Vergelijking van methodieken van kwaliteitscontrole van schoonmaak

1. Kwaliteitsmeetsystemen
Gelijkenissen &
verschilpunten

2. Systemen
 4 systemen voor kwaliteitsmeeting
– VSR (NL) NEN 2075
– CTIP (Fr)
– QMS EN 13549
 Gekoppeld aan INSTA800 en CDC richtlijnen
– L’AICQ (IT)

3. Overeenkomsten
 4 elementen vormen de basis van elk
kwaliteitsmeetsysteem:
1. Formulering van het doel, toepassingsdomein
2. Definiëren van ‘netheid-vuil’ en
‘afwijkingen’/fouten/overtredingen = tolerantie
3. Steekproefcontroles
4. Rapportage en analyse

4. 1. Formulering van het doel/domein
 Om een zo nauwkeurig mogelijke inschatting te kunnen maken
over de kwaliteit van de schoonmaak, trachten sommige
systemen een norm in te voeren voor de ganse markt.
– VSR en QMS EN 13549 gebruiken dezelfde normen voor ‘proper’
en vuil voor de ganse markt.
– De auditors/mandanten van beide systemen zijn gevormd om de
audit objectief te kunnen uitvoeren.
– Beide systemen laten toe om de norm aan te passen aan de
behoeften van de klant
 Uitgezonderd de hygiëne niveaus die van CDC komen (ATP controle)

5. 2. Definitie van netheid-vuil
 In beide gevallen doet men voor de controle beroep op
observatie of visuele inspectie die ons een duidelijk en objectief
beeld moeten geven over de huidige toestand van zaken
 Ondanks de professionele benadering blijft de beoordeling van
een object altijd een persoonlijke ervaring maw het is niet
eenvoudig om de subjectiviteit van dergelijke metingen uit te
sluiten.
Om zoveel mogelijk dit nadeel uit te sluiten dient er gestreefd te
worden naar eenvoudige beoordelingscriteria.

6. 2. Definitie van netheid-vuil
 VSR, conform de norm NEN2075 en QMS EN 13549
onderscheiden de verschillende oorzaken van fouten
– Fouten kunnen zijn:
 Het element is niet gereinigd geweest
 Het element is niet behoorlijk gereinigd geweest (methodefout)
 Het element kan niet gereinigd worden (materîële fout)
– Het aanwezige vuil kan worden onderscheiden volgens het:
 Soort vuil :
– Los (vb stof)
– Aangekleefd vuil (strepen, vegen, vingertasten, aanslag)
 Tijdstip van de vervuiling:
– Dagelijkse vervuiling, ontstaan net na de laatste reiniging
– Cummulatieve vervuiling: vuil tgv slecht uitgevoerde schoonmaak

7. 3. Steefproefcontrole
 De volledige controle van alle elementen van een gebouw is te
vermijden om de kosten onnodige op te drijven.
 Steefproeven ontstaan om kosten te drukken
 De kosten van de controle van de schoonmaak worden
bepaald door de grootte van de steekproef en de frequentie’
van de controle. Het doel is om een zo klein mogelijk staal te
nemen dat blijft binnen de grenzen van de theorie van de
waarschijnlijkheid

8. 3. Steefproefcontrole
 Overeenkomstig VSR, NEN 2075 wordt de frequentie van de
controle overeengekomen tussen de klant en de auditor of
mandant. De keuze van de grootte van de steekproef alsook
de samenstelling ervan liggen vast in de norm ISO 2859.
 De keuze van de grootte van de steekproef voor QMS alsook
de samenstelling ervan liggen vast in de norm ISO 2859. De
frequentie van de controle dient opnieuw te worden
uitgevoerd in functie van de behaalde resultaten.
Het aantal toegelaten fouten wordt gekwoteerd in functie van
de frequentie van de schoonmaak en het kwaliteitsniveau maw
de vooropgestelde verwachtingen van de klant, enz...

9. 4. Rapportage en analyse
 De vaststellingen die voortvloeien uit de gemaakte
kwaliteitscontroles moeten schriftelijk bevestigd worden.
 Er dient bijzondere aandacht te gaan naar de manier waarop
de rapporten worden opgesteld alsook het resultaat van de
controle.

