik, tahmin edilebilir ve hesaplanabilir olma ile riskin ekonomik olarak dengeli dağılması Ģeklinde belirlenebilir. Ayrıca literatürde sigorta kavramına iliĢkin tanımlarda bulunan ortak özellikleri, maddeler halinde aĢağıdaki Ģekilde sıralamak mümkündür: - Sigorta; olası risklerin olumsuz sonuçlarını gidermeye yönelik bir hizmettir. ĠĢlevi; riskin azaltılması ve belirginleĢtirilmesidir. - Güvence talep eden çok sayıda üyenin bir araya getirilmesi söz konusudur. - Sunulan hizmet karĢılığında belirli bir prim talep edilir. - Hukuki bir çerçevesi bulunmaktadır. - Güvence verme ve riski yönetme sorumluluğunu üstlenen kiĢi ve kurumlarca ifa edilir. - Ekonomik kayıpların belirli ölçüde azaltılması amacına hizmet eder. 3 Hilmi Acınan, Sigortanın Temel Prensipleri, 5G Matbaacılık, Ġstanbul, Kasım 2006, s.5. vii
- 9. - Sosyal dayanıĢma ve yardımlaĢma içerir.4 2.3 Türkiye’de Sigortacılık Dağıtım Kanalları Operasyon maliyetini düĢürmek sigorta sektörünün kritik önceliklerinden birisidir. Bir taraftan bireysel sigortalarda büyümek hedeflenirken, maliyetin düĢürülebilmesi ise zor bir süreçtir. Ülkemizde uygulanmakta olan mevcut dağıtım kanalları ise; acenteler, brokerlar, banka veya diğer finansal kuruluĢlar ve direkt satıĢ olmak üzere 4‟e ayrılmaktadır. 5 Ġnternet üzerinden sigorta satıĢı ise Türkiye'de henüz yüksek oranlara ulaĢmamıĢ olsa da gelecek vaat eden uygulamalar arasında yer alıyor. Sektörün geliĢmesi için önemli bir nokta olan pazarlamanın, gittikçe internet pazarlamacılığına daha fazla yönelmesi öngörülüyor. Ġnternet sigortacılığı, sigortalının ihtiyaçlarına yönelik poliçeler hazırlanmasına, aradaki iletiĢimin daha kısa zamanda kurulmasına, teminatın esneklikle belirlenmesine ve risk idaresi desteğinin daha etkili olmasına ise imkân sağlıyor.6 Sigorta acentesi: Ticarî mümessil, ticarî vekil, satıĢ memuru veya müstahdem gibi tâbi bir sıfatı olmaksızın bir sözleĢmeye dayanarak muayyen bir yer veya bölge içinde daimî bir surette sigorta Ģirketlerinin nam ve hesabına sigorta sözleĢmelerine aracılık etmeyi veya bunları sigorta Ģirketleri adına yapmayı meslek edinen, sözleĢmenin akdinden önce hazırlık çalıĢmalarını yürüten ve sözleĢmenin uygulanması ile tazminatın ödenmesinde yardımcı olan kiĢiyi ifade eder. Broker: Sigorta veya reasürans sözleĢmesi yaptırmak isteyenleri temsil ederek, bu sözleĢmelerin yaptırılacağı Ģirketlerin seçiminde tamamen tarafsız ve bağımsız davranarak ve teminat almak isteyen kiĢilerin hak ve menfaatlerini gözeterek sözleĢmelerin akdinden önceki hazırlık çalıĢmalarını yürütmeyi ve gerektiğinde sözleĢmelerin uygulanmasında veya tazminatın tahsilinde yardımcı olmayı meslek edinen kiĢiyi ifade eder. 7 Direkt satıĢ ise sigorta iliĢkisinin araya üçüncü bir aracıyı dâhil etmeden oluĢturulmasıdır. Taraflar sadece sigortalı kiĢi veya tüzel kiĢi ve kurumlar ile sigorta Ģirketidir. ġirketler için bu sözleĢmelerin maliyeti daha düĢüktür. Aracılara verilecek 4 http://www.mevzuatdergisi.com/2001/07a/01.htm (10Mayıs 2012) 5 http://www.ertugrulbul.com/dagitim-kanali-maliyet-siralamasi (14 Mayıs 2012) 6 http://www.bestyayincilik.com/dergi/Arastirma_Detay.asp?id=1019 (15 Mayıs 2012) 7 Sigortacılık Kanunu, Madde 2-I. viii
- 10. komisyon tutarı sigorta Ģirketinin bünyesinde kalmaktadır. Dördüncü dağıtım kanalı olan bankasürans ve tanımına aĢağıda IV. bölümde detaylıca değineceğiz. 2.3.1 Bankasüransın Tanımı Bankaların Ģubelerinde kendi veya anlaĢmalı oldukları sigorta Ģirketlerinin ürünlerini bireysel veya kurumsal olarak talep edenlerin ihtiyaçlarına göre belirleyip tanıtan, pazarlayan ve satıĢ sonrası destekte bulunan dağıtım kanalıdır. Bankasürans, bir çeĢit dağıtım kanalı olmakla birlikte ayrı bir birim veya departman değildir. Sigorta sektörü içindeki yıldızı parlayan bir dağıtım kanalı olan banka üzerinden poliçe satıĢı hem finans kurumları hem de sigorta Ģirketleri için vazgeçilmez bir kar merkezi haline gelmiĢtir.8 Fransızca bir terim olan bankasürans sıklıkla sigorta ürünleri satan bankalar için (ve tersi) kullanılır. Almanca bir terim olan allfinanz genelde, bankasürans ile eĢ anlamlı olmakla birlikte, bazen üç ana sektör arasında dağıtım yoluyla bütünleĢmeyi de ifade eder.9 Bankasürans, bir sigorta Ģirketinin banka Ģubeleri ile iĢbirliği halinde o banka müĢterilerine ya da bankaların ticari veya kurumsal müĢterilerine ulaĢmak amacı ile sigorta ürün ve hizmetlerini sunmasıdır. Aynı zamanda bankalar kendi tüzel kiĢilikleri içerisinde kuracakları departman çerçevesinde kendi sigorta ürün ve hizmetlerini de ticari veya kurumsal müĢterilerinin ihtiyaçlarına sunabilirler. Banka sigortacılığı uygulamalarında karĢımıza hem hayat hem hayat dıĢı sigortaların pazarlanması karĢımıza çıkmaktadır. Son yıllarda bankasürans faaliyetlerindeki mevcut artıĢı bankasüransın faydalarına değinerek açıklayabiliriz. - Banka ya da sigortacılıktan yalnızca birine odaklanmaya oranla daha kârlı bir model. Maliyetleri önemli oranda düĢürmesi, ürünler arasında sinerji oluĢturması ve çapraz satıĢ imkanı da bunun en büyük nedeni. - Bankasüransın en önemli özelliği, büyük bir sinerjiyi ortaya çıkarması. Bu sayede sigorta Ģirketleri, geniĢ bir müĢteri portföyüne son derece düĢük bir maliyetle ulaĢma olanağına kavuĢuyor. 8 http://www.zeyneparslangezgin.com/Ders-Notlar%FD.php (15 Mayıs 1012) 9 http://www.spk.gov.tr/yayingoster.aspx?yid=936&ct=f&action=displayfile (15 Mayıs 2012) ix
- 11. - Sigorta Ģirketleri bir taraftan risklerini dağıtırken, diğer taraftan da kârlılıklarını önemli oranda artırma Ģansı yakalıyorlar.10 - Bankasüransın bankalara sağlayacağı finansal katkının yanında müĢteriye tek çatı altında tüm finansal iĢlemlerini çözebilme avantajı sağlaması müĢteri memnuniyetini ve banka müĢteri bağlılığını arttırmaktadır. - Bankacılık sektöründe mali karlılığın düĢme eğilimine girmesi ile bankalar alternatif yan ürünlerle kar elde etmeye yönelmiĢ bulunmakta. Dolayısıyla bankasürans, sigorta Ģirketlerine olduğu kadar bankalara da cazip gelmekte, tercih edilmekte ve daha yaygın olarak uygulanması ile finansal ürünlerin artmasını beraberinde getirmektedir. - Sigorta Sektörü içinde gün geçtikçe büyüyen bir paya sahip dağıtım kanalı olarak bankalar kuĢkusuz sektöre yeni bir soluk getirmiĢtir.11 10 http://www.capital.com.tr/bankasurans-donemi-basliyor-haberler/15115.aspx (15 Mayıs 2012) 11 http://www.zeyneparslangezgin.com/Ders-Notlar%FD.php (15 Mayıs 2012) x
