Vat lieu tram bit ong tuy

CHÖÔNG 29 VAÄT LIEÄU TRAÙM BÍT OÁNG TUÛY
James David Johnson
Dòch: BS. Leâ Haûi Trieàu
Nguoàn: John Ide Ingle, Leif K. Bakland, J. Craig Baumgartner. Ingle's Endodontics, 6th
edition, BC Decker Inc, Hamilton, 2008:1019-1043.
Trong quaù khöù, nhieàu vaät lieäu (VL) ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå traùm oáng tuûy (OÂT). Töø nhöõng naêm
1800 trôû veà tröôùc, caùc VL khaùc nhau nhö laù (foil) thieác, laù chì, laù vaøng, goøn cuoän taåm caùc thuoác
khaùc nhau, goã, thaïch cao, oxychloride keõm, oxyphosphate keõm, keõm oxide, paraffin, cone ñoàng,
vaø nhieàu loaïi khaùc ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå traùm OÂT. Ñoâi khi OÂT khoâng ñöôïc traùm gì caû, vaø chæ ñaët
moät hoãn hôïp ñöôïc goïi laø Hill’s stopping phía treân OÂT.[1]
Naêm 1847, Asa Hill phaùt trieån VL “Hill’s stopping”, moät hoãn hôïp cuûa bleached gutta-percha,
carbonate töø voâi vaø thaïch anh, töø ñoù söï xuaát hieän cuûa Gutta-percha (GP) nhö moät VL traùm OÂT
trong noäi nha ñaõ baét ñaàu.[2]
Naêm 1867, G. A. Bowman laàn ñaàu tieân söû duïng GP ñeå traùm bít OÂT.[1]
Naêm 1887, S. S. White Company baét ñaàu saûn xuaát cone GP ñeå baùn treân thò tröôøng.[3]
Naêm 1959, Ingle vaø Levine laø nhöõng ngöôøi ñaàu tieân ñeà xuaát chuaån hoùa duïng cuï vaø VL traùm OÂT
theo yeâu caàu cuûa hoï, GP ñaõ ñöôïc chuaån hoùa ñöôïc giôùi thieäu vôùi giôùi chuyeân moân naêm 1959 sau
Hoäi nghò Noäi Nha Quoác Teá laàn 2 ôû Philadelphia.
GP ñöôïc söû duïng cho ñeán ngaøy nay ôû nhieàu daïng, vaø vaãn laø VL ñöôïc söû duïng roäng raõi nhaát ñeå
traùm bít OÂT.
Yeâu caàu ñoái vôùi VL traùm OÂT lyù töôûng
Tieâu chuaån Grossman [4] vaø Brownle bieán ñoåi [5]:
1. Deã ñöa vaøo trong OÂT.
2. Traùm kín OÂT ôû phía beân cuõng nhö phía choùp.
3. Khoâng co sau khi ñöôïc ñöa vaøo.
4. Khoâng thaám nöôùc.
5. Kìm khuaån hoaëc ít nhaát khoâng thuùc ñaåy söï phaùt trieån cuûa vi khuaån.
6. Caûn quang.
7. Khoâng laøm ñoåi maøu caáu truùc raêng (R).
8. Khoâng gaây kích thích moâ quanh choùp.
9. Voâ khuaån, hoaëc coù theå ñöôïc tieät khuaån nhanh vaø deã ngay tröôùc khi ñöa vaøo OÂT.
10. Deã loaïi boû ra khoûi OÂT neáu caàn.
VL traùm OÂT ñöôïc phaân loaïi thaønh:
 VL loõi daïng ñaëc (solid-core filling materials): ví duï cone baïc.
 VL loõi daïng baùn ñaëc (semisolid-core filling materials): ví duï GP.
 VL traùm daïng boät nhaõo (paste filling materials).
VL LOÕI DAÏNG ÑAËC
VL TRAÙM OÂT TRONG QUAÙ KHÖÙ (CONE BAÏC)

Cone baïc (Silver points) coù ñöôøng kính vaø ñoä thuoân gioáng vôùi files vaø reamers, ñöôïc giôùi
thieäu bôûi Jasper naêm 1933.[2] Cone baïc ñöôïc söû duïng roäng raõi nhöõng naêm 1930 ñeán 1960, ñaëc
bieät laø ôû nhöõng OÂT nhoû. Chuùng ñöôïc cheá taïo vôùi kích thöôùc gioáng vôùi duïng cuï söûa soaïn OÂT.
Cone baïc coù öu ñieåm laø deã ñöa vaøo OÂT vaø deã kieåm soaùt chieàu daøi. Maëc duø cone baïc thoûa maõn
nhieàu yeâu caàu cuûa Grossman, nhöng nhöôïc ñieåm chính cuûa noù laø khoâng bít kín OÂT toát ôû phía beân
vaø phía choùp do noù khoâng coù tính meàm deõo (plasticity). Cone baïc khoâng theå traùm kín ñaày ñuû taát
caû khoang OÂT vaø khoâng theå ñöôïc neùn vaøo trong nhöõng khoaûng troáng trong heä thoáng OÂT. Noù vaãn
duy trì hình daïng troøn cuûa noù maø thöïc teá khoâng coù OÂT naøo coù hình daïng troøn hoaøn toaøn, thaäm chí
sau khi ñaõ ñöôïc söûa soaïn. Ñieàu naøy ñeå laïi quaù nhieàu khoaûng troáng maø khoâng theå ñöôïc laáp ñaày
bôûi sealer hay xi maêng, do ñoù daãn ñeán caùc keõ hôû. Söï hôû keõ cho pheùp söï aên moøn (corrosion) cuûa
cone baïc vaø taïo thaønh caùc muoái baïc. Caùc saûn phaåm naøy coù ñoäc ñoái vôùi teá baøo (cytotoxic). Seltzer
vaø coäng söï (cs) [6] tìm thaáy nhöõng saûn phaåm töø cone baïc nhö baïc amine sulfate amide hydrate,
baïc sulfides, vaø baïc sulfates ñöôïc laáy ra töø caùc OÂT ñöôïc traùm bít vôùi cone baïc. Brady vaø Del Rio
[7] tìm thaáy nhöõng saûn phaåm töø söï aên moøn cuûa sulfur vaø chlorides bôûi caùc phaân tích vi moâ töø caùc
cone baïc traùm OÂT thaát baïi. Goldberg [8] nhaän thaáy coù söï aên moøn hieän dieän treân kính hieån vi
trong nhöõng tröôøng hôïp OÂT ñöôïc bít vôùi cone baïc ñöôïc xem laø thaønh coâng veà maët laâm saøng vaø X
quang. Gutierrez vaø cs [9] baùo caùo raèng dung dòch bôm röûa OÂT coù theå laøm aên moøn cone baïc.
Kehoe [10] baùo caùo moät ca beänh da nhieãm baïc (Argyria) khu truù daãn ñeán “xaêm” (“tattooing”)
nieâm maïc xöông oå lieân quan ñeán söï aên moøn cuûa cone baïc trong moät R coái nhoû haøm treân.
Cone baïc söû duïng trong caùc OÂT nhoû raát thaønh coâng trong thôøi ñaïi cuûa chuùng nhöng khoâng
thích hôïp trong nhöõng OÂT lôùn. Vôùi söï xuaát hieän cuûa caùc kyõ thuaät cho pheùp GP traùm bít thaønh
coâng ôû nhöõng OÂT nhoû, vieäc söû duïng cone baïc ñaõ giaûm daàn do nhöõng baát lôïi voán coù cuûa noù. Vieäc
söû duïng cone baïc trong noäi nha hieän ñaïi laø cöïc kyø haïn cheá, vaø döôøng nhö khoâng ñöôïc chæ ñònh
ngaøy nay.
VL LOÕI DAÏNG BAÙN ÑAËC
Teân goïi Gutta-percha baét nguoàn töø 2 töø: “GETAH”- coù nghóa laø nhöïa muû, “PERTJA”- teân cuûa
moät loaøi caây (tieáng Maõ Lai).
Cho ñeán nay, GP vaãn laø VL traùm bít OÂT ñöôïc söû duïng phoå bieán vaø thöôøng xuyeân nhaát. Maëc duø
noù khoâng ñaùp öùng taát caû caùc tieâu chuaån cuûa VL traùm bít lyù töôûng, nhöng noù thoûa maõn haàu heát
chuùng. Nhöôïc ñieåm chính cuûa GP laø khoâng cöùng chaéc. GP, ñaëc bieät laø vôùi kích thöôùc nhoû, seõ bò
uoán cong deã daøng döôùi aùp löïc töø phía beân.
GP, ñöôïc bieát ñeán vôùi teân goïi laø ‘‘mazer wood’’, ñöôïc ñöa vaøo nöôùc Anh töø Chaâu AÙ nhöõng naêm
1600 vaø toàn taïi nhö moät vaät quí hieám cuûa phöông Ñoâng trong gaàn 200 naêm.[11] Cho ñeán naêm
1848, Ernst Werner von Siemans ñaõ söû duïng GP ñeå laøm voû boïc caùch ñieän cho caùc daây caùp ngaàm
döôùi bieån. Vôùi nhieàu tính chaát mong muoán, GP sôùm ñöôïc söû duïng theo nhieàu caùch khaùc nhau vaø
trong nhieàu saûn phaåm khaùc nhau. Caùc saûn phaåm môùi töø GP bao goàm “nuùt chai, xi maêng, chæ
(thread), duïng cuï phaãu thuaät, haøng may maëc, oáng daãn, nhaïc cuï, caây ñeøn neán, caùi nòt vôù, daây ñeo
quaàn, kính cöûa soå, thaûm, gaêng tay, neäm, goái, leàu, duø, vaø voû boïc cho taøu”.[11] Coù leõ vieäc söû duïng
GP ñöôïc bieát ñeán nhieàu nhaát laø trong quaû boùng golf, ñöôïc giôùi thieäu vaøo cuoái theá kæ XIX vaø ñöôïc
söû duïng cho ñeán 1920. Caùc quaû boùng golf naøy ñöôïc goïi laø “gutties”.[11]

GP töï nhieân laø saûn phaåm töø nhieàu loaøi caây hoï cao su khaùc nhau töø Malaysia, Borneo,
Indonesia, vaø Nam Myõ (chuû yeáu laø Brazil). Moät soá loaøi ñöôïc ñeà caäp nhö nguoàn goác cuûa GP töï
nhieân laø caây Xay Ñaøo muû (Palaquium gutta), Mimusops globsa, vaø Manilkara bidentata, cuøng hoï
thöïc vaät vôùi caây cao su töï nhieân Hevea brasiliensis. GP thoâ chöa tinh cheá laø nhöïa cöùng, deã uoán
cuûa nhöõng caây nhieät ñôùi naøy.
Gutta-balata coù caáu truùc hoùa hoïc vaø tính chaát vaät lyù gioáng nhö GP vaø töø laâu ñaõ ñöôïc söû duïng
nhö GP, hoaëc ñöôïc theâm vaøo GP trong caùc saûn phaåm baùn treân thò tröôøng. Ngoaøi ra, trans-
polyisoprene toång hôïp coù theå ñöôïc theâm vaøo GP thöông maïi. GP thoâ töø caây traûi qua moät quaù
trình nghieâm ngaët ñeå bieán noù thaønh GP thöông maïi. Quaù trình naøy bao goàm tinh cheá
(purification), hoøa tan nhöïa, vaø laøm bieán tính caùc proteins.[12]
Friedman vaø cs [13] ñaõ nghieân cöùu thaønh phaàn cuûa 5 loaïi cone GP thöông maïi, cho thaáy
nhöõng cone GP naøy goàm:
 18 - 22% gutta-percha: khoâng laø thaønh phaàn chính nhöng laø khung cho VL.
 59 - 76% keõm oxide: chaát ñoän.
 1 - 4% saùp vaø nhöïa: chaát laøm deûo.
 1 -18% caùc sulfates cuûa kim loaïi naëng: trong ñoù coù barium sulfate, taïo ra tính caûn quang
cho VL.
Nguoàn: Friedman vaø cs (1975).[13]
Coù baèng chöùng cho thaáy hoaït ñoäng khaùng khuaån nheï cuûa cone GP thöông maïi, coù leõ laø töø
keõm oxide [14]; tuy nhieân noù quaù yeáu ñeå laøm moät chaát dieät khuaån (microbiocide) hieäu quaû. Söï
gieát cheát vi khuaån laø chìa khoùa thaønh coâng cho ñieàu trò noäi nha, neân moät coâng thöùc môùi cuûa GP
coù chöùa iodoform laø medicated gutta-percha (MGP) (Medidenta International, Inc., Woodside,
NY), ñaõ ñöôïc phaùt trieån bôûi Martin vaø Martin.[15] Beân trong OÂT ñöôïc traùm bít, kho chöùa
iodine/iodoform trong cone MGP laø moät nguoàn coù hoaït tính sinh hoïc ñeå öùc cheá söï phaùt trieån cuûa
vi khuaån. Iodoform naèm ôû phaàn trung taâm cuûa GP vaø maát khoaûng 24 giôø ñeå ñi ñeán beà maët.
“Iodoform vaãn trô cho ñeán khi noù tieáp xuùc vôùi dòch moâ vaø hoaït hoùa iodine töï do.”[15] Moät OÂT
ñöôïc traùm bít vôùi MGP ñöôïc baûo veä choáng laïi söï laây nhieãm vi khuaån töø caùc keõ hôû nhoû phía thaân
R ñi ñeán moâ vuøng choùp. Söû duïng nhieät trong luùc traùm bít OÂT khoâng laøm aûnh höôûng ñeán söï phoùng
thích hoaëc thaønh phaàn hoùa hoïc cuûa iodoform. [16] Coù leõ, vieäc söû duïng cone GP coù chöùa iodine seõ
bò choáng chæ ñònh ôû beänh nhaân coù tieàn söû dò öùng vôùi iodine.

