6. პალეოლითი ქვედა პალეოლითი-აშელური კულტურა
ადამიანი იყენებდა მარტივ ქვის იარაღებს, ამუშავებდა ტყავს,შეეძლო ხის მოჭრა და გათლა. ისწავლა
ბუნებრივად გაჩენილი ცეცხლის გამოყენება. ძირითადი საქმიანობა ნადირობა და შემგროვებლობაა.
ცხოვრობდნენ ჯოგებად.
(პერიოდი: 2,5 მლნ.წლიდან -200 000 წლამდე. ჰომინიდები: ჰომო ჰაბილისი და ჰომო ერექტუსი)
შუა პალეოლითი-მუსტიეს კულტურა
ადამიანის მთავარ სქმიანობად კვლაც ნადირობა და შემგროვებლობა რჩება. ძირითადი იარაღები
ხელცულები და დანებია
(პერიოდი: 200 000 წლიდან-40 000 წლამდე.ჰომინიდი-ნეანდერტალელი ადამიანი)
ზედა პალეოლითი
ადამიანის მთავარი სქმიანობა: ნადირობა, შემგროვებლობა და თევზაობა. დაიწყო დიდი
გამყინვარება, განვითარდა ხელოვნება. ჩაიასახა პირველყოფილი რელიგიები (პერიოდი: 40
000 წლიდან-10 000 წლამდე; ჰომინიდი-ჰომო საპიენსი)
ჯოგი გვარი
თემი
ტომი
7.
8. პირველყოფილი რელიგიები
ანიმიზმი
• უსულო საგნებისათვის
ღვთიური და სულიერი
თვისებების მინიჭება.
ტოტემიზმი
• ცხოველის გაღმერტება
ფეტიშიზმი
• ფეტიში არის საგანი,
რომელსაც ადამიანი
მაგიურ ძალას მიაწერს და
მას ავგაროზის სახით
ატარებს.
მაგია
შელოცვა, მკითხაობა
და ჟადოქრობის
რიტუალია
რომელსაც მთელი
ტომი ან მისი შამანი
ატარებდა.
12. ენეოლითი - ,,შულავერის კულტურა“
შულავერის კულტურის ნამოსახლარებია
შულავერის გორა, იმირის გორა, ხრამის
დიდგორა, არუხლოს გორა და სხვ.
არქიტექტურა და სამშენებლო მასალები
დასახლებები შემაღლებულ ადგილზე მდებარეობდნენ. მრგვალი ფორმის სახლები
გამოუწვავი თიხის აგურისაგან-ალიზისაგან იყო ნაგები და გუმბათოვანი გადახურვა
ჰქონდათ. სახლში იყო კერია და რელიგიური კუთხე. სახლის გვერდით იყო დამხმარე
ნაგებობა სადაც ნაპოვნია სამეურნეო ორმოები წყლისა და პროდუქტების შესანახად.
საქმიანობა და რელიგიური რწმენა-წარმოდგენები
მისდევდნენ მიწათმოქმედებას (ხორბალი, ქერი, ფეტვი, ყურძენი), განვითარებული იყო
მარტივი საირიგაციო სისტემა. მოშინაურებული ჰყავდათ ხარი, ცხვარი, ღორი და ძაღლი.
ნადირობა და თევზაობა მხოლოდ დამხმარე სამეურნეო სქმიანობა იყო. მეთუნეობაა
განვითარებული. ნაპოვნია ქალის პატარა ქანდაკებები რომელსაც სიცოცხლის ხის
გამოსახულებაც აქვს. არსებობდა სიცოცხლისა და ნაყოფიერების ქალღმერთის კულტი.
15. მტკვარ-არაქსის კულტურა
მტკვარ-არაქსის კულტურის ნამოსახლარებია
ამირანის გორა, ხიზანაანთ გორა, ქვაცხელები
და სხვ.
არქიტექტურა და სამშენებლო მასალები
დასახლებები შემაღლებულ ადგილზე ტერასულად მდებარეობდნენ. დასახლებას ჰქონდა
სასაფლაო და რელიგიური ნაგებობაც. ოდნავ მომრგვალებული სწორკუთხა ფორმის სახლები
გამოუწვავი თიხის აგურისაგან-ალიზისაგან და ხისგან იყო ნაგები და ბანური გადახურვა
ჰქონდათ. სახლში იყო კერია.
საქმიანობა და სოციალური ვითარება
მათი მთავარი საქმიანობა იყო: მიწათმოქმედება, მესაქონლეობდა და მეტალურგია.
გვარისა და თემის წევრები თანასწორები იყვნენ, მნიშვნელოვან გადაწყვეტილებებს სახალხო
კებაზე ღებულობდნენ. ყველა მამაკაცის ვალდებულებას წარმოადგენდა საომრად გასვლა.
შეტაკებების გახშირების გამო ხშირად ხდებოდა ტომების გაერთიანებაც.
16.
17. თრიალეთის კულტურა
ყორღანული კუტურა.
მიცვალებულებს კრძალავდნენ
ყორღანებში.
მაღალ დონეზეა განვითარებული
მეთუნეობა, მეტალურგია,
ოქრომჭედელობა, საიუველირო საქმე და
სხვ.
ხდებოდა მიცვალებულების კრემაცია.
მკვეთრად არის გამოხატული
სოციალური დიფერენციაცია.