Professional Meetings Real Estate - vastgoedbeheer Katholieke Universiteit Leuven Leon van Leersum-20110509

Organisatie van
Corporate Real Estate Management

Leon van Leersum bc FRICS
9 mei 2011

http://benelux.corenetglobal.org

© 2010. CoreNet Global. All rights reserved.

Waar ga ik het over hebben?

1. Inleiding CoreNet
2. De Corporate Real Estate organisatie
3. De vastgoedketen
4. Het Nieuwe Werken
5. Lokatie
6. Duurzaamheid
7. De Business Case
8. Lease Accounting
9. Transparantie en ethiek


DOWNLOAD DEZE PRESENTATIE

http://www.slideshare.net/
leonvanleersum/

Of…

CoreNet Global

Een dynamisch en wereldwijd
netwerk van corporate real estate
en werkplek professionals van
vooraanstaande multinationals die
strategische waarde creëren voor
hun ondernemingen.


Onze missie

Advance Knowledge
Connect People
Promote Personal Excellence


Strategische positie van vastgoed

Leden worden in staat gesteld om:
• CRE een strategische rol te laten
spelen in zakelijk
besluitvormingsproces
• Meer bewustzijn te creëren over de
rol en toegevoegde waarde van CRE
• De strategische management
mogelijkheden van CRE aan te tonen


Lidmaatschaps mogelijkheden

• Gebruikers
• Dienstverleners
• Ontwikkelaars
• Studenten
• Academici
• Young Leaders
• Gepensioneerden

Master of Corporate Real Estate

Een professioneel kwalificatie-
programma, gericht op
vaardigheden die benodigd zijn
om dringende en belangrijke
beslissingen te kunnen nemen in
het strategisch management van
corporate real estate.


Chapters

Meer dan 50 lokale afdelingen wereldwijd
dienen als belangrijke onderdelen van het
wereldwijde netwerk.
Er zijn mogelijkheden om deel te nemen in
de informatieve programma's en
discussies om op de hoogte te blijven met
de plaatselijke, regionale en internationale
vastgoedontwikkelingen

Overige services

• Discovery Forums
• Kenniscentrum
• Research & Publicaties
• Cariere ontwikkeling
• Onderscheidingen programma
• Webinars
• Leader (magazine)
• Netwerk mogelijkheden
• Ledenalmanak (internet)


DE CORPORATE REAL
ESTATE ORGANISATIE


1900 – 1930: oorsprong

• 160.000 m2 fabrieken/kantoren

• Centraal georganiseerd

• Met name in Eindhoven

• Focus op techniek en bouwen Technische
bedrijven


1945 – 1960: groei

• 2.500 man personeel

• Eigen architecten en
ingenieursbureau,
onderhoudsdienst

• Daarnaast schoonmaak, Vastgoed
brandweer, bakkerij, etc. Bedrijf


1960 – 1990: doorontwikkeling

• Centrale Architects & Engineering
afdeling (300 FTE)

• Lokale technische afdelingen
Architects &
Eng. (AIB)

Lokale technische afdelingen


1990 - 1995: reorganisatie

• Zeggenschap gedecentraliseerd

• Kleine centrale staf als adviseur
Vastgoed
Beheer en
• Operationele activiteiten binnen Diensten
nationale organisaties

• Architects & Engineering ZEGGEN ZEGGEN ZEGGEN
afgestoten (DHV AIB) SCHAP SCHAP SCHAP


2000 – 2010: ontwikkelingen

• Zeggenschap op centraal niveau

• 2007: outsourcing Total Facility
Management per region
CREM
• 2008: outsourcing Brokerage
services in EMEA

• 2008: outsourcing Lease Admin in FM landenorganisatie
NAM

• 2010: outsourcing Real Estate
Services global


Philips Real Estate organisation 2009
Real Estate, Facilities & Workplace Management

Global RE Manager

Global RE Global Strategic
RE CFO
Operations Management Portfolio Management

Strategy Development Transaction &
Centre of Competence
Portfolio Management Property Management

APAC NAM/LATAM EMEA

Project Office Service Delivery &
Workplace Workspace Management


25 jaar Corporate Real Estate

1985:
• CRE is goed voor 25% van balanstotaal
• 60% van bedrijven kent geen CREM
• 20% van bedrijven runt CRE voor winst

2011?