Khoâng coù söï khaùc bieät in vitro giöõa cone GP thöôøng vaø cone GP coù chöùa iodoform (khi caû 2
ñeàu duøng chung vôùi sealer Roth’s 80) veà khaû naêng laøm chaäm söï xaâm nhaäp cuûa E. faecalis.[17]
Cone GP cuõng ñöôïc giôùi thieäu ôû daïng chöùa canxi hydroxide vôùi tæ leä cao (40–60%) vaø moät
khung 42% GP trô sinh hoïc (Roeko/Coltene/Whaledent, Langenau, Ñöùc). Ñieàu naøy cho pheùp
vieäc ñaët thuoác beân trong OÂT trôû neân ñôn giaûn giöõa caùc laàn heïn. Khi canxi hydroxide ñaõ ñöôïc khöû
heát, cone khoâng coøn taùc duïng cuûa VL traùm bít nöõa vaø phaûi ñöôïc loaïi boû. Holland vaø cs [18] baùo
caùo vieäc söû duïng moät cone GP thöïc nghieäm coù chöùa canxi hydroxide ñeå traùm bít OÂT. Keát quaû
cho thaáy caùc cone naøy taïo ra söï caûi thieän chaát löôïng bít kín vuøng choùp.
Cone GP chöùa chlorhexidine (Activ Point) (Roeko/Coltene/Whaledent) coù söï phoùng thích
chaäm chlorhexidine, ñöôïc söû duïng töông töï nhö cone GP chöùa canxi hydroxide. Moät soá nghieân
cöùu cho thaáy raèng cone GP chöùa chlorhexidine coù taùc duïng khaùng khuaån toát hôn cone GP chöùa
canxi hydroxide.[19]
Podbielski vaø cs [20] nghieân cöùu khaû naêng öùc cheá söï phaùt trieån cuûa caùc loaøi vi khuaån nuoâi
caáy thöôøng lieân quan trong nhieãm truøng noäi nha cuûa cone GP chöùa canxi hydroxide & keõm oxide,
cone chöùa keõm oxide & chlorhexidine, cone chöùa iodine–polyvinylpyrrolidone, vaø cone chöùa
hoãn hôïp chlorhexidine & iodine–polyvinylpyrrolidone. Cone GP chöùa canxi hydroxide ñöôïc
chöùng minh laø coù hoaït ñoäng khaùng khuaån maïnh nhaát, so vôùi 3 loaïi coøn laïi, treân taát caû caùc loaøi vi
khuaån ñöôïc nghieân cöùu ngoaïi tröø Peptostreptococcus micros.
Moät nghieân cöùu ñaùnh giaù hieäu quaû khaùng khuaån cuûa caùc thuoác traùm goàm cone GP chuaån,
iodoform gutta-percha (MGP), vaø GP chöùa tetracycline.[21] Caùc thuoác traùm naøy ñöôïc test hieäu
quaû khaùng khuaån ñoái vôùi caùc chuûng vi khuaån nhö Actinomyces israelii, Actinomyces naeslundii,
E. faecalis, vaø Fusobacterium nucleatum. GP chuaån vaø MGP öùc cheá yeáu F. nucleatum vaø A.
naeslundii. Ngoaøi ra, MGP cuõng öùc cheá A. israelii. Chæ GP chöùa tetracycline môùi öùc cheá taát caû
caùc chuûng vi khuaån treân.
Naêm 1942, Bunn [22] phaùt hieän ra raèng GP töï nhieân toàn taïi trong moät caáu truùc hoùa hoïc laäp
theå 1,4-trans-polyisoprene. Cao su töï nhieân coù caáu truùc hoùa hoïc laäp theå laø 1,4-cis-polyisoprene.
Caû GP vaø cao su töï nhieân ñeàu laø ñoàng phaân laäp theå coù troïng löôïng phaân töû cao cuûa polyisoprene.
Trong daïng cis cuûa cao su töï nhieân, caùc nhoùm -CH2 naèm veà moät phía cuûa lieân keát ñoâi (double
bond), trong khi daïng trans cuûa polyisoprene (GP) thì caùc nhoùm -CH2 naèm ñoái dieän nhau qua lieân
keát ñoâi. Caáu hình cis cuûa cao su töï nhieân cho pheùp söï chuyeån ñoäng (mobility) cuûa chuoãi naøo qua
moät chuoãi khaùc vaø laøm taêng tính ñaøn hoài cuûa cao su, trong khi caáu hình trans cuûa GP töï nhieân
thaúng hôn vaø keát tinh deã hôn laøm cho GP cöùng hôn, gioøn hôn, vaø ít ñaøn hoài hôn so vôùi cao su töï
nhieân.[11],[23] Naêm 1993, Marciano vaø cs [24] söû duïng coäng höôûng töø haït nhaân (nuclear
magnetic resonance), xaùc ñònh raèng caû GP töï nhieân vaø GP thöông maïi chuû yeáu coù caáu truùc hoùa
hoïc laäp theå laø 1,4 trans vaø chaát taïo maøu trong GP thöông maïi laø erythrosine. < 1% maãu coù caáu
truùc 1,4 cis.

Hình 1: Caáu truùc hoùa hoïc laäp theå cuûa GP töï nhieân: 1,4-trans-polyisoprene isomer. Caùc nhoùm -
CH2 naèm ñoái dieän nhau qua lieân keát ñoâi ôû caùc monomer keá tieáp nhau. Nguoàn: Marciano J vaø cs
(1993). [24]
GP toàn taïi ôû 2 daïng tinh theå rieâng bieät: alpha vaø beta.[22] GP thoâ (laáy tröïc tieáp töø caây) laø
daïng α. Khi ñöôïc tinh cheá, GP (trong caùc saûn phaåm baùn treân thò tröôøng) ôû daïng β. Coù moät chuùt
khaùc bieät veà tính chaát vaät lyù giöõa 2 daïng tinh theå, ñôn thuaàn laø söï khaùc bieät trong maïng löôùi tinh
theå (crystalline lattice) phuï thuoäc vaøo quaù trình uû (annealing) vaø/hoaëc keùo (drawing process)
ñöôïc söû duïng khi saûn xuaát ra saûn phaåm cuoái cuøng.[25] Maëc duø khoâng coù söï khaùc bieät veà tính chaát
cô hoïc cuûa 2 daïng tinh theå, nhöng coù söï khaùc bieät veà theå tích vaø nhieät ñoä.[11] GP coù söï thay ñoåi
theå tích lieân quan ñeán söï thay ñoåi nhieät ñoä, vaø söï thay ñoåi naøy coù yù nghóa treân laâm saøng.
Neáu daïng α töï nhieân (laáy töø caây) ñöôïc laøm noùng > 650
C, noù seõ noùng chaûy vaø trôû thaønh chaát
voâ ñònh hình. Neáu noù ñöôïc laøm nguoäi raát chaäm ôû toác ñoä 0.50
/giôø, thì daïng α ban ñaàu seõ keát tinh
laïi. Tuy nhieân, neáu ñeå noù nguoäi bình thöôøng, thì daïng β seõ keát tinh.[11] Schilder vaø cs [26]
nghieân cöùu nhieät ñoä maø ôû ñoù söï chuyeån ñoåi pha tinh theå (crystalline phase transitions) xaûy ra. Hoï
nhaän thaáy raèng, khi GP nha khoa ôû daïng tinh theå β ñöôïc laøm noùng, söï chuyeån ñoåi pha tinh theå
thaønh daïng α xaûy ra ôû nhieät ñoä 420
-490
C, phuï thuoäc vaøo hôïp chaát cuï theå ñang ñöôïc thöû nghieäm.
Söï chuyeån ñoåi pha töø α thaønh voâ ñònh hình xaûy ra ôû nhieät ñoä cao hôn töø 530
- 590
C, cuõng phuï
thuoäc vaøo caáu taïo hôïp chaát cuï theå ñang ñöôïc thöû nghieäm. Thoâng tin naøy coù ích veà maët laâm saøng,
khi nhaø laâm saøng caàn daïng GP voâ ñònh hình ñeå chaûy vaøo trong taát caû caùc phaàn cuûa OÂT vaø ñeå söû
duïng vôùi kyõ thuaät bôm GP daïng noùng chaûy (thermoplastic techniques).
Söï giaûm theå tích xaûy ra vôùi thao taùc cô hoïc treân GP laø do söï hôïp nhaát cuûa caùc khoaûng troáng
beân trong GP, vaø ñieàu naøy xaûy ra vôùi caùc löïc leøn (compaction forces). Cuoái cuøng, khoâng coù söï
hoài phuï trôû laïi cuûa phaân töû sau khi leøn GP maø ñieàu naøy seõ giuùp GP bít kín heä thoáng OÂT. Ñeå khaéc
phuïc söï co cuûa GP khi noù nguoäi, caàn taïo aùp löïc leân GP vôùi caây leøn (plugger).
Theo truyeàn thoáng, daïng β cuûa GP ñöôïc söû duïng ñeå saûn xuaát cone GP noäi nha ñeå caûi thieän
ñoä oån ñònh vaø ñoä cöùng, giaûm ñoä dính. Tuy nhieân, qua quaù trình xöû lyù ñaëc bieät vaø/hoaëc laøm bieán
ñoåi coâng thöùc cuûa hôïp chaát GP, daïng GP gioáng α (alpha-like) ñöôïc taïo ra nhieàu hôn, daãn ñeán söï
thay ñoåi veà ñieåm noùng chaûy, ñoä nhôùt, vaø ñoä dính (tackiness) cuûa GP. GP coù ñoä nhôùt thaáp seõ chaûy
vôùi aùp löïc hoaëc stress nhoû hôn, [25] trong khi ñoä dính taêng seõ giuùp taïo ra moät chaát traùm ñoàng
nhaát hôn. Nhieàu nhaø saûn xuaát ñaõ giôùi thieäu caùc saûn phaåm vôùi nhöõng öu ñieåm naøy (Themafil,
Densfil, MicroSeal).[16]
Cone GP ñaït tieâu chuaån ISO (International Standards Organization) coù kích thöôùc töông öùng
vôùi duïng cuï noäi nha. Ban ñaàu, cone GP chuaån ISO coù ñoä thuoân chuaån 0.02 phuø hôïp vôùi duïng cuï
luùc ñoù. Ngaøy nay, cone GP coù ñoä thuoân taêng leân nhö 0.04, 0.06,… phuø hôïp vôùi duïng cuï noäi nha
coù ñoä thuoân lôùn hôn. Moãi ñoä thuoân seõ coù maõ maøu töông öùng (Hình 2).

Hình 2: Cone GP vaø cone giaáy töông öùng vôùi ñoä thuoân 0.06, ñaàu cone coù code maøu ñeå deã xaùc
ñònh kích thöôùc cone.
Hình daïng truyeàn thoáng cuûa cone GP ñöôïc saûn xuaát khoâng töông öùng vôùi kích thöôùc ISO
nhöng coù ñoä thuoân (tapers) raát phuø hôïp vôùi kích thöôùc cuûa OÂT ñöôïc söûa soaïn vôùi duïng cuï sau
cuøng. Nhöõng kích thöôùc truyeàn thoáng naøy (extra-fine, fine-fine, medium-fine, fine, fine-medium,
medium, medium-large, large, vaø extra-large) ñaõ moät thôøi gian daøi ñöôïc söû duïng vôùi kyõ thuaät leøn
doïc noùng vaø cuõng phuø hôïp vôùi kích thöôùc caây leøn (spreader) trong kyõ thuaät leøn ngang.
Vôùi kyõ thuaät bôm GP daïng noùng chaûy (thermoplasticized GP injectable techniques) ñeå bít
OÂT, GP ñöôïc saûn xuaát ôû daïng vieân ñaïn (pellet) coù theå ñöôïc naïp vaøo thieát bò laøm noùng (Obtura
III) hoaëc ñöïng trong oáng bôm (cannulas) hoaëc hoäp chöùa (cartridges) (UltraFil, Calamus,
Elements). Caùc saûn phaåm cone GP coù loõi mang (carrier) coù phaàn GP bao boïc quanh loõi mang
baèng kim loaïi hoaëc nhöïa.
GP ñöôïc löu tröõ trong thôøi gian daøi coù theå trôû neân gioøn vôùi thôøi gian. Sorin vaø cs [28] trình
baøy moät phöông phaùp ñeå laøm môùi laïi GP cuõ ñaõ bò gioøn laø nhuùng noù vaøo nöôùc noùng (>550
C) cho
ñeán khi GP meàm (caây keïp giöõ taïo ra veát loõm treân GP). GP sau ñoù ñöôïc laáy ra khoûi nöôùc noùng vaø
ñöôïc nhuùng ngay vaøo trong nöôùc laïnh (< 200
C) trong vaøi giaây. Cone GP baây giôø coù theå ñöôïc tieät
truøng vaø ñöôïc duøng ñeå traùm bít OÂT.
Cone GP neân ñöôïc baûo quaûn ôû nôi thoaùng maùt vôùi ñoä aåm thaáp. Kolokruis vaø cs [29] ñaõ
nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa ñoä aåm vaø thôøi gian löu tröõ ñoái vôùi GP. Hoï nhaän thaáy raèng ñoä aåm cao
gaây ra söï thaám nöôùc cuûa cone GP, ñieàu naøy laøm giaûm caùc giaù trò ñoä beàn keùo, söï ñeà khaùng vôùi
bieán daïng xoaén, laøm taêng giaù trò keùo daøi (elongation), vaø coù moät taùc ñoäng laøm deûo treân cone GP.
Taùc ñoäng laøm deûo naøy laø do caùc phaân töû nöôùc gaén vaøo caùc chuoãi polymer.
Senia vaø cs [30] ñeà nghò tieät truøng cone GP tröôùc khi ñaët noù vaøo trong OÂT baèng caùch nhuùng
noù vaøo trong dung dòch natri hypochlorite 5.25% trong ít nhaát 1 phuùt ñeå tieâu dieät vi khuaån vaø baøo
töû vi khuaån (spores) treân GP. Kieåm tra treân kính hieån vi cho thaáy khoâng coù taùc duïng phuï cuûa
cone GP ñöôïc nhuùng trong natri hypochlorite 5.25% trong 5 phuùt.
Moät nghieân cöùu treân kính hieån vi ñieän töû queùt (SEM), Short vaø cs [31] kieåm tra söï aûnh höôûng
cuûa natri hypochlorite ñoái vôùi cone GP vaø xaùc ñònh raèng cone GP môùi laáy töø hoäp ra khoâng coù caùc
tinh theå treân beà maët cuûa noù. Taát caû cone GP ñöôïc nhuùng trong natri hypochlorite ñeàu coù caùc tinh
theå natri chloride hieän dieän sau kyõ thuaät tieät khuaån nhanh (rapid sterilization) vôùi natri

hypochlorite 5.25 vaø 2.5%. Tuy nhieân, caùc tinh theå natri chloride coù theå bò loaïi boû khoûi beà maët
GP bôûi coàn ethyl 96%, coàn isopropyl 70%, hoaëc nöôùc caát.
Caùc aûnh höôûng veà caáu truùc cuûa dung dòch natri hypochlorite ñoái vôùi cone GP ñaõ ñöôïc Valois
vaø cs [32] nghieân cöùu treân kính hieån vi löïc nguyeân töû (atomic force microscope). Hoï nhaän thaáy
coù nhöõng aûnh höôûng xaáu treân cone GP ñöôïc ñaët trong natri hypochlorite 5.25% trong 1 phuùt. Sau
5 phuùt trong natri hypochlorite 2.5% hoaëc 5.25%, coù nhöõng thay ñoåi veà caáu truùc (topographic
changes) cuûa GP. Tuy nhieân, dung dòch natri hypochlorite 0.5% khoâng gaây ra baát cöù thay ñoåi naøo
veà caáu truùc hay ñoä ñaøn hoài cuûa cone GP. Hoï keát luaän raèng dung dòch natri hypochlorite 0.5% laø
moät chaát thay theá an toaøn ñeå khöû nhieãm nhanh (rapid decontamination) cone GP.
Gomes vaø cs [33] nghieân cöùu hieäu quaû cuûa dung dòch chlorhexidine vaø natri hypochlorite khi
khöû truøng (disinfection) cone GP. Khi coøn naèm trong hoäp, cone GP coù tæ leä oâ nhieãm
(contamination rate) laø 5.5%. Caùc vi sinh vaät ñöôïc tìm thaáy thöôøng xuyeân nhaát, sau söï nhieãm baån
coù chuû yù vôùi gaêng tay, laø tuï caàu (Staphylococcus). Chlorhexidine khoâng hieäu quaû trong vieäc loaïi
boû baøo töû Bacillus subtilis treân GP, trong khi sodium hypochlorite 5.25% loaïi boû ñöôïc baøo töû naøy
treân GP sau 1 phuùt saùt truøng.
GP daïng noùng chaûy/ nhieät deõo (thermoplasticized gutta-percha)
Yee vaø cs [34] ñöa ra khaùi nieäm traùm bít OÂT baèng caùch bôm GP daïng noùng chaûy. Hoï ñaõ phaùt
trieån maãu thöû nghieäm ñaàu tieân (PAC-160) vôùi cone GP ñöôïc naïp vaøo trong moät syringe vaø ñöôïc
laøm noùng ñeán 1600
C. Hoï bôm GP noùng chaûy vaøo trong OÂT ñaõ ñöôïc söûa soaïn, coù hoaëc khoâng coù
sealer. Hoï nhaän thaáy GP noùng chaûy coù theå taïo ra söï bít kín hieäu quaû ôû vuøng choùp OÂT, ñaëc bieät
khi söû duïng cuøng vôùi sealer.
GP noùng chaûy coù theå ñöôïc söû duïng trong kyõ thuaät bít OÂT, hoaëc ñeå laáp ñaày phaàn OÂT phía thaân
R sau khi ñaõ ñaët vaø leøn GP bôûi kyõ thuaät khaùc ôû phaàn choùp OÂT. Kyõ thuaät bôm GP noùng chaûy ñöôïc
phaân loaïi thaønh heä thoáng bôm GP noùng chaûy nhieät ñoä cao vaø nhieät ñoä thaáp.
Heä thoáng GP noùng chaûy coù maët treân thò tröôøng ñaàu tieân laø heä thoáng Obtura. Obtura III Unit
(Obtura/Spartan Corp., Fenton, MO) (Hình 3) laø moät heä thoáng GP noùng chaûy nhieät ñoä cao, vieân
ñaïn GP ñöôïc laép vaøo trong caây suùng, sau ñoù vieân GP ñöôïc laøm noùng ñeán 1500
-2000
C tröôùc khi
ñöôïc bôm vaøo OÂT. Obtura gutta-percha cuõng coù trong vieân Flow-150, laø heä thoáng GP noùng chaûy
vôùi nhieät ñoä thaáp hôn, chæ caàn laøm noùng ñeán 1500
C. Obtura III cuõng coù theå ñöôïc söû duïng vôùi
vieân Resilon, vaø Resilon ñoøi hoûi nhieät ñoä thaáp hôn ñeå laøm meàm noù.
Trong moät nghieân cöùu laâm saøng söû duïng heä thoáng Obtura II, Tani Ishii vaø Teranaka [35] baùo
caùo tæ leä thaønh coâng laø 96% sau 1 naêm theo doõi caùc tröôøng hôïp bít OÂT chæ vôùi kyõ thuaät bôm
Obtura II.
Moät soá nghieân cöùu ñaõ ñaùnh giaù tính an toaøn cuûa nhieät ñoä söû duïng vôùi caùc heä thoáng GP nhieät
deûo daïng bôm vaø phaàn lôùn, cho thaáy taêng nhieät ñoä < 100
C seõ gaây ra toån haïi ñoái vôùi daây chaèng
nha chu vaø xöông.[36–39] Theo nghieân cöùu cuûa Lipski [40] vôùi heä thoáng GP noùng chaûy nhieät ñoä
cao ôû caùc R cöûa döôùi cho thaáy coù söï taêng nhieät ñoä >100
C, ñieàu naøy raát quan troïng trong vieäc
phoøng ngöøa söï toån haïi ñoái vôùi moâ nha chu. Tuy nhieân, ôû R cöûa treân khoâng thaáy nhieät ñoä beân
ngoaøi taêng >100
C.

