SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 15
Descargar para leer sin conexión
Traàn Só Tuøng                                                                   www.mathvn.com

                                    CHÖÔNG III:
                            VECTÔ TRONG KHOÂNG GIAN
                      QUAN HEÄ VUOÂNG GOÙC TRONG KHOÂNG GIAN

                                I. VECTÔ TRONG KHOÂNG GIAN

1. Ñònh nghóa vaø caùc pheùp toaùn
      Ñònh nghóa, tính chaát, caùc pheùp toaùn veà vectô trong khoâng gian ñöôïc xaây döïng hoaøn
     toaøn töông töï nhö trong maët phaúng.
      Löu yù:
                                                                        
                                                                                   
     + Qui taéc ba ñieåm: Cho ba ñieåm A, B, C baát kyø, ta coù: AB  BC  AC
                                                                                
                                                                                        
     + Qui taéc hình bình haønh: Cho hình bình haønh ABCD, ta coù: AB  AD  AC
                                                                             
                                                                                             
     + Qui taéc hình hoäp: Cho hình hoäp ABCD.ABCD, ta coù: AB  AD  AA '  AC '
     + Heâï thöùc trung ñieåm ñoaïn thaúng: Cho I laø trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng AB, O tuyø yù.
                                   
                                               
                                                             
                Ta coù:          IA  IB  0 ; OA  OB  2OI
     + Heä thöùc troïng taâm tam giaùc: Cho G laø troïng taâm cuûa tam giaùc ABC, O tuyø yù. Ta coù:
                                    
                                                         
                                                                             
                                 GA  GB  GC  0; OA  OB  OC  3OG
     + Heä thöùc troïng taâm töù dieän: Cho G laø troïng taâm cuûa töù dieän ABCD, O tuyø yù. Ta coù:
                                     
                                                                    
                                                                                         
                                 GA  GB  GC  GD  0;           OA  OB  OC  OD  4OG
                                                                                            
     + Ñieàu kieän hai vectô cuøng phöông: a vaø b cuø ng phöông (a  0)  ! k  R : b  ka
     + Ñieåm M chia ñoaïn thaúng AB theo tæ soá k (k  1), O tuyø yù. Ta coù:
                                                             
                                         OA  kOB
                                                    
                                 MA  k MB; OM 
                                                            1 k
2. Söï ñoàng phaúng cuûa ba vectô
      Ba vectô ñöôïc goïi laø ñoàng phaúng neáu caùc giaù cuûa chuùng cuøng song song vôùi moät maët
     phaúng.
                                                                                     
      Ñieàu kieän ñeå ba vectô ñoàng phaúng: Cho ba vectô a , b , c , trong ñoù a vaø b khoâng cuøng
                                                                         
     phöông. Khi ñoù: a , b , c ñoàng phaúng  ! m, n  R: c  ma  nb
                                                  
      Cho ba vectô a, b , c khoâng ñoàng phaúng, x tuyø yù.
                                                        
        Khi ñoù:         ! m, n, p  R: x  ma  nb  pc
3. Tích voâ höôùng cuûa hai vectô
      Goùc giöõa hai vectô trong khoâng gian:
                    
                                                    
                 AB  u , AC  v  (u, v )  BAC (00  BAC  1800 )
      Tích voâ höôùng cuûa hai vectô trong khoâng gian:
                                                   
       + Cho u , v  0 . Khi ñoù:      u .v  u . v .cos(u , v )
                                         
       + Vôùi u  0 hoaë c v  0 . Qui öôùc: u.v  0
                 
       + u  v  u.v  0




                                                   21
www.mathvn.com                                                                            Traàn Só Tuøng

                         VAÁN ÑEÀ 1: Chöùng minh moät ñaúng thöùc vectô.
     Döïa vaøo qui taéc caùc pheùp toaùn veà vectô vaø caùc heä thöùc vectô.

1.   Cho töù dieän ABCD. Goïi E, F laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AB vaø CD, I laø trung ñieåm cuûa
     EF.
                            
                           
     a) Chöùng minh: IA  IB  IC  ID  0 .
                           
                                                 
                                                     
     b) Chöùng minh: MA  MB  MC  MD  4 MI , vôùi M tuyø yù.
                                                                   
                                                                                       
     c) Tìm ñieåm M thuoäc maët phaúng coá ñònh (P) sao cho: MA  MB  MC  MD nhoû nhaát.
2.   Chöùng minh raèng trong moät töù dieän baát kì, caùc ñoaïn thaúng noái trung ñieåm cuûa caùc caïnh
     ñoái ñoàng qui taïi trung ñieåm cuûa chuùng. (Ñieåm ñoàng qui ñoù ñöôïc goïi laø troïng taâm cuûa töù
     dieän)
3.   Cho töù dieän ABCD. Goïi A, B, C, D laàn löôït laø caùc ñieåm chia caùc caïnh AB, BC, CD,
     DA theo tæ soá k (k  1). Chöùng minh raèng hai töù dieän ABCD vaø ABCD coù cuøng troïng
     taâm.


                         VAÁN ÑEÀ 2: Chöùng minh ba vectô ñoàng phaúng.
                     Phaân tích moät vectô theo ba vectô khoâng ñoàng phaúng
      Ñeå chöùng minh ba vectô ñoàng phaúng, ta coù theå chöùng minh baèng moät trong caùc caùch:
       + Chöùng minh caùc giaù cuûa ba vectô cuøng song song vôùi moät maët phaúng.
       + Döïa vaøo ñieàu kieän ñeå ba vectô ñoàng phaúng:
                                                    
                Neáu coù m, n  R: c  ma  nb thì a , b , c ñoàng phaúng
                                                     
      Ñeå phaân tích moät vectô x theo ba vectô a, b , c khoâng ñoàng phaúng, ta tìm caùc soá m, n, p
                              
     sao cho: x  ma  nb  pc

1.   Cho tam giaùc ABC. Laáy ñieåm S naèm ngoaøi maët phaúng (ABC). Treân ñoaïn SA laáy ñieåm M
                                                                    1 
     sao cho MS  2 MA vaø treân ñoaïn BC laáy ñieåm N sao cho NB   NC . Chöùng minh
                        
                                                                             2
     raèn g ba vectô AB, MN , SC ñoàng phaúng.
                            2  1 
                                            
     HD: Chöùng minh MN  AB  SC .
                                  3       3
2.   Cho hình hoäp ABCD.EFGH. Goïi M, N, I, J, K, L laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh AE,
     CG, AD, DH, GH, FG; P vaø Q laàn löôït laø trung ñieåm cuûa NG vaø JH.
                                    
                                               
     a) Chöùng minh ba vectô MN , FH , PQ ñoàng phaúng.
                                    
                                     
     b) Chöùng minh ba vectô IL , JK , AH ñoàng phaúng.
                 
                            
     HD: a) MN , FH , PQ coù giaù cuøng song song vôùi (ABCD).
           
            
     b) IL , JK , AH coù giaù cuøng song song vôùi (BDG).
3.    Cho hình laêng truï ABC.DEF. Goïi G, H, I, J, K laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AE, EC, CD,
     BC, BE.                        
     a) Chöùng minh ba vectô AJ , GI , HK ñoàng phaúng.
                                                                   FM CN 1
     b) Goïi M, N laàn löôït laø hai ñieåm treân AF vaø CE sao cho             . Caùc ñöôøng thaúng
                                                                   FA CE 3
     veõ töø M vaø N song song vôùi CF laàn löôït caét DF vaø EF taïi P vaø Q. Chöùng minh ba vectô

www.mathvn.com                                                                   www.MATHVN.com
                                                      22
Traàn Só Tuøng                                                                       www.mathvn.com
       
          
     MN , PQ, CF ñoàng phaúng.
4. Cho hình hoäp ABCD.ABCD. Goïi M vaø N laàn löôït laø trung ñieåm cuûa CD vaø DD; G vaø
    G laàn löôït laø troïng taâm cuûa caùc töù dieän ADMN vaø BCCD. Chöùng minh raèn g ñöôøng
    thaúng GG vaø maët phaúng (ABBA) song song vôùi nhau.
                             1  
                                                             
                                                                          
    HD: Chöùng minh GG '   5 AB  AA '  AB, AA ', GG ' ñoàng phaúng.
                                      8
                                                                   
5. Cho ba vectô a, b , c khoâng ñoàng phaúng vaø vectô d .
                          
    a) Cho d  ma  nb vôùi m vaø n  0. Chöùng minh caùc boä ba vectô sau khoâng ñoàng phaúng:
                                               
               i) b , c , d                 ii) a, c , d
                                 
    b) Cho d  ma  nb  pc vôùi m, n vaø p  0. Chöùng minh caùc boä ba vectô sau khoâng ñoàng
                                                                            
    phaúng: i) a, b , d                     ii) b , c , d                 iii) a, c , d
    HD: Söû duïng phöông phaùp phaûn chöùng.
                                      
6. Cho ba vectô a , b , c khaùc 0 vaø ba soá thöïc m, n, p  0. Chöùng minh raèng ba vectô
                                          
     x  ma  nb , y  pb  mc , z  nc  pa ñoàng phaúng.
                                        
    HD: Chöùng minh px  ny  mz  0 .
                                                                      
                                                                                        
7. Cho hình laêng truï tam giaùc ABC.ABC coù AA '  a , AB  b , AC  c . Haõy phaân tích caùc
            
                                             
    vectô B ' C , BC ' theo caùc vectô a , b , c .
                
                                                                       
                                                                        
    HD: a) B ' C  c  a  b                                     b) BC '  a  c  b .
8. Cho töù dieän OABC. Goïi G laø troïng taâm cuûa tam giaùc ABC.
                                                
                                                      
    a) Phaân tích vectô OG theo caùc ba OA, OB, OC .
                                                                                             
       b) Goïi D laø troïng taâm cuûa töù dieän OABC. Phaân tích vectô OD theo ba vectô
       
        
    OA, OB, OC .
              1   
                                                                   1   
                                                                                            
    HD: a) OG   OA  OB  OC                                  b) OD   OA  OB  OC  .
                     3                                                       4
9. Cho hình hoäp OABC.DEFG. Goïi I laø taâm cuûa hình hoäp.
                                                               
                                                                       
    a) Phaân tích hai vectô OI vaø AG theo ba vectô OA, OC , OD .
                                                   
                                                         
    b) Phaân tích vectô BI theo ba vectô FE , FG, FI .
              1    
                                                           
                                                                                          
                                                                                                 
    HD: a) OI   OA  OC  OD  , AG  OA  OC  OD .                             b) BI  FE  FG  FI .
                    2
10. Cho hình laäp phöông ABCD.EFGH.
                                                   
                                                          
    a) Phaân tích vectô AE theo ba vectô AC , AF, AH .
                                                    
                                                           
    b) Phaân tích vectô AG theo ba vectô AC , AF , AH .
              1   
                                                                    1   
                                                                                              
    HD: a) AE   AF  AH  AC                                  b) AG   AF  AH  AC  .
                    2                                                        2

                  VAÁN ÑEÀ 3: Tích voâ höôùng cuûa hai vectô trong khoâng gian

1.   Cho hình laäp phöông ABCD.ABCD.
                                               
                                                      
                                                                      
                                                                                       
                                                                                           
     a) Xaùc ñònh goùc giöõa caùc caëp vectô: AB vaø A ' C ' , AB vaø A ' D ' , AC ' vaø BD .
                                                         
                                                                 
                                                                                
                                                                                                 
                                                                                                     
     b) Tính caùc tích voâ höôùng cuûa caùc caëp vectô: AB vaø A ' C ' , AB vaø A ' D ' , AC ' vaø BD .
2.   Cho hình töù dieän ABCD, trong ñoù AB  BD. Goïi P vaø Q laø caùc ñieåm laàn löôït thuoäc caùc
                                          
                                                  
                                                                                         
                                                                                                      
     ñöôøng thaúng AB vaø CD sao cho PA  k PB, QC  kQD (k  1). Chöùng minh AB  PQ .

                                                   23
www.mathvn.com                                                                            Traàn Só Tuøng


                             II. HAI ÑÖÔØNG THAÚNG VUOÂNG GOÙC

                                                                           
1. Vectô chæ phöông cuûa ñöôøng thaúng: a  0 laø VTCP cuûa d neáu giaù cuûa a song song hoaëc
    truøng vôùi d.
2. Goùc giöõa hai ñöôøng thaúng:
                                 
     a//a, b//b   a, b    a ', b ' 
                                                     
     Giaû söû u laø VTCP cuûa a, v laø VTCP cuûa b, (u, v )   .

                          a, b   
                                                 neá u 00    1800
       Khi ñoù:                       0
                                180  
                                                  neá u 90 0    180 0
                                   
      Neáu a//b hoaëc a  b thì  a, b   00
                      
     Chuù yù: 00   a, b   900
3. Hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc:
                  
     a  b   a, b   900
                                                                       
     Giaû söû u laø VTCP cuûa a, v laø VTCP cuûa b. Khi ñoù a  b  u.v  0 .
     Löu yù: Hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi nhau coù theå caét nhau hoaëc cheùo nhau.



                      VAÁN ÑEÀ 1: Chöùng minh hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc
Phöông phaùp: Coù theå söû duïng 1 trong caùc caùch sau:
    1. Chöùng minh goùc giöõa hai ñöôøng thaúng ñoù baèng 900.
    2. Chöùng minh 2 vectô chæ phöông cuûa 2 ñöôøng thaúng ñoù vuoâng goùc vôùi nhau.
    3. Söû duïng caùc tính chaát cuûa hình hoïc phaúng (nhö ñònh lí Pi–ta–go, …).

1.   Cho hình choùp tam giaùc S.ABC coù SA = SB = SC vaø   BSC  CSA . Chöùng minh
                                                                   ASB  
     raèn g SA  BC, SB  AC, SC  AB.
                          
                               
     HD: Chöùng minh SA.BC = 0
2.   Cho töù dieän ñeàu ABCD, caïnh baèng a. Goïi O laø taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp BCD.
     a) Chöùng minh AO vuoâng goùc vôùi CD.
     b) Goïi M laø trung ñieåm cuûa CD. Tính goùc giöõa AC vaø BM.
                                      3
     HD:        b) cos( AC , BM )       .
                                      6
3.   Cho töù dieän ABCD coù AB = CD = a, AC = BD = b, AD = BC = c.
     a) CMR ñoaïn noái trung ñieåm caùc caëp caïn h ñoái dieän thì vuoâng goùc vôùi 2 caïnh ñoù.
     b) Tính goùc hôïp bôûi caùc caïnh ñoái cuûa töù dieän .
                            a 2  c2              b2  c 2              a2  b2
     HD:        b) arccos              ; arccos              ; arccos  .
                              b2                  a2             c2
4.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình bình haønh vôùi AB = a, AD = 2a, SAB laø tam giaùc
     vuoâng caân taïi A, M laø ñieåm treân caïn h AD (M  A vaø D). Maët phaúng (P) qua M song song
     vôùi mp(SAB) caét BC, SC, SD laàn löôït taïi N, P, Q.
     a) Chöùng minh MNPQ laø hình thang vuoâng.
     b) Ñaët AM = x. Tính dieän tích cuûa MNPQ theo a vaø x.


www.mathvn.com                                                                    www.MATHVN.com
                                                             24
Traàn Só Tuøng                                                                        www.mathvn.com

5.   Cho hình hoäp ABCD.ABCD coù taát caû caùc caïnh ñeàu baèng nhau. Chöùng minh raèng AC 
     BD, AB  CD, AD  CB.
                 III. ÑÖÔØNG THAÚNG VUOÂNG GOÙC VÔÙI MAËT PHAÚNG

1. Ñònh nghóa
                d  (P)  d  a, a  (P)
2. Ñieàu kieän ñeå ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng
                 a, b  ( P ), a  b  O
                                          d  (P )
                 d  a, d  b
3. Tính chaát
      Maët phaúng trung tröïc cuûa moät ñoaïn thaúng laø maët phaúng vuoâng goùc vôùi ñoaïn thaúng taïi
     trung ñieåm cuûa noù.
     Maët phaúng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng laø taäp hôïp caùc ñieåm caùch ñeàu hai ñaàu muùt cuûa ñoaïn
     thaúng ñoù.
        a b                                     a  b
                  (P )  b                                            a b
        ( P)  a                                   a  ( P ), b  ( P )
       ( P )  (Q)                               ( P )  (Q)
                    a  (Q)                                           ( P ) Q)
        a  (P)                                   ( P )  a,(Q)  a
        a  (P )                                  a  (P )
                 ba                                               a  P )
        b  (P )                                   a  b,( P)  b
4. Ñònh lí ba ñöôøng vuoâng goùc
     Cho a  (P ), b  (P ) , a laø hình chieáu cuûa a treân (P). Khi ñoù b  a  b  a
5. Goùc giöõa ñöôøng thaúng vaø maët phaúng
                          
                          
     Neáu d  (P) thì d ,( P ) = 900.
                                           
      Neáu d  ( P ) thì d ,( P ) = d , d ' vôùi d laø hình chieáu cuûa d treân (P).
                     
