Where we are going?
- 3. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ީ ި ަ ަ ި ަ
ތޔ ބޭފުޅާގ ެ އަމއްލ ނފ ްސު ދެނ ކޮންޖަވާބެއްހެއްޔެވ ެ؟ މ ސު ވާލުތކަށް،
ަ ި
- އ ެފ ުރި ކާގ ައި ދ ުވާލ ަކ ު އެތ ައ ް ބަޔ ަކ ު، ކ ާޑުބަލގ ައި މަރުވ ަނީ އ ެވ ެ.
ީ
ި
ނުކޔ ަވ ާ އ ޮއ ްގ ާ އުކަނ ްތި ބ ެ ީ
އެތ ައ ް ކ ުދި ންނ ެއ ް މ ަގުމަތ ފަލަސތނުގ ައި
ް ީ -
ބ ޮޑ ެތި ވ ަނީ އ ެވ ެ.
ވި ހ ަ ބޮންތ ަކ ާ ދުންތ ަކ ުގ ެ ތެރޭގ ައި ޢި ރ ާގުގ ައި އެތ ައ ް އަނ ްހެނުންނ ެއ ް ވި ހ ޭގ ެތެރޭ -
މަރުވ ަނީ އ ެވ ެ.
މި ތަންތަންވ ަނީ އި ންސާނީ ބ ޮޑ ު މ ުސބ ާތ ެއ ްގ ެެތެރޭގ ައ ެވ ެ. ހ ައި ހޫނުކ ަމ ާއި ، ނ ާމާންކ ަމ ުގ ެ
ީ
2
- 4. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ތެރޭގ ައ ެވ ެ. ބ ަލި މ ަޑުކ ަމ ާ ގި ލަނ ްވ ެރި ކ ަމ ުގ ެތެރޭގ ައ ެވ ެ. ފަގރުކ ަމ ާއި ގ ޮތ ްހުސްވ ުމ ުގ ެ ތެރޭގ ައ ެވ ެ.
ީ
އި ނގި ރޭސވި ލ ާތ ާއި
ި އެމީހުންނަށ ް ލި ބެނ ްބ ާ ބޯހިޔާވަކކ ަމ ުގ ެ ޙ ައ ްޤުތ ައ ް ކޮބ ައި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟
ި
އެމ ެރި ކ ާއި ނ ް، މި ތަނ ްތ ާނގ ެ ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ އި ންސާނީ ޙ ައ ްޤުތ ަކާމ ެދ ު މ ަސަ އްކ ަތ ް ނ ުކުރަނީ
ޢި ރ ާޤ ުގ ެ 91 މި ލި ޔަނ ް އި ންސނުނ ްގ ެ މި ނި ވަންކަނ ް ކޮބ ައި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟
ާ ކީއ ްވ ެހ ެއްޔ ެވ ެ؟
އި ންސާނީ ޙ ައ ްޤުތ ައ ް ކޮބ ައި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟ އެންމ ެ ތި ންލ ައްކ ަ ފަންސސ ހާސްވެސ ހަމަނ ުވ ާ،
ް ާ ް
މި ކުޑ ަކުޑ ަ އި ސްލާމ ދި ވެހ ރ ާއްޖ ެއ ާއި ، ދި ވެހންނާމ ެދ ު މި ހާވަރަކ ަށ ް ހުޅ ަނގ ުގ ެ ބާރުތ ަކުނ ް
ި ި ީ
މި އ ަދ ު މި އ ުޅ ެނީ ކީއ ްވ ެހ ެއްޔ ެވ ެ؟
އި ންޓަނ ެޓުނ ް ނަގާފ ައި ވ ާ މި ޗ ާޓުނ ް މި ދ ައްކ ަނީ ރ ާއްޖޭގ ައި ފ ައ ްޅި އަޅަނ ް ކަޑ ައ ެޅި ފ ައި ވ ާ ރަށްރަށ ެއ ެވ ެ.
ފެންނންހުރ ޙަޤޤަތްތއ ް:
ީ ަ ަ ި
ދި ވެހ ރ ާއްޖޭގ ައި ނަޞރ ާ ފ ައ ްޅި ތ ަކ ެއ ް އަޅ ައި ނަޞރާދނ ް ފ ެތ ުމ ުގ ެ މާސޓ ަރ ޕްލޭނ ް
ް ާ ީ ާ ި
3
- 5. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
އ ެކުލަވ ައި ލާފ ައި ވ ަނީ 81 ވަނަ ގަރުނުގ ައ ެވ ެ. މި ޕްލޭނ ް ބުނާގ ޮތުނ ް، 0002ވަނަ އަހަރ ު
މި މ ަސަ އްކ ަތުގ ައި އެމީހުނ ް އަންނަ އި ރ ު މި ގ ައ ުމުގ ައި ފ ައ ްޅި ހުންނަނ ް ޖެހޭނ ެއ ެވ ެ.
ބޭނުނ ްކުރ ާ ޝޢާރަކީ، ’‘ ގަސކ ަނޑ ާ ވ ައ ްޓ ާލ ާނީ ގ ަހ ުގ ެ އ ަހ ުލ ުވ ެރި ންލ ައްވ ައ ެވ ެ‘‘ މާނައަކީ،
ް ި
އި ސްލާމ ގ ައ ުމުތ ައ ް ހ ަލ ާކ ުކުރ ާނީ އެގ ައ ުމުތ ަކ ުގ ެ ރައ ްޔި ތުނ ް ލ ައްވ ައ ެވ ެ. )މާނައަކީ،
ީ
ފި ތުނަޔ ާއި ، ފ ައި ސާގ ެ އ ެދުންތ ައ ް ވ ެރި ކ ަމާތ ޮޅ ުވ ުމ ާއި ، ޤާނޫނުތ ައ ް ފުރ ޮޅ ުމ ާއި ، ދީނީ
ކ ުރި ޔ ަށްނެރ ެ ދާޚލ ހ ަނގުރާމަތ ައ ް އުފަނ ްކުރ ުވުމ ެވ ެ.(
ި ީ
0791ގ ެ އަހަރުތކުގައ ދވެހރާއްޖ ެ.
ަ ި ި ި
0791ގ ެ އަހަރުތ ަކުގ ައި އި ނގި ރޭސ ސަ ރ ުކާރ ާއި ، އޭރ ުގ ެ ދި ވެހ ސަ ރ ުކާރާދެމ ެދ ު އ ެއްބަސ
ް ި ި
ވުމ ެއ ް ވ ެވުނ ެވ ެ. މި އ ެއްބަސްވ ުމ ުގ ެ ދ ަށުނ ް، އޭރ ު ދި ވެހ ރ ާއްޖ ޭގ ެ އ ަޑުނ ް، ނަޞރާދނ ް
ާ ީ ި
ހަމ ަ އ ެހެންމ ެ އޭރ ު ފ ަތުރ ާ ޕްރ ޮގްރާމ ެއ ް ފޮނ ުވި ކަނ ް ގި ނަ ދި ވެހނ ް ދަންނާނ ެއ ެވ ެ.
ި
ސނ ްޓްރަލ ް ހޮސޕޓ ަލްގ ައި މ ެޑި ކ ަލ ް ނި ޝނ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުނ ް ބޭނުނ ްކުރަމުނ ް އައީ، ރަތ ް
ާ ް ި ެ
ނަމ ަވެސ އ ަލ ްއުސްތާޛ ު މ ައ ުމޫނ ް ޢ ަބ ްދ ުލްޤ ައ ްޔ ޫމ ު ވ ެރި ކ ަމ ާ ހ ަވ ާލ ުވެވަޑ ައި
ް ސޮ ލީބ ެކ ެވ ެ.
އި ނގި ރޭސނ ް
ީ
އ ައ ްޑ ޫ ހުވ ަދޫގ ައި
އ ުފ ެއ ްދި ހަމަނުޖ ެހުނ ް
ހ ައ ްލ ުކުރ ެއ ްވުމ ަށ ް
އޭރ ުގ ެ ސަ ރ ުކާރުނ ް ކ ުރި
ދ ަތުރުގ ައި ގެންދ ެވި
ބ ައ ެއ ް ޑ ަކްޓަރުނ ް.
)މެމަތގ ައި ވ ާ ނި ޝނަށ ް
ާ ީ
ބ ައްލ ަވާލ ައ ްވ ާ! (
4
- 6. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ގ ަތ ުމ ާއ ެކ ު، މި ކަންކަނ ް ނައ ްތާލ ައްވ ައި އި ޞްލ ާޙ ު ކުރ ެއ ްވި އ ެވ ެ.
މައުމޫން ޑކްޓޭޓަރކަށްވުން:
ަ ި
0002ގ ެ އަހަރުތ ައ ް ކ ައި ރި ވ ަމުނ ް އަންނަނި ކ ޮށ ް ރ ާއްޖޭގ ައި ، ނަޞރާދނ ް ފ ަތުރަނ ް ބޭރ ުގ ެ
ާ ީ
އ ެ އެންމެނ ް ސަ ރ ުކާރ ުގ ެ ފަރ ާތުނ ް، ބަޔ ަކ ު މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރާކަނ ް ހޯދ ައި ގަނ ެވުނ ެވ ެ.
ޑީޕ ޯޓ ު ކ ޮށ ްލި އ ެވ ެ. ދުވަހ ަކ ު ވެސ ރ ާއްޖ ެ ނާދެވޭގޮތ ަށ ް އ ުމުރަށ ް ފޮނ ުވ ާލ ެއ ްވި އ ެވ ެ. މި
ް
ވަރުގަދ ަ ފި ކ ްރީ ހ ަނގުރާމ ައ ެކ ެވ ެ. ހސާބުނ ް، ދެނ ް ފ ެށ ުނީ ސޔ ާސ ހ ަނގުރާމ ައ ެކ ެވ ެ.
ީ ި ި
މ ައ ުމޫނ ްގ ެ ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ވި ސނ ުމ ާކ ުޅ ެ ހލ ަތ ާ މަކަރުނ ް ގ ައ ުމ ުގ ެ ހމޭންކަނ ް ނަގ ާލުމ ެވ ެ.
ި ީ ް
ވ ެރި ކަނ ް ވ ައ ްޓ ާލުމ ަށ ް، ފ ާޅުގ ައި މ ަސަ އްކ ަތ ް ފ ެށ ުނީ މި ހސާބުންނ ެވ ެ. އ ެހެނ ް ޢި ބާރާތ ަކުނ ް
ި
ދަންނަވާނަމ ަ، މ ައ ުމޫނ ް ޑި ކްޓޭޓަރަކ ަށ ް، ނުވަތ ަ ޚ ުދ ުމ ުޚ ްތާރ ު ވ ެރި ޔަކ ަށްވ މި ކ ަމ ުގ ެ
ީ
ދި ވެހ
ި ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ. ދި ވެހނ ްގ ެ އ ަމި އްލ ައްވަންތ ަ، ބޭރ ުގ ެ އ ަތްގަދ ަ ކުރުމ ެއްނ ެތ ް،
ި
އި ސްލާމ ބންގ ަލ ެއ ްގ ެ މ ައްޗ ަށ ް މި ގ ައ ުމ ު ބނ ާކުރައްވަނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ްޕ ުޅ ު ކުރައ ްވާތީއ ެވ ެ.
