SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 4
Descargar para leer sin conexión
21/2/12                                     Καλλιστώ - Τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υ αίθρου




                                                                                                                    links | ε ικοινωνία |

     Αρχική           H Καλλιστώ        Δράσεις   Φύση και Άγρια Ζωή      Νέα - Δημοσιεύσεις    Εθελοντισμός     Στηρίξτε την Καλλιστώ             E-shop




               Μεγάλα σαρκοφάγα

                 Προστατευ μενες
                         Περιοχές

                 Ορεινές Περιοχές

              Φωτογραφικ       υλικ




                                                  Προϊστορία - Εξέλιξη και ροσαρμογή:
                          ΑΡΚΟΥΔΑ                 τα μυστικά της ε ιβίωσης:                                             Φωτογραφία: A.Deomurari
                               ΛΥΚΟΣ
                                                   Το «χρυσό τσακάλι» (Canis aureus) ή αλλιώς «τσακάλι το κοινό»        Συστηματική κατάταξη
                              ΛΥΓΚΑΣ              ανήκει στην οικογένεια των κυνοειδών και σύμφωνα με τα υ άρχοντα
                              ΤΣΑΚΑΛΙ             στοιχεία έχει το δεύτερο μικρότερο ληθυσμό στην Ελλάδα μετά α ό       Βασίλειο: Ζώα (Animalia)
                                                  αυτόν του λύκου. Α οτελεί ένα μεσαίου μεγέθους σαρκοφάγο,             Συν ομοταξία: Χορδωτά (Chordata)
                                                  ωστόσο θεωρείται ο ορτουνιστικό ζώο στην ε ιλογή τροφής, με
                                                  α οτέλεσμα η διατροφή του να είναι εμ λουτισμένη με φυτά και          Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia)
                                                  φρούτα. Το χρώμα του είναι γκριζοκίτρινο ή κοκκινω ό, με μαύρες       Τάξη: Σαρκοφάγα (Carnivora)
                                                  κηλίδες στην λάτη, κάτι ου κυρίως εξαρτάται α ό την ε οχή και
                                                                                                                        Οικογέν εια: Κυν ίδες (Canidae)
                                                  την εριοχή στην ο οία συναντάται. Η ουρά του είναι ερί ου 30 εκ.
                         Αναζή η η                κοκκινω ή εκτός α ό την άκρη της, ου έχει χαρακτηριστικό μαύρο        Γέν ος: Κύν ος (Canis)
                                                  χρώμα.
                                                                                                                        Είδος: C. aureus

                                                   Η ροέλευσή του αραμένει άγνωστη. Θεωρείται ότι μετακινήθηκε
                                                  στα νοτιοανατολικά βαλκάνια α ό τους ασιατικούς ληθυσμούς. Το
                                                  χρυσό τσακάλι έχει εξά λωση στη βορειοανατολική Αφρική, στη
                                                  νοτιοανατολική Ευρώ η, και στη νότια Ασία, με 13 υ οείδη να έχουν
                                                  ταυτο οιηθεί. Παρ΄όλο ου συνήθως ομαδο οιείται με τα άλλα 2
                                                  είδη τσακαλιών ου συνεχίζουν να ε ιβιώνουν, τα Canis mesomelas
                                                  και Canis adustus, γενετικοί έλεγχοι έχουν α οδείξει ότι σχετίζεται
                                                    ερισσότερο με άλλα συγγενικά είδη κυνοειδών ό ως ο Λύκος (Canis
                                                  lupus) και το Κογιότ (Canis latrans).

                                                  Με μέγεθος σώματος        ερί ου 60-100 εκατοστά α οτελεί το
                                                  μικρότερο α ό τα τρία είδη τσακαλιών, ενώ είναι λίγο μεγαλύτερο α ό
                                                  την αλε ού (Vulpes vulpes), ου α οτελεί ε ίσης συγγενικό είδος.




           Χαρακτηριστικά του τσακαλιού
           Στον αρακάτω ίνακα αρουσιάζονται οι κύριοι βιολογικοί και κοινωνικοί αράμετροι του τσακαλιού.


           Μέγιστη Διάρκεια 15-16 χρόνια. Στη φύση σ άνια ξε ερνά την ηλικία των 7-9 ετών.
           Ζωής



           Ηλικία         Πλήρης ανα αραγωγική ωρίμανση σε ηλικία 11 μηνών
           Ανα αραγωγικής
           Ωρίμανσης


           Ανα αραγωγικό 1 έτος,
           μεσοδιάστημα


           Αριθμός Νεογνών 1-9 νεογνά (το ιο σύνηθες 2-4) τα ο οία ζυγίζουν ερί ου 200-250 γραμμάρια.
           ανά Γέννα


           Περίοδος             Περί ου 8 έτη
www.callisto.gr/tsakali.php                                                                                                                                 1/4
21/2/12                                   Καλλιστώ - Τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υ αίθρου
           Περίοδος           Περί ου 8 έτη
           Γονιμότητας
           Θηλυκών


           Περίοδος           Ιανουάριος-Μάρτιος
           Ζευγαρώματος


           Διάρκεια           63 μέρες. Οι ερισσότερες γέννες γίνονται κατά τη διάρκεια των μηνών Α ρίλιος-Μάιος
           Κυοφορίας


           Διάρκεια           50-90 μέρες
           Θηλασμού


           Βάρος Ενηλίκων Ζυγίζουν ερί ου 7-15 kg, με τα αρσενικά να είναι λίγο μεγαλύτερα α ό τα θηλυκά, σε
           Ατόμων         αναλογία ερί ου 15%. (Διαφέρει ανάλογα με την εριοχή)


           Μέγεθος Σώματος Μήκος σώματος 60-105 εκατοστά και ύψος ερί τα 40 εκατοστά. Μήκος ουράς 25-
           Ενήλικων Ατόμων 40 εκατοστά (Διαφέρει ανάλογα με την εριοχή)


           Ποσοστό        Πολύ σ άνια καταφέρνουν να φτάσουν όλοι οι α όγονοι σε ανα αραγωγικοί
           Ανα αραγόμενων λειτουργία και το οσοστό ε ιτυχούς κυοφορίας αραμένει σχετικά μικρό.
           Ατόμων


           Ηλικία Διασ οράς Λίγο μετά την ανα αραγωγική ωρίμανση. Στα αρσενικά έχει αρατηρηθεί συντομότερη
                            διασ ορά.


           Κοινωνική          Ένα ανα αραγόμενο ζευγάρι ανά αγέλη. Η υ όλοι η αγέλη α οτελείται α ό
           Οργάνωση           α ογόνους του ανα αραγόμενου ζευγαριού ου αραμένουν μ ορεί να αραμείνουν
                              για 1-2 έτη με την υ όλοι η αγέλη κα μετά αρατηρείται διασ ορά!


           Χωροκράτειες       2,2 χλμ² μέχρι και 15 χλμ² (Ελλι ή στοιχεία).


           Ε ιλογή            Κυρίως ανοιχτές εριοχές με θαμνώδεις βλάστηση και ύ αρξη νερού. Σ ανιότερα και
           Βιοτό ου           σε δασώδεις εριοχές.


           Τροφικές           Παμφάγο: 54% κρέας, 46%φυτοφάγα
           Συνήθειες


           Το τσακάλι και ο άνθρω ος
           Αναφορές για τα τσακάλια αρουσιάζονται σε μεγάλο αριθμό αραμυθιών και ιστοριών στην αγκόσμια
           λογοτεχνία, άλλοτε με καλό και άλλοτε με κακό συμβολισμό. Στη βίβλο αναφέρεται σε διάφορα σημεία και η
           ύ αρξή του συνδέεται συνήθως με αναφορές για α ομονωμένες εριοχές, ενώ υ άρχει ακόμα και
           αναφορά για τους ά ιστους ου θα γίνουν τροφή για τα τσακάλια.

           Τα τσακάλια είχαν ολύ σημαντικό ρόλο και στην Αρχαία Αίγυ το. Ο Θεός
           Ανούβης εμφανίζεται με τη μορφή τσακαλιού, ή άλλοτε με ανθρώ ινο σώμα αλλά
           με κεφάλι τσακαλιού. Ο Ανούβης α οτελούσε τη θεότητα ου μετέφερε τους
           νεκρούς στον κόσμο των νεκρών. Αναφορές υ άρχουν και σε ολλά γρα τά της
           Ινδίας, ενώ τσακάλια με την ανά τυξη ενός είδους κεράτου (!) θεωρούνται ότι
           φέρνουν ολύ τύχη.

