1. Kwalificatiesysteem
en lijst der geselecteerden
Jens Debièvre, advocaat te Brussel

2. Essentie
 Lijst van geselecteerden (voorheen: lijst van gegadigden):
 uitsluitend Belgisch bekend te maken opdrachten
 1 enkele periodieke bekendmaking: aankondiging m.b.t. opmaken
lijst geselecteerde opdrachtnemers
 3 jaar geldig vanaf selectiebeslissing (tijdens deze periode: gesloten
lijst t.a.v. nieuwe kandidaten)
 alle geselecteerden moeten gelijktijdig worden verzocht offerte in te
dienen
 Kwalificatiesysteem (nu ook in klassieke sectoren):
 Europese en Belgisch bekend te maken opdrachten
 jaarlijkse bekendmaking aankondiging (of na actualisatie)
 kandidaten kunnen te allen tijde worden opgenomen (a.h.v.
(geactualiseerde) selectieregels KB Plaatsing Nutsectoren)
 mogelijkheid beperking aantal kandidaten voor uitnodiging offerte
(min. 5 of 3 i.f.v. gunningsprocedure)

3. Essentie
 Voor beide:
 Enkel bij beperkte en
onderhandelingsprocedure met voorafgaande
bekendmaking
 Enkel bij „gelijkaardige‟ opdrachten
 Gunningswijze te kiezen uiterlijk bij uitnodiging
indiening offerte
 Sluit afzonderlijke gunningsprocedure voor
gelijkaardige opdracht niet uit (geen
exclusiviteit)

4. Kwalificatiesysteem: begrippen
 Kandidaat: de aannemer, leverancier of
dienstverlener die een aanvraag tot deelneming
indient met het oog op zijn selectie voor een
kwalificatiesysteem
 Aanvraag tot deelneming: de schriftelijke en
uitdrukkelijke wilsuiting door een kandidaat om
geselecteerd te worden voor een
kwalificatiesysteem

5. Kwalificatiesysteem: basisregels
 Via Europese bekendmaking aankondiging betreffende
de instelling van een kwalificatiesysteem  model nr. 4
bij KB Plaatsing Nutsectoren (e-notification F.07) (art. 35)
 Start in mededinging stellen opdracht (art. 37, 3 ) 
voorwaarden art. 40 KB Plaatsing Nutsectoren Art. 40
niet van toepassing op opdrachten voor diensten
bedoeld in bijlage II, B Wet Overheidsopdrachten 15 juni
2006 noch op opdrachten die gebaseerd zijn op een
raamovereenkomst

6. Kwalificatiesysteem: basisregels
 Aankondiging:
 Als kwalificatiesysteem langer > drie jaar: jaarlijkse
bekendmaking aankondiging
 Als kwalificatiesysteem =< drie jaar : bekendmaking
oorspronkelijke aankondiging volstaat
 Plicht tot bekendmaking na actualisering van kwalificatiecriteria
en –voorschriften
 Belangstellende aannemers, leveranciers of
dienstverleners kunnen op elk ogenblik vragen om te
worden opgenomen in elk door een aanbestedende
overheid ingesteld kwalificatiesysteem

7. Kwalificatiesysteem: basisregels
 Kwalificatiesysteem moet worden beheerd op basis van
objectieve kwalificatiecriteria en –voorschriften (conform
KB Plaatsing Nutsectoren)  meedelen criteria- en
voorschriften aan elke aannemer, leverancier en
dienstverlener die erom verzoekt
 Geen exclusiviteit: invoering kwalificatiesysteem belet
niet plaatsing afzonderlijke opdracht via bekendmaking
aankondiging van opdracht of via periodieke indicatieve
aankondiging

