ΥΛΙΚΟ

1. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΞΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
(σελ.221-222 του σχολικού βιβλίου )
(Λόγοι πολιτικών, διατάγματα, προκηρύξεις, διαφημίσεις, άρθρα σε εφημερίδες, νομοθεσίες κτλ. ,
καθώς και κάθε λόγος στον οποίο υποκρύπτονται εξουσιαστικές τάσεις. )
 Γλώσσα με έντονο (ή λανθάνοντα ) διατακτικό χαρακτήρα .
 Ελλειπτικές προτάσεις, δογματισμός, απόλυτες θέσεις, αυταπόδεικτες αλήθειες
 Κυριαρχία ονοματικού λόγου, γιατί ο ρηματικός και κάθε άλλος παραστατικός λόγος
οδηγεί τον αναγνώστη στη σκέψη.
 Λεκτικοί συμβολισμοί που καλλιεργούν την αοριστία, τη γενικότητα , την ασάφεια, την
ταυτολογία, τη μυστικοπάθεια, τον ημικαταληπτό λόγο.
 Μεγαληγορία, στόμφος, πομπώδες ύφος.
 Γλώσσα φθοράς και διαφθοράς, ξύλινη, αποστεωμένη, μουσειακή χωρίς επικοινωνιακό
χαρακτήρα.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
(σελ. 68 - 69 και 76 του σχολικού βιβλίου)
 Λογική επιχειρηματολογία.
 Έντονη συναισθηματική φόρτιση .
 Ρητορεία. ( π.χ. Χρήση λέξεων με μεταφορική σημασία, ρητορικών εκφράσεων που
εκφράζουν υπόσχεση, ηθική δέσμευση κτλ. )
 4.Επειδή ο πολιτικός λόγος συνδέεται με την εξουσία , ορισμένες φορές στοχεύει στην
παραπλάνηση ή τον εκφοβισμό του ακροατηρίου ώστε να εξασφαλιστεί η άκριτη αποδοχή
από το δέκτη.
 Στις περιπτώσεις αυτές η αποδεικτική ισχύς των επιχειρημάτων αντικαθίσταται από
αυταπόδεικτες έννοιες με τέτοια ηθική διάσταση ( «έθνος», «λαός», «εθνική σωτηρία»,
«πατρίδα» κτλ.) που εμποδίζουν το λογικό έλεγχο και παγιδεύουν το δέκτη. ‘Όταν ο
πολιτικός λόγος παίρνει αυτή τη μορφή, με τη παραποίηση των εννοιών και τη στρέβλωση
των αξιών γίνεται προπαγάνδα.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ
(σελ.84 και 188 του σχολικού βιβλίου)
 Ο επιστημονικός λόγος είναι λόγος περιγραφικός, ερμηνευτικός, αποδεικτικός. Έχει
στόχο , φυσικά , να πείσει.
 Οφείλει να είναι απρόσωπος και αντικειμενικός. Ο συγγραφέας ενός κειμένου που ανήκει
στον επιστημονικό λόγο αναφέρεται στη βιβλιογραφία που χρησιμοποιεί παραπέμποντας
στις σχετικές έρευνες , αλλά κρατά κριτική στάση σε αυτές του τις αναφορές και εκφράζει
τις επιφυλάξεις του, όπου κρίνει ότι το θέμα χρειάζεται περαιτέρω έρευνα.
 Επικρατεί η λογική χρήση της γλώσσας (επίκληση στη λογική) και όχι η συγκινησιακή. Οι
απόψεις τεκμηριώνονται προσεκτικά με έγκυρα επιστημονικά δεδομένα .

2.  Η σαφήνεια και η ακρίβεια στη διατύπωση είναι ζητούμενα στον επιστημονικό λόγο.
Συχνά ο συγγραφέας χρησιμοποιεί πολύ προσεκτικά λέξεις ή εκφράσεις με τις οποίες
δηλώνει με ακρίβεια τη στάση του απέναντι στο θέμα που θίγει ( π.χ. « ασφαλώς » , « να
αντιμετωπιστούν περισσότερο ως διερευνητικά » κ.τ.λ. )
 Η αυστηρή λογική οργάνωση χαρακτηρίζει γενικά ένα επιστημονικό κείμενο. Είναι
ευδιάκριτα τα βασικά μέρη του κειμένου (πρόλογος, κύριο μέρος , επίλογος ). Εύκολα
μπορεί κανείς στα επιστημονικά κείμενα να διακρίνει τις νοηματικές ενότητες οι οποίες
συνήθως προεξαγγέλλονται στην αρχή του κειμένου.
 Συνήθως περιλαμβάνει ειδικές λέξεις (ειδικό λεξιλόγιο )