           Στην ελληνική μυθολογία ιστεύεται ότι ο θεός Ερμής και ο Κέρβερος
            ροέρχονταν α ό το τσακάλι, ενώ δε λεί ουν και οι αναφορές του στη σύγχρονη
           μυθολογία ό ου συνήθως αρομοιάζετε με την ονηριά.

           Τα τσακάλια στην σημερινή ε οχή συνοδεύουν ολλές ιστορίες του κόσμου της
           υ αίθρου. Συχνές είναι οι αναφορές στις εριοχές αρουσίας τους, για την
           ακρόαση του χαρακτηριστικότατου ουρλιαχτού τους, ου θυμίζει έντονα το
           κλάμα μωρού. Αντίθετα, η εντονότατη κρυ τική συμ εριφορά ου αρουσιάζει,
           σε συνδυασμό με το ότι, ό ως τα ερισσότερα άγρια ζώα, κινείται κυρίως τις
           νυχτερινές ώρες, έχουν δημιουργήσει ένα μύθο ίσω α ό τη δυνατότητα
           εντο ισμού του!

           Ζημιές στην κτηνοτροφία και σε καλλιέργειες
           Οι αναφορές για ζημιές ου έχουν ροκληθεί α ό τσακάλια είναι σ άνιες. Λόγω του ο ορτουνιστικού του
           χαρακτήρα στην ε ιλογή τροφής αλλά και του μικρού του μεγέθους, ολύ σ άνια θα καταφέρει να
           ε ιτεθεί σε κά οιο κτηνοτροφικό ζώο. Κά οιες καταγεγραμμένες ερι τώσεις έχουν να κάνουν με
           νεογέννητα ή άρρωστα ζώα ου έχουν α ομακρυνθεί α ό το κο άδι. Η ύ αρξη σκύλων φύλαξης

www.callisto.gr/tsakali.php                                                                                         2/4
21/2/12                                   Καλλιστώ - Τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υ αίθρου
           λειτουργεί σχεδόν άντοτε α οτρε τικά στην ρόκληση τέτοιων ζημιών, ενώ οι ό οιες ζημιές ροκληθούν,
           καλύ τονται ασφαλιστικά α ό τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων. Κά οιες αναφορές
           υ άρχουν και για ζημιές ου έχουν ροκληθεί σε καλλιέργειες ( .χ. αμ έλια, ο ωροκη ευτικά, κλ ). Ο
           μικρός αριθμός ζημιών ου ροκαλεί, α οτελεί μάλλον και το βασικότερο λόγο για τη μη αρνητική του
           αντιμετώ ιση α ό τους αραγωγούς της ελληνικής υ αίθρου, σε αντίθεση με τα υ όλοι α σαρκοφάγα
           ό ως η αρκούδα και ο λύκος.

           Μία άλλη κοινωνική ομάδα ου ενίοτε έρχεται σε σύγκρουση είναι οι κυνηγοί, κυρίως λόγο της αντίληψης
            ου ε ικρατεί για την ανταγωνιστική τους σχέση με τα θηράματα, χωρίς όμως αυτό να έχει οτέ
           α οδειχτεί ε ιστημονικά.

           Βιότο ος και τροφικές συνήθειες
           Ως αμφάγο ζώο ου είναι, και λόγω της αντοχής του και σε ξερά κλίματα, το τσακάλι μ ορεί να
           εμφανιστεί σε ένα μεγάλο εύρος οικοσυστημάτων α ό τις ερήμους της βορείου Αφρικής μέχρι και τα
           τρο ικά κλίματα της νοτιοανατολικής Ινδίας.

           Στην Ελλάδα, φυσικός βιότο ος του είδους είναι κυρίως εριοχές μικρού υψόμετρου έως 600 μ. με
           έντονη ροτίμηση σε εριοχές με ανθρω ογενή χαρακτήρα. Ωστόσο εμφανίζεται και σε εριοχές με
           μεγαλύτερο υψόμετρο μέχρι και 1000 μέτρα ενώ σε άλλα μέρη του κόσμου, έχουν αρατηρηθεί τσακάλια
           μέχρι και σε υψόμετρα 3,800 μέτρων (Αιθιο ία). Στην Ινδία υ άρχουν σταθεροί ληθυσμοί τσακαλιού σε
           υψόμετρο 2000 μέτρων.

           Περιοχές με υκνή βλάστηση φαίνεται ότι είναι αναγκαίες για τα τσακάλια για λόγους ασφαλούς κάλυψης.
           Χρησιμο οιεί ως ενδιαίτημα ε ίσης χαράδρες και υγρότο ους με υκνή βλάστηση καλαμιώνων ενώ
           συχνά μ αίνει σε κατοικημένες εριοχές. Ως φωλιές χρησιμεύουν φυσικές τρύ ες σε βράχους και κενά
           ανάμεσα στις ρίζες των δένδρων, ή φωλιές άλλων ζώων ό ως είναι οι ασβοί και οι αλε ούδες.

           Η διατροφή του τσακαλιού αλλάζει ανάλογα με την ε οχή και το οικοσύστημα στο ο οίο βρίσκεται.
           Ωστόσο η ροσαρμογή του είναι εύκολη, σαν αμφάγο ζώο ου είναι. Τα τσακάλια είναι εριστασιακοί
           συλλέκτες κάθε είδους τροφής και όχι καθαροί σαρκοφάγοι-θηρευτές. Είναι καταναλωτές τροφών
           ανθρω ογενούς ροέλευσης και τρέφονται με οικιλία τροφών ζωικού και φυτικού είδους. Λαγοί,
            οντικοί, σαύρες, σαλιγκάρια, αμφίβια μικρά ή μεσαίου μεγέθους ουλιά, αυγά, αλλά και καρ οί είναι
           μέσα στο διαιτολόγιό τους. Ακόμη, διερευνούν τροφή ανάμεσα στα σκου ίδια ου βρίσκουν γύρω α ό τα
           χωριά, καταναλώνουν ψόφια ζώα, υ ολείμματα χοιροστασίων, αλλά όταν βρίσκουν ευκαιρία, ε ιτίθενται
           και σε κο άδια αφύλακτων γιδο ροβάτων, ροτιμώντας τα μικρότερα ζώα. Παρόλο ου συνήθως
            αρατηρείται να κυνηγάει μόνο του, δεν είναι λίγες οι φορές ου θα κυνηγήσει σε συνεργασία με άλλα ζώα,
           συνήθως κυνηγούν σε ομάδες 2-5 ατόμων, κάτι ου αυξάνει σημαντικά το οσοστό ε ιτυχίας της
           θήρευσης.

           Σημαντικό του λεονέκτημα στη ε ιτυχία θήρευσης α οτελούν οι ολύ ανε τυγμένες αισθήσεις ακοής και
           όσφρησης ου διαθέτει, κάτι ου το βοηθάει στο να μ ορεί να εντο ίζει μικρά θηράματα μέσα στη υκνή
           βλάστηση.

           Κοινωνική Οργάνωση
           Το τσακάλι χωρίζεται σε μικρές συνήθως αγέλες (2-5 ατόμων), με το κυρίαρχο ζευγάρι ου είναι και το
           ανα αραγωγικό και τους α ογόνους της ίδιας χρονιάς και μερικές φορές των ροηγούμενων ετών.
           Παρόλο ου τα τσακάλια φτάνουν σε λήρη ανα αραγωγική ωρίμανση σε ηλικία 11 μηνών, δεν είναι λίγες
           οι φορές ου θα αραμείνουν κοντά στο κυρίαρχο ζευγάρι με σκο ό να ροσφέρουν βοήθεια στη
           εξεύρεση τροφής και στη φροντίδα των νεογνών. Η ερίοδος του οίστρου για τους ληθυσμούς της
           νοτιοανατολικής Ευρώ ης διαρκεί την ερίοδο Ιανουάριος-Μάρτιος, με τον Α ρίλιο και το Μάιο να
           φέρνουν στη ζωή τους α ό 1 μέχρι και 9 νέους α ογόνους. Την ερίοδο ου το θηλυκό κυοφορεί, το
           αρσενικό με τα υ όλοι α ζώα της αγέλης θα φροντίσουν για την εξεύρεση τροφής.

