เอกสารบรรยายจาก รศ.ดร. ประกอบ คุปรัตน์ วิชาความเป็นผู้นำและการบริหารการศึกษา หลักสูตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาวะผู้นำและการบริหาร มหาวิทยาลัยราชภัฏสุรินทร์ 

1. รูปแบบการนำาทีเป็นปัญหา
่
Dysfunctional patterns in leadership
นำาเสนอโดย
ประกอบ คุปรัตน์
ภาคต้น ปีการศึกษา 2550

2. จาก Manfred Kets De Vries
The Leadership Mystigue: Leading
Behavior in the Human Enterprise
Prentic Hall, Financial Time, 2006
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
2

3. ลักษณะการนำา 7 ประการทีเป็นปัญหา
่
ลองวิเคราะห์ดูลักษณะการนำา 7 อย่างต่อไปนี้ที่
ท่านเองอาจได้มีส่วนหรือได้ประสบมา
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
3

4. 1. การหลีกหนีความขัดแย้ง
Conflict avoidance
• คนบางคนหลีกหนีความขัดแย้ง และแก้ปัญหาความขัด
แย้งแบบขอไปที ไม่สามารถทำาให้เกิดการแก้ปัญหาได้
อย่างจริงจัง
• การหลีกหนีความขัดแย้ง (Conflict Avoidance) เป็น
ลักษณะตรงกันข้ามกับคำาว่า Confrontation หรือการ
เผชิญหน้ากับความขัดแย้ง
• คนไทยและคนเอเชียเป็นอันมากจะไม่พยายามอยูใน
่
สภาวะความขัดแย้ง
• Assertiveness ไม่ใช่ลักษณะของคนเอเซียทัวไป
่
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
4

5. 2. เป็นทรราชกับลูกน้อง
The tyrannization of subordinates
• พฤติกรรมกดขี่กับผู้ใต้บงคับบัญชา ด้วยแนวคิด
ั
ที่ว่า “ฉันเคยผ่านสภาพเหล่านี้มาแล้ว เธอก็ต้อง
ผ่านสิงเหล่านีมาเช่นกัน
่
้
• พฤติกรรมการรับน้องใหม่ที่มีความโหดเหี้ยม ไร้
เหตุผล
• การทำาให้คนทำางานอยู่ในสภาพ Sink or
Swimm หากว่ายนำ้าไปได้ก็จงตายเสีย
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
5

6. 3. บริหารแบบหยุมหยิม
Micromanagement
• In business management,
micromanagement is a
management style where
a manager closely observ
es or controls the work of
their employees, generall
y used as a pejorative
term. In contrast to giving
general instructions on s
maller tasks while supervi
sing larger concerns, the
micromanager monitors a
nd assesses every step.
30/11/13
• คนบริหารงานแบบจับราย
ละเอียด แต่ไม่ได้ให้หลักกา
รกว้างๆ หรือสิ่งที่เป็นกรอบ
ใหญ่เอาไว้
• คนทำางานจึงเป็นการทำางาน
แบบตามคำาสั่งมากกว่าจะ
เข้าใจในเหตุผลที่ทำางานไป
อย่างนั้น
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
6

7. 4. ขยันแบบเป็นบ้าเป็นหลัง
Manic behavior
การทำา งานแบบชาวญี่ป ุ่น ในยุค
หนึ่ง ที่เ ขาถือ ว่า การทำา งาน
หนัก คือ การกู้ช าติ (หลัง
สงครามโลกครั้ง ที่ส อง )
Mania is a severe medical
condition characterized by extr
emely elevated mood
, energy, and unusual thought
patterns. There are several po
ssible causes for mania, but it i
s most often associated with
bipolar disorder
, where episodes of mania ma
y cyclically alternate with episo
des of clinical depression.
30/11/13
•
•
•
•
•
Boundless energy
Push themselves and others to
the limit
So hyperactive that they don’t
always notice what it is they’re
doing
There’s a vast difference
between working hard and
working smart.
แต่บางครั้งการทำางานหนักแบบ
ขยันทำา แต่ไม่ใช้สติปัญญาก็เป็น
ตัวปัญหาเสียเอง
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
7