8. Kwalificatiesysteem: voorwaarden
 De volgende voorwaarden worden in acht genomen:
1.
2.
3.
Bij beslissing tot (weigering van) kwalificatie EN bij wijziging
kwalificatiecriteria en -voorschriften tijdens bestaan kwalificatiesysteem:
AO kan bepaalde aanvragers geen administratieve, technische of
financiële voorwaarden opleggen die ze niet aan anderen zou opleggen /
heeft opgelegd (gelijke behandeling), noch proeven of bewijzen eisen
indien daarvoor al objectieve bewijzen voorhanden zijn
Gebruik OA en derde-steunverklaarders om tegemoet te komen aan
eisen kwalificatiecriteria en -voorschriften m.b.t. economische, financiële
of technische draagkracht en beroepsbekwaamheid : is mogelijk,
ongeacht juridische aard van band met die entiteiten  voorwaarde:
bewijs beschikking gedurende volledige geldigheidsduur
kwalificatiesysteem over middelen a.h.v. verbintenis entiteiten om
dergelijke middelen ter beschikking te stellen
Consortia (combinatie van kandidaten of inschrijvers) kunnen deelnemen
en zich hierbij beroepen op de draagkracht van de deelnemers aan de
combinatie of deze van andere entiteiten

9. Kwalificatiesysteem: voorwaarden
4.
Kwalificatiecriteria en -voorschriften + latere bijwerking worden
op eenvoudige aanvraag medegedeeld aan de
belangstellende aannemers, leveranciers of dienstverleners
 Eisen m.b.t. vertrouwelijk karakter van overgemaakte inlichtingen
mogelijk
5.
AO neemt binnen een termijn van zes maanden te rekenen
vanaf de datum van aanvraag een beslissing over de
kwalificatie van de aanvrager
 Indien deze beslissing meer dan vier maanden zal bedragen vanaf
het neerleggen van de aanvraag, licht zij de aanvrager binnen de
twee maanden na het neerleggen in over de redenen van
verlenging van de termijn en over de datum waarop zijn verzoek
aanvaard dan wel zal worden afgewezen

10. Kwalificatiesysteem: voorwaarden
6.
7.
AO houdt lijst bij van gekwalificeerde aanvragers  mogelijks
in categorieën volgens het opdrachttype waarvoor de
kwalificatie geldt
Niet alle gekwalificeerde aanvragers moeten worden
uitgenodigd tot deelneming aan concrete beperkte procedure
of onderhandelingsprocedure met bekendmaking 
aanvullende selectie moet berusten op oorspronkelijke
kwalificatiecriteria waarbij de beoordeling eventueel gerichter
of strenger gebeurt, bv. wat financieel-economische
betrouwbaarheid betreft motivering, informatie en
rechtsmiddelen (zie verder)

11. Kwalificatiesysteem: Belgisch bekend te maken
opdrachten
 Kwalificatiesysteem ook hier start in mededinging stellen (art. 43, 2
KB Plaatsing Nutsectoren: “via een aankondiging betreffende het
bestaan van een kwalificatiesysteem ingevoerd overeenkomstig
artikel 40”)  bij beperkte procedure of onderhandelingsprocedure
met bekendmaking kan AO gebruik maken van kwalificatiesysteem
ex art. 40 KB Plaatsing Nutsectoren zonder te moeten overgaan tot
bekendmaking aankondiging opdracht
 Gunningwijze wordt uiterlijk gekozen bij de uitnodiging van de
gekwalificeerde aanvragers tot het indienen van een offerte.
 Vereiste voldoende mededinging: mogelijks o.g.v.
voorwerp/specificaties opdracht en i.f.v. aantal gekwalificeerde
aanvragers kan AO overgaan tot nieuwe selectie van de kandidaten
 motivering, informatie en rechtsmiddelen (zie verder)
Opnieuw geen exclusiviteit : kwalificatiesysteem staat plaatsen van
afzonderlijke opdracht via bekendmaking van aankondiging van
opdracht niet in de weg