           Η κάθε αγέλη διατηρεί μία ε ικράτεια την ο οία και ερι ολεί, οριοθετεί με διάφορα οσφρητικά και
           ηχητικά μηνύματα και ό οτε χρειάζεται την υ ερασ ίζεται σθεναρά. Η αλληλοκάλυψη ου υ άρχει
           ανάμεσα στις ε ικράτειες διαφορετικών αγελών είναι σχετικά μικρή. Τα ε ιστημονικά στοιχεία, θεωρούνται
           ακόμα ανε αρκή για ασφαλή συμ εράσματα, αλλά τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι οι ε ικράτειες
           μ ορούν να εκτείνονται α ό 2 μέχρι και 15 km².

           Φυσικά, το μέγεθος της αγέλης αλλά και της ε ικράτειας εξαρτάται άντα α ό την οιότητα του βιοτό ου,
           καθώς και τη διαθεσιμότητα της τροφής και την κατανομή της στο χώρο.

           Εξά λωση στον κόσμο και στην Ελλάδα
           Το τσακάλι είναι ένα ευρύτατα διαδεδομένο κυνοειδές ου συναντάται
           στην Ευρώ η, την Ασία και την Αφρική. Ο ληθυσμός της Ευρώ ης
           εντο ίζεται κυρίως στη βαλκανική χερσόνησο, με αναφορές για ύ αρξη
             ληθυσμού και στη βορειοανατολική Ιταλία. Σύμφωνα με τα υ άρχοντα
           στοιχεία η Βουλγαρία διατηρεί και τον υγιέστερο ληθυσμό της Ευρώ ης.
           Στην Αφρική συναντάται στα βόρεια και στα ανατολικά της η είρου, ενώ
           στην Ασία εξα λώνεται α ό την Τουρκ ία, τον Καύκασο και τη μέση
           Ανατολή, μέχρι την Ινδία, τη Βούρμα και την Ταϊλάνδη

           Η χωρική ε ικράτεια του τσακαλιού στην Ελλάδα εμφανίζεται ασυνεχής, κατακερματισμένη σε
           τουλάχιστον 7 υ ο- εριοχές στο σύνολο της χερσαίας Ελληνικής ε ικράτειας, Οι εριοχές αυτές είναι η
           Πελο όννησος, η Φωκίδα, η Κεντρική Μακεδονία, η Χαλκιδική, ο Νέστος-Βιστονίδα, ο Έβρος και το νησί
           της Σάμου.

www.callisto.gr/tsakali.php                                                                                         3/4
21/2/12                                 Καλλιστώ - Τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υ αίθρου

           Πληθυσμιακή κατάσταση και οι κίνδυνοι για τη μελλοντική του ε ιβίωση στην
           Ελλάδα
           Το χρυσό τσακάλι είναι το μοναδικό μεσαίου μεγέθους θηλαστικό ου έχει υ οστεί τόσο ραγδαία μείωση
           στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια. Το τσακάλι κυνηγήθηκε έντονα στη χώρα μας και την ερίοδο 1974 –
           1980 ερίοδος κατά την ο οία σε όλη τη χώρα σκοτώθηκαν άνω α ό 7.000 άτομα, σύμφωνα με
           ε ίσημα στοιχεία. Ο ελάχιστος        ληθυσμός του σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή           ου
            ραγματο οιήθηκε το 2001, υ ολογιζόταν ερί ου στα 1000 άτομα (ενήλικα και ανήλικα) χωρισμένα σε
           153-170 αγέλες. Οι υγιέστεροι υ ο ληθυσμοί εμφανίζονται στις εριοχές των δέλτα του Νέστου και του
           Μόρνου με υκνότητα μεγαλύτερη α ό 3 και 1,7 άτομα/χλμ² αντιστοίχως, υκνότητες ου θεωρούνται και
           α ό τις μεγαλύτερες αγκοσμίως.

           Η γενικότερη τάση α οξηράνσεων ου στις ερισσότερες εριοχές της χώρας α οτελεί λέον μέρος της
           καταστροφικής «ανά τυξης» και όλο και ιο συχνά λέον εγκαταλεί εται, α οστερεί α ό το είδος,
           βιοτό ους για τη διατήρηση και ανα αραγωγή του. Η τωτική τάση των ληθυσμών έχει οδηγήσει σε
           εξαφάνιση του τσακαλιού α ό εριοχές στις ο οίες εμφανίζονταν μέχρι ρόσφατα . Οι υρκαγιές, η
           ε έκταση αστικών εριοχών, η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων αλλά και ο κατακερματισμός των
           βιοτό ων του α ό διάνοιξη δρόμων χωρίς υ οδομές διευκόλυνσης και α οτρο ής της ασυνέχειας των
           βιοτό ων του, αντι ροσω εύουν τις κυριότερες αιτίες υ οχώρησης του τσακαλιού α ό την Ελληνική
           ύ αιθρο. Τα τσακάλια κινδυνεύουν ε ίσης α ό τα τροχαία ατυχήματα, και το αράνομο κυνήγι. Μεγάλο
           μειονέκτημα στη διατήρηση του είδους α οτελεί η έντονη κατανομή του ληθυσμού του σε ολλούς
           μικρότερους υ ο ληθυσμούς σε μεγάλο εύρος στη χώρα μας, α ό τη Μάνη της Πελο οννήσου μέχρι το
           Σουφλί της Θράκης και της Σάμου, γεγονός ου το κάνει ερισσότερο ευάλωτο σε φυσικές καταστροφές
           ενώ δεν ε ιτρέ ει και την ανταλλαγή γενετικού υλικού ανάμεσα στις διαφορετικές ομάδες.

           Οικολογική Σημασία
           Θα ρέ ει να γίνει κατανοητό ότι το είδος είναι «συνεργάτης» και βοηθός της αγροτικής και της
           κτηνοτροφικής δραστηριότητας στην Ελληνική ύ αιθρο, αφού είναι α ό τους κυριότερους θηρευτές
           ζώων ου βλά τουν τις γεωργικές καλλιέργειες, ελέγχει ληθυσμούς τρωκτικών, α ομακρύνει νεκρά ζώα
           μειώνοντας κινδύνους μετάδοσης ασθενειών και σε ορισμένες ερι τώσεις λειτουργεί ως εξυγιαντής
           κτηνοτροφικών κο αδιών α ομακρύνοντας τα ασθενικά/μειονεκτικά κτηνοτροφικά ζώα.

           Υβριδισμός με άλλα είδη
           Το τσακάλι μ ορεί να διασταυρωθεί με το σκύλο, το λύκο, το κογιότ και τον
           αυστραλιανό αγριόσκυλο (Canis lupus dingo)          αράγοντας γόνιμους
           α ογόνους. Η διασταύρωση σκύλου με τσακάλι θεωρείται ότι μειώνει την
           γονιμότητα του υβριδίου χωρίς ωστόσο να το κάνει α ολύτως στείρο. Στην
           Ρωσία υ ήρξε και η εργαστηριακή διασταύρωση τσακαλιών με σκύλους
           ράτσας Husky, με σκο ό να συνδυαστούν οι εριβαλλοντικές αντοχές ου
            αρουσιάζουν τα δύο αυτά είδη σε ζέστη και κρύο αντίστοιχα, καθώς και να εκμεταλλευτούν την ολύ
           καλή όσφρηση του τσακαλιού. Τα υβρίδια ου αρήχθησαν, ήραν την ονομασία του εφευρέτη τους
           Sulimov, και χρησιμο οιούνται με «ε ιτυχία» στην ασφάλεια του αεροδρομίου Sheremetyevo στη
           Μόσχα.

