Αμπελόκηποι Αθήνας και Συνεντεύξεις: Έφη Μπάρτζου Κοντοπούλου και Καίτη Καλαϊτζίδου Κοντοπούλου

Συνέντευξη με τις κύριες
Έφη Μπάρτζου και
Καίτη Καλαϊτζίδου
(Η κυρία Έφη στα αριστερά και η κυρία Καίτη στα δεξιά με τον αγαπημένο τους σκύλο
Μπέλλα Μπελίντα, στο σπίτι τους στη Γλυφάδα)
(Οι φωτογραφίες που υπάρχουν στο αρχείο με τις συνεντεύξεις τους
ανήκουν στην οικογένεια Κοντοπούλου Μπάρτζου, η οποία μας έδωσε την άδεια να τις
παρουσιάσουμε στο πλαίσιο των εργασιών που κάνουμε με στόχο τη διάσωση υλικού της
ευρύτερης περιοχής των Αμπελοκήπων Αθήνας. Την ευχαριστούμε θερμά.)
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικά έτη: 2018-2022

Συνέντευξη με τις κυρίες Έφη Μπάρτζου και Καίτη Καλαϊτζίδου / 56ο Γυμνάσιο Αθήνας / Συντακτική
και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής / Σχολικά έτη: 2018-2022
2
Αναμνήσεις της κυρίας Έφης Κοντοπούλου Μπάρτζου και της μητέρας της κυρίας
Αικατερίνης Καλαΐτζίδου Κοντοπούλου από την ευρύτερη περιοχή των
Αμπελοκήπων.
Με την κυρία Έφη Κοντοπούλου Μπάρτζου είχαμε διαδικτυακή επικοινωνία από το
2017 και συλλογή αναμνήσεων και υλικού από το 2018. Λόγω δυσκολιών, όπως και
της πανδημίας, η από κοντά μας συνάντηση έγινε τη Δευτέρα 4 Ιουλίου 2022 στο
σπίτι της στην οδό Αγησιλάου στη Γλυφάδα. Η ίδια αλλά και η μητέρα της
απάντησαν σε ερωτήσεις μας. Διευκρινήσεις και συμπληρωματικό υλικό μας
δόθηκαν διαδικτυακά.
 [56ο
] Καλημέρα σας. Σας ευχαριστούμε πολύ που δεχθήκατε να
συνεισφέρετε στην προσπάθεια που κάνουμε για καταγραφή αναμνήσεων και
διάσωσης υλικού στην ευρύτερη περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας. Να
ξεκινήσουμε από εσάς κυρία Έφη. Χρόνια πολλά και για τα γενέθλιά σας! Πόσα
χρόνια ζήσατε στην περιοχή Αμπελοκήπων;
 [κυρία Έφη Κοντοπούλου Μπάρτζου Ε.Κ.Μ.] Σας ευχαριστώ πολύ για τις
ευχές. Μετά από καιρό τα καταφέραμε τελικά να βρεθούμε. Στους Αμπελόκηπους
γεννήθηκα σα σήμερα, στις 4 Ιουλίου του 1958, στο Μαιευτήριο "Έλενα Βενιζέλου".
Ο Αμερικανός Πρέσβης, από τη διπλανή Πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών
Αμερικής (ΗΠΑ), έστειλε σαμπάνιες σε όλους όσους έγιναν γονείς την 4η
Ιουλίου στο
Μαιευτήριο λόγω της ημέρας. Η 4η
Ιουλίου θεωρείται εθνική αργία στις ΗΠΑ και
γιορτάζεται η ψήφιση και υιοθέτηση της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας που
πραγματοποιήθηκε στις 4 Ιουλίου 1776 στη Φιλαδέλφεια
(https://el.wikipedia.org/wiki/Διακήρυξη_της_Ανεξαρτησίας_των_ΗΠΑ).
Εμείς φύγαμε αναγκαστικά από τα σπίτια μας μετά το 1970, όταν ο Παπαδόπουλος
μας μετέφερε στο Δουργούτι. Σήμερα η περιοχή ονομάζεται "Νέος Κόσμος". Ήμουν
13 περίπου ετών τότε αλλά θυμάμαι σχεδόν τα πάντα. Δε θέλαμε να φύγουμε.
Είχαμε ένα πολύ καλό οικόπεδο, οικόπεδο φιλέτο... Μα Χούντα ήταν. Ποιος
μπορούσε να αντισταθεί... Μόνο ο Στράτος, ο σιδεράς, έμεινε πίσω...

3
 [56ο
] Πώς πήρατε το σπίτι σας στον Νέο Κόσμο;
 [Ε.Κ.Μ.] Τα διαμερίσματα τα πήραμε όλοι με κλήρωση. Όπως οι πιο πολλοί,
έτσι και εμείς, το φτιάξαμε εσωτερικά το διαμέρισμα. Μέχρι και παρκέ έβαλε ο
πατέρας μου. Στο Δουργούτι τα χρόνια ήταν, επίσης, πολύ ωραία. Είχαμε την
όμορφη Νέα Σμύρνη δίπλα μας, το Φάληρο.... Στο σπίτι αυτό μείναμε μέχρι και το
1977. Τότε ξαναγυρίσαμε λόγω της σχολής οδηγών που είχε ο πατέρας μου.
Νοικιάσαμε διαμέρισμα στην πολυκατοικία στην οδό Κόνιαρη 7.
 [56ο
] Επομένως, επανήλθατε στην περιοχή. Μέχρι πότε μείνατε εκεί;
 [Ε.Κ.Μ.] Όταν παντρεύτηκα, με τον άνδρα μου μέναμε Ωρεών 2 [Ορέων 2
στο maps.google γράφεται τώρα αλλά είναι λάθος] μα φύγαμε γιατί ο τροχονόμος
μας έγραφε που παρκάραμε! Ήταν βλέπετε η πολυκατοικία μας απέναντι από το
Υπουργείο Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος [που δημιουργήθηκε από
υπηρεσίες που αποσπάστηκαν από το Υπουργείο Δημοσίων Έργων
(https://el.wikipedia.org/wiki/Υπουργείο_Περιβάλλοντος,_Χωροταξίας_και_Δημοσί
ων_Έργων)]. Υπήρχε παντού το σήμα "Απαγορεύεται η στάση και η στάθμευση".
Εικόνα 1: Ο δρόμος λέγεται Ωρέων και όχι Ορεών!
Εικόνα 2: Το Υπουργείο ήταν στην οδό Αμαλιάδος 17, πολύ κοντά στην πολυκατοικία στη οδό Ωρεών 2

4
Στην Αμαλιάδος, λίγο πιο κάτω, σε ένα ισόγειο έμενε και ο γνωστός ηθοποιός
Χρόνης Εξαρχάκος.
Στην πολυκατοικία, στην οδό Ωρεών 2, δούλευα και ως αισθητικός...
Εικόνα 3: Φωτογραφία από φάκελο
Εικόνα 4: Φωτογραφία από το σαλόνι του 2ου ορόφου
στο διαμέρισμα Ωρέων 2
 [56ο
] Πώς βρέθηκαν οι γονείς σας στην περιοχή του Κουντουριώτη;
 [Ε.Κ.Μ.] Στην περιοχή αυτή βρέθηκε η οικογένειά μου λόγω της γιαγιάς μου
Ευφροσύνης Καλαϊτζίδου. Κατοίκησε εκεί ως πρόσφυγας από την Προύσα. Πριν
παντρευτεί η μαμά μου έφτιαξαν το ένα δωμάτιο και πίσω μια κουζίνα με πόρτα
που έβγαινε προς τα κάτω στον συνοικισμό. Η γιαγιά μου είχε γεννηθεί το 1900.
Το σπίτι της οικογένειας ήταν στην οδό Κόνιαρη 28. [Επομένως ήταν εκτός του
"βασικού" συνοικισμού των 336 σπιτιών/ δωματίων. Ήταν στα σπιτάκια μεταξύ
Μιχαήλ Μελά και Κόνιαρη]. Οι γονείς μου το έχτισαν πριν παντρευτούν.
Εικόνα 5: 1952. Τα προσφυγικά [1] δεν έχουν ακόμα
κατεδαφιστεί. Βλέπουμε το γήπεδο της Λεωφόρου
Αλεξάνδρας [2], στο βάθος δεξιά τις φυλακές Αβέρωφ
[3] και στα αριστερά της φωτογραφίας την οδό Τσόχα
[4] που "κόβεται" από τις προσφυγικές κατοικίες του
οργανωμένου συνοικισμού Κουντουριώτη των 336
δωματίων και κάποιων επιπλέον κτηρίων (όπως π.χ. 2
κοινόχρηστων τουαλετών, σχολείου (είχε ήδη
κατεδαφιστεί), κοινών πλυντηρίων κεντιστήριου,
υφαντήριου που μετατράπηκε αργότερα σε
μηχανουργείο και τώρα είναι το μοναδικό κτήριο που
έχει απομείνει και λειτουργεί ως νυχτερινό κέντρο
διασκέδασης.
1
3
2
4

5
Εικόνα 6: Ο 1
ος
προσφυγικός συνοικισμός έγινε στους Αμπελόκηπους και έμεινε γνωστός με το όνομα
"Κουντουριώτη". Είναι τα κτήρια που βρίσκονται μέσα στο σκούρο θαλασσί πλαίσιο. Τα σπιτάκια και οι
παράγκες που κατασκευάστηκαν δίπλα από τον συνοικισμό, όπως αυτά μεταξύ Μιχαήλ Μελά και Κόνιαρη,
πήραν το όνομά του από τον γειτονικό τους συνοικισμό (Κουντουριώτη, Κουντουριώτικα)
Υπήρχε μία αυλή που είχε παρτέρι με ελιά στα αριστερά, παρτέρι με συκιά και
μουριά στα δεξιά, ενώ ανάμεσα 3 σκαλάκια που κατέβαινες σε μια άλλη μικρή
αυλή. Ακριβώς μπροστά ήταν το δικό μας σπίτι και δεξιά ήταν το σπίτι της γιαγιάς
μου.
Εικόνα 7: Εδώ περίπου ήταν το σπίτι της κυρίας Έφης.
Κ
Ο
Ν
Ι
Α
Ρ
Η
ΜΙΧΑΉΛ
ΜΕΛΑ