ި ީ ި
ދވެހންގ ެ އެހތެރކަން ހޯދުން:
ީ ި ި ި
ދި ވެހ ގ ައ ުމ ުގ ެ ޢ ަދ ާވ ާތ ްތ ެރި ނ ްގ ެ މި ހ ަނގުރާމ ަ ކ ާމި ޔ ާބ ު ކުރުމ ަށްޓ ަކ ާ، ދި ވެހނ ްގ ެ ތެރޭނ ް
ި ި
ބަޔ ަކ ު ދެނެގ ަތ ެވ ެ. އެމސމީހުނ ްގ ެ ހޫރ ު ކާފ ައި ނ ްފ ެށި ގެނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކަމ ަށ ް ކ ުރި މ ަތި ލ ައި
ީ ް
ނ ާކ ާމި ޔ ާބ ު ވެފ ައި ވ ާ އ ާއި ލާތ ަކ ުގ ެ މީހުންނ ާއި ، އ ަދި ކޮންމ ެ ވެސ ކުށ ަކ ާހުރ ެ ޖ ަލުނ ް އަދ ަބ ު
ް
ލި ބފ ައި ވ ާ މީހުންނ ެއ ެވ ެ. މި ސލަކ ަށ ް ގ ޯގ ޯ ލަތީފ ާއި ، ކެނ ެރީ ގ ޭ އަނ ްނި ފުދ ެއ ެވ ެ. މި
ާ ި
ފަދ ަ މސމީހުންނަށ ް، ފ ައި ސ ދި ނ ެވ ެ. އި ނގި ރޭސ ވި ލ ާތުނ ް ގެދޮރ ުދި ނ ެވ ެ. އި ނގި ރޭސ
ި ި ާ ީ ް
ޕާސްޕ ޯޓ ްވެސ ދި ނ ެވ ެ. ހަމ ައ ެހެންމ ެ، ސަ އްޕ ޭ، ’‘ ބ ެކ ްބޯނ ް މާހރ ު‘‘ ކަހަލ ަ މީހުނ ް
ި ް
ހމެނ ެއ ެވ ެ. މި މީހުނ ްގ ެ ބ ައި ވ ެރި ވުނ ް ހ ޯދި އ ެވ ެ. އި ނގި ރޭސ ވި ލ ާތ ާއި ، އެމ ެރި ކ ާއ ާއި ،
ި ި
ޝްރީ ލަނ ްކާފަދ ަ ގ ައ ުމުތ ަކުގ ައި ، ބ ޮޑ ެތި މަޝވަރ ާ ބ ައްދ ަލ ުވުންތ ައ ް ބ ާއްވަނ ްފ ެށި އ ެވ ެ.
ް
5
- 7. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
މި ކ ަމުގ ައި ކެނ ެރީ ގ ޭ އަނ ްނި އ ާއި ، ޑީއ ޯ ސަ އްޕ ޭއ ާއި ، އި ނގި ރޭސ ވި ލ ާތުގ ައި ދި ރި
ި
އުޅ ޭ ނަޞރ ާނީ ދނ ުގ ެ ދި ވ ެއްސެއްކ ަމުގ ައި ވ ާ ސަ ބްރ ާ ނޫރައްދނ ާއި ، ޅޮހގ ޭ މާހރ ާއި ،
ި ީ ީ ީ ް
އ ަދި މަޝްހޫރ ު ކ ުރި ސްޓި އަނ ް މ ާޖި ދ ާއި ، ”ބ ޮނދ ު“ ނަޞރ ާއި ، އ ަހްމ ަދ ު އ ައ ްބ ާހ ާއި ،
ީ
ޚިޔާނ ާތ ާއި ބ ަދ ު މި ފަދ ަ މީހުންތ ައ ް ބ ައި ވ ެރި ކުރަނ ްފ ެށި އ ެވ ެ. ވ ެލ ްޒި ނީ އ ާއި ، އ ާނި ޔ ާ އ ާ،
މި ފަދ ަ އ ަޚ ްލ ާޤ ުގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް ސަ ރ ުކާރުނ ް ބޭރުކ ޮށްފ ައި ވ ާ އި ބްރާހީމ ް ހުސނ ް ޒަކީއ ާއި ،
ެ
މީހުނ ް މީގ ެ ތެރޭގ ައި ހމަނަނ ްފ ެށި އ ެވ ެ. އި ނގި ރޭސ ވި ލ ާތ ުގ ެ މަޝްހޫރ ު ފ ާދި ރީ ، ހ ާޑި މ ް
ި ި
ހ ަމ ްއ ާއި ، އެމ ެރި ކ ާގ ެ މި ލި ޔަނަރ، ޖ ޯޖ ު ސޯރޯސމެނ ް މި ކަމ ަށ ް ޚަރަދ ު ކުރަނ ް ވ ަޢ ުދ ުވި އ ެވ ެ.
ް
އ ޭގ ެ ބަދ ަލުގ ައި ރ ާއްޖ ެއި ނ ް އެމީހުނ ް ބޭނުނ ްވ ާ ކަންތ ައްތ ައ ް ޝަ ރ ުޠ ު ކުރުމ ަށ ް ފ ަހުގ ައ ެވ ެ.
އެމ ް. ޑީ. ޕ ގ ެ ގުޅުން:
ީ ޔޫރޕުގ ެ ބއެއ ް ޖަމާޢަތްތކާއި،
ަ ަ ަ
އަނ ްނި އ ުފ ެއ ްދި ޕާޓއ ަށ ް ޔޫރަޕުނ ް ފ ާޅުގ ައި ތާއީދ ު ކުރަނީ ، އެމީހުނ ްގ ެ ކ ްރި ސްޓި އަނ ް
ީ
6
- 8. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ޑި މ ޮކްރ ެޓި ކ ް ޕާޓީއ ެވ ެ. ސނާމގ ައި ހ ާލުގ ައި ޖ ެހުނ ު މީހުންނަށ ް އެހނ ުވުމ ަށ ާއި ، ރ ާއްޖެއ ަށ ް
ީ ު ީ
ޓ ޫރި ސްޓުނ ް އަޔ ަ ނ ުދި ނުމ ަށ ް ޤަރާރ ެއ ް ފާސްކުރުމ ަށ ް މ ަސަ އްކ ަތ ްކ ުރީ މި ޖ ަމާޢ ަތުންނ ެވ ެ. މީގ ެ
އެއ އަނ ްނި އ ަށ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ވ ެރި ކަނ ް ލި ބިއްޖ ެ
ީ އ ެއްބ ައި އެމީހުނ ް ކ ާމި ޔ ާބ ުވެސ ކ ުރި އ ެވ ެ.
ް
ނަމ ަ، އެކ ަމ ުގ ެ އ ަގ ެއ ްގ ެ ގ ޮތުނ ް ރ ާއްޖ ޭގ ެ ބިމުނ ް ބޭރ ުގ ެ ފަރ ާތްތަކ ަށ ް ވަކ މި ންވަރ ެއ ް ދޭނ ް
ި
ޝަ ރ ުޠ ު ކުރުމ ެވ ެ. ޚ ޮދ ު އި ނގި ރޭސ ވި ލ ާތ ުގ ެ ކޮންޒަވ ޭޓި ވ ް ޕާޓީގ ެ އި ސްވ ެރި ނ ް ގޮވ ައި ގެނ ް،
ި
އި ނގި ރޭސނ ް އ ައ ްޑޫގ ައި ތި ބިއި ރ ު އ ަޅާފ ައި ވ ާ ފ ައ ްޅި.) މި ހާރ ު މި ތާގ ައި ހުންނ ާނީ މި ސކިތ ެކ ެއ ެވ ެ.(
ް ި
އ ައ ްޑުއ ަށ ް ގޮސް، އި ނގި ރޭސނ ް އ ައ ްޑޫގ ައި ތި ބ އި ރ ު އެމީހުންނަށ ް މި ރ ާއްޖޭނ ް ދފ ައި
ީ ި ީ
އ ަނބުރ ާ ދޭނެކަމ ަށ ް އަނ ްނި ވ ަޢ ުދ ުވި އ ެވ ެ. އ ޮތ ް ބންތ ައ ް، އަނ ްނީ ގ ެ ވ ެރި ކަމ ެއްގ ައި
ި
އެތަނުގ ައި ކ ުރި ނ ް ހ ުރި ފ ައ ްޅި މި ހާރ ު މި ސކތަކ ަށ ް ބަދ ަލ ު ކުރ ެވި ފ ައި ވި ޔަސް، އ ަލުނ ް
ް ި
އ ެމި ސކިތ ް ބަލަނ ް އަނ ްނި
ް އެތަނ ް ކ ުރީ ގ ެ ގޮތ ަށ ް ބަދ ަލ ު ކުރެވޭނެކަމ ަށ ް ބުނ ެހ ެދި އ ެވ ެ.
7
- 9. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
އޭނ ާ ގޮވ ައި ގެނ ް އެތަނަށ ް ދި ޔ ައ ެވ ެ. ދ ާދި ފ ަހުނ ް އ ައ ްޑޫގ ައި އަނ ްނި ދ ެއްކ ވާހަކ ައ ެއްގ ައި
ި
ި ި ީ
އަނ ެއ ް ދި ވެހ ރ ާއްޖެއަކ ކޮބ ައި ތ ޯ މހ ަކ ު ސުވ ާލ ު ކުރ ުމުނ ް އެއ އި ނގި ރޭސނ ް ތި ބ އި ރ ު
ީ ީ ި
އ ައ ްޑ ޫ އ ޮތްގ ޮތްކަމ ަށ ް އޭނ ާ ބ ުނި ބ ަހުގ ައި ފޮރ ުވި ފ ައި ވ ާ މާނައަކ މި އ ެވ ެ.
ީ
ވެރކަން ހޯދުމުގައ ކެނެރގ ޭ އާއލ ާ:
ި ީ ި ި
1- އަނ ްނީ ގ ެ ކާފ ަ)ކެރަފ ާ ޅ ަހ ުއ ްތ ު( މުޙަންމ ަދ ު އަމނ ު އަވ ަހާރަ ކ ޮށްލަނ ް ރޭވި ރޭވުންތ ަކުގ ައި
ީ
އ ުޅުނ ެވ ެ. މަރުވ ޖ ަލުގ ައި އ ޮވ ެއ ެވ ެ.
ީ
2- އަނ ްނީ ގ ެ ބ ައްޕ ަ، ނ ާޞރ ު އަވ ަހާރަ ކ ޮށްލަނ ްވ ެގެނ ް ފި ސްތޯލ ަ އ ެތެރ ެކ ުރި އ ެވ ެ.
ި
3- އަނ ްނީ ގ ެ ޅި ޔަނ ު )ސއްކ ަ މުޙަންމ ަދ ު އި ސްމާޢީލ ު މ ަނި ކ ު( މ ައ ުމޫނ ް އަވ ަހާރަކ ޮށްލަނ ް،
ި
ލަނ ްކ ާގ ެ ޓެރަރި ސްޓ ް ޖ ަމާޢަތ ަކ ާއ ެކ ު 3 ނޮވ ެމްބަރ ު 8891ގ ައި މ ާލ ެ އަރައި ، 91 ދި ވެހނ ްގ ެ
ި
ލ ޭ މި ބމ ަށ ް އޮހޮރ ުވ ާލި އ ެވ ެ.
ި
4- އަނ ްނި ، ރ ާއްޖޭގ ައި ބ ޭއ ްވުނ ު ފުރަތަމ ަ ސާކ ު ސަ މި ޓުގ ައި ، ސާކ ުގ ެ ފަސްވ ެރި ންނ ާއި ،
މ ައ ުމޫނ ު އަވ ަހާރަ ކ ޮށްލަނ ް ދަރ ުބާރުގ ޭ ބިތްދ ޮށުގ ައި ބޮމ ެއ ް ތ ައ ްޔާރުކ ޮށ ް ގ ޮއ ްވާލަނ ް އ ުޅ ެނި ކ ޮށ ް
އ ަތުލ ައި ގަނ ެވި ފ ައި ވ ެއ ެވ ެ. މި ކ ަމުގ ައި ޑީއ ޯ ސަ އްޕ ޭ، އ ަދި ޑރ. މުޙަންމ ަދ ު ވަޙީދ ު ހ ަސަ ނ ް
މ ަނި ކ ުވެސ އ ަތުލ ައި ގަނ ެވުނ ެވ ެ.
ް
ކްރިސް ޓއަންދނާއ ކެނެރީ:
ި ީ ި
1 - ވ ެރި ކަނ ް ހ ޯދުމ ަށ ް އަނ ްނި ބޭނުނ ްކުރ ާ ކުލައ ަށ ް އި ނގި ރޭސބ ަހުނ ް ކޔ ަނީ ، ކެނ ެރީ
ި ި
ޔ ެލ ޯއ ެވ ެ. )މާނައަކ ކުލ ަ ނި ސބ ަތ ް އ ެކުރަނީ ސދ ާ އޭނ ާގ ެ އ ާއި ލާޔ ަށ ެވ ެ.ގ ައުމަކ ަށ ް
ީ ް ީ
ނޫނ ެވ ެ.(
2 - އަނ ްނި ބޭނުނ ްކުރ ާ މަލ ަށ ް އި ނގި ރޭސ ބ ަހުނ ް ކޔ ަނީ ޓ ެމްޕ ަލ ް ފުލ ަރވ ަރ އ ެވ ެ.