Hình 3: Heä thoáng GP noùng chaûy Obtura III cuûa Obtura Spartan.
Heä thoáng Elements (Sybron Endo, Orange, CA) laø moät heä thoáng GP noùng chaûy nhieät ñoä cao,
söû duïng hoäp chöùa GP (cartridges) ñöôïc naïp tröôùc, GP ñöôïc laøm noùng ñeán 2000
C tröôùc khi phaân
phoái qua unit bôûi nuùt kích hoaït. GP ñöôïc phaân phoái qua moät caây kim soá 20, 23 hoaëc 25 gauges
ñöôïc beû cong 450
(Hình 4).
Hình 4: Heä thoáng GP noùng chaûy Elements vôùi System B heat source cuûa Sybron Endo.
Heä thoáng Calamus (Tulsa Dental Products, Tulsa, OK). Heä thoáng nhieät ñoä cao laøm noùng oáng
bôm GP (cannulas) töø 600
– 2000
C. Heä thoáng ñöôïc kích hoaït baèng caùch aán ngoùn tay leân voøng
maøu xanh vôùi nhieàu vò trí. Beân caïnh vieäc kieåm soaùt nhieät ñoä, tæ leä chaûy cuõng coù theå ñöôïc kieåm
soaùt bôûi ngöôøi vaän haønh. Tæ leä chaûy cuûa GP coù theå ñöôïc ñieàu chænh ôû 20, 40, 60, 80, vaø 100%.
Calamus unit chæ ñi keøm vôùi kim soá 20 vaø 23 gauges (Hình 5).

Hình 5: Heä thoáng GP noùng chaûy Calamus cuûa Tulsa Dentsply.
UltraFil (Hygienic Corp., Akron, OH) laø moät heä thoáng GP noùng chaûy nhieät ñoä thaáp, coù caùc
oáng bôm ñöôïc naïp tröôùc (prepackaged cannulas) dính lieàn vôùi kim soá 22-gauge. GP ñöôïc chuaån
bò ôû daïng α ñeå noù meàm ôû nhieät ñoä 700
- 900
C trong boä phaän laøm noùng. Khi ñaõ ñöôïc laøm noùng,
cannulas ñöôïc ñaët vaøo trong syringe vaø GP noùng chaûy ñaõ saün saøng cho vieäc bôm vaøo OÂT.
Michanowicz vaø Czonstkowsky [41] trong moät nghieân cöùu vôùi heä thoáng bôm GP nhieät ñoä
thaáp (700
C) nhaän thaáy khi sealer ñöôïc söû duïng, thì coù raát ít keõ hôû. Lipski [42] nhaän thaáy nhieät ñoä
truyeàn ñeán daây chaèng nha chu vôùi heä thoáng UltraFil laø döôùi möùc gaây toån haïi.
Phöông phaùp leøn nhieät cô hoïc (Thermomechanical Compaction) GP
McSpadden laàn ñaàu tieân giôùi thieäu caây leøn McSpadden Compactor, noù gioáng nhö moät caây traâm
H (Hedstrom file) ngöôïc, quay vôùi toác ñoä 20.000 voøng/phuùt. Söùc noùng ñöôïc taïo ra bôûi löïc ma saùt
vôùi GP, vaø löôõi duïng cuï ñöôïc thieát keá ñeå ñaåy VL veà phía choùp.
Heä thoáng MicroSeal (Sybron Endo) cuõng ñöôïc phaùt trieån bôûi John McSpadden. OÂng aáy thieát keá
laïi caây leøn thaønh NT Condenser, ñöôïc söû duïng vôùi heä thoáng Microseal. Caây leøn NT Condenser
quay ôû toác ñoä thaáp hôn (1.000 – 4.000 voøng/phuùt) caây leøn McSpadden ban ñaàu vaø laøm baèng
nickel–titanium.
Heä thoáng söû duïng MicroSeal GP master cones vaø GP coù coâng thöùc ñaëc bieät ñöôïc goïi laø GP hôïp
nhaát thaáp (low-fusing) hoaëc hôïp nhaát cöïc thaáp (ultra-low-fusing), trong moät cartridge ñöôïc laøm
noùng trong MicroSeal heater. GP hôïp nhaát thaáp naøy laø GP pha α, cuõng laø cone.
Caây leøn cô hoïc (mechanical condenser) quay trong tay khoan, ñöôïc phuû vôùi GP noùng vaø ñöôïc
ñöa vaøo trong OÂT. Caây leøn quay naøy taïo ra söùc noùng töø löïc ma saùt laøm meàm cone GP master
ñöôïc ñaët tröôùc ñoù trong OÂT. GP hôïp nhaát thaáp hoaëc cöïc thaáp phuû treân condenser cuõng chaûy veà
phía beân, bôûi löïc ly taâm, vaøo taát caû caùc maët cuûa OÂT.[43]
GP coù loõi mang (Carrier-Based Gutta-Percha)
Quan nieäm veà phöông phaùp bít OÂT vôùi GP daïng noùng chaûy coù loõi mang ñöôïc giôùi thieäu bôûi
Johnson naêm 1978.[45] Caùc saûn phaåm naøy ñöôïc baùn treân thò tröôøng hieän nay vôùi caùc teân nhö
ThermaFil Plus Obturators (Tulsa Dental Products) (Hình 6), GT Obturators (Tulsa Dental

Products), ProTaper Obturators (Tulsa Dental Products), Densfil (Dentsply Tulsa, Tulsa, OK), vaø
Soft-Core (Soft-Core System, Inc., CMS Dental, Copenhagen, Ñan Maïch).
ThermaFil obturators ban ñaàu coù loõi mang baèng kim loaïi, hieän nay ñöôïc thay theá vôùi moät loõi
mang baèng nhöïa coù raõnh. GP bao boïc loõi mang ñöôïc goïi laø GP pha α, vaø chaéc chaén sau khi ñöôïc
laøm noùng trong ThermaFil oven, GP laø ôû pha α hay pha voâ ñònh hình.
Hình 6: ThermaFil Plus Obturator (Tulsa Dentsply).
Gutmann vaø cs [46] so saùnh phöông phaùp leøn ngang vôùi phöông phaùp duøng ThermaFil vaø
nhaän thaáy raèng ôû nhöõng OÂT cong, ñieàu trò vôùi ThermaFil, cho keát quaû traùm bít kín hôn, daøy ñaëc
hôn treân X quang so vôùi phöông phaùp leøn ngang. Tuy nhieân, caû 2 ñeàu cho thaáy söï traùm bít OÂT ôû
1/3 choùp laø chaáp nhaän ñöôïc, ThermaFil ñaåy VL ra khoûi choùp nhieàu hôn. Trong phaàn 2 cuûa nghieân
cöùu, khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa veà söï roø ræ thuoác nhuoäm sau traùm bít OÂT giöõa phöông phaùp
laøn ngang vaø ThermaFil. Caû 2 ñeàu cho thaáy söï roø ræ thuoác nhuoäm trong khoaûng thôøi gian 5 thaùng.
[47]
ThermaFil döôøng nhö thích öùng toát vôùi caùc thaønh OÂT, nhöng söï bít kín trong thôøi gian daøi coù
theå bò aûnh höôûng bôûi loõi mang bò loä.[61] Söï aên moøn loõi mang kim loaïi khoâng phaûi laø moái baän
taâm. VL bò ñaåy ra khoûi loå choùp nhieàu hôn coù yù nghóa so vôùi phöông phaùp leøn ngang.[46],[56],[60]
Keõ hôû ôû phía thaân R thay ñoåi tuøy theo nghieân cöùu, nhöng ThermaFil gaây ra hôû keõ nhieàu hôn coù yù
nghóa.[62–64] AÛnh höôûng cuûa vieäc söûa soaïn oáng mang choát ñoái vôùi söï hôû keõ ôû vuøng choùp cuûa
ThermaFil obturators thay ñoåi tuøy theo caùc nghieân cöùu cuï theå.[65–72] Ñieàu trò noäi nha laïi coù theå
khoù khaên hôn, ñaëc bieät vôùi loõi mang kim loaïi vaø neáu OÂT ñaõ ñöôïc khoan oáng mang choát.[72–76]
Loõi mang kim loaïi coù theå laøm haïn cheá khaû naêng thöïc hieän phaãu thuaät caét choùp.[77],[78]
Felstead vaø cs [52] nghieân cöùu söï hôû keõ vuøng choùp vaø nhaän thaáy khoâng coù söï khaùc bieät coù yù
nghóa thoáng keâ giöõa caùc R ñöôïc bít OÂT vôùi ThermaFil khi ñöôïc laøm noùng ñeán 1000
, 1200
, hoaëc
1440
C, nhöng coù moät xu höôùng laø söï hôû keõ seõ ít hôn vôùi nhieät ñoä thaáp hôn. Khoâng coù söï khaùc
bieät coù yù nghóa veà söï hôû keõ giöõa R ñöôïc bít OÂT vôùi ThermaFil vaø leøn ngang.
Clark vaø El Deeb [56] nghieân cöùu khaû naêng bít kín cuûa ThermaFil obturators loõi mang nhöïa
vaø loõi mang kim loaïi. Caû 2 loaïi loõi mang ñeàu hieám khi ñöôïc choân vuøi hoaøn toaøn trong GP ôû 1/3
choùp; tuy nhieân khoâng phaùt hieän ñöôïc söï hôû keõ naøo ôû caùc OÂT ñöôïc traùm bít. Caû 2 nhoùm
ThermaFil ñeàu taïo ra nhieàu tröôøng hôïp GP bò ñaåy ra khoûi choùp hôn so vôùi nhoùm leøn ngang. VL bò
ñaåy ra khoûi choùp ôû OÂT thaúng nhieàu hôn coù yù nghóa so vôùi OÂT cong.
Weller vaø cs [79] so saùnh 3 kyõ thuaät traùm bít OÂT: kyõ thuaät duøng ThermaFil obturators, kyõ
thuaät vôùi Obtura II, vaø leøn ngang veà khaû naêng thích öùng cuûa GP vôùi thaønh OÂT. Kyõ thuaät bôm GP
Obtura II cho thaáy söï thích öùng toát nhaát cuûa GP vôùi OÂT ñaõ ñöôïc söûa soaïn, keá ñeán laø kyõ thuaät vôùi
ThermaFil obturators (loõi mang nhöïa vaø loõi mang titan cho keát quaû töông töï nhau), roài ñeán
ThermaFil obturators vôùi loõi mang theùp khoâng ræ, vaø cuoái cuøng laø kyõ thuaät leøn ngang.
GT Obturators vaø ProTaper obturators ñöôïc thieát keá ñeå söû duïng cho OÂT ñöôïc söûa soaïn vôùi
traâm GT files vaø traâm Pro-Taper files (Tulsa Dental Products).
Robinson vaø cs [80] so saùnh söï ñaåy GP ra khoûi choùp ôû R ñöôïc söûa soaïn vôùi traâm ProFile 0.06
hay ProFile GT vaø ñöôïc traùm bít vôùi ThermaFil Plus obturators, ThermaFil GT obturators, hoaëc

kyõ thuaät leøn doïc noùng. Söï ñaåy GP ra ngoaøi thöôøng thaáy ôû R ñöôïc bít OÂT vôùi ThermaFil GT
obturators, sau ñoù laø R ñöôïc traùm vôùi ThermaFil Plus obturators, vaø ít nhaát ôû R ñöôïc leøn doïc
noùng.
Trong moät nghieân cöùu, % vuøng ñöôïc traùm GP ôû 1/3 choùp cuûa OÂT ñöôïc bít vôùi kyõ thuaät leøn
ngang, kyõ thuaät System B, kyõ thuaät ThermaFil ñöôïc so saùnh. Khoâng coù khaùc bieät coù yù nghóa giöõa
giöõa % vuøng ñöôïc traùm GP giöõa kyõ thuaät leøn ngang vaø kyõ thuaät System B, nhöng heä thoáng GP coù
loõi mang (ThermaFil) coù % vuøng ñöôïc traùm GP cao hôn coù yù nghóa so vôùi 2 kyõ thuaät coøn laïi.[81]
Nhieät ñoä sinh ra bôûi GP coù loõi mang ñöôïc laøm noùng laø ôû möùc an toaøn ñoái vôùi xöông vaø daây
chaèng nha chu.[40],[82]
Densfil (Maillefer/Dentsply International, York, PA) laø moät heä thoáng GP coù loõi mang nhöïa
hoaëc loõi titan, moät saûn phaåm phuï cuûa ThermaFil.
SimpliFil (LightSpeedUSA, San Antonio, TX) (Hình 7) laø moät nuùt 5mm phía choùp cuûa GP
hoaëc Resilon treân phía cuoái cuûa traâm vaø ñöôïc söû duïng töông töï nhö heä thoáng loõi mang. Noù coù öu
ñieåm laø khoâng ñeå laïi loõi mang trong OÂT, vì noù ñöôïc xoaén ra khoûi nuùt phía choùp.
Hình 7: SimpliFil vôùi moät loõi mang kim loaïi coù kích thöôùc ISO 35 - 130 vaø moät nuùt GP hoaëc
Resilon 5 mm ôû phaàn cuoái.
Shipper vaø Trope [84] so saùnh söï roø ræ vi khuaån trong caùc OÂT ñöôïc traùm bít vôùi moät trong
nhöõng kyõ thuaät sau: leøn ngang, leøn doïc, bôm Obtura II noùng chaûy, SimpliFil vôùi Obtura II,
FibreFil (Pentron Clinical Technologies, Wallingford, CT), vaø FibreFil keát hôïp SimpliFil. Söï roø ræ
vi khuaån xaûy ra nhanh hôn ôû kyõ thuaät leøn ngang vaø leøn doïc so vôùi kyõ thuaät SimpliFil vaø FibreFil.
Söï keát hôïp nuùt GP SimpliFil phía choùp vaø FibreFil phía thaân R taïo ra söï traùm bít toát nhaát.
SuccessFil laø moät heä thoáng GP coù loõi mang, khi keát hôïp vôùi heä thoáng UltraFil noùng chaûy
daïng bôm thì taïo ra heä thoáng Trifecta (Hygenic/Coltene/Whaledent). Goldberg vaø cs [85] so
saùnh khaû naêng bít kín cuûa Trifecta, leøn ngang vaø SuccessFil vôùi leøn ngang. Khoâng coù khaùc bieät
coù yù nghóa thoáng keâ veà söï hôû keõ giöõa caùc nhoùm.
JS Quick-Fill (JS Dental Manufacturing, Inc., Ridgefield, CT) laø moät loõi titan ñöôïc phuû GP
pha α vôùi kích thöôùc ISO 15 - 60. VL coù loõi mang ñöôïc quay vaøo trong OÂT vôùi toác ñoä thaáp (tay
low speed), vaø loõi coù theå ñöôïc ñeå laïi trong OÂT hoaëc ñöôïc laáy ra moät caùch chaäm raõi.
Tính chaát cuûa Gutta-Percha
GP thöôøng ñöôïc xem laø moät VL raát ñöôïc chaáp nhaän vôùi tính töông hôïp sinh hoïc
(biocompatibility) toát vôùi moâ quanh choùp.
Caùc thaønh phaàn cuûa cone GP, nhö keõm oxide, goùp phaàn taïo neân taùc duïng gaây ñoäc teá baøo
(cytotoxic effects) cuûa moät soá GP thöông maïi.[89] Tuy nhieân, nghieân cöùu khaùc cho thaáy raèng
thaønh phaàn keõm oxide coù theå laøm giaûm ñoäc tính cuûa caùc thaønh phaàn khaùc, ñaëc bieät laø rosin vaø
caùc acid cuûa nhöïa.[90]
Ñoäc tính ñoái vôùi moâ ñöôïc gaây ra bôûi GP roõ raøng hôn trong tröôøng hôïp traùm GP quaù choùp.
Sjogren vaø cs [91] ñaõ chöùng minh kích thöôùc cuûa GP coù theå laøm thay ñoåi möùc ñoä cuûa ñaùp öùng
vieâm. Phaàn GP lôùn gaây ra ñaùp öùng vieâm raát ít xung quanh chuùng, vaø döôøng nhö ñöôïc bao boïc toát
(well encapsulated), trong khi caùc phaàn GP nhoû hôn gaây ra moät ñaùp öùng vieâm khu truù maïnh hôn.
Ngoaøi ra, hoï nhaän thaáy raèng GP vôùi thaønh phaàn rosin vaø chloroform gaây ra moät ñaùp öùng naëng neà.