12. Kwalificatiesysteem: bijzondere nutsectoren
 Mogelijkheid instelling kwalificatiesysteem als wijze van
in mededinging stellen (art. 25 en 27 KB Plaatsing
Bijzondere Nutsectoren)
 Voorwaarden art. 30 KB Plaatsing Bijzondere
Nutsectoren / art. 40 KB Plaatsing Nutsectoren
 Niet van toepassing op opdrachten voor diensten
bedoeld in bijlage II, B Wet Overheidsopdrachten 15 juni
2006 noch op opdrachten gebaseerd op
raamovereenkomst

13. Lijst van geselecteerden: basisnoties
 kandidaat = aannemer, leverancier of dienstverlener die
een aanvraag tot deelneming indient met het oog op zijn
selectie voor een lijst van geselecteerden
 aanvraag tot deelneming = schriftelijke en uitdrukkelijke
wilsuiting door een kandidaat om geselecteerd te worden
voor een lijst van geselecteerden
 selectie = beslissing van de aanbestedende overheid tot
keuze van de kandidaten (of inschrijvers) op grond van
het toegangsrecht en de kwalitatieve selectie
 geselecteerde = kandidaat die bij de selectie gekozen is

14. Lijst van geselecteerden
 Enkel bij uitsluitend Belgisch bekend te maken opdrachten is lijst van
geselecteerden een wijze van in mededinging stellen cf. art. 43 KB
Plaatsing Nutsectoren: elke opdracht wordt in mededinging gesteld : 3
hetzij via een aankondiging betreffende het opstellen van een lijst van
geselecteerden  model nr. 5 (e-notification F.55)
 Voorwaarden (art. 46)
 Lijst van geselecteerden is maximaal drie jaar geldig vanaf de datum van de
selectiebeslissing.
 Tijdens geldigheidsduur lijst = gesloten voor nieuwe kandidaten
 Voor elke te plaatsen opdracht moet AO alle kandidaten op de lijst uitnodigen tot
indienen van offerte
 Gunningswijze wordt uiterlijk gekozen bij de uitnodiging van geselecteerden tot
indienen van offerte
 Geen exclusiviteit: belet niet dat afzonderlijke opdracht wordt geplaatst via
bekendmaking van aankondiging van opdracht.
 Kandidaat mag slechts één aanvraag tot deelneming per lijst van
geselecteerden indienen (art. 59)

15. Lijst van geselecteerden
 T.av. KB 10 januari 1996 wordt geldigheidstermijn van lijst van
geselecteerden verlengd van één tot maximum drie jaar vanaf
datum selectiebeslissing. Tijdens deze periode blijft de lijst
gesloten voor nieuwe kandidaten.
 Doelstelling regelgever: AO die opdrachten gunnen die in de
loop van een bepaalde periode een zekere regelmaat
vertonen op grond van de aard en de omvang van de
prestaties kunnen a.h.v. lijst administratieve lasten
verminderen m.b.t. aantal bekend te maken aankondigingen
terwijl tezelfdertijd voldoende transparantie van de procedures
te waarborgen.
 Opdracht voor werken: beperkingen opgelegd in regeling van
erkenning van aannemers van werken.

16. Herziening selectie – Controle selectiecriteria
gekozen inschrijver
 Risico toestand geselecteerde verslechtert  voldoen
aan selectiecriteria en –voorwaarden op ogenblik
gunning  controle t.a.v. gekozen inschrijver teneinde
risico AO te vermijden, bv. sociale en fiscale schulden