ި ި
މާނައަކ ’‘ފ ައްޅީގ ެ މ ަލ ެވ ެ‘‘
ީ
8
- 10. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
3 - ޓވީއ ެމ ްގ ެ ސޔ ާސަ ތ ު ޕްރ ޮގްރ ާމުގ ައި ، އަނ ްނި ގ ާތުގ ައި ބ ަނގުރާބ ޮމ ުތ ޯ ސުވ ާލ ު
ި ީ
ކުރ ުމުނ ް، އެކަމ ަށ ް ނޫނެކ ޭ ނ ުބުންޏ ެވ ެ. ބ ުނީ ތި ސުވ ާލ ުގ ެ ޖ ަވ ާބުގ ައި އ ެއްޗ ެއ ް ބުނަނ ް
ބޭނުނ ް ނ ުވާކަމ ަށ ެވ ެ.
4 - އަނ ްނި ގ ެ ވ ެރި ކ ަމުގ ައި ދީނީ މި ނި ވަންކަނ ް ރ ާއްޖޭގ ައި އޮންނ ާނީ ކހނ ެއ ްތ ޯ އ ެހ ުމުނ ް،
ި ި
ބ ުނީ އެކަނ ް އޮންނ ާނީ ދި ވެހނ ް ބޭނުނ ް ގޮތަކ ަށ ް ދޫކ ޮށ ްލާފ ައި ކަމ ަށ ެވ ެ.
ި
5 - ވ ެލާނ ާގ ެ ތ ަޅުދ ަނޑި ފ ަތި ވަގ ަށްނ ެގި މ ައ ްސަ ލ ައި ގ ައި އެއ ދ ައުލ ަތ ުގ ެ މުދަލ ަށ ްވާތ
ީ ީ
އޭނ ާގ ެ މ ައްޗ ަށ ް ހ ައ ްދ ު ޤ ާއި މ ެއ ް ނ ުކުރ ެއ ެވ ެ. ނަމ ަވެސ ވ ައްކަނ ް ކ ުރީ ތީ، ތ ައުޒރ ު
ީ ް
ކ ުރި އ ެވ ެ. އަރ ުވ ާލި އ ެވ ެ. މި ކ ުށުގ ައި އަނ ްނި އަރ ުވާލީ، ރ. އ ަނގ ޮޅި ތމ ަށ ެވ ެ. އެރަށުގ ައި
ީ
ރަމަޟންމ ަހ ެއ ް ހޭދ ަކ ުރި އި ރ ު ފަރުޟ ނަމ ާދ ު ނ ުކުރާކަނ ް، ފަރުޟރ ު ރޯދ ަ ނުހިފާކަނ ް
ު ު ާ
އެރަށ ު ގި ނަ ބަޔ ަކ ު ދަންނާނ ެއ ެވ ެ. ރޯދަމ ަހ ު ދ ުވ ާލ ު ކ ައި ބ ޮއި ހ ެދި ތަނ ް އެރަށ ު ކަތބ ަށ ް
ީ
ފ ެނި ގެނ ް ސުވ ާލ ު ކުރ ުމުނ ް ބ ުނީ މި އ މަގ ޭ އ ަމި އްލ ަ ކަމ ެއްކ ަމުގ ައ ެވ ެ.
ީ
ސަ އްޕ ޭ:
ސަ އްޕ ޭ އަކީ، ކަލ ަކުވ ޮޑި ގެނ ްވާކަނ ްވެސ
ް
ގ ަބ ޫލ ުކުރ ާ މީހ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ. . އި ނދ ެގެނ ް
އ ުޅ ެނީ ކ ްރި ސްޓި ޔަނ ް އަނ ްހެނަކ ާއ ެވ ެ.
ދ ަރި ންނަށ ް ކޔ ަނީ ނަސރ ާ ނަންނަމ ެވ ެ.
ޯ ި
، ދި ވެހ އ ޮބްޒ ަރވަރ ުގ ެ ނަމުގ ައި
ި
ދި ވެހ
ި ހަދ ައި ގެނ ް، ވ ެބ ްސަ އި ޓ ެއ ް
އުންމ ަތ ުގ ެ އ ަބްރ ާ ޢި އްޒ ަތ ް ލ ޫޓުވ
ީ
ދި ވެހނ ްގ ެ
ި މނ ާއ ެވ ެ. ޚ ޮދ ު ސަ އްޕ ޭ،
ީ
ތ ަކުރ ުފާނަށ ް މުޙަންމ ަދ ު ބަޠ ަލ ް
ކީރި ތި ހ ުތުރ ު ބަސތ ައ ް ގޮވ ައ ެވ ެ.
ް
9
- 11. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ރަސޫލާއ ަށ ާއި ، އ ަދި ﷲ އ ަށ ް ނި ސބ ަތްކ ޮށ ް މ ަލ ާމ ާތ ާއި ފުރައްސރައި ގ ެ ބަސތ ައ ް ބޭނުނ ްކ ުރި
ް ާ ް
އ ަޑ ު އ ަހާފ ައި ވ ާ ދި ވެހނ ް މި ގ ައ ުމުގ ައި އެބ ަތި އ ްބ ެވ ެ. އޭނ ާ ކޔަވ ައި ދި ނ ް ކ ްލާސތ ަކުގ ައި
ް ި ި
މި ކަނ ް ތ ަޖ ުރި ބ ާކ ުރި ދ ަރި ވަރުނ ްވެސ އެބ ަތި އ ްބ ެވ ެ.
ް
3 ނވެމްބރުގ ެ ޢުދުވާނ ޙަމަލ ާ:
ީ ޮ ަ
3 ނޮވ ެމްބ ަރ 8891ގ ެ ޢ ުދ ުވ ާނީ ޙަމ ަލާއަކީ،
ވ ެރި ކަނ ް އ ަތުލ ައި ގ ަތުމ ަށ ް، ކެނ ެރީ ގ ޭ އ ާއި ލ ާއި ނ ް
ހނ ްގި އަމ ަލ ެކ ެވ ެ. އެތ ައ ް ދި ވެހންނ ެއ ްގ ެ މ ުދ ާ
ި ި
ސންނާފ ަތި ކ ުރި އ ެވ ެ. 91 ދި ވެހނ ްގ ެ ފުރާނަ
ި ު
އެތ ައ ް ބަޔ ަކ ު ބަލަނ ްތި އ ްބ ާ ދ ުއ ްވ ާލި އ ެވ ެ.
މެޔ ަށ ް ބ ަޑި ޖ ަހ ާ ކ ަނޑ ަށ ް އުކިއ ެވ ެ. ޝަ ހީދުނ ްގ ެ
ސަ ނ ްދ ޯއްތ ައ ް ހފ ައި ގެނ ް ދި ޔ ައި ރ ު ދި ވެހނ ް
ި ި
އަނ ްނީ ގ ެ ބ ޮޑ ުޅި ޔަނ ު ސއްކ ަ
ި
01
- 14. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ތި ބ ބަސްހ ުއ ްޓި ފ ައ ެވ ެ. ލ ޮލުންކަރުނަ ހިލި ފ ައ ެވ ެ. މި ކ ަމުގ ައި އަޑގ ައި ހ ުރީ ، އަނ ްނީ ގ ެ ބ ޮޑ ު
ީ ީ
ޅި ޔަނ ު ސއްކ ައ ެވ ެ. ޚ ޮދ ު އި ބްރާހީމ ް ހުސނ ް ޒަކީވެސ މި ކ ަމ ުގ ެ ރޭވ ުމުގ ައި ހމެނ ެއ ެވ ެ.
ި ް ެ ި
ހަރުގ ެ:
ހަރ ުގ ެ މި ނަނ ް އެންމ ެ ފުރަތަމ ަ
އ ުފ ެދުނ ު ގ ޮތ ް މި އ ަދ ު ދި ވެހނ ް
ި
ހ ަނދާނ ް އެބ ަހ ުރި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟ މި
ދ ައްކ ަނީ އ ޮޑި ހަރުގ ޭގ ެ ވާހަކ ަ އ ެއ ް
ނޫނ ެވ ެ. މާލޭގ ައި ، ”ހަރ ުގ ެ ކެފ ޭ‘‘
ކިޔ ާ ކެފ ޭއ ެއ ް ހންގ ސަ އްޕ ޭއ ެވ ެ.
ި ީ
ސޔ ާސ
ީ ި އ ެމްޑޕ އި ނ ް ހ ުޅ ުވި
ީ ީ
ހަރުގ ޭގ ެ އަސްލ ު އ ުފ ެދި ފ ައި ވ ަނީ މި
މި ދުވަސ ވަރ ު،
ް ގ ޮތުންނ ެވ ެ.
’‘ ދ ަ ގޯޑ ައުނ ް ’‘ ކިޔ ާ ތަނ ެއ ް މާލޭގ ައި ހ ުޅ ުވި އ ެވ ެ. ފުރާވަރ ު އަނ ްހެނ ް ކ ުދި ންނ ާއި ،
ފި ރި ހެނ ްކ ުދި ނ ް، މަސްހ ުނި ވ ެ ޑޖ ޭ ނ ެށުންތ ައ ް ބ ާއ ްވ ާ ތަނ ެކ ެވ ެ. މި ތަނ ުގ ެ ނަމަކ ދ ަ ގ ޯ
ީ ީ
ޑ ައުނ ް ކ ަމުގ ައި ހީވި ޔަސ މި ނަމ ުގ ެ އަސލަކީ، ’‘ ދ ަ- ގ ޯޑ ް- އޯނ ް- މި އ ެވ ެ. ތަނ ުގ ެ ނަނ ް
ް ް
ފަރ ުމ ާ ކ ޮށްފ ައި އޮންނަ ގ ޮތުނ ް ދޭހ ަވާނ ެއ ެވ ެ.
ވލ ާ ފައުންޑ ޭޝަ ން:
ި
ވި ލާފ ައުންޑ ޭޝަ ނ ް އ ުފ ެއ ްދ ުމުގ ައި ސަ އްޕ ޭ އި ސްވ ެ އ ުޅުނ ެވ ެ. އޭނާއަކ ގ ާސމ ުގ ެ ވި ޔ ަފ ާރީ ގ ެ
ި ީ
ބ ައި ވ ެރި އ ެކ ެވ ެ. ފ ައުންޑ ޭޝަ ނ ް އ ުފ ެއްދީ، ވ ެރި ކަމ ަށ ް ތާއީދ ު ކުރާނ ެ ބަޔ ަކ ު އ ުފ ެއ ްދުމ ަށ ެވ ެ. މި
ފ ައުންޑ ޭޝަ ނ ް ހ ުޅ ުވ ުމ ުގ ެ ރަސްމި އ ްޔ ާތުގ ައި ، ގ ާސމ ު ދ ެއްކ ވާހަކ ަ ލި ޔ ެދި ނީ ސަ އްޕ ޭއ ެވ ެ.
ި ި
31
- 15. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ސަ އްޕ ޭ ލންޑަނުގައި:
ަ
މ ަސަ އްކ ަތ ް ވަކ ހސބަކ ަށ ް
ި ި ާ މި
ދި ޔ ުމުނ ް މ ާފުށ ޖ ަލުގ ައި ހިނގި
ީ
ހ ާދި ސއ ަށްފ ަހ ު ސަ އްޕ ޭ ލަންޑަނަށ ް
ާ
ފ ައ ްޅި ތ ަކ ުގ ެ އ ެތ ާނގ ެ ދި ޔ ައ ެވ ެ.
މ ަތި ނ ް، ރޭވ ުމ ުގ ެ އި ސްވ ެރި ނ ްގ ެ
ވ ެރި ކަނ ް ވ ައ ްޓ ާލ ުމ ުގ ެ ޕްލޭންތ ައ ް ކުރަނ ްފ ެށި އ ެވ ެ. ގ ުޅި ފ ައި ވ ަނީ އަނ ްނި އ ާއި ، ސަ އްޕ ޭއ ާއި ،
ބ ޮނދުނަސރ ެވ ެ. އެންމ ެ އަޑގ ައި
ީ ީ ސޮ ބްރ ާ ނޫރައްދނ ާއި ، ގ ާސމ ެވ ެ. ގ ޯގޯލަތީފ ާއި
ި ީ
41
- 16. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ފ ާދި ރީ ންތ ަކ ެވ ެ.