           Νομοθεσία
           Δυστυχώς το τσακάλι σύμφωνα με τη Νομοθεσία της Ελληνικής               ολιτείας, εριβάλλεται α ό
           αδικαιολόγητη ασάφεια. Ενώ δεν συμ εριλαμβάνεται ούτε στη λίστα των θηρεύσιμων ειδών, δεν
           συμ εριλαμβάνεται ε ίσης ούτε στα ροστατευόμενα είδη. Μέχρι το 1990 θεωρείται ε ιβλαβές είδος και
           μάλιστα μέχρι το 1981 ό οιος ροσκόμιζε τα όδια του ζώου ως α οδεικτικό στοιχείο θανάτωσης του
           ζώου, έ αιρνε αμοιβή α ό το Δασαρχείο.
           Το τσακάλι δεν θεωρείται είδος κατά ροτεραιότητα ροστασίας για την ΕΕ, αφού εριλαμβάνεται στο
             αράρτημα V της Οδηγίας 92/43 ΕΟΚ για την διατήρηση των φυσικών οικοτό ων και της άγριας ανίδας
           και χλωρίδας. Ωστόσο η ραγδαία μείωση του ληθυσμού σε διάφορα μέρη, ό ως η Ελλάδα, καθιστά
           αναγκαία την αναβάθμιση του λαισίου ροστασίας του.. Στο αγκόσμιο Κόκκινο Βιβλίο, βρίσκεται στην
           κατηγορία «Least Concern» ενώ στο αντίστοιχο ελληνικό βρίσκεται στην κατηγορία «Tρωτά», δηλαδή ως
           ένα είδος ου θα κινδυνεύει με εξαφάνιση στο άμεσο μέλλον.
           Το νομοθετικό αυτό κενό, κάνει την ανάγκη λήψης ρωτοβουλιών α ό τις εριβαλλοντικές ΜΚΟ
           ε ιτακτική για την ροστασία και τη διατήρηση του είδους αυτού στην Ελλάδα.

           Σ ύρος Γαληνός- Msc Περιβαλλοντολόγος (01/06/2009).
           Συνεργάτης "Καλλιστώ"




                                                                                                  Αρχή σελί δας *




www.callisto.gr/tsakali.php                                                                                         4/4

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣGeorge Konstantinou
 
4.6 ο αγαπημενος αφεντης αλεξανδρίδου
4.6 ο αγαπημενος αφεντης αλεξανδρίδου4.6 ο αγαπημενος αφεντης αλεξανδρίδου
4.6 ο αγαπημενος αφεντης αλεξανδρίδουfilologikosperipatitis
 
μογγολοι, βεδουινοι
μογγολοι, βεδουινοιμογγολοι, βεδουινοι
μογγολοι, βεδουινοιGeorge Konstantinou
 
εργασιες για τα ζωα
εργασιες για τα ζωαεργασιες για τα ζωα
εργασιες για τα ζωαteo70
 
Κατηγορίες Ζώων
Κατηγορίες ΖώωνΚατηγορίες Ζώων
Κατηγορίες Ζώωνvolvai
 
1.3 καραγκιοζάκης χρηστος white fung Aσπροδοντης
1.3 καραγκιοζάκης χρηστος    white fung   Aσπροδοντης1.3 καραγκιοζάκης χρηστος    white fung   Aσπροδοντης
1.3 καραγκιοζάκης χρηστος white fung Aσπροδοντηςfilologikosperipatitis
 
Σπάνια ζώα
Σπάνια ζώαΣπάνια ζώα
Σπάνια ζώαMaria Tsigka
 
Μαυρόγυπας
ΜαυρόγυπαςΜαυρόγυπας
Μαυρόγυπαςelenghen
 
Κόκκινο ελάφι
Κόκκινο ελάφιΚόκκινο ελάφι
Κόκκινο ελάφιelenghen
 
2.3 διαβατουδη το γκρίζο κοουτάβι
2.3 διαβατουδη  το γκρίζο κοουτάβι2.3 διαβατουδη  το γκρίζο κοουτάβι
2.3 διαβατουδη το γκρίζο κοουτάβιfilologikosperipatitis
 
Τα ζώα του δάσους από το Δ2
Τα ζώα του δάσους από το Δ2Τα ζώα του δάσους από το Δ2
Τα ζώα του δάσους από το Δ2volvai
 
5.3 βαβατσικα το σπιτι του θεου
5.3 βαβατσικα το σπιτι του θεου5.3 βαβατσικα το σπιτι του θεου
5.3 βαβατσικα το σπιτι του θεουfilologikosperipatitis
 
Αργυροπελεκάνος
ΑργυροπελεκάνοςΑργυροπελεκάνος
Αργυροπελεκάνοςelenghen
 
θηλαστικά 2ο
θηλαστικά 2οθηλαστικά 2ο
θηλαστικά 2οargisdrougas
 
2.2 το λημερι γαλογαβρου
2.2 το λημερι γαλογαβρου2.2 το λημερι γαλογαβρου
2.2 το λημερι γαλογαβρουfilologikosperipatitis
 
dasos_fraxou
dasos_fraxoudasos_fraxou
dasos_fraxougvlachos
 
2.1 η μαχη των σκυλόδοντων aλμπάνη αγνή
2.1 η μαχη των σκυλόδοντων aλμπάνη αγνή2.1 η μαχη των σκυλόδοντων aλμπάνη αγνή
2.1 η μαχη των σκυλόδοντων aλμπάνη αγνήfilologikosperipatitis
 
ΑΓΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
ΑΓΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥΑΓΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
ΑΓΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥjtsiropin
 

La actualidad más candente (20)

ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
ΑΥΤΟΧΘΟΝΕΣ ΛΑΟΙ ΤΗΣ ΑΦΡΙΚΗΣ
 
4.6 ο αγαπημενος αφεντης αλεξανδρίδου
4.6 ο αγαπημενος αφεντης αλεξανδρίδου4.6 ο αγαπημενος αφεντης αλεξανδρίδου
4.6 ο αγαπημενος αφεντης αλεξανδρίδου
 
μογγολοι, βεδουινοι
μογγολοι, βεδουινοιμογγολοι, βεδουινοι
μογγολοι, βεδουινοι
 
Aυτόχθονες λαοί
Aυτόχθονες λαοίAυτόχθονες λαοί
Aυτόχθονες λαοί
 
εργασιες για τα ζωα
εργασιες για τα ζωαεργασιες για τα ζωα
εργασιες για τα ζωα
 
Κατηγορίες Ζώων
Κατηγορίες ΖώωνΚατηγορίες Ζώων
Κατηγορίες Ζώων
 
1.3 καραγκιοζάκης χρηστος white fung Aσπροδοντης
1.3 καραγκιοζάκης χρηστος    white fung   Aσπροδοντης1.3 καραγκιοζάκης χρηστος    white fung   Aσπροδοντης
1.3 καραγκιοζάκης χρηστος white fung Aσπροδοντης
 
Σπάνια ζώα
Σπάνια ζώαΣπάνια ζώα
Σπάνια ζώα
 
Μαυρόγυπας
ΜαυρόγυπαςΜαυρόγυπας
Μαυρόγυπας
 
Κόκκινο ελάφι
Κόκκινο ελάφιΚόκκινο ελάφι
Κόκκινο ελάφι
 
Zώα
ZώαZώα
Zώα
 
2.3 διαβατουδη το γκρίζο κοουτάβι
2.3 διαβατουδη  το γκρίζο κοουτάβι2.3 διαβατουδη  το γκρίζο κοουτάβι
2.3 διαβατουδη το γκρίζο κοουτάβι
 
Τα ζώα του δάσους από το Δ2
Τα ζώα του δάσους από το Δ2Τα ζώα του δάσους από το Δ2
Τα ζώα του δάσους από το Δ2
 
5.3 βαβατσικα το σπιτι του θεου
5.3 βαβατσικα το σπιτι του θεου5.3 βαβατσικα το σπιτι του θεου
5.3 βαβατσικα το σπιτι του θεου
 
Αργυροπελεκάνος
ΑργυροπελεκάνοςΑργυροπελεκάνος
Αργυροπελεκάνος
 
θηλαστικά 2ο
θηλαστικά 2οθηλαστικά 2ο
θηλαστικά 2ο
 
2.2 το λημερι γαλογαβρου
2.2 το λημερι γαλογαβρου2.2 το λημερι γαλογαβρου
2.2 το λημερι γαλογαβρου
 
dasos_fraxou
dasos_fraxoudasos_fraxou
dasos_fraxou
 
2.1 η μαχη των σκυλόδοντων aλμπάνη αγνή
2.1 η μαχη των σκυλόδοντων aλμπάνη αγνή2.1 η μαχη των σκυλόδοντων aλμπάνη αγνή
2.1 η μαχη των σκυλόδοντων aλμπάνη αγνή
 
ΑΓΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
ΑΓΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥΑΓΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
ΑΓΡΙΜΙΑ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΑ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ
 

Similar a καλλιστώ τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υπαίθρου

ΖΩΑ ΤΗΣ ΕΞΟΧΗΣ
ΖΩΑ ΤΗΣ ΕΞΟΧΗΣΖΩΑ ΤΗΣ ΕΞΟΧΗΣ
ΖΩΑ ΤΗΣ ΕΞΟΧΗΣAnnet Dome
 
απειλουμενα ειδη
απειλουμενα ειδηαπειλουμενα ειδη
απειλουμενα ειδηdtaksh
 
τσακάλι
τσακάλι τσακάλι
τσακάλι avramaki
 
Παρουσίαση Κάστορας
Παρουσίαση ΚάστοραςΠαρουσίαση Κάστορας
Παρουσίαση ΚάστοραςEmmanouilGeorgoulaki
 