10. Het Europees
kwaliteitsmeetsysteem
Volgens ISO EN 13549

11. Omschrijving:
 In het kader van een Europese normering voor dienstverlening
werd door het CEN, het Europese normeninstituut, een
kwaliteitssysteem ontwikkelt dat aan volgende voorwaarden
voldoet:
– Gebruikersvriendelijk en makkelijk te begrijpen
– Beperkte kosten voor controle
– Het QMS moet op alle types van gebouwen en objecten
toepasbaar zijn
– Zowel de uitvoerder, als leidinggevende, als de klant moeten in
staat zijn om zonder gespecialiseerde training de controles uit te
voeren
– Het QMS moet objectief zijn of meerdere levels van zuiverheid
beschrijven

12. Omschrijving:
– Qualiteitscontroles moeten gebeuren aan de hand van een aantal
criteria, die visueel vastgesteld worden en door objectieve
controlemethoden aangevuld kunnen worden
– Het QMS en rapportage ervan moeten eenvoudig te
gedocumenteerd zijn
– Het QMS moet een aantal non-conformiteiten (=fouten) toelaten
 Afhankelijk van het Service of Kwaliteit niveau worden toleranties ingesteld per
ruimtecomponent.

13. Omschrijving:
 Er gebeurt Controle van de geleverde en uitgevoerde
prestaties.
 Het is een Audit van de gebruikte middelen en de kwaliteit van
de organisatie.

14. Omschrijving:
 Aan volgende eisen moest worden voldaan:
1. Inhoud van de keuring en tijdstip van de keuring:
 Controle gebeurt visueel waarbij tijdens de rondgang door de
ruimten alle oppervlakken aan de hand van de beschreven criteria
worden gekeurd.
 Het QMS kan toegepast worden voor alle dienstverleningsplaatsen
voor zover er tabellen bestaan met tolerantiewaarden.
 Reinigingsgeassocieerde dienstverleningen zoals het ophalen van
vaatwas, aanvullen van handdoek- of zeepdispensers, enz... Zijn
optioneel. De beoordelingscriteria hiervoor dienen individueel
worden vastgelegd.

15. Omschrijving:
1. Inhoud van de keuring en tijdstip van de keuring QMS EN 13549:
 Er zijn 6 kwaliteitsniveau’s met daaraan verbonden een aantal
toegelaten vervuilingen. Hoe hoger het kwaliteitsniveau, hoe kleiner
het aantal toegelaten vervuilingen.
– Het kwaliteitsniveau’s worden van bij het begin van de opdracht
vastgelegd zodat de aanbieder zich bij calculatie hierop kan
baseren. Bijvoorbeeld bij het opstellen van het lastenboek of de
offerte.
– Het vastleggen van het QN vindt plaats individueel voor alle
objectplaatsen en op een bepaald tijdstip gedurende de dag
(bvb 10u ‘s morgens, 16u in de namiddag).
– Er gebeurt altijd een eerste controle (nulmeting).

16. Omschrijving:
– Kwaliteitsniveau’s:
 De 6 kwaliteitsniveau’s zijn gedefinieerd / afgesproken.
 QN kunnen gebruikt worden en individueel vastgelegd worden voor
het totaal object, voor gebieden, voor ruimtegroepen binnen een object
of gebieden binnen een ruimte.
 De QN onderscheiden zich van elkaar door het aantal toegelaten
vervuilingen
 Niveau 0 tot en met 5
 De meting bepaald het behaalde niveau

17. Omschrijving :
1. Inhoud van de keuring en tijdstip van de keuring QMS EN 13549 :
 In het kader van de keuring worden binnen de ruimtes
5 oppervlaktegroepen opgenomen = ruimtecomponenten.
– Inventaris
– Muren/plafond
– Vloer
– Moeilijk bereikbare elementen
– Glas
 Alle ruimtecomponenten zijn duidelijk gedefinieerd