- 12. 3 SĠGORTANIN DÜNYADA VE TÜRKĠYEDE GELĠġĠMĠ 3.1 Sigortacılığın Dünya’daki GeliĢimi Dünyada sigortacılığa benzer ilk uygulamalara günümüzden yaklaĢık 4000 yıl önce Babiller‟ de rastlanmaktadır. Zamanın ticaret merkezi durumundaki Babil‟ de, kervan tüccarlarına borç veren sermayedarlar, kervanların soyulması veya fidye ödeme durumuyla karĢılaĢmaları halinde tüccarların borçlarını silmekte, buna karĢılık borcu tüccarlardan geri aldıkları zaman, taĢıdıkları riskin karĢılığı olarak ana borç miktarı üzerinden bir miktar para almaktaydılar. Bu olay daha sonra Kral Hammurabi tarafından yasallaĢtırıldı. Hammurabi Kanunlarının en büyük özelliği haydutların saldırısına uğrayan kervanların zararlarının bütün diğer kervanlar arasında paylaĢılmasını öngörmeseydi. Bu, tehlike paylaĢmasının kara taĢımacılığındaki ilk örneğidir. M.Ö. 600 yıllarında Hindu‟ lar sigorta özelliği taĢıyan kredi anlaĢmaları yapmaya baĢladılar. Basit içerikli bu anlaĢmalar, toplumlardaki sigorta düĢüncesini geliĢtirerek sigortacılıkta ilk adımları ortaya koyması bakımından önem taĢımaktadır. Bu tür kredi anlaĢmaları ortaçağda da geliĢerek deniz ödüncü ve nakliyat sigortalarının temelini oluĢturmuĢlardır. Sonraları sigortaya daha yakın uygulamalar özellikle deniz ticaretinin geliĢtiği yerlerde görülmektedir. Ġlk denizci uluslardan Kartacalılar, Romalılar, Yunanlılar arasında, geminin taĢıdığı yük üzerine borç verip geminin limana varamaması riskini taĢıyan ve gemi salimen limana döndüğünde, hem verdiği borç miktarını, hem de taĢıdığı riziko karĢılığı faiz niteliğinde önemli pay alanlar bulunmaktaydı. Alınan bu faizlerin yüksekliği Kilise tarafından hoĢ görülmeyip, bir süre sonra da yasaklandı. Büyük olasılıkla bu yasak, olabilecek tehlikelere karĢı önceden bir prim alma biçimine, dolayısıyla da sigorta fikrinin doğmasına yol açtı. Prim esaslı sigorta yaklaĢık M.S. 1250 yıllarında Venedik, Floransa ve Cenova Ģehirlerinde görüldü. Gene de bugünkü anlamda sigortadan söz edilebilmesi için 14. yy‟ ı beklemek gerekti. Ekonomik koĢulların değiĢmesi ile ticaret, 14. yy. baĢlayarak çok önemli geliĢmeler gösterdi. O devirde deniz ticaretinde en ileride bulunan Ġtalya‟ da sigortaya gereksinim duyuldu ve deniz sigortası kavramı da ilk defa burada ortaya çıktı. Ġlk sigorta poliçesi olarak kabul edilen mukavele 23 Ekim 1347 tarihini taĢımaktaydı ve xi
- 13. Ġtalya‟ nın Cenova Limanı‟ ndan Mayorka‟ ya “Santa Clara“ adlı geminin yükünü temin etmek amacıyla düzenlendi. Ġlk sigorta Ģirketi de 1424 yılında, yine Cenova Ģehrinde kuruldu. Sigorta konusunda ilk kanuni mevzuat ise 1435 yılında yayınlanan Barselona Fermanı‟ ydı. Ġtalya‟ daki baĢlangıçtan sonra, deniz sigortalarının özellikle 18. yy‟ da Ġngiltere‟ de geliĢtiği görülmektedir. Denizde baĢlayıp geliĢen sigortacılık, daha sonraları hayat sigortası fikrinin doğmasına neden oldu. Gemi ve yükünün sigorta edilebilmesi, kaptan, yolcular ve tayfaların da sigorta edilebilmesi fikrini getirdi. 17.yy.da bir Ġtalyan bankeri olan Tonti‟nin getirdiği “Tontines” denilen sistemde, belirli kiĢiler bir araya gelerek, belirlenen bir süre için ortaya belirli bir para koymakta, süre sonunda hayatta kalanlar parayı aralarında paylaĢmaktaydı. Ġnsanların çoğu, kendilerinin baĢkalarından daha çok yaĢayacaklarına inandıklarından epey rağbet gören bu sistemde ölenlerin maddi kayba uğradıkları düĢünülerek, öngörülen süreden önce ölenler için de, ölüm rizikosu karĢılığı prim ödenmesi öngörüldü. Ve hayat sigortalarına bir geçiĢ de bu Ģekilde baĢladı. 17.yy.ın ikinci yarısı sigortacılığın geliĢmesine yol açan iki önemli olaya sahne olmuĢtur. Bunlardan ilki sigortacılıkta istatistik metodu ve tekniğinin uygulanmaya baĢlaması (Ġhtimal Hesapları), ikincisi ise 2 Eylül 1666 tarihinde Londra‟da meydana gelen ve dört gün sürerek 13.000 evle 100 kilisenin kül olmasına yol açan büyük yangındır. Kara sigortalarının doğmasına neden olan bu olay, halk üzerinde büyük etki yaratıp böyle felaketlerin sonuçlarına karĢı önlem alınması fikrini doğurdu. GeliĢen bu fikirden hareketle 1667 yılında “ Fire Office “ (Yangın Bürosu) kurulmasından sonra 1684 yılında buna rakip bir ortaklık Ģeklinde ortaya çıkan ilk yangın sigorta Ģirketi “ Friendly Society “ faaliyete geçti. 1688 yılında Ġngiltere‟de Lloyd‟s‟ un temellerinin atılmasıyla sigortacılıkta yeni bir dönem baĢladı. Londra‟da bulunan ve Edward Lloyd adında bir kiĢinin iĢlettiği kahvehane, gemi sahipleri, iĢ adamları, ve tüccarların deniz ticaretine iliĢkin bilgi alıĢveriĢinde bulundukları bir mekan olmuĢtur. Burada sefere çıkan bir gemi veya geminin yükü üzerine teminat veren kiĢiler, “Underwriter” sıfatıyla belgeler düzenleyerek faaliyette bulunmaya baĢlamıĢlar ve yine bu kiĢiler Edward Lloyd‟un ölümünden sonra, kendi aralarında Lloyd‟s adında bir topluluk kurmuĢlardır. Lloyd‟s 1871 yılında Ġngiltere Parlamentosunun çıkardığı bir kanunla Birlik haline getirilmiĢtir. Lloyd‟s ilk yıllarında sadece deniz sigortaları sahasında faaliyet gösterirken sonraları kara sigortaları sahasına da geçmiĢ olup, günümüzde her türlü sigortanın yapılabildiği bir kuruluĢ haline gelmiĢtir. Lloyd‟s, dünyada baĢka benzeri olmayan, tamamen kendine mahsus bir sigorta kuruluĢudur. Lloyd‟s bir sigorta Ģirketi olmayıp, sigorta teminatı veren Ģahısların oluĢturduğu bir xii
- 14. topluluk, bir birlik ve aynı zamanda dünya gemicilik istihbaratı konusunda bir merkezdir. Lloyd‟s‟ un en belirgin özelliği Lloyd‟s üyelerinin bütün varlıklarıyla sorumluluk taĢımaları ve hiç bir zaman sigortalı ile doğrudan temas etmemeleri, iliĢkinin “Broker” denilen aracı kiĢi veya firmalarla temin edilmesidir. Broker‟lar Lloyd‟s ile çalıĢabilmek için buraya kaydolmakta ve müĢterinin gerek sigorta gerekse tazminat alma iĢlerini takip etmektedirler. Modern sigortacılığın doğuĢuna deniz, kara sigortacılığına yangın, kaza sigortacılığına tren kazaları ile iliĢkin bireysel kazalar öncülük ederken, sanayinin geliĢmesiyle yaĢanan büyük teknik hasarlar, mühendislik sigortalarının geliĢimine yol açmıĢtır. 20. yüzyılın baĢlarında sigorta Ģirketleri her türlü sigorta ihtiyacına cevap verebilecek Ģekilde örgütlenmelerini tamamlamıĢ kuruluĢlar olarak etkin hizmet verebilecek düzeye ulaĢmıĢlardır.12 3.2 Sigortacılığın Türkiye’de GeliĢimi Türkiye‟de ise sigortacılık sektörünün 150 yıldan fazla bir geçmiĢi bulunmaktadır. 19. yy‟ın ikinci yansında meydana gelen yangınlar ve bunların sonucunda uğranılan büyük hasarlar ve özellikle 1870 yazında Beyoğlu‟ndaki yangında (Büyük Pera Yangım) çok sayıda iĢyeri, ev, cami ve kilisenin yanması, daha çok yabancı ve yabancılarla iliĢkide olan zenginlerin oturduğu bu bölgede sigortanın geliĢme süreci hızlanmıĢtır. 1872 yılında Ġngiliz sigorta Ģirketleri, açtıkları temsilciliklerle Türkiye‟ de ilk sigortacılık faaliyetlerini baĢlatmıĢtırlar. Ġngilizler‟ den sonra Fransızlar da Türkiye‟ ye ilgi göstermiĢler ve 1878 yılında ilk faaliyetlerine baĢlamıĢlardır. Bu Ģirketleri. Alman, Ġtalyan, Ġsviçre ve diğer yabancı ülkelerin sigorta Ģirketleri izlemiĢlerdir. Osmanlı Devleti‟nde kurulan ilk sigorta Ģirketi, sermayesi yabancılara ait olan Osmanlı Bankası, Tütün Rejisi ve Duyun-ı Umumiye Ġdaresi‟nin ortaklığıyla kurulan Osmanlı Umum Sigorta Ģirketi idi. ġirketin acentelik iĢlerini Osmanlı Bankası ve Tütün Rejisi Ģubeleri yerine getiriyordu. Bu Ģirketler duyulan gereksinimi karĢılamakla beraber, o tarihlerde sigorta Ģirketlerinin kuruluĢunu ve sigorta faaliyetini düzenleyen devlet denetimini öngören kanunların, hatta bu konuya değinen bir hükmün dahi bulunmayıĢı nedeniyle tamamen denetimsiz bir biçimde çalıĢıyorlar, diledikleri gibi hareket edip, merkezlerinden aldıkları talimatlarla iĢlem yapıyorlardı. Poliçelerini Ġngilizce veya Fransızca düzenliyorlar, 12 http://www.tsrsb.org.tr/sayfa/sigortanin-tarihi (15 Mayıs 2012) xiii