Nghieân cöùu in vitro cuûa Serene vaø cs [93] cho thaáy caû 4 GP thöông maïi vaø moãi moät thaønh
phaàn ñeàu coù theå gaây ra söï hoaït hoùa heä thoáng boå theå (complement system).
Maëc duø moät soá GP ñaõ ñöôïc chöùng minh laø coù ñoäc tính teá baøo, gaây ra caùc phaûn öùng vieâm
trong moâ lieân keát, nhöng phaàn ñoäc nhaát cuûa hoãn hôïp traùm bít OÂT GP-sealer chính laø sealer.[86]
Do gutta-percha vaø gutta-balata coù nguoàn goác töø caây Paliquium gutta vaø M. globsa, coù cuøng
hoï thöïc vaät vôùi caây cao su, H. brasiliensis, neân coù moái quan taâm veà phaûn öùng cheùo giöõa GP vaø
muû cao su töï nhieân ôû nhöõng caù theå coù söï quaù maãn kieåu töùc thì (immediate-type hypersensitivity)
ñoái vôùi muû cao su töï nhieân. Coù nhöõng baùo caùo ca cho thaáy GP coù theå laøm giaûi phoùng caùc proteins
gaây ra phaûn öùng ôû caùc theå dò öùng vôùi muû cao su.[94],[95] ÔÛ nhöõng ca naøy, caùc trieäu chöùng laø
khoâng ñaëc tröng nhö thöôøng xaûy ra ôû beänh nhaân dò öùng vôùi muû cao su. Caùc nguyeân nhaân khaùc, coù
lieân heä tröïc tieáp ñeán chaát löôïng ñieàu trò noäi nha, coù theå laø lyù do cho caùc trieäu chöùng cuûa beänh
nhaân. Caùc baùo caùo ca naøy khoâng chöùng minh phaûn öùng cheùo giöõa muû cao su vaø GP. Maët khaùc,
Knowles vaø cs [96], Kleier vaø Shibilski [97] baùo caùo caùc ca maø GP ñöôïc söû duïng thaønh coâng ñeå
traùm bít OÂT ôû beänh nhaân dò öùng qua trung gian khaùng theå IgE vôùi muû cao su töï nhieân. Nghieân
cöùu cuûa Costa vaø cs [12] vaø Hamann vaø cs [98] söû duïng xeùt nghieäm haáp thuï dò öùng phoùng xaï
(radioallergosorbent test: RAST) vaø ELISA (enzyme-linked immunosorbent assay) cho thaáy GP
thöông maïi moät mình khoâng coù khaû naêng gaây ra caùc trieäu chöùng ôû beänh nhaân dò öùng type I vôùi
muû cao su vaø GP thöông maïi coù theå an toaøn ñeå söû duïng ôû nhöõng beänh nhaân naøy. Quaù trình tinh
cheá GP laø quaù nghieâm ngaët ñeán noåi haàu heát caùc proteins seõ bò laøm bieán tính. Gutta-balata thoâ laø
chaát duy nhaát cho thaáy phaûn öùng cheùo vôùi muû cao su töï nhieân.[12] Khoâng coù saûn phaåm GP ñöôïc
xöû lyù naøo hoaëc GP thoâ cho thaáy phaûn öùng cheùo vôùi muû cao su töï nhieân.[12] Tuy nhieân, phaûi tìm
ra dò öùng vôùi muû cao su töï nhieân ôû beänh nhaân bôûi vì noù raát thöôøng gaëp, ñaëc bieät laø ôû nhöõng nhaân
vieân chaêm soùc söùc khoûe (17%) vaø beänh nhaân coù taät nöùt ñoát soáng (spina bifida) (67%). [99–101]
VL LOÕI DAÏNG ÑAËC MÔÙI
Resilon (Pentron Clinical Technologies), vaø RealSeal (Sybron Endo), laø VL loõi
polycaprolactone chöùa nhöïa methacrylate 2 chöùc naêng, thuûy tinh hoaït tính sinh hoïc (bioactive
glass), muoái bismuth vaø barium laøm haït ñoän, vaø chaát taïo maøu, ñöôïc söû duïng vôùi moät sealer nhöïa
(Epiphany hoaëc Real-Seal) ñöôïc ñoùng goùi cuøng vôùi VL loõi (Hình 8). VL taïo ra moät “monoblock”
goàm moät sealer nhöïa vôùi caùc ñuoâi nhöïa (resin tags) xaâm nhaäp vaøo trong vaø daùn dính vôùi oáng
ngaø, vaø vôùi vaùch ngaø cuûa OÂT, cuõng nhö daùn dính vôùi VL loõi, noù cuõng coù theå ñoâng cöùng baèng
caùch chieáu ñeøn vaø traùm kín toát phía thaân R. Heä thoáng Resilon goàm moät primer, moät sealer, vaø
VL loõi laø cone hoaëc ñaïn polymer toång hôïp.

Hình 8: Sealer Epiphany laø moät sealer daïng nhöïa ñöôïc söû duïng vôùi VL loõi polycaprolactone nhö
Resilon.
VL loõi polyester naøy ñöôïc baùn treân thò tröôøng ôû daïng cone coù kích thöôùc ISO vôùi caùc cone
phuï ñeå leøn ngang vaø leøn doïc noùng, hoaëc daïng ñaïn ñeå söû duïng cho kyõ thuaät bôm VL noùng
chaûy.[101] Nhieät ñoä söû duïng trong kyõ thuaät bôm VL loõi nhöïa polyester noùng chaûy thaáp hôn nhieät
ñoä söû duïng trong kyõ thuaät vôùi GP (1500
C so vôùi 2000
C), nhöng caùc ñaëc ñieåm xöû lyù laø töông töï
nhö GP vaø cho pheùp leøn ngang vaø leøn doïc noùng. Trong tröôøng hôïp söû duïng Resilon vôùi System B
unit, nhieät ñoä ñöôïc caøi ñaët ôû 1500
C vaø power ñöôïc caøi ôû möùc 10. Neáu Resilon ñöôïc söû duïng vôùi
Obtura III unit & kim soá 25-gauge thì nhieät ñoä ñöôïc caøi ôû 1600
C; vôùi kim 23-gauge thì nhieät ñoä laø
1400
C; vaø vôùi kim 20-gauge thì nhieät ñoä laø 1200
-1300
C.
So saùnh Resilon vôùi GP thì thaáy khoâng coù söï khaùc bieät veà nhieät ñoä noùng chaûy ñoái vôùi 2 VL,
nhöng Resilon coù nhieät dung rieâng (specific heat capacity) vaø bieán thieân enthalpy ΔH (enthalpy
change) lôùn hôn coù yù nghóa. GP coù khaû naêng truyeàn nhieät lôùn hôn coù yù nghóa so vôùi Resilon.
Resilon khoâng noùng chaûy gioáng nhö GP bôûi vì noù coù nhieät dung rieâng cao hôn, ΔH cao hôn, vaø
truyeàn nhieät ít hôn.[102]
Nielsen vaø Baumgartner [103] nghieân cöùu ñoä saâu thaâm nhaäp cuûa caây leøn (spreader) nickel–
titanium trong OÂT coù ñoä thuoân söûa soaïn laø 0.04 chöùa GP master vaø cone Resilon coù ñoä thuoân
0.02 vaø 0.04. Coù söï khaùc bieät coù yù nghóa veà ñoä saâu thaâm nhaäp ñöôïc nhaän thaáy ñoái vôùi caû 2 ñoä
thuoân cuûa cone vaø VL ñöôïc söû duïng. Ñoä saâu thaâm nhaäp cuûa caây leøn lôùn nhaát ñoái vôùi Resilon
0.02, sau ñoù laø GP 0.02, keá ñeán laø Resilon 0.04, vaø ít nhaát laø GP 0.04.
Shipper vaø cs [104] nghieân cöùu söï ñeà khaùng vôùi söï xaâm nhaäp cuûa vi khuaån ñoái vôùi GP + AH
26 sealer, GP + Epiphany sealer, vaø Resilon + Epiphany sealer. Moãi söï keát hôïp VL loõi + sealer
ñeàu ñöôïc thöïc hieän vôùi caû 2 kyõ thuaät leøn ngang vaø leøn doïc. Nhoùm Resilon ít roø ræ vi khuaån hôn
nhoùm GP. Nhoùm Resilon + Epiphany sealer roø ræ vi khuaån í hôn coù yù nghóa so vôùi nhoùm söû duïng
sealer AH 26.
Caùc nhaø nghieân cöùu khaùc [105] thöïc hieän moät ñaùnh giaù treân sieâu caáu truùc cuûa söï bít kín vuøng
choùp ôû chaân R ñöôïc traùm bít vôùi VL loõi chöùa polycaprolactone. Nghieân cöùu naøy so saùnh chaát
löôïng sieâu caáu truùc (ultrastructural quality) cuûa söï traùm bít vuøng choùp ñaït ñöôïc vôùi Resilon +
Epiphany sealer vaø GP + AH Plus sealer. Kính hieån vi ñieän töû queùt (SEM) cho thaáy caû 2 vuøng
khoâng chöùa khoaûng troáng (gap-free regions) vaø vuøng chöùa khoaûng troáng (gap-containing regions)

trong caùc OÂT ñöôïc traùm bít vôùi caû 2 VL. Kính hieån vi ñieän töû truyeàn qua (TEM) cho thaáy söï hieän
dieän cuûa laéng ñoïng baïc (silver deposits) doïc theo giao dieän sealer-lôùp lai trong caùc maãu
Resilon/Epiphany vaø giöõa caùc maãu sealer + GP. Hoï keát luaän raèng söï traùm bít hoaøn toaøn ôû vuøng
choùp laø khoâng theå ñaït ñöôïc ôû moãi söï keát hôïp giöõa VL loõi vaø sealer.
Tay vaø cs [107] ñaùnh giaù tính nhaïy caûm cuûa Resilon, GP vaø ñóa polycaprolactone ñoái vôùi caùc
enzymes thuûy phaân coù trong nöôùc boït hoaëc ñöôïc tieát ra bôûi caùc vi khuaån lieân quan ñeán noäi nha.
Caû 3 VL ñeàu taêng nheï troïng muoái ñeäm phosphate (phosphate-buffered saline). GP cuõng taêng
troïng löôïng töông töï vaäy khi uû trong enzymes, lipase polysaccharide, vaø cholesterol esterase,
nhöng Resilon vaø polycaprolactone coù bieåu hieän baøo moûng beà maët lan roäng vaø maát troïng löôïng
sau khi uû trong lipase polysaccharide vaø cholesterol esterase. Caùc haït ñoän thuûy tinh trong Resilon
bò boäc loä sau khi beà maët cuûa khung polymer bò hoaøn tan, taïo ra moät beà maët nhaùm. Hoï keát luaän
raèng söï thoaùi hoùa sinh hoïc (biodegradation) cuûa Resilon gaây ra bôûi caùc enzymes cuûa vi khuaån vaø
nöôùc boït caàn ñöôïc nghieân cöùu theâm nöõa.
Söùc beàn beà maët (interfacial strength) cuûa Resilon + Epiphany sealer ñöôïc so saùnh vôùi GP +
AH Plus sealer bôûi Gesi vaø cs. [108] Nhoùm GP/AH Plus coù söùc beàn beà maët lôùn hôn coù yù nghóa so
vôùi nhoùm Resilon/Epiphany. Söï maát baùm dính cuûa Resilon khoûi Epiphany sealer cuõng ñöôïc thaáy
ôû moät soá maãu. Caû 2 nhoùm ñeàu coù söùc beàn beà maët töông ñoái thaáp.
Stratton vaø cs [109] so saùnh khaû naêng bít kín cuûa Resilon + Epiphany sealer vôùi GP + AH
Plus sealer, baèng test loïc chaát loûng (fluid filtration testing). Hoï nhaän thaáy Resilon/Epiphany coù söï
roø ræ ít hôn coù yù nghóa so vôùi GP/AH Plus. Moät nghieân cöùu khaùc cho thaáy Resilon/ Epiphany
sealer coù söï roø ræ ít hôn sau 30 ngaøy so vôùi GP/sealer. Taát caû OÂT ñöôïc traùm bít vôùi GP/sealer,
Resilon hoaëc GP khoâng coù ñeàu coù söï roø ræ trong voøng 30 ngaøy.[110]
Wang vaø cs [111] nghieân cöùu aûnh höôûng cuûa thuoác calcium hydroxide ñoái vôùi khaû naêng bít
kín cuûa Resilon vaø nhaän thaáy raèng calcium hydroxide khoâng gaây ra aûnh höôûng baát lôïi ñoái vôùi söï
bít kín cuûa OÂT ñöôïc traùm bít sau ñoù vôùi Resilon.
Moät nghieân cöùu so saùnh söï traùm bít OÂT cuûa GP vaø Resilon/Epiphany sealer, söû duïng kyõ thuaät
leøn ngang vaø soùng lieân tuïc, cho thaáy raèng leøn ngang GP laø nhoùm duy nhaát coù caùc khoaûng troáng
nhieàu hôn coù yù nghóa so vôùi nhoùm bít GP vôùi kyõ thuaät soùng lieân tuïc, hoaëc nhoùm
Resilon/Epiphany sealer vôùi caû 2 kyõ thuaät.[112]
Resilon ñöôïc baùo caùo laø coù taùc duïng gia coá (reinforce) cho heä thoáng OÂT do söï daùn dính cuûa
noù vôùi thaønh OÂT vaø söï tích hôïp (integration) cuûa VL loõi.[113] Maët khaùc, moät nghieân cöùu khaùc ñaõ
so saùnh ñoä beàn cô hoïc (cohesive strength) vaø ñoä cöùng cuûa Resilon vaø GP trong tình traïng khoâ vaø
sau 1 thaùng löu tröõ trong nöôùc, ñeå xaùc ñònh xem chuùng coù ñuû ñoä cöùng ñeå gia coá chaân R hay
khoâng. Caùc taùc giaû nhaän thaáy raèng caû Resilon vaø GP ñeàu coù ñoä beàn cô hoïc vaø modulus ñaøn hoài
töông ñoái thaáp, vaø khoâng ñuû ñoä cöùng ñeå gia coá cho chaân R sau ñieàu trò noäi nha.[114]
Caùc nghieân cöùu doïc vaø thöû nghieäm laâm saøng seõ raát höõu ích cho söï so saùnh Resilon vôùi GP, vaø
söï phaùt trieån cuûa Resilon theá heä môùi coù theå caûi thieän theâm nöõa caùc tính chaát cuûa VL.
VL TRAÙM DAÏNG BOÄT NHAÕO
Keõm oxide laø moät thaønh phaàn chính cuûa nhieàu VL daïng paste duøng trong noäi nha. Caùc thaønh
phaàn khaùc trong nhieàu VL daïng paste chöùa keõm oxide chòu traùch nhieäm cho caùc tính chaát khaùc
vaø ñoäc tính tieàm aån. Do tính tan cuûa keõm oxide neân chuùng khoâng ñöôïc duøng laøm VL loõi.