6
 [56ο
] Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για τις οικογένειες των γονιών σας ;
 [Ε.Κ.Μ.] Η μητέρα μου Αικατερίνη Καλαΐτζίδου Κοντοπούλου γεννήθηκε στη
Θεσσαλονίκη το 1929 από γονείς πρόσφυγες από την Προύσα. Οι γονείς της είχαν
κτήματα στην Προύσα (https://el.wikipedia.org/wiki/Προύσα), περνούσαν καλά και
ασχολιόντουσαν με τους μεταξοσκώληκες. Η Αικατερίνη ήταν η πρωτότοκη κόρη
του Κωνσταντίνου και της Ευφροσύνης από τη Μικρά Ασία. Ακολούθησαν, ο θείος
Γιώργος και οι θείες Δέσποινα και Όλγα.
Η γιαγιά μου Ευφροσύνη, "κυρά Φρόσω", έμεινε χήρα με τέσσερα παιδιά στην
κατοχή. Για να μεγαλώσει τα παιδιά της πουλούσε στα χωριά της Χαλκίδας ό,τι
ασημικά και χρυσαφικά είχε φέρει από την Προύσα για λίγες χούφτες αλεύρι. Στη
Χαλκίδα πήγαινε με το τρένο. Έμπαινε κάτω στη σχάρα του τρένου, όπως και άλλοι
απελπισμένοι άνθρωποι τότε στα μαύρα παγωμένα χρόνια της μεγάλης πείνας.
Η μητέρα μου Καίτη, από την ηλικία των 10 ετών περίπου, πήγαινε σε μια μοδίστρα
στο Κολωνάκι και τη βοηθούσε. Η μοδίστρα ήταν μια πολύ καλή κυρία. Έραβε
πλούσιες κυρίες οι οποίες της έδιναν και κάποια τρόφιμα. Η μητέρα μου θυμάται
ότι κάτι έδινε και σε εκείνην. Θυμάται επίσης ότι ο Λυκαβηττός δεν είχε ούτε δείγμα
χόρτου για να φάνε. Με τα παιδιά της γειτονιάς πήγαιναν ποδαράτο στο Χαρβάτι,
τη σημερινή Παλλήνη και μάζευαν κλαδιά. Τα κλαδιά τα έκαναν δεμάτια και γύριζαν
πάλι πίσω με τα πόδια πριν νυχτώσει και πέσουν σε μπλόκο των Γερμανών.
Ο πατέρας μου Αθανάσιος γεννήθηκε στο Βόλο το 1927. Είναι το τέταρτο παιδί του
Κωνσταντίνου και της Ελένης και ο μικρότερος από τα αδέλφια του: Βασίλη,
Ευαγγελία και Νικόλαο. Ο παππούς μου Κωνσταντίνος είχε πάει στον πόλεμο της
Μικράς Ασίας. Εκεί γνώρισε τη γιαγιά μου Ελένη και την παντρεύτηκε. Ο πατέρας
της γιαγιάς μου είχε φούρνο-ζαχαροπλαστείο στη Σμύρνη
(https://el.wikipedia.org/wiki/Σμύρνη). Μετά την καταστροφή πήγαν στο Βόλο. Στη
συνέχεια ήρθαν στου "Κουντουριώτη".
Οι γονείς μου παντρεύτηκαν στη Ριζάρειο το 1955. Κουμπάροι ήταν ο Διευθυντής
της Αστυνομίας και μια κυρία Πρόεδρος του Αμερικανικού Ιδρύματος που
εργαζόταν ο πατέρας της ως σωφέρ με τζιπ.
Η αδελφή μου Ελένη Κοντοπούλου γεννήθηκε το 1957 [10/01/1957] και βαφτίστηκε
στον Άγιο Φανούριο, παρεκκλήσι του Αγίου Δημητρίου, τον Σεπτέμβριου του ίδιου

7
έτους, 1957. Η αδελφή μου έφυγε σε πολύ μικρή ηλικία, όταν ήμουν νηπιαγωγείο.
Εγώ γεννήθηκα 04/07/1958 και βαφτίστηκα στο ίδιο παρεκκλήσι.
 [56ο
] Κυρία Καίτη, μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για την κυρία που
δουλεύατε στο Κολωνάκι αλλά και για τα κλαδιά που μαζεύατε;
 [Αικατερίνη (Καίτη) Καλαΐτζίδου Κοντοπούλου Α.Κ.Κ.] Η κυρία αυτή μου είχε
φερθεί πάρα πολύ καλά. Έμενε στην πλατεία. Η σκάλα του σπιτιού ήταν ξύλινη.
Ήταν πολύ καλή μοδίστρα. Ήταν δύο αδελφές και νοίκιαζαν ένα δωμάτιο. Ήμουν
πολύ μικρή και μου φέρθηκαν πάρα πολύ καλά. Μετά την κατοχή τα χρόνια ήταν
πάρα πολύ δύσκολα. Με πρόσεχαν, ήταν πολύ καλές. Με στείλανε στη Σκουφά με
το δελτίο να πάρω το ψωμί και κάποιος έξυπνος με προλαβαίνει στις σκάλες και
μου λέει "Μικρή, μικρή, αυτό το ψωμί δεν είναι δικό σου. Πήγαινε να πάρεις άλλο,
το δικό σου". Εγώ μικρή ήμουν, 10, 12 ετών, τον πίστεψα και του το έδωσα. Με
κορόιδεψε. Πήγα και τους το είπα κλαίγοντας. "Άντε μωρή χαζή, μην κλαις", μου
είπαν. Δε μου έκαναν ούτε μια παρατήρηση για το ψωμί που έδωσα. (…) Μετά την
κατοχή ήταν δύσκολα. Πηγαίναμε μακριά για να μαζέψουμε ξύλα για να
μαγειρεύουμε και να ζεσταινόμαστε. Μαγειρεύαμε με ξύλα. Λεφτά υπήρχαν;
Είχαμε άνθρωπο να ζήσουμε καλά αλλά τον σκότωσαν. Η μητέρα μου δούλεψε στου
Μαρινόπολου, στου Πιαλόγλου… Αυτός είχε ένα κτήμα στο Χαλάνδρι. Αυτός ήταν
από πάνω, από την Ξάνθη. Είχαν κατέβει στην Αθήνα. Ήταν πολύ πλούσιοι. Είχαν
ένα κτήμα στο Χαλάνδρι με μια πολύ μεγάλη σιδερένια πόρτα. Μέσα είχαν
βερικοκιές, κερασιές και άλλα δέντρα. Τα σπίτια δεν είχαν τότε το παρκέ που έχουν
τώρα. Τότε ήταν με «αλοιφές», δεν ήταν διαρκείας. Έκανε τις δουλειές του σπιτιού.
Την αγαπούσαν πάρα πολύ. Τα κτήματα του Πιαλόγλου ήταν στο Χαλάνδρι, εκεί
κοντά που έγινε ο «σαλίγκαρος» για να κάνουν οι οδηγοί μαθήματα. Ο
Μαρινόπουλος που πήγαινε επίσης ήταν ο φαρμακοποιός. Αυτός που είχε το
φαρμακείο στο Κολωνάκι και το γωνιακό στην Ομόνοια. Ήταν τα αφεντικά.
Η μαμά μου ήταν ήρωας, αλλά ήταν άτυχη. Την ιστορία της μαμάς μου μπορεί
κάποιος να την κάνει μυθιστόρημα. Η μαμά μου μεγάλωσε 4 παιδιά, χωρίς να τα
δώσει σε ορφανοτροφείο, χωρίς τίποτα. Πήγαινε σε σπίτια και ξενόπλενε. Ευτυχώς,
μετά την κατοχή την πήρε και στο κτήμα ο Πιαλόγλου. Μάζευαν τα βερίκοκα, τα
κεράσια: … και μας έφερνε η μαμά κεράσια… και έτσι ζήσαμε.
 [Ε.Κ.Μ.] Στον Πιαλόγλου δούλευαν η γιαγιά μου και η κυρία Ελισάβετ.

8
 [56ο
] Πόσα και ποια ήταν τα μέλη της οικογένειάς σας που ζούσατε στο ίδιο
σπίτι;
 [Ε.Κ.Μ.] Στον συνοικισμό είχαμε δύο σπίτια. Ένα μέσα στον οργανωμένο
συνοικισμό, της οικογένειας Κοντόπουλου και της γιαγιάς μου Φρόσως στην
Κόνιαρη 28. Στην Κόνιαρη 28 έμεναν η γιαγιά Ευφροσύνη Καλαϊτζίδου και ο
παππούς Κωνσταντίνος Καλαϊτζίδης. Η γιαγιά ήταν Πισμοπούλου Καλαϊτζίδου. Τα
αδέλφια της έμειναν στη Θεσσαλονίκη. Η γιαγιά μου γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη
το 1900. Ο παππούς είχε γεννηθεί πιο πριν. Το σπίτι αρχικά είχε δύο δωμάτια με
κουζίνα και με τουαλέτα στην αυλή. Εκεί έμειναν και έκαναν την οικογένειά τους.
Γεννήθηκε η Αικατερίνη, ο Γεώργιος, Δέσποινα και η Όλγα.
 [Α.Κ.Κ.] Ως πρόσφυγες που ήταν, τους έδωσαν μια αποζημίωση. Μόνοι τους
έφτιαξαν πλίθες και πήγαν στα ελεύθερα οικόπεδα που υπήρχαν και έχτισαν.
Έφτιαξαν τις παράγκες τους για να ζήσουν μέσα σε σπίτι. Το Υπουργείο κάθε ένα ή
δύο χρόνια τους έδινε πισσόχαρτο για να το βάλουν πάνω στις παράγκες και να μην
μπαίνει μέσα νερό. Για να αλλάζουν τη στέγη και να μη στάζουν τα σπίτια τους. Το
οικόπεδο στην Κόνιαρη 28, όπως είχαν κάνει και οι άλλοι πρόσφυγες, το είχαν
καταπατήσει, δεν το είχαν αγοράσει. Δεν είχαν νόμιμους τίτλους.
Μέσα στον συνοικισμό, τα δωμάτια που είχαν χτίσει με τα χρήματα των
αμερικανών, του Κουντουριώτη, ήταν άλλο. Εμείς που ήμασταν δίπλα ήμασταν
άλλο. Τα σπιτάκια, ένα δωμάτιο, που ήταν στον συνοικισμό, που τα «έχτισε» ο
Κουντουριώτης, ήταν άλλο πράγμα. Εκείνα δόθηκαν σε πρόσφυγες. Κάποιοι τα
νοίκιαζαν, κάποιοι τα πούλησαν και έφυγαν. Τα σπιτάκια αυτά ήταν ένα δωμάτιο,
κάποιοι είχαν κάνει και υπόγειο, είχαν μια μικρή αυλίτσα μπροστά ενώ είχαν και
κοινές τουαλέτες. Μια ήταν στο κάτω μέρος και η άλλη προς το γήπεδο της
Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Εκεί που πήγαμε εμείς ήταν ελεύθερος ο χώρος και έχτισαν
οι πρόσφυγες τα σπιτάκια τους. Ο Σαράντης που είχε κάποια λεφτά έχτισε ένα
διώροφο. Κάθε χρόνο θυμάμαι ότι μας έδιναν πισσόχαρτο. Δε θυμάμαι αν κάναμε
αίτηση. Βρύση δεν είχαμε. Υπήρχε μια «γενική»/ «κοινόχρηστη» βρύση. Ερχόταν ο
νερουλάς και άνοιγε τη βρύση. Με τη σειρά οι κάτοικοι με τους τενεκέδες
περίμεναν για να πάρουν νερό. Σιγά σιγά κάναμε μια τουαλέτα στην αυλή. Έτσι

