Dom bez komina to w pełni realne rozwiązanie do uzyskania z użyciem dostępnych obecnie urządzeń i systemów. W szczególności jest to możliwość jaką daje zastosowanie pompy ciepła. Dom bez komina pozwala na swobodne zagospodarowanie dachu i zabudowę paneli fotowoltaicznych lub kolektorów słonecznych. Jednym z bardziej interesujących rozwiązań jest połączenie pompy ciepła powietrze/woda z instalacją fotowoltaiczną. Możliwe jest wówczas uzyskanie standardu bliskiego idei domu zeroenergetycznego.

1. Dom bez komina – jak zbudować, jakie korzyści…
 Czy warto zbudować dom bez komina?
 Jakie rozwiązania techniczne należy zastosować w domu bez komina
 Przykłady realizacji domów bez komina i korzyści dla właścicieli domów
Wydanie 1/2018
30.06.2018
www.eko-blog.pl www.vaillant.pl

2. 2
 Zdecydowana większość osób jednoznacznie
kojarzy ze sobą widok domu i komina. Jest to tak
naturalne skojarzenie, że na rysunku niemal
każdego dziecka na dachu musi się znaleźć
komin. Najczęściej z narysowanego komina
wydobywa się jeszcze dym. Dopiero w ostatnich
latach, gdzie w mediach mówi się szeroko
o problemie smogu, widok dymu być może
będzie już kojarzony negatywnie przez dziecko.
Wcześniej był on raczej uzupełnieniem obrazu
szczęśliwej rodziny zamieszkującej dom.
Dom z kominem – stereotypy...
 Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w polskich domach dopiero się popularyzuje.
Zapewne minie jeszcze kilka lat, gdy dzieci rysując dom pominą na dachu komin, bądź też
zamiast niego narysują kolektory słoneczne lub panele fotowoltaiczne. Nie lepiej zresztą
kształtuje się świadomość dorosłych osób pod względem możliwości budowy domu bez
komina. Czasem uznaje się to za wizję przyszłości, albo rozwiązanie wymagające stosowania
specjalnych, skomplikowanych i kosztowych w zakupie technologii budownictwa i instalacji.
Czy jest to zatem odległa wizja, czy rozwiązanie już teraz będące w zasięgu możliwości?

3. 3
 Koszty materiałów oraz robocizny dla budowy kominów
stanowią zwykle wyodrębnioną pozycję kosztorysu
budowy domu. Są one zależne m.in. od przyjętej
technologii. Na przykład dla domu 120 m2 źródło [1]
wycenia koszty komina spalinowego z wkładem oraz
kominów wentylacyjnych na ok. 16-17 tys. zł netto.
Kalkulator ze źródła [2] określa koszty kominów
wentylacyjnych (7 przewodów) na ok. 1,6-2,3 tys. zł
netto, a komina spalinowego murowanego na ok.
3,3-5,3 tys. zł netto (łącznie 4,9-7,6 tys. zł).
 Według źródła [3] koszty budowy komina dymowego
oraz wentylacyjnego to koszt ok. 6,3 tys. zł netto, a wg
[4] budowa 2 kominów to 11.000 zł netto.
 Dla typowej wielkości domu jednorodzinnego można
szacować średni koszt budowy kominów dla kotła
gazowego i wentylacji naturalnej na ok. 10 tys zł brutto
Jaki jest koszt budowy kominów spalinowych
i wentylacyjnych?
Źródło:
[1] „Ile kosztuje budowa domu (aktualne wyceny)”, ladnydom.pl, 2017
[2] „Kominy i wentylacja - Dom piętrowy bez piwnicy”, kb.pl, kalkulacja 2018
[3] „Koszt budowy domu 2017…”, izolacje.com.pl, 2018
[4] „Ile kosztuje postawienie domu w stanie surowym zamkniętym?, budogram.pl, 2017

