SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 54
URGENTIEPSYCHIATRIE
dr. Koen Titeca   Eenheid voor Psychiatrische Spoed Interventies azG
Koen Titeca
           Geneesheer-psychiater
         Cognitief Gedragstherapeut

Eenheid voor Psychiatrische SpoedInterventies
           az Groeninge Kortrijk
          campus Vercruysselaan

         koen.titeca@azgroeninge.be
                   @koenti2
psychiatrische ziekte =
een ziekte met psychische symptomen
en/of door psychische oorzaken,
die gepaard gaan met lijden en/of sociaal
disfunctioneren

Hengeveld & Koerselman 2010
Psychiatrische urgentie


✤   Acute verstoring

✤   Denken, gedrag, stemming en/of sociale relaties

✤   Vraag tot onmiddellijke interventie

✤   Vraag van patiënt, zijn familie en/of sociale omgeving



      Definitie American Psychiatric Association
Doelstellingen urgentiepsychiatrie

✤   Uitsluiten van somatische oorzaken

✤   Snelle stabilisatie van de acute crisis

✤   Vermijd dwang

✤   Minst restrictieve behandeling

✤   Therapeutische alliantie aangaan

✤   Goede zorg en nazorg

                                  Zeller, 2010
Inschatting bij aanmelding



✤   Is het een casus voor psychiatrie?

✤   Is de situatie veilig genoeg voor het uitvoeren van een consult?

✤   Hoe urgent is nadere diagnostiek en behandeling?
Elementen van een crisisdiagnose
Sederer en Rothschild, 1997



✤   Waarom decompenseert deze patiënt nu?

✤   Wat zijn de biologische, psychologische en sociale krachten en
    zwakten van de patiënt?

✤   Welke stressoren hebben het evenwicht van draaglast en draagkracht
    verstoord?

✤   Welke problemen moeten aangepakt worden om de veiligheid en/of
    evenwicht zodanig te herstellen dat de patiënt de acute dienst kan
    verlaten?

✤   Wat is de diagnose?
Evaluatie psychiatrische patiënt
op spoedopname

✤   Spoedopname verantwoordelijk voor eerste evaluatie van patiënten
    met mentale problemen

✤   Spoedopname azG verantwoordelijk voor medische klaring vooraleer
    transfert naar EPSI

✤   Waarom medische klaring? diagnose van medische problemen

    ✤   die psychiatrische urgentie veroorzaken of verergeren

    ✤   die niet deftig kunnen behandeld worden op EPSI
Telefonische
triage
✤   naam/geboortedatum patiënt


✤   naam/verzoek verwijzer


✤   aanleiding tot consult


✤   psychiatrische voorgeschiedenis


✤   pathologie/acuut onstaan


✤   agressie/suïcidaliteit


✤   somatiek


✤   verslaving/medicatie


✤   steunsystemen/belemmerende factoren
Telefonische
triage

✤   Leeftijd?

✤   Acuut psychiatrisch probleem?

✤   Somatische zorg?
Praktijktip
Verwijzer aan de telefoon niet uitmelken
Verwijzer enigszins in crisis
Verwijzer vaak alleen
Wilt snel horen wanneer patiënt kan gezien worden
Maak afspraken naar waar patiënt kan
Zorg dat verwijzer aan patiënt zegt wat hij kan verwachten
Triagechecklist voor patiënten met mentale problemen op
Dreyfus 1987
Triagechecklist spoedopname voor
patiënten met mentale problemen
✤   Inventariseer problemen

✤   Observeer het gedrag

✤   Verzamel informatie bij familie/aanwezigen

✤   Check vitale functies

✤   Inventariseer aanwijzingen voor somatische aandoeningen

✤   Vraag naar medicatiegebruik

✤   Vraag naar de somatische en psychiatrische voorgeschiedenis
Triagechecklist spoedopname voor
patiënten met mentale problemen

✤   Bepaal de ernst van de problemen

✤   Bepaal of patiënt een gevaar is voor zichzelf of voor anderen

✤   Schat het risico van weglopen in

✤   Overweeg of de verschijnselen kunnen veroorzaakt worden door
    somatische ziekte
Triagechecklist spoedopname voor
patiënten met mentale problemen

✤   Bepaal de urgente van verpleegkundige zorg

✤   Beoordeel hoe lang de patiënt kan wachten op nadere beoordeling

✤   Maak de omgeving geschikt om patiënt veilig te laten wachten

✤   Beoordeel welke maatregelen genomen moeten worden om
    somatische noodtoestanden te voorkomen
Risicogroepen

✤   Ouder dan 40 jaar of gelijk
    welke leeftijd maar geen
    psychiatrische
    voorgeschiedenis

✤   Abnormale vitale parameters

✤   Recent geheugenverlies

✤   Bewustzijnsindaling


      Dubin et al, 1981
Risicogroepen

✤   Bejaarden

✤   Middelenmisbruik

✤   Blanco psychiatrische
    voorgeschiedenis

✤   Voorafbestaande somatische
    aandoeningen

✤   Lagere sociale klassen

       Hall et al, 1981
Aanwijzingen somatisch vs. psychiatrisch

           somatisch                           psychiatrisch
             < 12 of > 40 jaar                        13-40 jaar
  plots ontstaan (uren, enkele dagen)  progressief ontstaan (weken,maanden)
           fluctuerend beeld                       continue kliniek
              desoriëntatie                          verstrooid
         ingedaald bewustzijn                      wakker en alert
          visuele hallucinaties                auditieve hallucinaties
blanco psychiatrische voorgeschiedenis    psychiatrische voorgeschiedenis
            emotioneel labiel                        vlak affect
   abnormale vitale symptomen/KO             normale parameters/KO
  geschiedenis van middelenmisbruik         geen abusus van middelen