Corporate Real Estate Ratio

Desk research*:

Property (van PP&E)
CRER =
Total Assets

25%
Dutch average 1994-2009 0.50
50%
Dutch large caps 2009
20%
0.40
40%

15%
0.30
30%

10% 0.20
20%

5% 0.10
10%

0% 0.00
0%
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009

KPN

Heineken

Ahold
Air France-KLM

Asml

TNT
Boskalis

Philips
Fugro

Arcelormittal

DSM
Akzo Nobel
SBM Offshore
Wolters Kluwer
Randstad

Unilever

*bron: RSM/Erasmus Universiteit

Niveaus van vastgoedmanagement
Joroff, 1993

Business
Strategist
Voortstuwing
bedrijfsmissie
Entrepreneur
Gelijkstelling aan
marktmogelijkheden
Dealmaker
Standaardisering
gebouwgebruik
Controller
Minimalisering
gebouwkosten
Taskmaster
Uitrusting
gebouwen


DE VASTGOEDKETEN
GEZIEN VANUIT DE
GEBRUIKER

WAAR STAAN WIJ?

gemeente Ontwikkelaar

Gebruiker? bank

bouwer

fonds Duitser

WAAR DACHTEN WIJ TE STAAN?

Gebruiker

Ontwikkelaar

gemeente bouwer

bank fonds

WAAR MOETEN WE NAARTOE?

Gebruiker

Ontwikkelaar belegger

gemeente bouwer

WAAROM GING/GAAT HET FOUT?
• Er wordt gebouwd voor de belegger en
niet voor de gebruiker (klant?)
• Iedereen is verblind door het geld
• Er wordt niet in de toekomst gekeken
• Demografie – wat is dat?
• Niemand is eigenaar van “het probleem”

3 BELANGRIJKSTE FAKTOREN
IN HET VASTGOED
• Geld
• Geld
• Geld

3 BELANGRIJKSTE FAKTOREN
VOOR DE EINDGEBRUIKER
• Het Nieuwe Werken =Geld
• Duurzaamheid =Geld
• De Business Case =Geld

Het HET
NIEUW
Nieuwe
WERKE
Werken

HET NIEUWE WERKEN
≠
THUIS WERKEN

HET NIEUWE WERKEN
=
SAMEN WERKEN
(OOK VIRTUEEL)

RESULTAAT TELT

WORK
IS NO LONGER
A PLACE YOU GO
IT'S
WHAT YOU DO

Mensen Technologie

Gebouw

Gedrag Infrastructuur

VERANDERINGEN KOMENDE 10 JAAR*

1. De-routinisering
2. Zwermen
3. Zwakke schakels
4. Het collectief
5. Werkprocessen zonder patroon
6. Spontaan werk
7. Simulatie en experimenten
8. Patroon analyse
9. Hyperconnecties (netwerk x netwerk)
10. De werkplek

*Bron: Gartner (the World of Work Will Witness 10 Changes During the Next 10 Years)

IN DE KOMENDE 5-10 JAAR (NL)

- 800.000 Baby Boomers
(@25m2 = 20.000.000 m2 VVO?)

+ 400.000 Generation-Y
(@12m2 = 5.000.000 m2 VVO?)

Δ = 400.000 Δ = 15M m2 * EUR 400/m2 =
personen EUR 6 MRD/jaar

RUIMTEGEBRUIK STUDIE

100%

90%
Empty
80%

70% 47% leeg Unoccupied

60%
Not obtainable
50%
14% tijdelijk niet gebruikt Pausing
40%

30% Individual work
20%
39% in gebruik Collaboration
10%

0%
8:00 9:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00

RUIMTEGEBRUIK STUDIE

100%

40% weggegooid geld!
90%
Empty
80%

70% 47% leeg
(=18.500.000 m2) Unoccupied

60%
Not obtainable
50%
14% tijdelijk niet gebruikt Pausing
40%

30% Individual work
20%
39% in gebruik Collaboration
10%

0%
8:00 9:00 10:00 11:00 12:00 13:00 14:00 15:00 16:00 17:00

A
PR D
O M
FE IN
SS IS
TR
PR IO A
O N TI
A
FE
SS L VE
PR Fi Su

100%

10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%

0%
IO O
na pp
N nc o
A FE e
L SS &
rt
(2
Te IO A 2)
ch N cc
ni A ou
ca L
lS H nt
in
um
al g
es an (3
& R 0)
A es
ou
fte
rS rc
PR al es
O es (4
)
PR FE Su
SS
O IO PR
pp
FE or
N O t(
SS A
IO L FE 12
)
N Le SS
PR A ga IO
O L N
FE M l/
Q A
SS ar A L
ke /C IT
IO tin (7
N g er )
A &
L tif
ic
Sa C at
PR le om io
O s m n
& un (8
FE B ic )
SS us at
IO in io
N es ns
A s
L D (2
Su ev 6)
pp el
ly op
M C m
A ha en
N
A in t(
G & 6)
ER S
Sa M ou
le A rc
s N in
& A g
G (2
PR B
Time at desk

ER
O us
G
9)
FE in en
SS es
IO s er
D al
Internal Mobility

N
External Mobility

A ev (1
L el
op
5)
Fi
el m
d en
Sa
D le
t(
IR s 17
EC & )
TO S
up
R po
/S rt
en (4
io 2)
rM
an
ag
PR er
O (7
FE )
SS
IO
N
A
L
(2
)
MOBILITEIT PER PERSONA

FYSIEK VS. KENNISWERK

17%
49%
75%
Kennis
Fysiek

1900 1970 2020

WIE DOEN AAN HNW?

