โครงการสอน
รายวิชาชีววิทยาพื้นฐาน (ว30103) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/1
จัดทาโดย
นายสุรชัย ผิวเหลือง
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2557
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 11
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

คานา
โครงการสอน รายวิชาชีววิทยาพื้นฐาน (ว30103) ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
จัดทาขึ้นเพื่อให้นักเรียนได้ทราบถึงข้อมูลทั่วไป คาอธิบายรายวิชา ตัวชี้วัด ตลอดจน
การวัดผลประเมินผล ที่นักเรียนและครูได้ตกลงร่วมกันเป็นแนวทางในการจัดการเรียน
การสอนให้เกิดประสิทธิภาพมากที่สุด
ดังนั้น ขอให้นักเรียนได้ศึกษารายละเอียด แนวทางการจัดการเรียนรู้ตาม
โครงการสอนนี้ หากมีข้อสงสัย สามารถสอบถามครูผู้สอนได้ตลอดการจัดกระบวนการ
เรียนรู้
สุรชัย ผิวเหลือง

สารบัญ
เรื่อง หน้า
ข้อมูลทั่วไป 1
คาอธิบายรายวิชา 1
ตัวชี้วัด 2
เนื้อหา กิจกรรม และสื่อการเรียนการสอน 3
การวัดผลประเมินผลการเรียนรู้ 5
เอกสารอ้างอิง 6

โครงการสอน
รายวิชา ชีววิทยาพื้นฐาน ว30103 ระดับการศึกษา ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์ จานวนหน่วยกิต 1.5 หน่วย / ภาค
เรียน
1. ข้อมูลทั่วไป
1.1 ประเภทวิชา สาระการเรียนรู้พื้นฐาน
1.2 จานวนหน่วยการเรียน 1.5 หน่วยการเรียน / ภาคเรียน (3 ชั่วโมง / สัปดาห์)
1.3 ภาคเรียนที่เปิดสอน ภาคเรียนที่ 1 / 2557
1.4 ครูผู้สอน นายสุรชัย ผิวเหลือง
2. คาอธิบายรายวิชา
ศึกษา สืบค้นข้อมูล สารวจตรวจสอบ อภิปราย อธิบาย ทดลอง เกี่ยวกับธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต
การศึกษาชีววิทยา การรักษาดุลยภาพของเซลล์สิ่งมีชีวิต กลไกการรักษาดุลยภาพของน้าในพืช กลไกการ
ควบคุมดุลยภาพของน้า แร่ธาตุ อุณหภูมิของมนุษย์รวมถึงสัตว์อื่น ๆ ศึกษาระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย
กระบวนการถ่ายทอด สารพันธุกรรม การแปรผันทางพันธุกรรม มิวเทชัน การเกิดความหลากหลายทาง
ชีวภาพ กระบวนการคัดเลือก ตามธรรมชาติ ผลของการคัดเลือกตามธรรมชาติต่อความหลากหลายของ
สิ่งมีชีวิต อภิปรายผลของความหลากหลายทางชีวภาพที่มีต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม ดุลยภาพของระบบนิเวศ
กระบวนการเปลี่ยนแปลงแทนที่ของสิ่งมีชีวิต ความสาคัญของความหลากหลายทางชีวภาพ เสนอแนะ
แนวทางในการดูแลรักษา วิเคราะห์สภาพปัญหา สาเหตุของปัญหาสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรในท้องถิ่น
ระดับประเทศและระดับโลก อภิปรายแนวทางในการป้ องกัน แก้ปัญหาสิ่งแวดล้อม ทรัพยากรธรรมชาติ
วางแผนและดาเนินการเฝ้าระวัง อนุรักษ์พัฒนาสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ

2
3. ตัวชี้วัด
1. สารวจตรวจสอบ สืบค้นข้อมูล อภิปราย และสรุปเกี่ยวกับธรรมชาติของสิ่งมีชีวิตและการศึกษา
ชีววิทยา
2. สารวจตรวจสอบ สืบค้นข้อมูล อภิปรายและสรุปเกี่ยวกับการรักษาดุลยภาพของเซลล์สิ่งมีชีวิต
3. สารวจตรวจสอบ สืบค้นข้อมูล อภิปรายและสรุปเกี่ยวกับกระบวนการถ่ายทอดลักษณะทาง
พันธุกรรม การแปรผันทางพันธุกรรมและมิวเทชัน
4. สารวจตรวจสอบ สืบค้นข้อมูล อภิปรายและสรุปเกี่ยวกับความหลากหลายทางชีวภาพ
5. สารวจตรวจสอบ สืบค้นข้อมูล อภิปรายและสรุปเกี่ยวกับดุลยภาพของระบบนิเวศ กระบวนการ
เปลี่ยนแปลงแทนที่ การดูแลรักษา วิเคราะห์สภาพปัญหาและสาเหตุของปัญหาสิ่งแวดล้อมรวมถึง
การวางแผน เฝ้าระวัง อนุรักษ์พัฒนาสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ

3
4. เนื้อหา กิจกรรม และสื่อการเรียนการสอน
สัปดาห์
ที่
เนื้อหาสาระ
กิจกรรม
การเรียนการสอน
กิจกรรม
สื่อการเรียนการสอน
1-2
แนะนารายวิชาและข้อตกลงในการเรียน (1 ชั่วโมง)
1. อธิบายรายวิชา
2. อภิปราย
3. ตอบคาถาม
1. โครงการสอน
2. แบบทดสอบก่อน
/ หลังเรียน
บทที่ 1 : ความรู้พื้นฐานทางชีววิทยา
1.1 ธรรมชาติของสิ่งมีชีวิต (3 ชั่วโมง)
1.1.1 สิ่งมีชีวิตคืออะไร
1.1.2 ชีววิทยาคืออะไร
1.1.3 ชีววิทยากับการดารงชีวิต
1.1.4 ชีวจริยธรรม
2-3
1.2 การศึกษาชีววิทยา (3 ชั่วโมง)
1.2.1 การศึกษาชีววิทยา
1.1.2 กล้องจุลทรรศน์
1. อภิปราย
2. ตอบคาถาม
3. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
1. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
2. แบบฝึกหัด
3-5
บทที่ 2 : การรักษาดุลยภาพของเซลล์
2.1 เซลล์ของสิ่งมีชีวิต (6 ชั่วโมง)
2.1.1 เซลล์และทฤษฎีเซลล์
2.1.2 โครงสร้างของเซลล์ที่ศึกษาด้วยกล้อง
จุลทรรศน์อิเล็กตรอน
1. อภิปราย
2. ตอบคาถาม
3. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
1. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
2. แบบฝึกหัด
5-7
2.2 การรักษาดุลยภาพของเซลล์(6 ชั่วโมง)
2.2.1 การลาเลียงสารระหว่างเซลล์
2.2.2 การสื่อสาระหว่างเซลล์
1. อภิปราย
2. ตอบคาถาม
3. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
1. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
2. แบบฝึกหัด
7-9
2.3 การแบ่งเซลล์(6 ชั่วโมง)
2.2.1 การแบ่งเซลล์แบบไมโทซิส
2.2.2 การแบ่งเซลล์แบบไมโอซิส
1. อภิปราย
2. ตอบคาถาม
3. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
1. กิจกรรม/ปฏิบัติการ
2. แบบฝึกหัด
สอบกลางภาค

4
สัปดาห์
ที่
เนื้อหาสาระ
กิจกรรม
การเรียนการสอน
กิจกรรม
สื่อการเรียนการสอน
9-13
บทที่ 3 : พันธุกรรม
3.1 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม (12 ชั่วโมง)
3.1.1 โครงสร้างและหน้าที่ของสารพันธุกรรม
3.1.2 กลไกการถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
3.1.3 กฎของเมนเดล
3.1.4 การถ่ายทอดลักษณะทางพันธุกรรมใน
มนุษย์
3.1.5 การแปรผันทางพันธุกรรม
3.1.6 ความผิดปกติทางพันธุกรรม
3.1.7 พันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม
1. อภิปราย
2. ตอบคาถาม
3. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
1. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
2. แบบฝึกหัด
แบบทดสอบประจาบท (2 ชั่วโมง)
14-16
บทที่ 4 : ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต ( 9 ชั่วโมง)
4.1 ความหลากหลายของสิ่งมีชีวิต
4.1.1 ความหลากหลายทางชีวภาพ
4.1.2 ปัจจัยต่าง ๆ ที่มีผลต่อการอยู่รอดของ
สิ่งมีชีวิต
4.1.3 ประโยชน์ของเทคโนโลยีชีวภาพ
4.1.4 เทคโนโลยีชีวภาพกับความหลากหลายของ
สิ่งมีชีวิต
1. อภิปราย
2. ตอบคาถาม
3. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
1. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
2. แบบฝึกหัด
3. แบบทดสอบ
17-18
บทที่ 5 : ระบบนิเวศ ทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อม
5.1 ระบบนิเวศ ( 6 ชั่วโมง)
5.1.1 การสารวจระบบนิเวศในท้องถิ่น
5.1.2 การเปลี่ยนแปลงแทนที่
5.1.3 การถ่ายทอดพลังงาน
5.1.4 ความสัมพันธ์ในระบบนิเวศ
5.1.5 การรักษาดุลยภาพของระบบนิเวศ
1. อภิปราย
2. ตอบคาถาม
3. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
1. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
2. แบบฝึกหัด
3. แบบทดสอบ