ΤΑ ΖΩΑ
ΤΑ ΖΩΑΤΑ ΖΩΑ
ΤΑ ΖΩΑstarteam
 
δικαιωματα και προστασια ζωων
δικαιωματα και προστασια ζωωνδικαιωματα και προστασια ζωων
δικαιωματα και προστασια ζωων6lykeiovolou
 
μεσογειακή φώκια μονάχους μονάχους
μεσογειακή φώκια μονάχους μονάχουςμεσογειακή φώκια μονάχους μονάχους
μεσογειακή φώκια μονάχους μονάχουςkatpapaioa
 
Άσκηση Γεωγραφίας
Άσκηση Γεωγραφίας Άσκηση Γεωγραφίας
Άσκηση Γεωγραφίας 50dimthess
 
Τα ζώα της μεσογειακής βλάστησης.
Τα ζώα της μεσογειακής βλάστησης.Τα ζώα της μεσογειακής βλάστησης.
Τα ζώα της μεσογειακής βλάστησης.eugpap
 
ζώαυπόεξαφάνιση
ζώαυπόεξαφάνισηζώαυπόεξαφάνιση
ζώαυπόεξαφάνισηDimitris Gkotzos
 
Απειλούμενα είδη πουλιών
Απειλούμενα είδη πουλιώνΑπειλούμενα είδη πουλιών
Απειλούμενα είδη πουλιώνdtaksh
 
Project ζώα υπο εξαφάνιση
Project ζώα υπο εξαφάνισηProject ζώα υπο εξαφάνιση
Project ζώα υπο εξαφάνισηdwdekadimkaterinis
 
Απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
Απειλούμενα είδη ζώων στην ΕλλάδαΑπειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
Απειλούμενα είδη ζώων στην ΕλλάδαVickiZografou
 
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdfDimitra Mylonaki
 
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασιαDemeter DS
 

Similar a καλλιστώ τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υπαίθρου (20)

ΖΩΑ ΤΗΣ ΕΞΟΧΗΣ
ΖΩΑ ΤΗΣ ΕΞΟΧΗΣΖΩΑ ΤΗΣ ΕΞΟΧΗΣ
ΖΩΑ ΤΗΣ ΕΞΟΧΗΣ
 
O κόκκινος λύκος
O κόκκινος λύκος O κόκκινος λύκος
O κόκκινος λύκος
 
απειλουμενα ειδη
απειλουμενα ειδηαπειλουμενα ειδη
απειλουμενα ειδη
 
τσακάλι
τσακάλι τσακάλι
τσακάλι
 
Παρουσίαση Κάστορας
Παρουσίαση ΚάστοραςΠαρουσίαση Κάστορας
Παρουσίαση Κάστορας
 
ΤΑ ΖΩΑ
ΤΑ ΖΩΑΤΑ ΖΩΑ
ΤΑ ΖΩΑ
 
Η μεσογειακή φώκια Μονάχους Μονάχους - Τμήμα Ε3
Η μεσογειακή φώκια Μονάχους Μονάχους - Τμήμα Ε3Η μεσογειακή φώκια Μονάχους Μονάχους - Τμήμα Ε3
Η μεσογειακή φώκια Μονάχους Μονάχους - Τμήμα Ε3
 
δικαιωματα και προστασια ζωων
δικαιωματα και προστασια ζωωνδικαιωματα και προστασια ζωων
δικαιωματα και προστασια ζωων
 
μεσογειακή φώκια μονάχους μονάχους
μεσογειακή φώκια μονάχους μονάχουςμεσογειακή φώκια μονάχους μονάχους
μεσογειακή φώκια μονάχους μονάχους
 
Άσκηση Γεωγραφίας
Άσκηση Γεωγραφίας Άσκηση Γεωγραφίας
Άσκηση Γεωγραφίας
 
Τα ζώα της μεσογειακής βλάστησης.
Τα ζώα της μεσογειακής βλάστησης.Τα ζώα της μεσογειακής βλάστησης.
Τα ζώα της μεσογειακής βλάστησης.
 
ζώαυπόεξαφάνιση
ζώαυπόεξαφάνισηζώαυπόεξαφάνιση
ζώαυπόεξαφάνιση
 
Τα ζώα της Ελλάδας..
Τα ζώα της Ελλάδας..Τα ζώα της Ελλάδας..
Τα ζώα της Ελλάδας..
 
Απειλούμενα είδη πουλιών
Απειλούμενα είδη πουλιώνΑπειλούμενα είδη πουλιών
Απειλούμενα είδη πουλιών
 
Εργασία για την τίγρη
Εργασία για την τίγρη Εργασία για την τίγρη
Εργασία για την τίγρη
 
Project ζώα υπο εξαφάνιση
Project ζώα υπο εξαφάνισηProject ζώα υπο εξαφάνιση
Project ζώα υπο εξαφάνιση
 
Απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
Απειλούμενα είδη ζώων στην ΕλλάδαΑπειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
Απειλούμενα είδη ζώων στην Ελλάδα
 
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
17.Χλωρίδα και πανίδα της Ελλάδας.pdf
 
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
2012 2013 περιβαλλοντικη εργασια
 
ΖΩΑ ΠΡΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ
ΖΩΑ ΠΡΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗΖΩΑ ΠΡΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ
ΖΩΑ ΠΡΟΣ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ
 

Más de jimijoop

Moyseio ths polhs ton athinon
Moyseio ths polhs ton athinonMoyseio ths polhs ton athinon
Moyseio ths polhs ton athinonjimijoop
 
κιρκινέζι ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
κιρκινέζι   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...κιρκινέζι   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
κιρκινέζι ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...jimijoop
 
γυπαετός βικιπαίδεια
γυπαετός   βικιπαίδειαγυπαετός   βικιπαίδεια
γυπαετός βικιπαίδειαjimijoop
 
βασιλαετός ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το π...
βασιλαετός   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το π...βασιλαετός   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το π...
βασιλαετός ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το π...jimijoop
 
αιγαιόγλαρος ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
αιγαιόγλαρος   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...αιγαιόγλαρος   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
αιγαιόγλαρος ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...jimijoop
 
λαγγόνα ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
λαγγόνα   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...λαγγόνα   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
λαγγόνα ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...jimijoop
 
μονάχους μονάχους βικιπαίδεια
μονάχους μονάχους   βικιπαίδειαμονάχους μονάχους   βικιπαίδεια
μονάχους μονάχους βικιπαίδειαjimijoop
 

Más de jimijoop (20)

Moyseio ths polhs ton athinon
Moyseio ths polhs ton athinonMoyseio ths polhs ton athinon
Moyseio ths polhs ton athinon
 
κιρκινέζι ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
κιρκινέζι   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...κιρκινέζι   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
κιρκινέζι ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το πε...
 
γυπαετός βικιπαίδεια
γυπαετός   βικιπαίδειαγυπαετός   βικιπαίδεια
γυπαετός βικιπαίδεια
 
βασιλαετός ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το π...
βασιλαετός   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το π...βασιλαετός   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το π...
βασιλαετός ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το π...
 
αιγαιόγλαρος ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
αιγαιόγλαρος   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...αιγαιόγλαρος   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
αιγαιόγλαρος ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το...
 
λαγγόνα ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
λαγγόνα   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...λαγγόνα   ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
λαγγόνα ελληνική ορνιθολογική εταιρεία, προστασία για τα πουλιά και το περι...
 
