Srbija, jezera

1. ĐERDAPSKO JEZERO
IVONA DAMLJANOVIC IV4

2. Đerdapsko jezero ili jezero Đerdap je veštačko
akumulaciono jezero na Dunavu u istočnoj Srbiji na
granici sa Rumunijom. Nastalo je 1972. kada su
Jugoslavija i Rumunija izgradile hidrocentralu „Đerdap
I“. Jezero leži u Đerdapskoj klisuri. Na obali jezera se
nalazi Nacionalni park Đerdap.
Jezero je dugačko preko 100 kilometara, a na najširem
mestu široko je 8 kilometara. Najveća dubina dostiže
100 metara. Površina jezera je 253 km, od čega je 163
km na srpskoj a 90 km na rumunskoj strani. Po veličini
je četvrto na Balkanu i najveće u Srbiji.

4. Nastanak
Đerdapsko jezero je nastalo 1972. godine kada su Rumunija i
Jugoslavija izgradile hidrocentralu Đerdap 1. Naime,
projektant Sipskog kanala Hugo Luter, je prvi predložio
pregrađivanje Dunava u Đerdapu. Pripremni radovi na
izgradnji HEPS počeli su 1964. godine i završeni su 1972.
Prvi agregati hidroelektrane pušteni su u pogon 5. avgusta
1970. godine.

5. Lokacija
Do Đerdapskog jezera se lako može doći iz pravca Beograda,
Pančeva, Smedereva, Požarevca, Negotina, Zaječara, kao i drugih
gradova istočne i centralne Srbije. Pored jezera vodi put
Golubac-Kladovo. Železnička pruga Beograd-Bor najviše se
približava jezeru kod Majdanpeka. Na brani hidroelektrane
Đerdap oformljen je granični prelaz ka Rumuniji, gde se odvija
značajan promet putnika.

6. Turizam
Đerdapsko jezero raspolaže izuzetnim prirodnim
bogatstvom i zadivljijućim predelima, kao i mnogim
kulturno-istorijskim spomenicima. Najinteresantniji
deo Đerdapskog jezera je Đerdapska klisura, čiji se
pejzaž na kratkom rastojanju menja. U Golubačkoj
klisuri dominira srednjovekovna tvrđava Golubački
Grad, koja označava početak Nacionalnog parka
Đerdap. U Ljupkovskoj kotlini jezero je dugačko 10
km, a široko 1,3 km. Nekoliko ostataka rimskoh
utvrđenja i naselje Dobra privlače pažnju turista.
Klisura Lepenski Vir poznata je po najvećoj dubini
Đerdapskog jezera (92 m), ali i po Lepenskom Viru i
rezervatu Boljetinska reka-Greben.
Donjomilanovačko deo jezera je širok 2,4 km, a
dugačak 15 km. Klisure Veliki i Mali kazan poznate
su po Trajanovoj tabli i regionalnom parku Veliki i
Mali Štrbac. Oršavska kotlina je najrasprostranjeniji
deo Đerdapskog jezera. Sipska klisura je središte
omladinskog turizma na Đerdapskom jezeru. Za
intenzivniji razvoj turizma na Đerdapskom jezeru,
pored poboljšanja čistoće vode i razvoja vodenog
putničkog i turističkog sapbraćaja, potrebno je bolje
i više valirizovati ogromno bogatstvo istorijski