           Emembolu & Zun, 2010 naar Williams & Shepherd, 2000
psychiatrische
                   voorgeschiedenis
              JA                        NEE

  zijn de psy klachten   NEE           medische
       dezelfde ?                     uitwerking

         JA          NORMAAL                  ABNORMAAL

    opnamecriteria               somatische therapie
      psychiatrie                  en/of opname

    JA             NEE


opname               ambulant

                                 Enembolu & Zun, 2010
Checklist

✤   Nieuwe psychiatrische
    aandoening?

✤   Actieve somatische
    aandoening?

✤   Abnormale vitale parameters?
    (temperatuur, HF, RR en AH)

✤   Abnormaal KO?

✤   Abnormale mentale status?
Wie zien we eerst?
Mental Health Triage Scale (Smart, 1999)


Categorie   Wanneer zien?                                Omschrijving                 Beleid



   1            direct                                levensbedreigend               somatisch

   2         10 minuten                         gewelddadig/suïcidaal                 LO/PO

   3         30 minuten                 onrustig/psychotisch/gevaarlijk               LO/PO

   4         semi-urgent                               bekende stoornis               LO/PO

   5          niet acuut                              chronische stoornis             LO/PO

                         LO = lichamelijk onderzoek   PO = psychiatrisch onderzoek
Triage van de patiënt met acute psychiatrische symptomen
                         (Williams & Wilkins, 1995)

Categorie                  Symptomen                           Actie

                    abnormale vitale functies         lichamelijk onderzoek

zeer acuut              dreigend gedrag               laten plaatsnemen in
                        motorische onrust           rustige ruimte, supervisie,
                                                     medicatie, fixatie, isolatie

                          heftige angst
                       suïcidale gedachten                psychiatrische
  acuut
                          verwardheid                      diagnostiek
                  extreme ongerustheid familie

                 psychiatrisch consult voor een           psychiatrische
niet acuut
                   niet spoedeisend consult                diagnostiek
Initiële focus: STABILISATIE
           ABC en vitale parameters
Anamnese
✤   Accurate anamnese = vaak moeilijk

    ✤   Hoe?

        ✤   kalm, niet veroordelend, niet bedreigend

    ✤   Problemen?

        ✤   door mentale status niet mogelijk

        ✤   niet coöperatief (consequenties, schaamte, schuldgevoelens)

                    DOEL =oorzaak opsporen
        BASELINE BEPALEN=normaal niveau van functioneren
Anamnese: screening tool
spoedopname verpleegkundige

✤   Hoofdklacht

✤   Psychiatrische klachten

✤   Somatische voorgeschiedenis

✤   Psychiatrische voorgeschiedenis

✤   Risico voor zichzelf of anderen

✤   Middelenmisbruik (voorgeschiedenis)
Hetero-anamnese

✤   Omstaanders

✤   Familie

✤   Hulpverleners

✤   Politie

✤   Ambulancier

✤   Brandweer
Oud dossier
Vitale
parameters
✤   Temperatuur

✤   Bloeddruk

✤   Hartfrequentie

✤   Ademhalingsfrequentie

✤   Bij veranderde mentale status         PSYCHIATRISCHE
                                    ZIEKTEBEELDEN GEVEN GEEN
    ✤   O2 saturatie                   VERSTORING VAN DEZE
                                        VITALE PARAMETERS
    ✤   glycemiespiegel
Observatie


✤   Hygiëne

✤   Aandacht

✤   Gemoedstoestand

✤   Motoriek/onrust

✤   Interacties
Psychiatrische urgenties
           suïcidaliteit
         agitatie/agressie
             psychose
              manie
            intoxicatie
               angst




         Zeller, 2010
Zorgpad suïcidepreventie
         az Groeninge
Suïcidepoging
Vlaanderen 2009
✤   10.300 geregistreerde via spoedopname

✤   165 per 100.000 inwoners

✤   28 per dag

✤   53,5% poging in voorgeschiedenis

✤   45,8% poging minder dan 1 jaar geleden

✤   9,8% 4 pogingen of meer

                               IPEO, 2009
Suïcide
Vlaanderen 2008

✤   1027 overlijdens

✤   728 mannen / 299 vrouwen

✤   167 per 100.000 inwoners

✤   gemiddelde leeftijd 49 jaar man/52 jaar vrouw




                 Vlaams agentschap zorg en gezondheid
Life-timeprevalenties van suïcidaliteit van de volwassen Nederlandse en Vlaamse
                                    bevolking
                             (Van Heeringen, 2006)

                               Nederland (%)                Vlaanderen (%)


 Doodsgedachten                       35                            -



 Suïcidegedachten                     11                           8



    Suïcideplan                        -                           3



  Suïcidepoging                       3                            3
Epidemiologische verschillen tussen suïcides en suïcidepogingen
                    (Van Heeringen & Hengeveld, 2010)

