2. • Leonardo Da Vinci lindi në 1452 në Vinci. Ai ishte fëmija
jashtë martese i Maestro Pieros (një noter publik) dhe
shoqërueses së tij Katerina. Në moshën 17 vjeçare
Leonardo me të atin vendosen në Firence. Leonardo
studioi në Verrokio, ku gjeniu i tij shkëlqeu më shumë se
maestro që e drejtonte.
Në vitin 1472 Leonardo bëhet anëtar i bashkësisë së
piktorëve të Firences. Në 1476 ai denoncohet me pretekstin
e përhapjes së imoralitetit, denoncim i cili hidhet poshtë
më vonë.
• Në vitin 1481 ai nis të punojë një nga pikturat më të
famshme të tij. Mes viteve 1507 dhe 1508 Leonardo
rivizitoi Firencen për të shitur pjesë të pasurisë së
patundshme që kish trashëguar nga i ati. Më pas ai kaloi
disa vite në Milano ku iu dha titulli "peintre et ingenieur
ordinarie". Kohën më të shumtë ia dedikoi projekteve
shkencore siç ishte kanalizimi i drigjeve të lumit ADDA.

3. • Rikthimi i familjes SFORZA ne vitin 1512 detyron Leonardon të
largohet nga Milano sërish. Nga viti 1513 deri në vitin 1516 ai
qëndroi në Romë nën protektoratin e të vëllait të papës Leo
X, Guiliano dei Medici. Këtu ai njihet me artistët edhe rivalet e
tij të rinj, Rafaele edhe Mikelanxhelo.
Pas vdekjes së Guliano dei Medici, Leonardo pranon ofertën e
miqve të tij nga Franca edhe vendoset në kështjellën e Cloux
afër Amboise. Ai qëndroi aty nën shoqërinë e studentit të tij të
devotshëm Melzi.
Leonardo vdiq në 2 maj 1519 edhe u varros nëe San
Fiorentino, që ndodhet pikërisht në Ambosise.

4. Disa nga veprat e tij
• Piktura dhe vepra e tij më e njohur është "Mona Liza", që ruhet në
Muzeun e Luvrit në Paris, pikturuar në vitet 1503 - 1506. Ajo do të
përfaqësonte gruan e tregtarit Fiorentin Francesco del
Giocondo, por mbi këtë janë zhvilluar teori të ndryshme.

5. • Darka e Fundit->1498
Virgjëresha e shkëmbinjve
1495 – 1508

6. Disa nga shpikjet e tij
• Leonardo da Vinçi njihet me respekt rreth e qark botës si
mjeshtër i Rilindjes për pikturën dhe shpikjet inxhinierike.
Da Vinçi është përcaktuar shpesh si një gjeni, për shkak të
shkëlqimit të tij në të gjitha fushat e artit, për zbulimet e tij
shkencore dhe shpikjet teknike, që duken një përparim i
madh në krahasim me kohën e tij. Sipas Da
Vinçit, "shkenca është bija e përvojës". Ai filloi të
mendonte dhe të ishte i dobishëm për të gjitha problemet
që kishte njerëzimi në atë kohë dhe mundohej t'i bënte
gjerat më të lehta me inteligjencën e tij të rrallë. Filloi me
një planimetri të qytetit të Milanos në Itali, duke
projektuar
në
hapësirat
e
qytetit
shtëpi
të
bukura, shërbime publike, etj. Da Vinçi mendoi jo vetëm
për ecjen në tokë me anë të makinës, por dhe në ujë, dhe
për këtë ai shpiku anijen më avull, e cila ishte një bark me
elika.

7. • Fluturimi
Da Vinçi ishte gjithmonë i magjepsur nga
fluturimi. Bëri studime të hollësishme mbi
fluturimin e zogjve e projektoi makina të
ndryshme fluturuese, përfshirë një helikopter që
vihej në lëvizje nga katër njerëz dhe një
deltaplan, por që ky nuk do të kishte mundur të
fluturonte.
• Urbanizimi
Leonardoja punoi planimetrinë e qytetit të ri të
Milanos, që parashikon rrugë të gjera, shtëpi të
bukura, shërbime publike etj. Ai realizoi në një
farë mënyre planin urban të këtij qyteti, duke
përcaktuar pikat kryesore të një vendbanimi.

8. • Anije me avull
Kjo shpikje ishte një barkë e pajisur
me elika (si anijet me avull që u
ndërtuan tre shekuj më vonë) duhet
të ecte me një shpejtësi prej 50
miljesh në orë. Elikat, me gjatësi
rreth 90 cm, do viheshin në
funksion me anën e një mekanizmi
me forcën e krahut.
• KARROJA E LUFTIMIT
Edhe kjo karro luftimi, mosha e të cilës
është 400 vjet, i detyrohet gjithashtu Da
Vinçit. Ky projekt i frymëzoi konstruktorët
e kohëve tona për ndërtimin e tankeve.