- 15. anlaĢmazlık durumunda da dava mercii olarak Londra mahkemelerini veya ilgili Ģirket merkezinin bulunduğu yerel mahkemeleri gösteriyorlardı Diledikleri zaman sigorta poliçelerini iptal ediyorlardı. Ġlk yıllar sigorta Ģirketleri adlarını duyurmak ve sigorta düĢüncesinin yayılmasını sağlayarak portföylerini geniĢletmek amacıyla vaatlerini yerine getirip, hasar ödemede dürüst davrandılar. Ancak zaman geçtikçe, kapitülasyonların da etkisiyle, çok karlı olarak görülen Türk Piyasalarında, çok sayıda yeni sigorta Ģirketi açıldı, sigorta ahlakı bozuldu ve haksız rekabet ve ekspertiz suiistimalleri baĢladı. Hiçbir denetim olmayıĢı yüzünden sigorta Ģirketleri uzun süre en normal yangın hasarlarını bile ödemekten kaçınıp, sigortalıların hak ve hukukunu hiçe sayan bir biçimde davranmaya baĢladılar. 12 Temmuz 1900 tarihinde 43 tanesi yabancı olmak üzere 44 sigorta Ģirketi bir araya gelerek sabit bir yangın tarifesi belirlediler. Bu Türkiye‟ deki ilk tarifedir. 1908 ve 1914 yıllarında kanunlarda yapılan değiĢiklerle yabancı Ģirketler kontrol altına alınmaya çalıĢıldı. 1914 yılındaki kanunla yabancı Ģirketler teminat göstermeye ve vergi vermeye zorunlu tutuldular. 1908‟den sonra sayılan Osmanlı Devleti‟nde 120‟yi bulan sigorta Ģirketlerinin 1923‟de 93‟e ve daha sonra 53‟e indiği görülmektedir. Ancak, Cumhuriyetin ilanına kadar tümü yerli sermaye ve teknisyenlerle iĢletilen bir sigorta Ģirketinin bulunmadığı görülmektedir. 1923 yılında Ġzmir Ġktisat Kongresi‟nde ele alınan kararlar içinde sigortacılık ile ilgili kararlar da vardı. Kongre‟de sigortacılık ile ilgili belirlenen ilke ve kararların, sigortacılık üzerinde daha önce Ģikâyete konu olan hususların giderilmesi amacıyla devlet kontrolünü mümkün kılacak ilke ve kararlar olduğu anlaĢılmaktadır. 1924 yılında Türkçeyi kullanma zorunluluğu getiren yasa ile, poliçelerin Ġngilizce ve Fransızca düzenlenmesine son verildi. 1927 yılında Sigortacılığın ve Sigorta ġirketlerinin TeftiĢ ve Murakabesi hakkındaki kanun yürürlüğe girdi. 14 Mart 1925‟te GüneĢ Sigorta Aġ tesis edilmiĢ ve bunu 19 Eylül 1926‟da Bozkurt Türkiye Umum Sigorta Ģirketinin kuruluĢu izlemiĢtir. Bu dönemde Türkiye ĠĢ Bankası, bankacılık faaliyetlerinin yanı sıra sigortacılıkla da ilgilenmeye baĢlamıĢ ve acentelik biçiminde baĢlayan giriĢimlerini geliĢtirmiĢ ve dönemin ilk milli sigorta Ģirketi olan Anadolu Sigorta ġirketi‟ni kurmuĢtur. 1929‟da Türkiye ĠĢ Bankası, Milli Sigorta ile Companie Suise de Reassurance ortaklığı olarak Milli Reasürans Anonim ġirketi kuruldu. Bu tarihten itibaren Türkiye‟de reasürans tekeli baĢladı ve ülkedeki yerli-yabancı bütün sigorta Ģirketleri topladıkları primlerin bir kısmım Milli Reasürans‟a devretmeye zorunlu tutuldu. 1932 yılı itibariyle Türkiye‟de 8‟i Türk 29‟u yabancı toplam 37 sigorta Ģirketi faaliyet göstermekteydi. Bu Ģirketlerin tamamı bütün branĢlarda yani yangın, xiv
- 16. nakliyat, kaza ve hayat branĢlarında birden faaliyet göstermemekteydi. Devletin planlı sanayileĢme politikalarını yürütmek üzere 1933‟de kurulan Sümerbank tamamen yerli sermayeye dayanmak üzere 1935 yılında Güven Sigorta‟yı kurdu. 1936‟da ise bir diğer yerli sermayeye dayanan sigorta Ģirketi olarak Anadolu Sigorta tarafından Ankara Türk Sigorta Ģirketi kuruldu. 1942 yılında ise, ilk özel sermayeli sigorta Ģirketi olan “Doğan Sigorta” kurulmuĢ ve onu 1944‟de “Halk Sigorta”, 1945‟de “Destek Reasürans”, 1948‟de “Türkiye Genel Sigorta”, 1950‟de “Ġnan Sigorta”, 1955 yılında “ġeker Sigorta”, 1957‟de “GüneĢ Sigorta” 1958‟de “Birlik Sigorta” ve “Ray Sigorta”, 1959‟da “BaĢak Sigorta” ve “Cihan Sigorta” izlemiĢtir. 1942 baĢında sigorta faaliyetinde bulunan kuruluĢların 24‟ü yabancı Ģirket temsilcilikleri, 7‟siyse yerli kuruluĢlardı. 1942‟de Doğan Sigorta, 1944‟de Halk Sigorta kurulmuĢtur. 1942 yılında, 15 milyon liralık Türk sigorta portföyünün 10 milyon TL‟lik kısmını Türk sigorta Ģirketleri üretmekteydiler. 1945‟de serbest reasürans piyasasında faaliyet göstermek üzere ĠĢ Bankası, Milli Reasürans Ģirketi, Güven Sigorta, Anadolu Sigorta ve Ankara Sigorta‟nın iĢtirakleri ile Destek Reasürans Ģirketi kuruldu. 1947‟de Genel Sigorta faaliyete geçti. 1959 yılında 7397 sayılı Sigorta Murakabe Kanunu yürürlüğe girdi. 1952‟de “Türkiye Sigorta ġirketleri Birliği” adıyla tüzel kiĢiliğe haiz bir meslek birliği kurulmuĢ ve 16.07.1952 tarihinde Bakanlar Kurulu tarafından “Türkiye Sigorta ġirketleri Birliği” ana sözleĢmesi tasdik edilmiĢtir 1952-1954 yılları arasında “Sigortacılar Daire-i Merkeziyesi” adı “Türkiye Sigortacılar Cemiyeti” olarak değiĢtirilmiĢtir. Ocak 1954‟de “Türkiye Sigorta ġirketleri Birliği” kapanmıĢ ve “Türkiye Sigorta ve Reasürans ġirketleri Birliği” nizamnamesi yayınlanmıĢtır. 1963-83 dönemini kapsayan ilk dört 5 yıllık planın ikinci beĢ yılından itibaren, özel sigorta sistemine önem verilmeye baĢlanmıĢtır. Ancak bu önem, 4. BeĢ yıllık kalkınma planından sonra tekrar azalmıĢtır. Planlı dönemde, sektörün yeniden düzenlenmesi üzerinde durulmuĢ, ancak bu dönemde reasürans tekeli gündeme oturduğu için, bu konuda gerekli ilerleme sağlanamamıĢtır. 1980‟lerin ortalarından itibaren Hazine‟nin yeni Ģirket oluĢumlarına yeĢil ıĢık yakmasıyla birlikte, sektöre yerli ve yabancı sermayenin ilgisi artma eğilimine girmiĢ ve Ģirket sayılan 2-3 misline çıkmıĢtır. Bu dönemde Batı Sigorta‟nın ardından Commercial Union, Toprak, EGS, Merkez, Universal, Rumeli, Sanko, Ġhlas, Bayındır, Demir, Ege, Emin, Ticaret, IĢık gibi sigorta Ģirketleri piyasaya girmiĢtir. 30.01.1989 tarihinde “Türkiye Sigorta ve Reasürans ġirketleri Birliğinin ÇalıĢma Usulleri Hakkında Yönetmelik” yürürlüğe girmiĢtir. 1987 yılında yürürlüğe giren 3379 sayılı yasa ile 7397 sayılı yasada, yasal alandaki boĢlukları doldurmak, sigorta Ģirketlerini mali yönden xv
- 17. geliĢtirmek ve sigorta aracılarının durumunu yeniden düzenlemek amacıyla önemli ve köklü değiĢikler yapıldı. 1999 depremlerini takiben 2000 yılında meskenler için zorunlu hale getirilmiĢ bulunan deprem sigortalarını yürütmek üzere tesis edilen "Doğal Afet Sigortaları Kurumu" Pool'u tesis edilerek yönetimi beĢ yıllık bir süre ile bu konuda deneyimli Millî Reasürans TAġ‟ye verildi. 8 Mart 2001 tarihinde kabul edilen “Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu” ile kurulan bireysel emeklilik sistemi 27 Ekim 2003 yılında faaliyete geçti. 14 Haziran 2005 tarihinde 5363 sayılı "Tarım Sigortaları Kanunu" çıkarılmıĢ ve bu kanun kapsamında Sigorta Havuzu (TARSĠM) kurulmuĢtur. Trafik Sigortası Bilgi Merkezi (TRAMER) 16.12.2003 tarih ve 25318 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Trafik Sigortası Bilgi Merkezi Yönetmeliği ile kurulmuĢtur 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu 14 Haziran 2007 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiĢtir. Bu geliĢmenin ardından 2008 yılında Sigortacılık Kanununun getirdiği yeni tanım ve uygulamalarla ilgili ikincil mevzuat düzenlemeleri üzerindeki çalıĢmalar tamamlanmıĢtır. Sigorta Bilgi Merkezi 9 Ağustos 2008 tarihinde 26962 sayılı Resmi Gazete' de yayımlanan yönetmelikle faaliyetine baĢlamıĢtır. SBM nezdinde kurulan alt bilgi merkezleri, Trafik Sigortaları Bilgi Merkezi (TRAMER), Sağlık Sigortası Bilgi Merkezi (SAGMER), Hayat Sigortası Bilgi Merkezi (HAYMER) ve Sigorta Hasar Takip Merkezi (HATMER) kurulmuĢlardır. Ağustos 2011 tarihi itibariyle 63‟ü sigorta, 2‟si reasürans olmak üzere 65 Ģirket Birliğimize üyedir. Halihazırda 5 Ģirket aktif olarak yeni sigorta ve reasürans sözleĢmesi yapmamakta, toplam 59 sigorta ve 1 reasürans Ģirketi faaliyette bulunmaktadır. 59 sigorta Ģirketinden 53‟ü özel, 6‟sı kamu Ģirketi, 44‟ü Türkiye‟de kurulu yabancı ortaklı Ģirkettir. ġirketlerin 7‟si hayat, 16‟sı hayat/emeklilik, 36‟sı hayat-dıĢı Ģirkettir. Türkiye‟de kurulu reasürans Ģirketi sayısı ise 2‟dir. Ancak bunlardan bir tanesinin prim üretimini bulunmadığından faal reasürans Ģirket sayısı 1‟dir.13 13 http://www.tsrsb.org.tr/sayfa/turkiyede-sigortacilik (15 Mayıs 2012) xvi