ދނ ޢލްމާއ ވލާފައުންޑ ޭޝަ ން:
ީ ީ ި ި ި
ވި ލާފ ައުންޑ ޭޝަ ނ ް އ ުފ ެދ ުމ ާ ގ ުޅި ގެނ ް، ދީނީ ގ ޮތުނ ް ޘާނަވ ނި ނ ްމާފ ައި ވ ާ ބ ައ ެއ ް ދ ަރި ވަރުނ ް
ީ
މަތތ ަޢުލީމ ުގ ެ ފުރ ުޞަ ތ ަށ ް އ ެދި ، ހުށ ަހ ެޅި އ ެވ ެ. ނަމ ަވެސ އޭރ ު ވި ލ ާ ފ ައުންޑ ޭޝަ ނުނ ް ދ ޭ
ް ީ
ޖ ަވާބަކީ، އެކަނ ް އެގޮތ ަށ ް ހަމަޖެހފ ައި ނ ެތ ް ކަމ ަށ ެވ ެ. އ ެހެންނަމ ަވެސ ފ ަހުނ ް، އ ަދާލ ަތ ު
ް ި
ޕާޓ އ ުފ ެދި ، ވ ެރި ކަނ ް ވ ައ ްޓ ާލ ުމ ުގ ެ ޙަރަކާތ ަށ ް އެމީހުނ ްގ ެ ބޭނުނ ް ޖ ެހ ުމުނ ް، އ ެޕާޓީގ ެ އި ސ
ް ީ
ހަތަރ ުވ ެރި ނ ް ސދާކ ޮށްނ ާ ނ ުސދާކ ޮށ ް ގެންފ ައި ވ ެއ ެވ ެ.
ީ ީ
ޑޮކްޓަރ މަޖދ ު:
ީ
ޑރ. މަޖީދ ު ހިއްސާވ ާ ރި ޒޯޓ ެއ ް ބ. އަތ ޮޅުގ ައި
އ ޮވ ެއ ެވ ެ. ކ ުރީ ގ ެ މަޝްހޫރ ު ދ ުނި ކ ޮޅ ެވ ެ. މި ހާރ ު
މަޖީދ ުގ ެ ފި ރި ހެނ ް ދ ަރި ފ ުޅ ު ފި ރާޝ
ް ޑރ.
ބުރ ުމ ާ ގ ާސމ ްގ ެ އެހގ ައ ެވ ެ. ހ ުރީ
ީ ި ކޔަވ ަނީ
ި
މެލ ޭޝޔާގ ައ ެވ ެ.
ި
ޙ ުސަ އންރަޝދ ު އަޙްމަދ ު:
ީ ި
ޙ ުސަ އި ނ ް ރަޝދ ު އ ަޙްމ ަދ ުގ ެ އަނ ްހެނ ް
ީ
ދ ަރި ފ ުޅ ު އ ާއި ސަ ތ ު ހުސނ ް ރަސދ ަށ ްވެސް،
ީ ެ
51
- 17. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
މި ހާރ ު ގ ާސމ ް ވ ަނީ ކޔ ެވ ުމ ުގ ެ ފުރ ުސަ ތ ު ދފ ައ ެވ ެ. މަޖީދ ުގ ެ ފި ރި ހެނ ް ދ ަރި ފ ުޅ ާއި ޙ ުސަ އި ނ ްގ ެ
ީ ި ި
އަނ ްހެނ ް ދ ަރި ފ ުޅ ާއި މި ދ ެކ ުދި ނ ް މެލ ޭޝޔާގ ައި ތި ބ ެގެނ ް މި ހާރ ު ކ ައި ވ ެނި ވެސ ކ ޮށ ްފި އ ެވ ެ.
ް ި
ޝަ އޚ ް އލްޔ ާސް :
ި ި
މނ ާ ވެސ
ް ީ މނ ާ ވި ދ ާޅ ުވ ާ ގ ޮތުންނަމ ަ،
ީ
ދުވަހ ަކ ުވެސ މހަކ ަށ ްނ ުވި ކޭނ ެއ ެވ ެ. ފ ައި ސޔަކ ަށ ް
ާ ް ީ
ނ ުވި ކޭނ ެއ ެވ ެ. މނ ާގ ެ ދ ަރި ފުޅ ަށ ް މެލ ޭޝޔ ާއި ނ ް
ި ީ
ކޔ ެވ ުމ ުގ ެ ފުރ ުޞަ ތ ު ހަމަޖެހނ ްގެނ ް ފުރަނ ް
ި ި
ތ ައ ްޔާރ ު ވެފ ައި އ ޮތްކަމ ަށ ް މ ުޢުތަބަރ ު ގ ޮތ ެއްގ ައި
ޚަބަރ ު ލި ބފ ައި ވ ެއ ެވ ެ.
ި
ޝަ އޚ ް އމްރާނާއި، ޝަ އިޚ ު ޝަ ހމ ު:
ީ ި ި
ޢ ަދާލ ަތ ު ޕާޓގ ައި އެންމ ެ އި ސްވ ެ ޙަރަކ ާތ ްތ ެރި ވ ާ ދ ެ ޒ ުވާނުންނަކ
ީ ީ
މި އ ެވ ެ. މި ދެމީހުނ ް މެލ ޭޝޔާގ ައި ކޔ ެވ ުމ ުގ ެ ކަންތ ައ ް ގ ާސމ ް
ި ި ި
ހަމަޖ ައ ްސަ އި ދފ ައި ވ ެއ ެވ ެ. ޝަ ހމ ަށ ް ސަ އި ކ ަލ ެއ ް ގެންދފ ައި ވ ަނީ
ީ ީ ީ
އަނ ްނި ބަފ ައި ކަލ ޭގ ެ އަލ ޢ ަބ ްދ ުﷲ އ ެވ ެ. ޝަ ހީމ ު ހުންނާނ ެ
ީ
ތަނ ާއި ، އ ާއި ލ ާގ ެ ބޭސފަރ ުވާއ ަށ ް ދަންދެނ ް ބަލަހ ައްޓ ައި ދ ެނީ
ް
ގ ާސމ ެވ ެ. ޝަ ހީމ ުގ ެވެސ ޢި މްރާނ ުގ ެ ވެސ ދީނީ ތ ަޢުލީމ ުގ ެ
ް ް ި
ދ ައުރ ު ފ ެށި ފ ައި ވ ަނީ ، އެކ ަކ ު ޢަރަބިއ ްޔ ާއި ންނ ެވ ެ. އަނެކ ަކ ު
މ ަޢުހ ަދުންނ ެވ ެ. އ ެހެންވީމ ާ ބނ ްގ ާ އ ެޅ ުއްވ މ ައ ުމޫނ ެވ ެ.
ީ ި
61
- 18. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ވިސް ނާލންޖެހ ޭ ވަރށް ޚާއ ްޞަ ނުކުތާއެއ ް:
ަ ަ
ރަނގ ަޅ ު ޙަޤޤ ަތުގ ައި
ީ
ތ ަޢުލީމ ު ފެންވަރަށ ް ދީނީ
ޙ ާ ޞ ލ ް ކ ޮ ށ ް ފ ަ އި ވ ާ
ި
ފ ައި ސޔ ަށ ް
ާ ޢި ލ ްމ ުވ ެރި ޔ ަކ ު،
ވި ކިދާނ ެހ ެއްޔ ެވ ެ؟ އ ާޚުރަތ ުގ ެ
ދ ުނި ޔ ެ ބަދ ަލުގ ައި
ހ ެއްޔ ެވ ެ؟ ވި އ ްކ ާލ ާފާނ ެ
ކ ުރި މަތގ ައި
ީ އެންމެނ ްގ ެ
އ ަގ ުވ ެއ ްޓި އ ަބުރ ު ވ ެއްޔ ެއ ްޔ ާ
މ ޮޑ ެވި ގެނ ްދި ޔުނ ް ހެޔޮކ ަމުގ ައި
ހަދ ައި ފާނ ެހ ެއްޔ ެވ ެ؟ އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ްގ ެ ދި ރާސާގ ެ އަލގ ައި ދަންނަވަންޖ ެހ ެނީ ، ފަހަރ ެއްގ ައި
ީ
މހަކ ަށ ް އ ެހެނ ް އެގޮތ ަށ ް ވކ ަމުގ ައި ވި ޔަސް، ރ ާއްޖޭގ ައި މި ހިނގ ައި ދ ާ ސޔ ާސ އ ޮއި ވަރުގ ައި
ީ ި ީ ީ
އި ލ ްމ ުވ ެރި ނ ްގ ެ ހާލ ަތ ު ތ ަފ ާތ ު ކަމ ަށ ެވ ެ. އ ަޅުގ ަނޑުމެންނަށ ް ބޮޑ ަށ ް ބުރަވ ެވ ެނީ ، ނަޞރ ާއި ނ ްގ ެ
ާ
މި ނުބ ައި ރޭވުންތ ައ ް އެބ ޭފ ުޅުންނަށ ް އ ަދި އ ެނގި ވަޑ ައި ނުގަންނަވ ަނީ ކަމ ަށ ެވ ެ! އ ެހެންވީމ ާ
އެގޮތ ައ ް ކަންތ ައ ް ކުރ ެއ ްވ ެނީ އ ެވ ެ؟
ޢލްމުވެރންގ ެ އަގުވައްޓާލާގޮތް- 1
ި ި ނަޞާ ރާއން އިސް ލާމްދނުގ ެ
ީ ި
ދީނީ ޢި ލ ްމ ުވ ެރި ނ ްގ ެ އ ަގ ުވ ެއ ްޓުމަކ ދނ ުގ ެ އ ަގ ުވ ެއ ްޓުމ ެވ ެ. ދނ ުގ ެ އ ަގ ުވ ެއ ްޓުމަކީ، އ ެހެނ ް
ީ ީ ީ
ދންތ ަކ ާ ފ ަލ ްސަ ފާތަކ ަށ ް ދޮރ ުހ ުޅ ުވުމ ެވ ެ. މި ކަނ ް ކ ާމި ޔ ާބ ު ކުރުމ ަށްޓ ަކ ާ ނަޞރ ާއި ނ ް
ާ ީ
ހ ަދާގޮތަކީ، ބޮޑ ަށ ް ދނަށ ް ލޯބ ހުންނަ މީހުނ ްގ ެ ޖ ަޒ ުބ ާތުތ ަކ ާ ކ ުޅ ެނީ އ ެވ ެ. މ ުޖުތަމ ަޢުގ ައި
ި ީ
71
- 19. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ހުންނަ ނޭދ ޭ ކަންތ ައްތ ައ ް ދ ައްކ ައި ގެންނ ެވ ެ. ފާޙޝޢަމ ަލ ްތ ެކ ެވ ެ. މަސްތ ުވާތ ަކެތީގެވ ަބ ާއ ެވ ެ.
ި ް
މި ފަދ ަ ކަންކަނ ް ފ ެތުރ ެނީ ސަ ރ ުކާރ ުގ ެ ދ ޯދި ޔާކ ަމ ުގ ެ ސަ ބ ަބުންކަމ ަށ ް ވި ސނައި ދ ެނީ އ ެވ ެ.