Rus
RusRus
Rus
 
Chs
ChsChs
Chs
 
μονάχους μονάχους βικιπαίδεια
μονάχους μονάχους   βικιπαίδειαμονάχους μονάχους   βικιπαίδεια
μονάχους μονάχους βικιπαίδεια
 
Ptg
PtgPtg
Ptg
 
Nld
NldNld
Nld
 
J pn
J pnJ pn
J pn
 
Ita
ItaIta
Ita
 
Hun
HunHun
Hun
 
Fra
FraFra
Fra
 
Esp
EspEsp
Esp
 
Enu
EnuEnu
Enu
 
Ell
EllEll
Ell
 
Deu
DeuDeu
Deu
 
Csy
CsyCsy
Csy
 

καλλιστώ τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υπαίθρου

  • 1. 21/2/12 Καλλιστώ - Τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υ αίθρου links | ε ικοινωνία | Αρχική H Καλλιστώ Δράσεις Φύση και Άγρια Ζωή Νέα - Δημοσιεύσεις Εθελοντισμός Στηρίξτε την Καλλιστώ E-shop Μεγάλα σαρκοφάγα Προστατευ μενες Περιοχές Ορεινές Περιοχές Φωτογραφικ υλικ Προϊστορία - Εξέλιξη και ροσαρμογή: ΑΡΚΟΥΔΑ τα μυστικά της ε ιβίωσης: Φωτογραφία: A.Deomurari ΛΥΚΟΣ Το «χρυσό τσακάλι» (Canis aureus) ή αλλιώς «τσακάλι το κοινό» Συστηματική κατάταξη ΛΥΓΚΑΣ ανήκει στην οικογένεια των κυνοειδών και σύμφωνα με τα υ άρχοντα ΤΣΑΚΑΛΙ στοιχεία έχει το δεύτερο μικρότερο ληθυσμό στην Ελλάδα μετά α ό Βασίλειο: Ζώα (Animalia) αυτόν του λύκου. Α οτελεί ένα μεσαίου μεγέθους σαρκοφάγο, Συν ομοταξία: Χορδωτά (Chordata) ωστόσο θεωρείται ο ορτουνιστικό ζώο στην ε ιλογή τροφής, με α οτέλεσμα η διατροφή του να είναι εμ λουτισμένη με φυτά και Ομοταξία: Θηλαστικά (Mammalia) φρούτα. Το χρώμα του είναι γκριζοκίτρινο ή κοκκινω ό, με μαύρες Τάξη: Σαρκοφάγα (Carnivora) κηλίδες στην λάτη, κάτι ου κυρίως εξαρτάται α ό την ε οχή και Οικογέν εια: Κυν ίδες (Canidae) την εριοχή στην ο οία συναντάται. Η ουρά του είναι ερί ου 30 εκ. Αναζή η η κοκκινω ή εκτός α ό την άκρη της, ου έχει χαρακτηριστικό μαύρο Γέν ος: Κύν ος (Canis) χρώμα. Είδος: C. aureus Η ροέλευσή του αραμένει άγνωστη. Θεωρείται ότι μετακινήθηκε στα νοτιοανατολικά βαλκάνια α ό τους ασιατικούς ληθυσμούς. Το χρυσό τσακάλι έχει εξά λωση στη βορειοανατολική Αφρική, στη νοτιοανατολική Ευρώ η, και στη νότια Ασία, με 13 υ οείδη να έχουν ταυτο οιηθεί. Παρ΄όλο ου συνήθως ομαδο οιείται με τα άλλα 2 είδη τσακαλιών ου συνεχίζουν να ε ιβιώνουν, τα Canis mesomelas και Canis adustus, γενετικοί έλεγχοι έχουν α οδείξει ότι σχετίζεται ερισσότερο με άλλα συγγενικά είδη κυνοειδών ό ως ο Λύκος (Canis lupus) και το Κογιότ (Canis latrans). Με μέγεθος σώματος ερί ου 60-100 εκατοστά α οτελεί το μικρότερο α ό τα τρία είδη τσακαλιών, ενώ είναι λίγο μεγαλύτερο α ό την αλε ού (Vulpes vulpes), ου α οτελεί ε ίσης συγγενικό είδος. Χαρακτηριστικά του τσακαλιού Στον αρακάτω ίνακα αρουσιάζονται οι κύριοι βιολογικοί και κοινωνικοί αράμετροι του τσακαλιού. Μέγιστη Διάρκεια 15-16 χρόνια. Στη φύση σ άνια ξε ερνά την ηλικία των 7-9 ετών. Ζωής Ηλικία Πλήρης ανα αραγωγική ωρίμανση σε ηλικία 11 μηνών Ανα αραγωγικής Ωρίμανσης Ανα αραγωγικό 1 έτος, μεσοδιάστημα Αριθμός Νεογνών 1-9 νεογνά (το ιο σύνηθες 2-4) τα ο οία ζυγίζουν ερί ου 200-250 γραμμάρια. ανά Γέννα Περίοδος Περί ου 8 έτη www.callisto.gr/tsakali.php 1/4
  • 2. 21/2/12 Καλλιστώ - Τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υ αίθρου Περίοδος Περί ου 8 έτη Γονιμότητας Θηλυκών Περίοδος Ιανουάριος-Μάρτιος Ζευγαρώματος Διάρκεια 63 μέρες. Οι ερισσότερες γέννες γίνονται κατά τη διάρκεια των μηνών Α ρίλιος-Μάιος Κυοφορίας Διάρκεια 50-90 μέρες Θηλασμού Βάρος Ενηλίκων Ζυγίζουν ερί ου 7-15 kg, με τα αρσενικά να είναι λίγο μεγαλύτερα α ό τα θηλυκά, σε Ατόμων αναλογία ερί ου 15%. (Διαφέρει ανάλογα με την εριοχή) Μέγεθος Σώματος Μήκος σώματος 60-105 εκατοστά και ύψος ερί τα 40 εκατοστά. Μήκος ουράς 25- Ενήλικων Ατόμων 40 εκατοστά (Διαφέρει ανάλογα με την εριοχή) Ποσοστό Πολύ σ άνια καταφέρνουν να φτάσουν όλοι οι α όγονοι σε ανα αραγωγικοί Ανα αραγόμενων λειτουργία και το οσοστό ε ιτυχούς κυοφορίας αραμένει σχετικά μικρό. Ατόμων Ηλικία Διασ οράς Λίγο μετά την ανα αραγωγική ωρίμανση. Στα αρσενικά έχει αρατηρηθεί συντομότερη διασ ορά. Κοινωνική Ένα ανα αραγόμενο ζευγάρι ανά αγέλη. Η υ όλοι η αγέλη α οτελείται α ό Οργάνωση α ογόνους του ανα αραγόμενου ζευγαριού ου αραμένουν μ ορεί να αραμείνουν για 1-2 έτη με την υ όλοι η αγέλη κα μετά αρατηρείται διασ ορά! Χωροκράτειες 2,2 χλμ² μέχρι και 15 χλμ² (Ελλι ή στοιχεία). Ε ιλογή Κυρίως ανοιχτές εριοχές με θαμνώδεις βλάστηση και ύ αρξη νερού. Σ ανιότερα και Βιοτό ου σε δασώδεις εριοχές. Τροφικές Παμφάγο: 54% κρέας, 46%φυτοφάγα Συνήθειες Το τσακάλι και ο άνθρω ος Αναφορές για τα τσακάλια αρουσιάζονται σε μεγάλο αριθμό αραμυθιών και ιστοριών στην αγκόσμια λογοτεχνία, άλλοτε με καλό και άλλοτε με κακό συμβολισμό. Στη βίβλο αναφέρεται σε διάφορα σημεία και η ύ αρξή του συνδέεται συνήθως με αναφορές για α ομονωμένες εριοχές, ενώ υ άρχει ακόμα και αναφορά για τους ά ιστους ου θα γίνουν τροφή για τα τσακάλια. Τα τσακάλια είχαν ολύ σημαντικό ρόλο και στην Αρχαία Αίγυ το. Ο Θεός Ανούβης εμφανίζεται με τη μορφή τσακαλιού, ή άλλοτε με ανθρώ ινο σώμα αλλά με κεφάλι τσακαλιού. Ο Ανούβης α οτελούσε τη θεότητα ου μετέφερε τους νεκρούς στον κόσμο των νεκρών. Αναφορές υ άρχουν και σε ολλά γρα τά της Ινδίας, ενώ τσακάλια με την ανά τυξη ενός είδους κεράτου (!) θεωρούνται ότι φέρνουν ολύ τύχη. Στην ελληνική μυθολογία ιστεύεται ότι ο θεός Ερμής και ο Κέρβερος ροέρχονταν α ό το τσακάλι, ενώ δε λεί ουν και οι αναφορές του στη σύγχρονη μυθολογία ό ου συνήθως αρομοιάζετε με την ονηριά. Τα τσακάλια στην σημερινή ε οχή συνοδεύουν ολλές ιστορίες του