- 18. 4 TÜRKĠYE’DE BANKASÜRANS 4.1 Türkiye’de Faaliyet Gösteren Sigorta ġirketleri 2012 yılı itibari ile Türkiye Sigorta ve Reasürans ġirketleri Birliğine kayıtlı olan toplam 64 sigorta Ģirketi bulunmaktadır. Tablo 1 Türkiye’deki Hayat ve Emeklilik BranĢı Sigorta ġirketleri Acıbadem Sağlık Aegon Hayat ve Allianz Hayat ve American Life Anadolu Hayat ve Hayat Aġ. Emeklilik Aġ. Emeklilik Aġ. Hayat Aġ. Emeklilik Aġ. AvivaSa Hayat AXA Hayat ve BNP Paribas BNP Paribas Cigna Hayat Aġ. ve Emeklilik Aġ. Emeklilik Aġ. Cardif Hayat Aġ. Cardif Emeklilik Aġ. CĠV Hayat Aġ. Demir Hayat Aġ. Deniz Emeklilik Ergo Emeklilik Finans Emeklilik ve Hayat Aġ. ve Hayat Aġ. ve Hayat Aġ. Garanti Groupama Halk Hayat ve ING Emeklilik Mapfre Genel Emeklilik ve Emeklilik Aġ. Emeklilik Aġ. Aġ. YaĢam Aġ. Hayat Aġ. New Life YaĢam Rumeli Hayat Vakıf Emeklilik Yapı Kredi Ziraat Emeklilik Aġ. Aġ. Aġ. Emeklilik Aġ. ve Hayat Aġ. Kaynak: TSRġB, 2012 xvii
- 19. Tablo 2 Türkiye’deki Hayat DıĢı BranĢı Sigorta ġirketleri ACE European AkSigorta Aġ. Allianz Aġ. Anadolu Anonim Ankara Anonim Group LTD. Türk Sigorta ġti. Türk Sigorta ġti. Atradius Credit Aviva Sigorta AXA Sigorta Aġ. BNP Paribas Chartis Sigorta Insurance Aġ. Cardif Aġ. Aġ. Coface Sigorta Demir Sigorta Dubai Group Ergo Sigorta Aġ. Euler Hermes Aġ. Aġ. Sigorta Aġ. Sigorta Aġ. Eureko Sigorta Euro Sigorta Aġ. Generali Sigorta Groupama GüneĢ Sigorta Aġ. Aġ. Sigorta Aġ. Aġ. Halk Sigorta Aġ. HDI Sigorta Aġ. Hür Sigorta Aġ. Inter Sigorta Aġ. IĢık Sigorta Aġ. Liberty Sigorta Magdeburger Mapfre Genel Merkez Sigorta Neova Sigorta Aġ. Sigorta Aġ. Sigorta Aġ. Aġ. Aġ. Ray Sigorta Aġ. Rumeli Sigorta SBN Sigorta Aġ. Sompo Japan S.S Koru Sigorta Aġ. Sigorta Kooperatifi Türk Nippon Yapı Kredi Ziraat Sigorta Zurich Sigorta - Sigorta Aġ. Sigorta Aġ. Aġ. Aġ. Kaynak: TSRġB, 2012 xviii
- 20. 4.2 Türkiye’de Sigorta ġirketlerinin Bankalarla ĠliĢkisi Sigorta Ģirketleri ile bankaların ortak yürütmekte oldukları sigorta faaliyetlerini her bir sigorta için ayrı olarak değinerek 2010 verileri açıklayabiliriz. ACE European Group: Hâkim ortak %100 sermayesi ile Ġngiliz ACE European Group limited Ģirketidir. Toplam sermayesi 14.740.000TL olan bu sigorta Ģirketinin pazar payı %0,16‟dır. Banka dağıtım kanalında herhangi bir prim üretimi bulunmamaktadır. AkSigorta: Hâkim ortak %61,98 sermayesi ile Hacı Ömer Sabancı Holding Anonim ġirketidir. Geriye kalan % 38,02 pay ise diğer gerçek ve tüzel kiĢilere aittir. Toplam sermayesi 306.000.000tl‟dir. 884 Ģube ile Akbank AkSigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 117.352.000tl‟si banka dağıtım kanalları tarafından elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 35.084.000tl ile „Yangın ve Doğal Afetler‟ branĢından sağlanmıĢtır. Allianz Sigorta: Hâkim ortak %84,18 Alman sermayesi ile Allianz‟dır. Toplam sermayesi 200.000.000tl‟dir. Sektördeki payı %7,05‟tir. ING Bank 319, HSCB Bank 329, AlbarakaTürk Katılım Bankası 105, Garanti Bankası KKTC ġube Müdürlüğü 4 ve Aktif Yatırım Bankası 6 Ģubesi ile Allianz‟a acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 61.904.000tl‟si banka dağıtım kanalları tarafından elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 49.100.000tl ile „Kaza‟ branĢından sağlanmıĢtır. Anadolu Sigorta: Hâkim ortak %57,31 sermayesi ile Milli Reasürans Türk Anonim ġirketidir. Toplam sermayesi 500.000.000tl‟dir.Türkiye ĠĢ Bankası 1136, Türkiye Sınai Kalkınma Bankası 1, Arap Türk Bankası 6, Alternatif Bank 54, Aktif Yatırım Bankası 1, Albaraka Türk Katılım Bankası 1 ve Citibank 1 Ģubesi ile Anadolu sigortaya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 128.858.000tl‟si banka dağıtım kanalları tarafından elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 47.629.000tl ile „Yangın ve Doğal Afetler‟ branĢından elde edilmiĢtir. Ankara Sigorta: Hâkim ortak %99,79 sermayesi ile PBYS‟dir. Toplam sermayesi 220.000.000tl‟dir. Aktif Yatırım Bankası 7 Ģubesi ile Ankara Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Toplam prim üretiminin 19.000tl‟si bankasürans aracılığı ile elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 14.000tl ile „Kara Araçları‟ branĢından elde edilmiĢtir. Atradius Sigorta: Hâkim ortak %100 Hollanda sermayesi ile Atradius Credit Insurance‟dır. Toplam sermayesi 13.800.000tl‟dir. Sektördeki pazar payı %0,16‟dır. Bu Ģirketin Türkiye Ġstanbul Ģubesine 6 Ģubesi ile Aktif Yatırım Bankası acentelik yapmaktadır.2010 yılı raporlar sonucu herhangi bir bankasürans hareketine rastlanmamıĢtır. xix
- 21. Aviva Sigorta: Hâkim ortak %98,66 Ġngiliz sermayesi ile Aviva International Holdings Limited‟dir. Geriye kalan %1,34 oranındaki sermaye ise halka arz yolu ile oluĢmuĢtur. Toplam sermayesi 75.000.000tl‟dir. Sektördeki pazar payı %1,99‟dur. Aviva sigorta Ģirketine HSBC Bank 332, Denizbank 242, Tekstil Bankası 45, Anadolu Bankası 86, Bank Pozitif Kredi ve Kalkınma Bankası 21, Albaraka Türk Katılım Bankası 111, Aktif Yatırım Bankası 5 ve Deniz Finansal Kiralama 1 Ģubesi ile acentelik yapmaktadırlar. Toplam prim üretiminin 18.811.000tl‟si bankasürans kanalı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 6.700.000tl ile „Kaza‟ branĢından elde edilmiĢtir. AXA Sigorta: Hâkim ortak %72,59 Fransız sermayesi ile Axa Holding‟dir. Sermayenin %19,65‟lik pay Türkiye Cumhuriyeti Ziraat Bankasına aittir. Toplam sermayesi 364.000.000tl‟dir. Sektördeki pazar payı ise %10,75‟tir. ING Bank 319, Finans Bank 502, Millenium 19, Deniz Bank 495, HSCB 345, Bank Pozitif 1, Aktif Yatırım 5, Turkland Bank 27 ve Alternatif Bank 57 Ģubesi ile Axa Sigortaya acentelik yapmaktadırlar. Toplam prim üretiminin 79.802.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 48.022.000tl ile „Yangın ve Doğal Afetler‟ branĢından elde edilmiĢtir. Cardif Sigorta: Hâkim ortak %100 Fransız sermayesi ile BNP Paribas Assurance‟dır. Toplam sermayesi 10.300.000tl‟dir. Sektördeki pazar payı %0,11‟dir. Fortis Bank 434 Ģubesi ile Cardif Sigortaya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 12.602.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 9.597.000tl ile „Kaza‟ branĢından elde edilmiĢtir. Chartis Sigorta: Hâkim ortak %100 Amerikan sermayesi ile AIG Memsa Holding Insurance‟dır. Toplam sermayesi 43.566.350tl‟dir. Sektördeki pazar payı %1,23‟tür. Aktif Yatırım Bankası 1 Ģubesi ile Chartis Sigortaya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 35.931.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 25.368.000tl ile „Kaza‟ branĢından elde edilmiĢtir. Coface Sigorta: Hâkim ortak %100 Fransız sermayesi ile Coface‟dir. Toplam sermayesi 18.400.000tl‟dir. Sektör pazar payı ise %0,13‟tür. TEB 1, Yapı Kredi Bankası 1, HSBC Bank 1 ve Aktif Yatırım Bankası 1 Ģube ile Coface Sigortaya acentelik yapmaktadırlar. Yıllık prim üretiminin 118.000tl‟si banka dağıtım kanalı aracılığı ile yapılmakta olup bu üretimin tamamı „Kredi‟ branĢını kapsamındadır. Demir Sigorta: Hâkim ortak %99,98 sermayesi ile Demir Finansal Grup Holding Anonim ġirketidir. Toplam sermayesi 10.300.000tl‟dir. Demir Sigorta dağıtım kanalları olarak direkt satıĢ, acente ve broker kanallarını tercih etmektedir. Herhangi bir banka veya finansal kurum ile bir anlaĢması ve iĢlemi bulunmamaktadır. Dubai Group Sigorta: Hâkim ortak %98,47 Dubai sermayesi ile Dubai Insurance Company‟dir. Toplam sermayesi 65.000.000tl‟dir. Sektör pazar payı %0,91‟dir. Dubai Sigorta dağıtım kanalları olarak direkt satıĢ, acente ve broker kanallarını tercih xx
