ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับ ..เส้นทางสู่อนาคตด้วย CBL เป็นการประยุกต์ CBL (การเรียนรู้บนความท้าทาย) มาแปล DNA ขององค์กรไปสู่การปฏิบัติ

1. ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับ : เสนทางสูอนาคตดวย CBL
บรรดาเครื่องประดับทองและเพชรหรือในภาษธุรกิจเรียกกันวา ธุรกิจอัญมณีและ
เครื่องประดับเปนสินคาที่ผูคนหากมีเงินเหลือใชหรือตองการแสดงฐานะ “ทองและเพชร” จะเปนสิ่งที่ทกคน
ุ
นึกถึงทันที
ยิ่งในภาวะปจจุบันราคาทองดิ่งลงมาจนเรียกไดวาถูก คืออยูในประมาณบาทละ 18,000
บาท(บวก/ลบ) แตเวลาไปซือก็ใชวาจะถูกเสียทีเดียว เพราะรานคาก็บวกโนนบวกนี่รวมแลวก็ใกลๆ
้
20,000 บาท (ทั้งทองรูปพรรณและทองแทง) สวนความบริสุทธิ์ก็เปนเรื่องของความเชื่อถือที่ผูซื้อตองชั่งใจ
เอาเอง
 แนวทางการพัฒนาอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับ
ตามแผนแมบทการพัฒนาอุตสาหกรรมไทย พ.ศ.2555- 2574 สําหรับอุตสาหกรรมอัญ
มณีและเครื่องประดับในอนาคตมีทิศทางและเปาหมาย เชน
 การเปน “ศูนยอัญมณีและเครื่องประดับโลกภายในป พ.ศ.2557”
 เนนการพัฒนาสินคาระดับกลางถึงระดับบนที่ใหความสําคัญกับการใชความประณีต
และมีเอกลักษณเฉพาะตัว
 สงเสริมและประชาสัมพันธใหผูผลิตสินคาอัญมณีและเครื่องประดับขนาดใหญมาตัง
้
ฐานการผลิตในประเทศไทย
 ไทยจะมีตราสินคาที่เปนเอกลักษณของประเทศ
 พัฒนาใหเปนผูที่สามารถออกแบบสินคาใหมีเอกลักษณเฉพาะตัวและสามารถกําหนด
แนวโนมการเปลี่ยนแปลงของแฟชันได
่
 มีโครงสรางพืนฐานดานตางๆ เชน ระบบภาษีศุลกากรและระบบโลจิสติกสที่สามารถ
้
รองรับการเปนแหลงสินคาเสรีอัญมณีและเครื่องประกับไดในอนาคต
ขณะเดียวกันในการศึกษาเมือเดือน กรกฎาคม ของนักศึกษาสถาบันพระปกเกลา
่
หลักสูตรประกาศนียบัตรการบริหารสําหรับนักบริหารระดับกลางของกระทรวงอุตสาหกรรม รุนที่ 25-26 ป
ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับ : เสนทางสูอนาคตดวยCBL
ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2556

2. พ.ศ.2556 กลุมที่ 7 ไดสัมภาษณผูประกอบการในอุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับ ตาม แรงผลัก 5

ประการ (5 Forces Model) พบวา
สภาพการแขงขันในปจจุบัน
แรงผลักดันจากคูแขงในอุตสาหกรรม
- ภาวการณแขงขันรุนแรงเนืองจากกําลังซือในตลาดโลกลดลง จึงตองปรับตัวโดยการลดตนทุน
่
้
และหันไปแขงในตลาดสินคาระดับคุณภาพมากกวาการแขงขันดานราคา ซึงคูแขงทีสําคัญไดแก
่
่
จีน อินเดียและศรีลังกา
- ผูประกอบการไทยขาดเงินทุนในการทําตลาดและการสรางแบรนดสนคาของตัวเอง
ิ
- ศักยภาพในการแขงขันมีความแตกตางกันสูงระหวางธุรกิจขนาดใหญกับขนาดเล็ก
- การสนับสนุนจากภาครัฐในการวิจยและพัฒนาดานเทคโนโลยีการผลิตใหมๆ การออกแบบ
ั
การตลาดและการพัฒนาบุคลากรยังมีนอยในขณะที่คูแขงมีการสงเสริมอยางจริงจัง
- สินคาในระดับเดียวกันไทยไดเปรียบเรื่องคุณภาพฝมือแรงงาน
อํานาจตอรองของผูจําหนายปจจัยการผลิต
- ตองพึ่งพาการนําเขาวัตถุจาพวกพลอย ขณะที่เพชรซึ่งคุมตลาดโดย De Beers และโลหะมีคาซึง
ํ
่
ตองใชมาตรฐานเดียวกันทั่วโลกประเทศคูแขงตองนําเขาเชนเดียวกัน

