Pagsasalita Filipino Angeles University Foundation

1. PAGSASALITAPAGSASALITA
Inihanda ni:Inihanda ni:
G. ARIEL B. BOGNOTG. ARIEL B. BOGNOT

2. • Hindi puti.Hindi puti. ==
• Hindi, puti.Hindi, puti. ==
It’s not white.
No, it’s white.

3. • Tita Leira Julian ang pangalan niya.Tita Leira Julian ang pangalan niya.
• Tita Leira / Julian ang pangalan niya.Tita Leira / Julian ang pangalan niya.
• Tita / Leira Julian ang pangalan niya.Tita / Leira Julian ang pangalan niya.
Sinasabi ang buong pangalan ng ipinapakilala.
Sinasabi sa tiyahin ang pangalan ni Leira Julian.
Sinasabi sa kanyang tiyahing si Leira ang pangalan ni Julian.

4. A.A. B.B.
pon hapon ha
ka kaka ka
ha ponha pon
nagtataka o
nagtatanong
nagsasalaysay o
nagkukwento

5. A.A./magnana . kaw / =/magnana . kaw / =
/ magna . na . kaw / =/ magna . na . kaw / =
/ magna . nakaw / =/ magna . nakaw / =
“thief”
“will steal”
“will go on stealing”

6. B.B. /Mamimil/Mamimilìì ako. / =ako. / =
/Mamimil/Mamimilíí ako. / =ako. / =
/ Mamim/ Mamimííli ako./ =li ako./ =
pipili
bibili - pandiwa
taong bibili - pangngalan

7. ANTALA (ANTALA (juncturejuncture))
• Hindi puti.Hindi puti. ==
• Hindi, puti.Hindi, puti. ==
• Tita Leira Julian ang pangalan niya.Tita Leira Julian ang pangalan niya.
• Tita Leira / Julian ang pangalan niya.Tita Leira / Julian ang pangalan niya.
• Tita / Leira Julian ang pangalan niya.Tita / Leira Julian ang pangalan niya.
It’s not white.
No, it’s white.
Sinasabi ang buong pangalan ng ipinapakilala.
Sinasabi sa tiyahin ang pangalan ni Leira Julian.
Sinasabi sa kanyang tiyahin si Leira ang pangalan ni Julian.

8. TONO (TONO (pitchpitch))
A.A. B.B.
pon hapon ha
ka kaka ka
ha ponha pon
nagtataka o
nagtatanong
nagsasalaysay
o nagkukwento

9. HABA at DIIN (HABA at DIIN (lengthlength && stressstress))
A.A. /magnana . kaw / =/magnana . kaw / =
/ magna . na . kaw / =/ magna . na . kaw / =
/ magna . nakaw / =/ magna . nakaw / =
B.B. /Mamimil/Mamimilìì ako. / =ako. / =
/Mamimil/Mamimilíí ako. / =ako. / =
/ Mamim/ Mamimííli ako./ =li ako./ =
“thief”
“will steal”
“will go on stealing”
pipili
bibili - pandiwa
taong bibili - pangngalan

10. PAGSASALITAPAGSASALITA

11. • Unang natutuhan kaalinsabay ngUnang natutuhan kaalinsabay ng
PAKIKINIGPAKIKINIG
• Naipapahayag ang saloobin atNaipapahayag ang saloobin at
damdamin sa pagkukwento,damdamin sa pagkukwento,
paglalahad, pag-uulat atbp.paglalahad, pag-uulat atbp.
• Mabisang instrumento saMabisang instrumento sa
pakikipagkapwapakikipagkapwa
• Magagamit sa gawaing pampaaralanMagagamit sa gawaing pampaaralan
o pang-akademikoo pang-akademiko

12. PAGSASALITAPAGSASALITA
KASANAYAN at KAKAYAHANKASANAYAN at KAKAYAHAN
TAOTAO
KausapKausap
maihayag
IDEYA
PANINIWALA
NADARAMAP
A
M
A
M
A
G
I
T
A
N
Paggamit ng
WIKA
IN
TERAKTIBO
ATSEM
I-
IN
TERAKTIBO