                                 Suïcides                 Suïcidepogingen


      Leeftijd          Neemt toe met de leeftijd       Vooral 20-40 jaar oud


     Geslacht                 Meer mannen                  Meer vrouwen


   Sociale klasse             Gelijk verdeeld               Vooral lagere


      Seizoen                Vooral voorjaar               Hele jaar gelijk


 Dag van de week        Vooral begin van de week          Hele week gelijk

Voorgeschiedenis en          50% poging in                  40% recidief
     prognose               voorgeschiedenis           10% sterft door suïcide
OPVANG SUÏCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME

- Zorg voor lichamelijke letsels
- Identificatie hoog risico patiënten
- Organisatie goede psychiatrische opvang
- Veilige plaats
- Goede anamnese




Sood & Mc Stay, 2009
ANAMNESE SUÏCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME
Houding :
   - Niet beoordelen/veroordelend
   - Meelevend
   - Open
   - Voorzichtig bereidvaardig
Anamnese:
   - Sociodemografische risicofactoren
   - Stressoren
   - Depressie/alcohol
   - Suïcidevragen


Sood & McStay, 2009
Suïcidaal proces


  Suïcidale                                           Suïcide
  Tendens                                    Poging


                Observeerbaar      Signaal




              Niet observeerbaar




                                                           Tijd
Urgentiepsychiatrie 2011
Basisvragen suïcidaliteit

                          1) Heeft u in het verleden een zelfmoordpoging
     Voorgeschiedenis     ondernomen?

                          2) Had u ooit het idee dat uw leven niet de moeite waard
       Hopeloosheid       meer was?
                          3) Voelt u zich hopeloos?
                          4) Denkt u er soms aan dat u beter dood zou zijn?
     Suïcidegedachten     5) Heeft u de laatste tijd gedachten gehad een einde aan uw
                          leven te maken?

                          6) Heeft u er over nagedacht hoe u uzelf wilt verwonden of
      Suïcideplannen      beschadigen? Welke methode zou u dan gebruiken?



       Voorbereiding      7) Heeft u al voorbereidingen getroffen?



     Controleerbaarheid   8) Voelt u zich op dit moment veilig?
Risiconiveau suïcidaliteit

   SNIV 0      geen risico              geen suïcidegedachten



                                  af en toe vluchtige suïcidegedachten
   SNIV 1      licht risico               geen suïcideplannen


                                    permanent duidelijk aanwezige
   SNIV 2      matig risico               suïcidegedachten
                                        geen suïcideplannen



   SNIV 3     ernstig risico                suïcideplannen



                                   suïcideplannen en voorbereiding
   SNIV 4   zeer ernstig risico            of suïcidepoging
Adviezen suïcidaliteit SNIV 0




✤   Geen specifieke maatregelen
Adviezen suïcidaliteit SNIV 1, 2
en 3
✤   Denk aan:

    ✤   Non-suïcide afspraken

    ✤   Verhoogde supervisie

    ✤   Aanpassing van medicatie

    ✤   Verhogen frequentie van therapeutische afspraken

    ✤   Beperking van bewegingsvrijheid

    ✤   Eliminatie van gevaarlijke middelen
Adviezen suïcidaliteit SNIV 4

✤   Permanente evaluatie van het suïciderisico

✤   Verhoogde supervisie

✤   Sedatie

✤   Isolatie

✤   Fixatie

✤   Gedwongen opname
Angst
Depressie
Aanpassingsstoornissen
Kenmerken
aanpassingsstoornissen

✤   Emotionele en gedragsproblemen

✤   Reactie op herkenbare stress factor

✤   Centraal kenmerk: patiënt verliest greep op situatie

✤   60 à 70% van de psychiatrische problemen in de eerste lijn

✤   Herstel is proces van controle

✤   Niet altijd self-limiting
                                 Klink & Terluin, 2010
Classificatie
aanpassingsstoornissen DSM-IV

✤   Met depressieve stemming

✤   Met angst

✤   Met gemengde angst en depressieve stemming

✤   Met een stoornis in het gedrag

✤   Met een gemengde stoornis van emoties en gedrag
Emotionele symptomen bij
aanpassingsstoornissen

                ✤   Angstsymptomen

                    ✤   Gespannenheid

                    ✤   Onrustig slapen

                    ✤   Piekeren

                    ✤   Prikkelbaarheid
Emotionele symptomen bij
aanpassingsstoornissen
                ✤   Depressieve symptomen

                    ✤   Concentratieproblemen

                    ✤   Demoralisatie

                    ✤   Gedeprimeerdheid

                    ✤   Gevoel van onmacht

                    ✤   Labiel effect

                    ✤   Lusteloosheid, moeheid
Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor
                             (Klink & Terluin, 2010)



Rangorde         Naam                    Omschrijving                   Duur


                                       Gevoel greep op
   I           Crisisfase         functioneren kwijt te zijn/         1-3 weken
                                         ontreddering


              Probleem- en       Oriëntatie op problemen en        Tot ongeveer 6
   II
             oplossingsfase             oplossingen                    weken


                                   Fase waarin oplossingen
                                                                  Tot ongeveer 9-12
   III      Toepassingsfase          worden toegepast en
                                                                       weken
                                   herstel van functioneren
Urgentiepsychiatrie 2011

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Distorsiones cognitivas
Distorsiones cognitivasDistorsiones cognitivas
Distorsiones cognitivasBaru Aguayo
 
Spin inventario de fobia social
Spin inventario de fobia socialSpin inventario de fobia social
Spin inventario de fobia socialvi ben
 