VL traùm daïng paste ñaõ ñöôïc söû duïng roäng raõi ôû Ñoâng AÂu vaø moät soá quoác gia ôû Chaâu AÙ- Thaùi
Bình Döông laø moät loaïi VL nhöïa ñöôïc goïi laø “Russian Red”. [115] Ñoù laø paste resorcin–
formaldehyde, moät daïng phenol–formaldehyde hay nhöïa Bakelite.[101] rstavik [101] baùo caùo
noù laø moät VL coù tính khaùng khuaån maïnh, nhöng nhöôïc ñieåm laø co khi ñöôïc ñaët vaøo trong OÂT, vaø
thöôøng laøm cho caáu truùc R ñoåi sang maøu ñoû ñaäm. Ñoâi khi vieäc ñieàu trò noäi nha laïi coù theå gaëp khoù
khaên, neáu nhöïa ñaõ ñoâng hoaøn toaøn vaø coù moät khoái lôùn VL.[115]
Trailement SPAD laø moät VL nhöïa daïng paste khaùc ñaõ ñöôïc söû duïng ôû Chaâu AÂu.
Mineral Trioxide Aggregate (MTA)
MTA ñaõ ñöôïc söû duïng nhieàu trong noäi nha (Hình 9). MTA ñöôïc söû duïng laøm VL che tuûy
(pulpcapping material) [116–118], söûa chöõa thuûng chaân R [119–122], VL traùm ngöôïc chaân R
[123–125], VL gaây ñoùng choùp (apical barrier) [126–128], VL che loå tuûy (intraorifice barrier)
[129] vaø coù theå ñöôïc xem laø VL traùm daïng paste ñeå traùm bít OÂT.
Do khaû naêng bít kín, tính töông hôïp sinh hoïc vaø caùc tính chaát mong muoán khaùc cuûa noù, paste
MTA ñöôïc chæ ñònh khi maø VL loõi thöôøng duøng hôn khoâng theå ñöôïc söû duïng. Nhöôïc ñieåm chính
cuûa MTA laø khoù thao taùc, coù theå ñöôïc khaéc phuïc baèng kinh nghieäm, vaø thôøi gian ñoâng keùo daøi ít
nhaát 3 giôø hoaëc hôn. MTA coù raát nhieàu tính chaát thuaän lôïi laøm cho noù trôû thaønh moät VL coù giaù trò
trong nhieàu khía caïnh cuûa noäi nha.
Hình 9: White vaø gray ProRoot mineral trioxide aggregate (MTA) cuûa Tulsa Dentsply.
ProRoot MTA (Tulsa Dental Products, Tulsa, OK) ñöôïc giôùi thieäu bôûi Torabinejad vaø cs
[123] naêm 1993 nhö moät VL traùm ngöôïc vaø söûa chöõa thuûng chaân R.[119] Noù coù thaønh phaàn goàm:
tricalcium silicate, tricalcium aluminate, tricalcium oxide, silicate oxide, vaø moät soá oxides
khoaùng khaùc. Thaønh phaàn boät chöùa caùc haït mòn öa nöôùc, seõ ñoâng khi coù söï hieän dieän cuûa aåm. Söï
hydrat hoùa cuûa boät taïo ra moät gel daïng keo (colloidal gel) coù pH =12.5 seõ ñoâng cöùng trong
khoaûng 4 giôø.[130]
Nhieàu nghieân cöùu cho raèng MTA coù tính chaát raát gioáng vôùi xi maêng Portland thöông
maïi.[131–135] Wucherpfenning vaø Green [132] ñaõ phaân tích MTA vaø xi maêng Portland baèng
nhieãu xaï tia X (X-ray diffraction) vaø baùo caùo raèng chuùng töông töï nhau veà ñaïi theå vaø vi theå.
Estrela vaø cs [133] cho thaáy xi maêng Portland coù chöùa caùc thaønh phaàn hoùa hoïc gioáng nhö MTA,
ngoaïi tröø bismuth oxide ñöôïc theâm vaøo MTA ñeå laøm taêng caûn quang. Duarte vaø cs [136] baùo caùo
raèng MTA Angelus laø 80% xi maêng Portland vaø 20% bismuth oxide. Sarkar vaø cs [137] cho raèng
MTA laø moät hoãn hôïp troän cô hoïc cuûa 3 thaønh phaàn boät: xi maêng Portland (75%), bismuth oxide

(20%), vaø thaïch cao (5%), vôùi moät löôïng ít SiO2, CaO, MgO, K2SO4, vaø Na2SO4. Trong ñoù thaønh
phaàn chính laø xi maêng Portland goàm dicalcium silicate, tricalcium silicate, tricalcium aluminate,
vaø tetracalcium aluminoferrite.
Moät trong nhöõng tính chaát raát thuaän lôïi cuûa MTA laø khaû naêng bít kín tuyeät vôøi cuûa noù. Ñieàu
naøy ñaõ ñöôïc kieåm chöùng trong nhieàu nghieân cöùu söû duïng MTA laøm VL traùm ngöôïc vaø söûa chöõa
thuûng chaân R. Torabinejad vaø cs [123] nhaän thaáy MTA gaây roø ræ thuoác nhuoäm ít hôn coù yù nghóa
so vôùi amalgam vaø ethoxybenzoic acid (Super EBA) khi ñöôïc duøng ñeå traùm ngöôïc. Trong moät
nghieân cöùu khaùc, Torabinejad vaø cs [138] cuõng nhaän thaáy khi ñöôïc duøng laøm VL traùm ngöôïc thì
MTA traùm kín toát hôn amalgam, Intermediate Restorative Material (IRM), vaø Super EBA, thaäm
chí khi bò vaáy nhieãm maùu. Gondim vaø cs [139] ñaõ chöùng minh MTA roø ræ thuoác nhuoäm ít hôn coù yù
nghóa so vôùi Super EBA vaø IRM, baát keå kyõ thuaät keát thuùc naøo ñöôïc söû duïng. Trong moät nghieân
cöùu veà söï roø ræ vi khuaån cuûa VL traùm ngöôïc, Torabinejad vaø cs [140] cho thaáy MTA roø ræ ít hôn
coù yù nghóa so vôùi caùc VL traùm ngöôïc khaùc. MTA cuõng cho pheùp söï roø ræ noäi ñoäc toá vi khuaån
(endotoxin) ít hôn trong nghieân cöùu cuûa Tang vaø cs. [141] Tselnik vaø cs [129] kieåm tra söï roø ræ vi
khuaån cuûa MTA vaø moät glass ionomer ñöôïc gia coá nhöïa khi duøng laøm VL che loå tuûy (coronal
barrier). Hoï nhaän thaáy caû MTA xaùm vaø traéng ngaên ngöøa ñöôïc söï roø ræ vi khuaån trong hôn 90
ngaøy. Nakata vaø cs [121] nhaän thaáy MTA cung caáp söï traùm kín toát hôn amalgam ñeå ngaên ngöøa
söï roø ræ cuûa F. nucleatum qua vò trí thuûng saøn tuûy.
Caùc nghieân cöùu treân kính hieån vi ñieän töû queùt cho thaáy MTA coù söï khít saùt ñöôøng vieàn
(marginal adaptation) toát hôn amalgam, Super EBA vaø IRM. [142],[143],[144] Nghieân cöùu cuûa
Xavier vaø cs treân kính hieån vi ñieän töû queùt [145] cho thaáy MTA Angelus roø ræ thuoác nhuoäm ít hôn
ñaùng keå so vôùi glass ionomer, nhöng nhieàu hôn coù yù nghóa so vôùi Super EBA. MTA Angelus coù
söï khít saùt ñöôøng vieàn toát hôn nhieàu so vôùi EBA vaø glass ionomer. Mangin vaø cs [146] nhaän thaáy
khoâng coù söï khaùc bieät veà söï roø ræ vi khuaån ñöôïc ñaùnh daáu phoùng xaï giöõa xi maêng hydroxyapatite,
MTA, vaø Super EBA khi ñöôïc duøng laøm VL traùm ngöôïc.
Valois vaø cs [152] nhaän thaáy MTA ôû ñoä daøy 4mm coù khaû naêng traùm kín toát hôn ñaùng keå so
vôùi ñoä daøy nhoû hôn. Nghieân cöùu cuûa Matt vaø cs [153] cho thaáy khi MTA ñöôïc duøng laøm VL gaây
ñoùng choùp, thì ñoä daøy 5mm cuûa VL laø cöùng hôn ñaùng keå so vôùi ñoä daøy 2mm, vaø cho pheùp söï roø ræ
ít hôn ñaùng keå. Caùc kích thöôùc naøy laø raát quan troïng, khoâng chæ trong traùm ngöôïc maø coøn trong
gaây ñoùng choùp, söûa chöõa thuûng chaân R vaø caùc muïc ñích khaùc.
MTA ñaõ ñöôïc nghieân cöùu roäng raõi veà tính töông hôïp sinh hoïc khi duøng laøm VL traùm ngöôïc
trong phaãu thuaät caét choùp. Caùc nghieân cöùu nuoâi caáy teá baøo ñaõ chöùng minh tính gaây ñoäc teá baøo
cuûa MTA thaáp hôn ñaùng keå so vôùi IRM vaø Super EBA.[154] Vieäc caáy MTA vaøo trong xöông
chaøy vaø xöông haøm döôùi cuûa chuoät baïch ñaõ gaây ra moät phaûn öùng moâ ñöôïc xem laø thuaän lôïi vaø
nheï hôn so vôùi Super EBA.[155] Koh vaø cs [156] nhaän thaáy caùc ñaùp öùng sinh hoïc thuaän lôïi ñoái
vôùi MTA töø caùc taïo coát baøo ngöôøi, vaø ñaùp öùng teá baøo thuaän lôïi ñoái vôùi MTA.[157]
Haglund vaø cs [158] so saùnh MTA, amalgam, IRM vaø composite resin veà aûnh höôûng cuûa
chuùng treân nguyeân baøo sôïi vaø ñaïi thöïc baøo cuûa chuoät. Hoï nhaän thaáy caû 4 VL ñeàu öùc cheá söï taêng
tröôûng cuûa teá baøo. Teá baøo ñöôïc nuoâi caáy ôû nhoùm IRM môùi troän vaø nhoùm composite ít hôn ñaùng
keå so vôùi nhoùm MTA vaø nhoùm amalgam, khoâng coù söï khaùc bieät giöõa MTA môùi troän vaø amalgam
môùi troän. Ñoái vôùi VL ñaõ ñoâng cöùng, khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa veà söï taêng tröôûng cuûa

nguyeân baøo sôïi giöõa MTA, amalgam, vaø composite resin. ÔÛ doøng nguyeân baøo sôïi, IRM ñaõ ñoâng
coù soá löôïng teá baøo soáng soùt ít hôn ñaùng keå so vôùi caùc VL ñaõ ñoâng khaùc. Coù söï khaùc bieät coù yù
nghóa veà söï soáng soùt cuûa teá baøo ôû doøng ñaïi thöïc baøo trong söï hieän dieän cuûa VL ñaõ ñoâng giöõa
nhoùm composite resin vaø MTA, giöõa nhoùm composite resin vaø amalgam, trong ñoù söï soáng soùt
cuûa ñaïi thöïc baøo ít hôn trong söï hieän dieän cuûa composite resin ñaõ ñoâng. IRM ñaõ ñoâng coù söï soáng
soùt cuûa teá baøo ít hôn ñaùng keå so vôùi VL ñaõ ñoâng khaùc ôû doøng ñaïi thöïc baøo. DeDeus vaø cs [159]
so saùnh tính gaây ñoäc teá baøo cuûa ProRoot MTA, MTA Angelus, vaø xi maêng Portland vaø nhaän thaáy
khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa giöõa 3 VL vaø caû 3 ñeàu cho thaáy taùc duïng gaây ñoäc teá baøo ban
ñaàu taêng leân töông töï nhau, sau ñoù giaûm daàn theo thôøi gian, cho pheùp söï nuoâi caáy teá baøo ñöôïc taùi
thieát laäp.
Hernandez vaø cs [160] nghieân cöùu taùc duïng cuûa hoãn hôïp chlorhexidine + MTA so vôùi MTA +
nöôùc treân söï cheát teá baøo theo chöông trình (apoptosis) vaø chu kyø teá baøo cuûa nguyeân baøo sôïi vaø
ñaïi thöïc baøo. Hoï nhaän thaáy raèng hoãn hôïp MTA + chlorhexidine laøm cho nguyeân baøo sôïi vaø ñaïi
thöïc baøo cheát theo chöông trình vaø laøm giaûm % cuûa caû 2 loaïi teá baøo trong pha S (toång hôïp DNA)
cuûa chu kyø teá baøo. Vì vaäy, hoãn hôïp nöôùc caát + MTA ñöôïc xaùc ñònh laø ít gaây ñoäc teá baøo hôn hoãn
hôïp MTA + chlorhexidine.
Melegari vaø cs [161] nghieân cöùu söï saûn xuaát prostaglandin E2 (PGE2) vaø khaû naêng soáng cuûa
caùc teá baøo ñöôïc nuoâi caáy khi tieáp xuùc vôùi sealer Roth’s 801 môùi troän, Sealapex, vaø MTA. Hoï
nhaän thaáy raèng khoâng VL naøo laøm kích thích söï phoùng thích cuûa PGE2. MTA cuõng ñöôïc baùo caùo
laø coù khaû naêng taïo ra moät moâi tröôøng thuaän lôïi cho söï söûa chöõa vaø taùi taïo cuûa moâ quanh choùp.
MTA coù taùc duïng caûm öùng (inductive effect) ñoái vôùi nguyeân baøo xeâ maêng ôû choù vaø
khæ.[124],[125] Zhu vaø cs [162] cho thaáy caùc taïo coát baøo osteoblasts baùm dính vaø lan traøn treân
MTA. Regan vaø cs [163] ñaõ chöùng minh raèng caû MTA vaø Diaket ñeàu coù theå hoã trôï gaàn nhö hoaøn
toaøn söï taùi taïo cuûa moâ quanh choùp khi ñöôïc duøng laøm VL traùm ngöôïc treân caùc R khoâng bò nhieãm
truøng. Baek vaø cs [164] nhaän thaáy raèng MTA coù ñaùp öùng cuûa moâ quanh choùp thuaän lôïi nhaát vaø
coù söï taân taïo (neoformation) cuûa xeâ maêng R phuû treân MTA.
Coù nhöõng thoâng tin traùi ngöôïc veà vieäc lieäu MTA xaùm vaø MTA traéng coù cuøng tính chaát vaät lyù
vaø tính töông hôïp sinh hoïc. Holland vaø cs [135,165,166] ñaõ cho thaáy raèng caû 2 coâng thöùc traéng vaø
xaùm ñeàu töông hôïp sinh hoïc khi ñöôïc caáy vaøo trong moâ lieân keát cuûa chuoät. Perez vaø cs [167] ñaõ
chöùng minh MTA traéng ít töông hôïp sinh hoïc hôn so vôùi MTA xaùm. Camilleri vaø cs [168] cho
thaáy khoâng coù söï khaùc bieät giöõa MTA xaùm vaø traéng. Ribeiro vaø cs [169] cho thaáy khoâng coù söï
khaùc bieät veà taùc duïng gaây ñoäc teá baøo giöõa MTA xaùm, MTA traéng vaø xi maêng Portland. Khoâng coù
söï khaùc bieät veà ñoäc tính gen (genotoxicity) hay ñoäc tính teá baøo (cytotoxicity) giöõa MTA xaùm vaø
traéng.[170] Asgary vaø cs [171] söû duïng vi phaân tích baèng chuøm ñieän töû (electron probe
microanalysis) nhaän thaáy raèng noàng ñoä Al2O3, MgO, vaø ñaëc bieät laø FeO trong MTA traéng thaáp
hôn ñaùng keå so vôùi MTA xaùm. FeO ñöôïc cho laø thaønh phaàn chính taïo ra söï khaùc bieät veà maøu saéc
giöõa 2 loaïi MTA. Oviir vaø cs [172] nghieân cöùu söï taêng sinh cuûa teá baøo söøng vuøng mieäng (oral
keratinocytes) vaø cementoblasts treân MTA xaùm vaø traéng. Hoï nhaän thaáy caû 2 loaïi teá baøo ñeàu taêng
tröôûng toát hôn coù yù nghóa treân beà maët MTA traéng so vôùi MTA xaùm. Ngoaøi ra, caû 2 loaïi teá baøo
ñeàu cho thaáy söï taêng sinh cao hôn coù yù nghóa khi taêng tröôûng treân MTA xaùm ñoâng 12 ngaøy so vôùi
MTA xaùm ñoâng 24 giôø. Matt vaø cs [153] nhaän thaáy MTA traéng gaây hôû keõ nhieàu hôn coù yù nghóa