8. 5. คนเข้าไม่ถึงตัว
Inaccessibility
• Full of self-importance,
have no time for others.
• Shilded themselves
behind a battery of
secretaries and
assistants and closeddoor policies.
30/11/13
• ผู้นำาที่ถูกห้อมล้อมด้วยลูก
น้อง คนเข้าไม่ถง
ึ
• จะส่งเรื่องถึงผู้บริหาร ก็จะติด
กับแค่เลขาหน้าห้อง
• เหมือนกับกษัตริย์ยามจะเสีย
เมือง แต่ยังอยู่ท่ามกลางนาง
สนม ขุนศึกที่ทำาการรับไม่
สามารถเข้าถึง ไม่สามารถ
ตัดสินใจในการศึกได้
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
8

9. 6. เล่นเกมส์
Game playing
• Political animals who are
master power calculators.
• Talk and think only about
themselves
• Their personal goals
sway the organizational
goals
• ในองค์การขนาดใหญ่เกือบ
จะทุกแห่งมีความเป็นการ
เมืองและผลประโยชน์เฉพาะ
ส่วน แต่ทำาอย่างไรจึงจะไม่
เกินเลย
30/11/13
• คนบางคนอยู่ในองค์การแบบ
เล่นเกมส์ คิดและตัดสินใจ
แบบทำาอย่างไรให้ตนเองอยู่
รอด แต่ไม่ได้คำานึงถึงสิ่งทีดี
่
ที่สุดสำาหรับองค์การ
• แต่การนำาในลักษณะดังกล่าว
จะทำาให้องค์การไปไม่รอด
ไม่สามารถแข่งขันกับองค์กา
รอื่นๆ ได้
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
9

10. 7. ติดกับ 2 เอ็ม
The two M’s trap
Mistrust - : ความไม่ไว้วางใจ
a lack of confidence : DISTRUST
synonyms see UNCERTAINTY
–mistrustful -f*l adjective –
mistrustfully -f*-l* adverb –
mistrustfulness noun
Malaise - 1 : อมโรค อ่อนเพลีย
ขาดพลัง
an indefinite feeling of debility or
lack of health often indicative
of or accompanying the onset
of an illness
2 : a vague sense of mental or
moral ill-being *a malaise of
cynicism and despair Malcolm Boyd
30/11/13
ติดกับ 2M’s
ไม่ไ ว้ใ จคน (Mistrust) ก็ไม่กล้า
กระจายงาน เชื่อมั่นในตนเอง
ทำาให้ทำาทุกอย่างด้วยตนเอง มีลูก
น้องก็ใช้งานไม่เป็น ใช้ไม่ได้
อ่อ นเพลีย ขาดพลัง (Malaise)
• เมื่อต้องทำางานเองมากๆ ตนเองก็
จะเหนื่อย เหนื่อยแล้ว นานๆ ก็ยง
ิ่
ท้อ
• กลายเป็นคนหมดไฟ หมดความ
เชื่อมั่นในตนเอง
• ตัวอย่างของนักวิชาชีพที่จะก้าวสู่
ความเป็นนักบริหาร และความเป็น
ผู้นำา
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
10

11. ติดกับภาพฝังใจ
The transference trap
Transference - การโยกย้าย
an act, process, or instance of
transferring : CONVEYANCE,
TRANSFER
ในทางจิต วิเ คราะห์
(psychoanalysis)
กระบวนการทางอารมณ์และความ
ต้องการที่เกิดจากความฝั่งใจมา
จากพ่อแม่ พี่น้อง โดยมีลักษณะ
เป็นจิตใต้สำานึก อาจจะเป็นได้ทั้ง
ในส่วนที่เป็นบวกและเป็นลบ
ตัวอย่าง
•
•
เมื่อเด็ก ได้ถกเลี้ยงดูมาใน
ู
ครอบครัวที่พ่อที่ติดสุรา ตบตีแม่
โตขึ้นโดยไม่ตระหนัก ตนเองเป็น
สามีก็ประพฤติปฏิบัติต่อภรรยา
และลูกอย่างทารุณ เยียงที่เคย
่
ประสบมา
การต้องอยู่อย่างยากจน ไร้เกียรคิ
เมื่อโตขึนก็มีความผูกพัน ความ
้
อยากที่จะมีกิน มีอยู่ และมีเกียรติ
– the process by which
emotions and desires originall
y associated with one person,
such as a parent or sibling, ar
e unconsciously shifted to ano
ther person, especially to the a
nalyst.
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
11