9
έκαναν όλοι σταδιακά. Πήραμε κάποια στιγμή και από την ΟΥΛΕΝ
(https://el.wikipedia.org/wiki/Ούλεν) νερό. Ζούσαμε ο ένας δίπλα στον άλλο.
Δε θυμάμαι πότε γεννήθηκε ο πατέρας μου. Θυμάμαι ότι είχα ακούσει πως η
μητέρα μου παντρεύτηκε 28 ετών. Ο παππούς ήταν στρατιώτης αλλά έπαθε σε
μικρή ηλικία Πάρκινσον και δεν μπορούσε να δουλέψει. Πέθανε στην κατοχή.
Στο σπίτι, στο ένα δωμάτιο καθόταν η αδελφή του πατέρα μου και στο άλλο
δωμάτιο καθόμασταν εμείς. Στην κατοχή πέθανε και η αδελφή του πατέρα μου και
πήραμε και το άλλο δωμάτιο. Δεν υπήρχαν άλλοι συγγενείς. Έτσι είχαμε πλέον και
τα δύο δωμάτια.
 [Ε.Κ.Μ.] Η θεία Δέσποινα παντρεύτηκε και έφυγε. Ο θείος Γιώργος πήγε στη
Γερμανία, ξενιτεύτηκε. Έτσι έμειναν στο σπίτι αυτό επί της Κόνιαρη, Κόνιαρη 28, η
γιαγιά με τη μητέρα μου και τον πατέρα μου καθώς και η θεία Όλγα που
παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Σταμάτη. Έκαναν ένα παιδί και πήραν και αυτοί σπίτι
στον Νέο Κόσμο. Η θεία Δέσποινα Καλαϊντζίδου παντρεύτηκε τον Μάρκο Πουλίδη.
Ήταν φωτορεπόρτερ αλλά έγινε παππάς. Στη Γλυφάδα τον ευγνωμονούν. Πέθανε
στην ψάθα. Μοίραζε τα πάντα. Ο Μάρκος Πουλίδης ήταν φωτορεπόρτερ. Χρώσταγε
ένα μάθημα στο Πανεπιστήμιο. Του λέγανε να φορέσει γραβάτα και να πάει να
δώσει το μάθημα για να το περάσει. Τελικά το πέρασε το μάθημα αλλά επέλεξε να
γίνει παππάς. Είχαν παπάδες στο σόι. Όταν ήρθε ως παππάς στη Γλυφάδα, τον
αγάπησε ο κόσμος και του έδινε πολλά χρήματα. Έκανε αγιογραφίες στην εκκλησία
εδώ, μοίραζε χρήματα σε φτωχούς, έκανε συσσίτια για τους ηλικιωμένους, τους
απόρους. Έχει αφήσει όνομα στην περιοχή. Όλοι οι παλιοί έπιναν νερό στο όνομά
του.
 [56ο
] Στο άλλο σπίτι, μέσα στον συνοικισμό, ποιοι έμεναν;
 [Α.Κ.Κ] Το σπίτι που έμειναν μέσα στον συνοικισμό το αγόρασαν, δεν το
πήραν επειδή ήταν πρόσφυγες. Η γιαγιά Ελένη ήταν πρώτα στο Βόλο. Μετά πήγαν,
νομίζω, στο Βοτανικό και αργότερα πήραν σπίτι στον συνοικισμό Κουντουριώτη. Δεν
το πήραν από τον «Κουντουριώτη» απευθείας. Δεν ήταν από τους πρώτους
ενοίκους των δωματίων που είχαν φτιαχτεί για τους πρόσφυγες. Το δωμάτιο που
είχαν πάρει ήταν κάτω από τη Μελά, στο πρώτο στενό. Στο σπίτι αυτό είχαν φτιάξει

10
και τουαλέτα. Αρχικά τα σπίτια αυτά δεν είχαν. Είχε βάλει και λεκάνη. Δεν ήταν
τούρκικη, μια τρύπα δηλαδή.
 [Ε.Κ.Μ.] Στο σπίτι αυτό έμενε και ο θείος Βασίλης. Τον έφεραν σε καροτσάκι
νεκρό στο σπίτι της γιαγιάς. Τον σκότωσαν απ’ έξω από το σημερινό BALTAZAR [Η
βίλα αυτή ήταν εξοχική κατοικία του Αλέκου Πυρρή στη συμβολή των οδών
Αναστασίου Τσόχα 27 και Βουρνάζου. Τώρα είναι εστιατόριο]. Ο θείος ήταν στα
Τουρκοβούνια με όπλο που του είχε δώσει ο παππούς. 18 ετών παλληκαράκι τον
σκότωσαν και τον έφεραν με το καροτσάκι «πακέτο» στους γονείς του. Αυτό έγινε
κατά τη διάρκεια του εμφυλίου.
 [Α.Κ.Κ] Ο πεθερός μου ήταν αριστερός, κομμουνιστής. Του έκαψαν το
εργοστάσιο στο Βόλο και ήρθε στην Αθήνα. Ήταν από καλή οικογένεια από την
Ανακασιά Βόλου (https://el.wikipedia.org/wiki/Ανακασιά_Μαγνησίας). Ο γιος του
Βασίλης «βάδισε» και αυτός αριστερός. Τον σκότωσαν. Τώρα Έλληνες ήταν αυτοί
που τον σκότωσαν, Εγγλέζοι, δεν ξέρω.
 [Ε.Κ.Μ.] Αυτοί οι άνθρωποι πέρασαν πάρα πολλά. Ο Βασίλης Κοντόπουλος
ήταν ο μεγαλύτερος από τα παιδιά του παππού Κώστα. Ο πατέρας μου Θανάσης
ήταν ο μικρότερος. Η οικογένεια έμεινε στο συνοικισμό. Ο παππούς δούλεψε στον
ΟΣΕ, στα τρένα. Θα μπορούσε να φύγει Διευθυντής από εκεί αλλά λόγω κοινωνικών
φρονημάτων δεν ανέβηκε σε υψηλές θέσεις. Οι φίλοι του παππού μου, που και εγώ
τους γνώριζα, του έλεγαν "Κώστα εσύ, δυστυχώς, λόγω των πολιτικών σου
φρονημάτων, έμεινες πίσω παρά το γεγονός ότι είσαι πολύ πιο μορφωμένος από
εμάς."
 [56ο
] Τι θυμόσαστε εσείς από το σπίτι σας και την οικογένειά σας;
 [Ε.Κ.Μ.] Το σπίτι μας ήταν στην οδό Κόνιαρη 28. Υπήρχε μία αυλή που είχε
παρτέρι με ελιά στα αριστερά, παρτέρι με συκιά και μουριά στα δεξιά ενώ ανάμεσα
3 σκαλάκια που κατέβαινες σε μια άλλη μικρή αυλή. Ακριβώς μπροστά ήταν το δικό
μας σπίτι και δεξιά ήταν το σπίτι της γιαγιάς μου. Το σπίτι της γιαγιάς μου ήταν
δίπλα μας. Για να μπεις ανέβαινες δυο σκαλάκια και έμπαινες σε ένα δωμάτιο -
κουζίνα. Δίπλα στο παράθυρο κοιμόταν η γιαγιά μου σε ένα μονό κρεβάτι. Στα
σκαλάκια που ανέβαινες για το σπίτι καθόμασταν με τη γιαγιά και κόβαμε
κουρελάκια για κουρελούδες.

11
Θυμάμαι που μια φορά που έβρεχε πολύ η θεία μου η μικρή είχε βάλει λεκάνες
γιατί σε δυο σημεία έσταζε νερό. Η στέγη ήταν με τσίγκο και πισσόχαρτο.
Η γιαγιά μου κάτω από το μαξιλάρι της είχε την Οδύσσεια. Ο Οδυσσέας ήταν ο
ήρωας της. Δεν ήξερε καλά να διαβάζει ελληνικά. Της έλεγα: "βρε γιαγιά, τι
διαβάζεις; Μπορείς;" Η γιαγιά μου με κοίταγε. Κλαίω τώρα. Ο γιος της ήταν
ξενιτεμένος στη Γερμανία. Ίσως γι' αυτό, την πρωτοχρονιά έφτιαχνε δυο πίτες. Μια
βασιλόπιτα και μία τυρόπιττα και έβαζε φλουρί και στις δύο. Η μία, η τυρόπιττα,
ήταν του θείου. Κανείς δεν είχε δικαίωμα να την πειράξει! Την έβλεπα και την
λιμπιζόμουν, μα που να αγγίξω!!! Στο τέλος μούχλιαζε και την πέταγαν οι θείες μου.
Μετά, αριστερά δυο ξύλινα σκαλιά και έμπαινες στο υπνοδωμάτιο. Είχε ένα
παράθυρο σε ένα στενάκι του συνοικισμού. Πίσω έμενε ο Κοσμάς με τη γυναίκα
του. Κάτω από το δωμάτιο αυτό είχε υπόγειο. Εκεί η μητέρα μου κατέβαινε μια
φορά τον χρόνο και πετούσε ό,τι έβρισκε μπροστά της. Ήταν η μεγαλύτερη κόρη της
οικογένειας και αποφάσιζε τι θα πάει στο υπόγειο.
Από τη δεξιά πλευρά ανέβαινες πάλι ένα σκαλάκι κι ήταν το ψιλικατζίδικο "ψιλικό"
της γιαγιάς μου που είχε πορτούλα στην Κόνιαρη. Ψιλικατζίδικο είχε και ο παππούς
Κώστας μέσα στον συνοικισμό αλλά το έκλεισε. Στην απέναντι πολυκατοικία από
εμάς δεν είχαν τηλέφωνα εκείνη την εποχή. Η γιαγιά, λόγω του ψιλικατζίδικου είχε.
Πηγαίναμε και τους φωνάζαμε. Χτυπούσαμε το κουδούνι για να «φωνάξουμε» την
κυρία Κούλουρη. Απέναντι έμενε και η οικογένεια Ευταξιόπουλου, για κάποιο
διάστημα. Νοικιάζανε τότε. Η μαμά μου είχε μεγάλη αγάπη στη μαμά του. Ήταν
πολύ καλή γυναίκα η μητέρα του Δημήτρη Ευταξιόπουλου. Πηγαίναμε και
φωνάζαμε: «Ελάτε στο τηλέφωνο» και αυτοί αγοράζανε από τη γιαγιά τσιγάρα,
εφημερίδες, περιοδικά … διάφορα. Το «ψιλικό» είχε πίσω την κουζίνα. Μετά είχε
άλλο δωμάτιο πίσω που ανέβαινες σκαλάκια. Εκεί ήταν και το υπόγειο. Δηλαδή,
είχε τρία δωμάτια.
 [Α.Κ.Κ] Ό,τι ήθελες έκανες τότε. Δεν είχε εφορίες, δεν είχε τίποτα. Ήθελες να
φτιάξεις δωμάτιο, έφτιαχνες. Δεν σου έκαναν έλεγχο. Οι διπλανοί μας είχαν δύο
δωμάτια. Η πιο δίπλα είχε ένα. Η παραδίπλα είχε πολύ πιο μεγάλο χώρο. Ό,τι
μπορούσε έκανε ο καθένας.

