1. Tuin&Landschap
uin&Landschap
16 september 2010
19A
15
14
13
12
11
10
9
We d s t rijd k a n to or t uin Floria d e 2 0 12
8
7
6
5
4
3
2
1

2. N➤
23,50 m
0,80 m
H
5,75 m
15,50 m
Voor de realisatie van zes tuinen op de Allee van de Tuinculturen et laatste decennium is een is er niet meer bij. Daarbij moeten gen op de Allee in Environment, vor- 2,00 m 13,50
breed publiek geïnteresseerd geraakt huidige werknemers hun aandacht men de tuinen na 2012 onderdeel van
op de Floriade 2012 in Venlo schreef de organisatie van deze in tuinontwerpen. Die interesse zie je verdelen over meerdere taken, waar- het duurzame bedrijvenpark Venlo
5,75 m
terug in het bezoek aan voorbeeldtui- bij stress op de loer ligt. Er is dan ook Greenpark. Ze krijgen de functie van
wereldtuinbouwtentoonstelling een prijsvraag uit. De wedstrijd nen, tentoonstellingen, tuinbeurzen behoefte aan ontspanning, aan een ’overtuinen’ van de kantoren. Voor de
kreeg het thema ’kantoortuin 2012 ’ mee. Wat beoogt de Floriade en tv-programma’s. Tuinontwerpen plek om zich terug te trekken. Uit ontwerpers betekent dit dat zij een
23,00 m
zijn niet alleen meer, zoals vroeger, onderzoeken blijkt dat een groene tuin moeten ontwerpen die floreert
met de prijsvraag, wat zijn de uitgangspunten voor het ontwerp, toegankelijk voor de elite. In die zin omgeving een positief effect heeft op een tentoonstellingspark (amuse-
heeft de tuinkunst en -architectuur op werknemers: ze voelen zich thuis, ment, educatie, ontspanning en es-
welke beoordelingscriteria zijn gehanteerd en hoe gaat het verder? een emancipatie ondergaan. De Flo- het verhoogt de concentratie en thetiek) en die daarbij een blijvende
riade 2012 wil hier een bijdrage in voorkomt stress. gebruikswaarde moet opleveren voor Thod Binder, directeur-eigenaar van
leveren en heeft ervoor gekozen om Vanuit bovengeschetste ontwik- de kantoortuinen na 2012. Binder Groenprojecten in Portugaal.
de tuinarchitectuur als wezenlijk on- keling stelde de Floriade-organisatie De tuinen op de Bomenallee meten De jury heeft de achtendertig in-
Prijsvra ag
Tekst Wendy Bakker derdeel van deze wereldtuinbouwten- zich de vraag op welke manier het 350 m² en zijn omgeven door ligus- zendingen beoordeeld op de volgende
Beeld Floriade 2012 toonstelling op te nemen. groen in de werkomgeving het beste terhagen van 1,2 m hoogte (zie teke- vier criteria:
Vijftien tuinen laten de bezoeker geïntegreerd kan worden. Welke ning). In elke tuin staan drie tot vier  visie op de positie van de tuin in
kennis maken met de tuincultuur in positie heeft de tuin in de werkom- bomen. Deze bomen moeten, net als een werkomgeving;
Nederland en buitenland. De bezoe- geving nu en in de toekomst, en hoe de hagen, integraal in het ontwerp  kracht van het concept;
ker kan er inspiratie opdoen voor de vertaal je dat in een aangename, meegenomen worden. Ook zijn de in-  samenspel in het ontwerp van func-
eigen werk- en woonomgeving, maar goed vormgegeven buitenruimte? Is gangen van de tuinen gegeven. tionaliteit, creativiteit, originaliteit en
ook even tot rust komen of de zintui- de tuin een verlengde van het kan- In de wedstrijdtuin groeien Jug- duurzaamheid;
gen op een aangename wijze laten toor met dezelfde functies of breekt lans regia ’Laciniata’, Parrotia persica  haalbaarheid van het ontwerp bin-
De opdracht
prikkelen. De Floriade-organisatie het juist daarmee en moet het iets ’Vanessa’, Celtis australis en Castanea nen het gestelde budget.