15. BAHAGI NG BIBIGBAHAGI NG BIBIG
(1)(1)dila at pangadila at panga –– sa ibabasa ibaba
(2)(2)ngipin at labingipin at labi –– sa unahansa unahan
(3)(3)matigas na ngalangalamatigas na ngalangala –– sa itaassa itaas
(4)(4)malambot na ngalangalamalambot na ngalangala –– sa likodsa likod

16. Bahagi ng Katawan na Ginagamit saBahagi ng Katawan na Ginagamit sa
PAGSASALITAPAGSASALITA
3 ELEMENTO3 ELEMENTO
• ENERHIYAENERHIYA o Pinanggagalingan ng lakaso Pinanggagalingan ng lakas
• ARTIKULADORARTIKULADOR o Kumakatal na bagayo Kumakatal na bagay
• RESONADORRESONADOR o Patunugano Patunugan

19. m
Punto ng Artikulasyon
Glottal
h
h
Pakatal:
Pagilid:
Pangngalangala:
η
w.t.
m.t.
m.t.
Paraan ng
Artiku-
lasyon

21. SALIK SA EPEKTIBONGSALIK SA EPEKTIBONG
PAGSASALITAPAGSASALITA
1. Wastong Kaalaman sa Paksa1. Wastong Kaalaman sa Paksa
2. Tiwala sa Sarili2. Tiwala sa Sarili
3. Kaalaman at Kasanayan sa Wastong3. Kaalaman at Kasanayan sa Wastong
PagbigkasPagbigkas
..
4. Kaalaman at Kasanayan sa4. Kaalaman at Kasanayan sa
Paggamit ng Angkop ng Galaw atPaggamit ng Angkop ng Galaw at
KumpasKumpas
..

22. 5. Pagdadala sa Sarili5. Pagdadala sa Sarili
..
KATANGIAN NG MAHUSAY NA ISPIKERKATANGIAN NG MAHUSAY NA ISPIKER
1.1. KatapatanKatapatan
2.2. May kakayahang magsalita sa harap ng mgaMay kakayahang magsalita sa harap ng mga
tagapakinigtagapakinig
3.3. Marunong makinig at maghatid ng mensaheMarunong makinig at maghatid ng mensahe
4.4. May matatag na kalooban at positibong kaisipanMay matatag na kalooban at positibong kaisipan
5.5. May tiwala sa sarili / KahandaanMay tiwala sa sarili / Kahandaan
6.6. May kaalaman sa paksaMay kaalaman sa paksa
7.7. May kasanayan sa wika, retorika at gramatikaMay kasanayan sa wika, retorika at gramatika
(kahusayan sa pagsasalita)(kahusayan sa pagsasalita)

23. GABAY SA MABISANGGABAY SA MABISANG
PAGSASALITAPAGSASALITA
• Magkaroon ng “eye contact”Magkaroon ng “eye contact”
• Gumamit ng akmang boses (tone)Gumamit ng akmang boses (tone)
• Iwasan ang “talking down” sa kausapIwasan ang “talking down” sa kausap
• Iwasang maging maligoy at paulit-ulitIwasang maging maligoy at paulit-ulit
• Linawin ang sinasabiLinawin ang sinasabi
• Lakipan ng init at siglaLakipan ng init at sigla
• Payak at maikling pangungusapPayak at maikling pangungusap
• Pagsabayin ang takbo ng isipan at ang pagsasalitaPagsabayin ang takbo ng isipan at ang pagsasalita

24. Konsiderasyon sa Mabisang KomumikasyonKonsiderasyon sa Mabisang Komumikasyon
SS -- Setting & SceneSetting & Scene (Saan? Kailan?)(Saan? Kailan?)
PP -- ParticipantsParticipants (Sino?)(Sino?)
EE -- EndsEnds (Layunin)(Layunin)
AA -- Act SequenceAct Sequence (Paano?/Pagkakasunod)(Paano?/Pagkakasunod)
KK -- KeysKeys (Tono/Gawi)(Tono/Gawi)
II -- InstrumentalitiesInstrumentalities (Pormal/Di-pormal)(Pormal/Di-pormal)
NN -- NormsNorms (Tuntunin/Pamantayan)(Tuntunin/Pamantayan)
GG -- GenreGenre (Nagsasalaysay, Nakikipagtalo)(Nagsasalaysay, Nakikipagtalo)