18. Omschrijving :
2. Toepassing bij de opstart van het contract:
– Invoering van het QMS EN 13549:
 Vastleggen van de staat van de gebouwen in één der kwaliteitsniveau’s
– In het kader van deze controle worden de huidige kwaliteitsniveau’s van de
verschillende objecten vastgelegd
– Tegelijkertijd kan gedurende deze controle afgesproken worden of het niveau voldoet
of de nieuwe opdrachtgever het naar een ander niveau brengt (hoger of lager).
– Het vastleggen van afwijkende kwaliteitsniveau’s van de begintoestand heeft in dit
geval een rechtstreeks effect op de calculatie van de opdrachtnemer.
 Controle over het tijdstip van de overgave
– Omdat bij een resultaatsgerichte overeenkomst het vastgelegde QN tussen
opdrachtgever en opdrachtnemer overeengekomen wordt, moet deze
ingangscontrole (ook wel nulmeting genoemd) een vaststelling zijn van de actuele
toestand van de gebouwen en ruimtes bij overname van de objeckten door een
nieuwe opdrachtgever

19. Omschrijving :
2. Toepassing bij de opstart van het contract:
– Invoering van het QMS EN 13549:
 Vastleggen van niet te reinigen objecten (QN=0)
– Er wordt vastgelegd welke objecten niet door de opdrachtgever dienen te worden
gereinigd
 Vastleggen van de grootte/omvang van de toepassing van QMS (flowchart)

20. Omschrijving:
3. Toepassing tijdens het beloop van het contract:
– Het QMS systeem kan toegepast worden::
 Als een zelfcontrole van het eindresultaat van de uitgevoerde werken door de
uitvoerenden
 Als bewaking van het eindresultaat van de uitgevoerde werken door de
leidinggevenden
 Als controle voor de opdrachtgevers, ook gezamelijk met de opdrachtnemer
3. Verder kunnen objectieve meetmethodes vb stof- of
hygienemetingen nog aanvullend aangewend en vastgelegd worden
(vb. In een ziekenhuis, cleanrooms,...)

21. Omschrijving:
5. Begripsdefinities:
– Vastleggen van de verschillende vuilsoorten:
 Afval
 Los vuil
 Aangekleefd vuil
 % van oppervlakte

22. Omschrijving:
5. Begripsdefinities:
– Voor alle vuilsoorten geldt:
 Cummulatieve vervuiling:
– Voor elke begonnen oppervlakte van 1m x 1m wordt bij alle vuilsoorten telkens een
fout geteld
 bvb op de voet van een burostoel bevindt zich op alle 5 de poten stof: 1 fout
 bvb op een oppervlakte van ca.1,5 m² tapijt bevinden zich kruimels: 2 fouten
– Alle oppervlakken die niet in m² zijn uit te drukken wordt elke lopende 5 meters als
een foute geteld
 Bvb plinten, vensterbanken, raamomlijstingen,...

23. Omschrijving:
5. Begripsdefinities:
– Voor alle vuilsoorten geldt
 Methodefouten:
– Ook bij gereinigde oppervlakken kunnen fouten optreden ten gevolge van een
methodefout. Ook die moeten worden geteld.

24. Omschrijving:
5. Begripsdefinities:
– Voor alle ruimtecomponenten is een duidelijke omschrijving
gemaakt.
 Inventaris:
– Zijn alle elementen in de inventaris, die zich binden aan de
functie van de ruimte, hoofdzakelijk dagelijks of regelmatig
gebruikt worden bvb arbeidsplaats en rechtstreekt in contact
komen met het lichaam (met uitzondering van de voeten)
 Wanden
 Plafonds
 Vloeren
 (optioneel) Binnenglas

25. Omschrijving:
5. Begripsdefinities:
– Definiering van de kwaliteitsniveau’s
 Voor het visualiseren van het kwaliteitsniveau kan een
kleurencodering gebruikt worden (zie bouwplan module)

26. Omschrijving:
6. Voorwaarden voor de toepassing van QMS
– Algemene voorwaarden:
Om de controle te kunnen uitvoeren moeten de ruimtegroepen en de oppervlakte
gekend zijn.
Een steekproefachtige registratie van de grootte van de ruimte is voor de
succesvolle toepassing van het QMS onaanvaardbaar
– Indeling van de kwaliteitsniveau’s(zie voorbeelden)kan:
 Op niveau van het gebouw
 Indien gewenst in functie van de ruimtecomponenten
 Gedetailleerd op niveau van vb; afdelingen, verdiepingen, representatieve
gebieden, departementen, ruimtegroepen, ...
NB: bij het vastleggen van de QN (ingangscontrole) volgt de beschrijving van de
actuele toestand alsook de toestand die dient bereikt te worden na reiniging