4. 4
Tradycje w budowie domów bez komina
Tradycje w budowie
domów bez komina

5. 5
Pierwszy komercyjny dom zeroenergetyczny
i solarny (1996) – sposób na dom bez komina
Źródło: „Haus ohne Schornstein”, Der Spiegel, 1996
„Seasonal Thermal Storage”, bruteforcecollaborative.wordpress.com, 2010
Sezonowy bufor
ciepła, 20.000 l
Wentylacja,
rekuperator
Kolektory
słoneczne 54 m2
Ciepła woda
Ogrzewanie
Okna 3-szybowe
Ściany ceramiczne,
wełna mineralna
Podgrzewacz
ciepłej wody 1
Podgrzewacz
ciepłej wody 2
 Już w 1996 r. opisywane były możliwości budowy domu bez komina. Wtedy standardom
budowy domów daleko było do dzisiejszych. W 1984 r. w Niemczech wskaźnik sezonowego
zapotrzebowania ciepła dla nowych domów określano na 160 kWh/m2rok, a w 1995 r. na
100 kWh/m2rok. Już wtedy jednak zaczęto budować pierwsze domy zeroenergetyczne
(0 kWh/m2rok). Przykładem może być dom solarny
w Berlinie. Podstawą jego funkcjonowania jest
termiczna instalacja solarna oraz
sezonowy bufor ciepła wbudowany
w bryłę budynku. Zapewnia on
akumulację ciepła wytwarzanego
przez kolektory słoneczne.

6. 6
Pierwszy dom pasywny (1990) – sposób
na eliminację budowy komina
 Możliwość realizacji idei domu bez komina daje także budowa domu pasywnego. Po raz
pierwszy taki dom zbudowano w 1990 r. w Darmstadt w Niemczech. Do dzisiaj łączna
powierzchnia certyfikowanych domów pasywnych na świecie wynosi co najmniej 2,5 mln m2
(w przeliczeniu na standardowe domy 140 m2 jest to ok. 20.000 budynków). Może być ich
nawet 3-krotnie więcej uwzględniając budynki nie poddane certyfikacji.
 Idea budynku pasywnego opiera się na zapewnieniu jak najniższych potrzeb ciepła dzięki
zastosowaniu określonych standardów izolacji cieplnej oraz wykorzystaniu zysków ciepła.
 Szczególną rolę przykłada się tu do
architektury i usytuowania domu. Zwykle
dom pasywny wyposażany jest w pompę
ciepła, co pozwala uniknąć potrzeby
budowy komina. Standardem jest
oczywiście wentylacja mechaniczna
z odzyskiem ciepła. Bardzo często
miejsce w takim domu znajduje także
instalacja fotowoltaiczna.
Darmstadt, 1990

7. 7
Przykłady budynków bez komina
w oparciu o współczesne rozwiązania
Przykłady budynków
bez komina w oparciu
o współczesne
rozwiązania

8. 8
Przykład 1 - Dom bez komina po modernizacji
 Dom 1-rodzinny o powierzchni 290 m2 (woj. łódzkie) zbudowano w 2007 r. z użyciem kotła
na paliwo stałe. Ze względu na dyskomfort obsługi właściciel był zdeterminowany, aby
dokonać modernizacji systemu grzewczego. W 2012 r. dokonano wymiany kotła na pompę
ciepła powietrze/woda Vaillant geoTHERM VWL 101/2. Dodatkowo zastosowano instalację
solarną z 5 kolektorami słonecznymi. Komin pozostał na dachu już jako zbędny element
budynku, na szczęście nie zacieniając kolektorów słonecznych.

9. 9
Przykład 2 - Dom bez komina z pompą ciepła
powietrze/woda i rekuperatorem
 Dom 1-rodzinny o powierzchni mieszkalnej 100 m2 (woj. opolskie) zbudowano w 2015 r.
Priorytetem właściciela było posiadanie bezobsługowej „kotłowni” i niskich kosztów
eksploatacji. Ze względu na prostotę montażu zastosowano pompę ciepła powietrze/woda
Vaillant geoTHERM VWL 101/3 S. Zastosowanie wentylacji mechanicznej z odzyskiem
ciepła (rekuperator Vaillant recoVAIR VAR) wyeliminowało kominy wentylacyjne. W domu
zastosowano także zbiornik buforowy wody grzewczej i stację świeżej wody użytkowej.

10. 10
Przykład 3 - Dom bez komina z pompą ciepła
solanka/woda i instalacją fotowoltaiczną
 Dom o powierzchni 200 m2 jest ogrzewany pompą ciepła
solanka/woda o mocy 11 kW (Vaillant flexoCOMPACT
exclusive) z pomocą kolektora gruntowego o powierzchni
500 m2. Instalacja fotowoltaiczna może pokrywać pełne
roczne potrzeby energii elektrycznej. Dom został
zbudowany w standardzie NF40 (40 kWh/m2rok)
w północnej części Niemiec.