25. PROSESO NG PAGSASALITAPROSESO NG PAGSASALITA

26. TAKOT O STAGE FRIGHTTAKOT O STAGE FRIGHT
DAHILANDAHILAN
1. defektong fisikal1. defektong fisikal
2. defektong sikolohikal2. defektong sikolohikal
3. kulang ang tiwala sa sarili3. kulang ang tiwala sa sarili
4. maling akala sa sariling kakayahan4. maling akala sa sariling kakayahan
5. kakulangan ng paghahanda5. kakulangan ng paghahanda

27. 1.1. Maghanda nang mabutiMaghanda nang mabuti
2.2. Sanayin ang sasabihinSanayin ang sasabihin
3.3. Sanayin ang sarili sa pagdiriin ngSanayin ang sarili sa pagdiriin ng
mga salitamga salita
4.4. Paggamit ng kumpas at pagbabagoPaggamit ng kumpas at pagbabago
ng tinigng tinig
5.5. Ilagay sa isip na alam at kaya angIlagay sa isip na alam at kaya ang
ginagawaginagawa
6.6. ManalanginManalangin

28. TALUMPATITALUMPATI
• Verbal na paraan ng pagpapahayag ngVerbal na paraan ng pagpapahayag ng
kaisipan sa harap ng maramingkaisipan sa harap ng maraming
nakikinignakikinig
• Nagbibigay kabatiran at mahalagang ideyaNagbibigay kabatiran at mahalagang ideya
tungkol sa isang paksatungkol sa isang paksa
• Magpaliwanag sa katotohanan oMagpaliwanag sa katotohanan o
kasinungalingan ng isang kaisipankasinungalingan ng isang kaisipan
• Pumukaw sa damdamin ng mga nakikinig,Pumukaw sa damdamin ng mga nakikinig,
makahikayat, makapaglibang atbp.makahikayat, makapaglibang atbp.

29. BAHAGI NG TALUMPATIBAHAGI NG TALUMPATI
1.1. Pambungad o PanimulaPambungad o Panimula
- inihahanda ang kaisipan ng mga- inihahanda ang kaisipan ng mga
nakikinignakikinig
- angkop ang haba ng pambungad- angkop ang haba ng pambungad
sa katawansa katawan
- dapat na mapagkumbaba at- dapat na mapagkumbaba at
nakakaakit sa kaloobannakakaakit sa kalooban

30. 2.2. PaglalahadPaglalahad
- bahaging nagpapaliwanag- bahaging nagpapaliwanag
a. Kawastuhana. Kawastuhan
b. Kaliwanaganb. Kaliwanagan
c. Pang-akitc. Pang-akit
3.3. PaninindiganPaninindigan
- pagpapatunay- pagpapatunay
- mapaniwala at mahikayat- mapaniwala at mahikayat

31. 4.4. PamimitawanPamimitawan
- huling bahagi ng talumpati- huling bahagi ng talumpati
- hindi dapat napakahaba- hindi dapat napakahaba
- mag-iwan ng kakintalan sa isip ng- mag-iwan ng kakintalan sa isip ng
mga nakikinigmga nakikinig

32. PARAAN NG PAGTATALUMPATIPARAAN NG PAGTATALUMPATI
• Pagbabasa ng TalumpatiPagbabasa ng Talumpati
• Pagbigkas ng Isinaulong TalumpatiPagbigkas ng Isinaulong Talumpati
• Pagbigkas Mula sa Isang BalangkasPagbigkas Mula sa Isang Balangkas
(Extemporenyo)(Extemporenyo)
• Pagtatalumpati ng Walang HandaPagtatalumpati ng Walang Handa
(Impromptu)(Impromptu)

