1. Πρότυπο Πειραματικό Γυμνϊςιο Ευαγγελικόσ ΢χολόσ ΢μύρνησ
Μϊθημα: Θρηςκευτικϊ
Καθηγητόσ: κ. Γ. Καπετανϊκησ
΢ταυροφορύεσ
Κυριϊκοσ Σςαούςησ
19/11/2013

2. ΢ταυροφορύεσ
΢ταυροφορύεσ ονομϊζονται οι πολεμικϋσ επιχειρόςεισ των δυτικών
(Καθολικών) Ευρωπαύων (11οσ-13οσ αι.), που εγκαινιϊζονται με
πρωτοβουλύα του Πϊπα με ςτόχο την απελευθϋρωςη των Αγύων
Σόπων από τουσ Μωαμεθανούσ και ειδικότερα από τουσ
΢ελτζούκουσ Σούρκουσ.
΢ταδιακϊ εξελύςςονται ςε επιχειρόςεισ ςτισ οπούεσ ατονεύ ο
θρηςκευτικόσ ςκοπόσ, ενώ παρϊλληλα επικρατούν ςτόχοι
κοςμικού χαρακτόρα. Αποτελούν την πρώτη αντεπύθεςη τησ
δυτικόσ Ευρώπησ εναντύον τησ μουςουλμανικόσ Αςύασ.
Οι ΢ταυροφόροι ϋφεραν το ςύμβολο του ΢ταυρού. ΢την Α’
΢ταυροφορύα όλοι ανεξαιρϋτωσ, από όπου και αν κατϊγονταν,
ϋφεραν ςτο μπρϊτςο τουσ τον κόκκινο ςταυρό. ΢την Γ’
΢ταυροφορύα οι Γϊλλοι ϋφεραν κόκκινο ςταυρό, όςοι όταν από τη
Φλϊνδρα ϋφεραν πρϊςινο ςταυρό, και οι Άγγλοι ϊςπρο ςταυρό ςε
κόκκινο φόντο.

3. Α’ ΢ταυροφορύα (1095-1099)
Ο
Βυζαντινόσ
αυτοκρϊτορασ
Αλϋξιοσ Κομνηνόσ ζότηςε από τον
Πϊπα
Ουρβανό
ςτρατιωτικό
βοόθεια για να νικόςει τουσ
΢ελτζούκουσ Σούρκουσ ςτη Μικρϊ
Αςύα. Ο Πϊπασ για να επεκτεύνει
την επιρροό του ςτην Ανατολό
δϋχτηκε, και αντύ για μιςθοφόρουσ,
ϋςτειλε ςταυροφόρουσ.
Η Α’ ΢ταυροφορύα ξεκύνηςε
ωσ μια ανοργϊνωτη λαώκό
εκςτρατεύα (50.000 φτωχούαγρότεσ). ΢τη Μ. Αςύα
εξοντώθηκαναιχμαλωτύςτηκαν από τουσ
Σούρκουσ.
Η
2η
ςτρατιϊ
των
ςταυροφόρων αποτελούνταν
από φεουδϊρχεσ, οι οπούοι
βοηθούμενοι απ’ τον Αλϋξιο
πϋραςαν ςτην Μ. Αςύα και
νύκηςαν τουσ Σούρκουσ ςτο
Δορύλαιο (1097). Σα εδϊφη
αποδόθηκαν ςτο Βυζϊντιο. Σα
Ιεροςόλυμα καταλόφθηκαν
το 1099 και μετατρϊπηκαν ςε
φραγκικό βαςύλειο.

4. Β’ ΢ταυροφορύα (1147-1149)
Για να διαφυλαχτούν οι νϋεσ φραγκικϋσ ηγεμονύεσ που βρύςκονταν ςτην
Παλαιςτύνη και δϋχονταν πιϋςεισ από τουσ Σούρκουσ, το 1145 ο πϊπασ
Ευγϋνιοσ εξϋδωςε διακόρυξε την ϋναρξη τησ Β΄ ΢ταυροφορύασ ςτην
οπούα τον ακολούθηςαν ο Γϊλλοσ ηγεμόνασ Λουδοβύκοσ Ζ΄ και ο
Γερμανόσ ηγεμόνασ Κορρϊδοσ Γ’.
Η Β΄ ΢ταυροφορύα ϋληξε με αποτυχύα. Οι Γϊλλοι κατηγορούςαν τουσ
Γερμανούσ και τουσ Βυζαντινούσ για την αποτυχύα, ενώ οι Γερμανού
κατηγορούςαν τουσ Γϊλλουσ. Παντού ςτη Δύςη υπόρχε καχυποψύα
κατϊ των Βυζαντινών, που θα εξελιςςόταν ςε μύςοσ και πόλεμο
εναντύον τουσ, με τη Δ’ ΢ταυροφορύα.