streeft met de tuinen een combinatie heel anders bieden? Achtendertig sativa ’Albomarginata’. In de tuinen Hoe het juryproces is verlopen en
van amusement, educatie, ontspan- vakmensen die zich dagelijks met waarin de winnende ontwerpen wor- wat de algemene indruk is van de
ning en esthetiek na. de ruimtelijke inrichting van tuinen den uitgevoerd staan andere soorten. jury, is te lezen op de volgende pa-
en de openbare ruimte bezighouden, Voor de realisatie van de tuin is gina’s.
gingen deze uitdaging aan en zonden een budget van €30.000 vastgesteld. In een eerste beoordelingsronde
We d s t rijd k a n to or t uin Floria d e 2 0 12
Kantoortuin 2012 hun visie en schetsontwerp in. De ontwerpers en architecten dienen kwamen zestien genomineerden naar
De vijftien tuinen maken onderdeel daar in hun voorstel rekening mee te voren. Hieruit werden in een tweede
uit van de Allee van de Tuinculturen. houden. ronde zes prijswinnaars gekozen en
Deze ligt centraal in het themagebied Twee categorieën vakmensen De Floriade en Venlo Greenpark een eervolle vermelding. Op vrijdag
Environment en vormt een onderdeel De wedstrijd is uitgeschreven voor werken vanuit het cradle to cradle- 10 september zijn de prijswinnaars
van de Bomenallee met 120 bijzon- twee categorieën vakmensen: profes- gedachtegoed. Hoewel het verplicht bekendgemaakt.
dere straat- en laanbomen. Onder sionele tuinontwerpers en tuin- en is deze C2C-uitgangspunten in de
deze bomen worden de vijftien tuinen landschapsarchitecten. Drie win- ontwerpen te vertalen, hoopt de or-
aangelegd. Zes van deze tuinen wor- nende inzendingen uit elke categorie ganisatie wel dat deze tuin- en land- Masterclass
den door (inter)nationale inzenders worden uitgewerkt tot definitieve schapsarchitecten en ontwerpers een De prijswinnaars werken in een vol-
ingericht, drie door een Duitse, Bel- ontwerpen die op de Allee van de bron voor inspiratie zijn. gende fase het definitieve ontwerp
gische en Luxemburgse architect op Tuinculturen gerealiseerd worden. uit. Zij zijn daarbij gehouden aan het
uitnodiging van de Floriade, en zes In de twee categorieën zijn drie gestelde uitvoeringsbudget en de uit-
door prijswinnaars van de tuinont- prijzen te verdelen. Een eerste prijs Jurering gangspunten van de Floriade als het
werpwedstrijd die begin maart is aan- van €1.000, een tweede prijs van De Floriade-organisatie heeft drie gaat om duurzaamheid, toegankelijk-
gekondigd (zie T&L 5, pagina’s 24-27). €500 en een derde prijs van €300. vakmensen gevraagd deel te nemen heid en thematiek.
Voor de ontwerpwedstrijd koos Daarnaast kan de vakjury een eer- aan de vakjury. Deze driekoppige jury In de aanloop naar het definitieve
de Floriade-organisatie het thema volle vermelding toekennen aan een bestaat uit juryvoorzitter Erik de Jong, ontwerp biedt De Floriade 2012 de
’kantoortuin 2012’. Waren werken inzending. Behalve het prijzengeld Artis-hoogleraar aan de Universiteit prijswinnaars een masterclass aan
en wonen vroeger twee gescheiden krijgen de winnaars een bedrag van van Amsterdam, voorheen hoofd- die door Peter Lubbers wordt gegeven.
werelden, tegenwoordig lopen ze in €2.000 om het definitieve ontwerp docent Geschiedenis en theorie van Doel van de masterclass is de ontwer-
elkaar over. Steeds meer mensen wer- uit te werken. Dit zal gebeuren in sa- de tuin- en landschapsarchitectuur pers te ondersteunen bij het verdie-
ken (gedeeltelijk) thuis. Op het werk menwerking met de Floriade. aan Wageningen Universiteit; Peter pen van hun ontwerp. Daarbij kan het
is er behoefte aan een aantrekkelijke Lubbers, tuin- en landschapsarchi- bijdragen aan de verdere professiona-
Op het terrein van de Floriade 2012 zijn de contouren van de tuinen langs de Allee van de Tuinculturen al goed werkplek, omdat werknemers een tect en eigenaar van Buro Lubbers, lisering van het vakgebied.
zichtbaar. In elke tuin staat een aantal bijzondere park- en laanbomen die tezamen de Bomenallee vormen. groot deel van hun leven daar door- Uitgangspunten landschapsarchitectuur & stedelijk De aanleg van de tuinen gaat in het
brengen. Werken van negen tot vijf Behalve dat de tuinen een plek krij- ontwerp in ’s-Hertogenbosch en voorjaar van 2011 van start. 
