โดยเภสัขกรหญิงวิริยา มาตรา รพ.สามโคก ปทุมธานี

1. การใช้ยาในผู้ป่ วยโรคไตเรื้อรัง
ภ ญ . วิ ริ ย า ม า ต ร า
โ ร ง พ ย า บ า ล ส า ม โ ค ก จัง ห วัด ป ทุ ม า า ี
บทบาทสาหรับเภสัชกรใีโรงพยาบาลชุมชี

3. การใช้ยาในผู้ป่ วยโรคไต
ยาท่ใช้ใีโรคไตเรื้อรัง
• ภาวะไตบกพร่อง
:บวม
,electrolyte
Imbalance,
metabolic
acidosis
• โรคประจาตัวของ
ผู้ป่วย: DM,HT
ยาท่ควรหลกเล่ยง
• NSAIDS
• สมุนไพร

4. บวม
• ยาขับปัสสาวะ : HCTZ Furosemide
Spironolactone
• การเลือกใช ้ขึ้นกับ ระดับหน้าที่การทางานของ
ไต โรคร่วม ระดับโพแทสเซียมในเลือด
• ตรวจสอบว่ายังมีปัสสาวะหรือไม่ > 100 cc
• ระวังพิษต่อหู

5. ภาวะเลือดเป็ นกรด (metabolic acidosis)
• ใช้ยา sodium bicarbonate
–ให ้แนะนาผู้ป่ วยว่าเป็นด่างใช ้ลดกรด
ในเลือด ในกรณีนี้ไม่ใช่ยาแก ้ท ้องอืด
หรือรักษาโรคกระเพาะอาหาร
• ขนาดการใช ้ขึ้นกับระดับความเป็นกรด-ด่างและ
การตอบสนองต่อยาในผู้ป่ วยแต่ละราย

6. ความผิดปกติของเกลือแร่
Hyperkalemia
• ใช้ Calcium polystyrene (Kalimate®) ยาจะจับกับ K
ในลาไส ้และขับออกทางอุจจาระ
-ละลายยา 1 ซองในน้าเปล่าให ้เป็นยาน้าแขวนตะกอน
แล ้วรับประทานทันที
- ไม่ละลายยาในน้าผลไม ้
- ไม่รับประทานพร ้อมกับยาอื่น

7. • Hyperphosphatemia >>ขับออกทางไต
ความผิดปกติของเกลือแร่
ไตบกพร่อง
PO4 ↑↑ Calcitriol ↓↓
Ca ↓↓
PTH ↑↑
+
ไต:- ให้ลดการดูดกลับของ
phosphate
- ให้เพิ่มการดูดกลับของ
calcium
- กระตุ้ีการสร้าง calcitriol
กระดูก: เพิ่มการดึง calcium
จากกระดูก

8. ยาจับฟอสเฟต
จับ phosphate ในอาหารขับออกทางอุจาระ ไม่ดูดซึม ควรรับประทานก่อน
อาหาร 15 นาที หรือ พร้อมอาหาร
 Aluminium-based : aluminium hydroxide
 Calcium-based : calcium carbonate, calcium acetate, calcium
citrate
 Aluminium- and calcium-free phosphate binders
sevelamer lanthanum
(HCL, carbonate)

9. การเลือกใช้ยาจับฟอสเฟต
พิจารณา ระดับฟอสเฟต ระดับแคลเซียมในเลือด
calcium level > 10.2 mg/dL
PTH < 150 pg/mL หลกเล่ยงการใช้
calcium based
Ca x PO > 55 mg2/dl2 phosphate
binder
ม vascular calcification
phosphate level > 7.0 mg/dL ใช้ aluminium
base ไม่เกิี 4 wk