Código de welsh para MMPI
Código de welsh para MMPICódigo de welsh para MMPI
Código de welsh para MMPIAlex Preciado
 
Manejo practico impulsividad
Manejo practico impulsividadManejo practico impulsividad
Manejo practico impulsividadjrbellidomainar
 
Autonomy - Transactional Analysis
Autonomy - Transactional AnalysisAutonomy - Transactional Analysis
Autonomy - Transactional AnalysisManu Melwin Joy
 
Poder das Crenças com Miriam Izabel - Ebook Curso Online
Poder das Crenças com Miriam Izabel - Ebook Curso OnlinePoder das Crenças com Miriam Izabel - Ebook Curso Online
Poder das Crenças com Miriam Izabel - Ebook Curso OnlineEspaço da Mente
 
Trastorno de Personalidad Modelos de linehan y kernberg
Trastorno de Personalidad Modelos de linehan y kernbergTrastorno de Personalidad Modelos de linehan y kernberg
Trastorno de Personalidad Modelos de linehan y kernbergjrbellidomainar
 
Rasgos de Personalidad del adicto
 Rasgos de Personalidad del adicto Rasgos de Personalidad del adicto
Rasgos de Personalidad del adictopsiramonaquino
 
La Soledad Emocional
La Soledad EmocionalLa Soledad Emocional
La Soledad EmocionalVania Hidalgo
 
Las creencias centrales
Las creencias centralesLas creencias centrales
Las creencias centralesStoka Nekus
 
Terapia Cognitivo Comportamental dos Transtornos da Personalidade
Terapia Cognitivo Comportamental dos Transtornos da PersonalidadeTerapia Cognitivo Comportamental dos Transtornos da Personalidade
Terapia Cognitivo Comportamental dos Transtornos da PersonalidadeEduardo Moreira
 
Capacitacion pautas de crianza
Capacitacion pautas de crianzaCapacitacion pautas de crianza
Capacitacion pautas de crianzachana37
 
Manual de terapia racional emotiva y cognitiva
Manual de terapia racional emotiva y cognitivaManual de terapia racional emotiva y cognitiva
Manual de terapia racional emotiva y cognitivaKarina Rodriguez
 

La actualidad más candente (20)

O papel das vitrudes na formação do carater
O papel das vitrudes na formação do caraterO papel das vitrudes na formação do carater
O papel das vitrudes na formação do carater
 
Distorsiones cognitivas
Distorsiones cognitivasDistorsiones cognitivas
Distorsiones cognitivas
 
Lüscher color test
Lüscher color testLüscher color test
Lüscher color test
 
Spin inventario de fobia social
Spin inventario de fobia socialSpin inventario de fobia social
Spin inventario de fobia social
 
Código de welsh para MMPI
Código de welsh para MMPICódigo de welsh para MMPI
Código de welsh para MMPI
 
Manejo practico impulsividad
Manejo practico impulsividadManejo practico impulsividad
Manejo practico impulsividad
 
La ira
La iraLa ira
La ira
 
Autonomy - Transactional Analysis
Autonomy - Transactional AnalysisAutonomy - Transactional Analysis
Autonomy - Transactional Analysis
 
Zung scale sp
Zung scale spZung scale sp
Zung scale sp
 
Poder das Crenças com Miriam Izabel - Ebook Curso Online
Poder das Crenças com Miriam Izabel - Ebook Curso OnlinePoder das Crenças com Miriam Izabel - Ebook Curso Online
Poder das Crenças com Miriam Izabel - Ebook Curso Online
 
Trastorno de Personalidad Modelos de linehan y kernberg
Trastorno de Personalidad Modelos de linehan y kernbergTrastorno de Personalidad Modelos de linehan y kernberg
Trastorno de Personalidad Modelos de linehan y kernberg
 
T pareja gottman
T  pareja gottmanT  pareja gottman
T pareja gottman
 
Rasgos de Personalidad del adicto
 Rasgos de Personalidad del adicto Rasgos de Personalidad del adicto
Rasgos de Personalidad del adicto
 
Los test proyectivos
Los test proyectivosLos test proyectivos
Los test proyectivos
 
La Soledad Emocional
La Soledad EmocionalLa Soledad Emocional
La Soledad Emocional
 
Las creencias centrales
Las creencias centralesLas creencias centrales
Las creencias centrales
 
Terapia Cognitivo Comportamental dos Transtornos da Personalidade
Terapia Cognitivo Comportamental dos Transtornos da PersonalidadeTerapia Cognitivo Comportamental dos Transtornos da Personalidade
Terapia Cognitivo Comportamental dos Transtornos da Personalidade
 
Capacitacion pautas de crianza
Capacitacion pautas de crianzaCapacitacion pautas de crianza
Capacitacion pautas de crianza
 
Test proyectivos
Test proyectivosTest proyectivos
Test proyectivos
 
Manual de terapia racional emotiva y cognitiva
Manual de terapia racional emotiva y cognitivaManual de terapia racional emotiva y cognitiva
Manual de terapia racional emotiva y cognitiva
 

Similar a Urgentiepsychiatrie 2011

Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho KortrijkUrgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho KortrijkKoen Titeca
 
Diagnostiek van suïcidaal gedrag
Diagnostiek van suïcidaal gedragDiagnostiek van suïcidaal gedrag
Diagnostiek van suïcidaal gedragArjen van Erkelens
 