12. กับ transference ทำางานอย่างไร
How the transference trap works
• Transference - an act,
process, or instance of
transferring :
CONVEYANCE,
TRANSFER2 : the
redirection of feelings and
desires and especially of
those unconsciously
retained from childhood
toward a new object
30/11/13
การที่เราผ่านอดีตบางอย่างมา
และทำาให้ได้รับประสบการณ์
ที่ยังคงฝังใจอยู่ใต้จิตสำานึก
ไม่วาจะเป็น
่
• ความสำาเร็จหรือความล้ม
เหลว
• ความเชื่อในความฉลาด
ความเก่งของตน
• ความสุขหรือความทุกข์อย่าง
แสนสาหัส
• ความโกรธ ความเป็นผู้ถูก
กระทำา
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
12

13. โลกของการโกหก
A world of liars
• Ideal hungry - อยาก
ได้สิ่งที่เป็นอุดมคติจริงๆ
• Mirror hungry –
อยากได้ภาพสะท้อนที่
เป็นความจริง เป็นสิ่งที่
ตนเองอยากเห็น
• ความกลัวว่าตนเองถูก
ห้อมล้อมด้วยคนโกหก
(A world of liars)
30/11/13
• ความกลัวเป็นอันมากเกิด
จากเราอยูในโลกของ
่
การโกหก ไม่จริงใจต่อ
กัน การไปทำางานก็
เหมือนการไปสู้ศก
ึ
• มีความรู้สึกดังสุภาษิตที่
ว่า “อย่าไว้ใจทาง อย่า
วางใจคน จะจนใจเอง”
• ความกลัว ความไม่ไว้
วางใจทำาให้เป็นคน
หวาดระแวง
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
13

14. การหลีกเลียงกับดักแห่งอดีต
่
Avoiding the transference trap
• คนเรามีอดีตทีจะเป็น
่
อุปสรรคในการที่จะ
ทำางานอย่างมีจิต
วิญญาณทีสมบูรณ์ และ
่
นำาไปสู่ความสำาเร็จ
• หากเราไม่สามารถสลัด
ภาพและสิ่งทีเป็นอดีตที่
่
ฝังใจ และก้าวไปข้าง
หน้าอย่างมีจิตทีสมบูรณ์
่
และเข้มแข็ง
30/11/13
• ความสำาเร็จจากจากพ่อ
แม่ ครอบครัว องค์การ
• ความเป็นสตรี ภรรยาที่
พึงสามี
่
• ติดยึดกับชาติพนธุ์ คน
ั
ไทยเราคงทำาได้แค่นี้
• การลอกเลียนมากกว่า
การสร้างเอง
• อดีต ปัจจุบัน ที่ไม่มอง
อนาคต
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
14

15. อิทธิพลการหลงตนเอง
The impact of narcissism
คนเราทุก คนมีค วามหลงตนเอง
ไม่ม ากก็น ้อ ย
Narcissus - In Greek mythology,
Narcissus or Narkissos (
Greek: Νάρκισσος), was a
hero of the territory of
Thespiae in Boeotia who was
renowned for his beauty. Seve
ral versions of his myth have s
urvived: Ovid's, from his
Metamorphoses; Pausanias
', from his Guide to Greece, (9.
31.7); and one found among th
e Oxyrhynchus papyri.
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
15