00
4 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
15 ] 2010 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
Tuin&Landschap [ 15
5
00

3. In het ontwerp van de gelegenheidsformatie BuroDiep tuinontwerp, Plan 10 Tuindesign
2e prijs ont werpers
en Pijnenburg & De Bruijn interieurarchitecten is het maaiveld opgetild. De gebruiker
kan als hij zit, zich terugtrekken in de geborgenheid van een ligustermassief en zodra
hij staat de openheid van de tuin ervaren. Volgens de jury hebben de ontwerpers goed
begrepen dat een tuin van ruim 35 0 m 2 niet meer nodig heeft dan enkele krachtige ont-
werpelementen: een haagblok en vier bomen.
Inzenders BuroDiep tuinontwerp
Plan10 Tuindesign
Pijnenburg & De Bruijn interieurarchitecten
Bomen tijdens werk
I
We d s t rijd k a n to or t uin Floria d e 2 0 12
Boom
Liguster (aanwezig)
n veel kantoortuinen zie je dat immers zelf bepalen waar hij de zit-
N➤ het zakelijke karakter van binnen plekken voor gebruikt; individueel of
wordt doorgezet in de tuin vanuit samen met collega’s. snoeien, ontstaan er strakke volu-
het principe, dat binnen en buiten mes. Deze zijn goed te onderhouden.
op elkaar aan moeten sluiten. Het De haag geeft zowel in de zomer als
ontwerp van BuroDiep tuinontwerp Geslotenheid versus openheid nier gedurende de jaargetijden. Dit in de winter beslotenheid aan de
en Pijnenburg & De Bruijn interi- Hoewel het ontwerp strak en zakelijk zorgt er samen met het karakter van tuin ,omdat liguster het hele jaar
eurarchitecten (beide uit ’s Herto- oogt, maken ogenschijnlijk wille- de bomen – Juglans regia ’Laciniata’, door zijn blad houdt. De keuze van
genbosch) en Plan10 Tuindesign uit keurige paden de tuin speels. Ogen- Parrotia persica ’Vanessa’, Celtis austra- één soort beplanting leidt ertoe dat
Tilburg/Turnhout breekt met deze schijnlijk, omdat het grondvlak van lis en Castanea sativa ’Albomarginata’ er een geheel ontstaat. De paden
traditie. Want zij vinden dat hierdoor de tuin in feite een projectie van de – voor dat de tuin veranderlijk en springen er hierdoor extra uit.
aan de gebruiker de mogelijkheid zonnewijzer op bepaalde tijdstippen levendig is. De paden zijn gemaakt van liggen-
wordt ontnomen zelf invulling te van de dag is. De slagschaduw van De haag rondom het perceel is vol- de boomstammen van eik, acacia of
geven aan een (intieme) werkplek een zonnewijzer op de tijdstippen ledig doorgezet in de rest van de tuin, kastanje. Deze boomstammen heb-
en dat hierdoor geen ruimte is voor 9.00, 11.00, 14.00 en 16.00 uur zijn als waardoor in de uitsparingen verschil- ben verschillende diktes en zijn ont-
een meer speelse omgeving. Elke zichtlijnen in de plattegrond opgeno- lende zitplekken zijn ontstaan. Zodra daan van hun schors. De onderlinge
vorm van inspiratie ontbreekt in een men, waardoor een grafisch patroon de gebruiker gaat zitten, kan deze bevestiging zal uit het zicht blijven.