so vôùi MTA xaùm vaø kyõ thuaät 2 böôùc vôùi moät vieân goøn aåm ñöôïc ñaët phía treân MTA trong 24 giôø
ñeå cho pheùp VL ñoâng cöùng, cho thaáy hôû keõ ít hôn so vôùi kyõ thuaät 1 böôùc ñeå ñaët VL gaây ñoùng
choùp.
Coù moät soá yù kieán maâu thuaãn veà vieäc lieäu moät mieáng boâng aåm coù caàn thieát ñeå cho pheùp MTA
ñoâng cöùng ñuùng khi ñöôïc söû duïng trong OÂT, khaùc vôùi VL traùm ngöôïc nôi coù tieáp xuùc vôùi ñoä aåm.
Böôùc naøy laøm taêng theâm moät laàn heïn ñieàu trò nöõa khi MTA ñöôïc duøng ñeå söûa chöõa chaân R bò
thuûng, gaây ñoùng choùp, hay che loå OÂT. Coù moät soá baùo caùo ca trong ñoù moät vieân goøn aåm ñöôïc söû
duïng giöõa caùc laàn heïn ñeå cho pheùp MTA ñoâng cöùng.[126–128] Maëc khaùc, Sluyk vaø cs [173] cho
thaáy raèng caùc ñaëc ñieåm löu giöõ cuûa MTA khi söû duïng laøm VL söûa chöõa thuûng chaân R khoâng bò
laøm thay ñoåi bôûi vieäc ñaët moät vieân goøn khoâ hay aåm phía treân MTA, vaø söï aåm töø moâ quanh choùp
coù theå taïo ra ñuû ñoä aåm ñeå cho pheùp MTA ñoâng cöùng ñuùng möùc. Tuy nhieân, Matt vaø cs [153] cho
thaáy raèng vieäc söû duïng moät vieân goøn aåm laøm giaûm coù yù nghóa söï hôû keõ cuûa MTA khi ñöôïc duøng
laøm VL gaây ñoùng choùp (apical barrier).
Fridland vaø cs [174] nghieân cöùu tính tan cuûa MTA theo thôøi gian. Keát quaû cho thaáy MTA coù
khaû naêng phoùng thích töøng phaàn phaàn hoøa tan cuûa noù vaøo trong moâi tröôøng nöôùc trong moät thôøi
gian daøi vaø noù vaãn duy trì möùc pH cao 11- 12 trong ít nhaát 78 ngaøy, ñoàng thôøi cuõng duy trì khung
silica khoâng tan cuûa noù, taïo ra tính toaøn veïn caáu truùc cuûa MTA ngay caû khi tieáp xuùc vôùi nöôùc.
Phaàn hoøa tan naøy chuû yeáu goàm calcium hydroxide, cung caáp ñoä kieàm thuaän lôïi cho söï phaân chia
teá baøo vaø söï hình thaønh khuoân cho söï laønh thöông cuûa moâ quanh choùp vaø hoaït ñoäng khaùng
khuaån. Sarkar vaø cs [137] suy ñoaùn raèng sau khi ñaët MTA trong OÂT vaø söï hoøa tan daàn daàn cuûa
noù, caùc tinh theå hydroxyapatite caáu taïo thaønh haït nhaân vaø lôùn leân, traùm bít khoaûng khoâng gian vi
theå giöõa MTA vaø vaùch ngaø. Söï traùm bít naøy ñaàu tieân laø cô hoïc, nhöng sau ñoù laø moät phaûn öùng
giöõa giöõa lôùp apatite vaø ngaø döôùi daïng moät lieân keát hoùa hoïc.
Moät soá nhaø nghieân cöùu ñang xem xeùt vieäc laøm bieán ñoåi xi maêng Portland ñeå laøm thay ñoåi
tính chaát ñoâng cöùng vaø caùc ñaëc ñieåm thao taùc. Moät trong nhöõng baát lôïi chính cuûa MTA laø thôøi
gian ñoâng keùo daøi. Trong coâng nghieäp, thôøi gian ñoâng cuûa xi maêng Portland coù theå ñöôïc laøm
taêng baèng caùch theâm vaøo thaïch cao hoaëc ñöôïc laøm giaûm baèng caùch loaïi boû thaïch cao. Camilleri
vaø cs [175] ñaõ nghieân cöùu moät xi maêng accelerated Portland môùi. Thôøi gian ñoâng cuûa xi maêng
Portland ñöôïc laøm giaûm baèng caùch loaïi boû thaïch cao trong giai ñoaïn cuoái cuûa quaù trình saûn xuaát.
Tính töông hôïp sinh hoïc cuûa xi maêng accelerated Portland naøy khoâng thay ñoåi bôûi söï theâm vaøo
cuûa bismuth oxide ñeå taêng tính caûn quang vaø noù töông töï nhö gray MTA, white MTA, vaø xi maêng
white Portland. Caùc nghieân cöùu trong töông lai seõ phaûi xaùc ñònh vieäc laøm bieán ñoåi caùc tính chaát
khoâng mong muoán cuûa MTA maø khoâng laøm aûnh höôûng ñeán caùc tính chaát mong muoán nhö khaû
naêng bít kín, töông hôïp sinh hoïc vaø caùc ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå söûa chöõa vaø taùi taïo moâ quanh
choùp.
VL traùm daïng paste chöùa paraformaldehyde
Paraformaldehyde pastes cuõng coù theå ñöôïc xem laø sealers, vaø ñöôïc söû duïng nhö sealers bôûi moät
soá nhaø laâm saøng. Vieäc theâm paraformaldehyde vaøo laø ñeå taïo ra taùc duïng khaùng khuaån vaø öôùp
(mummifying effect), nhöng thaät khoâng may noù coù ñoäc tính ñoái vôùi moâ kyù chuû vöôït troäi hôn taùc
duïng khaùng khuaån.

N2 paste (Indrag-Agsa, Losone, Thuïy Só) vaø RC2B (Myõ), laø moät VL daïng paste goàm boät vaø chaát
loûng.
 Thaønh phaàn boät chöùa keõm oxide, bismuth nitrate, bismuth carbonate, paraformaldehyde, vaø
titanium oxide.
 Chaát loûng goàm eugenol, daàu ñaäu phoäng, vaø daàu hoa hoàng.[176]
Thaønh phaàn cuûa N2 ñaõ thay ñoåi qua nhieàu naêm ñeå ñaùp öùng vôùi caùc nghieân cöùu xaùc ñònh caùc chaát
gaây ñoäc, nhö chì oxide vaø thuûy ngaân höõu cô.[177] Noù vaãn chöùa moät löôïng lôùn paraformaldehyde
(4–8%). [86] N2 ñöôïc nhaän thaáy laø cöïc kyø ñoäc.[178],[179] Hôn nöõa, do noù ñöôïc söû duïng ôû daïng
paste, vieäc ñaåy VL ñoäc naøy ra vuøng quanh choùp laø deã daøng vaø gaây ra söï toån thöông thaàn kinh
nghieâm troïng trong caùc ca baùo caùo.[180–183] Cuïc quaûn lyù thöïc phaåm vaø döôïc phaåm Hoa Kyø
(FDA) ñaõ lieät N2 vaø RC2B vaøo nhoùm thuoác môùi khoâng ñöôïc chaáp nhaän vaø khoâng ñöôïc pheùp
nhaäp khaåu hoaëc vaän chuyeån giöõa caùc tieåu bang.[184] Hieäp Hoäi Nha Khoa Hoa Kyø (ADA) cuõng
khoâng chaáp nhaän vieäc söû duïng pastes hoaëc sealer chöùa paraformaldehyde.
Moät baùo caùo ca cuûa moät nha só ngöôøi ñaõ nhaän thaáy coù traùch nhieäm ñoái vôùi thöông taät vónh
vieãn cuûa beänh nhaân do ñieàu trò noäi nha vôùi N2 (Sargenti’s) paste. OÂT ñöôïc traùm bít vôùi N2, VL bò
ñaåy ra ngoaøi choùp vaøo trong oáng thaàn kinh R döôùi gaây ra toån thöông daây thaàn kinh, loaïn caûm maët
(facial dysesthesia), vaø ñau. Beänh nhaân ñöôïc nhaän 250.000 $ (US) vì toån thöông.[185]
Hieäp Hoäi Noäi Nha Hoa Kyø ñaõ ñöa ra moät baøi baùo veà vieäc söû duïng VL noäi nha chöùa
paraformaldehyde, khuyeán caùo khoâng söû duïng chuùn.[186] Moät soá bang, trong ñoù coù Florida, ñaõ
caám söû duïng paraformaldehyde pastes.[187] Do ñoäc tính, caùc vaán ñeà phaùp lyù, nguy cô ñoái vôùi
beänh nhaân, vaø thöïc teá coù raát nhieàu VL traùm bít OÂT khaùc cho keát quaû toát hôn, khoâng gaây nguy cô
cho beänh nhaân, neân vieäc söû duïng nhöõng VL naøy trong noäi nha hieän nay khoâng ñöôïc khuyeán caùo.
Endomethasone (Septodont, Paris, Phaùp) laø moät sealer boät-chaát loûng ñöôïc söû duïng ôû Chaâu AÂu.
Thaønh phaàn boät chöùa dexamethasone, hydrocortisone acetate, thymol iodide, paraformaldehyde,
vaø moät taù döôïc caûn quang. Thaønh phaàn chaát loûng coù chöùa eugenol, tinh daàu baïc haø, vaø daàu hoài
(Anise oil).[176] Söï khaùc bieät giöõa Endomethasone vaø caùc sealer chöùa paraformaldehyde khaùc
laø coù theâm hydrocortisone. Ñoäc tính cuûa paraformaldehyde vaãn vaäy.
Riebler’s paste (Amubarut; Wera Karl, Biesingen, Ñöùc) laø moät paste chöùa paraformaldehyde
khaùc cuõng nhö Trailement SPAD moät VL nhöïa daïng paste khaùc ñöôïc söû duïng ôû Chaâu AÂu.
XI MAÊNG TRAÙM BÍT OÂT (SEALER)
Nhöõng yeâu caàu ñoái vôùi xi maêng traùm bít OÂT lyù töôûng:
Ngoaøi nhöõng yeâu caàu cô baûn ñoái vôùi VL loõi (core filling materials), Grossman ñaõ lieät keâ 11 yeâu
caàu sau ñoái vôùi moät sealer noäi nha: [188],[189]
1. Coù tính dính giuùp noù baùm dính toát vaøo thaønh OÂT khi ñoâng.
2. Cung caáp söï bít kín.
3. Caûn quang.
4. Caùc haït boät neân coù kích thöôùc thaät nhoû ñeå deã troän vôùi chaát loûng.
5. Khoâng co khi ñoâng cöùng.
6. Khoâng laøm ñoåi maøu caáu truùc R.
7. Kìm khuaån hoaëc ít nhaát khoâng thuùc ñaåy söï taêng tröôûng cuûa vi khuaån.
8. Ñoâng chaäm.

9. Khoâng hoøa tan trong dòch moâ.
10. Töông hôïp sinh hoïc töùc laø khoâng gaây kích thích moâ quanh choùp.
11. Tan trong moät dung moâi thoâng thöôøng, neáu caàn loaïi boû VL traùm OÂT.
Caùc yeâu caàu sau ñaây coù theå ñöôïc theâm vaøo caùc yeâu caàu cô baûn ban ñaàu cuûa Grossman:
12. Khoâng gaây ra moät ñaùp öùng mieãn dòch ôû moâ quanh choùp. [190–193]
13. Khoâng gaây ñoät bieán, ung thö. [194], [195]
Sealers chöùa keõm oxide
Trong nhieàu naêm, sealers chöùa keõm oxide laø VL ñöôïc söû duïng phoå bieán vaø roäng raõi nhaát. Coù
nhieàu coâng thöùc vaø nhaõn hieäu sealers chöùa keõm oxide laø thaønh phaàn chính, chæ khaùc nhau ôû
thaønh phaàn theâm vaøo.
Sealers chöùa keõm oxide cho pheùp theâm vaøo caùc hoùa chaát khaùc nhö paraformaldehyde, rosin,
Canada balsam, …, taát caû ñeàu coù theå laøm taêng ñoäc tính (toxicity) cuûa chuùng.[86]
Coâng thöùc ban ñaàu cuûa Grossman (Bieät döôïc: Procosol sealer): chöùa keõm oxide, staybelite
resin, bismuth subcarbonate, barium sulfate, vaø sodium borate (anhydrous) vôùi eugenol laø thaønh
phaàn loûng.[188]
Roth’s 801 sealer (Roth’s Pharmacy, Chicago, IL): cô baûn gioáng vôùi coâng thöùc Grossman ban
ñaàu, nhöng duøng bismuth subnitrate thay theá cho bismuth subcarbonate. Chaát loûng vaãn laø eugenol
.
Hình 10: Roth Root Canal Cement, moät sealer chöùa keõm oxide-eugenol.
Coâng thöùc cuûa Rickert: coù tieâu chuaån chaáp nhaän ñöôïc, ñaùp öùng haàu heát caùc yeâu caàu cuûa
Grossman ñoái vôùi sealer lyù töôûng. Haïn cheá chính cuûa noù laø laøm ñoåi maøu caáu truùc R töø boät baïc
ñöôïc theâm vaøo ñeå taïo ra tính caûn quang.[16]
Bieät döôïc: Kerr’s Pulp Canal Sealer (Sybron Endo/Kerr, Orange, CA), ñöôïc söû duïng phoå bieán
treân laâm saøng vôùi kyõ thuaät leøn doïc noùng. Nhöôïc ñieåm chính cuûa Pulp Canal Sealer laø ñoâng
nhanh, ñaëc bieät laø khi gaëp nhieät ñoä cao vaø ñoä aåm cao.[16] Ñeå khaéc phuïc caùc nhaø nghieân cöùu taïo
ra saûn phaåm Pulp Canal Sealer EWT (Extended Working Time) (Sybron Endo/Kerr) vôùi thôøi
gian laøm vieäc laø 6 giôø.[16]
Tubli-Seal (Sybron Endo/Kerr): heä thoáng goàm 2 paste chöùa trong 2 tubes rieâng bieät (base vaø
catalyst), khoâng laøm ñoåi maøu R, thay theá cho Pulp Canal Sealer coù chöùa baïc. Chaát neàn (base)
goàm keõm oxide, barium sulfate ñeå taïo tính caûn quang, daàu khoaùng (mineral oil), boät baép, vaø