11. 11
Przykład 4 - Dom bez komina z pompą ciepła
powietrze/woda i instalacją fotowoltaiczną
 Dom jednorodzinny o powierzchni użytkowej 236 m2 wykonany został w standardzie
energooszczędnym NF55 i jest ogrzewany pompą ciepła powietrze/woda Vaillant
flexoTHERM VWF 57 o mocy 6,2 kW. Współpracuje ona ze zbiornikiem buforowym ciepła
ze stacją świeżej wody użytkowej. Znaczną część potrzebnej energii dostarcza instalacja
fotowoltaiczna o mocy maksymalnej 5,6 kWp, która zasila także samochód elektryczny.

12. 12
maks.
21 kW
min.0,5m
 Nawet w wariancie zastosowania kotła gazowego istnieje możliwość budowy domu bez
komina. Kotły gazowe o mocy nominalnej do 21 kW z zamkniętą komorą spalania, można
instalować w wolno stojących budynkach jednorodzinnych z wyprowadzeniem spalin przez
ścianę zewnętrzną. Dotyczy to raczej kotłów 1-funkcyjnych współpracujących
z pojemnościowym podgrzewaczem ciepłej wody, ponieważ kotły 2-funkcyjne dysponują
zwykle większą mocą grzewczą zwiększaną w trybie pracy podgrzewania wody użytkowej.
Przykład 5 - Dom bez komina z gazowym
kotłem grzewczym

13. 13
Dom bez komina zgodny z warunkami
WT 2017 i WT 2021
Dom bez komina zgodny
z warunkami WT 2017
i WT 2021

14. 14
1
2
4
3
AGD i inneSieć
 Jednostka zewnętrzna pompy ciepła powietrze/woda
typu SPLIT  jest połączona z jednostką
wewnętrzną  zasilającą system ogrzewania
oraz chłodzenia pomieszczeń i wyposażoną
w podgrzewacz pojemnościowy ciepłej wody
użytkowej.
 Wentylację budynku zapewnia centrala
nawiewno-wywiewna z odzyskiem
ciepła (rekuperator) .
 System korzysta na bieżąco z energii
wytwarzanej w instalacji fotowoltaicznej
 lub też pobiera ją z sieci elektro-
energetycznej, gdzie została
wcześniej zmagazynowana
jako nadwyżka energii
oddanej przez instalację
fotowoltaiczną.
Systemowe rozwiązanie dla budowy domu bez
komina z zerowym bilansem energetycznym

15. 15
Systemowe rozwiązanie dla budowy domu bez
komina z zerowym bilansem energetycznym
 Koszty eksploatacyjne dla budynku o zerowym rocznym bilansie energii elektrycznej
będą obejmować jedynie koszty stałe takie jak składnik stały opłaty sieciowej, opłata
abonamentowa zależna od okresu rozliczeniowego (odczyt licznika) oraz opłata przejściowa.
Wysokości tych opłat zależą od stawek ustalonych dla danej taryfy zakupu energii przez
dystrybutora energii w określonym regionie kraju. Ich wysokość w przypadku podstawowej
taryfy 1-strefowej G11 dla instalacji 3-fazowej, nie powinna przekraczać ok. 20 zł/m-ąc brutto.
Łącznie więc roczne opłaty nie powinny przekroczyć 200÷250 zł/rok.
Dom z zerowym rocznym bilansem energii
200÷250 zł/rok
Dom z pompą ciepła, bez instalacji fotowoltaicznej
2.700 zł/rok
Taryfa G11, cena energii 0,55 zł/kWh brutto

16. 16
Korzyści z budowy domu bez komina
Większa powierzchnia
użytkowa domu
Uproszczenie i skrócenie
czasu i budowy domu
Możliwość eliminacji
przeglądów kominiarskich
Dogodne warunki dla zabudowy paneli
fotowoltaicznych i kolektorów słonecznych
Nowoczesny wygląd domu
Brak ryzyka uszkodzeń dachu (przejście
przez połać dachu) i konieczności napraw
Zwiększona szczelność
powietrzna budynku
Brak emisji zanieczyszczeń
 Eliminacja budowy komina przynosi szereg korzyści już na etapie projektu i budowy stanu
surowego domu. Pozwala skrócić i uprościć te procesy co przekłada się także na redukcję
kosztów inwestycji. W późniejszym czasie korzyści wynikają m.in. z możliwości rezygnacji
z przeglądów kominiarskich (jeśli dom nie posiada kotła i wentylacji naturalnej), czy niższych
kosztów konserwacji i napraw kominów i ich przejść przez dach.
Redukcja kosztów budowy
i konserwacji kominów

17. Chłodzenie
Ogrzewanie
Energia odnawialna
Kotły gazowe
Kotły olejowe
Pompy ciepła
Kolektory słoneczne
Systemy wentylacji
www.eko-blog.pl www.vaillant.pl