Medische klaring
Medische klaringMedische klaring
Medische klaringKoen Titeca
 
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgenConsultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgenElyse Aerts
 
Bijscholing Huisartsen - Suïcidaal Gedrag
Bijscholing Huisartsen - Suïcidaal GedragBijscholing Huisartsen - Suïcidaal Gedrag
Bijscholing Huisartsen - Suïcidaal GedragJeroen Terpstra
 
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...Aurélie Derycke
 
Suicidepreventie, mdr & ervaringen ui de praktijk (b.van luijn)
Suicidepreventie, mdr & ervaringen ui de praktijk (b.van luijn)Suicidepreventie, mdr & ervaringen ui de praktijk (b.van luijn)
Suicidepreventie, mdr & ervaringen ui de praktijk (b.van luijn)GGZ Drenthe
 
Annelies Van Damme- 1BaTpbb- Over posttraumatische stress – stoornissen
Annelies Van Damme- 1BaTpbb- Over posttraumatische stress – stoornissenAnnelies Van Damme- 1BaTpbb- Over posttraumatische stress – stoornissen
Annelies Van Damme- 1BaTpbb- Over posttraumatische stress – stoornissen1batpbb
 
Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence Based
Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk   Evidence BasedPsychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk   Evidence Based
Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence BasedRobHeerdink
 
Psychotherapie met Ouderen
Psychotherapie met OuderenPsychotherapie met Ouderen
Psychotherapie met OuderenKees Spapens
 
Het Kwetsbare Gesprek - OKT 020 13 maart 2023.pptx
Het Kwetsbare Gesprek - OKT 020 13 maart 2023.pptxHet Kwetsbare Gesprek - OKT 020 13 maart 2023.pptx
Het Kwetsbare Gesprek - OKT 020 13 maart 2023.pptxWico Mulder
 
Moderne Suicidepreventie en de Zero Suicide Mindset
Moderne Suicidepreventie en de Zero Suicide MindsetModerne Suicidepreventie en de Zero Suicide Mindset
Moderne Suicidepreventie en de Zero Suicide MindsetJan Mokkenstorm
 
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringenPTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringenClaire Stramrood
 
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van StavastWaarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van StavastHans van Duijnhoven
 

Similar a Urgentiepsychiatrie 2011 (20)

Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho KortrijkUrgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
Urgentiepsychiatrie Katho Kortrijk
 
Diagnostiek van suïcidaal gedrag
Diagnostiek van suïcidaal gedragDiagnostiek van suïcidaal gedrag
Diagnostiek van suïcidaal gedrag
 
Medische klaring
Medische klaringMedische klaring
Medische klaring
 
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgenConsultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
Consultvoering bij psychosociale problemen in de huisartspraktijk van morgen
 
Bijscholing Huisartsen - Suïcidaal Gedrag
Bijscholing Huisartsen - Suïcidaal GedragBijscholing Huisartsen - Suïcidaal Gedrag
Bijscholing Huisartsen - Suïcidaal Gedrag
 
Triple diagnose presentatie
Triple diagnose presentatieTriple diagnose presentatie
Triple diagnose presentatie
 
Lezing Van Gedachte Naar Daad
Lezing Van Gedachte Naar DaadLezing Van Gedachte Naar Daad
Lezing Van Gedachte Naar Daad
 
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
Patiënten met psychische klachten: welke strategieën gebruiken huisartsen om ...
 
Suicidepreventie, mdr & ervaringen ui de praktijk (b.van luijn)
Suicidepreventie, mdr & ervaringen ui de praktijk (b.van luijn)Suicidepreventie, mdr & ervaringen ui de praktijk (b.van luijn)
Suicidepreventie, mdr & ervaringen ui de praktijk (b.van luijn)
 
Annelies Van Damme- 1BaTpbb- Over posttraumatische stress – stoornissen
Annelies Van Damme- 1BaTpbb- Over posttraumatische stress – stoornissenAnnelies Van Damme- 1BaTpbb- Over posttraumatische stress – stoornissen
Annelies Van Damme- 1BaTpbb- Over posttraumatische stress – stoornissen
 
Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence Based
Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk   Evidence BasedPsychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk   Evidence Based
Psychofarmaca In De Dagelijkse Praktijk Evidence Based
 
Psychotherapie met Ouderen
Psychotherapie met OuderenPsychotherapie met Ouderen
Psychotherapie met Ouderen
 
Presentatie leerlingen mcl voorjaar 2014
Presentatie leerlingen mcl voorjaar 2014Presentatie leerlingen mcl voorjaar 2014
Presentatie leerlingen mcl voorjaar 2014
 
Het Kwetsbare Gesprek - OKT 020 13 maart 2023.pptx
Het Kwetsbare Gesprek - OKT 020 13 maart 2023.pptxHet Kwetsbare Gesprek - OKT 020 13 maart 2023.pptx
Het Kwetsbare Gesprek - OKT 020 13 maart 2023.pptx
 
Verslaving
VerslavingVerslaving
Verslaving
 
Moderne Suicidepreventie en de Zero Suicide Mindset
Moderne Suicidepreventie en de Zero Suicide MindsetModerne Suicidepreventie en de Zero Suicide Mindset
Moderne Suicidepreventie en de Zero Suicide Mindset
 
Studiedag trauma zs
Studiedag trauma zsStudiedag trauma zs
Studiedag trauma zs
 
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringenPTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
PTSS na de bevalling & traumatische bevallingservaringen
 