- ผูประกอบการไทยสวนใหญมีความรูและภูมิปญญา มีความชํานาญและประสบการณสูงดานการ
เพิ่มมูลคาของพลอยดวยการเผาและชางเจียระไนพลอยมีความสามารถในการเจียระไน
- ผูประกอบการไทยมีศักยภาพในการแสวงหาวัตถุดิบประเภทอัญมณีในตางประเทศเพื่อจัดปอน
ตลาดในประเทศ
อํานาจตอรองของผูซื้อ/ลูกคา
- การผลิตโดยสวนใหญเปนการผลิตตามคําสั่งซื้อ (OEM) เพราะฉะนันผูซื้อมีอํานาจตอรองเปนผู
้ 
กําหนดทิศทางแฟชัน ซึ่งอาจไมเลือกซื้อจากไทยถาผลิตไมไดตามแบบ ไมทนตามกําหนด ไมได
่
ั
คุณภาพที่ตองการหรือสินคามีราคาสูงขึน
้
- ไทยเปนศูนยกลางการคาอัญมณีของโลก
ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับ : เสนทางสูอนาคตดวยCBL
ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2556

3.  CBL ของทองกับธีมทําอยางไรแพรนดาจึงกาวสูความเปน “The Architecture of
Craftsmanship”
คราวกอนไดเลาเรื่องราวที่ผเู ขียนเขาไปเกียวของโดยการเปนผูนาสัมมนา “Vision 10 ป
่
ํ
ของฐานการผลิตแพรนดา” โดยมุงที่ธมหลัก...ทําอยางไรจึงกาวสูความเปน “The Architecture of
ี
Craftsmanship” หรือ “ศิลปะแหงสยาม”
ผูเขียนนํา “การเรียนรูบนความทาทาย (CBL: Challenge based Learning)” มาเปน
วิธีการคิดไอเดียใหมตามธีมหลักขางตน ซี่งมีลาดับดังนี้
ํ
(1) ไอเดียที่ยิ่งใหญ (Big Idea): เราจะใหความหมาย The Architecture of Craftsmanship ในการปฏิบัติงานอยางไร?
รูปที่ 1 การเริมตนดวย Big Idea ในวิธีการของ CBL
่
ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับ : เสนทางสูอนาคตดวยCBL
ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2556

4.
วิธีการของ CBL คือ Big Idea นั้นเปนความคิดที่ยงใหญโดยกําหนดเปน ความคิดหลัก
ิ่
ของตรงกลางในแผนที่ความคิด (Mind Map)
ตัวอยาง Bid Idea ที่ไดจากการระดมความคิด
ในการนําเสนอสวนนี้สามารถสรุปไดถึงแนวคิดของผูบริหารในลักษณะของ 1)
ความหมายของ Craftsmanship 2) ความหมายในการปฏิบัติงาน และ 3) บทบาทของบริษทในการเปน
ั
“The Architecture of Craftsmanship”
(2) คําถามสําคัญ จากความหมายที่ไดขางตน เรามีคําถามอะไรที่เกี่ยวกับการพัฒนา
แพรนดาใหกาวสูความเปน “The Architecture of Craftsmanship”
ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับ : เสนทางสูอนาคตดวยCBL
ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2556

