Presentatie voor de Onderwijs Research Dagen 2010, door Ton van der Valk en Florine Meijer. Over het Docentenprogramma van het JCU waarin alle stakeholders van een onderwijsvernieuwing worden betrokken bij het implementatieproces.
Alle stakeholders betrekken bij de implementatie van curriculumvernieuwing (ORD 2010)
1. Alle stakeholders betrekken bij de implementatie van een curriculumvernieuwing Het JCU-samenwerkingsverband als een learning community voor onderwijsvernieuwing Ton van der Valk, Florine Meijer en Sanne Tromp Universiteit Utrecht, JCU en FIsme
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. Docentenconferentie voorbereiding en reflectie (Alle gegevens van 2010) 123 totaal ~40 JCU-leerlingen 13 schoolleiding 91 docenten 19 JCU & UU staf / docenten # stakeholders bijdrage helpt bij reflectie eigen bijdrage moeite waard aantal plannen 20 gebruik nieuwe module 3,5 27 gebruik differentiatie Evaluatie (N=47) 3,5 direct bruikbare ideeën 4,3 N=15 3,6 werkgroep moeite waard 4,2 conferentie moeite waard score (5-punts) onderdeel
10.
11.
12.
13.
Notas del editor
(Ton)
Het JCU werkt aan de verbetering van de aansluiting tussen bètaonderwijs op vo en wo, door middel van twee verschillende maar verbonden programma’s. Het leerlingenprogramma waarin ca 100 leerlingen uit v5 en v6 een uitdagend en ambitieus bètaprogramma doorlopen, o.a. bestaande uit nlt-modules gegeven door universitair docenten Het docentenprogramma waarin vo-docenten meewerken aan verdere ontwikkeling en evaluatie van het materiaal en dat uitproberen in hun eigen klassen Het JCU ontwikkelt lesmateriaal voor de nieuwe bètavakken nlt en wiskunde D, voor differentiatie binnen de ‘oude’ bètavakken en voor een leerlijn onderzoek doen. Nlt is een nieuw (sinds 2007) vak in bovenbouw havo en vwo, dat bestaat uit interdisciplinaire modules over verschillende onderwerpen uit natuurwetenschap en techniek. Lesmateriaal voor modules wordt geschreven door docenten en inhoudelijk experts, en gecertificeerd door een landelijke commissie.
Referenties: Imants (2003) Eur J Teacher Ed: Interactie, interdependence Borko (2004) Ed Researcher: gemeenschap, lespraktijk Dektelaere, Kelchtermans (1996) Teachers and Teachting, theory & practice: Ontwikkeling Stolk (2009) Chem. Educ. Res. Pract.: Reflectie
Uittesten van lesmateriaal op school is ‘centrale activiteit’. De hoofdrolspelers zijn de docenten en hun leerlingen. Andere stakeholders zijn de schoolleiding en de sectie(s) die de juiste voorwaarden moeten scheppen. In de afgelopen 4 jaar zijn er 14 modules herhaaldelijk uitgetest, op verschillende scholen. Alle partnerscholen hebben materiaal uitgetest Hoe draagt dit bij aan de professionele ontwikkeling van de docenten? Welke succesfactoren ? Doordat het uitproberen een centrale activiteit is, is er duidelijk verband met de lespraktijk (ook in de rest van de activiteiten, zullen we zien). De steun / instemming van andere stakeholders binnen de school is nodig voor het uitproberen (van zoiets groots als een nlt-module, 40 slu). Dit betekent dat er interactie is, en het draagt bij aan versterking van de gemeenschap binnen school.
Een experimenteergroep geeft ruimte voor voorbereiding én reflectie van docenten op uittesten van materiaal in de lespraktijk. exp.groep is intensief: 1 module Kleine groep (max 10) docenten, ontwikkelaar, univ docent 4-5 bijeenkomsten in jaar, elk ca. 2 uur de een z’n evaluatie is de ander z’n voorbereiding In de tabel zijn rood en groen de deelnemers aan de expgroep, de anderen zijn ondersteunend. Succesfactoren: [1] de exp.groep zelf is gemeenschap waar samen geleerd en gewerkt wordt. Bovendien betrokkenheid van schoolleiding (tijd voor voorbereiding, ‘facilitering’ waarbij taakuren deels door JCU betaald) [2] interactie met collega’s maar ook met UU-docenten die inhoud komen brengen en (soms) didactiek, info over aankomend studenten komen halen [3] het gaat allemaal over het uittesten van dat materiaal: de plannen daarvoor, ervaringen ermee [4] reflectie op ervaringen is expliciet onderdeel van de groep: wat kunnen anderen ervan leren… [5] … en hoe kan het materiaal verbeterd worden. Soms schrijven leden van de exp.groep bijv. een bijlage, werkblad bij het materiaal
Elk jaar houden we een conferentie voor de bètadocenten en schoolleiders van de partnerscholen, waar ook JCU en UU-medewerkers en JCU-leerlingen zijn. Op de foto’s hoe het eruit ziet: docenten en leerling in een workshop over nieuwe module, docenten op de markt bij een poster over nieuwe module, workshop over ervaringen op partnerscholen met modules in pws. De evaluatiegegevens laten zien wat docenten ervan vinden. Deze gegevens zijn voor conferentie 2010; sinds 2006: vergelijkbare resultaten; met verschuiving van JCU-inbreng naar inbreng van scholen Net als bij experimenteergroep geldt hier: “De een z’n evaluatie is de ander z’n voorbereiding”
Modules insturen voor certificering heeft als doel: landelijke verspreiding van JCU-materialen mogelijk maken. De stuurgroep nlt certificeert modules als ze aan bepaalde voorwaarden voldoen, die modules mogen dan landelijk gebruikt worden in het vak nlt. Bijvoorbeeld: in docentenmateriaal moeten voorbeeldtoetsen, lessenplan, etc: bijdragen van docenten exp.groep Succesfactoren die hier een rol spelen: [1] natuurlijk weer verband met lespraktijk [2] en de reflectie daarop [3] en de mogelijkheid bij te dragen aan de ontwikkeling van lesmateriaal
Samenvattend: hoe draagt docentenprogramma bij aan prof ontw van docenten bij implementatie nlt? [1] Door activiteiten rond het uittesten van lesmateriaal te organiseren, [2] waarbij alle stakeholders binnen en buiten de school betrokken worden, [3] en waarin docenten samenwerken, [4] en de reflectie van de een bijdraagt aan de voorbereiding van de ander, [5] en waarin de ervaringen worden gebruikt voor verbetering van het materiaal.
Een extra succesfactor: een concreet doel met grotere relevantie dan alleen de eigen klas / school waar we gezamenlijk naartoe werken.