5
19
5.2 ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ( 6 ชั่วโมง)
5.2.1 สิ่งแวดล้อมและทรัพยากรในท้องถิ่น
5.2.2 การใช้และข้อจากัดของทรัพยากรธรรมชาติ
5.2.3 การอนุรักษ์และพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อม
1. อภิปราย
2. ตอบคาถาม
3. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
1. กิจกรรม / ปฏิบัติการ
2. แบบฝึกหัด
20 สอบปลายภาค
5. การวัดผลประเมินผลการเรียนรู้
5.1 การวัดผล
 วัดความรู้ตลอดภาคการศึกษา 100 %
o คะแนนระหว่างภาค : ปลายภาค 70 : 30
 ระหว่างภาค 70 %
o การประเมินการสื่อสารระหว่างบุคคล 20 %
 ใบงาน / แบบฝึก 10 %
 สอบย่อย/สอบประจาบท 10 %
o การประเมินตามสภาพจริง 10 %
 ทัศนศึกษาแหล่งเรียนรู้ภายใน / ภายนอก 10 %
o การประเมินการปฏิบัติ 15 %
 กิจกรรมกลุ่ม 10 %
 กิจกรรมการทดลอง / ปฏิบัติ 5 %
o การประเมินแฟ้มสะสมงาน 5 %
********************สอบกลางภาค 20 %******************************
********************สอบกลางภาค 30 %******************************
5.2 การประเมินผล
คะแนน ผลการเรียน
80 – 100 4.0
75 – 79 3.5
70 – 74 3.0
65 – 69 2.5
60 – 64 2.0
55 – 59 1.5
50 – 54 1.0
ต่ากว่า 50 0

6
6. เอกสารอ้างอิง
กระทรวงศึกษาธิการ.หนังสือแบบเรียนสาระการเรียนรู้พื้นฐานและเพิ่มเติม ชีววิทยา เล่ม 2.กลุ่มสาระการ
เรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 .2550. กรุงเทพฯ : สานักพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.
เกษม ศรีพงษ์. เฉลยข้อสอบเข้ามหาวิทยาลัย ชีววิทยา รวม 10 พ.ศ. . 2848. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์ภูมิ
บัณฑิต.
ชูชาติ ยังบรรเทา. พจนานุกรม ศัพท์ชีววิทยา.2548. กรุงเทพฯ: สานักพิมพ์โอเดียนสต์.
ดร.นิพนธ์ พจนะพิบูลย์. 2539. วิทยาการ วิทยาศาสตร์ ชีวภาพ (I) พื้นฐานของสิ่งมีชีวิต. กรุงเทพฯ:
สานักพิมพ์สื่อสุขภาพ.
ดร.นิพนธ์ พจนะพิบูลย์. 2539. วิทยาการ วิทยาศาสตร์ ชีวภาพ (I) พฤติกรรมของสิ่งมีชีวิต. กรุงเทพฯ:
สานักพิมพ์สื่อสุขภาพ.
ดร.นงนุช ชาญปริยวาทีวงศ์และคณะ.ข้อสอบแข่งขันชีววิทยาโอลิมปิกระหว่างประเทศ ครั้งที่ 8. กรุงเทพฯ :
สานักพิมพ์ภูมิแม็ค จากัด.
สิริภัทร์ พราหมณีย์และคณะ. ชีววิทยา ปฏิบัติการ.2548. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
http://krupol555.wordpress.com รวบรวมเนื้อหาและกิจกรรมการสอนทั้งหมด
https://www.facebook.com/KrupolBio สรุปบทเรียน บันทึกการเรียนการสอนย้อนหลังและ
แหล่งแลกเปลี่ยนเรียนรู้ข้อมูล
ลงชื่อ ผู้สอน
(นายสุรชัย ผิวเหลือง)
15 พฤษภาคม 2557
ความคิดเห็นของผู้บริหาร
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................
ลงชื่อ ผู้บริหาร
(นายเจริญ ทองศิริ)
....../........../..........
ง