                     
     Chuù yù: 00  d ,( P )  900.
                VAÁN ÑEÀ 1: Chöùng minh ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng
                               Chöùng minh hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc
* Chöùng minh ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng
 Ñeå chöùng minh d  (P), ta coù theå chöùng minh bôûi moät trong caùc caùch sau:
       Chöùng minh d vuoâng goùc vôùi hai ñöôøng thaúng a, b caét nhau naèm trong (P).
       Chöùng minh d vuoâng goùc vôùi (Q) vaø (Q) // (P).
       Chöùng minh d // a vaø a  (P).
* Chöùng minh hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc
Ñeå chöùng minh d  a, ta coù theå chöùng minh bôûi moät trong caùc caùch sau:
       Chöùng minh d vuoâng goùc vôùi (P) vaø (P) chöùa a.
       Söû duïng ñònh lí ba ñöôøng vuoâng goùc.
       Söû duïng caùc caùch chöùng minh ñaõ bieát ôû phaàn tröôùc.

1.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình vuoâng taâm O. SA  (ABCD). Goïi H, I, K laàn löôït
     laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa A treân SB, SC, SD.
     a) CMR: BC  (SAB), CD  (SAD), BD  (SAC).


                                                    25
www.mathvn.com                                                                           Traàn Só Tuøng

     b) CMR: AH, AK cuøng vuoâng goùc vôùi SC. Töø ñoù suy ra 3 ñöôøng thaúng AH, AI, AK cuøng
     naèm trong moät maët phaúng.
     c) CMR: HK  (SAC). Töø ñoù suy ra HK  AI.
2.   Cho töù dieän SABC coù tam giaùc ABC vuoâng taïi B; SA  (ABC).
     a) Chöùng minh: BC  (SAB).
     b) Goïi AH laø ñöôøng cao cuûa SAB. Chöùng minh: AH  SC.
3.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø hình thoi taâm O. Bieát: SA = SC, SB = SD.
     a) Chöùng minh: SO  (ABCD).
     b) Goïi I, J laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh BA, BC. CMR: IJ  (SBD).
4.   Cho töù dieän ABCD coù ABC vaø DBC laø 2 tam giaùc ñeàu . Goïi I laø trung ñieåm cuûa BC.
     a) Chöùng minh: BC  (AID).
     b) Veõ ñöôøng cao AH cuûa AID. Chöùng minh: AH  (BCD).
5.   Cho töù dieän OABC coù OA, OB, OC ñoâi moät vuoâng goùc vôùi nhau. Goïi H laø hình chieáu
     vuoâng goùc cuûa ñieåm O treân mp(ABC). Chöùng minh raèn g:
     a) BC  (OAH).
     b) H laø tröïc taâm cuûa tam giaùc ABC.
          1         1        1        1
     c)                                .
             2        2         2
        OH        OA OB              OC 2
     d) Caùc goùc cuûa tam giaùc ABC ñeàu nhoïn .
6.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình vuoâng caïnh a. Maët beân SAB laø tam giaùc ñeàu ;
     SAD laø tam giaùc vuoâng caân ñænh S. Goïi I, J laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AB vaø CD.
     a) Tính caùc caïn h cuûa SIJ vaø chöùng minh raèng SI  (SCD), SJ  (SAB).
     b) Goïi H laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa S treân IJ. CMR: SH  AC.
     c) Goïi M laø moät ñieåm thuoäc ñöôøng thaúng CD sao cho: BM  SA. Tính AM theo a.
                    a a 3               a 5
     HD:       a) a, ,             c)
                    2 2                  2
7.   Cho hình choùp SABCD coù ñaùy laø hình vuoâng caïnh a, maët beân SAB laø tam giaùc ñeàu vaø SC
     = a 2 . Goïi H vaø K laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïn h AB vaø AD.
     a) CMR: SH  (ABCD).
     b) Chöùng minh: AC  SK vaø CK  SD.
8.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình chöõ nhaät coù AB = a, BC = a 3 , maët beân SBC
     vuoâng taïi B, maët beân SCD vuoâng taïi D coù SD = a 5 .
     a) Chöùng minh: SA  (ABCD) vaø tính SA.
     b) Ñöôøng thaúng qua A vaø vuoâng goùc vôùi AC, caét caùc ñöôøng thaúng CB, CD laàn löôït taïi I, J.
     Goïi H laø hình chieáu cuûa A treân SC. Haõy xaùc ñònh caùc giao ñieåm K, L cuûa SB, SD vôùi
     mp(HIJ). CMR: AK  (SBC), AL  (SCD).
     c) Tính dieän tích töù giaùc AKHL.
                                                     8a 2
     HD:       a) a 2 .                         c)        .
                                                     15
9.   Goïi I laø 1 ñieåm baát kì ôû trong ñöôøng troøn (O;R). CD laø daây cung cuûa (O) qua I. Treân
     ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng chöùa ñöôøng troøn (O) taïi I ta laáy ñieåm S vôùi OS =
     R. Goïi E laø ñieåm ñoái taâm cuûa D treân ñöôøng troøn (O). Chöùng minh raèng:
     a) Tam giaùc SDE vuoâng taïi S.
     b) SD  CE.
     c) Tam giaùc SCD vuoâng.

www.mathvn.com                                                                     www.MATHVN.com
                                                      26
Traàn Só Tuøng                                                                           www.mathvn.com

10. Cho MAB vuoâng taïi M ôû trong maët phaúng (P). Treân ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi (P) taïi
    A ta laáy 2 ñieåm C, D ôû hai beân ñieåm A. Goïi C laø hình chieáu cuûa C treân MD, H laø giao
    ñieåm cuûa AM vaø CC.
    a) Chöùng minh: CC  (MBD).
    b) Goïi K laø hình chieáu cuûa H treân AB. CMR: K laø tröïc taâm cuûa BCD.
11. Cho hình töù dieän ABCD.
    a) Chöùng minh raèng: AB  CD  AC2 – AD2 = BC2 – BD2.
    b) Töø ñoù suy ra neáu moät töù dieän coù 2 caëp caïn h ñoái vuoâng goùc vôùi nhau thì caëp caïnh ñoái
    coøn laïi cuõng vuoâng goùc vôùi nhau.




      VAÁN ÑEÀ 2: Tìm thieát dieän qua moät ñieåm vaø vuoâng goùc vôùi moät ñöôøng thaúng
Phöông phaùp: Tìm 2 ñöôøng thaúng caét nhau cuøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng ñaõ cho, khi ñoù maët
    phaúng caét seõ song song (hoaëc chöùa) vôùi 2 ñöôøng thaúng aáy.

1.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình thang vuoâng taïi A vaø B vôùi AB = BC = a, AD =
     2a; SA  (ABCD) vaø SA = 2a. Goïi M laø 1 ñieåm treân caïn h AB. Maët phaúng (P) qua M vaø
     vuoâng goùc vôùi AB. Ñaët AM = x (0 < x < a).
     a) Tìm thieát dieän cuûa hình choùp vôùi (P). Thieát dieän laø hình gì?
     b) Tính dieän tích thieát dieän theo a vaø x.
     HD:         a) Hình thang vuoâng            b) S = 2a(a – x).
2.   Cho töù dieän SABC, coù ñaùy laø tam giaùc ñeàu caïnh a; SA  (ABC) vaø SA = 2a. Maët phaúng
     (P) qua B vaø vuoâng goùc vôùi SC. Tìm thieát dieän cuûa töù dieän vôùi (P) vaø tính dieän tích cuûa
     thieát dieän naøy.
                    a2 15
     HD:         S=       .
                      20
3.   Cho töù dieän SABC vôùi ABC laø tam giaùc vuoâng caân ñænh B, AB = a. SA  (ABC) vaø SA =
     a 3 . M laø 1 ñieåm tuyø yù treân caïnh AB, ñaët AM = x (0 < x < a). Goïi (P) laø maët phaúng qua
     M vaø vuoâng goùc vôùi AB.
     a) Tìm thieát dieän cuûa töù dieän vôùi (P).
     b) Tính dieän tích cuûa thieát dieän ñoù theo a vaø x. Tìm x ñeå dieän tích thieát dieän coù giaù trò lôùn
     nhaát.
                                                              a
     HD:         b) S = 3 x(a – x); S lôùn nhaát khi x = .
                                                              2
4.   Cho hình töù dieän SABC vôùi ABC laø tam giaùc ñeàu caïnh a, SA  (ABC) vaø SA = a. Tìm
     thieát dieän cuûa töù dieän vôùi maët phaúng (P) vaø tính dieän tích thieát dieän trong caùc tröôøng hôïp
     sau:
     a) (P) qua S vaø vuoâng goùc vôùi BC.
     b) (P) qua A vaø vuoâng goùc vôùi trung tuyeán SI cuûa tam giaùc SBC.
     c) (P) qua trung ñieåm M cuûa SC vaø vuoâng goùc vôùi AB.
                      a2 3                     2a 2 21                   5a 2 3
     HD:         a)        .              b)           .            c)          .
                        4                         49                       32
5.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình vuoâng caïnh a, SA  (ABCD) vaø SA = a 2 . Veõ
     ñöôøng cao AH cuûa tam giaùc SAB.


                                                     27
www.mathvn.com                                                                           Traàn Só Tuøng

                SH 2
     a) CMR:          .
                SB 3
     b) Goïi (P) laø maët phaúng qua A vaø vuoâng goùc vôùi SB. (P) caét hình choùp theo thieát dieän laø
                                                                         5a 2 6
     hình gì? Tính dieän tích thieát dieän.                     HD:     b) S =
                                                                           18
                     VAÁN ÑEÀ 3: Goùc giöõa ñöôøng thaúng vaø maët phaúng
Phöông phaùp: Xaùc ñònh goùc giöõa ñöôøng thaúng a vaø maët phaúng (P).
   Tìm giao ñieåm O cuûa a vôùi (P).
                                                     
   Chon ñieåm A  a vaø döïng AH  (P). Khi ñoù AOH  (a,( P ))

1.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïnh a, taâm O; SO  (ABCD). Goïi
                                                                         
     M, N laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïn h SA vaø BC. Bieát ( MN ,( ABCD ))  60 0 .
     a) Tính MN vaø SO.
     b) Tính goùc giöõa MN vaø (SBD).
                      a 10         a 30                               5
     HD:        a) MN =    ; SO =              b) sin ( MN ,(SBD ))     .
                        2            2                                5
2.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïnh a; SA  (ABCD) vaø SA =
     a 6 . Tính goùc giöõa:
     a) SC vaø (ABCD)            b) SC vaø (SAB) c) SB vaø (SAC)        d) AC vaø (SBC)
                                              1                     1                        21
     HD:        a) 600           b) arctan              c) arcsin                d) arcsin      .
                                               7              14                             7
3.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø hình chöõ nhaät; SA  (ABCD). Caïnh SC = a hôïp
     vôùi ñaùy goùc  vaø hôïp vôùi maët beân SAB goùc .
     a) Tính SA.
     b) CMR: AB = a cos(   ).cos(   ) .
     HD:        a) a.sin
4.                                                                     
     Cho hình choùp SABC, coù ABC laø tam giaùc caân, AB = AC = a, BAC   . Bieát SA, SB, SC
     ñeàu hôïp vôùi maët phaúng (ABC) goùc .
     a) CMR: hình chieáu cuûa S treân mp(ABC) laø taâm cuûa ñöôøng troøn ngoaïi tieáp ABC.
     b) Tính khoaûng caùch töø S ñeán mp(ABC).
                             
                     a.sin
     HD:        b)         2.
                      cos 
5.   Cho laêng truï ABC.ABC, coù ñaùy laø tam giaùc ñeàu caïnh a, AA  (ABC). Ñöôøng cheùo BC
     cuûa maët beân BCCB hôïp vôùi (ABBA) goùc 300.
     a) Tính AA.
     b) Tính khoaûng caùch töø trung ñieåm M cuûa AC ñeán (BAC).
     c) Goïi N laø trung ñieåm cuûa caïnh BB. Tính goùc giöõa MN vaø (BAC).
                                             a 66                       54
     HD:        a) a 2 .                b)           .     c) arcsin       .
                                               11                       55
6.   Cho laêng truï ABC.ABC, coù ñaùy ABC laø tam giaùc vuoâng caân taïi A; AA  (ABC). Ñoaïn
     noái trung ñieåm M cuûa AB vaø trung ñieåm N cuûa BC coù ñoä daøi baèng a, MN hôïp vôùi ñaùy
     goùc  vaø maët beân BCCB goùc .
     a) Tính caùc caïn h ñaùy vaø caïnh beân cuûa laêng truï theo a vaø .
www.mathvn.com                                                                   www.MATHVN.com
                                                      28
Traàn Só Tuøng                                                                         www.mathvn.com

     b) Chöùng minh raèng: cos =          2 sin.
     HD:         a) AB = AC = 2a.cos; BC = 2a 2 cos; AA = a.sin.




                               IV. HAI MAËT PHAÚNG VUOÂNG GOÙC

1. Goùc giöõa hai maët phaúng
     
       a  (P)              
                  ( P),(Q)   a, b 
        b  (Q)
                                                 a  (P ), a  c
      Giaû söû (P)  (Q) = c. Töø I  c, döïng                                
                                                                   (P ),(Q)  a, b
                                                 b  (Q), b  c
                  0      900
     Chuù yù: 0  ( P),(Q)        
2. Dieän tích hình chieáu cuûa moät ña giaùc
     Goïi S laø dieän tích cuûa ña giaùc (H) trong (P), S laø dieän tích cuûa hình chieáu (H) cuûa (H)
                             
     treân (Q),  = (P ),(Q) . Khi ñoù:         S = S.cos
3. Hai maët phaúng vuoâng goùc
                          
     (P)  (Q)  ( P ),(Q )  90 0
                                                                ( P)  a
      Ñieàu kieän ñeå hai maët phaúng vuoâng goùc vôùi nhau:             ( P )  (Q )
                                                                 a  (Q)
4. Tính chaát
                                                         ( P )  (Q)
       ( P )  (Q),( P )  (Q )  c                     
                                    a  (Q)           A  (P)         a  ( P)
        a  (P ), a  c                                  a  A, a  (Q)
                                                         
       ( P )  (Q)  a
       
      ( P )  ( R)     a  ( R)
       (Q)  ( R)
       

                            VAÁN ÑEÀ 1: Goùc giöõa hai maët phaúng
Phöông phaùp: Muoán tìm goùc giöõa hai maët phaúng (P) vaø (Q) ta coù theå söû duïng moät trong caùc
    caùch sau:
                                                                         
     Tìm hai ñöôøng thaúng a, b: a  (P), b  (Q). Khi ñoù: (P ),(Q)   a, b  .
                                                                           
                                                                                    
      Giaû söû (P)  (Q) = c. Töø I  c, döïng  a  (P ), a  c   (P ),(Q)    a, b 
                                                
                                                      b  (Q), b  c

1.   Cho hình choùp SABC, coù ñaùy ABC laø tam giaùc vuoâng caân vôùi BA = BC = a; SA  (ABC)
     vaø SA = a. Goïi E, F laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh AB vaø AC.
     a) Tính goùc giöõa hai maët phaúng (SAC) vaø (SBC).
     b) Tính goùc giöõa 2 maët phaúng (SEF) vaø (SBC).
                                                                           3
     HD:           
                a) (SAC ),(SBC ) = 600           b) cos ((SEF ),(SBC ))       .
                                                                             10
2.   Cho hình vuoâng ABCD caïn h a, taâm O; SA  (ABCD). Tính SA theo a ñeå soá ño cuûa goùc
     giöõa hai maët phaúng (SCB) vaø (SCD) baèng 600.