ް
ނަތީޖާއަކީ، ދީނީ ޢި ލ ްމ ުވ ެރި ނ ްގ ެ ދީނީ ޣރަތ ްތ ެރި ކަނ ް އ ުތ ުރި އެރުމ ެވ ެ. އ ެއ ްވެސ
ް ީ
ބަލ ައި ލުމ ެއްނ ެތި ، ވި ސނ ާލުމ ެއްނ ެތި ، ހިތ ުހ ުރި ގޮތަކ ަށ ް ވ ައ ުޒ ު ބުނަނ ްފ ެށުމ ެވ ެ. މި ފަދ ަ
ް
ވ ަގ ުތުގ ައި ހިތްވަރ ު ދި ނ ުމ ުގ ެ ގ ޮތުނ ް މ ާއްދ ބ ައ ެއ ް އެހތ ައ ް ވެދ ެއ ެވ ެ. ވަކ ހސބ ަކުނ ް
ި ި ާ ީ ީ
ވާގޮތަކީ، އެފަދ ަ ޢި ލ ްމ ުވ ެރި ންނަށ ް ދ ެއ ްކެވ ޭ ވާހަކ ައި ގ ެ ބާވ ަތުންނ ާއި ، ވާހަކ ައި ގ ެ ރ ާގުނ ް
އެބ ޭފ ުޅުނ ްގ ެ ޝަ ޚ ްޞއްޔ ަތ ު ގ ެއ ްލ ެނީ އ ެވ ެ. އާނ ްމުނ ްގ ެ ކ ުރި މަތގ ައި އި ތ ުބާރ ުގ ެއ ްލ ެނީ އ ެވ ެ.
ީ ި
އ ަގ ުވ ެއްޓ ެނީ އ ެވ ެ. އެހސާބުނ ް އެބ ޭފ ުޅުނ ް ދ ެއ ްވ ާ ނަޞޭ ހ ަތްތ ަކ ާ ފ ަތ ުވާތަކ ަށ ް މީހުނ ްގ ެ
ި
އި ތ ުބާރ ު ގ ެއ ްލި ދ ެއ ެވ ެ. ދނ ުގ ެ ޙުރުމ ަތ ް މސތ ަކުނ ްގ ެ ހިތްތ ަކުނ ް ފ ޮހ ެލުމ ަށ ް ނަޞރ ާއި ނ ް
ާ ީ ް ީ
ގެނ ްގުޅ ޭ އ ެއ ް އ ުކުޅަކ މި އ ެވ ެ.
ީ
ނަޞާ ރާއން ދނ ޢލްމުވެރންގ ެ އަގުވައްޓާލާގޮތް- 2
ި ީ ީ ި ި
އި ސްލ ާމްދނ ުގ ެ ޢި ލ ްމ ުވ ެރި ނ ްގ ެ އ ަގުވ ައ ްޓ ާލުމ ަށ ް ނަޞރ ާއި ނ ް، ގެނ ްގުޅ ޭ ދެވަނަ އުސލަކީ،
ޫ ާ ީ
ކ ުރި ނ ް ދަންނަވ ާލި ގޯސ އެބ ޭފ ުޅުންލ ައްވ ައި ހ ެއ ްދުމ ަށްފ ަހ ު، އެބ ޭފ ުޅުންނަށ ް ކޮންމ ެވެސ
ް ް
މި ންވަރ ެއ ްގ ެ ބާރ ެއ ް ދި ނުމ ެވ ެ. އެއ ކ ުރި ނ ް އެބ ޭފ ުޅުންނަށ ް ދފ ައި ވ ާ އުންމީދުތ ަކ ެއ ްގ ެ
ީ ީ
ތެރޭންނ ެވ ެ. މި ސލަކ ަށ ް އި ސްލ ާމްދނ ާ ބެހ ޭ ކަންކ ަމ ުގ ެ މި ނި ސޓަރުކަނ ް ދޭނަމ ޭ ބުނުންކަހަލ ަ
ް ީ ާ
އުންމީދުތ ަކ ެވ ެ. އ ެހެނ ް ނަމ ަވެސް، އާޚރ ު ނަތީޖާގ ައި ހ ަދ ާ ގޮތަކީ، ވަކ ހސބ ަކުނ ް
ި ި ާ ި
ސޔ ާސ މީހުންނަށ ް ބާރ ު ލި ބ ުމުނ ް ދީނީ މީހުނ ް އ ެއްފަރ ާތްކ ޮށްލ ައ ެވ ެ. ’‘ރޭރ ު‘‘ ކ ޮށްލ ައ ެވ ެ.
ީ ި
ވަރަށ ް މ ާތ ް ނި ޔ ަތުގ ައި އެމީހުންނ ާ މި ސލަކ ަށ ް އ ެމްޑ ޕީގ ެ ދީނީ ގ ޮފި ފުދ ެއ ެވ ެ.
ީ ާ
ގ ުޅި ވަޑ ައި ގ ަތ ް އ ަލ ްއުސްތާޛ ު އާދ ަމ ް ނަސމ ާއި ، ޝަ އި ޚ ް ފ ަރީ ދުމެނ ް ކަހަލ ަ ދނަށ ް ލޯބިހ ުރި
ީ ީ
ބ ޭފ ުޅުނ ް މި އ ަދ ު ކޮބ ައި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟ އެބ ޭފ ުޅުނ ްގ ެ ދ ައުރ ު މި އ ަދ ު ކޮބ ައި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟ ދީނީ ގޮފީގ ެ
ތެރޭނ ް އ ެމ ް ޑ ޕ ޙ ާސލ ް ކ ުރީ ކޮނ ް ކަމ ެއ ްހ ެއްޔ ެވ ެ؟ ގެނައ ކޮނ ެ ް ހެޔ ޮ ބަދ ަލ ެއ ް
ީ ި ީ ީ
ހ ެއްޔ ެވ ެ؟
81
- 20. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ސުވ ާލުތ ަކުނ ް ވި ސނ ާ މހަކ ަށ ް މި
ީ ް
ޖ ަވ ާބ ު ލި ބޭނ ެއ ެވ ެ. މި އ ަދ ު އެމީހުނ ްގ ެ
މ ަގ ުބ ޫލ ު އ ެއްކަލ ަ ދ ެ ޝޭ ޚުނ ް އ ެތި ބީ،
ރި ހަޔ ަށ ްލ ާ ރ ާނބާފ ަތ ްބ ުރި ޔ ަށ ް ވާގ ޮތ ް
ނި މ ުނީ މ ާ ރި ހަކ ައްކ ައި ވެފ ައ ެވ ެ.
ކާނ ް ނ ެތ ެވ ެ. ބޭނުމ ެއ ް ފ ަތ ުގ ެ
ކ ަމުނ ުދި ޔ ަތ ާނގ ައި ތަށީގ ެ އ ެއްފަރ ާތުގ ައި
އެންމ ެ ފ ަހުނ ް ވެސ ނުބ ޭއ ްވި އ ެވ ެ.
ް
މ ޭޒުމ ަތި ނ ް، ތ ަޅުންމ ައްޗ ަށ ް އ ެއ ްލާލީއ ެވ ެ.
ީ ީ ް
ވި ސނ ާ ބަޔަކ ަށ ް މި ހަގގ ަތްތ ަކ ުގ ެ ކ ުރި މަތގ ައި އި ސްތި އ ުފާދފ ައި އ ެތި އ ްބެވ ގޭގ ައ ެވ ެ.
ީ ީ
ޢި ބްރަތްތ ަކ ެއ ް ނުވ ޭހ ެއްޔ ެވ ެ؟
އިސް ލާމްދން ފޮހެލުމުގ ެ ހަނގުރާމ ަ- ކުރޔށް ގެންދޔ ގޮތް:
ި ަ ި ަ ީ
އި ނގި ރޭސނ ްގ ެ
ީ އި ސްވ ެ މި ދަންނަވ ާލ ެވ ުނީ ،
މ ަހުޖަނުންނ ާއި ، ފ ައ ްޅި ތ ަކ ުގ ެ ފ ާދި ރީ ނ ް، ދި ވެހނ ްގ ެ
ި
މި އ ުފ ެއ ްދި ގ ޮތ ާއި ، ގ ުޅުންތ ައ ް މީހުންނ ާއި ،
އި ހާނ ެތި ހ ަނގުރާމަޔ ަށ ް ތ ައ ްޔާރ ުވި ގ ޮތ ެވ ެ. ދެނ ްމި
ދަންނަވާލ ަނީ ، މި ކ ަމުގ ައި ، ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ވި ސނ ުމ ާ
ް
ކ ުޅުމ ަށ ް، އެމީހުނ ް ކަންކަނ ް ރޭވި ގ ޮތ ެވ ެ.
ކ ޮށ ްލުމ ަށ ް ތ ެދ ުވި ދި ވެހ ރ ާއްޖ ެ ސންނާފ ަތި
ު ި
ބޭނުނ ްކުރާނ ެ އ ުކ ުޅުތ ައ ް މީހުނ ް، އ ެ ކަމ ަށްޓަކ ައި
ލި ޔެފ ައި ވ ަނީ ރަޝޔ ާގ ެ ލި ޔުނ ްތ ެރި އ ެއްކ ަމުގ ައި ވ ާ
ި
”ގެނެޝާޕ ް“ ލި ޔެފ ައި ވ ާ ފ ޮތ ެއްގ ަ އ ެވ ެ. ވ ެރި ކަމ ެއ ް
91
- 21. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
އ ަތުލ ައި ގ ަތުމ ަށ ް ނި ކުންނަ ބަޔ ަކ ު، އެކ ަމުގ ައި ގެނ ްގ ުޅެނ ްވި ހލ ަތ ްތ ެރި އ ުކ ުޅުތ ައ ް އެފ ޮތުގ ައި
ީ
ލި ޔެފ ައި ވ ެއ ެވ ެ. މި ތ ާނގ ައި ފާހަގ ަ ކ ޮށްލަނ ް ޖެހ ޭ އ ެހެނ ް ނ ުކ ުތ ާއ ެއ ް އެބ ަ އ ޮތ ެވ ެ. މި ފޮތަކީ،
ޔޫރަޕ ްގ ެ އި ންސފ ަށ ް ލޯބިކުރ ާ ބ ައ ެއ ް އި ލ ްމ ުވ ެރި ނ ްވެސ އ ެ ފ ޮތާމ ެދ ު ފ ާޑ ު ވި ދ ާޅ ުވ ާ ފ ޮތ ެކ ެވ ެ.
ް ާ
އެއ އޭގ ައި ދފ ައި ވ ާ ނުބ ައި ނުލ ަފ ާ ޚިޔ ާލުތ ަކ ުގ ެ ސަ ބ ަބުންނ ެވ ެ. އެފ ޮތުގ ައި ބުނެފ ައި ވ ާ ގޮތ ަށ ް
ީ ީ
ގ ައުމ ެއްގ ައި ބަޔ ަކ ު ކަންތ ައްތ ައ ް ކުރަނ ް ފަށ ައި ފި ނަމ ަ ދުވަހ ަކ ު އަރައި ނުގަނެވޭނ ެ ފި ތުނައ ާއި
ފަސދ ައި ގ ެ ފުންވ ަޅުގ ަނޑަކ ަށ ް އެގ ައުމ ެއ ް ވ ެއ ްޓި އި ނ ްދި ރާސްވާނެތީއ ެވ ެ. އ ެހެންކ ަމުނ ް
ާ
ބ ައ ެއ ް ލި ޔުނ ްތ ެރި ނ ް މި ފ ޮތ ުގ ެ ނުބ ައި ޚިޔ ާލުތ ަކ ުގ ެ ނުރައ ްކ ާތ ެރި ކަނ ް ބ ަޔާނ ް ކުރައްވ ައި
ވި ދ ާޅުވ ަނީ ، އ ެ ފޮތަކީ، އ ޭޝޔ ާގ ެ ތަރައްޤވ ަމުނ ް އަންނަ ގ ައ ުމ ު ތ ަކ ުގ ެ ހ ަލާކ ަށ ް ޓަކ ައި
ީ ި
މި ހ ަދާފ ައި ވ ާ ނި އ ުކ ުލި ޔ ަރ ބޮމ ެއްކ ަމުގ ައ ެވ ެ. ކޮންމެޔަކަސް، ދި ވެހނ ްގ ެ އ ަދ ާވ ާތ ްތ ެރި ނ ް،
ި
ފ ޮތުގ ައި ބުނެފ ައި ވ ާ ގޮތ ަށ ް ކަންތ ައްތ ައ ް ކުރަނ ްފ ެށި އ ެވ ެ.