9. • OPTIKË
Da Vinçi studioi edhe
optikën, domethënë shkencën që
merret me studimin e fenomeneve të
dritës. Ai qe i pari që e kuptoi se për
çfarë arsye drita projekton
përfytyrimet e përmbysura në atë që
quhet “dhoma e zezë”.
• Kanale
Në Milano, në shërbim të familjes
Sforc, Leonardoja përfundoi
ndërtimin e kanalit të Martesanas, i
cili lidhte dy kanale të lundrueshëm
që përshkonin qytetin. Atij i
kushtohen përmirësimet që iu bënë
ekluzave të njërit prej këtyre
kanaleve.

10. • Anatomia
• Mori pjesë në shumë
autopsi, duke bërë një numër të
skicimeve anatomike tejet të
hollësishme, duke projektuar një
studim të plotë të anatomisë
njerëzore e krahasore.
• Fortesat
Leonardoja pati idenë e një lloji
fortese krejt të re e origjinale. Kjo
do të kishte dy mure rrethore, të
ndara nga një hendek shumë i
thellë. Mbrojtësit mund të
komunikonin me njëri-tjetrin
nëpër disa galerive të
nëndheshme.

11. Disa mistere të Da Vinçit
Firence, qyteti ku filloi gjithçka…
• I ati u transferua në Firence, ku do ta merrte edhe Leonardon e ri, të cilin
e dërgoi në studion e Andrea del Verokio, skulptor dhe piktor. Nuk dihet
me saktësi se kur ai filloi punë pranë mjeshtri të njohur, por dimë se, që
prej vitit 1469, Leonardo jetoi dhe punoi tek Verokio. Në atë periudhë
Firence ishte qëndra kryesore artistike e Italisë, si dhe qyteti më i hapur
ndaj çdo të reje në fushën e artit. Leonardo njihet me artin e Rilindjes së
hershme në studion e mjeshtrit të tij, por do ta ndesh atë edhe nëpër
rrugët dhe në kishat e qytetit. Në moshën njëzet vjeçare Leonardo bënte
pjesë zyrtarisht në rrethin e piktorëve fiorentinë. Tani mund të kryente
punë me porosi që vinin në emër të tij, edhe pse vazhdonte të
bashkëpunonte me studion e Verokios. Bashkëkohësit e përshkruanin si
një burrë me një bukuri të pazakontë, me një karakter të këndshëm dhe
të komunikueshëm, gjithmonë të veshur me shumë kujdes. Në këto
vite, interesi i tij ishte i përqënduar drejt pikturës. Si asnjë artist
tjetër, Leonardo zotëronte aftësinë për t’i dhënë jetë pikturave të tij.
• Leonardo do t’i përkushtohej gjithashtu, studimeve më të hollësishme të
anatomisë dhe përzgjodhi kufomat e një spitali fiorentin. Ishte gjithmonë
e më i dhënë pas misterit të trupit të njeriut dhe pas misterit të jetës në
përgjithësi.

12. Kush është Xhokonda?
• Titulli i Xhokondës apo Mona Lizës, duhet të ishte në vërtetë Portreti i
damës, duke qenë se deri më sot nuk është bërë i mundur asnjë
indentifikim i sigurt i gruas së portretit. Xhorxho Vasari tregon se
Leonardo ka pikturuar gruan e tregtarit fiorentin Françesko del
Xhokondo, prej nga vinte edhe titulli i pikturës. Ka mundësi që
Leonardo ta ketë marrë këtë porosi më 1503, kur Liza ishte njëzet e
katër vjeç.
• Sipas burimeve të tjera, vepra ka qenë e porositur nga Xhuliano de
Mediçi dhe përfaqëson “një farë dame”, ndoshta një kurtizane. Ka
shumë mundësi që në punë e sipër, artisti t’i jetë larguar projektit
fillestar duke transformuar kështu një portret realist, në një vepër
ideale, në një kryevepër të pashoqe. Piktura nuk do t’i dorëzohej
asnjëherë atij që e porositi dhe artisti do ta mbante gjithmonë me vete.
Rafaelo ka mundësi qe ta ketë parë veprën në studion e Leonardos
përpara se ta përfundonte. Vepra e Rafaelos, Portreti i Madalena
Donit, paraqet një grua në të njëjtën pozë si Xhokonda, edhe pse
Rafaelo nuk ka vënë në dukje as buzëqeshjen enigmatike, as pejsazhin
e sfumuar, as ngjyrën e errët të kromuar të pikturës origjinale, duke
realizuar kështu nje vepër, e cila i qëndron larg tërheqjes misterioze
të Monalizës.