                                                       29
www.mathvn.com                                                                                Traàn Só Tuøng

     HD:     SA = a.
3.   Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø nöûa luïc giaùc ñeàu noäi tieáp ñöôøng troøn ñöôøng
     kính AB = 2a; SA  (ABCD) vaø SA = a 3 .
     a) Tính goùc giöõa 2 maët phaúng (SAD) vaø (SBC).
     b) Tính goùc giöõa 2 maët phaúng (SBC) vaø (SCD).
                                                                                     10
     HD:       a) tan ((SAD),(SBC ))  7                      b) cos ((SBC ),(SCD ))     .
                                                                                       5
4.   Cho hình vuoâng ABCD caïnh a, SA  (ABCD) vaø SA = a 3 . Tính goùc giöõa caùc caëp maët
     phaúng sau:
     a) (SBC) vaø (ABC)   b) (SBD) vaø (ABD)         c) (SAB) vaø (SCD)
     HD:                 a) 600                b) arctan 6               c) 300.
                                                         a 3                        a 6
5.   Cho hình thoi ABCD caïnh a, taâm O, OB =                ; SA  (ABCD) vaø SO =     .
                                                          3                          3
                       
     a) Chöùng minh ASC vuoâng.
     b) Chöùng minh hai maët phaúng (SAB) vaø (SAD) vuoâng goùc.
     c) Tính goùc giöõa hai maët phaúng (SBC) vaø (ABC).
     HD:       c) 600.
6.   Cho hình choùp SABCD coù SA  (ABCD) vaø SA = a 2 , ñaùy ABCD laø hình thang vuoâng
     taïi A vaø D vôùi AB = 2a, AD = DC = a. Tính goùc giöõa caùc caëp maët phaúng:
     a) (SBC) vaø (ABC)         b) (SAB) vaø (SBC)           c) (SBC) vaø (SCD)
                                                                   6
     HD:       a) 450                 b) 600         c) arccos       .
                                                                  3


                    VAÁN ÑEÀ 2: Chöùng minh hai maët phaúng vuoâng goùc.
                    Chöùng minh ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng.
* Chöùng minh hai maët phaúng vuoâng goùc
Ñeå chöùng minh (P)  (Q), ta coù theå chöùng minh bôûi moät trong caùc caùch sau:
      Chöùng minh trong (P) coù moät ñöôøng thaúng a maø a  (Q).
                     
                                 
      Chöùng minh ( P ),(Q )  90 0
* Chöùng minh ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng
Ñeå chöùng minh d  (P), ta coù theå chöùng minh bôûi moät trong caùc caùch sau:
      Chöùng minh d  (Q) vôùi (Q)  (P) vaø d vuoâng goùc vôùi giao tuyeán c cuûa (P) vaø (Q).
      Chöùng minh d = (Q)  (R) vôùi (Q)  (P) vaø (R)  (P).
      Söû duïng caùc caùch chöùng minh ñaõ bieát ôû phaàn tröôùc.

1.   Cho tam giaùc ñeàu ABC, caïnh a. Goïi D laø ñieåm ñoái xöùng vôùi A qua BC. Treân ñöôøng thaúng
     vuoâng goùc vôi mp(ABC) taïi D laáy ñieåm S sao cho SD = a 6 . Chöùng minh hai maët phaúng
     (SAB) vaø (SAC) vuoâng goùc vôùi nhau.
2.   Cho hình töù dieän ABCD coù hai maët ABC vaø ABD cuøng vuoâng goùc vôùi ñaùy DBC. Veõ caùc
     ñöôøng cao BE, DF cuûa BCD, ñöôøng cao DK cuûa ACD.
     a) Chöùng minh: AB  (BCD).
     b) Chöùng minh 2 maët phaúng (ABE) vaø (DFK) cuøng vuoâng goùc vôùi mp(ADC).
     c) Goïi O vaø H laàn löôït laø tröïc taâm cuûa 2 tam giaùc BCD vaø ADC. CMR: OH  (ADC).

www.mathvn.com                                                                      www.MATHVN.com
                                                             22
Traàn Só Tuøng                                                                    www.mathvn.com

3.   Cho hình choùp SABCD, ñaùy ABCD laø hình vuoâng, SA  (ABCD).
     a) Chöùng minh (SAC)  (SBD).
     b) Tính goùc giöõa hai maët phaúng (SAD) vaø (SCD).
     c) Goïi BE, DF laø hai ñöôøng cao cuûa SBD. CMR: (ACF)  (SBC), (AEF)  (SAC).
     HD:        b) 900.
4.   Cho hình choùp SABCD coù ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïn h a, SA  (ABCD). Goïi M, N laø
                                                                a        3a
     2 ñieåm laàn löôït ôû treân 2 caïnh BC, DC sao cho BM = , DN =          . Chöùng minh 2 maët
                                                                2         4
     phaúng (SAM) vaø (SMN) vuoâng goùc vôùi nhau.
5.   Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A. Veõ BB vaø CC cuøng vuoâng goùc vôùi mp(ABC).
     a) Chöùng minh (ABB)  (ACC).
     b) Goïi AH, AK laø caùc ñöôøng cao cuûa ABC vaø ABC. Chöùng minh 2 maët phaúng
     (BCCB) vaø (ABC) cuøng vuoâng goùc vôùi maët phaúng (AHK).
6.   Cho hình choùp SABCD, ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïnh a, maët beân SAB laø tam giaùc ñeàu
     vaø vuoâng goùc vôùi ñaùy. Goïi I laø trung ñieåm cuûa AB.
     a) Chöùng minh raèng SI  (ABCD), AD  (SAB).
     b) Tính goùc giöõa BD vaø mp(SAD).
     c) Tính goùc giöõa SD vaø mp(SCI).
                               6                       10
     HD:         b) arcsin                c) arcsin
                             4                         5
7.   Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A coù AB = c, AC = b. Goïi (P) laø maët phaún g qua BC vaø
     vuoâng goùc vôùi mp(ABC); S laø 1 ñieåm di ñoäng treân (P) sao cho SABC laø hình choùp coù 2
                                                                                   
     maët beân SAB, SAC hôïp vôùi ñaùy ABC hai goùc coù soá ño laàn löôït laø  vaø   . Goïi H, I, J
                                                                                   2
     laàn löôït laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa S treân BC, AB, AC..
     a) Chöùng minh raèng: SH2 = HI.HJ.
     b) Tìm giaù trò lôùn nhaát cuûa SH vaø khi ñoù haõy tìm giaù trò cuûa .
                                1                    c
     HD:         b) SHmax =          bc ;   arctan
                                2                    b
8.   Cho hình töù dieän ABCD coù AB = BC = a, AC = b, DB = DC = x, AD = y. Tìm heä thöùc
     lieân heä giöõa a, b, x, y ñeå:
     a) Maët phaúng (ABC)  (BCD).
     b) Maët phaúng (ABC)  (ACD).
                              b2
     HD:         a) x2 – y2 +    = 0 b) x2 – y2 + b2 – 2a2 = 0
                               2
9.   Cho hình choùp SABCD, ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïn h a, SA  (ABCD) ; M vaø N laø hai
     ñieåm naèm treân caùc caïnh BC, CD. Ñaët BM = x, DN = y.
     a) Chöùng minh raèn g ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå hai maët phaún g (SAM) vaø (SMN) vuoâng goùc
     vôùi nhau laø MN  (SAM). Töø ñoù suy ra heä thöùc lieân heä giöõa x vaø y.
     b) Chöùng minh raèng ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå goùc giöõa hai maët phaúng (SAM) vaø (SAN) coù
    soá ño baèng 300 laø a(x + y) + 3 xy = a2 3 .
    HD:        a) a2 – a(x + y) + x2 = 0
                                                                                            0
10. Cho hình choùp S.ABCD coù ñaùy ABCD laø hình thoi taâm I caïnh a vaø coù goùc A baèng 60 ,
                  a 6
     caïnh SC =       vaø SC  (ABCD).
                   2

                                                 31
www.mathvn.com                                                                          Traàn Só Tuøng

     a) Chöùng minh (SBD)  (SAC).
     b) Trong tam giaùc SCA keû IK  SA taïi K. Tính ñoä daøi IK.
                    
     c) Chöùng minh BKD  90 0 vaø töø ñoù suy ra (SAB)  (SAD).
                        a
     HD:       b) IK     .
                        2
                      VAÁN ÑEÀ 3: Tính dieän tích hình chieáu cuûa ña giaùc
Phöông phaùp: Goïi S laø dieän tích cuûa ña giaùc (H) trong (P), S laø dieän tích cuûa hình chieáu (H)
                                     
    cuûa (H) treân (Q),  = (P ),(Q) . Khi ñoù:        S = S.cos



1.   Cho hình thoi ABCD coù ñænh A ôû trong maët phaúng (P), caùc ñænh khaùc khoâng ôû trong (P),
     BD = a, AC = a 2 . Chieáu vuoâng goùc hình thoi leân maët phaún g (P) ta ñöôïc hình vuoâng
     ABCD.
     a) Tính dieän tích cuûa ABCD vaø ABCD. Suy ra goùc giöõa (ABCD) vaø (P).
     b) Goïi E vaø F laàn löôït laø giao ñieåm cuûa CB, CD vôùi (P). Tính dieän tích cuûa töù giaùc EFDB
     vaø EFDB.
                                              3a 2 2             3a 2
     HD:       a) 450            b) SEFDB =          ; SEFDB =
                                                 4                4
2.   Cho tam giaùc caân ABC coù ñöôøng cao AH = a 3 , ñaùy BC = 3a; BC  (P). Goïi A laø hình
     chieáu cuûa A treân (P). Khi ABC vuoâng taïi A, tính goùc giöõa (P) vaø (ABC).
     HD:        30 0
3.   Cho tam giaùc ñeàu ABC caïn h a, naèm trong maët phaúng (P). Treân caùc ñöôøng thaúng vuoâng
                                                          a 2
     goùc vôùi (P) veõ töø B vaø C laáy caùc ñoaïn BD =       , CE = a 2 naèm cuøng moät beân ñoái vôùi
                                                           2
     (P).
     a) Chöùng minh tam giaùc ADE vuoâng. Tính dieän tích cuûa tam giaùc ADE.
     b) Tính goùc giöõa hai maët phaúng (ADE) vaø (P).
                     3a 2                                3
        HD: a)                              b) arccos
                       4                                3
4.   Cho hình choùp SABC coù caùc maët beân hôïp vôùi ñaùy moät goùc .
     a) Chöùng minh hình chieáu cuûa S treân mp(ABC) laø taâm cuûa ñöôøng troøn noäi tieáp ABC.
                                                        S
     b) Chöùng minh: SSAB + SSBC + SSCA =  ABC
                                                        cos 
5.   Cho töù dieän SABC coù SA, SB, SC ñoâi moät vuoâng goùc. Goïi H laø tröïc taâm cuûa ABC.
     Chöùng minh raèng:
     a) SH  (ABC).
     b) (SSBC)2 = SABC.SHBC. Töø ñoù suy ra: (SABC)2 = (SSAB)2 + (SSBC)2 +(SSCA)2.
6.   Trong maët phaúng (P) cho OAB vuoâng taïi O, AB = 2a, OB = a. Treân caùc tia vuoâng goùc
     vôùi (P) veõ töø A vaø B vaø ôû veà cuøng moät beân ñoái vôùi (P), laáy AA = a, BB = x.
     a) Ñònh x ñeå tam giaùc OAB vuoâng taïi O.
     b) Tính AB, OA, OB theo a vaø x. Chöùng toû tam giaùc OAB khoâng theå vuoâng taïi B.
     Ñònh x ñeå tam giaùc naøy vuoâng taïi A.
     c) Cho x = 4a. Veõ ñöôøng cao OC cuûa OAB. Chöùng minh raèng CA  AB. Tính goùc
     giöõa hai maët phaúng (OAB) vaø (P).

www.mathvn.com                                                                   www.MATHVN.com
                                                       32
Traàn Só Tuøng                                                                   www.mathvn.com

                                                                    39
     HD:         a) x = 0             b) x = 4a        c) arccos
                                                                   26




                                      IV. KHOAÛNG CAÙCH

1. Khoaûng caùch töø moät ñieåm ñeán moät ñöôøng thaúng, ñeán moät maët phaúng
       d ( M , a)  MH
                                  trong ñoù H laø hình chieáu cuûa M treân a hoaëc (P).
       d ( M ,( P))  MH
2. Khoaûng caùch giöõa ñöôøng thaúng vaø maët phaúng song song, giöõa hai maët phaúng song song
      d(a,(P)) = d(M,(P)) trong ñoù M laø ñieåm baát kì naèm treân a.
      d((P),(Q) = d(M,(Q)) trong ñoù M laø ñieåm baát kì naèm treân (P).
3. Khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau
     Ñöôøng thaúng  caét caû a, b vaø cuøng vuoâng goùc vôùi a, b ñöôïc goïi laø ñöôøng vuoâng goùc
    chung cuûa a, b.
     Neáu  caét a, b taïi I, J thì IJ ñöôïc goïi laø ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa a, b.
     Ñoä daøi ñoaïn IJ ñöôïc goïi laø khoaûng caùch giöõa a, b.
     Khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau baèng khoaûng caùch giöõa moät trong hai
    ñöôøng thaúng ñoù vôùi maët phaúng chöùa ñöôøng thaúng kia vaø song song vôùi noù.
     Khoaûn g caùch giöõa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau baèn g khoaûng caùch giöõa hai maët phaúng
    song song laàn löôït chöùa hai ñöôøng thaúng ñoù.



                 VAÁN ÑEÀ 1: Khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau
Phöông phaùp: Döïng ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau a vaø b.
  Caùch 1: Giaû söû a  b:
       Döïng maët phaúng (P) chöùa b vaø vuoâng goùc vôùi a taïi A.
       Döïng AB  b taïi B
       AB laø ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa a vaø b.
  Caùch 2: Söû duïng maët phaúng song song.
       Döïng maët phaúng (P) chöùa b vaø song song vôùi a.
       Choïn M  a, döïng MH  (P) taïi H.
       Töø H döïng ñöôøng thaúng a // a, caét b taïi B.
       Töø B döïng ñöôøng thaúng song song MH, caét a taïi A.
       AB laø ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa a vaø b.
      Chuù yù: d(a,b) = AB = MH = a(a,(P)).
  Caùch 3: Söû duïng maët phaúng vuoâng goùc.
       Döïng maët phaúng (P)  a taïi O.
       Döïng hình chieáu b cuûa b treân (P).
       Döïng OH  b taïi H.
       Töø H, döïng ñöôøng thaúng song song vôùi a, caét b taïi B.
       Töø B, döïng ñöôøng thaúng song song vôùi OH, caét a taïi A.
       AB laø ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa a vaø b.
      Chuù yù: d(a,b) = AB = OH.