3 ނޮވ ެމްބ ަރ 6002ގ ައި އި ންފޮމ ޭޝަ ނ ް މި ނި ސޓަރ ު އ ަލ ްއުސްތާޛ ު މުޙަންމ ަދ ު ނަޝދ ު
ީ ް
ގ ައ ުމ ާ މ ުޚާޠ ަބ ުކުރައ ްވ ާ ދ ެއ ްވި 02 މި ނި ޓ ުގ ެ އ ަސަ ރުގަދ ަ ތ ަޤ ުރީ ރުގ ައި މި ފ ޮތ ާބެހ ޭ ވަރަށ ް
އެފ ޮތުގ ައި ހަދަނ ް ބުނެދފ ައި ވ ާ ވަރަށ ް ގި ނަ
ީ ގި ނަ ތ ަފ ްޞލުތ ައ ް ހމަނ ުއ ްވާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ.
ި ީ
އ ޭގ ެތެރޭގ ައި ހމެނ ެނީ ، ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ހިތްތ ަކ ާ
ި މަކަރުތ ަކ ުގ ެ ތ ަފ ުސލ ު ކިޔާދ ެއ ްވި އ ެވ ެ.
ީ
ކ ުޅެނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރާނެގ ޮތ ެވ ެ. ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ އި ޙްސސތ ައ ް ބަދ ަލ ު ކުރާނ ެ ގ ޮތ ެވ ެ.
ާ ް
ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ވި ސނުނ ް ތަޣ ައްޔަރ ު ކުރާނ ެ ގ ޮތ ެވ ެ. މ ާހެޔ ޮ އެދޭބ ައ ެއްކ ަމުގ ައި ވ ެގެނ ް
ް
ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ގާތ ަށ ް ގޮސ ބުރަކަށގ ައި ފި ރ ުމ ާ، އެމީހުންނަށ ް ނ ުވ ެ ހުންނަ ކަންކ ަމާމ ެދ ު
ީ ް
އި ނ ްތި ހާޔ ަށ ް ދެރަވާކަމ ަށ ް ބުނ ެ ހިތާމ ަވ ެރި މޫނ ު ދ ެއ ްކ ުމ ާއި ، އ ަދި އެކަންކަމ ަށ ް ސަ ރ ުކާރ ު
އި ހ ްމ ާލ ުވާކަމ ަށ ް ބުނ ެ، ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ޝުޢޫރުތ ައ ް ކ ައ ްކ ާލުމ ެވ ެ. މި ގ ޮތުނ ް އެފ ޮތުގ ައި ބ ަޔާނ ް
ކ ޮށްފ ައި ވ ާ މަކަރ ުވ ެރި ބ ައ ެއ ް އ ުކ ުޅުތ ައ ް މި ތ ާނގ ައި ނ ޯޓ ު ކ ޮށ ްލާނަމ ެވ ެ.
ހ- ސަ ރ ުކާރުގ ައި ހ ުރި އ ުނި ވި ދުތ ައ ް ހޯދ ައި ގެނ ް އެތަންތަނ ް ބޮޑ ެތި ބާގ ަނޑ ުގ ެ ގ ޮތުގ ައި
ރައ ްޔި ތުންނަށ ް ދ ެއ ްކުނ ް. )މި ސާލުފ ަޅ ުގ ެ ދ ަތި ކަނ ް ހ ުރި ބ ައ ެއ ް ރަށްރަށ ުގ ެ ވާހަކ ަ
02
- 22. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ދ ެއ ްކުނ ް(
އ ަނި ޔ ާއ ާއި ކަރުނަޔ ާއި ލ ެއި ނ ް ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ޖ ަޒ ުބ ާތުތ ަކ ާކ ުޅުނ ް. )މި ސާލ ު ބ ައ ެއ ް ށ-
މަޖ ައ ްލާތ ަކުގ ައި ޝާއި ޢ ުކުރ ާ ބ ައ ެއ ް ފ ޮޓޯތ ައ ް(
ނ- ރައ ްޔި ތުންނަށ ް ބޭނުންޖެހފ ައި ވ ާ ބ ައ ެއްކަންތ ައްތ ައ ް ސަ ރ ުކާރުނ ް ކ ޮށްދެވ ޭތ ޯ މ ަސަ އްކ ަތ ް
ި
ކ ުރި ޔަސް، އ ަޑި އ ަޑި ނ ް ބ ައ ެއ ް ކަހަލ ަ ފި ތުނަތ ައ ް އުފ ައްދ ައި ގެނ ް، އެކަނ ް ވި ޔ ަ ނުދފ ައި ،
ީ
އެކަނ ް އ ެ ނުވީ، ސަ ރ ުކާރ ު ފ ޭލި ވެފ ައި ވާތކ ަމުގ ައި ރައ ްޔި ތުންނަށ ް ދ ައްކ ައި އެގޮތ ަށ ް
ީ
) މި ސާލ ު: ސނާމގ ައި ހ ާލުގ ައި ޖ ެހުނ ު މީހުނ ްގ ެ ހާލ ަތ ު. ކ ޮޅ ުފ ުށި
ު ީ ވި ސނައި ދި ނުނ ް.
ް
ފަދ ަ ރަށްރަށ ުގ ެ ޕްރޮޖ ެކ ްޓްތ ައ ް ހ ުއ ްޓުވ ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ތެރޭނ ް ބަޔަކ ަށ ް ބ ައ ެއްކަހަލ ަ ނުބ ައި
ީ
ވި ސނުންތ ައ ް ފޯރުކ ޮށްދީގެނ ް އެމީހުނ ް ނި ކުމ ެ ހަރަކ ާތ ްތ ެރި ވ ެގެނ ް. ބޭނުމަކ ސނާމ އަރ ާ
ީ ު ީ ް
މި ހ ާ ދުވަސވީއި ރ ުވެސ ބޯހިޔާވަހ ކަމ ެއްނ ެތި އެމީހުނ ް އުޅ ޭހ ާލ ު ނި ކަނ ް ދ ެކެބ ަލާށ ޭ،
ި ް ް
ސަ ރ ުކާރަށ ް އ ަސަ ރ ެއ ްވެސ ނ ުކުރެޔ ޭ، މި ކަހަލ ަ ވާހަކ ަ ދ ައްކ ައި ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ ހިތުގ ައި
ް
ނަފުރަތ ު އ ުފ ެއ ްދުނ ް(
މުއ ައ ްސަ ސތަކ ަށ ް އ ައި ބ ު، ހ ުތުރ ު ނަންތ ައ ް ބޭނުނ ް
ާ ރ- ގ ައ ުމ ުގ ެ ސަ ލާމ ަތ ާބެހ ޭ
ކުރަނ ްފ ެށުނ ް. )ބޭނުމަކީ، ކ ުށ ްކުރުނ ް އި ތުރުކ ޮށ ް ރައ ްޔި ތުންނަށ ް އ ަމާންކ ަމ ާއި ، ސަ ލާމ ަތްކަނ ް
ހޯދ ައި ދި ނ ުމުގ ައި ސަ ރ ުކާރ ު ފ ޭލ ްވެފ ައި ވާކަނ ް ރައ ްޔި ތުންނަށ ް ވި ސނައި ދި ނުނ ް(
ް
ބ- ވ ެރި ނ ްގ ެ ހ ައި ބ ަތ ާއި ޤަދަރ ު ކ ަނޑ ުވ ާލުނ ް. )ބޭނުމަކީ، އ ޭގ ެ ސަ ބ ަބުނ ް، ޤާނޫނ ާއި
އުސޫލުތ ައ ް މ ުގުރ ާ ރައ ްޔި ތ ެއ ް އ ުފ ެދި ، ލ ަދ ުވ ެތި ކ ަމ ާއި ، ރީ ތި އ ަޚ ްލ ާޤ ުގ ެ ސފަތ ައ ް ނ ެތި ގޮސް،
ި
މ ުޅި ގ ައ ުމ ު ފި ތުނައި ގ ެ ހަލަބ ޮލި ކަމ ެއ ްގ ެ ތެރެޔ ަށ ް ވ ައ ްޓ ާލުނ ް. ކޮންމ ެ ފަދ ަ ކަމ ެއ ްވެސ
ް
ކ ޮށ ްފާނ ެ ފަދ ަ ރަޙ ްމ ު ކުޑަބަޔަކ ަށ ް ރައ ްޔި ތުނ ް ހ ެދުނ ް(
12
- 23. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ޅ- ގ ައ ުމ ުގ ެ އި ޖ ުތި މާޢ އ ަގުތ ަކ ާއި ގ ައުމ ރަމ ްޒުތ ަކ ުގ ެ ކަރ ާމ ާތ ް ވ ެއ ްޔ ާ މޮޑ ެލުނ ް. )މި
ީ ީ
ސާލ ު: ރީ ތި ބ ަހުނ ް ވާހަކ ަ ދ ެއ ްކ ުމ ުގ ެ ބަދ ަލުގ ައި ހ ަޑި ހ ުތުރ ު ބ ަހުނ ް ވާހަކ ަ ދ ެއ ްކުނ ް/ ގ ައުމ
ީ
ސަ ލ ާމ ް/ގ ައުމ ދި ދ ަ/ ރައސުލ ްޖ ުމ ްހ ޫރި އ ްޔ ާގ ެ އޮފސ ފަދ ަ ތަންތަނ ުގ ެ ހ ައި ބ ަތ ު ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ
ީ ް ީ ީ
ހިތްތ ަކުނ ް ފ ުހ ެލުނ ް(
ކ- ”އ ަނި ޔ ާވ ެރި “ ”ޚ ުދ ުމ ުޚ ުތާރ ު“ ފަދ ަ ނަންތ ައ ް ގި ނަގި ނައި ނ ް ބޭނުންކ ޮށ ް ރައ ްޔި ތުނ ްގ ެ
ހިތްތ ަކުގ ައި ވ ެރި ންނާމ ެދ ު ނަފުރަތ ުގ ެ އ ަލި ފާނ ް ރ ޯކުރުނ ް. )ބޭނުމަކީ، ވ ެރި ނ ް ދ ައްކ ަވ ާ ވާހަކ ަ
އަހަނ ް ބޭނުނ ްވ ާ ބަޔަކ ަށ ް ރައ ްޔި ތުނ ް ވި ޔ ަ ނ ުދި ނުނ ް/ ވ ެރި ންނަކ ރައ ްޔި ތުންނަށ ް އ ެއ ްވެސ
ް ީ
ހ ެވ ެއ ް އެދޭނ ެ ބ ައ ެއ ް ނޫންކަމ ަށ ް ވި ސނައި ދީ، ހ ުރި ހ ާ ހ ެވ ެއ ް ހ ުރި ހ ާ އި ޚ ްލާޞްތ ެރި ކަމ ެއ ް
ް
އޮތީ، ތި މާމެނ ްގ ެ ކބ ައި ގ ައި ކަނ ް، ރައ ްޔި ތުންނަށ ް ތ ަޞަ އ ްވުރ ު ކ ޮށ ްދި ނުނ ް( މި ކަންކަނ ް ކ ުރީ
ި
މި ދެންނ ެވި ފ ޮތުގ ައި ލި ޔ ެވި ފ ައި ހ ުރި މ ަގުނ ް ތަރުތީބުންނ ެވ ެ.
ހަރުކަށކަމާއ ގަދަބދަވކަން ކުރޔށްނެރުން:
ި ަ ަ ި ި ި
މި ފަދ ަ ކަންކަނ ް ކ ުރި ޔ ަށ ް ދ ާއި ރ ު، މި ކ ަމ ާ ހިތްހަމ ަ ނުޖެހ ޭ ރައ ްޔި ތުނ ްވެސ އެމީހުނ ްގ ެ ޚިޔ ާލ ު
ް
ބޭނުނ ްވާނ ެއ ެވ ެ. ފ ާޅުކ ޮށްލަނ ް
ފި ރި މީހ ާ އަކ ފ ުލުހަކ ަށ ް ވާނަމ ަ
ީ
އޭނ ާ އ ަށ ް އ ަނބދ ަރި ނ ް ގާތ ަށ ް
ި
ފަނ ްސަ ވސ
ީ ް ވި ހ
ި ނާދ ެވި
ފ ާއި ތ ުވ ެގެނ ް ދ ާއި ރ ު، ދުވަސ
ް
އެކ ަމ ާ ކަންބ ޮޑ ުވ ާ ޅަދ ަރީ ންނ ާއި
އ ަނބނ ް ތި ބޭނ ެއ ެވ ެ. އެމީހުނ ްގ ެ
ި
ޝުޢޫރުތ ަކ ެއ ް ހުންނާނ ެއ ެވ ެ.