tuin die een verlengde is van het van paden en zitplekken op het per- zich losmaken van zijn omgeving; als Ook de zitplekken zijn van stam-
kantoor, stellen de ontwerpers. Juist ceel ontstaat. De stand van de zon hij gaat staan kan hij die omgeving men gemaakt. Door het ritme van de
het uit elkaar halen van de functies bepaalt dus de indeling van de kan- optimaal ervaren door de openheid stammen creëren de ontwerpers een
van het kantoor (binnen) en die van toortuin. Hierdoor kies je volgens de die het ontwerp dan biedt. De mate speels en tijdloos karakter in de tuin.
de tuin (buiten), werkt positief en ontwerpers steeds weer opnieuw een van openheid kan de gebruiker ver-
Zitelementen Pad van liggende boomstammen verhelderend op het innerlijk van andere plek. En je leert de tuin ken- der zelf kiezen door hoger of lager te
werknemers. Het bevordert daarmee nen op diverse tijdstippen gedurende gaan zitten. Globale kostenraming
de productiviteit. De werknemer kan de dag; en steeds op een andere ma- Door de liguster als blokhaag te €32.127 excl. btw

24
00 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
15 ] 2010 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
Tuin&Landschap [ 15
25
00

4. Bomen tijdens werk
’Sterke vormgeving maar de paden zijn te smal’
Oordeel van de jury
www.pijnenburgdebruijn.nl De jury heeft waardering voor net als de vormgeving. De Ook is het voor de jury de vraag
de wijze waarop de ontwerpers ontwerpers hebben duidelijke of de paden voldoende breed
de enkelvoudige omlijstende keuzes gemaakt en dat in een zijn voor de toegedichte functies.
ligusterhagen in het geheel heb- eenvoudige, aantrekkelijke vorm- En de boomstammen bieden
ben geïntegreerd. Ze hebben er- geving vertaald. weinig zitcomfort. Deze punten
www voor gekozen om van hetzelfde In de blokken zijn min of meer van kritiek kunnen in de ogen
plantmateriaal blokken te maken diagonale paden uitgesneden. van de jury bij de verdere uitwer-
met een standaardhoogte van Die paden bieden op hun beurt king en detaillering ten goede
120 cm, die de gehele tuin be- zitmogelijkheden. De dwars- worden gekeerd.
groenen. De vier bomen komen doorsneden geven hiervan een In de categorie ontwerpers waar-
hiermee naar de mening van de goede indruk. Dat de gebruiker deert de jury deze inzending met
jury goed tot hun recht. Daarin de tuin lopend anders beleeft de tweede plaats.
onderscheidt dit ontwerp zich dan zittend, wordt als positief
van de andere inzendingen. ervaren. Het doel waartoe die
Het concept vindt de jury sterk, paden leiden, ontbreekt echter.
We d s t rijd k a n to or t uin Floria d e 2 0 12
BuroDiep tuinvormgeving,
Plan10 Tuindesign en
Pijnenburg & De Bruijn interieurarchitecten
Vestigingsplaats BuroDiep tuinvormgeving en Pijnenburg & De Bruijn in ’s-Hertogenbosch,
Plan10 Tuindesign in Tilburg/Turnhout.
Oprichters BuroDiep tuinvormgeving Danny van Mullekom, Plan10 Tuindesign Erik Lens,
Pijnenburg & De Bruijn Arjan Pijnenburg en Paul de Bruijn.
Sinds De twee tuinontwerpbureaus en het interieurarchitectenbureau zijn voor de prijsvraag
een gelegenheidsformatie aangegaan, mede vanwege de andere invalshoek van het interieur-
architectenbureau.
Opdrachtenpakket BuroDiep tuinvormgeving en Plan10 Tuindesign: tuinen in privaat eigendom
op elk schaalniveau. Pijnenburg & De Bruijn: inrichting van bedrijfspanden, hotels, kantoren,
restaurants, scholen, winkels, kantines, showrooms en ontvangstruimtes, zowel exterieur als
interieur.
Voorbeelden Classic park in Boxtel (in planfase), zorgboerderij De Eburon in Bergeijk, villatuin
Dr. Keijzerlaan in Goirle, particuliere tuinen (van 50 m2 tot hectares groot) in midden en zuid
Nederland.
www. burodiep.nl
Langsdoorsnede
www.plan10.nl
www.pijnenburgdebruijn.nl
26 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010 Tuin&Landschap [ 19 thema ] 2010
27