33. URI NG TALUMPATIURI NG TALUMPATI
• PAMPALIBANGPAMPALIBANG
salusalosalusalo
pagtitipong sosyalpagtitipong sosyal
• PAMPASIGLAPAMPASIGLA
anibersaryo na pang-alaalaanibersaryo na pang-alaala
pagtatalaga ng gusalipagtatalaga ng gusali
pagtatapos ng mga paaralanpagtatapos ng mga paaralan
rali, kombensyonrali, kombensyon

34. • NAGBIBIGAY-GALANGNAGBIBIGAY-GALANG
bagong kaanip sa kapisananbagong kaanip sa kapisanan
bagong dating na dalawbagong dating na dalaw
tugon sa pagsalubongtugon sa pagsalubong
pagtanggap sa tungkulinpagtanggap sa tungkulin
alaalang handogalaalang handog
• NAGBIBIGAY KABATIRANNAGBIBIGAY KABATIRAN
ulatulat panutopanuto panayampanayam

35. • PANGHIKAYATPANGHIKAYAT
sermon sa simbahansermon sa simbahan
kampanya/halalankampanya/halalan
pakikipagtalopakikipagtalo
abogado/hukumanabogado/hukuman
batasanbatasan
• PAPURIPAPURI
pagtatalagapagtatalaga
pamamaalampamamaalam
paghahandogpaghahandog
pagmumungkahipagmumungkahi

36. PAKIKIPANAYAMPAKIKIPANAYAM
• Anyo ng personal naAnyo ng personal na
pakikipagtalastasan ng dalawang panigpakikipagtalastasan ng dalawang panig
na nagkasundong magkatagpo para sana nagkasundong magkatagpo para sa
layuning magbigay ng impormasyonlayuning magbigay ng impormasyon
ang taong kakapanayamin tungkol saang taong kakapanayamin tungkol sa
isang paksaisang paksa
• Pag-uusap ng dalawang taoPag-uusap ng dalawang tao
• Makabuluhang paraan sa pagkuha ngMakabuluhang paraan sa pagkuha ng
mahalagang impormasyonmahalagang impormasyon
• Makatuklas ng bagong kaalaman saMakatuklas ng bagong kaalaman sa
iba’t ibang laranganiba’t ibang larangan

37. DAPAT ASALIN SADAPAT ASALIN SA
PAKIKIPANAYANPAKIKIPANAYAN
• Magbigay galang, panahon,Magbigay galang, panahon,
oras, lugaroras, lugar
• Maghanda nang mabutiMaghanda nang mabuti
• Kumuha ng mahahalagangKumuha ng mahahalagang
talatala

38. HAKBANG SAHAKBANG SA
PAGSULAT NG INTERVIEWPAGSULAT NG INTERVIEW
• Gumawa ng balangkasGumawa ng balangkas
• Hanapin ang pinakamahalagaHanapin ang pinakamahalaga
• Isulat lamang ang napag-Isulat lamang ang napag-
usapanusapan

39. PANGKATANG TALAKAYANPANGKATANG TALAKAYAN
• Sama-sama sa paglutas ng suliraninSama-sama sa paglutas ng suliranin
• Pagbibigay ng sariling kuru-kuro oPagbibigay ng sariling kuru-kuro o
palagaypalagay
• Nangangailangan ng sapat naNangangailangan ng sapat na
batayan sa pagbibigay ng pasya sabatayan sa pagbibigay ng pasya sa
isang suliraninisang suliranin
• Karaniwang may lider ang pangkatKaraniwang may lider ang pangkat

40. PANGKATANG TALAKAYANPANGKATANG TALAKAYAN
(Mungkahi)(Mungkahi)
• Maging magalangMaging magalang
• Magkaroon ng pagkukusaMagkaroon ng pagkukusa
• Magsalita lang kung handaMagsalita lang kung handa
• MakinigMakinig
• MaghandaMaghanda
• Maging alertoMaging alerto