17. Rechtsbescherming t.av. beslissing tot
(niet-)kwalificatie


„Europese‟ rechtsbescherming voor kwalificatiesystemen >= drempels
Europese bekendmaking (art. 3 Wet Rechtsbescherming
Overheidsopdrachten 17 juni 2013)  raming kwalificatiesysteem? neen, is
zowiezo Europese bekendmaking
Aanbestedende instantie (AI) stelt gemotiveerde beslissing op
 Wanneer ze beslist over de kwalificatie of de intrekking van de kwalificatie in het
kader van een kwalificatiesysteem (art. 4, 4 Wet Rechtsbescherming
Overheidsopdrachten)
 Gemotiveerde beslissing bevat (art. 5, 5 Wet Rechtsbescherming
Overheidsopdrachten):
 namen van gekwalificeerde en niet-gekwalificeerde kandidaten
 juridische en feitelijke motieven voor beslissingen tot (niet-)kwalificatie,
gebaseerd op de vooraf vastgestelde kwalificatiecriteria en –regels
 namen van kandidaten waarvan kwalificatie is ingetrokken (if any) en de
juridische en feitelijke motieven daar, eveneens gebaseerd vooraf
vastgestelde kwalificatiecriteria en –regels
 Beslissing = PV, op verzoek over te maken à Europese Commis

18. Rechtsbescherming t.av. beslissing tot
(niet-)kwalificatie
 AI deelt onmiddellijk na het nemen van de gemotiveerde
kwalificatiebeslissing, aan elke niet-gekwalificeerde kandidaat de
motieven voor zijn niet-kwalificatie mee, in de vorm van een
uittreksel van deze beslissing (art. 7, 2 Wet Rechtsbescherming
Overheidsopdrachten)
 Onverwijld / uiterlijk binnen vijftien dagen vanaf datum beslissing.
 Voorafgaand aan intrekking van kwalificatie brengt AI betrokken
aannemer, leverancier of dienstverlener ten minste vijftien dagen
vóór de datum bepaald voor de intrekking van de kwalificatie,
schriftelijk op de hoogte van haar voornemen en van de redenen die
dit rechtvaardigen, alsook van de mogelijkheid om zijn opmerkingen
binnen dezelfde termijn te formuleren  bij uiteindelijke intrekking
rekening houden met (tijdig) geformuleerde opmerkingen? Staat niet
letterlijk in Wet doch = principe van behoorlijk bestuur t.a.v.
individuele rechtshandeling die rechtspositie raakt (hoorrecht)
 Schriftelijk doch geen verplichting fax / e-mail : bewijs a.h.v.
postdatum aangetekende brief of geregistreerde e-zending

19. Rechtsbescherming t.av. beslissing tot
(niet-)kwalificatie


GEEN wachttermijn (art. 11 enkel i.g.v. gunningsbeslissing)
Vorderingen tot schorsing (15d) en/of nietigverklaring (60d.) (art. 14-15 Wet
Rechtsbescherming Overheidsopdrachten) als (niet-)kwalificatiebeslissing (of
intrekking)







Berust op discriminerende technische, economische of financiële specificaties
Machtsafwending inhoudt
Strijdig is met Europees en/of Belgisch overheidsopdrachtenrecht, bredere recht (incl. GW
en ABBB) of opdrachtdocumenten (patere legem)
Bij schorsingsverzoek: geen MTHEN noch UDN aantonen
Verhaalsinstantie: RvS of gewone rechter (burgerlijke/handelsrechter) i.f.v. AI =
adm. overheid of niet  impacteert ook vereisten formele motivering: Formele
Motiveringswet enkel van toep. op adm. Overheid (art. 6: als FMW strenger, dan
ook van toep. op beslissingen i.k.v. plaatsing opdracht)
Vordering schadevergoeding (5 jaar) bij gewone rechter: fout, schade(verlies
van een kans), causaal verband  art. 16: in nutsectoren als schadeclaim =
kosten deelneming procedure beperkter bewijs nl. schending regelgeving
overheidsopdrachten + reële kans dat zonder schending aanvrager
gekwalificeerd (letterlijk: “reële kansen om de opdracht te krijgen”)
GEEN vordering tot onverbindendverklaring