- 22. etmektedir. Herhangi bir banka veya finansal kurum ile bir anlaĢması ve iĢlemi bulunmamaktadır. Ergo Sigorta: Hâkim ortak %100 Alman sermayesi ile Ergo Grubu Holding Anonim ġirketidir. Toplam sermayesi 144.600.000tl‟dir. Sektör pazar payı %4,91‟dir. Tan Sigorta Aracılık Hizmetleri 21, HSBC Bank 334 ve Euro Bank Tekfen 61 Ģubesi ile Ergo Sigortaya acentelik yapmaktadırlar. Yıllık primin 1.560.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim ise 515.000tl ile „Kara Araçları‟ branĢından elde edilmiĢtir. Eureko Sigorta: Hâkim ortak %80 Hollanda sermayesi ile Eureko BV‟dir. Toplam sermayesi 60.000.000tl‟dir. Sektör pazar payı %4,38‟dir. Eureko sigortanın 0,20‟lik sermayesi Garanti Bankası‟na aittir. Garanti Bankası 786, Denizbank 161, Tekfen Bank 38 ve Türkiye Finans Katılım Bankası 182 Ģubesi ile Eureko Sigortaya acentelik yapmaktadırlar. Yıllık prim üretiminin 333.951.000tl‟si banka dağıtım kanalları yolu ile elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 88.100.000tl ile „Yangın ve Doğal Afetler‟ branĢından sağlanmıĢtır. Generali Sigorta: Hâkim ortak %99,77 Ġtalya sermayesi ile Generali Turkey Holding‟dir. Toplam sermayesi 26.300.000tl‟dir. Sektör pazar payı %0,6‟dır. Tekfen Bank 45 Ģubesi ile Generali Sigortaya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretimini acente, merkez ve broker kanallarından elde etmektedir. Groupama Sigorta: Hâkim ortak %69,16 Fransa sermayesi ile Groupama‟dır. Marmara Zeytin Tarım SatıĢ Kooperatif Birliği Bursa‟nın %29,65 oranında sermayede payı vardır. Toplam sermayesi 154.646.341tl‟dir. Sektör pazar payı %4,91‟dir. Denizbank 485, Anadolu Bank 86, BirleĢik Fon Bankası 1, Tasfiye Halindeki Emlak Bank 1 ve Ġller Bankası 19 Ģubesi ile Groupama Sigortaya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 16.188.000tl‟si banka dağıtım kanalları tarafından elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 6.496.000tl ile „Yangın ve Doğal Afetler‟ branĢından elde edilmiĢtir. GüneĢ Sigorta: Hâkim ortak %34,22 yerli sermayesi ile Vakıf Bank‟a %30 sermaye payı Groupama International‟a aittir. Toplam sermayesi 150.000.000tl‟dir. Sektör pazar payı %5,22‟dir. Vakıflar Bankası 538, Tekstil Bank 49, Albaraka 110, Turkland Bank 27, Çalıbank 1 ve Anadolu Bank 90 Ģubesi ile GüneĢ Sigortanın acenteliğini yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 72.541.000tl‟si bankasürans dağıtım kanalları tarafından elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 39.363.000tl ile „Yangın ve Doğal Afetler‟ branĢından elde edilmiĢtir. Halk Sigorta: Hâkim ortak %89,18 sermayesi ile Halk Bankası‟na %7,47 sermaye payı Ģahıslara %3,35 sermaye payı ise diğer tüzel kiĢilere aittir. Toplam sermayesi 40.000.000tl‟dir. Halk Sigortanın banka acenteliğini sadece Halk Bankası 679 Ģubesi ile yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 71.766.000tl‟si banka dağıtım kanalları tarafından elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 45.288.000tl ile „Yangın ve Doğal Afetler‟ branĢından elde edilmiĢtir. xxi
- 23. HDI Sigorta: Hâkim ortak %100 Almanya sermayesi ile Talanx International Holding‟dir. Toplam sermayesi 211.403.000tl‟dir. Sektör pazar payı %1,58‟dir. HDI Sigorta prim üretimini acenteler, broker ve merkez dağıtım kanallarını kullanaraktan elde etmektedir. HÜR Sigorta: Hâkim ortak %44,64 sermayesi ile Sedat Simavi‟dir. Diğer yüksek sermaye payına sahip ortak ise %40,83 sermayesi ile YaĢar Eroğlu‟dur. Toplam sermayesi 15.000.000tl‟dir. Sigorta prim üretimini acenteler, broker ve merkez dağıtım kanallarını kullanarak elde etmektedir. IĢık Sigorta: Hâkim ortak %65,42 sermayesi ile Asya Katılım Bankası‟dır. Toplam sermayesi 60.000.000tl‟dir. Asya Katılım Bankası 176, Albaraka Türk Katılım Bankası 109 ve Türkiye Finans Katılım Bankası 184 Ģubesi ile IĢık Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 28.795.000tl‟si banka dağıtım kanalları tarafından elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 14.970.000tl ile „Yangın ve Doğal Afetler‟ branĢından elde edilmiĢtir. Liberty Sigorta: Hâkim ortak %98,94 Amerika sermayesi ile Liberty Seguros Company‟dir. Toplam sermayesi 189.000.000tl‟dir. Sektör pazar payı %0,42‟dir. ġeker Bank 249 Ģubesi ile Liberty Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 93.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 33.000tl ile „Kara Araçları‟ branĢından elde edilmiĢtir. Mapfre Genel Sigorta: Hâkim ortak %99,75 Ġspanya sermayesi ile Mapfre International‟dır. Toplam sermayesi 350.000.000tl‟dir. Sektör pazar payı %2,91‟dir. HSCB Bank 332 Ģubesi ile Mapfre Genel Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin sadece 10.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmektedir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 8.000tl ile „Nakliyat‟ branĢından elde edilmiĢtir. Neova Sigorta: Hâkim ortak %53 BirleĢik Arap Emirlikleri sermayesi ile Turkapital Holding‟dir. Kuveyt Türk Katılım Bankası %7 sermaye ortağıdır. Toplam sermayesi 40.000.000tl‟dir. Sektör pazar payı %0,44‟tür. Kuveyt Türk Katılım Bankası 140 ve Albaraka Türk Katılım Bankası 110 Ģubesi ile Neova Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır Yıllık prim üretiminin 14.728.000tl‟si bankasürans aracılığı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 14.728.000tl ile „Kara Araçları‟ branĢından elde edilmiĢtir. Ray Sigorta: Hâkim ortak %84,26 Avusturya sermayesi ile TBIH Financial Group „tur. Doğan ġirketler Grubu Holding‟in %10 ve halka arz sonucu %5,74 sermaye payı ile mali bünye oluĢmaktadır. Toplam sermayesi 137.070.000tl‟dir. Sektör pazar payı %1,79‟dur. Fortis Bank 274 ve Alternatif Bank 54 Ģubesi ile Ray Sigortaya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 28.218.000tl‟si bankasürans aracılığı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 11.256.000tl ile „Genel Zararlar‟ branĢından elde edilmiĢtir. xxii