12
 [56ο
] Ποιος ήταν ο Κοσμάς που αναφέρατε πιο πριν;
 [Ε.Κ.Μ] Ο Κοσμάς είχε άλογο με σούστα. Αυτός είχε πάρει το ρολόι της ΔΕΗ
και έδινε σε όλους τους άλλους. Αυτός έμενε πίσω από τη γιαγιά, σε ένα στενάκι.
 [Α.Κ.Κ] Ο Κοσμάς είχε δύο δωμάτια. Θυμάμαι, όταν ήμουν πολύ μικρή, ότι το
ένα δωμάτιο το είχε κάνει αχυρώνα για το άλογο. Έβαζε το άλογο μέσα. Δε θυμάμαι
το επίθετό του. Είχε και αδελφές που είχαν δωμάτιο μέσα στον συνοικισμό [στα
νόμιμα κατασκευασμένα δωμάτια/ σπίτια]. Δίπλα καθόταν μια γριούλα και
παραδίπλα ο Σαράντης. Ο Πασχάλης που είχε στιλβωτήριο στους Αμπελοκήπους. Ο
Παπαδόπουλος είχε φτιάξει διώροφο με τούβλα. Κάτω κουζίνα και πάνω δωμάτια.
Και δίπλα το ίδιο. Όταν παντρεύτηκε η κόρη του, της έδωσε το ένα. Ο Αποστολίδης
και η Γιαννούλα ήταν, επίσης, γείτονες. Ο Ηρακλής Αποστολίδης ήταν μοναχικός.
Καλό παιδί ήταν. Ήσυχο παιδί ήταν. Δούλευε ως λούστρος στην περιοχή του Γκύζη.
Του έκαναν προξενιά μια καλή κοπέλα, έκαναν και δυο παιδάκια. Υπάρχει και μια
ιστορία γι’ αυτόν. Έκανε οικονομία και μάζευε λίρες τις οποίες έραβε πάνω στο
ύφασμα του παλτού του. Όταν πέθανε βρήκαν το παλτό του το οποίο ήταν πολύ
βαρύ. Το ξήλωσαν στο κάτω μέρος και ήταν γεμάτο λίρες. Τα βρήκαν ευτυχώς. Είχε
δύο παιδάκια, ένα κοριτσάκι και ένα αγοράκι. Με τις λίρες αυτές η κοπέλα πήρε
διαμέρισμα.
 [56ο
] Μπορείτε να μας πείτε κάποια πράγματα που θυμάστε από την μητέρα
σας σχετικά με την Προύσα;
 [Α.Κ.Κ.] Η μαμά μου δε μιλούσε πολύ γι’ αυτό. Μέσες άκρες. Μου είχε πει
ότι είχαν διώροφο σπίτι. Πάνω είχαν τα κουκούλια, είχαν μεταξοσκώληκες. Είχαν
μεγάλο κήπο από όπου περνούσαν ποταμάκια, ρυάκια. Η Τουρκία έχει πολύ
πράσινο. Είχαν μέσα φρούτα, οπωροφόρα δέντρα, ό,τι ήθελες. Δεν την πίστευα
μικρή. Βέβαια και άλλοι που ερχόντουσαν και κάποιες φορές συζητούσαν για τα
παλιά, το είχαν πει. Την πίστεψα και εγώ τελικά. Είχε φέρει η μαμά μου ένα φλουρί
τόσο μεγάλο, χρυσό. Είχε φέρει και κάτι πολύ μεγάλα σκουλαρίκια που είχαν αυτές
τις κόκκινες πέτρες, τα ρουμπίνια. Ήταν πολύ ωραία. Μάλιστα ήθελε να τα κάνει
«καρφίτσες», σε εμένα και στην άλλη αδελφή μου. Είχε και κάτι μπόγους με
κεντήματα. Ακόμα έχω εγώ τέτοια κεντήματα. Ευτυχώς είχε αρκετά. Στην κατοχή τα
πουλούσε. Έδινε κεντήματα και έπαιρνε καλαμπόκι και τέτοια. Έδινε χρυσαφικά και

13
κεντήματα για να ζήσουν κατά τη διάρκεια της κατοχής. Ευτυχώς είχε φέρει πολλά
πράγματα. Είχε ταξιδέψει κάτω από τη σχάρα του τρένου για να πάει στη Θήβα, σε
ένα χωριό που πήγαινε και είχε γνωριστεί, μαζί με μια άλλη. Αυτά τα σκουλαρίκια
τα έδωσε σε ένα χρυσοχόο, δίπλα από εμάς. Ήταν πολύ καλό παιδί. Τον είχε
ρωτήσει η μητέρα μου αν θα της τα έδινε πίσω, αν στο μέλλον είχε λεφτά. Της είπε
«Βεβαίως, κυρία Φρόσω». Αυτός έμενε στην Ωρολογά. Τέλος πάντων, θέλω να σας
πω ότι είχε φέρει πάρα πολλά πράγματα.
 [56ο
] Πώς είχαν έρθει από την Τουρκία;
 [Α.Κ.Κ.] Στη Θεσσαλονίκη πήγαν πρώτα. Εκεί ήταν τα αδέλφια της. Ήταν
πέντε αδέλφια. Ήρθε πριν την καταστροφή. Ήταν δύο αδελφές και τρία αγόρια. Η
αδελφή της, στον δρόμο που ερχόντουσαν, γνώρισε έναν αξιωματικό. Ήταν πολύ
όμορφη γυναίκα. Συνδέθηκε με τον αξιωματικό. Αυτός γνώρισε και τη μητέρα μου.
Έκανε με τη θεία μου δύο παιδιά και μετά χώρισαν. Αυτός, όμως, μας βοηθούσε και
μετά. Κοίταγε τη μητέρα μου και τη βοηθούσε. Όχι πονηρά. Τη βοηθούσε
γνωρίζοντας ότι έχει τέσσερα παιδιά να μεγαλώσει. Είχε και έναν φίλο που ήταν
παντρεμένος στου Ζωγράφου. Είχε δύο παιδάκια αυτός. Πήγαινε συχνά η μαμά μου
εκεί και η γυναίκα του βοηθούσε τη μαμά μου. Της έδινε τρόφιμα, γιατί αυτοί ήταν
στρατιωτικοί και δεν είχαν δυσκολίες. Στην κατοχή χαθήκαμε. Η γιαγιά μου πούλησε
αρκετά από αυτά που είχε φέρει από την Τουρκία. Ο πατέρας μου και αυτός πέθανε
από την πείνα. Ήταν στο κρεβάτι άρρωστος. Μια μέρα μας κάλεσε στο κρεβάτι, και
τα τέσσερα παιδιά του, και μας έδωσε την ευχή του. Περίμενε ότι θα πεθάνει. Το
κατάλαβε. Και πράγματι, έτσι έγινε. Μας έδωσε την ευχή του και πέθανε. Ήρθε το
καροτσάκι του Δήμου και τον πήρε. Δεν ξέρω πού τον θάψανε. Αυτό έγινε λίγο μετά
την κατοχή. Αφού έγιναν όλα αυτά, η μαμά μου προσπαθούσε με μεγάλη δυσκολία
να καταφέρει να μας μεγαλώσει. Μια μέρα χτυπάει η πόρτα και φωνάζει κάποιος
«Φρόσω, Φρόσω!». Πηγαίνει η μαμά μου και βλέπει τον αξιωματικό, πρώην άνδρα
της θείας μου. Συζητάνε, του λέει την κατάσταση, ότι είναι μια χήρα με τέσσερα
παιδιά και της λέει να μη στενοχωριέται. Θα τη βοηθήσει. Της έδωσε και κάποια
χρήματα. Της είπε ότι θα τη βοηθούσαν. Ήταν μαζί και ο φίλος του, με τα δύο
παιδιά που σας είπα. Της είπε ότι θα της έβρισκαν και δουλειά. Αυτός είχε μεγάλη
θέση. Πάρα πολύ μεγάλη θέση. Δεν τον ξαναείδαμε, δυστυχώς. Τον σκότωσαν οι

14
Ελασίτες. Επομένως, η μητέρα μου συνέχισε να ξενοδουλεύει, όπου μπορούσε και
έβρισκε. Φύλαγε το φαγητό που της έδιναν το μεσημέρι να φάει και μας το έφερνε.
Τότε δεν υπήρχαν πλυντήρια. Με τη σκάφη έπλεναν στο χέρι. Είχαν τα καζάνια
πάνω στην ταράτσα, τα πλυσταριά, έβαζαν φωτιά να ζεστάνουν το νερό και να
πλύνουν τα ρούχα. Η μαμά μου κρατούσε το φαγητό από το μεσημέρι και το έφερνε
για να το φάμε εμείς. Μας μεγάλωσε με τη σκάφη αυτή η γυναίκα. Μόνο τη μικρή
την πήγαινε στου Παπαστράτου [Παπαστράτειος Παιδική Στέγη, Δημητσάνας 11 και
Κεδρηνού]. Δεν ήταν ορφανοτροφείο. Την πήγαινε το πρωί και την έπαιρνε το
απόγευμα. Ήταν σαν παιδικός σταθμός. Την πήγαινε το πρωί, της έβαζαν
θερμόμετρο και την κρατούσαν μέχρι το απόγευμα που γύριζε η μητέρα από τη
δουλειά της. Εντωμεταξύ ο αδελφός μου ο μικρός πήγε στον Λυκαβηττό και βρήκε
μια νάρκη;, χειροβομβίδα; Νομίζω ότι ήταν ήχου. Πρακτικά δεν είναι από αυτές που
κάνουν μεγάλες καταστροφές, δεν ήταν από τις «δυνατές». Δεν ξέρω πώς ακριβώς
λέγονται. Όταν την άνοιξε τον χτύπησαν κάτι σφαιρίδια. Στα αμελέτητα και στο μάτι
του. Ευτυχώς πήγαμε και τα βγάλαμε και έγινε καλά. Ευτυχώς. Αυτό έγινε μετά την
κατοχή. Πού την βρήκε τώρα; Τι να πω. Αγόρι ήτανε…
 [Ε.Κ.Μ.] Τι πέρασαν και αυτοί οι άνθρωποι… Η γιαγιά πέθανε στον ύπνο της
ευτυχισμένη γιατί την προηγούμενη μέρα είχε έρθει ο θειος από τα ξένα με την θεια
Ντόρις και την κόρη τους Ντανιέλλα Ευφροσύνη. Τουλάχιστον πήγε ευτυχισμένη με
όσα βάσανα είχε περάσει.
 [56ο
] Η κόρη σας μας είχε μιλήσει για το κτήριο του Στάη. Μπορείτε να μας
πείτε κάτι γι’ αυτό; Τι ήταν;
 [Α.Κ.Κ.] Ο Αριστείδης ο Στάης είχε ένα διώροφο. Ήταν Κόνιαρη και
Νικοτσάρα. Ήταν ένα ιδιόκτητο κτήριο. Δίπλα ήταν του Καρδαρά. Και αυτό ήταν
ιδιόκτητο. Το είχε νοικιάσει στο Κράτος. Πουλούσαν το κρατικό οινόπνευμα.