                                                  33
www.mathvn.com                                                                           Traàn Só Tuøng

1.     Cho hình töù dieän OABC, trong ñoù OA, OB, OC = a. Goïi I laø trung ñieåm cuûa BC. Haõy
       döïng vaø tính ñoä daøi ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa caùc caëp ñöôøng thaúng:
       a) OA vaø BC.              b) AI vaø OC.
                   a 2                     a 5
       HD:       a)                    b)
                     2                      5
2.     Cho hình choùp SABCD, ñaùy ABCD laø hình vuoâng taâm O, caïnh a, SA  (ABCD) vaø SA
       = a. Tính khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng thaúng:
       a) SC vaø BD.           b) AC vaø SD.
                      a 6                  a 3
       HD:      a)                     b)
                       6                     3
3.     Cho töù dieän SABC coù SA  (ABC). Goïi H, K laàn löôït laø tröïc taâm cuûa caùc tam giaùc ABC
       vaø SBC.
       a) Chöùng minh ba ñöôøng thaúng AH, SK, Bc ñoàng qui.
       b) Chöùng minh SC  (BHK), HK  (SBC).
       c) Xaùc ñònh ñöôøng vuoâng goùc chung cuûa BC vaø SA.
       HD: c) Goïi E = AH  BC. Ñöôøng vuoâng goùc chung cuûa BC vaø SA laø AE.
4.     a) Cho töù dieän ABCD. Chöùng minh raèng neáu AC = BD, AD = BC thì döôøng vuoâng goùc
       chung cuûa AB vaø CD laø ñöôøng noái caùc trung ñieåm I, K cuûa hai caïnh AB vaø CD .
       b) Chöùng minh raèng neáu ñöôøng thaúng noái caùc trung ñieåm I, K cuûa hai caïn h AB vaø CD
       cuûa töù dieän ABCD laø ñöôøng vuoâng goùc chung cuûa AB vaø CD thì AC = BD, AD = BC.
       HD: b) Giaû söû BC = a, AD = a, AC = b, BD = b . Chöùng minh a = a, b = b.
5.     Cho hình vuoâng ABCD caïnh baèng a, I laø trung ñieåm cuûa AB. Döïng IS  (ABCD) vaø IS
          a 3
       =        . Goïi M, N, P laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh BC, SD, SB. Haõy döïng vaø tính
            2
       ñoä daøi ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa caùc caëp ñöôøng thaúng:
       a) NP vaø AC              b) MN vaø AP.
                      a 3            a
       HD:      a)              b)
                       4             2


          VAÁN ÑEÀ 2: Tính khoaûng caùch töø moät ñieåm ñeán ñöôøng thaúng, maët phaúng.
                    Khoaûng caùch giöõa ñöôøng thaúng vaø maët phaúng song song.
                              Khoaûng caùch giöõa hai maët phaúng song song
      Ñeå tính khoaûng caùch töø moät ñieåm ñeán ñöôøng thaúng (maët phaúng) ta caàn xaùc ñònh ñoaïn
      vuoâng goùc veõ töø ñieåm ñoù ñeán ñöôøng thaúng (maët phaúng).

1.     Cho hình choùp SABCD, coù SA  (ABCD) vaø SA = a 6 , ñaùy ABCD laø nöûa luïc giaùc ñeàu
       noäi tieáp trong ñöôøng troøn ñöôøng kinh AD = 2a.
       a) Tính caùc khoaûng caùch töø A vaø B ñeán maët phaúng (SCD).
       b) Tính khoaûng caùch töø ñöôøng thaúng AD ñeán maët phaúng (SBC).
       c) Tính dieän tích cuûa thieát dieän cuûa hình choùp SABCD vôùi maët phaúng (P) song song vôùi
                                                      a 3
       mp(SAD) vaø caùch (SAD) moät khoaûng baèng          .
                                                        4
                                                       a 2                   a 6             a2 6
     HD: a) d(A,(SCD)) = a 2 ;           d(B,(SCD)) =                   b)              c)
                                                         2                    3                2
www.mathvn.com                                                                     www.MATHVN.com
                                                      34
Traàn Só Tuøng                                                                     www.mathvn.com

2.    Cho hình laêng truï ABC.ABC coù AA  (ABC) vaø AA = a, ñaùy ABC laø tam giaùc vuoâng
      taïi A coù BC = 2a, AB = a 3 .
      a) Tính khoaûng caùch töø AA ñeán maët phaúng (BCCB).
      b) Tính khoaûng caùch töø A ñeán (ABC).
      c) Chöùng minh raèng AB  (ACCA) vaø tính khoaûng caùch töø A ñeán maët phaúng (ABC).
                   a 3            a 21            a 2
      HD:        a)            b)              c)
                    2               7              2
3.    Cho hình choùp SABCD coù ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïnh a, SA  (ABCD) vaø SA = 2a.
      a) Tính khoaûng caùch töø A ñeán mp(SBC), töø C ñeán mp(SBD).
      b) M, N laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AB vaø AD. Chöùng minh raèng MN song song vôùi
      (SBD) vaø tính khoaûng caùch töø MN ñeán (SBD).
      c) Maët phaúng (P) qua BC caét caùc caïnh SA, SD theo thöù töï taïi E, F. Cho bieát AD caùch (P)
                           a 2
      moät khoaûng laø         , tính khoaûng caùch töø S ñeán maët phaúng (P) vaø dieän tích töù giaùc
                            2
      BCFE.
                         a 2                     a 6             a2 6
      HD:        a) a 2 ;                     b)              c)
                           2                      3                2
                                                              0
4.    Cho hai tia cheùo nhau Ax, By hôïp vôùi nhau goùc 60 , nhaän AB = a laøm ñoaïn vuoâng goùc
      chung. Treân By laáy ñieåm C vôùi BC = a. Goïi D laø hình chieáu cuûa C treân Ax.
      a) Tính AD vaø khoaûng caùch töø C ñeán mp(ABD).
      b) Tính khoaûng caùch giöõa AC vaø BD.
                            a                  a 3            a 93
      HD:        a) AD =      ;   d(C,(ABD)) =             b)
                            2                    2             31
5.                                                                   
      Cho hình choùp S.ABCD coù ñaùy ABCD laø hình thoi caïn h a vaø BAD  60 0 . Goïi O laø giao
                                                                  3a
      ñieåm cuûa AC vaø BD. Ñöôøng thaúng SO  (ABCD) vaø SO =       . Goïi E laø trung ñieåm cuûa
                                                                   4
      BC, F laø trung ñieåm cuûa BE.
      a) Chöùng minh (SOF)  (SBC).
      b) Tính caùc khoaûng caùch töø O vaø A ñeán (SBC).
                                  3a                 3a
      HD:      b) d(O,(SBC)) =       , d(A,(SBC)) =      .
                                   8                  4




                                                   35

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

giai bai tap tich vo huong hh 10
giai bai tap tich vo huong hh 10giai bai tap tich vo huong hh 10
giai bai tap tich vo huong hh 10Nguyễn Tới
 
bài tập hình học ôn thi vào 10 thầy Lưu Văn Chung
bài tập hình học ôn thi vào 10 thầy Lưu Văn Chung bài tập hình học ôn thi vào 10 thầy Lưu Văn Chung
bài tập hình học ôn thi vào 10 thầy Lưu Văn Chung Trần Hà
 
Các dạng toán hình học luyện thi đại học
Các dạng toán hình học luyện thi đại họcCác dạng toán hình học luyện thi đại học
Các dạng toán hình học luyện thi đại họcThế Giới Tinh Hoa
 
PHÉP NHÂN MỘT SỐ VỚI MỘT VECTƠ
PHÉP NHÂN MỘT SỐ VỚI MỘT VECTƠPHÉP NHÂN MỘT SỐ VỚI MỘT VECTƠ
PHÉP NHÂN MỘT SỐ VỚI MỘT VECTƠDANAMATH
 
De cuong hinh hoc lop 10 nc
De cuong hinh hoc lop 10 ncDe cuong hinh hoc lop 10 nc
De cuong hinh hoc lop 10 ncThai An Nguyen
 
Phân dạng và bài tập trắc nghiệm chuyên đề vectơ
Phân dạng và bài tập trắc nghiệm chuyên đề vectơPhân dạng và bài tập trắc nghiệm chuyên đề vectơ
Phân dạng và bài tập trắc nghiệm chuyên đề vectơChi Nguyễn
 
VECTƠ VÀ CÁC ỨNG DỤNG
VECTƠ VÀ CÁC ỨNG DỤNGVECTƠ VÀ CÁC ỨNG DỤNG
VECTƠ VÀ CÁC ỨNG DỤNGDANAMATH
 
Bai tap hay ve vec to (2)
Bai tap hay ve vec to (2)Bai tap hay ve vec to (2)
Bai tap hay ve vec to (2)hienthach2
 
Tuyển tập các bài Toán Hình học lớp 9 ôn thi vào 10
Tuyển tập các bài Toán Hình học lớp 9 ôn thi vào 10Tuyển tập các bài Toán Hình học lớp 9 ôn thi vào 10
Tuyển tập các bài Toán Hình học lớp 9 ôn thi vào 10BOIDUONGTOAN.COM
 
CÁC DẠNG TOÁN TRONG VECTƠ
CÁC DẠNG TOÁN TRONG VECTƠCÁC DẠNG TOÁN TRONG VECTƠ
CÁC DẠNG TOÁN TRONG VECTƠDANAMATH
 
chuyen de hinh hoc khong gian 11 co loi giai - bien soan cong phu - hay
chuyen de hinh hoc khong gian 11 co loi giai - bien soan cong phu - haychuyen de hinh hoc khong gian 11 co loi giai - bien soan cong phu - hay
chuyen de hinh hoc khong gian 11 co loi giai - bien soan cong phu - hayHoàng Thái Việt
 

La actualidad más candente (16)

giai bai tap tich vo huong hh 10
giai bai tap tich vo huong hh 10giai bai tap tich vo huong hh 10
giai bai tap tich vo huong hh 10
 
bài tập hình học ôn thi vào 10 thầy Lưu Văn Chung
bài tập hình học ôn thi vào 10 thầy Lưu Văn Chung bài tập hình học ôn thi vào 10 thầy Lưu Văn Chung
bài tập hình học ôn thi vào 10 thầy Lưu Văn Chung
 
Chuyen de-vecto
Chuyen de-vectoChuyen de-vecto
Chuyen de-vecto
 
Các dạng toán hình học luyện thi đại học
Các dạng toán hình học luyện thi đại họcCác dạng toán hình học luyện thi đại học
Các dạng toán hình học luyện thi đại học
 
PHÉP NHÂN MỘT SỐ VỚI MỘT VECTƠ
PHÉP NHÂN MỘT SỐ VỚI MỘT VECTƠPHÉP NHÂN MỘT SỐ VỚI MỘT VECTƠ
PHÉP NHÂN MỘT SỐ VỚI MỘT VECTƠ
 
De cuong hinh hoc lop 10 nc
De cuong hinh hoc lop 10 ncDe cuong hinh hoc lop 10 nc
De cuong hinh hoc lop 10 nc
 
Phân dạng và bài tập trắc nghiệm chuyên đề vectơ
Phân dạng và bài tập trắc nghiệm chuyên đề vectơPhân dạng và bài tập trắc nghiệm chuyên đề vectơ
Phân dạng và bài tập trắc nghiệm chuyên đề vectơ
 
VECTƠ VÀ CÁC ỨNG DỤNG
VECTƠ VÀ CÁC ỨNG DỤNGVECTƠ VÀ CÁC ỨNG DỤNG
VECTƠ VÀ CÁC ỨNG DỤNG
 
Hh10 c1a
Hh10 c1aHh10 c1a
Hh10 c1a
 
Bai tap hay ve vec to (2)
Bai tap hay ve vec to (2)Bai tap hay ve vec to (2)
Bai tap hay ve vec to (2)
 
Khai.tc 2tt
Khai.tc 2ttKhai.tc 2tt
Khai.tc 2tt
 
Tuyển tập các bài Toán Hình học lớp 9 ôn thi vào 10
Tuyển tập các bài Toán Hình học lớp 9 ôn thi vào 10Tuyển tập các bài Toán Hình học lớp 9 ôn thi vào 10
Tuyển tập các bài Toán Hình học lớp 9 ôn thi vào 10
 
Gia sư Toán hình lớp 10 - Chương 1 - Vectơ
Gia sư Toán hình lớp 10 - Chương 1 - VectơGia sư Toán hình lớp 10 - Chương 1 - Vectơ
Gia sư Toán hình lớp 10 - Chương 1 - Vectơ
 
CÁC DẠNG TOÁN TRONG VECTƠ
CÁC DẠNG TOÁN TRONG VECTƠCÁC DẠNG TOÁN TRONG VECTƠ
CÁC DẠNG TOÁN TRONG VECTƠ
 
chuyen de hinh hoc khong gian 11 co loi giai - bien soan cong phu - hay
chuyen de hinh hoc khong gian 11 co loi giai - bien soan cong phu - haychuyen de hinh hoc khong gian 11 co loi giai - bien soan cong phu - hay
chuyen de hinh hoc khong gian 11 co loi giai - bien soan cong phu - hay
 
Kho bài tập hình không gian
Kho bài tập hình không gianKho bài tập hình không gian
Kho bài tập hình không gian
 

Similar a Www.mathvn.com hinh11chuong 3

Chuyên đề 1 vector
Chuyên đề 1 vectorChuyên đề 1 vector
Chuyên đề 1 vectorphamchidac
 
Chuyên đề 1 vector
Chuyên đề 1 vectorChuyên đề 1 vector
Chuyên đề 1 vectorphamchidac
 
Giai cac bai toan hinh hoc khong gian bang pp toa do
Giai cac bai toan hinh hoc khong gian bang pp toa doGiai cac bai toan hinh hoc khong gian bang pp toa do
Giai cac bai toan hinh hoc khong gian bang pp toa doHuynh ICT
 
[Vnmath.com] chuyen de hinh hoc lop 10
[Vnmath.com] chuyen de hinh hoc lop 10[Vnmath.com] chuyen de hinh hoc lop 10
[Vnmath.com] chuyen de hinh hoc lop 10Tuân Ngô
 
Các dạng toán hình học luyện thi đại học
Các dạng toán hình học luyện thi đại họcCác dạng toán hình học luyện thi đại học
Các dạng toán hình học luyện thi đại họcThế Giới Tinh Hoa
 
100bai hinh 3443
100bai hinh 3443100bai hinh 3443
100bai hinh 3443Tam Vu Minh
 
Www.mathvn.com -bai tap quan he vuong goc on thi dai hoc
Www.mathvn.com  -bai tap quan he vuong goc on thi dai hocWww.mathvn.com  -bai tap quan he vuong goc on thi dai hoc
Www.mathvn.com -bai tap quan he vuong goc on thi dai hochoabanglanglk
 
Phuong phap toan do trong mat phang 10
Phuong phap toan do trong mat phang 10Phuong phap toan do trong mat phang 10
Phuong phap toan do trong mat phang 10kennyback209
 
CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ VUÔNG GÓC - CHƯƠNG 3 HÌNH HỌC 11 (THẦYHOÀNG THÁI VIỆT)
CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ VUÔNG GÓC - CHƯƠNG 3 HÌNH HỌC 11 (THẦYHOÀNG THÁI VIỆT)CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ VUÔNG GÓC - CHƯƠNG 3 HÌNH HỌC 11 (THẦYHOÀNG THÁI VIỆT)
CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ VUÔNG GÓC - CHƯƠNG 3 HÌNH HỌC 11 (THẦYHOÀNG THÁI VIỆT)Hoàng Thái Việt
 
Hinh 7 Q He Duong Vuong Goc Duong Xien
Hinh 7 Q He Duong Vuong Goc Duong XienHinh 7 Q He Duong Vuong Goc Duong Xien
Hinh 7 Q He Duong Vuong Goc Duong XienHuỳnh Sĩ
 
Chuyen de hinh hoc giai tich trong khong gian
Chuyen de hinh hoc giai tich trong khong gianChuyen de hinh hoc giai tich trong khong gian
Chuyen de hinh hoc giai tich trong khong gianHuynh ICT
 
Chuyen toan lam dong 1415
Chuyen toan lam dong 1415Chuyen toan lam dong 1415
Chuyen toan lam dong 1415hoanam25
 
8.1 pp toa_do_trong_kg
8.1 pp toa_do_trong_kg8.1 pp toa_do_trong_kg
8.1 pp toa_do_trong_kgHuynh ICT
 

Similar a Www.mathvn.com hinh11chuong 3 (20)

Hình học không gian tọa độ
Hình học không gian tọa độHình học không gian tọa độ
Hình học không gian tọa độ
 
Chuyên đề 1 vector
Chuyên đề 1 vectorChuyên đề 1 vector
Chuyên đề 1 vector
 
Chuyên đề 1 vector
Chuyên đề 1 vectorChuyên đề 1 vector
Chuyên đề 1 vector
 
Vecto
VectoVecto
Vecto
 
Vecto
VectoVecto
Vecto
 
Giai cac bai toan hinh hoc khong gian bang pp toa do
Giai cac bai toan hinh hoc khong gian bang pp toa doGiai cac bai toan hinh hoc khong gian bang pp toa do
Giai cac bai toan hinh hoc khong gian bang pp toa do
 
[Vnmath.com] chuyen de hinh hoc lop 10
[Vnmath.com] chuyen de hinh hoc lop 10[Vnmath.com] chuyen de hinh hoc lop 10
[Vnmath.com] chuyen de hinh hoc lop 10
 
Các dạng toán hình học luyện thi đại học
Các dạng toán hình học luyện thi đại họcCác dạng toán hình học luyện thi đại học
Các dạng toán hình học luyện thi đại học
 
100bai hinh 3443
100bai hinh 3443100bai hinh 3443
100bai hinh 3443
 
Hình giải tích không gian 12
Hình giải tích không gian 12Hình giải tích không gian 12
Hình giải tích không gian 12
 
Hình giải tích không gian 12
Hình giải tích không gian 12Hình giải tích không gian 12
Hình giải tích không gian 12
 
Www.mathvn.com -bai tap quan he vuong goc on thi dai hoc
Www.mathvn.com  -bai tap quan he vuong goc on thi dai hocWww.mathvn.com  -bai tap quan he vuong goc on thi dai hoc
Www.mathvn.com -bai tap quan he vuong goc on thi dai hoc
 
Phuong phap toan do trong mat phang 10
Phuong phap toan do trong mat phang 10Phuong phap toan do trong mat phang 10
Phuong phap toan do trong mat phang 10
 
CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ VUÔNG GÓC - CHƯƠNG 3 HÌNH HỌC 11 (THẦYHOÀNG THÁI VIỆT)
CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ VUÔNG GÓC - CHƯƠNG 3 HÌNH HỌC 11 (THẦYHOÀNG THÁI VIỆT)CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ VUÔNG GÓC - CHƯƠNG 3 HÌNH HỌC 11 (THẦYHOÀNG THÁI VIỆT)
CHUYÊN ĐỀ QUAN HỆ VUÔNG GÓC - CHƯƠNG 3 HÌNH HỌC 11 (THẦYHOÀNG THÁI VIỆT)
 
Hinh 7 Q He Duong Vuong Goc Duong Xien
Hinh 7 Q He Duong Vuong Goc Duong XienHinh 7 Q He Duong Vuong Goc Duong Xien
Hinh 7 Q He Duong Vuong Goc Duong Xien
 
Chuyen de hinh hoc giai tich trong khong gian
Chuyen de hinh hoc giai tich trong khong gianChuyen de hinh hoc giai tich trong khong gian
Chuyen de hinh hoc giai tich trong khong gian
 
Chuyen toan lam dong 1415
Chuyen toan lam dong 1415Chuyen toan lam dong 1415
Chuyen toan lam dong 1415
 
8.1 pp toa_do_trong_kg
8.1 pp toa_do_trong_kg8.1 pp toa_do_trong_kg
8.1 pp toa_do_trong_kg
 
10 hh-c1-vecto-full-tl-tn backup
10 hh-c1-vecto-full-tl-tn backup10 hh-c1-vecto-full-tl-tn backup
10 hh-c1-vecto-full-tl-tn backup
 
Hh10 c2a
Hh10 c2aHh10 c2a
Hh10 c2a
 

Último

Xem sim phong thủy luận Hung - Cát số điện thoại chính xác nhất.pdf
Xem sim phong thủy luận Hung - Cát số điện thoại chính xác nhất.pdfXem sim phong thủy luận Hung - Cát số điện thoại chính xác nhất.pdf
Xem sim phong thủy luận Hung - Cát số điện thoại chính xác nhất.pdfXem Số Mệnh
 
syllabus for the book "Tiếng Anh 6 i-Learn Smart World"
syllabus for the book "Tiếng Anh 6 i-Learn Smart World"syllabus for the book "Tiếng Anh 6 i-Learn Smart World"
syllabus for the book "Tiếng Anh 6 i-Learn Smart World"LaiHoang6
 
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hayGiáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hayLcTh15
 
1第一课:你好.pptx. Chinese lesson 1: Hello.Nỉ hao
1第一课:你好.pptx. Chinese lesson 1: Hello.Nỉ hao1第一课:你好.pptx. Chinese lesson 1: Hello.Nỉ hao
1第一课:你好.pptx. Chinese lesson 1: Hello.Nỉ haoBookoTime
 
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdfGIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdfHngNguyn271079
 
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN VÀ VẬ...
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN VÀ VẬ...TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN VÀ VẬ...
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN VÀ VẬ...cogiahuy36
 
Luận giải tử vi của 12 con giáp năm 2024 chi tiết và chính xác -...
Luận giải tử vi của 12 con giáp năm 2024 chi tiết và chính xác -...Luận giải tử vi của 12 con giáp năm 2024 chi tiết và chính xác -...
Luận giải tử vi của 12 con giáp năm 2024 chi tiết và chính xác -...Xem Số Mệnh
 
Game-Plants-vs-Zombies để ôn tập môn kinh tế chính trị.pptx
Game-Plants-vs-Zombies để ôn tập môn kinh tế chính trị.pptxGame-Plants-vs-Zombies để ôn tập môn kinh tế chính trị.pptx
Game-Plants-vs-Zombies để ôn tập môn kinh tế chính trị.pptxxaxanhuxaxoi
 
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docxNỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx7E26NguynThThyLinh
 
chủ nghĩa xã hội khoa học về đề tài cuối kì
chủ nghĩa xã hội khoa học về đề tài cuối kìchủ nghĩa xã hội khoa học về đề tài cuối kì
chủ nghĩa xã hội khoa học về đề tài cuối kìanlqd1402
 
.................KHTN 9....................................Viet Nam.......
.................KHTN 9....................................Viet Nam........................KHTN 9....................................Viet Nam.......
.................KHTN 9....................................Viet Nam.......thoa051989
 
đồ án thương mại quốc tế- hutech - KDQTK21
đồ án thương mại quốc tế- hutech - KDQTK21đồ án thương mại quốc tế- hutech - KDQTK21
đồ án thương mại quốc tế- hutech - KDQTK21nguyenthao2003bd
 
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...Nguyen Thanh Tu Collection
 
GIÁO TRÌNH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THCS VÀ THI VÀO 10 THPT CHUYÊN MÔN TIẾNG A...
GIÁO TRÌNH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THCS VÀ THI VÀO 10 THPT CHUYÊN MÔN TIẾNG A...GIÁO TRÌNH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THCS VÀ THI VÀO 10 THPT CHUYÊN MÔN TIẾNG A...
GIÁO TRÌNH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THCS VÀ THI VÀO 10 THPT CHUYÊN MÔN TIẾNG A...Nguyen Thanh Tu Collection
 
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docxTổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docxTrangL188166
 
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...Nguyen Thanh Tu Collection
 
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...Nguyen Thanh Tu Collection
 

Último (20)

Xem sim phong thủy luận Hung - Cát số điện thoại chính xác nhất.pdf
Xem sim phong thủy luận Hung - Cát số điện thoại chính xác nhất.pdfXem sim phong thủy luận Hung - Cát số điện thoại chính xác nhất.pdf
Xem sim phong thủy luận Hung - Cát số điện thoại chính xác nhất.pdf
 
syllabus for the book "Tiếng Anh 6 i-Learn Smart World"
syllabus for the book "Tiếng Anh 6 i-Learn Smart World"syllabus for the book "Tiếng Anh 6 i-Learn Smart World"
syllabus for the book "Tiếng Anh 6 i-Learn Smart World"
 
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
ĐỀ THAM KHẢO THEO HƯỚNG MINH HỌA 2025 KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ 2 NĂM HỌC 2023-202...
 
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hayGiáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
Giáo trình xã hội học Thể dục Thể thao hay
 
1第一课:你好.pptx. Chinese lesson 1: Hello.Nỉ hao
1第一课:你好.pptx. Chinese lesson 1: Hello.Nỉ hao1第一课:你好.pptx. Chinese lesson 1: Hello.Nỉ hao
1第一课:你好.pptx. Chinese lesson 1: Hello.Nỉ hao
 
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
50 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
 
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
 
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdfGIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
GIẢI-ĐỀ-CƯƠNG-NHẬP-MÔN-KHOA-HỌC-XÃ-HỘI-VÀ-NHÂN-VĂN-KHIÊM-BK69.pdf
 
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN VÀ VẬ...
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN VÀ VẬ...TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN VÀ VẬ...
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ NHÀ NƯỚC CỦA NHÂN DÂN, DO NHÂN DÂN, VÌ NHÂN DÂN VÀ VẬ...
 
Luận giải tử vi của 12 con giáp năm 2024 chi tiết và chính xác -...
Luận giải tử vi của 12 con giáp năm 2024 chi tiết và chính xác -...Luận giải tử vi của 12 con giáp năm 2024 chi tiết và chính xác -...
Luận giải tử vi của 12 con giáp năm 2024 chi tiết và chính xác -...
 
Game-Plants-vs-Zombies để ôn tập môn kinh tế chính trị.pptx
Game-Plants-vs-Zombies để ôn tập môn kinh tế chính trị.pptxGame-Plants-vs-Zombies để ôn tập môn kinh tế chính trị.pptx
Game-Plants-vs-Zombies để ôn tập môn kinh tế chính trị.pptx
 
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docxNỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
NỘI DUNG HỌC THI ôn thi môn LỊCH SỬ ĐẢNG.docx
 
chủ nghĩa xã hội khoa học về đề tài cuối kì
chủ nghĩa xã hội khoa học về đề tài cuối kìchủ nghĩa xã hội khoa học về đề tài cuối kì
chủ nghĩa xã hội khoa học về đề tài cuối kì
 
.................KHTN 9....................................Viet Nam.......
.................KHTN 9....................................Viet Nam........................KHTN 9....................................Viet Nam.......
.................KHTN 9....................................Viet Nam.......
 
đồ án thương mại quốc tế- hutech - KDQTK21
đồ án thương mại quốc tế- hutech - KDQTK21đồ án thương mại quốc tế- hutech - KDQTK21
đồ án thương mại quốc tế- hutech - KDQTK21
 
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
VẬN DỤNG KIẾN THỨC LIÊN MÔN TRONG GIẢI BÀI TẬP ÔN THI THPTQG MÔN SINH HỌC - H...
 
GIÁO TRÌNH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THCS VÀ THI VÀO 10 THPT CHUYÊN MÔN TIẾNG A...
GIÁO TRÌNH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THCS VÀ THI VÀO 10 THPT CHUYÊN MÔN TIẾNG A...GIÁO TRÌNH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THCS VÀ THI VÀO 10 THPT CHUYÊN MÔN TIẾNG A...
GIÁO TRÌNH BỒI DƯỠNG HỌC SINH GIỎI THCS VÀ THI VÀO 10 THPT CHUYÊN MÔN TIẾNG A...
 
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docxTổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
Tổng hợp Ngữ pháp Tiếng Anh 11 cho học sinh.docx
 
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
ĐỀ CƯƠNG + TEST ÔN TẬP CUỐI KÌ 2 TIẾNG ANH 11 - GLOBAL SUCCESS (THEO CHUẨN MI...
 
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
BỘ ĐỀ CHÍNH THỨC + TÁCH ĐỀ + ĐỀ LUYỆN THI VÀO LỚP 10 CHUYÊN TOÁN CÁC TỈNH NĂM...
 