lecithin. Tube catalyst chöùa polypale resin, eugenol, vaø thymol iodide. Tubli-Seal deã troän, nhöng
coù nhöôïc ñieåm laø nhanh ñoâng.[16] Tubli-Seal EWT coù thôøi gian laøm vieäc daøi hôn.
Wach’s cement (Roth International Inc., Chicago, IL) chöùa boät keõm oxide, bismuth subnitrate,
bismuth subiodide, magnesium oxide, vaø calcium phosphate. Chaát loûng chöùa daàu ñinh höông,
eucalyptol, Canada balsam, vaø nhöïa caây soài (beechwood creosote). Thaønh phaàn loûng taïo cho
Wach’s cement moät muøi khaù rieâng bieät cuûa moät phoøng nha cuõ.[16] Öu ñieåm laø boät mòn ñoàng
nhaát, Canada balsam taïo ra tính dính cuûa sealer.
Nogenol (GC America, Inc., Alsip, IL) ñöôïc phaùt trieån ñeå khaéc phuïc taùc duïng gaây kích thích
cuûa eugenol.[196] Saûn phaåm naøy laø moät söï môû roäng cuûa boät baêng nha chu khoâng eugenol. Goàm
2 tube: base vaø catalyst, chaát neàn goàm keõm oxide, barium sulfate,
bismuth oxychloride, vaø daàu thöïc vaät. Hydrogenated rosin, methyl abietate, lauric acid,
chlorothymol, vaø salicylic acid trong catalyst laøm VL ñoâng nhanh.[16]
Medicated Canal Sealer (Medidenta International, Inc.) ñöôïc phaùt trieån bôûi Martin.[15]
Sealer naøy chöùa iodoform coù tính khaùng khuaån vaø ñöôïc söû duïng vôùi MGP gutta-percha, cuõng coù
chöùa iodoform 10%.[16]
Sealers chöùa Canxi hydroxide
Sealapex (Sybron Endo/Kerr): moät sealer polymer, khoâng eugenol ôû daïng 2 tubes. Chaát neàn
goàm keõm oxide, calcium hydroxide, butyl benzene, sulfonamide, vaø keõm stearate. Catalyst tube
chöùa barium sulfate vaø titanium dioxide ñeå taïo tính caûn quang, moät loaïi nhöïa ñoäc quyeàn, isobutyl
salicylate, vaø aerocil R792.[16] Sealapex coù tính tan khoâng lôùn hôn Tubli-Seal sau 2 vaø 32 tuaàn.
Döôøng nhö Sealapex coù khaû naêng bít kín töông ñöông Tubli-Seal vaø coù theå choáng laïi söï hôû keõ
(leakage) trong thôøi gian daøi.[197]
Holland vaø De Souza (198) nghieân cöùu Sealapex sealer ñeå xem lieäu noù coù theå gaây ra söï hình
thaønh moâ cöùng. Sealapex vôùi calcium hydroxide ñaõ kích thích söï ñoùng choùp baèng caùch boài ñaép
cementum. Söï ñoùng choùp cuõng ñöôïc quan saùt thaáy ôû nhoùm chöùng (5%) vaø ôû nhoùm Kerr Pulp
Canal Sealer (10%). Caû Sealapex vaø Kerr Pulp Canal Sealer, khi traùm quaù choùp, ñeàu gaây ra moät
phaûn öùng vieâm maõn tính trong daây chaèng nha chu.
Apexit (Ivoclar Vivadent, Schaan, Liechtenstein): sealer keát hôïp calcium hydroxide vôùi
salicylates.
CRCS (Calciobiotic Root Canal Sealer; Coltene/Whaledent/Hygenic, Mahwah, NJ): moät
sealer chöùa calcium hydroxide vôùi neàn keõm oxide–eugenol–eucalyptol. CRCS ñoâng khaù chaäm,
ñaëc bieät trong ñieàu kieän khoâ hoaëc aåm öôùt. Thôøi gian ñoâng hoaøn toaøn laø 3 ngaøy.[16] Sealer sau
khi ñoâng khaù beàn vöõng laøm caûi thieän chaát löôïng bít kín, nhöng calcium hydroxide khoâng ñöôïc
giaûi phoùng deã daøng, vaø söï kích thích taïo xeâ maêng R vaø xöông coù theå bò haïn cheá raát nhieàu.
Ñoäc tính teá baøo (cytotoxicity): Sealapex > CRCS > Apexit (Beltes vaø cs). [199]
Siqueira vaø cs [200] nghieân cöùu khaû naêng bít kín (sealing), pH, vaø toác ñoä chaûy cuûa 3 sealer
chöùa calcium hydroxide (Sealapex, Sealer 26, vaø Apexit). Khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa veà
khaû naêng bít kín choùp. Caû 3 sealers ñeàu kieàm hoùa toå chöùc keá beân. Sealer 26 coù ñaëc tính chaûy cao
hôn coù yù nghóa. Caùc taùc giaû keát luaän sealer calcium hydroxide thuaän lôïi hôn xi maêng keõm oxide-
eugenol (ZOE) khi duøng ñeå traùm bít OÂT.

Vitapex (NEO Dental International, Inc, Federal Way, WA): ñöôïc phaùt trieån ôû Nhaät Baûn,
khoâng chæ chöùa calcium hydroxide, maø coøn chöùa iodoform 40% vaø daàu silicone vaø caùc thaønh
phaàn khaùc.
Sealers nhöïa (Resin Sealers)
Sealer chöùa nhöïa Epoxy ñaõ ñöôïc ghi nhaän trong noäi nha, ñaëc bieät laø daïng AH 26 vaø daïng caûi
tieán cuûa noù AH Plus (Dentsply International, York, PA).
AH 26 (Dentsply International/Maillefer): chöùa nhöïa bisphenol epoxy, söû duïng
hexamethylenetetramine (methenamine) ñeå truøng hôïp vaø ñaõ ñöôïc söû duïng trong nhieàu
naêm.[101],[201] Methenamine seõ laøm bay hôi moät soá formaldehyde khi noù ñoâng, vaø ñaây laø moät
trong nhöõng haïn cheá chính cuûa noù. Löôïng formaldehyde ñöôïc giaûi phoùng cao nhaát laø trong sealer
môùi troän, löôïng formaldehyde giaûm sau 48 giôø, vaø sau 2 tuaàn löôïng chaát naøy ñöôïc phoùng thích laø
khoâng ñaùng keå. [202] Löôïng formaldehyde ñöôïc taïo ra trong quaù trình ñoâng ñöôïc baùo caùo laø
thaáp hôn vaøi nghìn laàn so vôùi söï phoùng thích laâu daøi töø sealers chöùa formaldehyde nhö
N2.[86],[201] Baát lôïi khaùc laø laøm ñoåi maøu R vaø thôøi gian laøm vieäc keùo daøi. Maëc khaùc, AH 26
döôøng nhö khoâng bò aûnh höôûng bôûi ñoä aåm, vaø thaäm chí seõ ñoâng trong moâi tröôøng nöôùc.[16]
AH Plus vaø ThermaSeal Plus (Dentsply International): ñöôïc pha cheá vôùi moät hoãn hôïp caùc
amines seõ cho pheùp söï truøng hôïp maø khoâng taïo ra formaldehyde khoâng mong muoán [201], [203]
nhöng coù ñuû caùc öu ñieåm cuûa AH 26, nhö caûn quang, ñoä tan thaáp, ít co, vaø töông hôïp vôùi moâ.
AH Plus laø moät epoxy–bis-phenol resin cuõng coù chöùa adamantine.[101] AH Plus coù daïng heä
thoáng 2 paste, khoâng gioáng heä thoáng boät-chaát loûng cuûa AH 26. AH Plus coù thôøi gian laøm vieäc laø 4
giôø vaø thôøi gian ñoâng laø 8 giôø.
Caùc caûi tieán khaùc so vôùi coâng thöùc AH 26 cuõ laø ñoä daøy cuûa maøng film moûng hôn vaø ñoä tan thaáp
cuûa AH Plus, caû 2 ñeàu baèng khoaûng moät nöûa AH 26. AH Plus ít ñoäc teá baøo hôn AH 26, nhöng caû
2 ñeàu laøm taêng ñoäc tính cho gen (genotoxicity) phuï thuoäc lieàu.[176]
Hình 11: AH Plus Root Canal Sealer (Tulsa Dentsply).
Epiphany (Pentron Clinical Technologies) hoaëc Real-Seal (Sybron Endo): laø moät sealer chöùa
urethane dimethacrylate (UDMA), Poly(ethylene glycol) dimethacrylates (PEGDMA),
ethoxylated bisphenol A-dimethacrylate (EBPADMA), Bisphenol-A-glycidyldimethacrylate
(BisGMA) resins ñöôïc thieát keá ñeå söû duïng vôùi VL loõi polycaprolactone. Ngoaøi ra, caùc sealers
naøy coøn chöùa barium borosilicate glass ñöôïc xöû lyù vôùi silane, barium sulfate, silica, canxi
hydroxide, bismuth oxychloride vôùi caùc amines, peroxide, chaát öùc cheá aùnh saùng (photo inhibitor),
vaø chaát maøu. Epiphany laø moät sealer nhöïa composite löôõng truøng hôïp, töï cöùng trong khoaûng 25
phuùt. Noù ñi keøm vôùi moät self-etch primer vôùi monomer chöùc naêng taän cuøng laø acid sulfonic,
Hydroxyethylmethacrylate (HEMA), nöôùc, vaø chaát khôi maøu truøng hôïp (polymerization initiator).
Natri hypochlorite coù aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán ñoä beàn lieân keát cuûa primer, do ñoù sau khi bôm röûa
OÂT vôùi natri hypochlorite, caàn röûa laïi vôùi ethylenediaminetetraacetic acid (EDTA) vaø nöôùc tieät

truøng. Caùc chaát boâi trôn (lubricants) chöùa Peroxide cuõng gaây aûnh höôûng ñoái vôùi nhöïa, vì vaäy bôm
röûa laàn cuoái cuøng vôùi EDTA vaø nöôùc tieät truøng ñöôïc khuyeán caùo sau khi söû duïng nhöõng chaát boâi
trôn naøy. Chlorhexidine khoâng gaây aûnh höôûng ñoái vôùi ñoä beàn lieân keát. Sau khi bít OÂT hoaøn taát,
beà maët thaân R coù theå ñöôïc chieáu ñeøn 40 giaây ñeå taïo ra moät söï bít kín.
Trong moät nghieân cöùu so saùnh Epiphany sealer vôùi AH Plus vaø EndoREZ veà tính töông hôïp
sinh hoïc trong xöông trong 4 tuaàn vaø 12 tuaàn, theo khuyeán caùo cuûa Technical Report 9 cuûa Lieân
Ñoaøn Nha Khoa Theá Giôùi (FDI), Sousa vaø cs [204] nhaän thaáy: phaûn öùng vieâm cuûa moâ ñoái vôùi
EndoREZ laø naëng, ñoái vôùi AH Plus laø töø naëng ñeán trung bình theo thôøi gian, trong khi Epiphany
cho thaáy söï töông hôïp sinh hoïc ñoái vôùi söï hình thaønh xöông, vaø noù khoâng gaây ra vieâm hoaëc gaây
ra vieâm raát nheï.
So saùnh tính chaát vaät lyù vaø hoùa hoïc cuûa AH Plus vôùi Epiphany, Versiani vaø cs [205] nhaän
thaáy khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa veà söï chaûy hay ñoä daøy maøng film giöõa AH Plus vaø
Epiphany. Coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ giöõa 2 sealer veà:
Ñoä hoøa tan: Epiphany laø 3.41% so vôùi 0.21% cuûa AH Plus.
Söï oån ñònh kích thöôùc: AH Plus giaõn nôû 1.3% sau khi ñoâng vaø Epiphany giaõn nôõ 8.1% sau khi
ñoâng.
Caùc test veà thôøi gian ñoâng, söï chaûy vaø ñoä daøy maøng film cuûa caû 2 cements ñeàu phuø hôïp vôùi tieâu
chuaån ANSI/ADA (American National Standards Institute/ American Dental Association). Tests
veà söï thay ñoåi kích thöôùc ñoái vôùi 2 sealers cho giaù trò lôùn hôn giaù trò coù theå chaáp nhaän theo tieâu
chuaån ANSI/ADA, vaø giaù trò ñoä hoøa tan cuûa Epiphany cuõng lôùn hôn giaù trò coù theå chaáp nhaän theo
ANSI/ADA.
Ungor vaø cs [206] ñaùnh giaù ñoä beàn lieân keát cuûa heä thoáng traùm bít OÂT Epiphany–Resilon, vôùi
ñoä beàn lieân keát cuûa caùc caëp AH Plus, GP, Epiphany vaø Resilon. Keát quaû cho thaáy Epiphany-gutta
percha coù ñoä beàn lieân keát lôùn hôn coù yù nghóa so vôùi taát caû caùc caëp khaùc. Khoâng coù söï khaùc bieät
coù yù nghóa giöõa Epiphany-Resilon vaø AH Plus-gutta-percha. Quan saùt caùc beà maët cho thaáy söï
maát lieân keát chuû yeáu laø baùm dính vôùi ngaø ñoái vôùi taát caû caùc nhoùm.
Diaket (3M/ESPE, Minneapolis, MN): ñöôïc söû duïng phoå bieán ôû Chaâu AÂu trong nhieàu naêm vaø
laø moät hôïp chaát polyketone chöùa vinyl polymers troän vôùi keõm oxide vaø bismuth phosphate.[86]
Diaket ñoâng bôûi phaûn öùng chelat hoùa, nhöng noù chöùa polyvinyl chloride ôû daïng polymer nhö moät
thaønh phaàn chính.[101] Thaønh phaàn chaát loûng laø β-diketone. Noù laø moät VL coù tính dính, co khi
ñoâng laïi, nhöng ñieàu naøy ñöôïc buø laïi bôûi söï haáp thu nöôùc cuûa sealer.[16]
Caùc nghieân cöùu cho thaáy raèng sau caùc phaûn öùng moâ ôû möùc ñoä nheï ban ñaàu vaø sau thôøi gian ≥ 2
tuaàn, döôøng nhö coù söï giaûm kích thích moâ.[207–209] rstavik vaø Mjor [210] baùo caùo raèng Diaket
töông hôïp sinh hoïc toát so vôùi caùc sealers khaùc.
Sealers Glass Ionomer
Hieän nay khoâng coù sealers glass ionomer ñöôïc baùn treân thò tröôøng. Ketac-Endo (3M,
Minneapolis, MN) ñöôïc ñeà caäp ôû ñaây bôûi noù xuaát hieän trong nhieàu nghieân cöùu nhö moät sealer ñeå
so saùnh.
Sealers chöùa Silicone