15
 [56ο
] Εκεί είχε καταφύγιο;
 [Α.Κ.Κ.] ‘Όχι. Όταν βαρούσαν οι σειρήνες πηγαίναμε στου Μαργαρίτη κάτω
στη λεωφόρο Αλεξάνδρας. Ήταν δίπλα στις φυλακές. Στον πόλεμο πηγαίναμε για να
προφυλαχτούμε στου Μαργαρίτη. Στον εμφύλιο μέναμε στου Στάη. Είχε υπόγειο και
«πλυντήριο». Πήγαμε και μέναμε εκεί για προφύλαξη. Εμείς μέναμε στο ισόγειο
κατά τη διάρκεια του εμφυλίου. Φύγαμε από το σπίτι μας γιατί φοβόμασταν. Η
μητέρα μου και κάποιοι άλλοι πηγαίνανε στου Γκύζη για να πάρουν τρόφιμα στον
εμφύλιο. Φύγαμε από το σπίτι μας στην Κόνιαρη 28 γιατί γινόντουσαν μάχες και
βαρούσαν από τις πολυκατοικίες. Ήμασταν ανάμεσα σε πυρά.
Εικόνα 8: Κόνιαρη και Νικοτσάρα γωνία. Ο Στάης τους φιλοξένησε στη διάρκεια του εμφυλίου
(https://www.google.com/maps/@37.9861215,23.7520952,3a,72.1y,22.94h,98.75t/data=!3m6!1e1!3m4!1scVAUHC14DVKEd3bMIWYOhw!2e0!7i13312!8i6656)
Γινόντουσαν μάχες. Εμένα πέρασε μια σφαίρα ξυστά από το μπράτσο μου. Ο Στάης
μας φιλοξένησε. Δεν είχε ούτε αυτός νερό στο σπίτι. Όταν πηγαίναμε για νερό, που
ήταν απέναντι, βρισκόμασταν πάλι ανάμεσα σε αντίπαλους στρατιώτες. Δεν
ήμασταν, όμως, συνέχεια σε κίνδυνο να χτυπηθούμε από σφαίρες ή κάτι άλλο.
 [56ο
] Τι δουλειά έκαναν οι γονείς σας κυρία Έφη;
 [Ε.Κ.Μ.] Η μητέρα μου πήγαινε στην Εμπορική Σχολή Ιπποκράτους. Εκεί
πήγαιναν αρκετοί που μετά έγιναν διάσημοι, όπως π.χ. ο Κοντομηνάς, ο Μπέλμπας,
ο Σιέτος, διοικητής της τράπεζας της Ελλάδας, ο Λάβδας κτλ.
Ο Φάνης με τις καραμέλες "ΛΑΒΔΑΣ" ήταν Γκυζιώτης. Μαζί με την αδελφή του
Ελένη οι γονείς μου βρισκόντουσαν συχνά και περνούσαν υπέροχα.

16
Εικόνα 9: Η μητέρα της κυρίας Έφης στην Εμπορική Σχολή στην
Ιπποκράτους
Εικόνα 10: Παλιοί συμμαθητές της σχολής,
Αμπελοκηπιώτες, Γκυζιώτες βρίσκονταν στην παλιά
τους σχολή (reunion). Η μητέρα της κυρίας Έφης
βρίσκεται στην κορυφή της σκάλας
Η μητέρα μου είχε μαγαζί με ψιλικά κοντά στην παιδική χαρά της Αργολίδος.
Πήγαινα και εγώ τα μεσημέρια. Διάβαζα και έπαιζα στην παιδική χαρά. Κάποια
μεσημέρια με πήγαινε στον κινηματογράφο "Αίας" για να περάσει η ώρα μέχρι να
ανοίξει ξανά το μαγαζί μιας και το σπίτι μας ήταν πιο μακριά. Το μαγαζί ήταν στην
πολυκατοικία, Βελεστίνου 19, που έμεναν ο Καζαντζίδης με την Μαρινέλλα, ένας
υπέροχος άνθρωπος. 1965 θαρρώ πως ήταν.
Στο Γυμνάσιο του Νέου Κόσμου είχα συμμαθήτρια την ανιψιά του Χατζή, τότε που
ήταν η μεγάλη εποχή των επιτυχιών στην μπουάτ "Σκορπιός" που την είχε ο
μπαμπάς της. Αυτή πάντα έλεγε πόσο κυρία ήταν η Μαρινέλλα.

17
Εικόνα 11: Φωτογραφίες από το διαδίκτυο.
Ο κινηματογράφος "Αίας" ήταν Πουλίου και Αμαλιάδος 13. Αρχικά θερινός
κινηματογράφος που μετατράπηκε σε χειμερινό και θερινό (άνοιγε στα πλάγια).
[Σύμφωνα με το βιβλίο του
Μάνου Γαϊτάνου "Οι
κινηματογράφοι που
αγαπήσαμε", ο κινηματογράφος
ήταν 700 θέσεων. Το 1961 έγινε
για αρκετούς μήνες θέατρο.
Λειτούργησε μεταξύ 1960-1970.
Στη θέση του τώρα υψώθηκε
ένα μεγάλο κτήριο. Η διπλανή
φωτογραφία βρίσκεται σε
διάφορους δικτυακούς τόπους]
Εγώ "μισούσα" τον Αίαντα γιατί έβαζε όλο ελληνικές ταινίες. Προτιμούσα Αρζεντίνα,
Γρανάδα και Νιρβάνα.
Εικόνα 12: Φωτογραφίες από το διαδίκτυο

18
Ο πατέρας μου πήγε σε μια σχολή και έγινε ηλεκτρολόγος. Ήταν πριν τη
Σεβαστοπούλειο, κάτι σαν τα σημερινά ΙΕΚ. Νομίζω ότι ήταν μέσα ή δίπλα στον
χώρο του 10ου
[τώρα 2ου
Πειραματικού Σχολείου Αθήνας].
Στο Δημοτικό είχα τα μέσα! Οι δάσκαλοί μου έμαθαν να οδηγούν από τον πατέρα
μου. Στο Δημοτικό είχα συμμαθήτρια την τραγουδίστρια Σαβίνα Γιαννάτου. Ήταν
στο σχολείο μας στο νηπιαγωγείο και στην Α' Δημοτικού. Μετά έφυγε και ξαναήρθε
στην Ε' και ΣΤ' τάξη. Ήμουν καλή μαθήτρια. Οι δάσκαλοι, όταν έρχονταν
επιθεωρητής, του έδειχναν τα δικά μου τετράδια.
Ο πατέρας μου είχε σχολή οδηγών στη γωνία Τσόχα και Παναγή Κυριακού.
Εικόνα 13: Εδώ, στην γωνία, ήταν για 35 χρόνια ο χώρος δουλειάς, σχολή οδηγών, του πατέρα της κυρίας Έφης
Εικόνα 14: Παναγή Κυριακού και Αναστασίου Τσόχα, 1964.
Ο πατέρας της κυρίας Έφης έξω από τη Σχολή Οδηγών που είχε.
Το 1967, όταν η χούντα του Παπαδόπουλου "πήρε" το δίπλωμα του εκπαιδευτή
οδηγών από τον πατέρα μου γιατί τον θεώρησαν κομμουνιστή, δημοκράτης ήταν ο
πατέρας μου -όχι κομμουνιστής, ο πατέρας μου με τον θείο Κώστα, σύζυγο της
θείας Όλγας, έκαναν τη σχολή οδηγών ηλεκτρολογείο αυτοκινήτων. Μετά από ένα
χρόνο, βέβαια, του το έδωσαν πάλι πίσω το δίπλωμα. Αυτό οφείλεται στο γεγονός
ότι ο μπαμπάς είχε μάθει να οδηγούν και να πάρουν το δίπλωμα οδήγησης αρκετοί

19
αστυνομικοί οι οποίοι είχαν γίνει και φίλοι του. Του έλεγαν "Βρε Θανάση, εσύ δεν
ασχολείσαι με τα πολιτικά. Είναι άδικο.". Θυμάμαι κάτι πολύ καλούς κυρίους από
την μπάντα της αστυνομίας. Μας καλούσαν στο σπίτι τους, μας τραπέζωναν και
περνούσαμε καλά. Ο πατέρας μου ήταν πολύ ανοιχτός και φιλικός άνθρωπος. Είχε
φιλίες με όλον τον κόσμο. Μας είχαν καλέσει ακόμα και στα χωριά τους κάποιοι
από τους φίλους του.
(...)
Ως εκπαιδευτής οδηγών έβγαλε οδηγούς αρκετούς όχι μόνο από το χώρο της
αστυνομίας, αλλά και πολλούς ποδοσφαιριστές του Παναθηναϊκού. Τον Αντωνιάδη,
τον Ελευθεράκη κλπ.
 [56ο
] Στο σπίτι στον συνοικισμό είχατε ρεύμα, νερό, τηλεόραση, ψυγείο...
 [Ε.Κ.Μ.] Στο σπίτι στον συνοικισμό, στην Κόνιαρη 28, είχαμε ηλεκτρικό
ρεύμα, νερό, τηλέφωνο, γιατί η γιαγιά μου είχε κατάστημα με ψιλικά. Μόνο η
τουαλέτα ήταν έξω, στην πάνω άκρη της αυλής. Είχαμε ψυγείο kelvinator, μα
πρόλαβα και το ξύλινο με πάγο της γιαγιάς μου που έμενε δίπλα μας.
Ο κύριος Γιώργος ήταν ο παγοπώλης του συνοικισμού.
Είχαμε και μαγνητόφωνο με ταινίες το οποίο και κληρονόμησα ως μοναχοπαίδι.
που είμαι. Το μαγνητόφωνο είχε και μικρόφωνο. Έστηνα συνεντεύξεις, με την
αφεντιά μου δημοσιογράφο και τους έκανα ερωτήσεις για διάφορα θέματα...
 [56ο
] Η παράγκα ήταν ζεστή, είχε κρύο; Πώς ζεσταινόσασταν;
 [Ε.Κ.Μ.] Το δικό μας σπίτι δεν ήταν παράγκα. Το είχε φτιάξει ο μπαμπάς μου
με τη μαμά μου πριν παντρευτούν. Το σπίτι ήταν χτιστό με κεραμίδια. Είχε ένα
μεγάλο δωμάτιο, μία κουζίνα που είχε και μία πόρτα πίσω σε ένα στενάκι του
συνοικισμού. Ήταν δίπορτο! Η άλλη πόρτα, η μεγάλη, ήταν ξύλινη, μπροστά στην
αυλή προς την Κόνιαρη. Περιττό να πω ότι το κλειδί ήταν πάντα πάνω στην πόρτα
και το μεγάλο παράθυρο ανοιχτό! Άλλες εποχές.
 [56ο
] Τι θυμάστε από τον συνοικισμό;
 [Ε.Κ.Μ.] Θυμάμαι ότι το καμάρι όλων των κατοίκων της περιοχής ήταν η
Άμυνα Αμπελοκήπων. Πήγαινα και εγώ με τον πατέρα μου τη δεκαετία 70-80.