Www.mathvn.com hinh11chuong 3

  • 1. Traàn Só Tuøng www.mathvn.com CHÖÔNG III: VECTÔ TRONG KHOÂNG GIAN QUAN HEÄ VUOÂNG GOÙC TRONG KHOÂNG GIAN I. VECTÔ TRONG KHOÂNG GIAN 1. Ñònh nghóa vaø caùc pheùp toaùn  Ñònh nghóa, tính chaát, caùc pheùp toaùn veà vectô trong khoâng gian ñöôïc xaây döïng hoaøn toaøn töông töï nhö trong maët phaúng.  Löu yù:       + Qui taéc ba ñieåm: Cho ba ñieåm A, B, C baát kyø, ta coù: AB  BC  AC      + Qui taéc hình bình haønh: Cho hình bình haønh ABCD, ta coù: AB  AD  AC       + Qui taéc hình hoäp: Cho hình hoäp ABCD.ABCD, ta coù: AB  AD  AA '  AC ' + Heâï thöùc trung ñieåm ñoaïn thaúng: Cho I laø trung ñieåm cuûa ñoaïn thaúng AB, O tuyø yù.           Ta coù: IA  IB  0 ; OA  OB  2OI + Heä thöùc troïng taâm tam giaùc: Cho G laø troïng taâm cuûa tam giaùc ABC, O tuyø yù. Ta coù:              GA  GB  GC  0; OA  OB  OC  3OG + Heä thöùc troïng taâm töù dieän: Cho G laø troïng taâm cuûa töù dieän ABCD, O tuyø yù. Ta coù:               GA  GB  GC  GD  0; OA  OB  OC  OD  4OG       + Ñieàu kieän hai vectô cuøng phöông: a vaø b cuø ng phöông (a  0)  ! k  R : b  ka + Ñieåm M chia ñoaïn thaúng AB theo tæ soá k (k  1), O tuyø yù. Ta coù:       OA  kOB  MA  k MB; OM  1 k 2. Söï ñoàng phaúng cuûa ba vectô  Ba vectô ñöôïc goïi laø ñoàng phaúng neáu caùc giaù cuûa chuùng cuøng song song vôùi moät maët phaúng.       Ñieàu kieän ñeå ba vectô ñoàng phaúng: Cho ba vectô a , b , c , trong ñoù a vaø b khoâng cuøng       phöông. Khi ñoù: a , b , c ñoàng phaúng  ! m, n  R: c  ma  nb      Cho ba vectô a, b , c khoâng ñoàng phaúng, x tuyø yù.     Khi ñoù: ! m, n, p  R: x  ma  nb  pc 3. Tích voâ höôùng cuûa hai vectô  Goùc giöõa hai vectô trong khoâng gian:           AB  u , AC  v  (u, v )  BAC (00  BAC  1800 )  Tích voâ höôùng cuûa hai vectô trong khoâng gian:         + Cho u , v  0 . Khi ñoù: u .v  u . v .cos(u , v )      + Vôùi u  0 hoaë c v  0 . Qui öôùc: u.v  0    + u  v  u.v  0 21
  • 2. www.mathvn.com Traàn Só Tuøng VAÁN ÑEÀ 1: Chöùng minh moät ñaúng thöùc vectô. Döïa vaøo qui taéc caùc pheùp toaùn veà vectô vaø caùc heä thöùc vectô. 1. Cho töù dieän ABCD. Goïi E, F laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AB vaø CD, I laø trung ñieåm cuûa EF.        a) Chöùng minh: IA  IB  IC  ID  0 .         b) Chöùng minh: MA  MB  MC  MD  4 MI , vôùi M tuyø yù.       c) Tìm ñieåm M thuoäc maët phaúng coá ñònh (P) sao cho: MA  MB  MC  MD nhoû nhaát. 2. Chöùng minh raèng trong moät töù dieän baát kì, caùc ñoaïn thaúng noái trung ñieåm cuûa caùc caïnh ñoái ñoàng qui taïi trung ñieåm cuûa chuùng. (Ñieåm ñoàng qui ñoù ñöôïc goïi laø troïng taâm cuûa töù dieän) 3. Cho töù dieän ABCD. Goïi A, B, C, D laàn löôït laø caùc ñieåm chia caùc caïnh AB, BC, CD, DA theo tæ soá k (k  1). Chöùng minh raèng hai töù dieän ABCD vaø ABCD coù cuøng troïng taâm. VAÁN ÑEÀ 2: Chöùng minh ba vectô ñoàng phaúng. Phaân tích moät vectô theo ba vectô khoâng ñoàng phaúng  Ñeå chöùng minh ba vectô ñoàng phaúng, ta coù theå chöùng minh baèng moät trong caùc caùch: + Chöùng minh caùc giaù cuûa ba vectô cuøng song song vôùi moät maët phaúng. + Döïa vaøo ñieàu kieän ñeå ba vectô ñoàng phaúng:       Neáu coù m, n  R: c  ma  nb thì a , b , c ñoàng phaúng      Ñeå phaân tích moät vectô x theo ba vectô a, b , c khoâng ñoàng phaúng, ta tìm caùc soá m, n, p     sao cho: x  ma  nb  pc 1. Cho tam giaùc ABC. Laáy ñieåm S naèm ngoaøi maët phaúng (ABC). Treân ñoaïn SA laáy ñieåm M    1  sao cho MS  2 MA vaø treân ñoaïn BC laáy ñieåm N sao cho NB   NC . Chöùng minh       2 raèn g ba vectô AB, MN , SC ñoàng phaúng.  2  1     HD: Chöùng minh MN  AB  SC . 3 3 2. Cho hình hoäp ABCD.EFGH. Goïi M, N, I, J, K, L laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh AE, CG, AD, DH, GH, FG; P vaø Q laàn löôït laø trung ñieåm cuûa NG vaø JH.      a) Chöùng minh ba vectô MN , FH , PQ ñoàng phaúng.      b) Chöùng minh ba vectô IL , JK , AH ñoàng phaúng.      HD: a) MN , FH , PQ coù giaù cuøng song song vôùi (ABCD).      b) IL , JK , AH coù giaù cuøng song song vôùi (BDG). 3. Cho hình laêng truï ABC.DEF. Goïi G, H, I, J, K laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AE, EC, CD, BC, BE.    a) Chöùng minh ba vectô AJ , GI , HK ñoàng phaúng. FM CN 1 b) Goïi M, N laàn löôït laø hai ñieåm treân AF vaø CE sao cho   . Caùc ñöôøng thaúng FA CE 3 veõ töø M vaø N song song vôùi CF laàn löôït caét DF vaø EF taïi P vaø Q. Chöùng minh ba vectô www.mathvn.com www.MATHVN.com 22
  • 3. Traàn Só Tuøng www.mathvn.com       MN , PQ, CF ñoàng phaúng. 4. Cho hình hoäp ABCD.ABCD. Goïi M vaø N laàn löôït laø trung ñieåm cuûa CD vaø DD; G vaø G laàn löôït laø troïng taâm cuûa caùc töù dieän ADMN vaø BCCD. Chöùng minh raèn g ñöôøng thaúng GG vaø maët phaúng (ABBA) song song vôùi nhau.  1          HD: Chöùng minh GG '   5 AB  AA '  AB, AA ', GG ' ñoàng phaúng. 8     5. Cho ba vectô a, b , c khoâng ñoàng phaúng vaø vectô d .    a) Cho d  ma  nb vôùi m vaø n  0. Chöùng minh caùc boä ba vectô sau khoâng ñoàng phaúng:       i) b , c , d ii) a, c , d     b) Cho d  ma  nb  pc vôùi m, n vaø p  0. Chöùng minh caùc boä ba vectô sau khoâng ñoàng          phaúng: i) a, b , d ii) b , c , d iii) a, c , d HD: Söû duïng phöông phaùp phaûn chöùng.     6. Cho ba vectô a , b , c khaùc 0 vaø ba soá thöïc m, n, p  0. Chöùng minh raèng ba vectô          x  ma  nb , y  pb  mc , z  nc  pa ñoàng phaúng.     HD: Chöùng minh px  ny  mz  0 .         7. Cho hình laêng truï tam giaùc ABC.ABC coù AA '  a , AB  b , AC  c . Haõy phaân tích caùc        vectô B ' C , BC ' theo caùc vectô a , b , c .           HD: a) B ' C  c  a  b b) BC '  a  c  b . 8. Cho töù dieän OABC. Goïi G laø troïng taâm cuûa tam giaùc ABC.       a) Phaân tích vectô OG theo caùc ba OA, OB, OC .  b) Goïi D laø troïng taâm cuûa töù dieän OABC. Phaân tích vectô OD theo ba vectô      OA, OB, OC .  1        1       HD: a) OG   OA  OB  OC  b) OD   OA  OB  OC  . 3 4 9. Cho hình hoäp OABC.DEFG. Goïi I laø taâm cuûa hình hoäp.        a) Phaân tích hai vectô OI vaø AG theo ba vectô OA, OC , OD .       b) Phaân tích vectô BI theo ba vectô FE , FG, FI .  1                HD: a) OI   OA  OC  OD  , AG  OA  OC  OD . b) BI  FE  FG  FI . 2 10. Cho hình laäp phöông ABCD.EFGH.       a) Phaân tích vectô AE theo ba vectô AC , AF, AH .       b) Phaân tích vectô AG theo ba vectô AC , AF , AH .  1       1      HD: a) AE   AF  AH  AC  b) AG   AF  AH  AC  . 2 2 VAÁN ÑEÀ 3: Tích voâ höôùng cuûa hai vectô trong khoâng gian 1. Cho hình laäp phöông ABCD.ABCD.             a) Xaùc ñònh goùc giöõa caùc caëp vectô: AB vaø A ' C ' , AB vaø A ' D ' , AC ' vaø BD .             b) Tính caùc tích voâ höôùng cuûa caùc caëp vectô: AB vaø A ' C ' , AB vaø A ' D ' , AC ' vaø BD . 2. Cho hình töù dieän ABCD, trong ñoù AB  BD. Goïi P vaø Q laø caùc ñieåm laàn löôït thuoäc caùc           ñöôøng thaúng AB vaø CD sao cho PA  k PB, QC  kQD (k  1). Chöùng minh AB  PQ . 23
  • 4. www.mathvn.com Traàn Só Tuøng II. HAI ÑÖÔØNG THAÚNG VUOÂNG GOÙC    1. Vectô chæ phöông cuûa ñöôøng thaúng: a  0 laø VTCP cuûa d neáu giaù cuûa a song song hoaëc truøng vôùi d. 2. Goùc giöõa hai ñöôøng thaúng:    a//a, b//b   a, b    a ', b '       Giaû söû u laø VTCP cuûa a, v laø VTCP cuûa b, (u, v )   .  a, b      neá u 00    1800 Khi ñoù:  0 180    neá u 90 0    180 0   Neáu a//b hoaëc a  b thì  a, b   00  Chuù yù: 00   a, b   900 3. Hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc:   a  b   a, b   900     Giaû söû u laø VTCP cuûa a, v laø VTCP cuûa b. Khi ñoù a  b  u.v  0 .  Löu yù: Hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi nhau coù theå caét nhau hoaëc cheùo nhau. VAÁN ÑEÀ 1: Chöùng minh hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc Phöông phaùp: Coù theå söû duïng 1 trong caùc caùch sau: 1. Chöùng minh goùc giöõa hai ñöôøng thaúng ñoù baèng 900. 2. Chöùng minh 2 vectô chæ phöông cuûa 2 ñöôøng thaúng ñoù vuoâng goùc vôùi nhau. 3. Söû duïng caùc tính chaát cuûa hình hoïc phaúng (nhö ñònh lí Pi–ta–go, …). 1. Cho hình choùp tam giaùc S.ABC coù SA = SB = SC vaø   BSC  CSA . Chöùng minh ASB   raèn g SA  BC, SB  AC, SC  AB.    HD: Chöùng minh SA.BC = 0 2. Cho töù dieän ñeàu ABCD, caïnh baèng a. Goïi O laø taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp BCD. a) Chöùng minh AO vuoâng goùc vôùi CD. b) Goïi M laø trung ñieåm cuûa CD. Tính goùc giöõa AC vaø BM.  3 HD: b) cos( AC , BM )  . 6 3. Cho töù dieän ABCD coù AB = CD = a, AC = BD = b, AD = BC = c. a) CMR ñoaïn noái trung ñieåm caùc caëp caïn h ñoái dieän thì vuoâng goùc vôùi 2 caïnh ñoù. b) Tính goùc hôïp bôûi caùc caïnh ñoái cuûa töù dieän . a 2  c2 b2  c 2 a2  b2 HD: b) arccos ; arccos ; arccos . b2 a2 c2 4. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình bình haønh vôùi AB = a, AD = 2a, SAB laø tam giaùc vuoâng caân taïi A, M laø ñieåm treân caïn h AD (M  A vaø D). Maët phaúng (P) qua M song song vôùi mp(SAB) caét BC, SC, SD laàn löôït taïi N, P, Q. a) Chöùng minh MNPQ laø hình thang vuoâng. b) Ñaët AM = x. Tính dieän tích cuûa MNPQ theo a vaø x. www.mathvn.com www.MATHVN.com 24
  • 5. Traàn Só Tuøng www.mathvn.com 5. Cho hình hoäp ABCD.ABCD coù taát caû caùc caïnh ñeàu baèng nhau. Chöùng minh raèng AC  BD, AB  CD, AD  CB. III. ÑÖÔØNG THAÚNG VUOÂNG GOÙC VÔÙI MAËT PHAÚNG 1. Ñònh nghóa d  (P)  d  a, a  (P) 2. Ñieàu kieän ñeå ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng  a, b  ( P ), a  b  O   d  (P )  d  a, d  b 3. Tính chaát  Maët phaúng trung tröïc cuûa moät ñoaïn thaúng laø maët phaúng vuoâng goùc vôùi ñoaïn thaúng taïi trung ñieåm cuûa noù. Maët phaúng trung tröïc cuûa ñoaïn thaúng laø taäp hôïp caùc ñieåm caùch ñeàu hai ñaàu muùt cuûa ñoaïn thaúng ñoù.  a b a  b    (P )  b    a b  ( P)  a  a  ( P ), b  ( P ) ( P )  (Q) ( P )  (Q)    a  (Q)    ( P ) Q)  a  (P) ( P )  a,(Q)  a  a  (P )  a  (P )   ba    a  P )  b  (P )  a  b,( P)  b 4. Ñònh lí ba ñöôøng vuoâng goùc Cho a  (P ), b  (P ) , a laø hình chieáu cuûa a treân (P). Khi ñoù b  a  b  a 5. Goùc giöõa ñöôøng thaúng vaø maët phaúng    Neáu d  (P) thì d ,( P ) = 900.        Neáu d  ( P ) thì d ,( P ) = d , d ' vôùi d laø hình chieáu cuûa d treân (P).   Chuù yù: 00  d ,( P )  900. VAÁN ÑEÀ 1: Chöùng minh ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng Chöùng minh hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc * Chöùng minh ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng Ñeå chöùng minh d  (P), ta coù theå chöùng minh bôûi moät trong caùc caùch sau:  Chöùng minh d vuoâng goùc vôùi hai ñöôøng thaúng a, b caét nhau naèm trong (P).  Chöùng minh d vuoâng goùc vôùi (Q) vaø (Q) // (P).  Chöùng minh d // a vaø a  (P). * Chöùng minh hai ñöôøng thaúng vuoâng goùc Ñeå chöùng minh d  a, ta coù theå chöùng minh bôûi moät trong caùc caùch sau:  Chöùng minh d vuoâng goùc vôùi (P) vaø (P) chöùa a.  Söû duïng ñònh lí ba ñöôøng vuoâng goùc.  Söû duïng caùc caùch chöùng minh ñaõ bieát ôû phaàn tröôùc. 1. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình vuoâng taâm O. SA  (ABCD). Goïi H, I, K laàn löôït laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa A treân SB, SC, SD. a) CMR: BC  (SAB), CD  (SAD), BD  (SAC). 25