κόσμου της υ αίθρου. Συχνές είναι οι αναφορές στις εριοχές αρουσίας τους, για την ακρόαση του χαρακτηριστικότατου ουρλιαχτού τους, ου θυμίζει έντονα το κλάμα μωρού. Αντίθετα, η εντονότατη κρυ τική συμ εριφορά ου αρουσιάζει, σε συνδυασμό με το ότι, ό ως τα ερισσότερα άγρια ζώα, κινείται κυρίως τις νυχτερινές ώρες, έχουν δημιουργήσει ένα μύθο ίσω α ό τη δυνατότητα εντο ισμού του! Ζημιές στην κτηνοτροφία και σε καλλιέργειες Οι αναφορές για ζημιές ου έχουν ροκληθεί α ό τσακάλια είναι σ άνιες. Λόγω του ο ορτουνιστικού του χαρακτήρα στην ε ιλογή τροφής αλλά και του μικρού του μεγέθους, ολύ σ άνια θα καταφέρει να ε ιτεθεί σε κά οιο κτηνοτροφικό ζώο. Κά οιες καταγεγραμμένες ερι τώσεις έχουν να κάνουν με νεογέννητα ή άρρωστα ζώα ου έχουν α ομακρυνθεί α ό το κο άδι. Η ύ αρξη σκύλων φύλαξης www.callisto.gr/tsakali.php 2/4
  • 3. 21/2/12 Καλλιστώ - Τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υ αίθρου λειτουργεί σχεδόν άντοτε α οτρε τικά στην ρόκληση τέτοιων ζημιών, ενώ οι ό οιες ζημιές ροκληθούν, καλύ τονται ασφαλιστικά α ό τον Οργανισμό Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων. Κά οιες αναφορές υ άρχουν και για ζημιές ου έχουν ροκληθεί σε καλλιέργειες ( .χ. αμ έλια, ο ωροκη ευτικά, κλ ). Ο μικρός αριθμός ζημιών ου ροκαλεί, α οτελεί μάλλον και το βασικότερο λόγο για τη μη αρνητική του αντιμετώ ιση α ό τους αραγωγούς της ελληνικής υ αίθρου, σε αντίθεση με τα υ όλοι α σαρκοφάγα ό ως η αρκούδα και ο λύκος. Μία άλλη κοινωνική ομάδα ου ενίοτε έρχεται σε σύγκρουση είναι οι κυνηγοί, κυρίως λόγο της αντίληψης ου ε ικρατεί για την ανταγωνιστική τους σχέση με τα θηράματα, χωρίς όμως αυτό να έχει οτέ α οδειχτεί ε ιστημονικά. Βιότο ος και τροφικές συνήθειες Ως αμφάγο ζώο ου είναι, και λόγω της αντοχής του και σε ξερά κλίματα, το τσακάλι μ ορεί να εμφανιστεί σε ένα μεγάλο εύρος οικοσυστημάτων α ό τις ερήμους της βορείου Αφρικής μέχρι και τα τρο ικά κλίματα της νοτιοανατολικής Ινδίας. Στην Ελλάδα, φυσικός βιότο ος του είδους είναι κυρίως εριοχές μικρού υψόμετρου έως 600 μ. με έντονη ροτίμηση σε εριοχές με ανθρω ογενή χαρακτήρα. Ωστόσο εμφανίζεται και σε εριοχές με μεγαλύτερο υψόμετρο μέχρι και 1000 μέτρα ενώ σε άλλα μέρη του κόσμου, έχουν αρατηρηθεί τσακάλια μέχρι και σε υψόμετρα 3,800 μέτρων (Αιθιο ία). Στην Ινδία υ άρχουν σταθεροί ληθυσμοί τσακαλιού σε υψόμετρο 2000 μέτρων. Περιοχές με υκνή βλάστηση φαίνεται ότι είναι αναγκαίες για τα τσακάλια για λόγους ασφαλούς κάλυψης. Χρησιμο οιεί ως ενδιαίτημα ε ίσης χαράδρες και υγρότο ους με υκνή βλάστηση καλαμιώνων ενώ συχνά μ αίνει σε κατοικημένες εριοχές. Ως φωλιές χρησιμεύουν φυσικές τρύ ες σε βράχους και κενά ανάμεσα στις ρίζες των δένδρων, ή φωλιές άλλων ζώων ό ως είναι οι ασβοί και οι αλε ούδες. Η διατροφή του τσακαλιού αλλάζει ανάλογα με την ε οχή και το οικοσύστημα στο ο οίο βρίσκεται. Ωστόσο η ροσαρμογή του είναι εύκολη, σαν αμφάγο ζώο ου είναι. Τα τσακάλια είναι εριστασιακοί συλλέκτες κάθε είδους τροφής και όχι καθαροί σαρκοφάγοι-θηρευτές. Είναι καταναλωτές τροφών ανθρω ογενούς ροέλευσης και τρέφονται με οικιλία τροφών ζωικού και φυτικού είδους. Λαγοί, οντικοί, σαύρες, σαλιγκάρια, αμφίβια μικρά ή μεσαίου μεγέθους ουλιά, αυγά, αλλά και καρ οί είναι μέσα στο διαιτολόγιό τους. Ακόμη, διερευνούν τροφή ανάμεσα στα σκου ίδια ου βρίσκουν γύρω α ό τα χωριά, καταναλώνουν ψόφια ζώα, υ ολείμματα χοιροστασίων, αλλά όταν βρίσκουν ευκαιρία, ε ιτίθενται και σε κο άδια αφύλακτων γιδο ροβάτων, ροτιμώντας τα μικρότερα ζώα. Παρόλο ου συνήθως αρατηρείται να κυνηγάει μόνο του, δεν είναι λίγες οι φορές ου θα κυνηγήσει σε συνεργασία με άλλα ζώα, συνήθως κυνηγούν σε ομάδες 2-5 ατόμων, κάτι ου αυξάνει σημαντικά το οσοστό ε ιτυχίας της θήρευσης. Σημαντικό του λεονέκτημα στη ε ιτυχία θήρευσης α οτελούν οι ολύ ανε τυγμένες αισθήσεις ακοής και όσφρησης ου διαθέτει, κάτι ου το βοηθάει στο να μ ορεί να εντο ίζει μικρά θηράματα μέσα στη υκνή βλάστηση. Κοινωνική Οργάνωση Το τσακάλι χωρίζεται σε μικρές συνήθως αγέλες (2-5 ατόμων), με το κυρίαρχο ζευγάρι ου είναι και το ανα αραγωγικό και τους α ογόνους της ίδιας χρονιάς και μερικές φορές των ροηγούμενων ετών. Παρόλο ου τα τσακάλια φτάνουν σε λήρη ανα αραγωγική ωρίμανση σε ηλικία 11 μηνών, δεν είναι λίγες οι φορές ου θα αραμείνουν κοντά στο κυρίαρχο ζευγάρι με σκο ό να ροσφέρουν βοήθεια στη εξεύρεση τροφής και στη φροντίδα των νεογνών. Η ερίοδος του οίστρου για τους ληθυσμούς της νοτιοανατολικής Ευρώ ης διαρκεί την ερίοδο Ιανουάριος-Μάρτιος, με τον Α ρίλιο και το Μάιο να φέρνουν στη ζωή τους α ό 1 μέχρι και 9 νέους α ογόνους. Την ερίοδο ου το θηλυκό κυοφορεί, το αρσενικό με τα υ όλοι α ζώα της αγέλης θα φροντίσουν για την εξεύρεση τροφής. Η κάθε αγέλη διατηρεί μία ε ικράτεια την ο οία και ερι ολεί, οριοθετεί με διάφορα οσφρητικά και ηχητικά μηνύματα και ό οτε χρειάζεται την υ ερασ ίζεται σθεναρά. Η αλληλοκάλυψη ου υ άρχει ανάμεσα στις ε ικράτειες διαφορετικών αγελών είναι σχετικά μικρή. Τα ε ιστημονικά στοιχεία, θεωρούνται ακόμα ανε αρκή για ασφαλή συμ εράσματα, αλλά τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι οι ε ικράτειες μ ορούν να εκτείνονται α ό 2 μέχρι και 15 km². Φυσικά, το μέγεθος της αγέλης αλλά και της ε ικράτειας εξαρτάται άντα α ό την οιότητα του βιοτό ου, καθώς και τη διαθεσιμότητα της τροφής και την κατανομή της στο χώρο. Εξά λωση στον κόσμο και στην