AD, vrijdag 13 juni 2008 Tekst: Laura Schalwijk

1. vrijdag 13 juni 2008
'Weet waar je aan begint met een kind'
Door LAURA SCHALKWIJK
DEN HAAG - ‘Mag ik af en toe een glaasje wijn drinken tijdens mijn zwangerschap?’ Bijna dagelijks
krijgen verloskundige Diana Koster en gynaecoloog Cas Holleboom van Ziekenhuis Bronovo deze vraag
voorgeschoteld.
Hoewel de meeste mensen weten dat alcohol drinken en
roken niet bevorderlijk zijn voor een goed verloop van de
zwangerschap en dat foliumzuur juist wel goed is, moeten
Koster en Holleboom deze kennis vaak herhalen. Om over
factoren als overgewicht, medicijngebruik, ziekten en
risico's op basis van de familiegeschiedenis maar niet te
spreken. Kortom, ouders in spe zijn vaak totaal
onvoorbereid op de zwangerschap. Koster: „Terwijl 85
procent van de Nederlandse stellen zijn eerste kind bewust
plant. Maar precies weten waar ze aan beginnen? Dat
niet.’’
Daarom hebben de twee onlangs een kinderwensspreekuur opgezet waar stellen met een vragenlijst en een
gesprek worden gescreend op voeding, leefstijl en (erfelijke) ziekten. Met de uitkomst krijgen zij adviezen
voor een zo gezond mogelijke zwangerschap. „Want iedereen wil toch het beste voor zijn kind?,’’ verklaart
de verloskundige de noodzaak van zo’n spreekuur.
Een van die adviezen zou kunnen luiden: ‘een slimme meid wordt zwanger op tijd’. Holleboom: ,,Maar de
gemiddelde Nederlandse vrouw krijgt op 29,2-jarige leeftijd haar eerste kind. Hoe ouder, hoe groter de kans
op afwijkingen. Dus ook dan is zo’n preconceptiespreekuur geen overbodige luxe.’’
De verloskundige lacht. „Wat dat betreft ben ik geen goed voorbeeld,’’ zegt ze. „Ik kreeg zelf mijn eerste
kind toen ik 37 was. Dat kwam, omdat ik de papa pas laat ontmoette. Ik heb vaak de neiging om tegen
vrouwen die al wat ouder zijn te zeggen: ‘Kijk, mij is het ook gelukt.’ Maar dat is geen garantie voor een
ander. Sterker nog, ik adviseer iedereen op tijd te beginnen.’’
Op leeftijd of niet, het spreekuur is bedoeld voor alle vrouwen, benadrukt Koster. ,,Ook vrouwen die gezond
zijn. Soms leggen zij namelijk de link niet tussen hun eigen medische verleden en een zwangerschap.’’ Ze
geeft een voorbeeld: „Een vrouwelijke cliënt liep al anderhalf jaar met een kinderwens rond. Na doorvragen
kwam uiteindelijk naar voren dat zij in het verleden schildklierproblemen had gehad. Dat kan leiden tot
verminderde vruchtbaarheid en problemen tijdens de zwangerschap. Deze vrouw had die link nooit gelegd.’’
Daarnaast kunnen vrouwen zonder al die zwangerschapshormonen vooraf betere beslissingen nemen. „Zoals:
‘Wil ik wel of geen nekplooimeting?’ Daarover kun je beter nadenken als je nog niet zo emotioneel betrokken

2. ‘Wil ik wel of geen nekplooimeting?’ Daarover kun je beter nadenken als je nog niet zo emotioneel betrokken
bent bij een zwangerschap,’’ weet de verloskundige.
Koster en Holleboom zien ook steeds meer vrouwen met overgewicht en vrouwen die antidepressiva slikken.
„Dat ook dat problemen tijdens een zwangerschap kan opleveren, realiseren veel vrouwen zich niet. We
rekenen bij iedere vrouw de body mass index (geeft de verhouding lengte en gewicht aan, red.) uit en doen
een suikertest. Onlangs kwam hier een vrouw die achter haar naam ‘obesitas’ zag staan. Ze was verbaasd en
zei: ‘Maar dat gaat toch niet over mij?’ Het zijn niet de leukste boodschappen om te vertellen, maar met
overgewicht heb je een verhoogd risico op complicaties, zoals bloedverlies en zwangerschapsdiabetes.’’
Wat de antidepressiva betreft: ,,Blijven slikken,’’ zegt de gynaecoloog. „Bepaalde antidepressiva zijn
namelijk niet schadelijk, ook al staat op elke bijsluiter het advies om te stoppen. De stress die dat oplevert is
ook niet bevorderlijk tijdens de zwangerschap.’’
Vrouwen met diabetes en epilepsie doen er eveneens goed aan zich voor de zwangerschap te laten inlichten.
Holleboom: ,,Een neuroloog zou tegen zijn patiënt met epilepsie moeten zeggen: ‘Als je zwanger wilt
worden, moet je dat een jaar van tevoren melden.’ Dan kan hij kijken of je zonder bepaalde medicatie kunt
die je tijdens de zwangerschap niet mag hebben. Die test duurt een paar maanden.’’
En, terugkomend op de vraag over alcoholgebruik tijdens de zwangerschap, is Koster duidelijk: ,,Nee. De
lever van een volwassene doet er acht uur over om alcohol af te breken. De lever van een foetus doet er een
etmaal over.’’ ,,En dat orgaan heeft echt wel wat beters te doen,’’ vult Holleboom aan.
Niettemin moeten de twee dit blijven herhalen. Dat geldt ook voor het gebruik van foliumzuur. De
gynaecoloog staaft dit met cijfers: „Zo’n 70 procent van de vrouwen weet dat het goed is, maar slechts de
helft neemt het in. Bovendien beginnen de meesten daar pas mee als de zwangerschapstest positief is.
Terwijl je eigenlijk voor de zwangerschap moet beginnen met het slikken van foliumzuur.’’
Ze hopen dat met dit spreekuur de kennis veel algemener wordt. Holleboom: ,,Bronovo is de eerste in de
regio met zo'n spreekuur. Ik verwacht dat meer verloskundigenpraktijken en ziekenhuizen hierop inspringen.
Dat is alleen maar toe te juichen.’’
Hoe goed de voorbereiding ook, garanties op zwangerschappen en gezonde kinderen kunnen Koster en
Holleboom nooit geven. Koster: „Het is een kinderwensspreekuur. Geen kindermaakspreekuur.''
7% spaarrente? Vergelijk nu alle aanbieders objectief op spaarrente.nl.