5.
ตัวอยางที่ 1 คําถามสําคัญ
 ทําอยางไรจึงจะสรางความภาคภูมิใจใหเกิดขึ้นกับบุคลากร
 จะใชเครื่องมืออะไรที่จะพัฒนาบุคลากร
 ทําอยางไรทีจะรักษาพนักงานใหอยูกับองคกร
่

 มีวิธีการอยางไรใหบุคลากรในแพรนดามีความเปนครอบครัวเดียวกันจากรุนสูรน
ุ
 ทําอยางไรใหคูคา ลูกคาเชือมั่นในแพรนดา
่
ตัวอยางที่ 2 จากการคิดไอเดียของผูบริหาร เชน
 ทําอยางไรใหพนักงานมี DNA เปน Craftsmanship
 ทําอยางไรใหพนักงานทํางานดวยใจ
 ทําอยางไรใหพนักงานมีความสุข ความภาคภูมิใจในงานทีทํา
่
 ทําอยางไรใหบุคคลทั่วไปรับรูวาเราเปน Craftsmanship
(3) ความทาทายคืออะไร
“กระบวนการพัฒนาและสรางความเปน “Craftsmanship”
ตัวอยางเชน
 ดานคนจะสรรหาและรักษาอยางไร
 ใหเกิดการรับรู (Perception) ในอุตสาหกรรมจิวเวลรี่
 การปรับตัว (Flexibility) ตอการเปลี่ยนแปลง
 การสื่อสาร Craftsmanship ไปยังหุนสวนธุรกิจ
(4) โซลูชั่น-การปฏิบัติ ประกอบดวยแนวทางดําเนินกิจกรรม แนวทางใชทรัพยากรและ
การวัดความเขาใจพรอมความภาคภูมิใจอะไรที่อยากเผยแพร
ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับ : เสนทางสูอนาคตดวยCBL
ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2556

6. ตัวอยาง โซลูชั่น-การปฏิบัติ
โซลูชั่น
1) Job Expectation
2) Career Path
3) Quality Control ใน
กระบวนการทํางาน
แนวทางดําเนินกิจกรรม
เลือกบุคลากรใหตรงกับ
ความสามารถในงาน
มีแผนงานดานการเติบโตใน
สายอาชีพ
การทํา ISO เพื่อควบคุม
คุณภาพทุกขั้นตอน
แนวทางการใชทรัพยากร
การวัดความสําเร็จ
มีการตรวจสอบประวัติ
อัตราการลาออกที่ต่ําลง
ทดสอบความสามารถ
การฝกอบรมและการพัฒนา อัตราการลาออกที่ต่ําลง
ฝมือ
มีการอบรมสรางความ
วัดความพึงพอใจของลูกคา
เขาใจ ปลูกจิตสํานึกวาไมใช
เปนหนาที่ (แตเปนวินัยแหง
คุณภาพ)
โดยสรุปแลว ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับที่ไดนําเสนอทิศทางของแผนการพัฒนา
อุตสาหกรรมอัญมณีและเครื่องประดับ กับการวิเคราะหสภาพการแขงขันของอุตสาหกรรมฯ ดวย Five
Forces Model จะพบวา มีสภาพการแขงขันที่สงและอุตสาหกรรมนี้ตองปรับตัวอยางมาก เมือผูเขียน
ู
่
เสนอแนวทางการปรับตัวสําหรับการรองรับการเติบโตในอนาคตจากกลุมบริษัทแพรนดาดวยวิธีการเรียนรู
บนความทาทาย (CBL) พรอมตัวอยางการปรับตัวกาวสูการเปน The Architecture of Craftsmanship

ของแพรนดา (เปนตัวอยางเพื่อการศึกษา)
นาจะเปนตัวอยางที่ควรแกการศึกษาและประยุกตใชเปนอยางยิ่งสําหรับผูบริหารธุรกิจ
และผูที่สนใจในการเปลียนแปลงธุรกิจใหรองรับการแขงขันสูอนาคต
่
ธุรกิจอัญมณีและเครื่องประดับ : เสนทางสูอนาคตดวยCBL
ดร.ดนัย เทียนพุฒ : สงวนลิขสิทธิ์ 2556