27. 7. Vastleggen van de steekproef voor controle:
– Gebeurt ahv AQL
 Basis ISO 2859
 DIN 55 350
 DS 2451-1 (hygiëne)
Omschrijving:

28. 8. Meting, uitvoering van de controle, beoordeling
– Algemeen verloop van de controle
 Het verloop van het proces is weergegeven in een flowchart.
 De visuele controle vindt plaats op basis van de steefproeven (ISO norm voor
statistieken) waarbij het aantal te controleren ruimtes vooraf vastligt en bij
toeval worden uitgekozen. Achter elkaar worden de 5 ruimtecomponenten in
volgorde met het oog op verschillende soorten vuil gecontroleerd.
– Verloop van de inventarisatie
 Bij de ingangscontrole wordt de actuele toestand van het gebouw vastgesteld.
Hierbij worden de kwaliteisniveau’s (QN) vastgelegd op de diverse gebouwen,
afdelingen, verdiepingen of ruimtecomponenten.
Omschrijving:

29. 8. Meting, uitvoering van de controle, beoordeling
– Toepassing:
 Bij de uitvoer van de controle worden in het kader van de beoordeling van de
actuele ‘Is-QN’s’ in de ruimtes uit de steekproef met de daarvoor vastgelegde
QN’s geconfronteerd. (zie voorbeeld pg 31)
 De afwijkingen worden voor alle ruimtes uit de steekproef vastgelegd.
 Bij het vastleggen van de afwijkingen worden niet behaalde QN’s tegenover
‘te goede’ QN’s (overschrijding van het vooropgestelde QN) verrekend. Alle
ruimtes met negatieve afwijkingen moeten daarbij afgewezen worden, zodat
door deze de kwaliteiscontrole niet voldoet. (pg 32???)
Omschrijving:

30. 9. Meting, uitvoering van de controle, beoordeling
– Informatica ondersteuning
 Voor een eenvoudige toepassing van dit QMS en de uitvoering ervan bestaat
er software op de markt.
– Mogelijkheden zijn:
 De product leveranciers van schoonmaakproducten
 Intexo, ATIR, …
 The Cleaning System – Aps Data Know How, Kopenhagen
 Als onderdeel van de totaaloplossing met verdelers in België, UK, Dk, N, Sv,
VS & Canada
Omschrijving:

31. Vergelijking ISO EN 13549-INSTA800 en VSR
Europese EN
 Origine BIV - D, A, CH
– Europese Norm
– Sterke CDC verbondenheid
 Zelfstandig controle (korte instructie)
 Standaard ruimten
– Standaard inhoud
– Inventarisatie via bouwplan
– Ruimte georganiseerd in componenten
 Standaard taken voor componenten
 Kwaliteitsmeting resultaat
op componenten of taken
 Meetcyclus is bepaald en volgt uit
de vorige meetresultaten
(2wekelijks – kwartaal)
– Notie van Enkele, Dubbele en Totale controle
binnen de AQL grenzen
 Inzichtelijk verloop van kwaliteit
Nederlandse NEN
• Origine NL
– Enkel in Nl erkend
– Wetenschappelijke basis
ontbreekt
• Gespecialiseerde controleurs
• Inventaris ruimten
– Elementen
– Controle door steekproef
• Taken op elementen
• Kwaliteitsmeting van
uitvoering van taken
• Meetcyclus is niet regelmatig
(per kwartaal of trimester)
• Historiek is beperkt door
handelingsgerichtheid

32. Vergelijking ISO EN 13549-INSTA800 en VSR
Europese EN
 Gericht op beheer en sturing
 INSTA800 is onafhankelijke werkgroep
verbonden aan enkele universitaire
ziekenhuizen en meerdere
beroepsverenigingen.
 Opvolging door oa DNV
 Hygiëne inspectie is 100% gebaseerd
op CDC richtlijnen.
Nederlandse NEN
• Gericht op oplossen van de
discussie tussen schoonmaakbedrijf
en klant
• VSR = Vakvereniging

33. MAAR !!!!
De meetmethoden van
vervuiling zijn identiek
Behoud van alle
kennisopbouw

34. Bedankt voor uw aandacht