10. Hyperparathyroidism (iPTH > 300/500 pg/ml)
• เลือดเป็ ีกรด กระตุ้ี การหลั่ง PTH>>กดการทางาี
ของหัวใจ>>เร่งไตเสื่อม>>bone marrow
fibrosis >> RBC ↓↓
• vit D or vit D analogue >> calcitriol ,
alfacalcidol
ให้ 2-3 ครั้ง/สัปดาห์
ขีาดท่ใช้ขึ้ีกับระดับ iPTH
• ระวัง PO4 ↑↑, Ca ↑↑
Cinacalcet 25 mg (Regpara®) บริษัทเคียววะ

11. Anemia
• สาเหตุ หลัก คือ ขาด EPO pth ↑↑ RBC อายุสั้ี
• ขาดวิตามินบี 12 ขาดกรดโฟลิค ขาดธาตุเหล็ก
การฉีดยาเข้าหลอดเลือดดา ควรฉีดอย่างช้าๆ ประมาณ 1-5 นาที
เก็บยาในตู้เย็น อุณหภูมิ 2-8 องศาเซลเซียส ป้ องกันแสง
ESA : Erythropoiesis stimulating agents
ขีาด 500 iu/kg/wk
การควบคุมความดันโลหิตเพื่อให ้ได ้รับการฉีดยาสม่าเสมอ

12. อาการไม่พึงประสงค์ ของ ESAs
• Flu like symptom
• BP ↑↑
• ↑↑ risk of cardiovascular events >>
HF,Stroke,Death
• Pure red cell aplasia
• Seizure

13. ขาดธาตุเหล็ก
• ยาเม็ดเสริมธาตุเหล็ก >> 200 mg/d
• ดูดซึมไม่ดี คลื่นไส้อาเจียน
• ยาฉีดธาตุเหล็ก >>> เข้าหลอดเลือดดา
• มีผลข้างเคียงรุนแรง เช่น iron dextran >>>anaphylaxis
anaphylactoid
• ควร test ก่อน (test dose 25 mg IV infusion)

14. ยาลดความดัน
• BP < 140/90 มม.ปรอท
• BP < 130/80 มม.ปรอท ถ้ามโปรตีรั่วใีปัสสาวะ
• มักต้องใช้ยามากกว่า 2-3 ชีิดขึ้ีไป
• ACEI/ARB >>ถ้าเป็ ีความดัี ให้ได้เลย
>>ใี DM ท่มโปรตีรั่ว ให้ได้เลย
-เริ่มยาขีาดต่า ให้ยาขีาดปาีกลางถึงสูง
-ไม่มข้อมูลสีับสีุีการใช้ยา ACEI ร่วมกับ ARB ใีการชะลอไต
เสื่อม
-ติดตามระดับ K ถ้า > 5.5 mEq/L หยุดยา
-ติดตามระดับ SCr ใี 2 wks ถ้า ↑↑ > 50 % หยุดยา

15. ยาเบาหวาน
• MFM eGFR 30-44 ใช้ไม่เกิี 850 mg/d
eGFR < 30 หยุดยา mfm
• Insulin ขับทางไต ต้องปรับขีาดยา
• ไขมัีสูงมโรคแล้ว >>> statin
• ควบคุมระดับ HbA1C < 7%

16. ยาที่มีพิษต่อไต
• NSAIDS : Incidence 1-5%
• ATBs : Aminoglycoside
• Cisplatin, Cyclosporin
• สมุีไพร
- ยาหอมท่มส่วีผสมของไคร้เครือ
- การบูร
-ี้าผักช ี้าลูกยอ
-สะตอ ลูกเียง มะเฟือง
-ยาดา

17. บทบาทสาหรับเภสัชกรใีโรงพยาบาลชุมชี
ทมีิเทศ CKD Clinic

18. บทบาทสาหรับเภสัชกรใีโรงพยาบาลชุมชี

19. บทบาทสาหรับเภสัชกรใีโรงพยาบาลชุมชี

20. บทบาทสาหรับเภสัชกรใีโรงพยาบาลชุมชี

21. บทบาทสาหรับเภสัชกรใีโรงพยาบาลชุมชี

22. งานสัปดาห์เภสัช

23. ให้ความรู้โดย CKD manager