20
Θυμάμαι τον Μαθιό και τον Ρίτη Μαργαρίτη, αδέλφια, που ήταν άρρωστοι με την
"Άμυνα". Πρέπει να είχαν κάνει και πρόεδροι. Είχαν μαγαζί με ηλεκτρικά στου
Γκύζη, Ράδιο Μαθιός;, μα ήταν από τη γειτονιά μας. Όλοι τότε από τον συνοικισμό
πήραν τηλεόραση "ΟΥΡΑΝΙΑ" (URANYA) από αυτούς. Ήταν πολύ καλά παιδιά."
Θυμάται το μαγαζάκι, πριν τον κινηματογράφο "Γρανάδα" επί της λεωφόρου
Αλεξάνδρας, που πουλούσε μεταχειρισμένα βιβλία.
Αρχές δεκαετία του '60, 1963-64, πηγαίναμε με τον μπαμπά μας και τη μαμά μας.
Μας αγόραζαν παραμυθάκια και άλλα παιδικά βιβλία που μας διάβαζαν κάθε
βράδυ πριν κοιμηθούμε.
Εικόνα 15: Εδώ ήταν το μαγαζάκι με τα μεταχειρισμένα βιβλία
(https://www.google.com/maps/@37.9889768,23.7478385,3a,75y,247.92h,108.96t/data=!3m6!1e1!3m4!1sZ4imJBgMvMXMG3IJ5sM-5Q!2e0!7i13312!8i6656)
Στο στενό του παππού μου έπαιζα και μεγάλωσα μαζί με την αδελφική μου φίλη
Μαριάνθη Κουγιουμτζόγλου. Η γιαγιά της ήταν δασκάλα στο αναμορφωτήριο. Την
έλεγαν Κορνηλία και ήταν άγια γυναίκα. Ο παππούς της Ανθούλης ήταν κλητήρας
σε υπουργείο, "κολλητός" του παππού μου παρά τα πολιτικά τους που ήταν
διαφορετικά
 [56ο
] Τι ιστορίες θυμόσαστε από αυτές που σας έχουν αφηγηθεί οι γονείς
σας;
 [Ε.Κ.Μ.] Η γιαγιά μου, όπως σας είπαμε, ήταν από την Προύσα. Από
αφηγήσεις της μαμάς είχα ακούσει πολλές ιστορίες. Όπως σας είπε, από τα
κτήματά τους περνούσαν ρυάκια με καθαρό νερό. Είχαν ένα δίπατο σπίτι και γύρω
από αυτό οπωροφόρα δέντρα. Στο κελάρι είχαν τα πάντα. Δεν τους έλειπε τίποτα.
Μέλι, σύκα κλπ.

21
Ο Κάρολος Κουν (https://el.wikipedia.org/wiki/Κάρολος_Κουν) ήταν από τα μέρη
τους. Η θεία Δέσποινα πήγε στη σχολή του και έλαβε μέρος σε μια από τις
παραστάσεις του. Επίσης, έπαιξε και σε μια ταινία, "Το κλειδί της ευτυχίας". Δεν
συνέχισε γιατί έπρεπε να εργάζεται σε σταθερή βάση.
 [56ο
] Τι θυμόσαστε από τα παιδικά σας χρόνια;
 [Ε.Κ.Μ.] Θυμάμαι ότι πήγαινα για τρία χρόνια στο κολυμβητήριο, μεταξύ
1967-1970. Είχαμε προπονητή τον Βίγκο. Από το γήπεδο της Λεωφόρου θυμάμαι
αρκετά τη μέρα που έπαιζε ο Παναθηναϊκός με τον Ερυθρό Αστέρα. Γινόταν χαμός.
Στο γήπεδο του ΠΑΟ μπαινοβγαίναμε συχνά, ειδικά στο μπάσκετ που ήταν έναντι
της σχολής οδηγών. Όλοι ήξεραν τον πατέρα μου. Ο μπαμπάς μου έπαιζε και
ποδόσφαιρο. Ποτέ, όμως, στον ΠΑΟ.
 [56ο
] Πώς βλέπετε τις αλλαγές που έγιναν στην περιοχή των Αμπελοκήπων;
 [Ε.Κ.Μ.] Εκεί που μέναμε εμείς, που λέγανε ότι θα γίνει πάρκο, έμεινε
έρημο. Δεν έγινε τίποτα εκεί.
 [Α.Κ.Κ.] Θυμάμαι που είχε έρθει ένας καταπατητής που έλεγε ότι αυτά ήταν
δικά του, εκεί που είχαμε χτίσει τα σπίτια. "Φύγετε, αυτό το οικόπεδο είναι δικό
μου". Εντωμεταξύ, τότε δεν του μιλήσαμε, δεν του δώσαμε σημασία. Μαθαίνουμε,
μετά από ένα εξάμηνο περίπου, ότι πέθανε στη φυλακή. Ήταν ψεύτης, απατεώνας.
 [Ε.Κ.Μ.] Ο Μπακαλάκης, έτσι νομίζω τον έλεγαν, έτρεχε για τα χαρτιά, για
τον συνοικισμό. Ήταν ο πρόεδρος του συνοικισμού. (...) Οι Αμπελόκηποι τώρα είναι
χειρότεροι από όταν τους θυμάμαι. Όλα είναι αλλιώτικα τώρα, τι να πω.
 [56ο
] Τι άλλο θυμάστε από τους γείτονες και τον συνοικισμό κ. Καίτη;
 [Α.Κ.Κ.] Ήμασταν κολλητά ο ένας με τον άλλον στον συνοικισμό. Δεν
μαλώναμε ποτέ. Ήμασταν αγαπημένοι. Αν είχαμε διαφωνίες τα "βρίσκαμε".
Δίπλα μας έμενε ο κυρ Μιχάλης. Αυτός είχε ταξί. Παντρεύτηκε μια καλή κοπέλα που
ο αδελφός της είχε ένα γραφείο κηδειών στην οδό Μεσογείων. Του έβρισκε κηδείες
για τα χωριά, για την επαρχία. Έβγαλε χρήματα δουλεύοντας και αγόρασε ένα
διαμέρισμα, αγόρασε και ένα οικόπεδο και έφυγε από τον συνοικισμό. Η κυρά

22
Βάσω ήταν δίπλα. Φωτιά δεν πήραμε ποτέ. Ήταν επικίνδυνα. Ανάβαμε μαγκάλια,
γκαζιέρες αλλά δεν είχαμε πάρει φωτιά. Ευτυχώς.
Κοντά μας έμενε η κυρία Κορνηλία που δούλευε στο αναμορφωτήριο δασκάλα.
Πολύ καλή γυναίκα. Αυτή έκλαιγε με αυτά που περνούσαν τα κορίτσια.
Από κάτω είχε και ένα ταπητουργείο. Έφτιαχναν χαλιά. Αυτό γινόταν παλιά.
Τότε παίρναμε τα μακαρόνια χύμα. Πηγαίναμε, θυμάμαι, στον Κλεόδημο και την
Μαριάνθη. Αυτοί δούλεψαν πάρα πολύ. Ο Κλεόδημος ερχόταν από την Αθήνα με το
εμπόρευμα στην πλάτη, για να μην πληρώσει. Είχε μεγάλο χώρο. Στο μπακάλικο
είχε και πούλαγε και ξύλα και κάρβουνα. Ό,τι ήθελες. Είχε και υπόγειο κάτω. Είχε
και έναν πολύ ζωηρό γιο, τον Σωτήρη. Αυτός ο Κλεόδημος έχτισε μια πολυκατοικία
στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, απέναντι από τις φυλακές. Την έκανε δωρεά στον
Αντικαρκινικό. Όταν γέρασαν, τους φρόντισε, τους παραστάθηκε. Άφησαν πολλά
και στην εκκλησία. Κάθε οικογένεια έχει την ιστορία της. Είχε και δύο ανιψιές. Τη
μια τη ζήτησε κάποιος που ήθελε και λίρες για να την πάρει. Δεν του τις έδωσε.
Ήταν καλή κοπέλα. Οι κοπέλες παντρεύτηκαν καλά. Η μια πήρε έναν αμερικάνο και
έφυγε για την Αμερική και η άλλη παντρεύτηκε. Είχε και δικό της σπιτάκι στις
πολυκατοικίες, πάνω στη Στέγη Πατρίδος.
Θυμάμαι τις φωτιές που ανάβαμε στον Αι Γιάννη τον Κλήδονα. Ήταν πολύ ωραία.
Μαζευόμασταν όλη η γειτονιά.
 [Ε.Κ.Μ.] Εγώ θυμάμαι και την κυρία Σοφία, που έμενε δίπλα μας. Είχε πολύ
ωραία αυλή. Ήταν πολύ φίλη, κολλητή, με την Ουρανία, τη μητέρα του Μίμη
Δομάζου. Μια μέρα έφερε τον Μίμη [Δομάζο] με τη Βίκυ [Μοσχολιού] να τους
γνωρίσει η φίλη της. Ακόμα θυμάμαι πώς περπάταγαν χέρι χέρι. Παιδιά ήταν
ακόμα, πολύ νέοι. Θυμάμαι τον παππού μου να ανταλλάσσει βιβλία με άλλα άτομα
μέσα στον συνοικισμό. Έχω κάποιες παλιές εκδόσεις από εκείνα τα βιβλία που
διάβαζαν τότε, τις έχω φυλάξει, όπως την "Μαύρη τουλίπα" κτλ. Θυμάμαι, επίσης,
που πέρναγε ο παλιατζής και του έδιναν τα άδεια μπουκάλια που είχαν και τους
έδινε μανταλάκια... Υπήρχαν και πολλοί άλλοι έμποροι, επιδιορθωτές όπως ο
παπλωματάς κτλ. Ο Φίλιππας ήταν ένας καχεκτικός άνδρας που πουλούσε
πασατέμπο και ηλιόσπορους τα καλοκαίρια στα σοκάκια του συνοικισμού. Αυτός
είχε ένα μικρό φλιτζανάκι του καφέ και στον πάτο έβαζε χαρτί για να βάζει
λιγότερο. Τον πείραζαν όλοι και αυτός μουρμούραγε. Τα καλοκαίρια έβγαζαν τις

23
καρέκλες και τα σκαμνάκια έξω από τα σπίτια τους οι κάτοικοι, αφού πρώτα
κατάβρεχαν το χώμα για δροσιά. Τα απογεύματα και τα βράδια του καλοκαιριού
παίζαμε όλα τα παιδιά της γειτονιάς απέναντι στα πεζοδρόμια της πολυκατοικίας
και στην Παλιγγενεσίας. Στο τέρμα πάνω έμενε ο Άγγελος Χατζής, ο μετέπειτα
χορευτής της Λυρικής σκηνής. Ο Όμηρος Αθηναίος έμενε στην όμορφη
μονοκατοικία Σκοπετέα και περιφερειακού. Ο Λυκαβηττός είχε πολλά
αγριολούλουδα. Στους πρόποδες του Λυκαβηττού, σε ένα σπιτάκι, έμενε η κυρία
Αράπω (παρατσούκλι ήταν). Στο Δημοτικό ερχόταν σινεμά μέσα στο σχολείο. Τα
καλοκαίρια, μπροστά από το 16ο
και πίσω από το αναμορφωτήριο, όλοι έπαιρναν
τα σκαμνάκια τους και έβλεπαν την ταινία του Δήμου. Μέσα στο σχολείο, όταν
ερχόταν κινηματογράφος, πληρώναμε 3 δραχμές, ενώ τα καλοκαίρια, ο
κινηματογράφος του Δήμου ήταν δωρεάν.
Στον Νέο Κόσμο θυμάμαι τις υπέροχες πίτες που έφτιαχναν οι μαμάδες μας από το
φυλλάδικο του κυρ Γιώργου του μπαμπά του Πέτρου Μαρκόπουλου που συνεχίζει
να δουλεύει στο μαγαζί.
Όταν μέναμε Ωρεών αγοράζαμε τις πρώτες παγωτούρτες από τον Παπασπύρου και
ψωμί από τον Κατσέλη. Στην πολυκατοικία της οδού Ωρεών πήγαμε με τον άντρα
μου και όλοι μας αγάπησαν. Είναι το μπαλκόνι με τις μπλε τέντες στον δεύτερο
όροφο. Δίπλα μας έμενε ο Παντίσης, ο δικηγόρος, με τη γυναίκα του και την κόρη
του. Από πάνω μας κατοικούσε ο τότε διευθυντής του Μον Παρνές. Θυρωρός ήταν
ο κύριος Γιάννης που έμενε στην πολυκατοικία με την οικογένειά του. Επίσης, είχε
διαμέρισμα η κυρία Παυλοπούλου το οποίο νοικιάζαμε. Ο άντρας της ήταν
πτέραρχος. Ήταν υπέροχοι άνθρωποι. Έμεναν στον Διόνυσο. Ήμασταν το πιο νέο
ζευγάρι εκεί. Εμένα με φώναζαν γιατρίνα επειδή φορούσα την μπλούζα της
αισθητικού. Όταν αποφασίσαμε να φύγουμε, η κυρία Παυλοπούλου μας πρότεινε
να μας μειώσει το ενοίκιο αλλά δεν γινόταν, μιας και είχαμε αποφασίσει να
φύγουμε.
 [56ο
] Τι παιχνίδια παίζατε όταν ήσασταν μικρή στον συνοικισμό κυρία Έφη;
 [Ε.Κ.Μ.] Εγώ έπαιζα κυρίως κοντά στο σπίτι μας, στη γειτονιά μας, δηλαδή
Κόνιαρη και Παλιγγενεσίας. Εκεί παίζαμε στις πλάκες του πεζοδρομίου κουτσό,
σχοινάκι, κρυφτό, στις αυλές. Επίσης επιτραπέζια παιχνίδια, όπως: γκρινιάρη,