Ελλάδα Το τσακάλι είναι ένα ευρύτατα διαδεδομένο κυνοειδές ου συναντάται στην Ευρώ η, την Ασία και την Αφρική. Ο ληθυσμός της Ευρώ ης εντο ίζεται κυρίως στη βαλκανική χερσόνησο, με αναφορές για ύ αρξη ληθυσμού και στη βορειοανατολική Ιταλία. Σύμφωνα με τα υ άρχοντα στοιχεία η Βουλγαρία διατηρεί και τον υγιέστερο ληθυσμό της Ευρώ ης. Στην Αφρική συναντάται στα βόρεια και στα ανατολικά της η είρου, ενώ στην Ασία εξα λώνεται α ό την Τουρκ ία, τον Καύκασο και τη μέση Ανατολή, μέχρι την Ινδία, τη Βούρμα και την Ταϊλάνδη Η χωρική ε ικράτεια του τσακαλιού στην Ελλάδα εμφανίζεται ασυνεχής, κατακερματισμένη σε τουλάχιστον 7 υ ο- εριοχές στο σύνολο της χερσαίας Ελληνικής ε ικράτειας, Οι εριοχές αυτές είναι η Πελο όννησος, η Φωκίδα, η Κεντρική Μακεδονία, η Χαλκιδική, ο Νέστος-Βιστονίδα, ο Έβρος και το νησί της Σάμου. www.callisto.gr/tsakali.php 3/4
  • 4. 21/2/12 Καλλιστώ - Τσακάλι - ο φαντομάς της ελληνικής υ αίθρου Πληθυσμιακή κατάσταση και οι κίνδυνοι για τη μελλοντική του ε ιβίωση στην Ελλάδα Το χρυσό τσακάλι είναι το μοναδικό μεσαίου μεγέθους θηλαστικό ου έχει υ οστεί τόσο ραγδαία μείωση στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια. Το τσακάλι κυνηγήθηκε έντονα στη χώρα μας και την ερίοδο 1974 – 1980 ερίοδος κατά την ο οία σε όλη τη χώρα σκοτώθηκαν άνω α ό 7.000 άτομα, σύμφωνα με ε ίσημα στοιχεία. Ο ελάχιστος ληθυσμός του σύμφωνα με την τελευταία καταγραφή ου ραγματο οιήθηκε το 2001, υ ολογιζόταν ερί ου στα 1000 άτομα (ενήλικα και ανήλικα) χωρισμένα σε 153-170 αγέλες. Οι υγιέστεροι υ ο ληθυσμοί εμφανίζονται στις εριοχές των δέλτα του Νέστου και του Μόρνου με υκνότητα μεγαλύτερη α ό 3 και 1,7 άτομα/χλμ² αντιστοίχως, υκνότητες ου θεωρούνται και α ό τις μεγαλύτερες αγκοσμίως. Η γενικότερη τάση α οξηράνσεων ου στις ερισσότερες εριοχές της χώρας α οτελεί λέον μέρος της καταστροφικής «ανά τυξης» και όλο και ιο συχνά λέον εγκαταλεί εται, α οστερεί α ό το είδος, βιοτό ους για τη διατήρηση και ανα αραγωγή του. Η τωτική τάση των ληθυσμών έχει οδηγήσει σε εξαφάνιση του τσακαλιού α ό εριοχές στις ο οίες εμφανίζονταν μέχρι ρόσφατα . Οι υρκαγιές, η ε έκταση αστικών εριοχών, η χρήση δηλητηριασμένων δολωμάτων αλλά και ο κατακερματισμός των βιοτό ων του α ό διάνοιξη δρόμων χωρίς υ οδομές διευκόλυνσης και α οτρο ής της ασυνέχειας των βιοτό ων του, αντι ροσω εύουν τις κυριότερες αιτίες υ οχώρησης του τσακαλιού α ό την Ελληνική ύ αιθρο. Τα τσακάλια κινδυνεύουν ε ίσης α ό τα τροχαία ατυχήματα, και το αράνομο κυνήγι. Μεγάλο μειονέκτημα στη διατήρηση του είδους α οτελεί η έντονη κατανομή του ληθυσμού του σε ολλούς μικρότερους υ ο ληθυσμούς σε μεγάλο εύρος στη χώρα μας, α ό τη Μάνη της Πελο οννήσου μέχρι το Σουφλί της Θράκης και της Σάμου, γεγονός ου το κάνει ερισσότερο ευάλωτο σε φυσικές καταστροφές ενώ δεν ε ιτρέ ει και την ανταλλαγή γενετικού υλικού ανάμεσα στις διαφορετικές ομάδες. Οικολογική Σημασία Θα ρέ ει να γίνει κατανοητό ότι το είδος είναι «συνεργάτης» και βοηθός της αγροτικής και της κτηνοτροφικής δραστηριότητας στην Ελληνική ύ αιθρο, αφού είναι α ό τους κυριότερους θηρευτές ζώων ου βλά τουν τις γεωργικές καλλιέργειες, ελέγχει ληθυσμούς τρωκτικών, α ομακρύνει νεκρά ζώα μειώνοντας κινδύνους μετάδοσης ασθενειών και σε ορισμένες ερι τώσεις λειτουργεί ως εξυγιαντής κτηνοτροφικών κο αδιών α ομακρύνοντας τα ασθενικά/μειονεκτικά κτηνοτροφικά ζώα. Υβριδισμός με άλλα είδη Το τσακάλι μ ορεί να διασταυρωθεί με το σκύλο, το λύκο, το κογιότ και τον αυστραλιανό αγριόσκυλο (Canis lupus dingo) αράγοντας γόνιμους α ογόνους. Η διασταύρωση σκύλου με τσακάλι θεωρείται ότι μειώνει την γονιμότητα του υβριδίου χωρίς ωστόσο να το κάνει α ολύτως στείρο. Στην Ρωσία υ ήρξε και η εργαστηριακή διασταύρωση τσακαλιών με σκύλους ράτσας Husky, με σκο ό να συνδυαστούν οι εριβαλλοντικές αντοχές ου αρουσιάζουν τα δύο αυτά είδη σε ζέστη και κρύο αντίστοιχα, καθώς και να εκμεταλλευτούν την ολύ καλή όσφρηση του τσακαλιού. Τα υβρίδια ου αρήχθησαν, ήραν την ονομασία του εφευρέτη τους Sulimov, και χρησιμο οιούνται με «ε ιτυχία» στην ασφάλεια του αεροδρομίου Sheremetyevo στη Μόσχα. Νομοθεσία Δυστυχώς το τσακάλι σύμφωνα με τη Νομοθεσία της Ελληνικής ολιτείας, εριβάλλεται α ό αδικαιολόγητη ασάφεια. Ενώ δεν συμ εριλαμβάνεται ούτε στη λίστα των θηρεύσιμων ειδών, δεν συμ εριλαμβάνεται ε ίσης ούτε στα ροστατευόμενα είδη. Μέχρι το 1990 θεωρείται ε ιβλαβές είδος και μάλιστα μέχρι το 1981 ό οιος ροσκόμιζε τα όδια του ζώου ως α οδεικτικό στοιχείο θανάτωσης του ζώου, έ αιρνε αμοιβή α ό το Δασαρχείο. Το τσακάλι δεν θεωρείται είδος κατά ροτεραιότητα ροστασίας για την ΕΕ, αφού εριλαμβάνεται στο αράρτημα V της Οδηγίας 92/43 ΕΟΚ για την διατήρηση των φυσικών οικοτό ων και της άγριας ανίδας και χλωρίδας. Ωστόσο η ραγδαία μείωση του ληθυσμού σε διάφορα μέρη, ό ως η Ελλάδα, καθιστά αναγκαία την αναβάθμιση του λαισίου ροστασίας του.. Στο αγκόσμιο Κόκκινο Βιβλίο, βρίσκεται στην κατηγορία «Least Concern» ενώ στο αντίστοιχο ελληνικό βρίσκεται στην κατηγορία «Tρωτά», δηλαδή ως ένα είδος ου θα κινδυνεύει με εξαφάνιση στο άμεσο μέλλον. Το νομοθετικό αυτό κενό, κάνει την ανάγκη λήψης ρωτοβουλιών α ό τις εριβαλλοντικές ΜΚΟ ε ιτακτική για την ροστασία και τη διατήρηση του είδους αυτού στην Ελλάδα. Σ ύρος Γαληνός- Msc Περιβαλλοντολόγος (01/06/2009). Συνεργάτης "Καλλιστώ" Αρχή σελί δας * www.callisto.gr/tsakali.php 4/4