kontzientzia fonologikoa lantzeko metodogiak

2.  IRAKURTZEA: testu idatziak ulertzea
 IDAZTEA: testu ulergarriak ekoiztea
 Horretarako garatu behar da:
 KONTZIENTZIA FONOLOGIKOA
▪ Lehendabizi hotsak ikur grafikoetara ekar daitezkeela ohartu
▪ Ondoren fonema-grafema erlazioa
 TESTU IDATZIAREN ULERGARRITASUNA
▪ Testuaren erabilera soziala eta ezaugarriak identifikatzea
(testu generoa)
▪ Testuak ulertzeko/ ulergarri egiteko estrategiak

3.  BAINA ERNE!!
 Kontzientzia fonologikoarekin aski al da testu bat
ulertzeko? Adib.
 Posible al da kontzientzia fonologikorik gabe testu
bat interpretatzea? Adib.
 Hori horrela… aski al da kontzientzia fonologia
lantzearekin?

4.  Kontzientzia fonologikoaren
garapena
• Prozesu naturala (Oihartzabal, 2000)
• Hainbat aldi bereiz daitezke (Díez
Vegas, 2004)
• Prozesu naturala izanik, eskolak
lagundu al dezake hori? Nola?
(Oihartzabal, 2000; Díez Vegas, 2004)

5.  TRADIZIONALAK edo INSTRUKTIBOAK
 SINTETIKOA edo GORANZKOA (ascendente/bottom-up)
▪ ALFABETIKOA: hizki larriak eta xeheak/ bokalak-kontsonanteak)
▪ FONIKO edo FONETIKOA: (lehendabizi fonema eta ez izena, gero
alfabetikora)
▪ SILABIKOA: hizkiak eta horiek askotariko silabak( pa/ ur/ gal/ gla) gero hitzak
 ANALITIKOA edo BEHERANZKOA (descendente/ up-
bottom)
▪ HITZ SORTZAILEA: hitz ezaguna silabaka banatu, eta gero hizkiak
▪ IRUDI-IKUSMENEZKO METODOA: ezagutzen den esaldi baten hitz bat
hautatzen da, eta banatzen da (silaba, hizkia)
▪ FREINETEN METODO NATURALA: marrazki batetik abiatuta, testu bat
adosten da taldeka ahoz. Ondoren idatzi eta bereizten dira hitzak
 METODO MISTOA

6.  METODO INTERAKTIBOA edo ERAIKITZAILEA
 Testu idatzia irakurri edo idazteko, lehendabizi
EGOERA KOMUNIKATIBOA ulertu behar da: testu
idatziaren helburua, igorlea, hartzailea, eta zein testu
mota erabiltzen den, besteak beste.
 Egoera komunikatiboa identifikatuta, errezago
egingo zaio testuak ulertzea eta ekoiztea
▪ Bere aurrezagutzak erabiliz (munduarenak/ erlazio grafo-fonikoenak/
morfologiko, sintaktiko eta semantikoak/ eta testualak)
▪ Hipotesiak etengabe eginez eta baieztatuz.

7.  Materialek eta ariketek…
 Zentzumen guztiak estimulatu behar dituzte.
 Oso manipulagarriak eta sentsorialak izan behar
dute.
 Aintzat hartu behar dute ikasleen garapen
psikomotorea, lesioak eta etsipena saihesteko.

8.  Abecedarioa eta hizki higikorrak (hizki mota, tamaina
eta kolore desberdinetakoak)
 Askotariko idazgailu eta paper
 Ura, harea eta buztina
 Hizki higikorrak
 Hizki-zigiluak
 Askotariko idazgailuak (lodiera, kolore eta presio
desberdinak eskatzen dituztenak)
 Askotariko paperak (tamaina, kolore, eta idazgailuari
erresistentziaeta lerro desberdinetakoak)
 Arbela eta klariona
 Ordenagailua eta inprimagailua

9.  Askotariko mahai-jolasak: gurutzegramak,
hizki-zopak, scrabble, hizki-dominoak, e.a.
 Askotariko testu generoak
 ikasleek beraiek euren egunerokotik ekartzen
dituztenak
 eskolak berak eskaintzen dituen askotariko testu
egokituak irakurketa laguntzeko
 Askotariko horma-irudiak (azalpenezkoak,
instrukziozkoak/ ikasleek sorturikoak/ ikasleen
eskura)

10.  Askotariko softwarea
 Hezkuntza baliabideak doan eta online sortzeko .
Adib.: kaligrafia fitxak, komikiak, hizki sopak,
domino fitxak, bingo fitxak, 3D hizkiak, eta beste.
http://www.cuadernointercultural.com/tic-
tools/generadores-online/#otros_generd