Sealers chöùa Silicone söû duïng chaát löôïng gioáng nhö caùc hôïp chaát traùm (caulking compounds)
duøng trong xaây döïng nhaø ôû caùc caáu truùc nhaø beáp vaø phoøng taém cung caáp söï daùn dính, söï bít kín
ñeà khaùng vôùi aåm, vaø söï oån ñònh.[101]
Lee Endo-Fill (Lee Pharmaceuticals, El Monte, CA).
RoekoSeal (Roeko/Coltene/Whaledent, Langenau, Ñöùc): laø moät sealer daïng paste maøu traéng
chöùa polyvinylsiloxane.[212] RoekoSeal ñöôïc baùo caùo laø khoâng co khi truøng hôïp vaø söû duïng
platinum laø chaát xuùc taùc.[101]
Wu vaø cs [213] baùo caùo moät nghieân cöùu theo doõi trong 1 naêm veà söï hôû keõ, söû duïng moâ hình
vaän chuyeån dòch (fluid transport model), traùm moät cone vôùi sealer RoekoRSA. Khoâng coù keõ hôû
trong vuøng choùp ôû taát caû caùc chaân R ôû thôøi ñieåm 1 tuaàn vaø 1 naêm.
GuttaFlow (Roeko/Coltene/Whaledent): laø moät polyvinylsiloxane vôùi caùc haït gutta-percha
ñöôïc nghieàn mòn cho theâm vaøo RoekoSeal sealer. GuttaFlow cuõng chöùa daàu silicone, daàu
paraffin, xuùc taùc platin, zirconium dioxide, nano-baïc nhö moät chaát baûo quaûn vaø moät taùc nhaân taïo
maøu. Sealer naøy khoâng coù eugenol. Noù laø moät heä thoáng traùm bít gutta-percha loûng nguoäi ñeå bít
OÂT. GuttaFlow ñöôïc bôm vaøo trong OÂT vaø sau ñoù ñöôïc söû duïng vôùi moät hoaëc nhieàu cone gutta-
percha.
Sealers chöùa dung moâi
Vieäc söû duïng chloroform hay sealer chöùa dung moâi ñöôïc phoå bieán bôûi Johnston vaø
Callahan.[214] Kyõ thuaät naøy vaãn ñöôïc thöïc hieän ngaøy nay vôùi caùc loaïi sealers chloroform khaùc
nhau, goàm chloropercha vaø Kloropercha N-. Caùc haït gutta-percha ñöôïc cho vaøo chloroform ñeå
taïo ra moät sealer coù maøu gioáng vôùi gutta-percha. Hoãn hôïp naøy sau ñoù ñöôïc söû duïng nhö moät
sealer cuøng vôùi cone gutta-percha ñeå traùm bít OÂT. Söï co xaûy ra nhieàu hôn vôùi kyõ thuaät dung moâi
chloroform, vaø ñieàu naøy thöôøng daãn tôùi keõ hôû, VL bò keùo ra khoûi caùc thaønh OÂT khi noù co laïi taïo
ra caùc khoaûng troáng maø töø ñoù söï roø ræ (leakage) coù theå xaûy ra.[215]
Chlororosin: leøn ngang söû duïng rosin 5% -8% trong chloroform, ñeå laïi moät löôïng dö raát dính.
Chloropercha: laø gutta-percha traéng vôùi chloroform vaø khoâng coù tính daùn dính.
Kloropercha N-: chöùa theâm nhöïa, coäng vôùi Canada balsam, ñeå taêng tính daùn dính cho VL.
Sealers chöùa Urethane Methacrylate
EndoRez (Ultradent, South Jordon, UT): laø moät sealer nhöïa UDMA öa nöôùc, chaûy ñöôïc vaøo
trong caùc oáng ngaø.[212] Tính öa nöôùc laøm caûi thieän khaû naêng bít kín cuûa sealer khi OÂT vaãn coøn
aåm moät ít luùc traùm bít.[101] EndoRez ñöôïc ñöa vaøo trong OÂT vôùi kim Navitip 30-gauge
(Ultradent). Kyõ thuaät bít OÂT 1 cone hoaëc leøn ngang coù theå ñöôïc söû duïng.
GP ñöôïc phuû nhöïa EndoRez cuõng ñöôïc baùn treân thò tröôøng, coù lieân keát hoùa hoïc vôùi EndoRez
sealer vaø hoaït ñoäng vôùi taát caû sealers nhöïa. Cone EndoRez coù kích thöôùc chuaån ISO.
Tay vaø cs [216] nghieân cöùu hieäu quaû cuûa vieäc bít OÂT vôùi GP ñöôïc phuû nhöïa polybutadiene–
diisocyanate–methacrylate (EndoREZ). Ñieàu naøy cho pheùp polyisoprene trong gutta-percha keát
hôïp hoùa hoïc vôùi sealer nhöïa methacrylate (EndoREZ). Nghieân cöùu naøy khaûo saùt tính hieäu quaû
cuûa vieäc söû duïng cone gutta-percha ñöôïc phuû nhöïa vôùi sealer EndoREZ löôõng truøng hôïp. Nghieân
cöùu cho thaáy raèng tính öa nöôùc cuûa sealer cho pheùp taïo ra moät maïng löôùi roäng lôùn cuûa caùc ñuoâi
nhöïa (resin tags) daøi 800- 1200 m sau khi loaïi boû lôùp muøn ngaø noäi nha. Vaãn coøn coù khoaûng
troáng giöõa 2 beà maët (interfacial gaps) vaø söï roø ræ baïc (silver leakage) ñöôïc quan saùt thaáy doïc theo

giao dieän sealer–ngaø. Ñieàu naøy chuû yeáu laø do söï co khi truøng hôïp cuûa sealer. Caùc khoaûng troáng
vaø söï roø ræ baïc cuõng ñöôïc thaáy giöõa gutta-percha ñöôïc phuû nhöïa vaø the sealer.
Vieäc aùp duïng adhesive daùn ngaø taïi choå (in-situ) coù giaù trò trong vieäc taêng cöôøng söï lieân keát
cuûa gutta-percha phuû nhöïa vôùi sealer methacrylate (EndoREZ). [217]
Moät nghieân cöùu veà ñaùp öùng cuûa xöông vôùi sealer chöùa methacrylate, EndoREZ, cho thaáy sau
10 ngaøy ñaët, löôïng xöông phaûn öùng taïo thaønh tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi EndoREZ ít hôn coù yù nghóa so
vôùi nhoùm chöùng, vaø soá löôïng teá baøo vieâm keá beân EndoREZ cao hôn coù yù nghóa so vôùi nhoùm
chöùng. Tuy nhieân, sau 60 ngaøy, khoâng coù söï khaùc bieät ñöôïc ghi nhaän giöõa nhoùm thöû nghieäm vaø
nhoùm chöùng. Ñieàu naøy cho thaáy raèng sealer taïo ra moät ñaùp öùng töông töï nhö nhieàu sealers
khaùc.[218] Zmener vaø cs [219] nghieân cöùu söï bít kín ôû vuøng choùp ñöôïc taïo ra bôûi EndoREZ vaø
Grossman’s sealer. 3 nhoùm ñöôïc ñaùnh giaù: (1) kyõ thuaät moät cone gutta-percha + methacrylate
sealer, (2) kyõ thuaät leøn ngang + methacrylate sealer, vaø (3) gutta-percha + Grossman’s sealer.
Keát quaû cho thaáy söï thaâm nhaäp cuûa thuoác nhuoäm ôû 2 nhoùm sealer methacrylate xaûy ra ôû giao
dieän sealer–ngaø hoaëc giao dieän sealer–gutta-percha. Nhoùm sealer Grossman, söï roø ræ thuoác
nhuoäm xaûy ra ôû caû 2 giao dieän, vaø ôû khaép khoái VL.
EZ Fill (Essential Dental Systems, South Hackensack, NJ) laø moät sealer nhöïa epoxy khoâng
eugenol, ñöôïc ñöa vaøo OÂT vôùi spiral 2 chieàu, quay trong tay khoan, ñöôïc söû duïng vôùi kyõ thuaät
moät cone gutta-percha. Spiral ñöôïc thieát keá ñeå laøm lan sealer ra phía beân ôû vuøng choùp cuûa OÂT.
Sealer naøy khoâng co khi ñoâng vaø kî nöôùc laøm cho noù ñeà khaùng vôùi söï phaân huûy bôûi chaát loûng.
Keát quaû laâm saøng thuaän lôïi ñaõ ñöôïc baùo caùo.[212],[222]
MetaSEAL (Parkell, Inc., Edgewood, NY) baùn ôû Myõ vaø Canada laø moät phieân baûn moûng hôn
cuûa 4-Meta, ñöôïc söû duïng trong nhieàu naêm nhö moät sealer phuïc hoài. Belli vaø cs [223] so saùnh
MetaSEAL vôùi Epiphany/Real Seal vaø AH Plus veà söï hôû keõ vaø nhaän thaáy noù gaây ra hôû keõ thaáp
hôn coù yù nghóa sau moät tuaàn ñaàu. Sau 4 vaø 12 tuaàn, khoâng coù söï khaùc bieät coù yù nghóa giöõa caùc
nhoùm. Coâng thöùc töï etching cuûa MetaSEAL laøm lai hoùa (hybridizes) thaønh OÂT ngaên ngöøa söï hôû
keõ vaø daùn dính vôùi gutta-percha (Hình 12) vaø Resilon.
Hình 12: Lieân keát lai (hybrid bond) giöõa MetaSEAL vaø gutta-percha bôûi söï thaâm nhaäp cuûa gutta-
percha.
Sealers chöùa paraformaldehyde (Riebler’s)
Reibler’s paste laø moät sealer chöùa paraformaldehyde, ñaõ ñöôïc thaûo luaän tröôùc ñoù ôû phaàn VL
paste chöùa paraformaldehyde.
ÑAÙNH GIAÙ VAØ SO SAÙNH CAÙC SEALERS

rstavik [101,224] ñaõ lieät keâ caùc thoâng soá ñaùnh giaù khaùc nhau ñeå kieåm tra caùc sealer noäi nha.
Chuùng bao goàm nhöõng tests kyõ thuaät ñöôïc chuaån hoùa bôûi tieâu chuaån ADA/ANSI ôû Myõ, vaø tieâu
chuaån ISO treân Theá Giôùi. Caùc tests kyõ thuaät naøy goàm söï chaûy (flow), thôøi gian laøm vieäc, thôøi
gian ñoâng, ñoä caûn quang, ñoä tan vaø söï tan raõ, vaø söï thay ñoåi kích thöôùc sau khi ñoâng cöùng. Ngoaøi
ra, caùc tests sinh hoïc, thöû nghieäm söû duïng (usage testing), vaø test ñoä khaùng khuaån cuõng höõu ích.
HÔÛ KEÕ (LEAKAGE)
Söï aûnh höôûng cuûa hình daïng OÂT (cong hay thaúng) leân khaû naêng traùm bít cuûa sealers ñöôïc
nghieân cöùu trong moâ hình vaän chuyeån dòch.[225] Caùc OÂT ñöôïc leøn ngang vôùi gutta-percha vaø
Pulp Canal Sealer hoaëc Sealapex. Sealapex cho keõ hôû nhieàu hôn Pulp Canal Sealer sau 1 naêm.
Keát luaän: hình daïng OÂT coù aûnh höôûng ñeán khaû naêng bít kín sau 1 thaùng, nhöng sealer aûnh höôûng
ñeán chaát löôïng bít kín sau 1 naêm.
Khaû naêng bít kín cuûa 4 sealers ñöôïc ñaùnh giaù bôûi Cobankara vaø cs. [226] 4 sealers ñöôïc
nghieân cöùu laø: Rocanal (heä thoáng boät-nöôùc cuûa keõm oxide–eugenol), AH Plus (sealer nhöïa
epoxy), Sealapex (sealer chöùa calcium hydroxide) vaø RC Sealer (adhesive resin sealer). Keõ hôû ôû
vuøng choùp giaûm daàn ñoái vôùi caû 4 sealers töø 7-21 ngaøy. Sealapex bít kín vuøng choùp toát hôn caùc
sealers khaùc. AH Plus, RC Sealer, vaø Rocanal cho pheùp keõ hôû vuøng choùp töông töï nhau ôû moïi
thôøi ñieåm.
Moät nghieân cöùu in vitro khaùc ñaùnh giaù keõ hôû ôû vuøng choùp, baèng moät fluid filtration meter,
cuûa 3 sealers: AH Plus, Diaket, vaø EndoREZ. [227] Phaân tích thoáng keâ cho thaáy traùm bít OÂT vôùi
Diaket keát hôïp kyõ thuaät leøn ngang nguoäi gaây ra keõ hôû ôû vuøng choùp ít hôn 2 sealers coøn laïi.
Saleh vaø cs [228] söû duïng kính hieån vi ñieän töû queùt (SEM) vaø phoå taùn saéc naêng löôïng tia X
(energy dispersive spectroscopy: EDS) ñeå ñaùnh giaù söï daùn dính (adhesion) cuûa sealers. Caùc chi
tieát vi moâ cuûa giao dieän giöõa sealers vaø ngaø hay GP ñöôïc ñaùnh giaù. Grossman’s sealer, Apexit,
Ketac-Endo, AH Plus, RoekoSeal Automix, vaø RoekoSeal Automix vôùi moät primer thöïc nghieäm
ñöôïc ñaùnh giaù. Moät soá sealers thaâm nhaäp vaøo trong caùc oáng ngaø khi beà maët ngaø ñaõ ñöôïc xöû lyù
tröôùc vôùi acids. Tuy nhieân, caùc ñuoâi (tags) cuûa sealer vaãn coøn toàn taïi vaø bít kín oáng ngaø sau khi
söï lieân keát ñaõ thaát baïi trong moät soá tröôøng hôïp (Grossman’s sealer, RoekoSeal Automix vôùi moät
primer thöïc nghieäm, AH Plus/EDTA). Söï thaâm nhaäp cuûa sealers noäi nha vaøo trong caùc oáng ngaø,
khi lôùp muøn ngaø ñaõ ñöôïc loaïi boû, khoâng coù lieân heä vôùi ñoä beàn lieân keát cao.
Pommel vaø cs [229] ñaùnh giaù hieäu quaû bít kín vuøng choùp OÂT cuûa 4 loaïi sealers (Pulp Canal
Sealer, Sealapex, AH 26, vaø Ketac-Endo), vaø ñaùnh giaù töông quan cuûa söï bít kín naøy vôùi caùc tính
chaát daùn dính (adhesive properties) cuûa chuùng. Keát quaû cho thaáy caùc R ñöôïc traùm vôùi Sealapex
cho thaáy söï hôû keõ vuøng choùp cao hôn caùc sealers khaùc. Söï khaùc bieät khoâng coù yù nghóa thoáng keâ
giöõa AH 26, Pulp Canal Sealer, vaø Ketac-Endo. Khoâng coù söï töông quan giöõa hieäu quaû bít kín
cuûa 4 sealers vaø caùc tính chaát daùn dính cuûa chuùng.
Lee vaø cs [230] nghieân cöùu söï daùn dính cuûa sealers noäi nha vôùi ngaø vaø gutta-percha. Ñoä beàn
lieân keát vôùi ngaø cuûa 4 sealers theo thöù töï töø thaáp ñeán cao: Kerr Sealer < Sealapex < Ketac-Endo
< AH 26. Ñoä beàn lieân keát vôùi GP theo thöù töï töø thaáp ñeán cao: Ketac-Endo < Sealapex < Kerr
Sealer < AH 26. Lieân keát giöõa Kerr Sealer vaø ngaø taát caû ñeàu khoâng thaønh coâng, trong khi
Sealapex lieân keát thaát baïi laø 80%. AH 26 khoâng thaát baïi trong vieäc taïo lieân keát. AH 26 cho giaù

Vat lieu tram bit ong tuy

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (20)

Similar a Vat lieu tram bit ong tuy

Similar a Vat lieu tram bit ong tuy (20)

Más de LE HAI TRIEU

Más de LE HAI TRIEU (20)

Último

Último (11)

Vat lieu tram bit ong tuy