16. • Grandiose self - ความ
หลงตน
• Idealized parent
image – ติดภาพลักษณ์พ่อ
แม่ในอุดมคติ
• Nobody is perfect as
a parent - ไม่มีใครที่เป็น
พ่อแม่ที่สมบูรณ์ดังพ่อแม่ฉัน
• Imperfection is a
great teacher – ความไม่
สมบูรณ์แบบเป็นครูที่ยิ่งใหญ่
• Extreme vs. Moderate
- สุดขัวหรือว่าปานกลาง
้
30/11/13
การรักตนเองเป็นธรรมดา
สำาหรับคนทั่วไป แต่ ..
• การติดหลงกับตนเองมากๆ
เป็นจุดอ่อน เป็นอันตราย
• การไม่มีเห็นคุณค่าของ
ตนเอง ไม่รกในตนเอง ยิ่ง
ั
เป็นอันตรายที่มากกว่า
• ทำาอย่างไรเราจึงรักตนเอง
อย่างพอเหมาะ ไม่มากเกิน
ไป สามารถควบคุมตนเองได้
• และขณะเดียวกันยังมีความ
รักความเข้าใจในผู้อื่น
เข้าใจในความรักและหลง
ตนเองของคนอื่นๆ
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
16

17. การหลงตนเองอย่างปฏิกิริยาตอบโต้และแบบสร้างสรรค์
Reactive and constructive narcissism
•
•
•
•
หากเราตระหนักในความหลง
ตนเอง เราสามารถใช้มันเพื่อนำาไป
สู่การดำาเนินการ การทำางานใน
ชีวิตอย่างสร้างสรรค์ได้
หากเรารักตนเอง เราก็จะทำาในสิ่ง
ที่ไม่ทำาให้ตนเองต้องเสียชื่อมั่ว
หมอง
หากเรารักตนเอง และเข้าใจว่าคน
อื่นๆ เขาเป็นเช่นนั้นเหมือนกัน
ทำาให้รู้เขา รู้เรา
คนเก่ง คนดี มักมั่นใจในตนเอง
และคิดว่ามีดีจะอวด
30/11/13
•
•
•
•
ประเมินตนเอง (Self
Assessment)
รับข้อมูลสะท้อนกลับแล้วนำามาเป็น
ประโยชน์ (Constructive
Feedback)
ไปอยูในสถานที่ทำาให้เกิดการ
่
เตือนสติ (Reflection)
สร้างความอดทน (Tolerance)
– ทางปัญญา (Intellectual
Tolerance)
– ทางวัฒนธรรม (Cultural
Tolerance)
– ทางอารมณ์ (Emotional
Tolerance)
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
17

18. การล้างแค้นให้กับอดีต
The Monte Cristo complex
30/11/13
Alexandre Dumas got the idea for The
Count of Monte Cristo from a true
story, which he found in a memoir writ
ten by a man named Jacques Peuche
t. Peuchet related the story of a shoe
maker named Pierre Picaud, who was
living in Paris in 1807. Picaud was en
gaged to marry a rich woman, but four
jealous friends falsely accused him of
being a spy for England. He was impri
soned for seven years. During his imp
risonment a dying fellow prisoner beq
ueathed him a treasure hidden in Mila
n. When Picaud was released in 1814
, he took possession of the treasure, r
eturned under another name to Paris
and spent ten years plotting his succe
ssful revenge against his former frien
ds.
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
18

19. ผู้นำาเป็นพิษ (Toxic Leaders)
จากหนัง สือ ของ Blumen-Lippmanในหนังสือเรื่อง "The
Allure of Toxic Leaders : ลักษณะผู้นำาเป็นพิษ
1. ไม่มีความสามารถ (Incompetent)
2. แข็งกระด้าง ไม่ยืดหยุ่น (Rigid)
3. ควบคุมตนเองไม่ได้ (Intemperate)
4. ไม่มีเมตตาและกรุณา (Callous)
5. คดโกง ฉ้อราษฎร์บังหลวง (Corrupt)
6. ไม่ใยดีต่อคนในองค์การนอกกลุ่มตน (Insular)
7. ใช้ทารุณกรรมทั้งทางร่างกายและอารมณ์ (Evil)
ทำาไม เราจึงเดินตามผู้นำาและเจ้านายที่คดโกง นักการเมืองที่ฉอฉล
้
และทำาอย่างไรเราจะมีชีวิตรอด และผ่านพ้นผู้นำาประเภทนี้มาได้
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
19