- 24. SBN Sigorta: Hâkim ortak %99,49 sermayesi ile ġeker Bank Anonim ġirketi Personeli Sosyal Güvenlik Yardım Sandığıdır. Türkiye Cumhuriyeti Sosyal Güvenlik Kurumu %0,48 sermaye payı ile bu sıralamayı takip etmektedir. ġeker Bank 260 Ģubesi ile SBN Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 26.204.000tl‟si bankasürans aracılığı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalında en çok prim üretimi ise 11.490.000tl ile „Kaza‟ branĢından elde edilmiĢtir. Sompo Japan Sigorta: Hâkim ortak %90,01 Japonya sermayesi ile Sompo Japan Insurance‟dır. Toplam sermayesi 40.000.000tl‟dir. Sektör pazar payı %2,25‟dir. Finans Bank 479, Fortis Bank 1, ING Bank 1 ve Millenium Bank 18 Ģubesi ile Sompo Japan Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 79.172.000tl‟si banka dağıtım kanalı aracılığı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalı ile en çok prim 35.246.000tl ile „Yangın ve Doğal Afet‟ branĢından elde edilmiĢtir. Türk Nippon Sigorta: Hâkim ortak %97,08 Ġsrail sermayesi ile Harel Insurance Investment And Financial Services‟dir. Toplam sermayesi 38.710.000tl‟dir. Sektör pazar payı %0,15‟tir. Bank Pozitif Kalkınma Bankası 1 Ģubesi ile Türk Nippon Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 36.000tl‟si bankasürans aracılığı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalı ile en çok prim 19.000tl ile „Kara Araçları‟ branĢından elde edilmiĢtir. Yapı Kredi Sigorta: Hâkim ortak %53,1 yerli sermayesi ile Yapı Kredi Bankası‟dır. Toplam sermayesi 80.000.000tl‟dir. Sektör pazar payı %5,37‟dir. Yapı Kredi Bankası 866 Ģubesi ile Yapı Kredi Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 164.818.000tl‟si bankasürans aracılığı ile elde edilmiĢtir. Banka dağıtım kanalı ile en çok prim 258.980.000tl ile „Sağlık/Hastalık‟ branĢından elde edilmiĢtir. Ziraat Sigorta: Hâkim ortak %99,96 yerli sermayesi ile Ziraat Bankası‟dır. Toplam sermayesi 20.000.000tl‟dir. Ziraat Bankası 1376 Ģubesi ile Ziraat sigortaya acentelik yapmaktadır. Prim üretiminin hâkim çoğunluğunu banka aracılığı ile yapmaktadır. Yıllık prim üretiminin 172.247.000tl‟si bankasürans aracılığı ile yapılmıĢtır. Banka dağıtım kanalı ile en çok prim 53.630.000tl ile „Yangın ve Doğal Afet‟ branĢından elde edilmiĢtir. Zurich Sigorta: Hâkim ortak %100 Ġsviçre sermayesi ile Zurich Insurance Company‟dir. Toplam sermayesi 83.500.000tl‟dir. Sektör pazar payı %1,64‟tür. TEB 327, Fortis 267, Millenium Bank 19, Albaraka Türk 106, HSBC 332 ve Aktif Bank 7 Ģubesi ile Zurich Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. Yıl bazında en çok prim üretimini 88.784.000tl ile bankasürans yolu ile elde etmiĢtir. Banka dağıtım kanalı ile ise en çok primi 22.276.000tl ile „Yangın ve Doğal Afet‟ branĢından elde etmiĢtir. Acıbadem: Hâkim ortak %50 Amerika sermayesi ile Walnut Holding‟dir. Mehmet Ali Aydınlar %49,99 sermaye payı ile hâkim ortağın ardından gelmektedir. Toplam sermayesi 71.500.000tl‟dir. Sektör pazar payı %0,96‟dır. 2010 yılı içerisinde hayat branĢından 5.309.000tl, kaza branĢından 6.144.000tl, hastalık/sağlık branĢından 115.193.000tl elde etmiĢtir. Prim elde etmek için banka dağıtım kanalına baĢvurmamıĢtır. xxiii
- 25. American Life: Hâkim ortak %99,69 Amerika sermayesi ile Amerikan Life Insurance Company‟dir. Toplam sermayesi 10.000.000tl ve sektör pazar payı %0,54‟tür. 2010 yılı içerisinde hayat branĢından 51.913.000tl, kaza branĢından 8.695.000tl, hastalık/sağlık branĢından 15.989.000tl elde edilmiĢtir. Tablolarda herhangi bir banka acentesine rastlanmasa da hayat branĢında 3.125.000tl prim bankalar üretim kanalından elde edilmiĢtir. Axa Hayat ve Emeklilik: Hâkim ortak %100 Fransa sermayesi ile Axa Holding‟dir. Toplam sermayesi 31.265.000tl‟dir Sektör pazar payı %0,40‟tır. ING Bank 316, Millenium Bank 18, Bank Pozitif 14, Aktif Yatırım 1 ve Turkland Bank 26 Ģubesi ile Axa Hayat ve Emekliliğe acentelik yapmaktadır. 2010 yılı içerisinde hayat branĢı 56.292.000tl prim üretiminin 13.391.000tl‟si banka dağıtım kanalı aracılığı tarafından yapılmıĢtır. Kaza branĢından 356.000tl prim üretilmiĢtir fakat bankasürans yoluna baĢvurulmamıĢtır. Prim üretimi içerisinde hastalık/sağlık branĢına rastlanmamıĢtır. Cardif Hayat: Hâkim ortak %100 Fransa sermayesi ile BNP Paribas Assurance‟dir. Toplam sermayesi 13.147.000tl‟dir. Sektör pazar payı %0,26‟dır. Fortis Bank 434 Ģubesi ile Cardif Hayat Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. 2010 yılı hayat branĢında 3.043.000tl, kaza branĢında 28.000tl prim üretimini sadece acenteler kanalı ile gerçekleĢtirmiĢlerdir. CIV Hayat: Hâkim ortak %100 Almanya sermayesi ile HDI-Gerling International Holding‟dir. Toplam sermayesi 23.789.700tl ve sektör pazar payı %0,18‟dir. Citi Bank 24 Ģubesi ile CIV Hayat Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. 2010 yılı prim sağlık/hastalık branĢında üretimi bulunmasa da hayat ve kaza branĢında gerçekleĢtirilen prim üretimleri sadece banka dağıtım kanalı aracılığı ile yapılmıĢtır. 22.600.000tl hayat, 3.028.000tl kaza branĢından elde edilmiĢtir. Demir Hayat: Hâkim ortak %99,98 yerli sermayesi ile Demir Finansal Grup Holding‟dir. Toplam sermayesi 15.095.000tl‟dir. 2010 yılında yapılan prim üretimlerinde acente, merkez ve broker dağıtım kanalına baĢvurulmuĢtur. Hayat branĢında 4.792.000tl, kaza branĢında 255.000tl ve hastalık/sağlık branĢında 46.950.000tl prim üretimi gerçekleĢtirilmiĢtir. Halk Emeklilik ve Hayat: Hâkim ortak %94,49 sermayesi ile Halk Bankası‟dır. Birlik sigorta %5 sermaye payı ile hâkim ortağı takip etmektedir. Toplam sermayesi 40.000.000tl‟dir. Halk Bankası 683 Ģubesi ile üretimde bulunmaktadır. 2010 yılı içerisinde hayat branĢında 141.289.000tl prim üretiminin 139.819.000tl‟si, kaza branĢında 54.000tl prim üretiminin tamamı banka dağıtım kanalı aracılığı ile elde edilmiĢtir. Hastalık/Sağlık branĢında herhangi bir prim üretimine rastlanmamıĢtır. Mapfre Genel YaĢam: Hâkim ortak %99,50 Ġspanya sermayesi ile Mapfre Genel Sigorta‟dır. Toplam sermayesi 32.000.000tl ve sektör pazar payı %1,12‟dir. 2010 yılı prim üretiminde banka dağıtım kanalına baĢvurulmamıĢtır. Hayat branĢında xxiv
- 26. 12.865.000tl, kaza branĢında 651.000tl, hastalık/sağlık branĢında ise 143.888.000tl prim üretimi acenteler, merkez ve brokerlar aracılığı ile elde edilmiĢtir. New Life: Hâkim ortak %100 Ġsviçre sermayesi ile GEM Global‟dir. Toplam sermayesi 18.463.000tl‟dir. Sektör pazar payı %0,02‟dir. Herhangi bir banka ile bankasürans iliĢkisi olmayan bu Ģirketin 2010 yılı prim üretimi merkez, acenteler ve brokerlar aracılığı ile elde edilmiĢtir. Burada dikkat çeken nokta ise sigorta Ģirketinin broker dağıtım kanalında hayat ve hastalık/sağlık branĢında negatif yönde bir prim üretimine sahip olmasıdır. Hayat branĢında 2.955.000tl, kaza branĢında 81.000tl ve hastalık/sağlık branĢında 324.000tl prim üretimi elde edilmiĢtir. Ziraat Hayat ve Emeklilik: Hâkim ortak %99,96 sermayesi ile Ziraat Bankası‟dır. Toplam sermayesi 20.000.000tl‟dir. Ziraat Bankası 1376 Ģubesi ile prim üretimini gerçekleĢtirmektedir. Hayat branĢında bankalara ek olarak merkez dağıtım kanalına rastlansa da diğer branĢlarda sadece banka dağıtım kanalı kullanılmıĢtır. 2010 yılı hayat branĢı 601.705.000tl prim üretiminin 599.598.000tl‟si ve kaza branĢında 66.000tl prim üretiminin tamamı banka aracılığı ile elde edilmiĢtir. Hastalık/Sağlık branĢında herhangi bir prim üretimine rastlanmamıĢtır. Aegon Emeklilik ve Hayat: Hâkim ortak %100 Hollanda sermayesi ile Aegon Turkey Holding‟dir. Toplam sermayesi 133.000.000tl ve sektör pazar payı %0,10‟dur. ġeker Bank 259 Ģubesi ile Aegon Emeklilik ve Hayat Sigorta‟ya acentelik yapmaktadır. 