Paul van Wilgen
Paul van WilgenPaul van Wilgen
Paul van Wilgen
 
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van StavastWaarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
Waarom we alsmaar gekker worden - Dirk de Wachter en Lezers van Stavast
 

Urgentiepsychiatrie 2011

  • 1. URGENTIEPSYCHIATRIE dr. Koen Titeca Eenheid voor Psychiatrische Spoed Interventies azG
  • 2. Koen Titeca Geneesheer-psychiater Cognitief Gedragstherapeut Eenheid voor Psychiatrische SpoedInterventies az Groeninge Kortrijk campus Vercruysselaan koen.titeca@azgroeninge.be @koenti2
  • 3. psychiatrische ziekte = een ziekte met psychische symptomen en/of door psychische oorzaken, die gepaard gaan met lijden en/of sociaal disfunctioneren Hengeveld & Koerselman 2010
  • 4. Psychiatrische urgentie ✤ Acute verstoring ✤ Denken, gedrag, stemming en/of sociale relaties ✤ Vraag tot onmiddellijke interventie ✤ Vraag van patiënt, zijn familie en/of sociale omgeving Definitie American Psychiatric Association
  • 5. Doelstellingen urgentiepsychiatrie ✤ Uitsluiten van somatische oorzaken ✤ Snelle stabilisatie van de acute crisis ✤ Vermijd dwang ✤ Minst restrictieve behandeling ✤ Therapeutische alliantie aangaan ✤ Goede zorg en nazorg Zeller, 2010
  • 6. Inschatting bij aanmelding ✤ Is het een casus voor psychiatrie? ✤ Is de situatie veilig genoeg voor het uitvoeren van een consult? ✤ Hoe urgent is nadere diagnostiek en behandeling?
  • 7. Elementen van een crisisdiagnose Sederer en Rothschild, 1997 ✤ Waarom decompenseert deze patiënt nu? ✤ Wat zijn de biologische, psychologische en sociale krachten en zwakten van de patiënt? ✤ Welke stressoren hebben het evenwicht van draaglast en draagkracht verstoord? ✤ Welke problemen moeten aangepakt worden om de veiligheid en/of evenwicht zodanig te herstellen dat de patiënt de acute dienst kan verlaten? ✤ Wat is de diagnose?
  • 8. Evaluatie psychiatrische patiënt op spoedopname ✤ Spoedopname verantwoordelijk voor eerste evaluatie van patiënten met mentale problemen ✤ Spoedopname azG verantwoordelijk voor medische klaring vooraleer transfert naar EPSI ✤ Waarom medische klaring? diagnose van medische problemen ✤ die psychiatrische urgentie veroorzaken of verergeren ✤ die niet deftig kunnen behandeld worden op EPSI
  • 9. Telefonische triage ✤ naam/geboortedatum patiënt ✤ naam/verzoek verwijzer ✤ aanleiding tot consult ✤ psychiatrische voorgeschiedenis ✤ pathologie/acuut onstaan ✤ agressie/suïcidaliteit ✤ somatiek ✤ verslaving/medicatie ✤ steunsystemen/belemmerende factoren
  • 10. Telefonische triage ✤ Leeftijd? ✤ Acuut psychiatrisch probleem? ✤ Somatische zorg?
  • 11. Praktijktip Verwijzer aan de telefoon niet uitmelken Verwijzer enigszins in crisis Verwijzer vaak alleen Wilt snel horen wanneer patiënt kan gezien worden Maak afspraken naar waar patiënt kan Zorg dat verwijzer aan patiënt zegt wat hij kan verwachten
  • 12. Triagechecklist voor patiënten met mentale problemen op Dreyfus 1987
  • 13. Triagechecklist spoedopname voor patiënten met mentale problemen ✤ Inventariseer problemen ✤ Observeer het gedrag ✤ Verzamel informatie bij familie/aanwezigen ✤ Check vitale functies ✤ Inventariseer aanwijzingen voor somatische aandoeningen ✤ Vraag naar medicatiegebruik ✤ Vraag naar de somatische en psychiatrische voorgeschiedenis
  • 14. Triagechecklist spoedopname voor patiënten met mentale problemen ✤ Bepaal de ernst van de problemen ✤ Bepaal of patiënt een gevaar is voor zichzelf of voor anderen ✤ Schat het risico van weglopen in ✤ Overweeg of de verschijnselen kunnen veroorzaakt worden door somatische ziekte
  • 15. Triagechecklist spoedopname voor patiënten met mentale problemen ✤ Bepaal de urgente van verpleegkundige zorg ✤ Beoordeel hoe lang de patiënt kan wachten op nadere beoordeling ✤ Maak de omgeving geschikt om patiënt veilig te laten wachten ✤ Beoordeel welke maatregelen genomen moeten worden om somatische noodtoestanden te voorkomen
  • 16. Risicogroepen ✤ Ouder dan 40 jaar of gelijk welke leeftijd maar geen psychiatrische voorgeschiedenis ✤ Abnormale vitale parameters ✤ Recent geheugenverlies ✤ Bewustzijnsindaling Dubin et al, 1981