22
- 24. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ދ ަރި ފުޅަކީ، ސފ ައި ނ ްގ ެ މހަކ ަށ ްވާނަމ ަ، އޭނ ާގ ެ އ ަބްރަށ ް ޢި އްޒަތ ަށ ް އަރައި ، ބޮޑ ެތި
ީ ި
ހ ާނީ އްކަތ ަށ ް ކުރ ާއި ރ ު، ލަގ ޮނޑި އ ަށ ް ކ ެތްނ ުވ ާ މ ައި ންބަފ ައި ނ ް ތި ބޭނ ެ އ ެވ ެ.
ރ ޯ ހ ުތުރ ު އ ައި ބ ު އ ަބުރަހ ަތ ު ގ ެފ ުޅ ު މ ުގުރަނ ް މ ައ ްކާޔ ަށ ް އ ެރި ހެނ ް، ހ ަތި ޔާރ ާ ބާރ ާއ ެކ ު،
ބަސތ ައ ް ގޮވ ަމުނ ް، ޅ. ނައި ފަރަށ ާއި ، ރ ާއްޖ ޭގ ެ އ ެހ ެނި ހެނ ް ބ ައ ެއ ް ރަށްރަށ ަށ ް އަރައި ގެނ ް
ް
ދި ޔ ައި ރ ު، އ ެ ފަދ ަ އ ަނި ޔ ާވ ެރި އުސޫލުތ ައ ް ދ ެކެނ ް ބޭނުންނ ުވ ާ ބަޔ ަކ ު ތި ބޭނ ެއ ެވ ެެ.
އެކަމ ަކ ު ވ ެރި ކަނ ް ނި ގުޅ ައި ގ ަތުމ ަށްޓަކ ައި ހނ ްގ ެމުނ ް މި ދ ާ ޙަރަކ ާތުގ ައި މި ފަދ ަ އ ަޚ ުލާޤ ެއ ް ހ ުރި
ި
ހަމ ަ ކޮންމ ެ މހަކ ަށ ް ޖ ެހ ެނީ ހ ައ ްޕ ު ކޔ ައި ގެނ ް ހުންނ ާށ ެވ ެ. އ ެ ފަދ ަ މީހުންނަށ ް ވ ަނީ ފަހ ަށ ް
ި ީ
ޖ ެހެނ ް މ ަޖ ުބޫރ ު ކ ޮށްފ ައ ެވ ެ. ކ ުރި ޔ ަށ ް ނެރެފ ައި ވ ަނީ ، ކަޓަރ ާ ވ ަޅި އ ެވ ެ. ދަގ ަނޑ ާ ލ ަޓި ބ ުރި އ ެވ ެ.
ގަދ ަ އ ަޑ ާއި ، ގ ޮތ ެއ ް ފ ޮތ ެއ ް ނ ެތުމ ެވ ެ. ބ ައ ެއ ް މި ސާލ ު ބ ައްލަވ ައި ލ ައ ްވ ާށ ެވ ެ!
04އ ަށ ްވުރ ެ ގި ނަ ފ ުލ ުހުންނަށ ް ޖި ސްމ ާނީ ގ ޮތުނ ް ބ ޮޑ ެތި އ ަނި ޔާތ ައ ް ދފ ައި ވ ެއ ެވ ެ.
ީ ހ-
އެތ ައ ް ސފ ައި ންނ ެއ ްގ ެ ގުނަންތ ައ ް ބންދ ައި ، ލ ޭ އޮހޮރާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ.
ި ި ށ-
ނ- ޅ. ނައި ފަރަށ ް ވ ަޅި ޔ ާއި ކަޓަރ ު ހފ ައި ގެނ ް ގަދަކ ަމުނ ް އަރާފ ައި ވ ެެއ ެވ ެ.
ި
ރ- އއ. ތ ޮއ ްޑ ޫގ ެ ކަރ ާ ނުގ ަތުމ ަށ ް އ ެމްޑ ޕީގ ެ ހަރ ުގ ެ ތ ަކުގ ައި ރަސމކ ޮށ ް އި ޢ ުލާނުކ ޮށ ް
ް ީ ީ
އަނ ްނި އ ާ އެކަމ ަށ ް ކ ެމްޕޭނުކ ޮށްފ ައި ވ ެއ ެވ ެ. )ތ ޮއ ްޑ ޫ ހ ޮޅުއަށގ ައި އި ނ ް މުސްކ ުޅި ޔ ަކ ު،
ީ
ދި މާޔ ަށ ް އ ެއްޗ ެއ ް ބުނ ެގެންނ ެވ ެ.
32
- 26. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ރއްޔތުން އޙ ްސާ ސް ކުރާނ ެ މައ ްސަ ލތއ ް އުފެއްދުން:
ަ ަ ި ަ ި
މި އީވެސ ވަރަށ ް ބާރަށ ް ކ ުރި ޔ ަށ ް ގެނ ްދާނ ެ ކަމ ެކ ެވ ެ. މި ކަނ ްކުރ ާ ގޮތަކީ، ސަ ރ ުކާރަށ ް
ް
ފ ުއްދ ައި ނުދެވ ޭ އަސާސ ކަންތ ައްތ ަކ ެެއ ް ހ ުރި ކަނ ް ރައ ްޔި ތުންނަށ ް ދ ެއ ްކުމ ަށްޓަކ ައި ، އެފަދ ަ
ީ
މ ައ ްސަ ލަތ ަކ ެއ ް ފެންމ ަތި ކުރަނީ އ ެވ ެ. ނުވަތ ަ ސަ ރ ުކާރުނ ް ހ ައ ްލުކ ޮށްދޭނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ްކުރ ާ
އެފަދ ަ މ ައ ްސަ ލަތަކ ަށ ް އެކ ގ ޮތްގ ޮތުނ ް ހުރަސ އަޅ ަނީ އ ެވ ެ.
ް ި
52
- 27. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
1- ހުރ މައ ްސަ ލތއ ް ހައްލުވޔ ނުދނުން:
ި ި ަ ަ ަ ި
މި ސލަކ ަށ ް، ސނާމގ ައި ހ ާލުގ ައި ޖ ެހުނ ު މ. ކ ޮޅ ުފުށީގ ެ ރައ ްޔި ތުނ ް ފުދ ެއ ެވ ެ. އެރަށ ް
ު ީ ާ
ބނ ާކުރުމ ަށ ް ސަ ރ ުކާރުނ ް ވަރަށ ް އަވަސ ގ ޮތ ެއްގ ައި ޕްލޭނ ެއ ް އ ެކުލަވ ައި ލި އ ެވ ެ. ބޭރ ުގ ެ
ް ި
ބަޔ ަކ ާ މ ަސަ އްކ ަތ ް ހ ަވ ާލ ު ކ ުރި އ ެވ ެ. ނަމ ަވެސް، ރަށ ުގ ެ ވަރަށ ް މ ަދ ު އަދަދ ެއ ްގ ެ ބ ައ ެއ ްގ ެ
ވި ސނ ުމ ާ ކ ުޅ ެ އެމީހުނ ް ކ ުރި ޔ ަށ ް ނެރ ެގެނ ް މ ަސަ އްކ ަތ ް ހ ުއ ްޓ ުވ ާލި އ ެވ ެ. ބޭނުމަކީ، މި ހ ުރި ހ ާ
ް
ދުވަސވ އި ރ ުވެސ އ ެނި ކަމ ެތި ރައ ްޔި ތުންނާމ ެދ ު ސަ ރ ުކާރުނ ް ވި ސނާފ ައ ެއ ް ނެތ ޭބުނ ެ
ް ް ް ީ
އެމީހުނ ްގ ެ ޖ ަޒ ުބ ާތުތ ަކ ާކ ުޅުމ ެވ ެ. މި ޝުޢޫރުތ ަކ ުގ ެ އެހގ ައި އެމީހުނ ްގ ެ ވ ޯޓ ު ތި މާމެންނަށ ް
ީ
ވޭނ ާއި ހިތ ް ނުތަނަވަސކަންމަތ ރައ ްޔި ތުނ ް ގި ނަ ދުވ ަހ ު ބ ައި ތި އ ްބުމ ެވ ެ.
ީ ް ހ ޯދުމ ެވ ެ.
ކ ަނދ ޮޅ ުދ ޫގ ެ ރައ ްޔި ތުންނާމ ެދުގ ައި ވެސ މި ހ ާ މަކަރ ުވ ެރި ރޭވުންތ ައ ް ހނ ްގާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ.
ި ް
62
- 28. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
2- މައ ްސަ ލ އުފެއްދުން:
ަ
ދ ުނި ޔ ޭގ ެ ބ ާޒާރުގ ައި ތ ެލ ުގ ެ އ ަގ ު އ ުފ ުލި ގެނ ް ދި ޔ ަ ވ ަގ ުތ ެވ ެ. ނި ސބ ަތުނ ް މި ސަ ރަހ ައ ްދުގ ައި
ް
އޭރ ުވެސ ތ ެލ ުގ ެ އ ަގ ު އެންމ ެ ހެވ ދި ވެހ ރ ާއްޖޭގ ައ ެވ ެ. އެކަމ ަކ ު، ތ ެލ ުގ ެ އ ަގ ު ދ ަށްކ ޮށްދޭށ ޭ
ި ީ ް
ތ ެލ ުގ ެ އ ަގ ު ދ ަށ ް ބުނ ެ ކާރ ު ދ ުއ ްވ ާ ބ ައ ެއ ް މީހުނ ް ލ ައްވ ައި މ ުޒާހަރ ާއ ެއ ް ކުރ ުވި އ ެވ ެ.
ނ ުކުރެވޭނ ެ ކަނ ް މި ކަންކަނ ް އ ަޑި އ ަޑި ނ ް ރ ާވ ާ މީހުނ ް ދަންނާނ ެއ ެވ ެ. ނަމ ަވެސ ކާރ ު ދ ުއ ްވ ާ
ް
މީހުނ ް ރ ުޅި އަރ ުވ ާލ ެވި އްޖ ެއ ްޔ ާ އ ެހ ާސލްވ މި ކަންރޭވި މީހުނ ްގ ެ ހަގގ މ ަގ ުސަ ދ ެވ ެ.
ީ ީ ި ީ
މުދ ައ ްރި ސނ ްގ ެ މުސރައި ގ ެ ހ ަޅ ުތާލަކީވެސ އެފަދ ަ ކަމ ެކ ެވ ެ. ވަޒރުނ ްގ ެ މ ަޖި ލީހުނ ް އެކަނ ް
ީ ް ާ ު
އޮތ ވަކ ގޮތަކ ަށ ް ނި ންމ ަވާފ ައ ެވ ެ. އެނޫނ ް ފަރ ާތްތ ަކުނ ް ވެސ އެގޮތ ަށ ެވ ެ. ނަމ ަވެސ
ް ް ި ީ
ފި ނޭންސ މި ނި ސޓަރަކ ަށ ް ހުންނ ެވި ބ ޭފ ުޅ ެއ ްގ ެ އ ަތ ްޕުޅ ަށ ް މ ުގ ޫ އެރ ުމ ާ ހސާބުނ ް ދެނ ް
ި ް ް
ކަންވ ގ ޮތ ް އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް އެންމެނ ްވެސ ދަންނަމ ުއ ެވ ެ.
ް ީ
ކ ުޅ ުދ ުއ ްފުށ ނަރުދ ަމ ާގ ެ މ ައ ްސަ ލ ަވެސ ހަމ ަ މި ފަދ ައ ެވ ެ. ވީމ ާ، މި ފަދ ަ އ ަޑި ނުބ ައި އެތ ައ ް
ް ީ
ރޭވުންތ ަކ ެއ ްގ ެ އ ޮއި ވަރުގ ައި ބ ައ ެއ ް ރައ ްޔި ތުންޖެހި، މ ުޅި ގ ައ ުމ ު ފަސދ ަވ ެ ހ ަލ ާކުވ ަނީ އ ެވ ެ.