2010 yılı prim üretiminde acenteler, bankalar ve broker dağıtım kanallarına baĢvurulmuĢtur. Sağlık/Hastalık branĢında herhangi bir prim üretimi söz konusu değildir. Hayat branĢında 14.313.000tl ve kaza branĢında 36.000tl prim üretimi elde edilmiĢtir. Allianz Hayat ve Emeklilik: Hakim ortak %86 Almanya sermayesi ile Allianz Europe‟dir. Toplam sermayesi 20.000.000tl ve sektör pazar payı %0,53‟tür. ING Bank 319, Anadolu Bank 86 ve Aktif Yatırım Bankası 6 Ģubesi ile banka acenteliği yapmaktadırlar. 2010 yılı verileri içerisinde hastalık/sağlık branĢında prim üretimine rastlanmamıĢtır. Prim üretiminde bankalar, acenteler ve brokerlar‟a baĢvurulmuĢtur. Hayat branĢında elde edilen 74.303.000tl‟nin 9.116.000tl‟si ve kaza branĢında elde edilen 548.000tl‟nin 75.000tl‟si banka dağıtım kanallarından elde edilmiĢtir. Anadolu Hayat Emeklilik: Hâkim ortak % 62 yerli sermayesi ile Türkiye ĠĢ Bankası‟dır. Anadolu Sigorta %20, Milli Reasürans %1 ve halka arz %17 sermaye payına sahiptir. Toplam sermayesi 250.000.000tl‟dir. Türkiye Sınaî Kalkınma Bankası 3, Türkiye ĠĢ Bankası 1146, HSBC Bank 333, Türk Ekonomi Bankası 334, Anadolu Bank 86, Bank Pozitif 1 ve Albaraka Türk 110 Ģubesi ile Anadolu Hayat Emekliliğe acentelik yapmaktadırlar. Hastalık/Sağlık branĢında üretimi bulunmayan Anadolu Hayat Emekliliğin 2010 yılı içerisinde hayat branĢından elde ettiği 357.352.000tl primin 67.852tl‟si banka dağıtım kanalı aracılığı ile elde edilmiĢtir. Kaza branĢından elde ettiği 258.000tl primde banka dağıtım kanalına ait bir prim mevcut değildir. Avivasa Emeklilik ve Hayat: Burada iki adet eĢit sermaye payına sahip hakim ortaklar bulunmaktadır. Bunlardan birisi %49,83 yerli sermaye payı ile Hacı Ömer Sabancı xxv
- 27. Holding iken diğeri yine %49,83 Ġngiltere sermaye payı ile Aviva International Holdings‟dir. Toplam sermaye 35.779.197tl ve sektör pazar payı %1,10‟dir. Akbank 897, Citi Bank 3, HSBC 1 ve Turkish Bank 16 Ģubesi ile Avivasa Emeklilik ve Hayat‟a acentelik yapmaktadırlar. Hastalık/Sağlık branĢında üretimi bulunmayan Avivasa Emeklilik ve Hayat‟ın 2010 yılı içerisinde hayat branĢından elde ettiği 124.358.000tl primin 68.409tl‟si banka dağıtım kanalı aracılığı ile elde edilmiĢtir. Kaza branĢından elde ettiği 30.956.000tl primin 28.428.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Deniz Emeklilik ve Hayat: Hakim ortak %99,86 Belçika sermayesi ile Denizbank‟tır. Toplam sermayesi 24.500.000tl ve sektör pazar payı %0,51‟dir. Euro Sigorta %0,1 sermaye payına sahiptir. Denizbank 497 Ģubesi ile prim üretimini gerçekleĢtirmektedir. Hastalık/Sağlık branĢında üretimi bulunmayan Deniz Emeklilik ve Hayat‟ın 2010 yılı içerisinde hayat branĢından elde ettiği 60.459.000tl primin 58.603.000tl‟si ve kaza branĢından elde ettiği 11.978.000tl primin 11.896.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Ergo Emeklilik ve Hayat: Hâkim ortak %100 Almanya sermayesi ile Ergo Grubu Holding‟dir. Toplam sermayesi 60.000.000tl ve sektör pazar payı %0,18‟dir. Türkiye Cumhuriyeti Posta ve Telgraf Genel müdürlüğü 1015, Tekstil Bankası 44 ve Euro Bank Tekfen 54 Ģubesi ile Ergo Emeklilik ve Hayat‟a acentelik yapmaktadırlar. Hastalık/Sağlık branĢında üretimi bulunmayan Ergo Emeklilik ve Hayat‟ın 2010 yılı içerisinde hayat branĢından elde ettiği 25.968.000tl primin 344.000tl‟si ve kaza branĢından elde ettiği 97.000tl primin 29.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Finans Emeklilik ve Hayat: Hâkim ortak %100 Yunanistan sermayesi ile Finansbank‟tır. Toplam sermayesi 40.000.000tl ve sektör pazar payı %0,61‟dir. Finansbank 500 Ģubesi ile prim üretiminde bulunmaktadır. Hastalık/Sağlık branĢında üretimi bulunmayan Finans Emeklilik ve Hayat‟ın 2010 yılı içerisinde hayat branĢından elde ettiği 85.263.000tl primin 85.224.000tl‟si ve kaza branĢından elde ettiği 228.000tl primin 69.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Fortis Emeklilik ve Hayat: Hâkim ortak %100 Belçika sermayesi ile BNP Paribas Assurance‟dır. Toplam sermayesi 180.600.000tl ve sektör pazar payı %0,14‟tür. Fortis Bank 253 ve A Bank 46 Ģubesi ile Fortis Emeklilik ve Hayat‟a acentelik yapmaktadırlar. Hastalık/Sağlık branĢında üretimi bulunmayan Fortis Emeklilik ve Hayat‟ın 2010 yılı içerisinde hayat branĢından elde ettiği 17.746.000tl primin 13.378.000tl‟si ve kaza branĢından elde ettiği 1.591.000tl primin 1.369.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Garanti Emeklilik ve Hayat: Hâkim ortak %84,91 yerli sermayesi ile Garanti Bankası‟dır. Eureko ve Eureko Sigorta‟da sermayede pay sahibidir. Toplam sermayesi 50.000.000tl ve sektör pazar payı %1,66‟dır. Garanti Bankası 863, T Bank ve Turkland Bank 27 Ģubesi ile acentelik yapmaktadır. Hayat branĢından elde ettiği 234.158.000tl primin 231.168.000tl‟si ve kaza branĢından elde ettiği 2.000tl primin tamamı banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Hastalık/Sağlık branĢında herhangi bir üretimi bulunmamaktadır. xxvi
- 28. Groupama Emeklilik: Hâkim ortak %43,51 Fransa sermayesi ile Groupama Sigorta‟dır. Toplam sermayesi 54.875.000tl ve sektör pazar payı %0,37‟dir. Alternatif Bank 53, Anadolu Bank 86, Societe Generale 16, Deniz Bank 499 ve Millenium Bank 18 Ģubesi ile acenteliğini yapmaktadır. Groupama Emekliliğin sağlık/hastalık branĢında herhangi bir prim üretimi yoktur. Hayat branĢı prim üretiminde -2.100.000tl zarara uğramıĢtır. Kaza branĢında ise 12.858.000tl prim üretiminin 1.373.000tl‟si banka dağıtım kanalı aracılığı ile elde edilmiĢtir. ING Emeklilik: Hâkim ortak %100 Hollanda sermayesi ile ING Continental Europe Holding‟dir. Toplam sermayesi 45.000.000tl ve sektör pazar payı %0,14‟tür. ING Bank 290 Ģubesi ile prim üretimini sağlamaktadır. Hastalık/Sağlık branĢında herhangi bir prim üretimi bulunmamaktadır. Hayat branĢında elde ettiği 19.529.000tl primin tamamı ve kaza branĢında elde ettiği 758.000tl primin 683.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Vakıf Emeklilik: Hâkim ortak %53,90 yerli sermayesi ile Vakıf Bank‟tır. GüneĢ Sigorta %37 sermaye payına sahiptir. Toplam sermayesi 26.500.000tl ve sektör pazar payı %0,66‟dır. Vakıf Bank 596, Türk Ekonomi Bankası 317, Tekstil Bank 52 ve Kuvety Türk 139 Ģubesi ile Vakıf Emekliliğe acentelik yapmaktadır. Prim üretiminde hastalık/sağlık branĢına ait üretim bulunmamaktadır. Hayat branĢından elde ettiği 83.355.000tl primin 63.778.000tl‟si ve kaza branĢından elde ettiği 9.636.000tl primin 112.000tl‟si banka dağıtım kanalları aracılığı ile elde edilmiĢtir. Yapı Kredi Emeklilik: Hâkim ortak %99,93 yerli sermayesi ile Yapı Kredi Sigorta‟dır. Toplam sermayesi 58.000.000tl ve sektör pazar payı %0,78‟dir. Yapı Kredi Bankası 868 Ģubesi ile banka acenteliğini yapmaktadır. 2010 yılı prim üretiminde hastalık/sağlık branĢına ait bir üretim söz konusu değildir. Hayat branĢında elde edilen 109.697.000tl primin 72.110.000tl‟si ve kaza branĢında elde edilen 259.000tl primin tamamı bankasürans kanalı ile elde edilmiĢtir. xxvii