  • 17. Risicogroepen ✤ Bejaarden ✤ Middelenmisbruik ✤ Blanco psychiatrische voorgeschiedenis ✤ Voorafbestaande somatische aandoeningen ✤ Lagere sociale klassen Hall et al, 1981
  • 18. Aanwijzingen somatisch vs. psychiatrisch somatisch psychiatrisch < 12 of > 40 jaar 13-40 jaar plots ontstaan (uren, enkele dagen) progressief ontstaan (weken,maanden) fluctuerend beeld continue kliniek desoriëntatie verstrooid ingedaald bewustzijn wakker en alert visuele hallucinaties auditieve hallucinaties blanco psychiatrische voorgeschiedenis psychiatrische voorgeschiedenis emotioneel labiel vlak affect abnormale vitale symptomen/KO normale parameters/KO geschiedenis van middelenmisbruik geen abusus van middelen Emembolu & Zun, 2010 naar Williams & Shepherd, 2000
  • 19. psychiatrische voorgeschiedenis JA NEE zijn de psy klachten NEE medische dezelfde ? uitwerking JA NORMAAL ABNORMAAL opnamecriteria somatische therapie psychiatrie en/of opname JA NEE opname ambulant Enembolu & Zun, 2010
  • 20. Checklist ✤ Nieuwe psychiatrische aandoening? ✤ Actieve somatische aandoening? ✤ Abnormale vitale parameters? (temperatuur, HF, RR en AH) ✤ Abnormaal KO? ✤ Abnormale mentale status?
  • 21. Wie zien we eerst?
  • 22. Mental Health Triage Scale (Smart, 1999) Categorie Wanneer zien? Omschrijving Beleid 1 direct levensbedreigend somatisch 2 10 minuten gewelddadig/suïcidaal LO/PO 3 30 minuten onrustig/psychotisch/gevaarlijk LO/PO 4 semi-urgent bekende stoornis LO/PO 5 niet acuut chronische stoornis LO/PO LO = lichamelijk onderzoek PO = psychiatrisch onderzoek
  • 23. Triage van de patiënt met acute psychiatrische symptomen (Williams & Wilkins, 1995) Categorie Symptomen Actie abnormale vitale functies lichamelijk onderzoek zeer acuut dreigend gedrag laten plaatsnemen in motorische onrust rustige ruimte, supervisie, medicatie, fixatie, isolatie heftige angst suïcidale gedachten psychiatrische acuut verwardheid diagnostiek extreme ongerustheid familie psychiatrisch consult voor een psychiatrische niet acuut niet spoedeisend consult diagnostiek
  • 24. Initiële focus: STABILISATIE ABC en vitale parameters
  • 25. Anamnese ✤ Accurate anamnese = vaak moeilijk ✤ Hoe? ✤ kalm, niet veroordelend, niet bedreigend ✤ Problemen? ✤ door mentale status niet mogelijk ✤ niet coöperatief (consequenties, schaamte, schuldgevoelens) DOEL =oorzaak opsporen BASELINE BEPALEN=normaal niveau van functioneren
  • 26. Anamnese: screening tool spoedopname verpleegkundige ✤ Hoofdklacht ✤ Psychiatrische klachten ✤ Somatische voorgeschiedenis ✤ Psychiatrische voorgeschiedenis ✤ Risico voor zichzelf of anderen ✤ Middelenmisbruik (voorgeschiedenis)
  • 27. Hetero-anamnese ✤ Omstaanders ✤ Familie ✤ Hulpverleners ✤ Politie ✤ Ambulancier ✤ Brandweer
  • 29. Vitale parameters ✤ Temperatuur ✤ Bloeddruk ✤ Hartfrequentie ✤ Ademhalingsfrequentie ✤ Bij veranderde mentale status PSYCHIATRISCHE ZIEKTEBEELDEN GEVEN GEEN ✤ O2 saturatie VERSTORING VAN DEZE VITALE PARAMETERS ✤ glycemiespiegel
  • 30. Observatie ✤ Hygiëne ✤ Aandacht ✤ Gemoedstoestand ✤ Motoriek/onrust ✤ Interacties
  • 31. Psychiatrische urgenties suïcidaliteit agitatie/agressie psychose manie intoxicatie angst Zeller, 2010
  • 33. Suïcidepoging Vlaanderen 2009 ✤ 10.300 geregistreerde via spoedopname ✤ 165 per 100.000 inwoners ✤ 28 per dag ✤ 53,5% poging in voorgeschiedenis ✤ 45,8% poging minder dan 1 jaar geleden ✤ 9,8% 4 pogingen of meer IPEO, 2009
  • 34. Suïcide Vlaanderen 2008 ✤ 1027 overlijdens ✤ 728 mannen / 299 vrouwen ✤ 167 per 100.000 inwoners ✤ gemiddelde leeftijd 49 jaar man/52 jaar vrouw Vlaams agentschap zorg en gezondheid
  • 35. Life-timeprevalenties van suïcidaliteit van de volwassen Nederlandse en Vlaamse bevolking (Van Heeringen, 2006) Nederland (%) Vlaanderen (%) Doodsgedachten 35 - Suïcidegedachten 11 8 Suïcideplan - 3 Suïcidepoging 3 3
