1. Tema : Historia e numra
Punoi:Jola Cenollari
Pranoi:Donika Hasanaj
Perfituesit: Une dhe te interesuarit
Oret e dispozicion: 3 ore
Data e dorzimit:05.04.2016
Nota____
2. Qellimi:
Te arijme te mesojme historin e numrit dhe
shkrimet e numrit natyror,pi,plote....etj
Objektivat:
Te arrijme te njohim historine e numrit dhe
numrin natyrore
Te arrijme te njohim numrat e plote dhe
numrat thyesor
Te arrijme te njohim numrin pi (π )
3. Historia e numrave
Numri është koncept themelor i matematikës, përdoret për numërim dhe
matje. Simboli për shënimin e numrit quhet shifër. Përveç përdorimit të tyre
në numërimin dhe matje, numrat përdoruen shpesh në etiketa (numrat e
telefonit), për bileta (numri i serial), si dhe për kodet (p.sh., ISBN). Në
matematikë, përkufizimi i numrit është zgjëruar gjatë viteve kështu kemi
numra të tillë si zero, numra negativ, numra racional, numra irracional, dhe
numra kompleks.
Procedurat e caktuara të cilat marrin një apo më shumë numra si input për
të prodhuar një numër si e rezultat quhen operacione numerike. Për
shembull, operacionipasardhës e rrit për 1 një numër të plotë, pra
pasardhës i 4 është 5. Më të zakonshme janë operacione binare të cilat
marrin dy numra të dhënë për të prodhuar një numër të vetëm si dalje.
Shembuj të veprimeve binare janë përveç tjerash, zbritja, shumëzimi,
pjestimi, fuqizimi, etj.
(http://irgud.com/1plus1bejne1/video-te-ndryshme/historia-e-numrave/)
4. Numri zero
• Numri zero është përdorur nga popuj
tëndryshëm duke përfshirë mayat,
egjiptianët, babilonasit dhe
indianët.Egjiptianët përdorën zeron në
regjistrat e tyre kontabël. Indianët e
referuan zeron si "zbrazëti."Grekët
kureshtarë u çuditën nga kjo figurë dhe
zhvilluan pikëpamje filozofike shumë
interesantembi këtë temë
5. Numri natyrore
Numra natyralë janë numra të plotë si 1,2,3... (ndër këta numra nuk
llogaritet numri zero por në kohët e fundit për përparësitë e tij që ka në
bashkësinë e numrave natyral përfshihet edhe numri 0). Të
gjithë numrat e plotë pozitivë konsiderohen numra natyralë .
(https://sq.wikipedia.org/wiki/Numrat_natyral%C3%AB)
Numrat e plote
Numrat të plotë janë të gjithë numrat natyraldhe numrat e kundërt të
numrave natyral, dhe duke supozuar se 0 është numër natyral. Nëse
numri n është natyral atëherë -n është i kundërti i tij. Për numrin 0 i
kundërti është vetë numri 0.
(https://sq.wikipedia.org/wiki/Numrat_e_plot%C3%AB)
6. Numrat romake
Numrat romake jane zbuluar dhe perdorur qe
ne lashtesi. Por ne dhe sot shpeshher I
perdorim ata. Ja simbolet qe perdoren:
7. Thyesat
Thyesat janë rezultat i pjesëtimit të dy numrave të plotë. Me fjalë
tjera shprehja e trajtës
apo a/b, ku a-ja quhet numërues dhe është numër i plotë kurse b-ja
quhet emërues dhe është një numër i plotë i ndryshëm nga 0 quhet
thyesë ose numër racional.
Pjestimi i dy numrave të plotë nuk është gjithmonë numër i plotë
në ato raste themi se kemi pjesëtim me mbetje. Nëse kemi mbetje
atëherë thyesa shkruhet si numër decimal p.sh 1/2 si 0,5 por mund
të ndodh që numrat pas presjes të përsëriten pakufi shumë herë
p.sh 1/3 do ta shkruanim rezultati do të ishte 0,333..., pra një numër
decimal periodik 3-shi pas presjes dhjetore përsëritet pafund
shumë herë. Pasi për të shkruar pakufi 3-sha do të na duhej pakufi
kohë po e lëmë më mirë si 1:3 apo 1/3 :-)
(https://sq.wikipedia.org/wiki/Thyesa)
8. Numri pi (π )
Numri pi, i cili zakonisht shënohet me gërmën e vogël të alfabetit grek π ,është një
konstantë matematikore nga më të rëndësishmet. Numri π mund të përkufizohet si
herës i perimetrit të një rrethi me diametrin e tij. Vlera e tij e përafërt është 3.14....
Kjo do të thotë se kur diametri i rrethit është Një njësi, atëherë perimetri i tij është
vetë π. Numri π është një numër iracional që do të thotë se ai nuk mund të shkruhet
si thyesë apo si herës i dy numrave të plotë. Kjo do të thotë se decimalet e tij kurrë
nuk përfundojnë por edhe nuk përsëriten. Ky numër njihet edhe sikonstanta
e Arkimedit
Simboli i pi-greke
Simboli π u vendos në vitin 1706 nga matematikani anglez William Jones si gërma
e parë fjalës greke περίμετρος(perimetros), domethënë përmasa përqark ose përreth.
Gjatë historisë së matematikës janë bërë përpjekje të shumta për ta kuptuar më mirë
natyrën e këtij numri. Përdorimi i tij njihet që nga antikiteti dhe nuk e ka humbur
asnjëherë rëndësinë e tij. Përkundrazi, shumë formula përmbajnë numrin π. Koncepti
i tij është sa i thjeshtë, aq edhe interesant.Nje shprehje : "Të eksplorosh π, është
njësoj si të eksplorosh Universin"
(https://sq.wikipedia.org/wiki/Numri_pi)
9. Perfundimi
Une nga ky projekt mesova per
historikun e numrave cfare eshte numri
,perse perdoret ai etj.Gjithashtu mesova
dhe per numrat natyral,numrat e plote,
numrin zero per te cilin eshte studiuar
shume , numrin pi qe vlera e tij eshte
(3,14)dhe per thyesat.