-40% -60%

-45%
-50%

-47%

RUIMTELIJKE IMPACT (NL)
• 4.000.000 miljoen kenniswerkers
• 2.000.000 geschikt voor HNW
• 60% van de kantoorvoorraad in gebruik
bij grote bedrijven/overheid
• Kantoorruimte reductie tot wel 50%
• Kleine organisaties + ZZP “gaan virtual”
• HNW goed voor afname NETTO
kantoorbehoefte (=leegstand)

2015?
How the internet killed
the office space

ZWERMEN
• Projectorganisaties
• Werken kan overal en altijd
• BYOD (=Bring Your Own Device)
• Hospitality: Iedereen is Gast
• My Place = Your Place
• Veiligheidszones
• Faciliteer!

COMMUNICATIE
• Interactie waarschijnlijkheid ≤ 30 m.
• Effectieve Communities ≈ 100 pers.
• Grote vloeren ≥ 2.000 m2
• Maximale flexibiliteit (hoogte x breedte)
• Lucht & Licht
• Alle ruimte is bruikbaar
• Bruto/Netto verhouding (huurprijs VVO?)

DE LOKATIE
• Multimodale bereikbaarheid een must
• Aanwezigheid van voorzieningen
(restaurants, winkels, hotel, etc.)
• Kwaliteit van de omgeving (=werkplek)
• Beleving & identificatie
• Maatschappelijke gevoeligheid
(KPMG, Deloitte, CapGemini, …)

Leuke gebouwen,
Verkeerde plek…*

1, 3 & 4 = TNT Hoofdkantoor, Hoofddorp
2 = Creative Valley (YNNO), Papendorp
5 = Danone Hoofdkantoor , Science Park Utrecht

* Uitzondering is Danone, deze past in zijn (thematische) omgeving

Wonen
Kantoor
Winkelen
Starbucks*
*Mag ook: Regus, Igluu, Seats2Meet, La Place, Spaces, McDonalds, CoffeeCompany, FEBO, NH Hotelles, Van der Valk

1 miljard voertuigen per dag
53% olieconsumptie

Verstedelijking verdubbelt
in komende 40 jaar

2007 stad/platteland
break-even

WAAROM?

Overtuiging

• De klant vraagt erom
• De werknemer identificeert zich
• Aandeelhouderswaarde
(NYSI – Brand Value - NYSE)

Geen ontkomen aan

Sociaal Economisch

Ecologisch

CO2 REDUCTIE
=
KOSTENBESPARING
=
GELD

Methode

•Methode niet belangrijk
•Het gaat om de inhoud*
•Elk bedrijf is anders
*Dus geen gedoe met CO2 certificaten of windparken op zee – het gebouw zelf moet duurzaam zijn.

TCO!
TCO = Total Cost of Ownership – Het gaat om de totale kosten over de volledige bewoningsduur

DBFMO?
DBFMO= Design Build Facilitate Manage & Operate – kan oplossing zijn, maar moet zich nog bewijzen.

LEASE ACCOUNTING

• Alles op de balans (gebruiksrecht)
• Front loading of Straight lining?
• Explosiegevaar
• Huur versus koop & Cash is King!
• Korte huurovereenkomsten?
• Samenwerking Finance & Vastgoed
• Transparantie tussen huurder en verhuurder
• Voor wie doen we het eigenlijk?

WIJ WILLEN
ONZE OMGEVING EIST
TRANSPARANTIE

Huurder + Ontwikkelaar

Samenwerkings-
Huurcontract + overeenkomst

Belegger

Huurder

Wat is nu de
Huurcontract echte
effectieve
huurprijs?
Belegger
Door belegger geen inzage te geven in de winstdeling en incentives, verwoordt het huurcontract niet
de daadwerkelijke huurwaarde – zijn de samenwerkingsovereenkomsten de sideletters van het tweede
decennium?

Professional Meetings Real Estate - vastgoedbeheer Katholieke Universiteit Leuven Leon van Leersum-20110509

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

Similar a Professional Meetings Real Estate - vastgoedbeheer Katholieke Universiteit Leuven Leon van Leersum-20110509

Similar a Professional Meetings Real Estate - vastgoedbeheer Katholieke Universiteit Leuven Leon van Leersum-20110509 (11)

Más de Leon van Leersum

Más de Leon van Leersum (6)

Professional Meetings Real Estate - vastgoedbeheer Katholieke Universiteit Leuven Leon van Leersum-20110509