24
φιδάκι, ντάμα, σκάκι. Εμείς τα κορίτσια παίζαμε και με κούκλες, σερβίτσια τσαγιού,
βιου μάστερ.
Εικόνα 16: ViewMaster: Το θρυλικό παιχνίδι που διασκεδάζει τα παιδιά από το 1938
(https://www.dinfo.gr/view-master-το-θρυλικό-παιχνίδι-που-διασκεδάζε/)
Τις κούκλες τις κακοποιούσα κάποιες φορές. Τους έβγαζα χέρια, πόδια, τους έκοβα
τα μαλλιά. Πάντως, κάποιες έχουν διασωθεί....
Θυμάμαι που η μαμά μου τις πήγαινε σε κάποιο "νοσοκομείο για κούκλες" που
ήταν κάπου στο Μοναστηράκι, Ανδριανού; Μας έπαιρνε μαζί της. Τις έφτιαχναν και
πηγαίναμε και τις παίρναμε.
Εικόνα 17: Μεταφορά των
κουκλών στο ...
νοσοκομείο
Εικόνα 18: Η Ρομπέρτα κουρεμένη και
ζωντανή
Εικόνα 19: Ο μπέμπης, και αυτός
διασωθείς!
Η καλοκαιρινή βέβαια μεσημεριανή σιέστα ήταν με τα Μίκυ μάους που διαβάζαμε
αχόρταγα.
Εικόνα 20: https://el.wikipedia.org/wiki/Μίκυ_Μάους

25
Τα πάντα διαβάζαμε. Ρομάντζο, Γυναίκα, Ντόμινο, Φαντάζιο κτλ. Όλα τα διάβαζα
και τα έβαζα στη θέση τους πάλι, -έτσι με είχε μάθει η γιαγιά που είχε το ψιλικό με
τα περιοδικά κτλ.
 [56ο
] Τι θυμάστε από το σχολείο που ήσασταν μαθήτρια Δημοτικού; Είχε
κυλικείο, φύλακα, επιστάτη, ονόματα δασκάλων...
 [Ε.Κ.Μ.] Είχα καλούς δασκάλους. Αυτό θυμάμαι. Δεν μας έκαναν μόνο τα
μαθήματα αλλά και εξωσχολικές δραστηριότητες.
Το νηπιαγωγείο που πήγαινα ήταν στο 16ο
Δημοτικό. Δίπλα μας ήταν το σχολείο των
τυφλών. Όταν αυτό έκλεισε/ μεταφέρθηκε, μας άνοιξαν τον χώρο. Μπορεί να
πήγαινα Τρίτη ή Τετάρτη Δημοτικού.
Είχε επιστάτη. Δε θυμάμαι τώρα το όνομά του. Ήταν οικογένεια που έμενε εκεί.
Ήταν ουσιαστικά και φύλακας του σχολείου. Είχε και δύο παιδιά, την Άννα και τον
Κυριάκο, αν θυμάμαι καλά. Το κυλικείο είχε τα πάντα. Καμιά σχέση με αυτά που
πουλούν τώρα τα κυλικεία. Κορνέ, κοκ κτλ.
Είχα τον Συμεών Βασιλειάδη για 4 χρόνια, από την Τρίτη Δημοτικού μέχρι και την
Έκτη Δημοτικού. Από την
Ξάνθη ήταν. Ήταν υπέροχος.
Έχω πολύ καλές αναμνήσεις
από τον δάσκαλό μου. Στην Α'
τάξη είχα την κυρία Βαρβάρα,
πολύ καλή και αυτή. Στη Β'
τάξη είχα την Παναγούλα.
Πολύ αυστηρή. Την κ. Άννα
είχα στο Νηπιαγωγείο. Την
Εικόνα 21: Φωτογραφίες του Συμεών Βασιλειάδη με μαθήτριες του
16
ου
Δημοτικού Σχολείο Αθήνας.
είχα συναντήσει και μετά, που είχε νοικιάσει ένα διαμέρισμα στην Ηλιούπολη, σε
έναν φίλο μας.
Το σχολείο μας, εκτός από την κεντρική πόρτα, είχε και μια άλλη, από πίσω. Τα
παιδιά του συνοικισμού που έμεναν στον Λυκαβηττό έβγαιναν από την πίσω πόρτα
όταν σχολάγαμε. Από το κυλικείο δίπλα.

26
 [56ο
] Πόσα άτομα ήσασταν στην τάξη και πόσα τμήματα είχατε;
 [Ε.Κ.Μ.] Πολλά. Δε θυμάμαι ακριβώς. Πάνω από τριάντα. Είχαμε και πολλά
τμήματα. Δύο, τρία σε κάθε τάξη. Είχαμε και άλλους δασκάλους. Θυμάμαι κάποιον
που τον έλεγαν Σπηλιόπουλο. Δεν μου είχε κάνει εμένα μάθημα. Στην Πέμπτη τάξη
έκανα μάθημα στο κτήριο που ήταν οι τυφλοί. Το άνοιξαν, όταν έφυγαν οι τυφλοί.
Εγώ τότε πήγαινα Γ' ή Δ' τάξη. Είχε σκαλάκια, ανεβαίναμε και πηγαίναμε και στις
από εκεί αίθουσες. Παίρναμε κάθε χρόνο βραβείο για τον κήπο μας. Για τα
τριαντάφυλλα που είχαμε και φροντίζαμε. Είχαμε παρτέρια με τριαντάφυλλα. Το
γραφείο του Διευθυντή ήταν ανεβαίνοντας τις σκάλες. Είχε μέσα στο γραφείο του
έναν σκελετό. Και αυτός ήταν καλός δάσκαλος και μας αγαπούσε. Μετά ανεβαίναμε
πάνω στην τάξη μας. Εγώ είχα κάνει σε όλους τους ορόφους. Και πάνω και κάτω και
στους τυφλούς.
 [56ο
] Έχετε κρατήσει επαφές με συμμαθητές σας από το Δημοτικό;
 [Ε.Κ.Μ.] Με μερικούς και μερικές. Όχι με όλους.
 [56ο
] Τι σας άρεσε περισσότερο στο σχολείο και τι δεν σας άρεσε;
 [Ε.Κ.Μ.] Όλα μου άρεσαν στο σχολείο. Έχω πολύ καλές αναμνήσεις. Μια
φορά με είχε βγάλει ο κύριος τιμωρία, δε φορούσα και ποδιά. Με έβγαλε έξω. Οι
φίλες μου μου έλεγαν ότι βγήκα κορδωτή κορδωτή έξω από την τάξη. Αφού ήταν
φίλοι με τον πατέρα μου. Το είπε και στον πατέρα μου μετά. Τον αγαπούσα πολύ
τον δάσκαλό μου. Μας είχε βάλει, τις καλύτερες μαθήτριες, να διορθώσουμε τα
γραπτά άλλων παιδιών. Μας αγαπούσε. Αυτός δεν είχε παιδιά. Είχε βάλει τη Σαβίνα
Γιαννάτου [https://el.wikipedia.org/wiki/ Σαβίνα_Γιαννάτου], εμένα, την Γοργία,
πάρα πολύ καλή μαθήτρια και ένα άλλο κορίτσι, που δεν θυμάμαι το όνομά του, να
διορθώσουμε γραπτά. Εμείς πήγαμε, κάναμε και γυμναστική στον κήπο. Ήταν
ισόγειο, εκεί που είναι η Αγία Ελένη το νοσοκομείο, προς τα πάνω, την κλινική, εκεί
κάπου νοίκιαζε ο κύριος. Είχε κήπο από πίσω και κάναμε ασκήσεις, γυμναστική.
Ήταν υπέροχος. Μας πήγαινε σε θέατρα, σε παλιά εργοστάσια, σε λαογραφικά
μουσεία. Μας έκανε και εξισώσεις από το Δημοτικό. Έλεγε ότι θα της βρούμε στο
Γυμνάσιο, για να μας προετοιμάσει καλύτερα. Μας έκανε αρκετά εξωσχολικά. Ήταν
υπέροχος.

27
Επίσης, τώρα που το θυμήθηκα, υποχρεωνόμασταν επί Χούντας, να αγοράζουμε
κάποια περιοδικά, όπως το "Προς τη Νίκη" και τη "Ζωή του Παιδιού". Αν και έχω
πετάξει αρκετά, ακόμα έχω πάρα πολλά στο σπίτι. Μας έβαζαν μάθημα και από
εκεί. Ήταν και κάποιο άλλο που δεν θυμάμαι.
 [56ο
] Ποιο σημείο/χώρος του σχολείου ήταν ο πιο «σούπερ»;
 [Ε.Κ.Μ.] Ε, η αυλή που τρέχαμε, που παίζαμε κυνηγητό. Θυμάμαι που
σκίζαμε τα πουκάμισα στο κυνηγητό, όπως τραβούσαμε ο ένας τον άλλον.
 [56ο
] Νοσταλγείτε τις ημέρες που ήσασταν στο Δημοτικό;
 [Ε.Κ.Μ.] Ναι, ναι, ναι. Ήταν όλα υπέροχα. Μας πήγαιναν στον Λυκαβηττό.
Φωνάζαμε, "Λυκαβηττό, Λυκαβηττό. Πάμε πάνω!" Μας πήγαιναν εκδρομή. Μας
έλεγαν, όσοι μένουμε κοντά να πάμε να φέρουμε νερό, σάντουιτς. Τρέχαμε εμείς να
τα φέρουμε και καπέλα. Ανεβαίναμε τρέχοντας τον Λυκαβηττό. Μια ανηφορίτσα
ήταν ο Λυκαβηττός.
 [56ο
] Είχατε πάει κάπου αλλού εκδρομή στο Δημοτικό;
 [Ε.Κ.Μ.] Ναι. Στην ΣΤ' Δημοτικού είχαμε πάει εκδρομή στον Κάλαμο με
πούλμαν. Στο Γυμνάσιο και Λύκειο πολλές. Η τελευταία ήταν στην Κέρκυρα με το
Λύκειο. Καλά ήταν.
 [56ο
] Πόσο θεωρείτε ότι σας επηρέασε το σχολείο στην προσωπική και στην
επαγγελματική σας ζωή;
 [Ε.Κ.Μ.] Θετικά. Έχω πολύ καλές αναμνήσεις
 [56ο
] Ξύλο στο σχολείο τότε εσείς δεν είχατε φάει αλλά κάνατε σκανδαλιές;
 [Ε.Κ.Μ.] Ε, ναι. Πολλές σκανδαλιές, αλλά ήμουν και διαβασμένη. Είχα και
ωραία τετράδια. Η μητέρα μου, όταν πήγαινε στην Εμπορική σχολή, έβλεπε τις
συμμαθήτριές της που είχαν λεφτά και έντυναν ωραία τα τετράδιά τους και, όταν
πήγα εγώ σχολείο, είχε τη μανία να φτιάχνει τα τετράδιά μου. Μου έντυνε η ίδια τα
τετράδιά μου, έβαζε ωραίες ετικέτες, ωραία χρώματα, καλλιγραφικά γράμματα.

