More Related Content
Similar to สามัคคีเภทคำฉันท์
Similar to สามัคคีเภทคำฉันท์ (20)
สามัคคีเภทคำฉันท์
- 2. ผู้จัดทา
นางสาว จริยา ห่วงจริง เลขที่ 9
นางสาว ทิพวัลย์ ขาวคง เลขที่ 10
ชั้น ม.6/1
เสนอ
อาจารย์ นิตยา ทองดียิ่ง
โรงเรียนรัษฎานนุประดิษฐ์อนุสรณ์
อ.วังวิเศษ จ.ตรัง
- 3. วสั นตดิลก ฉันท์ ๑๔
ข้าแต่พระจอมจุฬมกุฎ บริสุทธิกาจาย
ปรากฏพระยศระบุระบาย ตระบะเบิกระบือบุณย์
ถอดความ ข้าแต่จอมกษัตริย์ผู้ทรงความบริสุทธิ์ พระเกียรติยศ การ
บาเพ็ญตบะและบุญญาธิการเลื่องลือทั่วไป
เมตตาทยาลุศุภกรรม อุปถัมภการุณย์
สรรเสริญเจริญพระคุณสุน ทรพูนพิบูลงาม
ถอดความ พระเมตตาปรานี พระราชกิจอันล้าเลิศ พระอุปถัมภ์ และพระ
กรุณาเป็นที่ยกย่องสรรเสริญ พระเกียรติคุณอันดีงามเพิ่มเป็น
ทวีคูณ
- 4. เปรียบปานมหรรณพนที ทะนุที่ประทังความ
ร้อนกายกระหายอุทกยาม นรหากประสบเห็น
ถอดความ เปรียบเหมือนห้วงน้าใหญ่ที่ช่วยผ่อนความร้อนความกระหายน้า
ของผู้ที่ได้พบเห็น
เอิบอิ่มกระหยิ่มหทยคราว ระอุผ่าวก็ผ่อนเย็น
ยังอุณหมุญจนะและเป็น สุขปีติดีใจ
ถอดความ ให้อิ่มเอิบชุ่มชื่นใจ คราวร้อนก็ช่วยปลดเปลื้องความร้อน
ให้เกิดความสุขความปิติยินดี
- 5. อันข้าพระองค์กษณะนี้ ภยมีจะร้อนใด
ยิ่งกว่าและหามนุษย์ไหน จะเสมอเสมือนตน
ถอดความ อันตัวของข้าพระองค์ขณะนี้ประสบความทุกข์ร้อนอันยิ่งใหญ่ ไม่
มีผู้ใดเทียบเทียมได้
ใคร่เปลื้องประเทืองประณุททุกข์ ภยมุขประมวลดล
ไร้ญาติและขาดมิตรสกล ชนผู้จะดูดาย
ถอดความ ใคร่จะปลดเปลื้องความทุกข์ร้อนแต่ก็ไร้ญาติขาดมิตร
- 6. โดยเดียวเพราะอาดุรณแด และก็แก่ชรากาย
ที่ซึ่งจะพึงสรณะหมาย อนุสรบห่อนเห็น
ถอดความ มีเพียงตัวคนเดียวซึ่งแก่ชรา ที่พึ่งที่จะพักพิงก็มองไม่เห็นเลย
ทราบข่าวขจรกิรติบา รมิว่าพระองค์เป็น
เอกอัครกษัตริย์สุขุมเพ็ญ กรุณามหาศาล
ถอดความ ได้รู้ข่าวพระเกียรติคุณเลื่องลือว่า พระองค์ทรงเป็นกษัตริย์ผู้
ยิ่งใหญ่ ทรงมีปัญญาลึกซึ้งเต็มเปี่ยมด้วยพระมหากรุณาธิคุณ
- 7. หวังพึ่งพะพิงบพิตรพึ่ง อภิโพธิสมภาร
มอบกายถวายชีวิตปราณ นิจกาลปรารมภ์
ถอดความ จึงหวังจะพึ่งพระบรมโพธิสมภาร มอบกายถวายชีวิตแด่
พระองค์จนกว่าชีวิตจะหาไม่
คิดไว้มิได้ประดุจเจตน์ เฉพาะเหตุบเห็นสม
ขืนทาก็เท่ากะจะนิยม คติผิดพินิจดู
ถอดความ แต่ทว่าคงจะไม่ได้สมความคิด เพราะเป็นสิ่งอันไม่
บังควร ทั้งนี้หากทาไปก็เท่ากับทาผิดอย่างร้ายแรง
- 8. ขึ้นชื่อกระฉ่อนบุรุษกัก ขฬอักกตัญญู
คิดคดกบฏประทุษภู วประเทศไผทตน
ถอดความ จะขึ้นชื่อว่าเป็นคนชั่วอกตัญญู เป็นกบฏต่อบ้านเกิดเมือง
นอนของตน
จาเป็นเพราะเหลือจะทุมนัส บมิน่าจะรับผล
พ้องราชภัยเพราะทุรพล ดุจนี้คะนึงดู
ถอดความ จาเป็นอย่างยิ่งเพราะเสียใจเหลือเกิน ข้าพระองค์ได้รับพระ
ราชอาญาเป็นด้วยเหตุว่า
- 9. เหตุเดิมก็โดยบรมรา ชอชาตศัตรู
ปรึกษากะข้ายุคลมู ลิกมุขและมนตรี
ถอดความ พระเจ้าอชาตศัตรูทรงปรึกษากับข้าราชการและข้าราชการ
ชั้นผู้ใหญ่
จักยาตรหยู่ห์พหลยุท ธประทุษย่ายี
เขตแดนพระองค์นิยมนี รประโยชน์พยายาม