20. Rechtsbescherming t.av. beslissing tot (niet-)kwalificatie
en (niet-)selectie lijst van geselecteerden
 Quid kwalificatiestelsel > = EUR 170.000 doch < EUR 400.000 (L en D)
of < 2.500.000 (W)  wordt onder "opdracht" eveneens verstaan, het
opstellen van een lijst van gegadigden en het opstellen van een
kwalificatiesysteem (art. 28 Wet Rechtsbescherming
Overheidopdrachten)
 Wat kwalificatie < Europese drempel betreft, „lichtere‟
motiveringsvereisten (art. 29, 4 Wet Rechtsbescherming
Overheidsopdrachten):
 Beslissing AI tot kwalificatie of intrekking kwalificatie = gemotiveerd
 onmiddellijk na nemen van deze beslissing informeert AO elke betrokken
kandidaat over deze kwalificatie of intrekking
 MAAR: binnen een termijn van dertig dagen na de datum van verzending van
deze informatie kan de betrokken kandidaat schriftelijk verzoeken om hem de
motieven van deze beslissing mee te delen, onder de vorm van een uittreksel
van de gemotiveerde beslissing  AI deelt het uittreksel van de gemotiveerde
beslissing schriftelijk mee binnen een termijn van vijftien dagen vanaf de datum
van ontvangst van het verzoek daartoe
 Mogelijkheid onmiddellijk communiceren motieven bij uittreksel niet voorzien !!

21. Rechtsbescherming t.av. beslissing tot
(niet-)selectie lijst van geselecteerden
 Wat (niet-selectie lijst betreft (sowiezo < EUR 400.000 L en D doch
bij werken mogelijk tot EUR 5.000.000 maar “Belgische”
rechtsbescherming maar tot 2.500.000!!!):
 Beslissing AI tot (niet-selectie) = gemotiveerd
 Onmiddellijk informeren kandidaat dat hij niet is geselecteerd
 Binnen een termijn van dertig dagen na de datum van verzending van deze
informatie kan de betrokken kandidaat schriftelijk verzoeken om hem de
motieven van deze beslissing mee te delen, onder de vorm van een
uittreksel van de gemotiveerde beslissing  AIO deelt het uittreksel van de
gemotiveerde beslissing schriftelijk mee binnen een termijn van vijftien
dagen vanaf de datum van ontvangst van het verzoek daartoe
 MAAR: mogelijkheid onmiddellijk communiceren motieven bij uittreksel
 Verhaalprocedures art. 14 t.e.m. 16 van toep. (schorsing,
vernietiging, schadevergoeding), ook // verhaalinstanties
 Voor de volledigheid: opdrachten “op factuur” (< EUR 8.500) vallen
niet onder Wet Rechtsbescherming Overheidsopdrachten

22. Vertrouwelijkheid
 Art. 10 Wet Rechtsbescherming Overheidsopdrachten:
 Indien openbaarmaking bepaalde gegevens toepassing wet zou
belemmeren, in strijd zou zijn met openbaar belang, nadelig zou zijn voor
rechtmatige commerciële belangen van overheidsbedrijven of particuliere
ondernemingen of eerlijke mededinging tussen ondernemingen zou kunnen
schaden: geen mededeling van deze gegevens
 AI en elke persoon die, in het kader van zijn functie of van de hem
toevertrouwde opdrachten, kennis heeft van vertrouwelijke informatie over
opdracht of die hem, in het kader van het plaatsen en de uitvoering van de
opdracht, door de kandidaten is verstrekt, mogen die informatie niet
bekendmaken m.n. technische of commerciële geheimen en op de
vertrouwelijke aspecten van de offertes/kandidaturen)
 Zolang AI geen beslissing over kwalificatie hebben kandidaten geen
toegang tot documenten betreffende de procedure, met name de aanvragen
tot kwalificatieen de interne documenten AI  naderhand: openbaarheid
van bestuur (indien van toepassing)
 T.a.v. verhaalsinstantie: art. 26 Wet Rechtsbescherming
Overheidsopdrachten

23. Vragen?
publicprocurement@lydian.be