41. URI NG PANGKATANG TALAKAYANURI NG PANGKATANG TALAKAYAN
• SimposiyumSimposiyum
3 o 4 na tagapagsalita na bibigkas ng di3 o 4 na tagapagsalita na bibigkas ng di
kahabaang talumpatikahabaang talumpati
Layuning maglahad ng iba’t ibangLayuning maglahad ng iba’t ibang
pananaw sa itinakdang paksapananaw sa itinakdang paksa
• Lektyur forumLektyur forum
katulad ng simposyumkatulad ng simposyum
isang tagapagsalita na magbibigayisang tagapagsalita na magbibigay panayampanayam
sa isang isyusa isang isyu
• Diskusyong PanelDiskusyong Panel
3-6 na kasapi na naglalayong mapag-3-6 na kasapi na naglalayong mapag-
usapan at malutas ang isang problemausapan at malutas ang isang problema

42. • PagtataloPagtatalo
informalinformal
formalformal
• Malayang Talakayan(open forum)Malayang Talakayan(open forum)
tagapamunotagapamuno - tatawag ng- tatawag ng
audience upang magasalitaaudience upang magasalita
ibubuod ang pananaw na ibinigayibubuod ang pananaw na ibinigay
• Komperensya ng isang lupon o komiteKomperensya ng isang lupon o komite
higit ang kontrol ng pinunohigit ang kontrol ng pinuno
paggawa ng planopaggawa ng plano
• Inpormal na talakayan o Round tableInpormal na talakayan o Round table
5-10 eksperto sa isang paksa5-10 eksperto sa isang paksa
nagpapalitan ng pananawnagpapalitan ng pananaw

43. • BrainstormingBrainstorming
paraan ng paglutas ng isang tiyakparaan ng paglutas ng isang tiyak
na isyu sa maikling panahonna isyu sa maikling panahon
ilalahad ng isang pangkalahatangilalahad ng isang pangkalahatang
lider ang isyulider ang isyu
• Meet the PressMeet the Press
isang eksperto o kilalang tao naisang eksperto o kilalang tao na
tinatanong hinggil sa isangtinatanong hinggil sa isang
paksa may kaugnayan sapaksa may kaugnayan sa
panlipunan o pampulitikalpanlipunan o pampulitikal

44. • IBINABAHAGIIBINABAHAGI SASA IBAIBA // TAOTAO
SASA KAPALIGIRANKAPALIGIRAN AT MGAAT MGA BAGAYBAGAY
NA NAGAGANAP SANA NAGAGANAP SA BUHAYBUHAY

45. PATNUBAY / TAGUBILINPATNUBAY / TAGUBILIN
(TIMPALAK – PAGKUKWENTO)(TIMPALAK – PAGKUKWENTO)
• Pagpili ng Kwento o ng Piyesang IkukuwentoPagpili ng Kwento o ng Piyesang Ikukuwento
• Tinig at BigkasTinig at Bigkas
• Reaksyon ng MadlaReaksyon ng Madla
• Tikas Pantanghalan o PersonalidadTikas Pantanghalan o Personalidad
• Pagbibigay Buhay o InterpretasyonPagbibigay Buhay o Interpretasyon

46. KASUKDULAN
TUNGGALIAN
SAGLIT NA
KASIGLAHAN
SULYAP NA
SULIRANIN
TAGPUAN
TAUHAN
KA
KA
LA
SA
N
KATAPUSAN
W
AKAS
G
ITN
A
SIMULA
BAHAGI
SANGKAP
LINEAR / KUMBENSYONAL
CIRCULAR / PAIKOT-IKOT

47. • AnekdotaAnekdota
• Sariling KaranasanSariling Karanasan
• HalimbawaHalimbawa
• Makatawag pansing salita oMakatawag pansing salita o
PangungusapPangungusap

48. • Pagpapahayag ng kaisipangPagpapahayag ng kaisipang
nais bigyang-diinnais bigyang-diin
• Pag-uulit ng punong-diwaPag-uulit ng punong-diwa
• PaglalagomPaglalagom
• Huling Panawagan / HamonHuling Panawagan / Hamon