ถอดความ จะยกกองทัพมาย่ายีแคว้นวัชชี โดยหาได้มีผลดีตามที่คิด
มุ่งหมายไว้แต่อย่างไร
- 10. ข้าบาทบมาดมนอสัตย์ พิเคราะห์ชัดถนัดความ
จริงอ้างกระจ่างพจนตาม อธิบายระบิลแจง
ถอดความ ข้าพระองค์คิดไตร่ตรองด้วยความสัตย์ เห็นอย่างชัดเจนจึง
ได้กราบทูลอธิบายว่า
วัชชีบวรนครสรร พจะขันจะเข้มแขง
รี้พลสกลพิริยแรง รณการกล้าหาญ
ถอดความ แคว้นวัชชีนั้นเข้มแข็ง ไพร่พลมากมายล้วนแต่กล้าหาญ
- 11. มาคธไผทรฐนิกร พลอ่อนบชานาญ
ทั้งสิ้นจะสู้สมรราญ ริปุนั้นไฉนไหว
ถอดความ ส่วนมคธนั้นเล่าทหารยังอ่อนหัดไม่ชานาญ ไม่อาจทา
สงครามกับข้าศึกได้
ดั่งอินทโคปกะผวา มุหฝ่าณกองไฟ
หิ่งห้อยสิแข่งสุริยะไหน จะมิน่าชิวาลาญ
ถอดความ เปรียบเสมือนแมลงเม่าบินเข้ากองไฟ หิ่งห้อยแข่งกับ
แสงอาทิตย์ ก็มีแต่จะเสียชีวิต
- 12. เห็นน่าจะหายนะก็ขัด พจนัตถทัดทาน
บัดดลบดินทรธดาล พระพิโรธสาแดง
ถอดความ เห็นความหายนะชัดเจนจึงทูลทัดทาน ทันใดพระองค์ทรง
พิโรธ
ลงราชทัณฑพิธทา รุณการร้ายแรง
ไป่ควรเฉลยนยแถลง เพราะพระองค์ก็ทรงเห็น
ถอดความ สั่งให้ลงโทษอย่างหนักในฐานที่บังอาจกราบทูลขัดแย้งกับ
พระองค์
- 13. กราบทูลประมูลบทประมวล ระบุล้วนตลอดเป็น
ความจริงบแต่งกลประเด็น นิรสารพาที
ถอดความ ที่ข้าพระองค์กราบทูลมาทั้งหมดนี้เป็นความจริงทุกประการ
มิได้เสริมแต่งสาระอันใดเลย
ที่ดับระงับทุผลผ่อน ก็บห่อนจะเห็นมี
นอกจากพระองค์อดุลสี ตลเมตตคุณมัย
ถอดความ ที่ที่จะช่วยดับความทุกข์ร้อนได้ก็ไม่มี นอกเสียจากความ
ร่มเย็นแห่งพระมหากรุณาธิคุณของพระองค์
- 14. มุ่งมาก็หมายกมลมี สรณียเป็นไป
ครองชีวสืบสุขพิสัย อนุสนธิอาสัญ
ถอดความ เดินทางมาก็หมายใจจะยึดเป็นที่พึ่ง ครองชีวิตอย่างเป็นสุข
สืบไปจนกว่าจะตาย จะตั้งใจรับราชการสนองพระมหา
กรุณาธิคุณตลอดไป
สุดแต่จะทรงพระกรุณา ทะนุข้าพระบทมาลย์
ผู้ถึงอภัพทุพลซาน เสาะอุสาหมาถึง
ถอดความ ทั้งนี้สุดแต่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แก่ข้าพระองค์ผู้
อาภัพอับจนที่ได้ซมซานมาด้วยความอุตสาหะ
- 15. คุณค่ าวรรณศิลป์
การเลือกสรรคา
วรรณคดีประเภทฉันท์แม้จะนิยมใช้คาบาลีสันสกฤตก็ตาม เพราะ
ต้องการบังคับครุ ลหุ แต่ผู้แต่งสามัคคีเภทคาฉันท์ก็เลือกสรรคาได้อย่าง
ไพเราะเหมาะสมทั้งเสียงและความ เช่น
1.ใช้คาง่าย ๆ ในบางตอน ทาให้ผอานเข้าใจได้ไม่ยากนัก
ู้ ่
เช่น
กราบทูลประมูลบทประมวล ระบุล้วนตลอดเป็น
ความจริงบแต่งกลประเด็น นิรสารพาที
- 16. 2.การใช้คาทีมเสียงเสนาะ เสียงเสนาะเกิดจากการใช้คาเลียนเสียงธรรมชาติ มี
่ ี
การย้ายคา ใช้คาทีกอให้เกิด ความรูสก
่ ่ ้ ึ
เช่น
ข้าแต่พระจอมจุฬมกุฎ บริสุทธิกาจาย
ปรากฏพระยศระบุระบาย ตระบะเบิกระบือบุณย์
เมตตาทยาลุศุภกรรม อุปถัมภการุณย์
สรรเสริญเจริญพระคุณสุน ทรพูนพิบูลงาม
3.ใช้คาทีมความหมายกระชับ คาบางคาผูอานอ่านแล้วเข้าใจได้ทันทีโดยไม่
่ ี ้ ่
ต้องใช้ถอยคาอืนมาขยายความอีกเลย
้ ่
เช่น
จาเป็นเพราะเหลือจะทุมนัส บมิน่าจะรับผล
พ้องราชภัยเพราะทุรพล ดุจนี้คะนึงดู
เหตุเดิมก็โดยบรมรา ชอชาตศัตรู
ปรึกษากะข้ายุคลมู ลิกมุขและมนตรี