  • 6. www.mathvn.com Traàn Só Tuøng b) CMR: AH, AK cuøng vuoâng goùc vôùi SC. Töø ñoù suy ra 3 ñöôøng thaúng AH, AI, AK cuøng naèm trong moät maët phaúng. c) CMR: HK  (SAC). Töø ñoù suy ra HK  AI. 2. Cho töù dieän SABC coù tam giaùc ABC vuoâng taïi B; SA  (ABC). a) Chöùng minh: BC  (SAB). b) Goïi AH laø ñöôøng cao cuûa SAB. Chöùng minh: AH  SC. 3. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø hình thoi taâm O. Bieát: SA = SC, SB = SD. a) Chöùng minh: SO  (ABCD). b) Goïi I, J laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh BA, BC. CMR: IJ  (SBD). 4. Cho töù dieän ABCD coù ABC vaø DBC laø 2 tam giaùc ñeàu . Goïi I laø trung ñieåm cuûa BC. a) Chöùng minh: BC  (AID). b) Veõ ñöôøng cao AH cuûa AID. Chöùng minh: AH  (BCD). 5. Cho töù dieän OABC coù OA, OB, OC ñoâi moät vuoâng goùc vôùi nhau. Goïi H laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa ñieåm O treân mp(ABC). Chöùng minh raèn g: a) BC  (OAH). b) H laø tröïc taâm cuûa tam giaùc ABC. 1 1 1 1 c)    . 2 2 2 OH OA OB OC 2 d) Caùc goùc cuûa tam giaùc ABC ñeàu nhoïn . 6. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình vuoâng caïnh a. Maët beân SAB laø tam giaùc ñeàu ; SAD laø tam giaùc vuoâng caân ñænh S. Goïi I, J laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AB vaø CD. a) Tính caùc caïn h cuûa SIJ vaø chöùng minh raèng SI  (SCD), SJ  (SAB). b) Goïi H laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa S treân IJ. CMR: SH  AC. c) Goïi M laø moät ñieåm thuoäc ñöôøng thaúng CD sao cho: BM  SA. Tính AM theo a. a a 3 a 5 HD: a) a, , c) 2 2 2 7. Cho hình choùp SABCD coù ñaùy laø hình vuoâng caïnh a, maët beân SAB laø tam giaùc ñeàu vaø SC = a 2 . Goïi H vaø K laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïn h AB vaø AD. a) CMR: SH  (ABCD). b) Chöùng minh: AC  SK vaø CK  SD. 8. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình chöõ nhaät coù AB = a, BC = a 3 , maët beân SBC vuoâng taïi B, maët beân SCD vuoâng taïi D coù SD = a 5 . a) Chöùng minh: SA  (ABCD) vaø tính SA. b) Ñöôøng thaúng qua A vaø vuoâng goùc vôùi AC, caét caùc ñöôøng thaúng CB, CD laàn löôït taïi I, J. Goïi H laø hình chieáu cuûa A treân SC. Haõy xaùc ñònh caùc giao ñieåm K, L cuûa SB, SD vôùi mp(HIJ). CMR: AK  (SBC), AL  (SCD). c) Tính dieän tích töù giaùc AKHL. 8a 2 HD: a) a 2 . c) . 15 9. Goïi I laø 1 ñieåm baát kì ôû trong ñöôøng troøn (O;R). CD laø daây cung cuûa (O) qua I. Treân ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng chöùa ñöôøng troøn (O) taïi I ta laáy ñieåm S vôùi OS = R. Goïi E laø ñieåm ñoái taâm cuûa D treân ñöôøng troøn (O). Chöùng minh raèng: a) Tam giaùc SDE vuoâng taïi S. b) SD  CE. c) Tam giaùc SCD vuoâng. www.mathvn.com www.MATHVN.com 26
  • 7. Traàn Só Tuøng www.mathvn.com 10. Cho MAB vuoâng taïi M ôû trong maët phaúng (P). Treân ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi (P) taïi A ta laáy 2 ñieåm C, D ôû hai beân ñieåm A. Goïi C laø hình chieáu cuûa C treân MD, H laø giao ñieåm cuûa AM vaø CC. a) Chöùng minh: CC  (MBD). b) Goïi K laø hình chieáu cuûa H treân AB. CMR: K laø tröïc taâm cuûa BCD. 11. Cho hình töù dieän ABCD. a) Chöùng minh raèng: AB  CD  AC2 – AD2 = BC2 – BD2. b) Töø ñoù suy ra neáu moät töù dieän coù 2 caëp caïn h ñoái vuoâng goùc vôùi nhau thì caëp caïnh ñoái coøn laïi cuõng vuoâng goùc vôùi nhau. VAÁN ÑEÀ 2: Tìm thieát dieän qua moät ñieåm vaø vuoâng goùc vôùi moät ñöôøng thaúng Phöông phaùp: Tìm 2 ñöôøng thaúng caét nhau cuøng vuoâng goùc vôùi ñöôøng thaúng ñaõ cho, khi ñoù maët phaúng caét seõ song song (hoaëc chöùa) vôùi 2 ñöôøng thaúng aáy. 1. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình thang vuoâng taïi A vaø B vôùi AB = BC = a, AD = 2a; SA  (ABCD) vaø SA = 2a. Goïi M laø 1 ñieåm treân caïn h AB. Maët phaúng (P) qua M vaø vuoâng goùc vôùi AB. Ñaët AM = x (0 < x < a). a) Tìm thieát dieän cuûa hình choùp vôùi (P). Thieát dieän laø hình gì? b) Tính dieän tích thieát dieän theo a vaø x. HD: a) Hình thang vuoâng b) S = 2a(a – x). 2. Cho töù dieän SABC, coù ñaùy laø tam giaùc ñeàu caïnh a; SA  (ABC) vaø SA = 2a. Maët phaúng (P) qua B vaø vuoâng goùc vôùi SC. Tìm thieát dieän cuûa töù dieän vôùi (P) vaø tính dieän tích cuûa thieát dieän naøy. a2 15 HD: S= . 20 3. Cho töù dieän SABC vôùi ABC laø tam giaùc vuoâng caân ñænh B, AB = a. SA  (ABC) vaø SA = a 3 . M laø 1 ñieåm tuyø yù treân caïnh AB, ñaët AM = x (0 < x < a). Goïi (P) laø maët phaúng qua M vaø vuoâng goùc vôùi AB. a) Tìm thieát dieän cuûa töù dieän vôùi (P). b) Tính dieän tích cuûa thieát dieän ñoù theo a vaø x. Tìm x ñeå dieän tích thieát dieän coù giaù trò lôùn nhaát. a HD: b) S = 3 x(a – x); S lôùn nhaát khi x = . 2 4. Cho hình töù dieän SABC vôùi ABC laø tam giaùc ñeàu caïnh a, SA  (ABC) vaø SA = a. Tìm thieát dieän cuûa töù dieän vôùi maët phaúng (P) vaø tính dieän tích thieát dieän trong caùc tröôøng hôïp sau: a) (P) qua S vaø vuoâng goùc vôùi BC. b) (P) qua A vaø vuoâng goùc vôùi trung tuyeán SI cuûa tam giaùc SBC. c) (P) qua trung ñieåm M cuûa SC vaø vuoâng goùc vôùi AB. a2 3 2a 2 21 5a 2 3 HD: a) . b) . c) . 4 49 32 5. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy laø hình vuoâng caïnh a, SA  (ABCD) vaø SA = a 2 . Veõ ñöôøng cao AH cuûa tam giaùc SAB. 27
  • 8. www.mathvn.com Traàn Só Tuøng SH 2 a) CMR:  . SB 3 b) Goïi (P) laø maët phaúng qua A vaø vuoâng goùc vôùi SB. (P) caét hình choùp theo thieát dieän laø 5a 2 6 hình gì? Tính dieän tích thieát dieän. HD: b) S = 18 VAÁN ÑEÀ 3: Goùc giöõa ñöôøng thaúng vaø maët phaúng Phöông phaùp: Xaùc ñònh goùc giöõa ñöôøng thaúng a vaø maët phaúng (P).  Tìm giao ñieåm O cuûa a vôùi (P).    Chon ñieåm A  a vaø döïng AH  (P). Khi ñoù AOH  (a,( P )) 1. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïnh a, taâm O; SO  (ABCD). Goïi  M, N laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïn h SA vaø BC. Bieát ( MN ,( ABCD ))  60 0 . a) Tính MN vaø SO. b) Tính goùc giöõa MN vaø (SBD). a 10 a 30  5 HD: a) MN = ; SO = b) sin ( MN ,(SBD ))  . 2 2 5 2. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïnh a; SA  (ABCD) vaø SA = a 6 . Tính goùc giöõa: a) SC vaø (ABCD) b) SC vaø (SAB) c) SB vaø (SAC) d) AC vaø (SBC) 1 1 21 HD: a) 600 b) arctan c) arcsin d) arcsin . 7 14 7 3. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø hình chöõ nhaät; SA  (ABCD). Caïnh SC = a hôïp vôùi ñaùy goùc  vaø hôïp vôùi maët beân SAB goùc . a) Tính SA. b) CMR: AB = a cos(   ).cos(   ) . HD: a) a.sin 4.  Cho hình choùp SABC, coù ABC laø tam giaùc caân, AB = AC = a, BAC   . Bieát SA, SB, SC ñeàu hôïp vôùi maët phaúng (ABC) goùc . a) CMR: hình chieáu cuûa S treân mp(ABC) laø taâm cuûa ñöôøng troøn ngoaïi tieáp ABC. b) Tính khoaûng caùch töø S ñeán mp(ABC).  a.sin HD: b) 2. cos  5. Cho laêng truï ABC.ABC, coù ñaùy laø tam giaùc ñeàu caïnh a, AA  (ABC). Ñöôøng cheùo BC cuûa maët beân BCCB hôïp vôùi (ABBA) goùc 300. a) Tính AA. b) Tính khoaûng caùch töø trung ñieåm M cuûa AC ñeán (BAC). c) Goïi N laø trung ñieåm cuûa caïnh BB. Tính goùc giöõa MN vaø (BAC). a 66 54 HD: a) a 2 . b) . c) arcsin . 11 55 6. Cho laêng truï ABC.ABC, coù ñaùy ABC laø tam giaùc vuoâng caân taïi A; AA  (ABC). Ñoaïn noái trung ñieåm M cuûa AB vaø trung ñieåm N cuûa BC coù ñoä daøi baèng a, MN hôïp vôùi ñaùy goùc  vaø maët beân BCCB goùc . a) Tính caùc caïn h ñaùy vaø caïnh beân cuûa laêng truï theo a vaø . www.mathvn.com www.MATHVN.com 28
  • 9. Traàn Só Tuøng www.mathvn.com b) Chöùng minh raèng: cos = 2 sin. HD: a) AB = AC = 2a.cos; BC = 2a 2 cos; AA = a.sin. IV. HAI MAËT PHAÚNG VUOÂNG GOÙC 1. Goùc giöõa hai maët phaúng   a  (P)     ( P),(Q)   a, b   b  (Q)  a  (P ), a  c  Giaû söû (P)  (Q) = c. Töø I  c, döïng         (P ),(Q)  a, b  b  (Q), b  c 0   900 Chuù yù: 0  ( P),(Q)   2. Dieän tích hình chieáu cuûa moät ña giaùc Goïi S laø dieän tích cuûa ña giaùc (H) trong (P), S laø dieän tích cuûa hình chieáu (H) cuûa (H)   treân (Q),  = (P ),(Q) . Khi ñoù: S = S.cos 3. Hai maët phaúng vuoâng goùc    (P)  (Q)  ( P ),(Q )  90 0 ( P)  a  Ñieàu kieän ñeå hai maët phaúng vuoâng goùc vôùi nhau:   ( P )  (Q )  a  (Q) 4. Tính chaát ( P )  (Q) ( P )  (Q),( P )  (Q )  c     a  (Q)   A  (P)  a  ( P)  a  (P ), a  c  a  A, a  (Q)  ( P )  (Q)  a   ( P )  ( R)  a  ( R) (Q)  ( R)  VAÁN ÑEÀ 1: Goùc giöõa hai maët phaúng Phöông phaùp: Muoán tìm goùc giöõa hai maët phaúng (P) vaø (Q) ta coù theå söû duïng moät trong caùc caùch sau:    Tìm hai ñöôøng thaúng a, b: a  (P), b  (Q). Khi ñoù: (P ),(Q)   a, b  .      Giaû söû (P)  (Q) = c. Töø I  c, döïng  a  (P ), a  c   (P ),(Q)    a, b    b  (Q), b  c 1. Cho hình choùp SABC, coù ñaùy ABC laø tam giaùc vuoâng caân vôùi BA = BC = a; SA  (ABC) vaø SA = a. Goïi E, F laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh AB vaø AC. a) Tính goùc giöõa hai maët phaúng (SAC) vaø (SBC). b) Tính goùc giöõa 2 maët phaúng (SEF) vaø (SBC).   3 HD:  a) (SAC ),(SBC ) = 600  b) cos ((SEF ),(SBC ))  . 10 2. Cho hình vuoâng ABCD caïn h a, taâm O; SA  (ABCD). Tính SA theo a ñeå soá ño cuûa goùc giöõa hai maët phaúng (SCB) vaø (SCD) baèng 600. 29
  • 10. www.mathvn.com Traàn Só Tuøng HD: SA = a. 3. Cho hình choùp SABCD, coù ñaùy ABCD laø nöûa luïc giaùc ñeàu noäi tieáp ñöôøng troøn ñöôøng kính AB = 2a; SA  (ABCD) vaø SA = a 3 . a) Tính goùc giöõa 2 maët phaúng (SAD) vaø (SBC). b) Tính goùc giöõa 2 maët phaúng (SBC) vaø (SCD).   10 HD: a) tan ((SAD),(SBC ))  7 b) cos ((SBC ),(SCD ))  . 5 4. Cho hình vuoâng ABCD caïnh a, SA  (ABCD) vaø SA = a 3 . Tính goùc giöõa caùc caëp maët phaúng sau: a) (SBC) vaø (ABC) b) (SBD) vaø (ABD) c) (SAB) vaø (SCD) HD: a) 600 b) arctan 6 c) 300. a 3 a 6 5. Cho hình thoi ABCD caïnh a, taâm O, OB = ; SA  (ABCD) vaø SO = . 3 3  a) Chöùng minh ASC vuoâng. b) Chöùng minh hai maët phaúng (SAB) vaø (SAD) vuoâng goùc. c) Tính goùc giöõa hai maët phaúng (SBC) vaø (ABC). HD: c) 600. 6. Cho hình choùp SABCD coù SA  (ABCD) vaø SA = a 2 , ñaùy ABCD laø hình thang vuoâng taïi A vaø D vôùi AB = 2a, AD = DC = a. Tính goùc giöõa caùc caëp maët phaúng: a) (SBC) vaø (ABC) b) (SAB) vaø (SBC) c) (SBC) vaø (SCD) 6 HD: a) 450 b) 600 c) arccos . 3 VAÁN ÑEÀ 2: Chöùng minh hai maët phaúng vuoâng goùc. Chöùng minh ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng. * Chöùng minh hai maët phaúng vuoâng goùc Ñeå chöùng minh (P)  (Q), ta coù theå chöùng minh bôûi moät trong caùc caùch sau:  Chöùng minh trong (P) coù moät ñöôøng thaúng a maø a  (Q).     Chöùng minh ( P ),(Q )  90 0 * Chöùng minh ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôùi maët phaúng Ñeå chöùng minh d  (P), ta coù theå chöùng minh bôûi moät trong caùc caùch sau:  Chöùng minh d  (Q) vôùi (Q)  (P) vaø d vuoâng goùc vôùi giao tuyeán c cuûa (P) vaø (Q).  Chöùng minh d = (Q)  (R) vôùi (Q)  (P) vaø (R)  (P).  Söû duïng caùc caùch chöùng minh ñaõ bieát ôû phaàn tröôùc. 1. Cho tam giaùc ñeàu ABC, caïnh a. Goïi D laø ñieåm ñoái xöùng vôùi A qua BC. Treân ñöôøng thaúng vuoâng goùc vôi mp(ABC) taïi D laáy ñieåm S sao cho SD = a 6 . Chöùng minh hai maët phaúng (SAB) vaø (SAC) vuoâng goùc vôùi nhau. 2. Cho hình töù dieän ABCD coù hai maët ABC vaø ABD cuøng vuoâng goùc vôùi ñaùy DBC. Veõ caùc ñöôøng cao BE, DF cuûa BCD, ñöôøng cao DK cuûa ACD. a) Chöùng minh: AB  (BCD). b) Chöùng minh 2 maët phaúng (ABE) vaø (DFK) cuøng vuoâng goùc vôùi mp(ADC). c) Goïi O vaø H laàn löôït laø tröïc taâm cuûa 2 tam giaùc BCD vaø ADC. CMR: OH  (ADC). www.mathvn.com www.MATHVN.com 22