5. Γ’ ΢ταυροφορύα (1189-1192)
Εύναι γνωςτό ωσ η Σταυροφορία των Βαςιλιάδων. Ηταν η
προςπϊθεια των ηγετών τησ Αγγλύασ, τησ Γαλλύασ και τησ Ρωμαώκόσ
αυτοκρατορύασ για την ανακατϊληψη των Αγύων Σόπων από τον
΢αλαντύν. Ήταν ςε μεγϊλο βαθμό επιτυχημϋνη αλλϊ δεν πϋτυχε τον
απώτερο ςκοπό τησ, που όταν η επανϊκτηςη τησ Ιερουςαλόμ.
Η αποτυχύα όμωσ τησ ανακατϊληψησ τησ Ιερουςαλόμ οδόγηςε
ςτην Δ’ ΢ταυροφορύα ϋξι χρόνια αργότερα.

6. Δ’ ΢ταυροφορύα (1202-1204)
Η Δ' ΢ταυροφορύα ξεκύνηςε με πρωτοβουλύα του Πϊπα Ιννοκϋντιου Γ'
το 1201, για την κατϊληψη των Αγύων Σόπων, που κατεύχαν οι
Μουςουλμϊνοι. Ολοκληρώθηκε ςτισ 12 Απριλύου 1204, με την
κατϊληψη τησ Κωνςταντινούπολησ και την προςωρινό κατϊλυςη τησ
Βυζαντινόσ Αυτοκρατορύασ.
Η Δ’ ΢ταυροφορύα, μόνο κατ' όνομα υπόρξε. ΢χεδόν κανϋνασ από
τουσ Λατύνουσ μαχητϋσ δεν πϊτηςε το πόδι του ςτουσ Αγύουσ Σόπουσ,
παρϊ μόνο διοχϋτευςαν όλη τουσ την ενϋργεια ςτην καταςτροφό του
Βυζαντύου.
Η ϊλωςη τησ
Κωνςταντινούπολησ.
Παλϊτι Δόγηδων
Βενετύα

7. Οκτακόςια χρόνια αργότερα, ο Πϊπασ Ιωϊννησ Παύλοσ Β’
εξϋφραςε τη λύπη του για τισ ωμότητεσ των ΢ταυροφόρων, οι
οπούοι «εςτρϊφηςαν εναντύον των εν Χριςτώ αδελφών μασ», όπωσ
ανϋφερε το 2001 ςε επιςτολό του προσ τον Αρχιεπύςκοπο
Χριςτόδουλο. Ανϊλογη όταν και η ςυγγνώμη του προσ τον
Οικουμενικό Πατριϊρχη Βαρθολομαύο Α', κατϊ τη ςυνϊντηςό τουσ
ςτο Βατικανό το 2004.
Σο κρανύο του Αγ. Ιωϊννη του
Βαπτιςτό, ϋνα από τα πολλϊ λεύψανα
που μεταφϋρθηκαν από τουσ
΢ταυροφόρουσ το 1204

8. Συνέπειεσ των ςταυροφοριών
Οι ςτόχοι τελικϊ απέτυχαν:
 η κατϊκτηςη των Αγύων Σόπων
 η ςυνϋνωςη τησ Χριςτιανοςύνησ (που δεν διόρκεςε για πολύ)
Αντύθετα οι ςταυροφορύεσ:
• αναζωπύρωςαν το μύςοσ Χριςτιανών - Μουςουλμϊνων
• αύξηςαν την εχθρότητα Ελλόνων – Λατύνων που οδόγηςε ςτην ϊλωςη
τησ Κωνςταντινούπολησ ςτη Δ’ ΢ταυροφορύα.

9. ΣΕΛΟ΢
΢ασ ευχαριςτώ!