49. Kahalagahan ng PAGSASALITAKahalagahan ng PAGSASALITA
• Naipahiwatig ang mensaheNaipahiwatig ang mensahe
• Mabisang naipahayag ang mensaheMabisang naipahayag ang mensahe
• Nagkaroon ng tiwala sa sarili saNagkaroon ng tiwala sa sarili sa
pagsasalita o pakikipag-usappagsasalita o pakikipag-usap
• Nalinang ang malikhain at mataas naNalinang ang malikhain at mataas na
kaisipan ng enkowderkaisipan ng enkowder
• Nakatulong sa pagtamo ngNakatulong sa pagtamo ng
pangunahing layunin ng mabisangpangunahing layunin ng mabisang
pakikipagtalastasanpakikipagtalastasan

50. 2 URI NG KUMPAS2 URI NG KUMPAS
• MAPAGLARAWANG KUMPASMAPAGLARAWANG KUMPAS
hugis, korte, liit, laki, ikli, haba atbp.hugis, korte, liit, laki, ikli, haba atbp.
• KINAUGALIANG KUMPASKINAUGALIANG KUMPAS
1.1. Nakabukas na palad habang paharap naNakabukas na palad habang paharap na
nagsasalitanagsasalita – pagtawag ng pansin– pagtawag ng pansin
2.2. Palad na itinaas habang nakalahadPalad na itinaas habang nakalahad ––
dakilang damdamindakilang damdamin

51. 3.3. Nakabukas na palad at marahang ibinabaNakabukas na palad at marahang ibinaba ––
mababang kaisipanmababang kaisipan
4.4. Nakasarang PaladNakasarang Palad (pasuntok) – pagkapoot(pasuntok) – pagkapoot
o pakikipaglabano pakikipaglaban
5.5. Nakataob na palad na biglang ibinabaNakataob na palad na biglang ibinaba ––
galit o marahas na damdamingalit o marahas na damdamin
6.6. Nakaharap sa madla at nakabukas naNakaharap sa madla at nakabukas na
paladpalad – pagtanggi, pagkabahala o– pagtanggi, pagkabahala o
pagkatakotpagkatakot

52. 7.7. Nakabukas na palad na ang daliri ay unti-Nakabukas na palad na ang daliri ay unti-
unting itinitikomunting itinitikom – matimping– matimping
damdamindamdamin
8.8. Paturong KumpasPaturong Kumpas – pagkagalit, paghamak,– pagkagalit, paghamak,
o pagtuturo ng isang bagayo pagtuturo ng isang bagay
9.9. Kumpas na halos pantay-balikat angKumpas na halos pantay-balikat ang
dalawang bukas na bisigdalawang bukas na bisig – kalawakan– kalawakan
10.10. Kumpas na pahawi at pasaklawKumpas na pahawi at pasaklaw --
pagsaklaw sa isang diwa, pook at taopagsaklaw sa isang diwa, pook at tao

53. GALAW NG KATAWANGALAW NG KATAWAN
1.1. Hakbang na PasulongHakbang na Pasulong – naghahatid ng– naghahatid ng
mahalagang impormasyonmahalagang impormasyon
2.2. Hakbang na PaurongHakbang na Paurong – bigyang-pansin ng– bigyang-pansin ng
nakikinig ang impormasyonnakikinig ang impormasyon

54. 1.1. BosesBoses (Voice) – tunog dulot ng vibration ng(Voice) – tunog dulot ng vibration ng
mga vocal cords.mga vocal cords.
2.2. Antas ng BosesAntas ng Boses (Voice Pitch)(Voice Pitch)
3.3. Lakas ng BosesLakas ng Boses (Voice Volume)(Voice Volume)
4.4. Kaledad ng BosesKaledad ng Boses (Voice Quality)(Voice Quality)
5.5. Diin, Haba at HintoDiin, Haba at Hinto (Stress, Length & Juncture)(Stress, Length & Juncture)
6.6. PagbigkasPagbigkas (Enunciation)(Enunciation)
7.7. GalawGalaw (Gestures)(Gestures)
8.8. TayoTayo (Posture)(Posture)

55. 9.9. Ekspresyon ng MukhaEkspresyon ng Mukha (Facial Expression)(Facial Expression)
10.10. Kabuuang DiwaKabuuang Diwa (Organization of Thought)(Organization of Thought)
11.11. PagtatalataPagtatalata (Phrasing)(Phrasing)
12.12. PagganyakPagganyak (Motivation)(Motivation)