1. 1010
Brancheorganisaties VNMI en AVNeG (metaalgieterijen) staken eind
september de spreekwoordelijke vlag uit, nadat bij een tussentijdse
evaluatie was gebleken dat de metaalketen tien jaar na de start
vergeleken met 2005
50 procent van het energieverbruik per eenheid product bespaart.
Daarmee is de helft van de besparingsambitie tot 2030 gerealiseerd,
aldus VNMI-voorzitter Wim Hamers. “Onze sector – die als eerste een
concrete ambitie op het gebied van energiebesparing formuleerde –
mag hier trots op zijn. De metaalketen toont zich in dit convenant een
betrouwbare partner van de overheid.”
Dat vindt ook CDA-energiewoordvoerder Agnes Mulder. “Fantastisch”,
noemt zij het geboekte resultaat. “Binnen dit convenant blijkt dat de
gemaakte afspraken goed werken. Wat mij betreft gaan we door op
de ingeslagen weg, al zou het mooi zijn als de
betrokken bedrijven nu niet achterover gaan leunen
omdat ze op de goede weg zijn. Bedrijven kunnen
voor een verdere versnelling zorgen door bovenop
de collectieve afspraken individuele doelstellingen
te formuleren. Ik zie deze evaluatie dan ook vooral
als een aanmoediging om door te pakken.”
Ook PvdA-Kamerlid Jan Vos reageert positief. “Ik
weet dat er hard wordt gewerkt en het is goed om te
zien dat de Nederlandse metaalketen zich heeft ontwikkeld tot een van
de meest energie-efficiënte industrieën ter wereld. In die zin heb ik veel
lof voor de inspanningen en moeten we deze aanpak verder doorzetten.
Op de goede weg
Tegelijkertijd moeten we allemaal wel een stapje verder denken. De
grote vraag is hoe de industrie straks het emissieloze pad denkt te gaan
bewandelen. Daar ben ik zeer benieuwd naar.”
Schrikbeeld
Hij noemt de convenanten – zowel politiek als economisch afgesloten
in een ander tijdgewricht – “in principe” nog altijd een goed
instrumentarium. “Voorwaarde is dan wel dat partijen zich aan de
afspraken houden. De macht en invloed van de industrie is groot, maar
als afspraken niet worden nagekomen dan kunnen bedrijven het lid op
de neus verwachten.” Hét schrikbeeld is volgens hem een situatie zoals
die zich voordeed rond de ‘sjoemelsoftware’ van Volkswagen. “Ik hoop
oprecht dat het hoofdstuk VW incidenteel is en niet exemplarisch blijkt
te zijn”, zegt hij.
Energiewoordvoerder Liesbeth van Tongeren
van GroenLinks toont zich kritischer.
“Als ik deze resultaten zie, dan vraag ik
mij af of de doelstellingen wel ambitieus
genoeg zijn. Los daarvan is het tijd voor
herzieningsmechanieken. We zijn voorbij de
mogelijkheid dit vrijwillig te doen. In 1989
begonnen we over deze trajecten te praten. Toen
leek het een fantastisch idee. Maar in de praktijk
is sprake van vrij voorzichtige, conservatieve afspraken. We hebben
in Nederland de hoogste CO2-uitstoot per hoofd van de bevolking en
bungelen onderaan de Europese duurzaamheidslijsten. Daarvoor
CDA en PvdA lovend over tussenstand energiebesparing
“De grote vraag is hoe
de industrie straks het
emissieloze pad denkt
te gaan bewandelen”
De metaalketen is op de goede weg in de
uitvoering van het energiebesparingsconvenant.
Dit stellen CDA en PvdA naar aanleiding van de
eind september gepresenteerde tussentijdse
evaluatie. Vanuit de linkse oppositie pleit
GroenLinks juist voor meer regulering.
Agnes Mulder: … aanmoediging …

2. 1111
moeten we ons diep schamen.” Zij pleit daarom voor strengere normen
in wet- en regelgeving. De vrijwillige trajecten beschouwt ze als mislukt,
zegt ze. “Ik zie geen urgentie bij een koepelorganisatie als VNO-NCW
en hoor bedrijven ook zelf niet zeggen: wij schamen ons en gaan alles
op alles zetten. In plaats daarvan blijven ze een groot beroep doen op
fossiele brandstoffen.”
Voorsorteren
Volgens Agnes Mulder past echter tevredenheid. “Als je kijkt naar de
cijfers zoals de metaalindustrie die bekend heeft gemaakt, dan blijkt
dat een groot deel van het succes kan worden gekoppeld aan een forse
stijging in het aandeel gerecycled aluminium. Daarmee wordt juist
goed voorgesorteerd op de toekomst, waarin hergebruik en circulariteit
centraal staan. Natuurlijk zien we dat in ketens nog steeds veel misgaat,
maar op dat punt zijn meerdere sectoren al hard bezig piketpalen
te slaan. Het Nederlandse bedrijfsleven loopt daarmee voorop. Als
overheid moeten we dat proces aanmoedigen en faciliteren. Wetgeving
biedt geen toegevoegde waarde, zwaaien met potjes geld evenmin. Je
Nederlandse Metallurgische Industrie
merkt aan alles dat de industrie inziet wat er straks wordt gevraagd.
De metaalketen toont zich in dat opzicht toekomstbestendig. Dit is een
mooi resultaat, waar de sector terecht trots op is. Hieraan zien we dat de
samenwerking tussen industrie en overheid werkt.”
Bij de afgelopen begrotingsbehandeling vroeg het CDA in het debat
over het Belastingplan met staatssecretaris Wiebes (VVD) om verlaging
van de gastarieven en vrijstelling voor de zware industrie zoals de
buurlanden die ook kennen – een dossier waarin de sector claimt dat
de overheid gedane toezeggingen niet nakomt. “We willen de situatie
met de omringende markten gelijktrekken”, zegt Mulder. “Helemaal
hetzelfde kan niet, daarvoor zijn de systemen te verschillend, maar
een evenwichtig speelveld voor de industrie tot stand brengen is
wel mogelijk. De staatssecretaris gaat daar nu naar kijken en heeft
toegezegd daarop terug te komen, de minister van Economische Zaken
eveneens.” Zorgvuldigheid gaat daarbij voor snelheid, zegt zij. “Hier
moet uiteindelijk een doorwrochte aanpak voor komen.”
Zinloos
Het belang daarvan is evident, zegt zij. “We hebben er niets aan als de
industrie straks zijn biezen pakt en verkast naar regio’s waar op het
gebied van milieu en uitstoot helemaal geen regelgeving is.” Dat meent
ook Jan Vos: “Wegjagen is twee keer zinloos”, zegt hij. “Het schaadt
het milieu en het kost banen.” Liesbeth van Tongeren spreekt van
“loze dreigementen. Ik hoor dit al jaren, maar alle bedrijven hebben
hier geschoolde arbeidskrachten. Die vertrekken echt niet zomaar.”
Zij roept bedrijven op zich meer als koploper te manifesteren. “Dan
voorkom je dat de nationale politiek straks zegt:
wij gaan reguleren. Bovendien: het zeuren om
belastingvoordelen leidt tot een race naar de bodem.
Daar is niemand mee gediend.”
Jan Vos:
… goed instrumentarium ….
Liesbeth van Tongeren:
… reguleren …