1. Vergroot je kennis! Rechtspraak

2. Je bent nu al een aantal lessen bezig met het onderwerp Rechtsstaat en Criminaliteit

3. Maar we hebben het nog helemaal niet gehad over de rechtsstaat. De hoogste tijd!

4. Wat is nu eigenlijk een rechtsstaat?

5. In een rechtsstaat weet de burger dat de overheid haar macht niet zal misbruiken en de overheid weet dat zij kan rekenen op erkenning en gehoorzaamheid van burgers

6. Een rechtsstaat brengt daarom regels met zich mee, zowel voor de overheid als voor burgers

7. De rechtsstaat heeft vier grondbeginselen:

8. 1. Politieke machtenscheiding De wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht zijn duidelijk gescheiden

9. 2. De overheid moet zich aan de wet houden Zo mag er bijvoorbeeld geen straf gegeven worden als een verdachte geen schuld heeft aan een delict

10. 3. Rechters zijn onafhankelijk Dit komt voort uit de machtenscheiding

11. 4. Burgers hebben grondrechten Hierbij moet je denken aan rechten zoals vrijheid van meningsuiting en het recht tot vereniging

12. Als het goed is heb je opgemerkt dat de beginselen van de rechtsstaat ook iets zeggen over de rechtspraak

13. Bij de rol van de politieagent is de opsporing behandeld. Na opsporing volgt vervolging en berechting

14. In het proces van vervolging en berechting spelen de volgende personen een belangrijke rol: - Officier van justitie - Advocaat - Rechter

15. De taken van deze personen worden uitgebreid toegelicht bij de bespreking van de rollen

16. Wel alvast een aantal algemene opmerkingen

17. Iedereen heeft recht op een eerlijk proces

18. Je bent als verdachte onschuldig totdat je schuld wordt bewezen

19. Er zijn veel regels die de rechten van verdachten beschermen. Zo mag je niet oneindig verhoord worden

20. Iedereen heeft recht op verdediging, dus ook als je het niet zelf kunt betalen

21. Als je verdachte bent, kan je in Nederland te maken krijgen met de volgende rechters:

23. Als een verdachte het niet eens is met de uitspraak kan hij in hoger beroep gaan. Dit gebeurt bij het gerechtshof.

24. Ben je dan nog niet tevreden? Dan kan je als verdachte naar de Hoge Raad. Zij kijken dan of de andere rechters het recht goed hebben toegepast

25. Tot slot een beknopt overzicht van een rechtszaak (onderdelen komen later uitgebreid terug): 1. Opening: de rechter controleert de gegevens van de verdachte 2. Aanklacht: waarvan wordt de verdachte verdacht? 3. Onderzoek: de rechter begint met zijn onderzoek 4. Verhoor van verdachte: ondervraging van de verdachte 5. Requisitoir: de officier van justitie probeert schuld aan te tonen en presenteert zijn strafeis 6. Pleidooi: de advocaat verdedigt zijn client 7. Laatste woord: de verdachte mag nog wat zeggen 8. Vonnis: de rechter doet zijn uitspraak