20. ลองวิเคราะห์ลักษณะผู้นำาต่อไปนี้
Ferdinand Marcos
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
Corazon Aquino
20

21. Fidel Ramos
30/11/13
Nelson Mandela
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
21

22. ทำาอย่างไรเราจึงจะแก้ปัญหาอัน
หนักหน่วงดังกรณี
• ความขัดแย้งทางการเมือง
ช่วงการต่อต้านคอมมิวนิสต์
• เหตุการณ์ 14 ตุลาคม พ.ศ.
2516
• เหตุการณ์ 6 ตุลาคม พ.ศ.
2519
• พฤษภาคม พ.ศ. 2535
• ความไม่สงบในสามจังหวัด
ชายแดนภาคใต้
• การต่อต้านการปกครอง
ระบอบทักษิณ 2549
• การต่อต้านรัฐบาลภายใต้
การนำาของสมัคร สุนทรเวช
30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
22

23. บุญคุณต้องทดแทน แค้นต้องชำาระ
• ความอาฆาต ใครเคยทำา
อะไรกับเรา เราจะต้อง
แก้แค้น
• คนทำาชั่วต้องอย่าให้ได้
ผุดได้เกิด
• อย่าตีงูให้เพียงหลังหัก
ต้องตีให้ตาย จะได้ไม่
แว้งมากัดได้ในภายหลัง
30/11/13
• ในทางการเมือง ไม่มี
มิตรแท้ และศัตรูทถาวร
ี่
• รักยาวให้บั่น รักสั้นให้
ต่อ
• จะคิดแค้นเรื่องส่วนตัว
หรือจะเอาเรื่องของบ้าน
เมือง องค์การ หรือความ
อยู่รอดของชุมชนใหญ่
เป็นหลัก
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
23

24. การปรับแก้อดีต
Making reparation
การชำาระแค้นเป็นวิธีการ
ทางลบในการล้างแผล
ทางใจที่อาจนำาไปสู่
พฤติกรรมทำาลายล้าง
Revenge is a negative
way of dealing with
childhood wounds –
can lead to destructive
behavior.
30/11/13
"An Eye for and Eye
Makes the Whole Wor
ld Blind."
Gandhi
เมือฉันยังเป็นเด็ก ชีวิตของ
่
ฉันแย่มาก แต่เมื่อฉันโต
ขึ้น ฉันจึงจะทำาทุกอย่าง
ให้ชีวิตเด็กๆ ทังหลายได้
้
ดีขึ้น
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
24

25. การหลงตนและการปรับแก้
Narcissism and resilience
Resilience – ยึดหยุ่นได้ ปรับแก้ได้
...... is a commonly used concept
in psychology (such as in child
development, adolescent devel
opment, psychopathology, and
positive psychology) to describ
e the positive capacity of peopl
e to cope with stress and catas
trophe. It is also used to indicat
e a characteristic of resistance
to future negative events. In thi
s sense "resilience" correspon
ds to cumulative "protective fa
ctors" and is used in oppositio
n to cumulative "risk factors".
30/11/13
•
•
•
การปรับแก้เพื่อไม่ให้สิ่งที่เป็นฝัน
ร้ายในอดีตได้เกิดขึ้นอีก
กลัวความยากจน ก็ต้องมีทรัพย์สิน
สะสมให้มากพอ
กลัวการรุกราน ก็ต้องสร้างกลไก
ป้องกันประเทศ หรือตนเองให้
เพียงพอ
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
25

26. 30/11/13
รูปแบบการนำาที่มีปัญหา
26