  • 11. Traàn Só Tuøng www.mathvn.com 3. Cho hình choùp SABCD, ñaùy ABCD laø hình vuoâng, SA  (ABCD). a) Chöùng minh (SAC)  (SBD). b) Tính goùc giöõa hai maët phaúng (SAD) vaø (SCD). c) Goïi BE, DF laø hai ñöôøng cao cuûa SBD. CMR: (ACF)  (SBC), (AEF)  (SAC). HD: b) 900. 4. Cho hình choùp SABCD coù ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïn h a, SA  (ABCD). Goïi M, N laø a 3a 2 ñieåm laàn löôït ôû treân 2 caïnh BC, DC sao cho BM = , DN = . Chöùng minh 2 maët 2 4 phaúng (SAM) vaø (SMN) vuoâng goùc vôùi nhau. 5. Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A. Veõ BB vaø CC cuøng vuoâng goùc vôùi mp(ABC). a) Chöùng minh (ABB)  (ACC). b) Goïi AH, AK laø caùc ñöôøng cao cuûa ABC vaø ABC. Chöùng minh 2 maët phaúng (BCCB) vaø (ABC) cuøng vuoâng goùc vôùi maët phaúng (AHK). 6. Cho hình choùp SABCD, ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïnh a, maët beân SAB laø tam giaùc ñeàu vaø vuoâng goùc vôùi ñaùy. Goïi I laø trung ñieåm cuûa AB. a) Chöùng minh raèng SI  (ABCD), AD  (SAB). b) Tính goùc giöõa BD vaø mp(SAD). c) Tính goùc giöõa SD vaø mp(SCI). 6 10 HD: b) arcsin c) arcsin 4 5 7. Cho tam giaùc ABC vuoâng taïi A coù AB = c, AC = b. Goïi (P) laø maët phaún g qua BC vaø vuoâng goùc vôùi mp(ABC); S laø 1 ñieåm di ñoäng treân (P) sao cho SABC laø hình choùp coù 2  maët beân SAB, SAC hôïp vôùi ñaùy ABC hai goùc coù soá ño laàn löôït laø  vaø   . Goïi H, I, J 2 laàn löôït laø hình chieáu vuoâng goùc cuûa S treân BC, AB, AC.. a) Chöùng minh raèng: SH2 = HI.HJ. b) Tìm giaù trò lôùn nhaát cuûa SH vaø khi ñoù haõy tìm giaù trò cuûa . 1 c HD: b) SHmax = bc ;   arctan 2 b 8. Cho hình töù dieän ABCD coù AB = BC = a, AC = b, DB = DC = x, AD = y. Tìm heä thöùc lieân heä giöõa a, b, x, y ñeå: a) Maët phaúng (ABC)  (BCD). b) Maët phaúng (ABC)  (ACD). b2 HD: a) x2 – y2 + = 0 b) x2 – y2 + b2 – 2a2 = 0 2 9. Cho hình choùp SABCD, ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïn h a, SA  (ABCD) ; M vaø N laø hai ñieåm naèm treân caùc caïnh BC, CD. Ñaët BM = x, DN = y. a) Chöùng minh raèn g ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå hai maët phaún g (SAM) vaø (SMN) vuoâng goùc vôùi nhau laø MN  (SAM). Töø ñoù suy ra heä thöùc lieân heä giöõa x vaø y. b) Chöùng minh raèng ñieàu kieän caàn vaø ñuû ñeå goùc giöõa hai maët phaúng (SAM) vaø (SAN) coù soá ño baèng 300 laø a(x + y) + 3 xy = a2 3 . HD: a) a2 – a(x + y) + x2 = 0 0 10. Cho hình choùp S.ABCD coù ñaùy ABCD laø hình thoi taâm I caïnh a vaø coù goùc A baèng 60 , a 6 caïnh SC = vaø SC  (ABCD). 2 31
  • 12. www.mathvn.com Traàn Só Tuøng a) Chöùng minh (SBD)  (SAC). b) Trong tam giaùc SCA keû IK  SA taïi K. Tính ñoä daøi IK.  c) Chöùng minh BKD  90 0 vaø töø ñoù suy ra (SAB)  (SAD). a HD: b) IK  . 2 VAÁN ÑEÀ 3: Tính dieän tích hình chieáu cuûa ña giaùc Phöông phaùp: Goïi S laø dieän tích cuûa ña giaùc (H) trong (P), S laø dieän tích cuûa hình chieáu (H)   cuûa (H) treân (Q),  = (P ),(Q) . Khi ñoù: S = S.cos 1. Cho hình thoi ABCD coù ñænh A ôû trong maët phaúng (P), caùc ñænh khaùc khoâng ôû trong (P), BD = a, AC = a 2 . Chieáu vuoâng goùc hình thoi leân maët phaún g (P) ta ñöôïc hình vuoâng ABCD. a) Tính dieän tích cuûa ABCD vaø ABCD. Suy ra goùc giöõa (ABCD) vaø (P). b) Goïi E vaø F laàn löôït laø giao ñieåm cuûa CB, CD vôùi (P). Tính dieän tích cuûa töù giaùc EFDB vaø EFDB. 3a 2 2 3a 2 HD: a) 450 b) SEFDB = ; SEFDB = 4 4 2. Cho tam giaùc caân ABC coù ñöôøng cao AH = a 3 , ñaùy BC = 3a; BC  (P). Goïi A laø hình chieáu cuûa A treân (P). Khi ABC vuoâng taïi A, tính goùc giöõa (P) vaø (ABC). HD: 30 0 3. Cho tam giaùc ñeàu ABC caïn h a, naèm trong maët phaúng (P). Treân caùc ñöôøng thaúng vuoâng a 2 goùc vôùi (P) veõ töø B vaø C laáy caùc ñoaïn BD = , CE = a 2 naèm cuøng moät beân ñoái vôùi 2 (P). a) Chöùng minh tam giaùc ADE vuoâng. Tính dieän tích cuûa tam giaùc ADE. b) Tính goùc giöõa hai maët phaúng (ADE) vaø (P). 3a 2 3 HD: a) b) arccos 4 3 4. Cho hình choùp SABC coù caùc maët beân hôïp vôùi ñaùy moät goùc . a) Chöùng minh hình chieáu cuûa S treân mp(ABC) laø taâm cuûa ñöôøng troøn noäi tieáp ABC. S b) Chöùng minh: SSAB + SSBC + SSCA =  ABC cos  5. Cho töù dieän SABC coù SA, SB, SC ñoâi moät vuoâng goùc. Goïi H laø tröïc taâm cuûa ABC. Chöùng minh raèng: a) SH  (ABC). b) (SSBC)2 = SABC.SHBC. Töø ñoù suy ra: (SABC)2 = (SSAB)2 + (SSBC)2 +(SSCA)2. 6. Trong maët phaúng (P) cho OAB vuoâng taïi O, AB = 2a, OB = a. Treân caùc tia vuoâng goùc vôùi (P) veõ töø A vaø B vaø ôû veà cuøng moät beân ñoái vôùi (P), laáy AA = a, BB = x. a) Ñònh x ñeå tam giaùc OAB vuoâng taïi O. b) Tính AB, OA, OB theo a vaø x. Chöùng toû tam giaùc OAB khoâng theå vuoâng taïi B. Ñònh x ñeå tam giaùc naøy vuoâng taïi A. c) Cho x = 4a. Veõ ñöôøng cao OC cuûa OAB. Chöùng minh raèng CA  AB. Tính goùc giöõa hai maët phaúng (OAB) vaø (P). www.mathvn.com www.MATHVN.com 32
  • 13. Traàn Só Tuøng www.mathvn.com 39 HD: a) x = 0 b) x = 4a c) arccos 26 IV. KHOAÛNG CAÙCH 1. Khoaûng caùch töø moät ñieåm ñeán moät ñöôøng thaúng, ñeán moät maët phaúng d ( M , a)  MH trong ñoù H laø hình chieáu cuûa M treân a hoaëc (P). d ( M ,( P))  MH 2. Khoaûng caùch giöõa ñöôøng thaúng vaø maët phaúng song song, giöõa hai maët phaúng song song d(a,(P)) = d(M,(P)) trong ñoù M laø ñieåm baát kì naèm treân a. d((P),(Q) = d(M,(Q)) trong ñoù M laø ñieåm baát kì naèm treân (P). 3. Khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau  Ñöôøng thaúng  caét caû a, b vaø cuøng vuoâng goùc vôùi a, b ñöôïc goïi laø ñöôøng vuoâng goùc chung cuûa a, b.  Neáu  caét a, b taïi I, J thì IJ ñöôïc goïi laø ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa a, b.  Ñoä daøi ñoaïn IJ ñöôïc goïi laø khoaûng caùch giöõa a, b.  Khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau baèng khoaûng caùch giöõa moät trong hai ñöôøng thaúng ñoù vôùi maët phaúng chöùa ñöôøng thaúng kia vaø song song vôùi noù.  Khoaûn g caùch giöõa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau baèn g khoaûng caùch giöõa hai maët phaúng song song laàn löôït chöùa hai ñöôøng thaúng ñoù. VAÁN ÑEÀ 1: Khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau Phöông phaùp: Döïng ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa hai ñöôøng thaúng cheùo nhau a vaø b. Caùch 1: Giaû söû a  b:  Döïng maët phaúng (P) chöùa b vaø vuoâng goùc vôùi a taïi A.  Döïng AB  b taïi B  AB laø ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa a vaø b. Caùch 2: Söû duïng maët phaúng song song.  Döïng maët phaúng (P) chöùa b vaø song song vôùi a.  Choïn M  a, döïng MH  (P) taïi H.  Töø H döïng ñöôøng thaúng a // a, caét b taïi B.  Töø B döïng ñöôøng thaúng song song MH, caét a taïi A.  AB laø ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa a vaø b. Chuù yù: d(a,b) = AB = MH = a(a,(P)). Caùch 3: Söû duïng maët phaúng vuoâng goùc.  Döïng maët phaúng (P)  a taïi O.  Döïng hình chieáu b cuûa b treân (P).  Döïng OH  b taïi H.  Töø H, döïng ñöôøng thaúng song song vôùi a, caét b taïi B.  Töø B, döïng ñöôøng thaúng song song vôùi OH, caét a taïi A.  AB laø ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa a vaø b. Chuù yù: d(a,b) = AB = OH. 33
  • 14. www.mathvn.com Traàn Só Tuøng 1. Cho hình töù dieän OABC, trong ñoù OA, OB, OC = a. Goïi I laø trung ñieåm cuûa BC. Haõy döïng vaø tính ñoä daøi ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa caùc caëp ñöôøng thaúng: a) OA vaø BC. b) AI vaø OC. a 2 a 5 HD: a) b) 2 5 2. Cho hình choùp SABCD, ñaùy ABCD laø hình vuoâng taâm O, caïnh a, SA  (ABCD) vaø SA = a. Tính khoaûng caùch giöõa hai ñöôøng thaúng: a) SC vaø BD. b) AC vaø SD. a 6 a 3 HD: a) b) 6 3 3. Cho töù dieän SABC coù SA  (ABC). Goïi H, K laàn löôït laø tröïc taâm cuûa caùc tam giaùc ABC vaø SBC. a) Chöùng minh ba ñöôøng thaúng AH, SK, Bc ñoàng qui. b) Chöùng minh SC  (BHK), HK  (SBC). c) Xaùc ñònh ñöôøng vuoâng goùc chung cuûa BC vaø SA. HD: c) Goïi E = AH  BC. Ñöôøng vuoâng goùc chung cuûa BC vaø SA laø AE. 4. a) Cho töù dieän ABCD. Chöùng minh raèng neáu AC = BD, AD = BC thì döôøng vuoâng goùc chung cuûa AB vaø CD laø ñöôøng noái caùc trung ñieåm I, K cuûa hai caïnh AB vaø CD . b) Chöùng minh raèng neáu ñöôøng thaúng noái caùc trung ñieåm I, K cuûa hai caïn h AB vaø CD cuûa töù dieän ABCD laø ñöôøng vuoâng goùc chung cuûa AB vaø CD thì AC = BD, AD = BC. HD: b) Giaû söû BC = a, AD = a, AC = b, BD = b . Chöùng minh a = a, b = b. 5. Cho hình vuoâng ABCD caïnh baèng a, I laø trung ñieåm cuûa AB. Döïng IS  (ABCD) vaø IS a 3 = . Goïi M, N, P laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh BC, SD, SB. Haõy döïng vaø tính 2 ñoä daøi ñoaïn vuoâng goùc chung cuûa caùc caëp ñöôøng thaúng: a) NP vaø AC b) MN vaø AP. a 3 a HD: a) b) 4 2 VAÁN ÑEÀ 2: Tính khoaûng caùch töø moät ñieåm ñeán ñöôøng thaúng, maët phaúng. Khoaûng caùch giöõa ñöôøng thaúng vaø maët phaúng song song. Khoaûng caùch giöõa hai maët phaúng song song Ñeå tính khoaûng caùch töø moät ñieåm ñeán ñöôøng thaúng (maët phaúng) ta caàn xaùc ñònh ñoaïn vuoâng goùc veõ töø ñieåm ñoù ñeán ñöôøng thaúng (maët phaúng). 1. Cho hình choùp SABCD, coù SA  (ABCD) vaø SA = a 6 , ñaùy ABCD laø nöûa luïc giaùc ñeàu noäi tieáp trong ñöôøng troøn ñöôøng kinh AD = 2a. a) Tính caùc khoaûng caùch töø A vaø B ñeán maët phaúng (SCD). b) Tính khoaûng caùch töø ñöôøng thaúng AD ñeán maët phaúng (SBC). c) Tính dieän tích cuûa thieát dieän cuûa hình choùp SABCD vôùi maët phaúng (P) song song vôùi a 3 mp(SAD) vaø caùch (SAD) moät khoaûng baèng . 4 a 2 a 6 a2 6 HD: a) d(A,(SCD)) = a 2 ; d(B,(SCD)) = b) c) 2 3 2 www.mathvn.com www.MATHVN.com 34
  • 15. Traàn Só Tuøng www.mathvn.com 2. Cho hình laêng truï ABC.ABC coù AA  (ABC) vaø AA = a, ñaùy ABC laø tam giaùc vuoâng taïi A coù BC = 2a, AB = a 3 . a) Tính khoaûng caùch töø AA ñeán maët phaúng (BCCB). b) Tính khoaûng caùch töø A ñeán (ABC). c) Chöùng minh raèng AB  (ACCA) vaø tính khoaûng caùch töø A ñeán maët phaúng (ABC). a 3 a 21 a 2 HD: a) b) c) 2 7 2 3. Cho hình choùp SABCD coù ñaùy ABCD laø hình vuoâng caïnh a, SA  (ABCD) vaø SA = 2a. a) Tính khoaûng caùch töø A ñeán mp(SBC), töø C ñeán mp(SBD). b) M, N laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AB vaø AD. Chöùng minh raèng MN song song vôùi (SBD) vaø tính khoaûng caùch töø MN ñeán (SBD). c) Maët phaúng (P) qua BC caét caùc caïnh SA, SD theo thöù töï taïi E, F. Cho bieát AD caùch (P) a 2 moät khoaûng laø , tính khoaûng caùch töø S ñeán maët phaúng (P) vaø dieän tích töù giaùc 2 BCFE. a 2 a 6 a2 6 HD: a) a 2 ; b) c) 2 3 2 0 4. Cho hai tia cheùo nhau Ax, By hôïp vôùi nhau goùc 60 , nhaän AB = a laøm ñoaïn vuoâng goùc chung. Treân By laáy ñieåm C vôùi BC = a. Goïi D laø hình chieáu cuûa C treân Ax. a) Tính AD vaø khoaûng caùch töø C ñeán mp(ABD). b) Tính khoaûng caùch giöõa AC vaø BD. a a 3 a 93 HD: a) AD = ; d(C,(ABD)) = b) 2 2 31 5.  Cho hình choùp S.ABCD coù ñaùy ABCD laø hình thoi caïn h a vaø BAD  60 0 . Goïi O laø giao 3a ñieåm cuûa AC vaø BD. Ñöôøng thaúng SO  (ABCD) vaø SO = . Goïi E laø trung ñieåm cuûa 4 BC, F laø trung ñieåm cuûa BE. a) Chöùng minh (SOF)  (SBC). b) Tính caùc khoaûng caùch töø O vaø A ñeán (SBC). 3a 3a HD: b) d(O,(SBC)) = , d(A,(SBC)) = . 8 4 35