  • 36. Epidemiologische verschillen tussen suïcides en suïcidepogingen (Van Heeringen & Hengeveld, 2010) Suïcides Suïcidepogingen Leeftijd Neemt toe met de leeftijd Vooral 20-40 jaar oud Geslacht Meer mannen Meer vrouwen Sociale klasse Gelijk verdeeld Vooral lagere Seizoen Vooral voorjaar Hele jaar gelijk Dag van de week Vooral begin van de week Hele week gelijk Voorgeschiedenis en 50% poging in 40% recidief prognose voorgeschiedenis 10% sterft door suïcide
  • 37. OPVANG SUÏCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME - Zorg voor lichamelijke letsels - Identificatie hoog risico patiënten - Organisatie goede psychiatrische opvang - Veilige plaats - Goede anamnese Sood & Mc Stay, 2009
  • 38. ANAMNESE SUÏCIDEPOGERS OP SPOEDOPNAME Houding : - Niet beoordelen/veroordelend - Meelevend - Open - Voorzichtig bereidvaardig Anamnese: - Sociodemografische risicofactoren - Stressoren - Depressie/alcohol - Suïcidevragen Sood & McStay, 2009
  • 39. Suïcidaal proces Suïcidale Suïcide Tendens Poging Observeerbaar Signaal Niet observeerbaar Tijd
  • 41. Basisvragen suïcidaliteit 1) Heeft u in het verleden een zelfmoordpoging Voorgeschiedenis ondernomen? 2) Had u ooit het idee dat uw leven niet de moeite waard Hopeloosheid meer was? 3) Voelt u zich hopeloos? 4) Denkt u er soms aan dat u beter dood zou zijn? Suïcidegedachten 5) Heeft u de laatste tijd gedachten gehad een einde aan uw leven te maken? 6) Heeft u er over nagedacht hoe u uzelf wilt verwonden of Suïcideplannen beschadigen? Welke methode zou u dan gebruiken? Voorbereiding 7) Heeft u al voorbereidingen getroffen? Controleerbaarheid 8) Voelt u zich op dit moment veilig?
  • 42. Risiconiveau suïcidaliteit SNIV 0 geen risico geen suïcidegedachten af en toe vluchtige suïcidegedachten SNIV 1 licht risico geen suïcideplannen permanent duidelijk aanwezige SNIV 2 matig risico suïcidegedachten geen suïcideplannen SNIV 3 ernstig risico suïcideplannen suïcideplannen en voorbereiding SNIV 4 zeer ernstig risico of suïcidepoging
  • 43. Adviezen suïcidaliteit SNIV 0 ✤ Geen specifieke maatregelen
  • 44. Adviezen suïcidaliteit SNIV 1, 2 en 3 ✤ Denk aan: ✤ Non-suïcide afspraken ✤ Verhoogde supervisie ✤ Aanpassing van medicatie ✤ Verhogen frequentie van therapeutische afspraken ✤ Beperking van bewegingsvrijheid ✤ Eliminatie van gevaarlijke middelen
  • 45. Adviezen suïcidaliteit SNIV 4 ✤ Permanente evaluatie van het suïciderisico ✤ Verhoogde supervisie ✤ Sedatie ✤ Isolatie ✤ Fixatie ✤ Gedwongen opname
  • 46. Angst
  • 49. Kenmerken aanpassingsstoornissen ✤ Emotionele en gedragsproblemen ✤ Reactie op herkenbare stress factor ✤ Centraal kenmerk: patiënt verliest greep op situatie ✤ 60 à 70% van de psychiatrische problemen in de eerste lijn ✤ Herstel is proces van controle ✤ Niet altijd self-limiting Klink & Terluin, 2010
  • 50. Classificatie aanpassingsstoornissen DSM-IV ✤ Met depressieve stemming ✤ Met angst ✤ Met gemengde angst en depressieve stemming ✤ Met een stoornis in het gedrag ✤ Met een gemengde stoornis van emoties en gedrag
  • 51. Emotionele symptomen bij aanpassingsstoornissen ✤ Angstsymptomen ✤ Gespannenheid ✤ Onrustig slapen ✤ Piekeren ✤ Prikkelbaarheid
  • 52. Emotionele symptomen bij aanpassingsstoornissen ✤ Depressieve symptomen ✤ Concentratieproblemen ✤ Demoralisatie ✤ Gedeprimeerdheid ✤ Gevoel van onmacht ✤ Labiel effect ✤ Lusteloosheid, moeheid
  • 53. Drie fasen waarin controleherstel plaats vindt na een stressor (Klink & Terluin, 2010) Rangorde Naam Omschrijving Duur Gevoel greep op I Crisisfase functioneren kwijt te zijn/ 1-3 weken ontreddering Probleem- en Oriëntatie op problemen en Tot ongeveer 6 II oplossingsfase oplossingen weken Fase waarin oplossingen Tot ongeveer 9-12 III Toepassingsfase worden toegepast en weken herstel van functioneren

Notas del editor

  1. \n
  2. \n
  3. \n
  4. \n
  5. \n
  6. \n
  7. \n
  8. \n
  9. \n
  10. \n
  11. \n
  12. \n
  13. \n
  14. \n
  15. \n
  16. \n
  17. \n
  18. \n
  19. \n
  20. \n
  21. \n
  22. \n
  23. \n
  24. \n
  25. \n
  26. \n
  27. \n
  28. \n
  29. \n
  30. \n
  31. \n
  32. \n
  33. \n
  34. \n
  35. \n
  36. \n
  37. \n
  38. \n
  39. \n
  40. \n
  41. \n
  42. \n
  43. \n
  44. \n
  45. \n
  46. \n
  47. \n
  48. \n
  49. \n
  50. \n
  51. \n
  52. \n
  53. \n
  54. \n