28
 [56ο] Ξύλο δεν φάγατε ούτε από την Παναγούλα, την αυστηρή;
 [Ε.Κ.Μ.] Η δασκάλα μου η Παναγούλα ήταν μια δασκάλα που όποιος την
ήξερε και άκουγε το όνομά της έτρεμε. Έπαιρνε τον χάρακα, τον έκανε σβούρα και
την "έριχνε". Εμένα με αγαπούσε πολύ. Όταν ερχόταν ο επιθεωρητής φώναζε
"Δαμιανίδου και Κοντοπούλου, τα τετράδιά σας" για να τα δείξει στον επιθεωρητή.
Λυπόμουν πολύ ένα αγόρι στην τάξη που το χτυπούσε πολύ. Ήταν και αυτό ζωηρό
αλλά το έβαζε κάτω και το χτυπούσε με το παπούτσι της. Φορούσε πάντα γόβα
στιλέτο. Ο άντρας της είχε στο Παλαιό Ψυχικό σπίτι. Ήταν στρατιωτικός και είχε
πεθάνει. Το έβαζε το παιδί κάτω και το πάταγε με τη γόβα στιλέτο. Όταν ο μπαμπάς
μου μού είπε ότι θα πάμε επίσκεψη στην κυρία Παναγούλα, άρχισα να τρέμω. Όλα
τα παιδιά όταν ακούγαμε Παναγούλα τρέμαμε. Εγώ την είχα, ευτυχώς, μόνο ένα
σχολικό έτος, στη Β' Δημοτικού. Όλοι οι γείτονες και όχι μόνο, πήγαιναν στη σχολή
οδηγών του πατέρα μου για να μάθουν να οδηγούν. Έτσι πήγε και η Παναγούλα. Ο
πατέρας μου θα πήγαινε σπίτι της στο Παλαιό Ψυχικό και με πήρε μαζί του. Πήγαμε
τελικά. Μας έφερε και πετροκέρασα από την αυλή της. Φιλία με τον μπαμπά μου,
με τη μαμά μου... Δεν την αναγνώριζα. Έλεγα μέσα μου: Η Παναγούλα είναι αυτή;
Δε με πίστευαν και τα παιδιά στο σχολείο την επόμενη ημέρα. Ευτυχώς, έφυγε.
Ήταν πάρα πολύ αυστηρή. Ανέβαινε πάνω στις τουαλέτες του σχολείου και
κατάβρεχε τους γαμπρούς που πήγαιναν για τα κορίτσια που ήταν στο
αναμορφωτήριο. Μετά, από την Γ' έως και την ΣΤ', είχα τον κύριό μας, τον
Βασιλειάδη, δόξα τω Θεώ. Πολύ καλός.
 [56ο
] Σας γεννήθηκε ποτέ η επιθυμία να ξαναπάτε σχολείο, να ξαναζήσετε
στιγμές που ζήσατε;
 [Ε.Κ.Μ.] Ε, βέβαια. Σε όλους πιστεύω. Είναι τα καλύτερα χρόνια. Δημοτικό
και κυρίως Γυμνάσιο και Λύκειο.
 [56ο
] Τότε ήταν τα καλύτερά σας χρόνια;
 [Ε.Κ.Μ.] Ναι, στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο, εκεί στον Νέο Κόσμο, Δουργούτι.
Το καλοκαίρι κάθε βράδυ σινεμά. Όχι της γειτονιάς. Ο πατέρας μου είχε αμάξι,
λόγω και της δουλειάς του και πηγαίναμε βόλτες. Άνοιγε την εφημερίδα, έβλεπε τι
έγραφαν και πηγαίναμε σε διάφορα μέρη, θάλασσα, Κηφισιά κτλ.

29
 [56ο
] Πότε αποφοιτήσατε και ποια η επαγγελματική σας εξέλιξη;
 [Ε.Κ.Μ.] Εγώ τελείωσα το Λύκειο και μετά πήγα σε τεχνική σχολή, τη
μετέπειτα σχολή Δοξιάδη, για να μάθω σχέδιο. Έγινα εργοδηγός πολιτικού
μηχανικού. Μετά σπούδασα αισθητικός και άνοιξα και δικό μου ινστιτούτο
αισθητικής στην οδό Ωρεών 2.
 [56ο
] Υπάρχουν συμμαθητές σας που θεωρείτε ότι ξεχώρισαν/ διακρίθηκαν
στην επαγγελματική τους ζωή;
 [Ε.Κ.Μ.] Από αυτούς του συνοικισμού ξεχώρισαν πολλοί. Πήγαν
Πανεπιστήμιο, σπούδασαν, έκαναν δικές τους δουλειές.
 [56ο
] Μπορείτε να μας πείτε για τις "μετακινήσεις" σας. Πότε ήσασταν στην
περιοχή των Αμπελοκήπων Αθήνας;
 [Ε.Κ.Μ.] Γεννήθηκα στους Αμπελόκηπους το 1958 και έμεινα στον
συνοικισμό Κουντουριώτη, Κόνιαρη 28, μέχρι το 1972. Τελείωσα το 16ο
Δημοτικό
και την Α' τάξη Γυμνασίου στο Μαράσλειο στην περιοχή των Αμπελοκήπων. Μετά
πήγαμε στον Νέο Κόσμο. Εκεί έφτιαξε ο πατέρας μου το διαμέρισμα. Έβαλε παρκέ,
πλακάκια, άλλη κουζίνα, γενικά το βελτίωσε. Τζαμαρία στο μπαλκόνι, είχε και
κηπάκο γιατί ήταν ισόγειο. Περιφράξεις, τέντες κτλ. Όμως, δεν ήταν βολικά. Η
δουλειά του, η σχολή οδηγών, ήταν στους Αμπελόκηπους. Έφευγε με τη μαμά μου
το πρωί και γύριζε το βράδυ. Εγώ μόνη μου να πηγαίνω σχολείο, να διαβάζω... Το
Σαββατοκύριακο καθόντουσαν. Ο πατέρας μου δε δούλευε ποτέ το Σάββατο. Έτσι
αποφάσισαν οι γονείς μου, για να είναι κοντά στη δουλειά τους, να νοικιάσουν
σπίτι στους Αμπελόκηπους. Γυρίσαμε πάλι στους Αμπελόκηπος το 1977, όταν
Εικόνα 22: Κόνιαρη 7. Μετά το Λύκειο Εικόνα 23: Είσοδος της πολυκατοικίας Κόνιαρη 7

30
τελείωσα το Λύκειο, στην πολυκατοικία στην οδό Κόνιαρη 7. Μετά δούλεψα
σχεδιάστρια σε μια τεχνική εταιρεία. Όταν παντρεύτηκα έφυγα από το σπίτι και
μείναμε με τον Γιάννη τον άντρα μου, στην οδό Ωρεών στους Αμπελόκηπους το
1981. Είχαμε πρόβλημα με το πάρκινγκ, όπως σας έχω ήδη πει. Έτσι φύγαμε το 1984
και ήρθαμε στη Γλυφάδα. Αρχικά νοικιάσαμε και στη συνέχεια πήραμε το οικόπεδο
και χτίσαμε το σπίτι μας. Όταν ήρθα εδώ είχα τις πελάτισσες και φίλες από τους
Αμπελόκηπους. Μου έστελνε και ο πατέρας μου πελάτες από τις γνωριμίες που
έκανε στη σχολή οδηγών.
Να ευχαριστήσουμε πάρα πολύ τις κυρίες Έφη Κοντοπούλου Μπάρτζου και Καίτη
Καλαϊτζίδου Κοντοπούλου για τις αναμνήσεις, τις πληροφορίες και τις φωτογραφίες
που παραχώρησαν στην ομάδα μας για τις εργασίες που πραγματοποιεί στο
πλαίσιο διάσωσης υλικού και αναμνήσεων της ευρύτερης περιοχής των
Αμπελοκήπων Αθήνας.
56ο Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικά έτη: 2018-2022

31
Παραρτήματα
Παπαγεωργίου Αλέκος - Φροντιστήριο Αγγλικών "Όμηρος"
Η κυρία Έφη μας αφηγείται: "Θυμάμαι την ταβέρνα της γειτονιάς. Ο πατέρας του κ.
Παπαγεωργίου Αλέκου είχε την ταβέρνα. Με έστελναν με το μπουκάλι να μου
γεμίσουν κρασί. Αυτοί έμεναν απέναντι,
στην οδό Κόνιαρη 5. Δεν έμεναν
στον συνοικισμό. Ο Κλέαρχος
και η κυρά Μαρία, έφτιαχναν
ένα μπακαλιάρο τηγανητό
απίθανο...
Ο Αλέκος είχε δυο όμορφες
αδελφές, η μία ήταν φίλη της
θείας μου Όλγας."
"Ακριβώς απέναντι, Κόνιαρη 22, ήταν το φροντιστήριο αγγλικών "Όμηρος" στο οποίο
πήγαινα. Δεν μπορώ να ξεχάσω την υπέροχη καθηγήτρια και ιδιοκτήτρια του
φροντιστηρίου Μαρία Κιούση."
"Αυτή η παλαιά
μονοκατοικία φιλοξενούσε
ένα από τα παραρτήματα
του φροντιστηρίου
αγγλικής γλώσσας
"ΟΜΗΡΟΣ".

Αμπελόκηποι Αθήνας και Συνεντεύξεις: Έφη Μπάρτζου Κοντοπούλου και Καίτη Καλαϊτζίδου Κοντοπούλου

Αμπελόκηποι Αθήνας και Συνεντεύξεις: Έφη Μπάρτζου Κοντοπούλου και Καίτη Καλαϊτζίδου Κοντοπούλου

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Αμπελόκηποι Αθήνας και Συνεντεύξεις: Έφη Μπάρτζου Κοντοπούλου και Καίτη Καλαϊτζίδου Κοντοπούλου

Similar to Αμπελόκηποι Αθήνας και Συνεντεύξεις: Έφη Μπάρτζου Κοντοπούλου και Καίτη Καλαϊτζίδου Κοντοπούλου (20)

More from Tassos Karampinis

More from Tassos Karampinis (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

Αμπελόκηποι Αθήνας και Συνεντεύξεις: Έφη Μπάρτζου Κοντοπούλου και Καίτη Καλαϊτζίδου Κοντοπούλου