- 29. 5 YILLARA GÖRE BANKA DAĞITIM KANALI 5.1 Bankasürans’ın dağılım kanalları arasındaki geliĢimi Sigorta sektöründe yıllardır acentelerin tahtı sarsılmıyor, satıĢta ağırlığını koruyor. Yapılan araĢtırmalar, banka ve internet cephesindeki yükseliĢe rağmen, acentenin liderliğinin devam edeceğini ortaya koyuyor. Buna göre, acentelerin satıĢlardan aldıkları pay, 2004‟deki yüzde 64,6 düzeyinden, 2010 yılında yüzde 45‟e gerileyecek. Bankalar ise 8,9‟dan 35‟e tırmanacak. Bunun yanında broker ve internet kanalının yıldızı da parlayacak. Kaybeden ise yüzde 20,6‟dan yüzde 10‟a gerileyen doğrudan satıĢ kanalı olacak. Sigorta Reasürans ġirketleri Birliği verilerine göre, 2002 yılında sigorta sektöründe gerçekleĢtirilen 3,6 katrilyon liralık prim üretiminin yüzde 64,6‟lık kısmı acenteler aracılığıyla gerçekleĢtirildi. Aynı yıl direkt satıĢlar prim üretiminde yüzde 20,6 oranında pay alırken, banka aracılığıyla yapılan satıĢların payı yüzde 8,9 oldu. Broker aracılığıyla gerçekleĢtirilen prim üretiminin toplamdan aldığı pay ise yüzde 5,8 seviyesindeydi. 2004 yılı sonunda ise bu rakamlara bakıldığında, acentelerin prim üretiminde hala ağırlığını koruduğu görülmesine rağmen, payının azaldığı dikkat çekiyor. Buna göre, 2004 yılında gerçekleĢtirilen prim üretiminde acentelerin aldığı pay yüzde 62,6‟ya, direkt satıĢların payı da yüzde 18,8‟e geriledi. Buna karĢın banka kanalı aracılığıyla gerçekleĢtirilen prim üretimlerinin payı yüzde 12,2‟ye broker satıĢları ise yüzde 6,4 düzeyine yükseldi. Bu durum da sigortadaki dağıtım kanallarının gelecek yıllarda nasıl Ģekilleneceği sorularını akla getirdi.14 2005 yılında yayınlanan bu makeleye istinaden 2006‟dan 2010‟a kadar geçen sürede hayat ve hayat dıĢı sigortalardaki prim üretimlerini merkez, acente, banka ve broker dağıtım kanallarına göre dağılımları ile inceleyip tahminlere reel üretimler ile cevap verebiliriz. 14 http://www.capital.com.tr/banka-yukselecek-direkt-satis-dusecek-haberler/17757.aspx (18 Mayıs 2012) xxviii
- 30. Tablo 3 2010 Yılı Dağıtım Kanalları Prim Üretimleri (000)TL Merkez Acente Banka Broker Hayat 296.593 522.319 1.513.386 145.191 Hayat DıĢı 683.142 7.898.838 1.554.507 1.094.334 2010 yılı hayat dıĢı branĢları prim üretimi dağıtım kanalları bazından ele alınırsa, toplam primin yüzde 6,1‟i merkez, yüzde 70,33‟ü acenteler, yüzde 13,84‟ü bankalar, yüzde 9,74ü brokerlar aracılığı ile elde edildiği görülmektedir. Hayat branĢları prim üretimi dağıtım kanalları bazında ele alınırsa, toplam primin yüzde 11,97‟si merkez, yüzde 21,08‟, acenteler, yüzde 61,08‟i bankalar, yüzde 5,86‟sı brokerlar aracılığı ile elde edilmiĢtir. Genel toplamda ise 13.708.310.000tl prim üretiminin yüzde 7,15‟i merkez, yüzde 61,43‟ü acenteler, yüzde 22,38‟i bankalar ve yüzde 9,04‟ü brokerlar aracılığı ile elde edilmiĢtir. 2004 yılında yapılan tahminler acenteler hariç kısmen gerçekleĢmiĢtir. Merkez prim payı yüzde 20,6‟dan yüzde 7,15‟e gerilemiĢtir. Acenteler prim üretimi tahmin edildiği kadar yüzde 45‟lere gerilemese de az bir oynama ile yüzde 64,6‟dan yüzde 61,43‟e gerilemiĢtir. Banka prim payı tahmin edildiği kadar yükselmeyerek yüzde 8,9‟dan yüzde 22,38‟e yükselmiĢtir. xxix
- 31. Tablo 4 Hayat BranĢı Dağıtım Kanalları Bazında Prim Üretimi (000)TL 2010 2009 2008 2007 2006 Merkez 296.593 430.941 416.786 341.585 483.974 Acente 522.319 639.044 647.019 606.573 552.980 Banka 1.513.386 1.015.948 780.458 642.823 540.386 Broker 145.191 112.425 91.507 78.629 71.337 Toplam 2.477.489 2.198.258 1.935.770 1.669.610 1.648.677 Kaynak: Hazine MüsteĢarlığı, 2012 Merkez dağıtım kanalında elde edilen primler 2007 ve 2010 yılı sonunda diğer 3 yılın aksine büyük kayıplar yaĢamıĢtır. 2006 yılı prim üretiminde baĢa baĢ olan acente ve banka prim üretimleri 2010 yılında yerini hâkim banka dağıtım kanalına bırakmıĢtır. Bankaların sektöre giriĢi, anlaĢmalı ortaklıklar, yabancı sermayenin artması sonucu artıĢlar gözlemlenmiĢtir. Ġstikrar ile büyüme kaydeden dağıtım kanalları banka ve brokerlar olmuĢtur. 2006‟dan sonra sigorta Ģirketleri organizasyon yapılarında değiĢikliklerde bulunmuĢtur. Genel merkez‟den gerçekleĢtirdikleri üretimleri acente ve bölge müdürlüklerine kaydırmıĢlardır. Buda merkez prim üretimlerindeki dengesiz değiĢimleri açıklamaktadır. 2007 yılında bir önceki yıla göre prim üretimi yüzde 1,27 bankasürans primi yüzde 18,96 artmıĢtır. 2008 yılında bir önceki yıla göre prim üretimi yüzde 15,94 bankasürans primi yüzde 21,41 artmıĢtır. 2009 yılında bir önceki yıla göre prim üretimi yüzde 13,56 bankasürans primi yüzde 30,17 artmıĢtır. 2010 yılında ise bir önceki yıla göre prim üretimi yüzde 12,7 bankasürans primi yüzde 48,96 artmıĢtır. xxx
- 32. Tablo 5 Hayat DıĢı BranĢı Dağıtım Kanalları Bazında Prim Üretimi (000)TL 2010 2009 2008 2007 2006 Merkez 683.142 628.314 602.579 788.810 965.418 Acente 7.898.838 6.880.529 7.048.433 6.435.542 5.277.899 Banka 1.554.507 1.232.613 1.113.092 979.844 966.070 Broker 1.094.334 1.038.184 806.627 729.923 611.448 Toplam 11.230.821 9.779.640 9.570.731 8.934.119 7.770.835 Kaynak: Hazine MüsteĢarlığı, 2012 Dağıtım kanalları bazında en yüksek prim 5 yıllık süreçte acenteler tarafından gerçekleĢtirilmiĢtir. Daima artıĢta bulunan dağıtım kanalları bankalar ve brokerlar‟dır. Yıllar bazında karĢılaĢtırma yaparsak 2007 yılı prim üretimleri bir önceki yıla oranla yüzde 14,97 artmıĢtır. 2008 yılı prim üretimi bir önceki yıla oranla yüzde 7,12 artmıĢtır. 2009 yılı prim üretimi bir önceki yıla oranla yüzde 2,18 artmıĢtır. 2010 yılı prim üretimi bir önceki yıla oranla yüzde 14,84 artmıĢtır. AB ile ilgili geliĢmelere bağlı olarak ülkemize gelen yabancı Ģirket sayısının artıĢına paralel olarak broker üretimi de artacaktır. Broker Ģirketlerinde yabancı Ģirket desteği ile satıĢları artacaktır. Hayat dıĢı sigorta sektöründe ağırlıklı acente kanalından satıĢ yapan Türk sigorta Ģirketleri bankasürans sayesinde yıllardır bölgesel olarak kontrol ettikleri noktalarda rekabet yaratabildiler. 15 15 http://www.capital.com.tr/banka-yukselecek-direkt-satis-dusecek-haberler/17757.aspx (18 Mayıs 2012) xxxi
- 33. Tablo 6 Banka Dağıtım Kanalı Yıllara Göre Prim Üretimi (000)TL 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Hayat 109.535 207.482 184.895 310.293 540.386 642.823 780.458 1.015.948 1.513.386 Hayat 216.635 316.941 442.360 606.006 966.070 979.844 1.113.092 1.232.613 1.554.507 DıĢı Kaynak: Hazine MüsteĢarlığı Hayat ve Emeklilik sigorta prim üretimleri 2002‟den 2010‟a kadar geçen sürede ortalama yüzde 1.381,65 artmıĢtır. Bir önceki yıllar esas alındığında prim üretimlerinde ortalama 2003 yılı ilk sayılarak sırası ile %90 -%11 %68 %74 %19 %21 %30 ve %49 oranında değiĢmeler yaĢanmıĢtır. Hayat dıĢı sigorta prim üretimleri 2002‟den 2010‟a kadar geçen sürede ortalama yüzde 717,57 artmıĢtır. Bir önceki yıllar esas alındığında prim üretimlerinde ortalama 2003 yılı ilk sayılarak sırası ile %46 %40 %37 %59 %1 %14 %11 ve %26 oranlarında değiĢmeler yaĢanmıĢtır. 2006 dönem sonu prim üretimleri standart genelleĢmiĢ büyüme oranlarının aksine yükseliĢ yaĢasa da bir sonraki yıl prim üretimindeki oransal artıĢ neredeyse 0‟a yaklaĢmıĢtır. xxxii