ާ
ގ ާސމ ު ބުނުއްވ ބޔކ ު ވިސް ނއދނ ކަމަށް:
ަ ި ި ީ ީ ަ ަ ި
މި ފ ޮތ ް މި ހާތަނަށ ް ވި ދ ާޅ ުވި ކޮންމ ެ ބ ޭފުޅަކ ަށ ްވެސ އ ެނގި ވަޑ ައި ގަންނަވާނ ެ އ ެވ ެ. މި
ް
ރޭވުންތަކަކ ދުރ ު ރޭވުންތ ަކ ެކ ެވ ެ. ފުނ ް ރޭވުނ ް ތ ަކ ެކ ެވ ެ. އި ޔ ަހ ޫދި ރޭވުންތ ަކ ެކ ެވ ެ. ގ ާސމ ު
ި ީ
ބ ުނީ އޭނ ާ ގ ައ ުުމ ުގ ެ ވ ެރި ކަނ ް ބަދ ަލ ު ކުރަނ ް ތ ެދުވ ބަޔ ަކ ު ބުނ ެގެންކ ަމުގ ައ ެވ ެ. އޭނ ާ ގާތ ަށ ް
ީ
ދި ޔަމީހުނ ް އި ސްވ ެ ދެންނ ެވި އްޖ ެއ ެވ ެ. ޚ ާއ ްޞަ ކ ޮށ ް މަޝްހޫރ ު ޑ އ ޯ ސަ އްޕ ޭއ ެވ ެ. އ ަދި ވ ެލ ް
ީ
ޒި ނީ އ ެވ ެ. ފ ަހުނ ް ސަ އްޕ ޭ ލަންޑަނުގ ައި ހ ުރީ ވެސް، ގ ާސމ ު މަހ ަކ ު 04 ހ ާހ ުގ ެ މުސރައ ެއ ް
ާ ި
72
- 29. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
ދީގެންނ ެވ ެ. ހަމ ަ އެކ ަނި ވ ެރި ކަނ ް އ ަތުލ ައި ގ ަތ ުމ ުގ ެ މ ަސަ އްކ ަތ ް ކުރުމ ަށ ެވ ެ. މީގ ެ ފަހ ަތުގ ައި
ފޮރ ުވި ފ ައި ވ ާ ލާދީނީ އެޖެނ ްޑ ާ ގ ާސމ ަށ ްވެސް، އ ަދާލ ަތ ުގ ެ އި ސްވ ެރި ންނަށ ްވެސ ނޭނގ ެނީ
ް ި
ނޫންނަމ ަ، ދެނ ް އެމީހުންނަށ ް ވެފ ައި މި ތި ބ ަ ކަމ ަށ ް ވަރަށ ް ބޮޑ ަށ ް ބުރަވ ެވ ެއ ެވ ެ.
ގ ޮތ ާއި ، ހިތ ުގ ެ ނި ޔ ަތ ާއި ، މ ެދ ު އ ަޅުގ ަނޑުމެނ ް ވަކ އ ެއްޗ ެއ ް ނުދަންނަވ ާ ތި ބަބ ޭފ ުޅުންނަށ ް
ި
ދޫކ ޮށްލަމ ެވ ެ......!!؟؟
ޖާހލ ު ވެރޔކ ު ގެނއުމުގ ެ ބޭނުން:
ަ ި ަ ި
ހުޅ ަނގ ުގ ެ އ ެޑެނ ްޑާގ ައި ދނ ާ ދުރ ުހ ެލި ، ޖާހިލ ު ވ ެރި ޔ ަކ ު، ގ ައުމ ެއ ްގ ެ ވ ެރި ކަމ ަށ ް ގެނައ ުމ ުގ ެ
ީ
ބޭނުމަކީ، އެމީހ ެއ ްގ ެ ބޮލ ަށ ް ވަދ ެގެނ ް ބޭނުނ ް ގޮތަކ ަށ ް ގާނޫނުތ ަކ ާ އުސޫލުތ ައ ް ބަދ ަލ ު
ކުރުމ ެވ ެ. އެމީހުނ ް ބޭނުނ ް ފި ކުރުތ ަކ ާއި ދންތ ަކ ާއި ސަ ގާފ ަތްތ ައ ް އެތަނ ެއްގ ައި ފ ަތުރަައި ،
ީ
މަޞލަޙ ަތ ު ނަގ ާލުމ ެވ ެ. ރައ ްޔި ތުނ ް ބކ ަ ހ ާލުގ ައި ޖ ެއްސމ ެވ ެ. ޚ ާއ ްޞަ ކ ޮށ ް އި ސްލ ާމ ް ދނ ް
ީ ު ި ް
އ ޮތ ް ގ ައުމ ެއްގ ައި ނަމ ަ މި ކަހަލ ަ ބަދ ަލ ު ތަކ ަށްފ ަހ ު ދެނ ް އ ުފެދ ެނީ ޓެރަރި ސްޓ ް ހަމ ަލާތ ަކ ެވ ެ.
ނަތީޖާއަކ ގ ައ ުމ ު ފަގރ ުވ ެ ރައ ްޔި ތުނ ް ބކ ަހ ާލުގ ައި ޖ ެހުމ ެވ ެ. ޢި ރ ާޤ ު، އ ަފ ްޣާނ ް މި ސލަކ ަށ ް
ާ ި ީ ީ
މި ހާރ ު ހ ެއްޔ ެވ ެ؟ ފުދ ެއ ެވ ެ. އެތަންތަނުގ ައި މި ނި ވަންކަނ ް އޮތ ކ ުރީ ގ ައި ހ ެއްޔ ެވ ެ؟
ީ
82
- 30. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
މިސު ވާލުތއ ް ނުއުފެދޭތަ؟
ަ
އި ބްރާއަކީ، އ ެއ ްވެސ ވަޒީފ ާއ ެއ ް އ ަދ ާ ނ ުކުރ ާ، އ ަދި ޚ ާއ ްޞަ އެހީތ ެރި ކަމ ަށ ް ބޭނުނ ްވ ާ ވަކނ ް
ި ް
ހ ުރި ހަމ ަ އެންމ ެ ފަރުދ ެކ ެވ ެ. އެކ ަނި މ ާއެކ ަނި ހ ުރި މީހ ެކ ެވ ެ. ފ ުރި ހަމ ަ އި ންސނ ެއ ްގ ެ
ާ
ބ ައި ކުޅަބ ައ ެވ ެ.
ޑރ. ހ ަސަ ނ ް ސަ އދަކީ، ވެސ ވި ޔ ަފ ާރި ވ ެރި އ ެއ ް ނޫނ ެވ ެ.
ް ީ
އަނ ްނި އަކީ، ތަންކ ޮޅ ެއ ް ކ ުރި ނ ް ރި ޒ ޯޓ ް ވި ޔ ަފ ާރި ކ ޮށ ް އ ުޅުނ ު މީހ ެކ ެވ ެ. ބ ޮޑ ު ހިތި ،
ކުޑ ަ ހިތި ، އ ެއްލ ައި ދ ޫ ކަހަލ ަ ރި ޒ ޯޓ ު ތ ަކ ެވ ެ. އެކަމ ަކ ު މި އ ަދ ު އޭނާއަކީވެސ ހަމ ަ އެކ ަނި
ް
މ ަގުމަތގ ައި ދުވަނ ް ނި ކުމ ެ ހ ުރި މީހ ެކ ެވ ެ. ސުވާލަކީ، މި ކަހަލ ަ ބަޔ ަކ ު، އ ެއ ްދުވ ަހ ު،
ީ
އި ނގި ރޭސ ވި ލ ާތ ު ލަންޑަނުގ ައި ، އަނ ެއ ް ދުވ ަހ ު އެމ ެރި ކ ާގ ެ ވ ޮޝންޓަނުގ ައި ، ނ ޫނީ
ި ި
އޮސްޓްރޭލި ޔ ާގ ެ ސޑ ްނީ ގ ައި ، އަނ ެއ ް ދުވ ަހ ު އ ައ ްޑޫގ ައި ، ހުވ ަދޫގ ައި ، އ ުދ ުހ ެމުނ ް އެދ ަނީ
ި
ކޮނ ްތ ާކުނ ް ހ ޯދ ާ ފ ައި ސތ ަކ ެއ ްހ ެއްޔ ެވ ެ؟ މި ސުވ ާލ ު ދި ވެހ ރައ ްޔި ތުނ ް ނ ުކުރަމ ު ހ ެއްޔ ެވ ެ؟
ި ާ
ކުރަންޖ ެހ ެއ ެވ ެ.
92
- 31. އަހަރެމެންނަށ ް މި ދ ެވ ެނީ ކޮނ ްތާކ ަށ ް
04 މލޔން ޕައުންޑްގ ެ ވޔފާރީ:
ި ަ ި ި ަ
އި ނގި ރޭސ
ި ގ ޮތުގ ައި ، އ ެނގި ފ ައި ވ ާ މި ހާތަނަށ ް
ފ ައ ްޅި ތ ަކުނ ް އ ެމްޑ ޕއ ަށ ް 04 މި ލި ޔަނ ް ޕ ައުނ ްޑ ު
ީ ީ
ކ ަނޑައ ަޅާފ ައި ވ ެއ ެވ ެ.
އި ބްރާއ ަށ ް 0081 މި ލި ޔަނ ް ޔ ޫރ ޯ ދފ ައި ވ ެއ ެވ ެ.
ީ
ހ ަނދުމ ަފ ުޅ ު ހުންނާނ ެ ފަދ ައި ނ ް، ރ ާއްޖޭގ ައި ބ ައި ބ ަލ ް
ދި ވެހ ބަހ ަށ ް ތަރުޖ ަމ ާ ކ ުރީ ބޯގަނ ްވި ލާގޭގ ައ ެވ ެ. މި
ި
މ ައ ްސަ ލ ައި ގ ައި އި ބްރ ާގ ެ ކ ޮއްކ ޮ ދ ައުލ ަތ ުގ ެ ކ ަމ ާބެހ ޭ
ފަރާތ ަށ ް ހ ާޒި ރުކ ޮށ ް ފި ޔަވ ަޅ ު އ ެޅުނ ެވ ެ.
މަޝްހޫރ ު ކ ުރި ސްޓި އަނ ެއްކ ަމުގ ައި ވ ާ ގ ެރީ ސްޓ ްރީ ޓ ަރ
ވ ަނީ 7002 ކ ުރީ ކ ޮޅ ު ރ ާއްޖެއ ަށ ް ޒި ޔާރަތްކ ޮށްފ ައ ެވ ެ.
އ ެމ ް.ޑީ.ޕީއ ާއި އ ެކ ު ބ ައްދ ަލ ުވުންތ ަކ ެއ ް ބ ާއްވ ަވާފ ައ ެވ ެ.
ބުނ ާ ކަމ ަށ ް ި
ތި ބ ތެރޭގ ައި އ ެމ ް.ޑީ.ޕީގ ެ އ ަދި
ނަޞރާދނަށ ް ލޯބިކުރ ާ ދި ވެހންކޮޅ ަކ ާއި ވަރަށ ް ސއްރުނ ް
ި ި ޯ ީ
ގ.ކެނ ެރީ ގޭގ ައި ގ ެރީ ބ ައްދ ަލ ުކ ުރި އ ެވ ެ. ރ ާއްޖޭގ ައި ނަޞރ ާއި ނ ްގ ެ ފ ައ ްޅި އ ެއ ް އ ެޅެނ ް
ޯ
އަންނަނީ އެންމ ެ ގޮތ ަކުންނ ެވ ެ. އެގޮތަކ އ ެމ ް.ޑީ.ޕއ ަށ ް ވ ެރި ކަނ ް ލި ބުމ ެވ ެ. އ ެމ ް.ޑީ.ޕީގ ެ
ީ ީ
އެމީހުންނަށ ް ހީވެފ ައި ވ ަނީ ޢާނ ްމ ު މެންބަރުންނަށ ް މި ކަނ ް ރޭކ ާވެސ ނުލ ަނީ ތ ޯއްޗ ެކ ެވ ެ؟
ް
އ ެމ ް.ޑީ.ޕީގ ެ އެޖެނ ްޑާއަކ އ ަދ ުގ ެ ސަ ރ ުކާރ ު ޒި ނ ްމ ާދާރ ުކުރ ުވުންކަމ ަށ ެވ ެ.
ީ
03