Áp dụng thương mại điện tử trong giao nhận hàng hóa

1. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
ÁP DỤNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TRONG GIAO
NHẬN HÀNG HÓA
MÃ TÀI LIỆU: 81133
ZALO: 0917.193.864
Dịch vụ viết bài điểm cao :luanvantrust.com

2. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
MỤC LỤC
LỜI NÓI ĐẦU......................................................................................................................1
CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ ...........................................3
1.1. Q uan niệm về thương mại điện tử......................................................... 3
1.1.1 Qúa trình hình thành và phát triển của thương mại điện tử ............. 3
1.1.2. Khái niệm về thương mại điện tử ................................................... 4
1.2. Các hình thức áp dụng thương mại điện tử............................................ 4
1.2.1. Hình thức doanh nghiệp với doanh nghiệp..................................... 4
1.2.2. Hình thức doanh nghiệp với khách hàng ........................................ 5
1.3. Lợi ích của thương mại điện tử.............................................................. 6
1.3.1. Tính kịp thời của thông tin thương mại .......................................... 6
1.3.2. Giảm được chi phí tiếp thị và giao dịch:......................................... 7
1.3.2. Dễ dàng đa dạng hóa dịch vụ.......................................................... 8
1.4. Các điều kiện phát triển thương mại điện tử.......................................... 9
1.4.1. Điều kiện về công nghệ................................................................... 9
1.4.2. Điều kiện về con người:................................................................10
CHƯƠNG II. THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ TRONG
GIAO NHẬN HÀNG HOÁ Ở VIỆT NAM .....................................................................11
2.1. Tình hình ứng dụng thương mại điện tử trong doanh nghiệp ở Việt Nam 11
2.2.Tình hình ứng dụng thương mại điện tử trong giao nhận hàng hóa ở VN12
2.3. Đánh giá chung ....................................................................................14
2.3.1. Hiệu quả ứng dụng thương mại điện tử ........................................14
2.3.2. Trở ngại cho ứng dụng TMĐT......................................................16
CHƯƠNG III. GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY ỨNG DỤNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN
TỬ TRONG GIAO NHẬN HÀNG HOÁ Ở VIỆT NAM...............................................21
3.1. Đối với các doanh nghiệp ....................................................................21
3.1.1. Tăng cường nguồn nhân lực về thương mại điện tử.....................21

3. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
3.1.2. Xây dựng chiến lược ứng dụng thương mại điện tử tại doanh
nghiệp......................................................................................................21
3.1.3. Tham gia các tổ chức xã hội nghề nghiệp về thương mại điện tử 22
3.1.4. Tuân thủ các qui định pháp luật....................................................23
3.2. Đối với cơ quan quản lý nhà nước.......................................................24
3.2.1. Tiếp tục ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm hoàn
thiện môi trường pháp lý về thương mại điện tử ....................................24
3.2.2. Nâng cấp công nghệ Nâng cấp hạ tầng thông tin và truyền thông
quốc gia ...................................................................................................24
3.2.3. Xúc tiến các chương trình đào tạo và nâng cao nhận thức về
thương mại điện tử ..................................................................................25
3.2.4. Bảo vệ sở hữu trí tuệ và người tiêu dùng......................................27
3.2.5. Thành lập một Website tập hợp tất cả các doanh nghiệp giao nhận
tại Việt Nam ............................................................................................27
KẾT LUẬN.........................................................................................................................29
TÀI LIỆU THAM KHẢO.................................................................................................30

4. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
1
LỜI NÓI ĐẦU
Cuộc cách mạng khoa học kỹ thuật đã và đang đem lại những chuyển
biến mạnh mẽ trên toàn thế giới. Việc áp dụng công nghệ thông tin trong hoạt
động kinh tế đem lại những lợi ích to lớn cho toàn xã hội.Việt nam đang trên
đường đổi mới, hoà nhập vào sự phát triển chung trong khu vực và trên thế
giới, thương mại điện tử ngày một phát triển đóng một vai trò rất quan trọng
trong sự phát triển của nền kinh tế, trong việc buôn bán trao đổi hàng hóa đặc
biệt trong giao nhận hàng hóa giữa Việt nam, khu vực và thế giới.
Thương mại điện tử là lĩnh vực hoạt động kinh tế không còn xa lạ với
nhiều quốc gia. Người ta không còn phải mất nhiều thời gian, công sức, tiền
bạc...cho những giao dịch kinh tế. Việc áp dụng thương mại điện tử trong hoạt
động kinh doanh là một xu thế tất yếu của thời đại. Và Việt Nam – trong quá
trình hội nhập không nằm ngoài xu hướng phát triển đó. Tuy thương mại điện
tử không còn là vấn đề mới mẻ ở Việt Nam, nhưng rất nhiều người Việt Nam
thậm chí còn chưa hiểu rõ bản chất, lợi ích của thương mại điện tử chứ chưa
nói đến việc áp dụng nó. Do đó, quá trình phát triển thương mại điện tử ở Việt
Nam còn gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc đòi hỏi phải có những công trình
nghiên cứu khách quan về quy luật vận động và phát triển thương mại điện tử
để từ đó xây dựng và triển khai chiến lược phát triển lĩnh vực hoạt động
thương mại này.
Xuất phát từ những yêu cầu đó, với mong muốn mỗi người dân Việt
Nam sẽ hiểu biết ngày một sâu sắc tầm quan trọng của thương mại điện tử,
đưa thương mại điện tử vào trong hoạt động phát triển nền kinh tế quốc gia
nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trong điều kiện hội nhập, tôi đã mạnh dạn
chọn đề tài “Áp dụng thương mại điện tử trong giao nhận hàng hóa” làm đề
án của mình.Nội dung của đề án sẽ giúp người đọc hiểu rõ khái niệm, yêu

5. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
2
cầu, lợi ích và tầm quan trọng của thương mại điện tử nói chung và những
định hướng, bước đi trong chặng đường phát triển thương mại điện tử trong
giao nhận hàng hóa ở Việt Nam, và đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả
của giao nhận hàng hóa bằng thương mại điện tử.
Trong quá trình thực hiện, do trình độ và thời gian có hạn cùng với điều
kiện thực tế là thương mại điện tử ở Việt Nam mới bắt đầu phát triển, việc lấy
thông tin chính xác còn nhiều hạn chế, do đó khoá luận không thể tránh khỏi
những sai sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự quan tâm giúp đỡ, trao đổi,
động viên của các cấp, các ngành, các nhà nghiên cứu, các thày cô và những
ai quan tâm đến thương mại điện tử để đề án “áp dụng thương mại điện tử
trong giao nhận hàng hóa” được hoàn thiện hơn.
Cấu trúc của đề án gồm:
Lời nói đầu
Chương I: Những vấn đề cơ bản về thương mại điện tử
Chương II: Thực trạng phát triển thương mại điện tử trong giao nhận
hàng hóa
Chương III: Kiến nghị các giải pháp nhằm phát triển thương mại điện
tử trong giao nhận hàng hóa ở Việt Nam
Kết luận
Tài liệu tham khảo

6. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
3
CHƯƠNG I
TỔNG QUAN VỀ THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
1.1. Q uan niệm về thương mại điện tử
1.1.1 Qúa trình hình thành và phát triển của thương mại điện tử
Năm 1969, Bộ Quốc phòng Mỹ thành lập cách Mạng các dự án Nghiên
cứu tiên tiến (arpanet). Arpanet là mạng đầu tiên nối các tổ chức hay gọi là
Internet. Cùng trong thời gian này, việc tự động hóa trong ngành công nghiệp
dịch vụ tài chính bắt đầu hình thành và phát triển, chẳng hạn như quá trình xử
lý séc ra đời, tiếp theo là quá trình xử lý thẻ tín dụng và chuyển tiền điện tử
(Electronic Funds Transfer-EFT) cho phép thanh toán qua mạng và đưa đến
các nghiệp vụ ký cược và ghi nợ trực tiếp. Đầu thập niên 80, các hoạt động
thương mại điện tử trở nên mở rộng giữa các doanh nghiệp dưới các hình thức
trao đổi dữ liệu điện tử (Electronic Data Interchange-EDI) và thư điện tử (E-
mail). EDI cho phép các công ty gửi và nhận qua mạng các giấy tờ kinh
doanh như lệnh đặt hàng chẳng hạn. Cuối những năm 80,thương mại điện tử (
TMĐT) đã trở thành một bộ phận quan trọng trong các hoạt động kinh doanh,
mặc dù vẫn chưa được thực hiện qua mạng Internet công cộng. Cũng trong
khoảng thời gian này, công nghệ thương mại điện tử mới ra đời với sự phát
triển mạnh của mạng Internet toàn cầu tuy còn xa lạ với người sử dụng và
phần lớn các thủ tục đều chưa thuận tiện và tự động hóa.
Năm 1992 đánh dấu sự ra đời của mạng toàn cầu (World Wide Web).
Điều này giúp cho mạng Internet dễ sử dụng hơn và giao diện cũng có tính đồ
họa hơn nếu so với những kỹ năng kỹ thuật cần thiết trước đây.
TMĐT đang phát triển nhanh trên bình diện toàn cầu dựa trên nền tảng
sự phát triển của công nghiệp công nghệ thông tin (CNTT). Công nghiệp
CNTT đang dần dần chiếm vị trí chủ đạo trong nền kinh tế quốc dân của

7. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
4
nhiều nước. Đặc biệt là sự kết hợp hữu cơ của 3 bộ phận công nghiệp: máy
tính (mạng, máy tính, thiết bị điện tử, phần mềm và các dịch vụ khác), truyền
thông (điện thoại hữu tuyến và vệ tinh) và nội dung thông tin (cơ sở dữ liệu,
các sản phẩm nghe nhìn, vui chơi giải trí, xuất bản và cung cấp thông tin...)
đang tạo ra tính chất và vai trò mới của công nghiệp CNTT.
1.1.2. Khái niệm về thương mại điện tử
Trước khi đi vào khái niệm Thương mại điện tử chúng ta xem qua khái
niệm về kinh doanh điện tử: kinh doanh điện tử (electronic business) là một
bước biến đổi cơ bản về phương thúc kinh doanh thông qua việc sử dụng
mạng thông tin internet,intarnet…
Hiện nay có nhiều đinh nghĩa về thương mại điện tử,ta xét qua mấy
định nghĩa sau đây:
Quan điểm thứ nhất: Thương mại điện tử được định nghĩa một cách
đơn giản là sự chuyển giao các giá trị qua mạng internet của một trong bốn
dạng hoạt động:mua,bán , đầu tư và vay mượn.
Quan điểm thứ hai với nghĩa rộng:Thương mại điện tử gồm các giao
dịch tài chinh và thương mại được thực hiện bằng phương pháp điện tử.
Quan điểm thứ ba xuất phát từ thực tiễn của thương mại điện
tử:Thương mại điện tử là các hoạt động thương mại thực hiện qua mạng thông
tin toàn cầu internet.
Trong ba định nghĩa trên, định nghĩa thứ ba được xem là chính xác
nhất, và được sử dụng nhiều nhất.
1.2. Các hình thức áp dụng thương mại điện tử
1.2.1. Hình thức doanh nghiệp với doanh nghiệp
Là hình thức trong đó doanh nghiệp thực hiện giao dịch mua bán trao
đổi hàng hoá với doanh nghiệp khác thông qua các trang Web gọi là B2B.
Thực chất giao dịch điện tử giữa các doanh nghiệp thì không mới,

8. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
5
chúng đã tồn tại nhiều thập kỷ qua.Doanh nghiệp bắt đầu gửi và nhận đơn đặt
hàng ,hoá đơn và thông báo nhận hàng thông qua EDI từ cuối những năm
70.Nhưng lúc bấy giờ chỉ có các doanh nghiệp lớn tham gia vì chi phí truyền
dữ liệu và chi phí đào tạo rất đắt.
Hiện nay thương mại điện tử dưới hình thức doanh nghiệp với doanh
nghiệp phát triển với tốc độ rất nhanh, bởi nó đem lại nhiều lợi ích cho các
doanh nghiệp, ví dụ như doanh nghiệp có thể rút ngắn chu trình sản xuất nhờ
kết hợp với các doanh nghiệp khác, mỗi bên chuyên môn hoá về một lĩnh vực,
hay doanh nghiệp có thể tiết kiệm được thời gian và chi phí cho việc tìm và
mua nguyên vật liệu phục vụ cho quá trình sản xuất của mình do doanh
nghiệp mua nguyên vật liệu của nhà cung cấp là người bán hàng trực tuyến
qua mạng.
1.2.2. Hình thức doanh nghiệp với khách hàng
Giao dịch giữa doanh nghiệp và khách hàng dưới hình thức người tiêu
dùng thực hiện mua bán hàng hoá qua trang Web gọi là B2C.
Mặc dù phương thức doanh nghiệp với doanh nghiệp chiếm một tỷ
trọng lớn nhưng hình thức doanh nghiệp với khách hàng ngày nay đang có
nhiều triển vọng phát triển vì hiện nay nhiều gia đình muốn tiết kiệm thời gian
đi mua hàng bằng cách chỉ ngồi ở nhà nhấn chuột vào màn hình thì họ đã có
thể yêu cầu người bán giao hàng đến tận nhà hoặc người tiêu dùng có thể
dùng ngay dịch vụ của nhà cung cấp trên mạng điển hình là các hoạt động vui
chơi, giải trí như nghe nhạc, đọc truyện, đọc báo, xem phim v.v..
Hàng hóa trao đổi trên Internet giờ đây không chỉ là hàng hoá hữu hình
mà cả hàng hoá vô hình. Giao dịch truyền thống mất dần lợi thế so với giao
dịch điện tử.
+ Hàng hoá vô hình:
Phần lớn các giao dịch điện tử hàng hoá vô hình đều được đưa trực tiếp

9. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
6
đến máy tính cá nhân người tiêu thụ thông qua mạng. Các hàng hóa này gồm
4 lĩnh vực: giải trí, du lịch, báo và tạp chí, dịch vụ tài chính và Email.
+ Hàng hóa hữu hình:
Hàng hoá được bán chủ yếu bằng phương thức điện tử là sách vở, quần
áo, thực phẩm và nước giải khát. Người ta đang mở rộng các hàng hoá giao
dịch trên mạng kể cả các vật dụng gia đình...
1.3. Lợi ích của thương mại điện tử
1.3.1. Tính kịp thời của thông tin thương mại
Internet là một thư viện khổng lồ nhất được cập nhật một cách liên tục.
Ngày nay, nhận, gửi, khai thác thông tin trên Internet là nhu cầu của toàn thế
giới. Thông tin chính xác đầy đủ, nhanh chóng là một đòi hỏi ngày càng cao
trong hoạt động kinh doanh giao nhận.
Trong thương mại điện tử hiện nay người ta có thể dễ dàng thu thập và
tìm kiếm thông tin ở khắp các nơi trên thế giới. Dựa vào đó doanh nghiệp có
thể theo sát sự biến động của thị trường nước ngoài, nắm bắt liên tục và
thường xuyên các thông tin liên quan đến hoạt động kinh doanh của doanh
nghiệp. Do khả năng thu thập được các thông tin cập nhật và truyền tin nhanh
chóng, doanh nghiệp có thể thực hiện nghiên cứu, tìm hiểu thị trường, tìm
hiểu đối tác và ra các quyết định kinh doanh của mình ở các thời điểm và địa
điểm khác nhau.
Nói về tính kịp thời của thông tin thương mại trên Internet, nhiều người
đặt câu hỏi sử dụng điện thoại, fax... với khả năng truyền tin nhanh thì vẫn
đảm bảo tính kịp thời, vậy ưu thế nổi trội của Internet so với các phương tiện
này là gì?
Điện thoại là một phương tiện phổ thông dễ sử dụng và thường mở đầu
cho các cuộc giao dịch thương mại. Tuy nhiên trên quan điểm kinh doanh
công cụ điện thoại có mặt hạn chế là chỉ truyền tải được âm thanh. Mọi cuộc

10. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
7
giao dịch cuối cùng vẫn phải kết thúc bằng giấy tờ, hay các tài liệu có thể lưu
trữ (hiện nay thương mại điện tử trên thế giới, người ta thừa nhận giá trị pháp
lý của các tài liệu truyền qua Internet, vì vậy các tài liệu này có thể thay cho
giấy tờ truyền thống). Ngoài ra nếu tính yếu tố chi phí thì có lẽ giao dịch điện
thọai nhất là giao dịch đường dài, điện thoại cao gấp nhiều lần so với các
giao dịch thông qua mạng Internet.
Với máy fax, có thể thay thế được dịch vụ đưa thư và gửi công văn
truyền thống. Nhưng Fax lại có hạn chế là: không thể tải được âm thanh, hình
ảnh phức tạp, đồng thời giá máy và chi phí còn rất cao. Hơn nữa qua thương
mại điện tử bằng Internet người ta vẫn có thể gửi và nhận Fax nếu cần.
1.3.2. Giảm được chi phí tiếp thị và giao dịch:
Nhờ thương mại điện tử thông qua Internet, Công ty có thể thiết lập
trực tiếp mối quan hệ với khách hàng hay rút ngắn được quá trình giao hàng.
Doanh nghiệp có thể hạ được giá thành các dịch vụ giao nhận, giảm thấp chi
phí tiếp thị mà vẫn đảm bảo được lợi nhuận.
Bằng phương tiện Internet/Web, một nhân viên giao nhận có thể giao
dịch được với rất nhiều khách hàng, ca-ta-lô điện tử (eletronic catalogue) trên
trang Web phong phú hơn nhiều và thường xuyên cập nhật so với ca-ta-lô in
ấn (có khuôn khổ giới hạn và luôn luôn lỗi thời). Theo số liệu thống kê của
hãng máy bay Boeing của Mỹ, có tới 50% khách hàng đặt mua 9% phụ tùng
thông qua Internet và còn nhiều hơn nữa các đơn hàng về dịch vụ kỹ thuật,
sửa chữa, giao nhận và mỗi ngày giảm được 600 cuộc điện thoại.
Thương mại điện tử qua Internet/Web còn giúp các doanh nghiệp giảm
đáng kể thời gian và chi phí giao dịch (giao dịch được hiểu là quá trình từ
quảng cáo, tiếp xúc ban đầu, giao dịch đặt hàng, giao dịch thanh toán). Thời
gian giao dịch qua Internet chỉ bằng 7% thời gian giao dịch qua Fax, và bằng
khoảng 0.5 phần nghìn thời gian giao dịch qua bưu điện; chi phí giao dịch qua

11. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
8
Internet chỉ bằng khoảng 5% chi phí giao dịch qua bưu điện chuyển phát
nhanh, chi phí thanh toán điện tử qua Internet chỉ bằng từ 10% đến 20% cho
phí thanh toán theo lối thông thường
Trong những yếu tố cắt giảm, yếu tố thời gian là đáng kể nhất vì việc
nhanh chóng làm cho thông tin dịch vụ tiếp cận khách hàng (mà không phải
qua trung gian) có ý nghĩa sống còn đối với kinh doanh giao nhận.
Thông thường đối với một nhà sản xuất rất khó có thể thiết lập được
một mạng lưới tiêu thụ rộng lớn để trực tiếp cung cấp và liên hệ với những
người bán lẻ hay các khách hàng. Song hiện nay nhờ thương mại điện tử mà
doanh nghiệp hoàn toàn có thể làm được điều đó. Khi thiết lập một cơ sở kinh
doanh trên Internet, doanh nghiệp đã cùng một lúc thiết lập một đại lý phân
phối ở nhiều nơi khác nhau, hoàn toàn loại bỏ được kênh phân phối trung gian
nhiều cấp. Điều này là có lợi cho cả doanh nghiệp và khách hàng.
1.3.2. Dễ dàng đa dạng hóa dịch vụ
Với Internet doanh nghiệp giao nhận có thể kinh doanh hỗn hợp các
dịch vụ khác nhau.Với kiểu giao hàng truyền thống (người giao nhận phải đến
trực tiếp địa điểm giao nhận và làm các thủ tục cần thiết cho lô hàng, tốn
nhiều thời gian đi lại) rất khó để có thể đa dạng hóa các dịch vụ như dịch vụ
kê khai tờ khai thuế, đóng thuế, chuyên chở ... vì điều này đòi hỏi phải trang
bị đầu tư rất lớn một lực lượng lao động được đào tạo chuyên ngành cho
nhiều vị trí ở các địa điểm khác nhau. Nhưng khi áp dụng thương mại điện tử
không quan trọng là hàng hoá giao nhận được đặt như thế nào để ở đâu. Bởi
doanh nghiệp giao nhận sẽ dễ dàng theo dõi được nhiều lô hàng ở nhiều nơi
và đồng thời thực hiện các nghiệp vụ giao nhận và các dịch vụ khác qua
Internet. Điều quan tâm chính của doanh nghiệp là làm thế nào giao nhận
hàng hóa tới khách hàng theo phương thức phù hợp hoặc theo phương thức
mà khách hàng yêu cầu. Do đó, kể cả khi hàng hoá được để hỗn hợp thì vẫn

12. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
9
có thể được sắp xếp và giao nhận theo đúng yêu cầu của khách hàng bất cứ
lúc nào.
1.4. Các điều kiện phát triển thương mại điện tử
1.4.1. Điều kiện về công nghệ:
Thương mại điện tử không phải là một sáng kiến ngẫu hứng, mà là hệ
quả tất yếu của sự phát triển kỹ thuật số hóa, của công nghệ thông tin, mà
trước hết là kỹ thuật máy tính điện tử. Vì thế, chỉ có thể thực sự có và thực sự
tiến hành thương mại điện tử có nội dung và hiệu quả đích thực khi đã có một
hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin vững chắc (bao gồm hai nhánh: tính toán
điện tử và truyền thông điện tử).
Hạ tầng cơ sở ấy bao gồm từ các chuẩn của doanh nghiệp, của cả nước
và sự liên kết của các chuẩn ấy với các chuẩn quốc tế, với kỹ thuật ứng dụng
và thiết bị ứng dụng. Và không chỉ của riêng từng doanh nghiệp, mà phải là
một hệ thống quốc gia, với tư cách như một phân hệ của hệ thống công nghệ
thông tin khu vực, và toàn cầu (trên nền tảng của Internet hiểu theo nghĩa
rộng, nghĩa là bao gồm các phân mạng, và hệ thống liên lạc viễn thông toàn
cầu). Và phải tới được từng cá nhân trong hệ thống thương mại (cho tới từng
cá nhân người tiêu thụ).
Hạ tầng cơ sở công nghệ không chỉ có nghĩa là tính hiện hữu mà còn
hàm nghĩa có tính kinh tế sử dụng ,nghĩa là chi phí trang bị các phương tiện
công nghệ thông tin (điện thoại, máy tính, modem v.v.) và chi phí dịch vụ
truyền thông (phí điện thoại, phí nối mạng và truy cập mạng) phải đủ rẻ để
đông đảo người sử dụng có thể tiếp cận được. Điều này có ý nghĩa đặc biệt to
lớn đối với các nước đang phát triển, mức sống nói chung còn thấp.
Cũng cần lưu ý thêm rằng hạ tầng cơ sở công nghệ thông tin chỉ có thể
có và hoạt động đáng tin cậy trên nền tảng một nền công nghiệp điện năng
vững chắc, đảm bảo cung cấp điện năng đầy đủ, ổn định và với mức giá hợp

13. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
10
lý.
Thiết lập và củng cố được một hạ tầng công nghệ trên nền tảng công
nghiệp điện năng như vậy đòi hỏi thời gian, hơn nữa phải đầu tư rất lớn, là
điều đặc biệt khó khăn đối với các nước đang phát triển.
Theo đà phát triển của thương mại điện tử, nay đang có xu hướng mạnh
mẽ ghép cả công nghệ bảo mật và an toàn < sẽ nói ở dưới> vào hạ tầng cơ sở
công nghệ của thương mại điện tử. Bảo mật và an toàn không chỉ có ý nghĩa
đối với các thực thể kinh tế, mà còn có ý nghĩa an ninh quốc gia.
1.4.2. Điều kiện về con người:
Thương mại điện tử là sản phẩm của công nghệ, do vậy muốn vận dụng
nó thì phải nắm được công nghệ. Hiện tại ở nước ta nhận thức về công nghệ
thông tin còn hạn chế. Hầu hết các trường học, ở tất cả các cấp học nước ta kể
cả Đại học tỷ lệ nối mạng Internet là rất ít. Các sinh viên - học sinh tầng lớp
trí thức của tương lai còn chưa hiểu sâu Internet là gì, chưa hề có khái niệm
về thương mại điện tử. Đối với các doanh nghiệp, những người đóng vai trò
chính trong thương mại điện tử cũng còn hạn chế sử dụng Internet, chưa nhận
thức đầy đủ được tầm quan trọng của thương mại điện tử.
Về phía Chính phủ, người thứ ba quan trọng trong thương mại điện tử,
các quy chế, các biện pháp quản lý kiểm soát của Nhà nước lại chủ yếu thiên
về khía cạnh chính trị, văn hoá, xã hội của Internet (vốn chỉ là những ảnh
hưởng phụ, những vấn đề có thể giải quyết bằng giải pháp công nghệ, giáo
dục hơn là giải quyết bằng những quy định bằng pháp luật nhằm tạo ra những
rào cản cho phát triển thương mại điện tử) mà chưa chú ý tới tính thương mại
và lợi ích mà Internet mang lại. Vì vậy cả về phía Nhà nước ta, vấn đề nhận
thức vẫn là vấn đề quan trọng hàng đầu.

14. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
11
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG ỨNG DỤNG THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ
TRONG GIAO NHẬN HÀNG HOÁ Ở VIỆT NAM
2.1. Tình hình ứng dụng thương mại điện tử trong doanh nghiệp ở Việt Nam
Nếu hiểu thương mại điện tử là việc sử dụng các phương tiện điện tử để
tiến hành hoạt động thương mại, thì doanh nghiệp có thể triển khai thương
mại điện tử trên nhiều cấp độ, từ sử dụng email để giao dịch với đối tác, giao
kết hợp đồng thông qua điện thoại, fax, email, cho đến xây dựng website
riêng của mình hoặc tham gia các sàn giao dịch, v.v...
Kết quả điều tra hai năm qua cho thấy ứng dụng thương mại điện tử của
doanh nghiệp ngày càng mở rộng trên mọi cấp độ, và phát triển nhanh ở
những ứng dụng có độ phức tạp cao. Tỷ lệ doanh nghiệp có website tăng từ
31% lên 38%, tỷ lệ tham gia sàn giao dịch tăng từ 8% lên 10%, tỷ lệ kết nối
cơ sở dữ liệu với đối tác tăng từ 13% lên 15%. Những số liệu này cho thấy
khi các ứng dụng “phổ thông” như email đã đạt đến độ ổn định (với trên 80%
Biểu đồ: Chuyển biến về ứng dụng TMĐT trong doanh nghiệp qua
hai năm 2006 - 2007

15. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
12
đơn vị được khảo sát có sử dụng), doanh nghiệp bắt đầu đi vào khai thác theo
chiều sâu những ứng dụng đòi hỏi kỹ năng CNTT và TMĐT cao hơn, đồng
thời tiến gần đến giao dịch thương mại điện tử ở hình thái hoàn chỉnh hơn.
Bảng các phương thức nhận đặt hàng qua phương tiện điện tử
Website Thư điện tử Fax Điện thoại
2007 24,4% 64,8% 63,7% 65,3%
2006 22,2% 59,4% 69,2% 64,6%
Mặc dù tỷ lệ đơn vị chấp nhận đặt hàng bằng phương tiện điện tử năm
2007 không có nhiều thay đổi so với năm 2006, tương quan giữa các phương
tiện được sử dụng đã có sự chuyển biến khá rõ rệt. Bên cạnh những phương
tiện truyền thống như fax và điện thoại, thư điện tử với website đang ngày
càng trở nên phổ biến trong giao dịch giữa các đối tác kinh doanh. Đặc biệt,
thư điện tử đang dần thay thế fax và vươn lên vị trí thứ hai (sau điện thoại)
trong các phương tiện được sử dụng nhiều nhất, với gần 65% doanh nghiệp
được khảo sát cho biết “nhận đặt hàng qua thư điện tử”, tăng hơn 5% so với tỷ
lệ 59,4% của năm 2006.
Một dấu hiệu đáng mừng nữa về sự phát triển theo chiều sâu của ứng
dụng thương mại điện tử trong doanh nghiệp là việc 28,2% đơn vị được khảo
sát cho biết đã có dự án hoặc kế hoạch triển khai ứng dụng thương mại điện
tử. Phổ biến nhất là các kế hoạch xây dựng website, tham gia sàn giao dịch
điện tử, nâng cấp hoặc tăng cường an ninh cho hệ thống TMĐT hiện hành, tin
học hóa các quy trình kinh doanh từ trong nội bộ doanh nghiệp, v.v...
2.2.Tình hình ứng dụng thương mại điện tử trong giao nhận hàng hóa ở
VN
Sàn TMĐT hỗ trợ giao dịch doanh nghiệp với người tiêu dùng (B2C)
và người tiêu dùng với người tiêu dùng (C2C) 107

16. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
13
Phần lớn các sàn B2C hoạt động theo dạng cửa hàng trực tuyến kinh
doanh tổng hợp nhiều mặt hàng, trong đó chủ yếu là các mặt hàng có độ tiêu
chuẩn hoá cao như hàng điện tử, thiết bị điện, đồ gia dụng, sách báo, văn
phòng phẩm, v.v... Với mô hình kinh doanh và chiến lược quảng bá bài bản,
nhiều sàn thương mại điện tử B2C bắt đầu tạo nguồn doanh thu ổn định cho
doanh nghiệp
Các sàn thương mại điện tử theo mô hình C2C xuất hiện rầm rộ nhất
trong hai năm 2004 và 2005, giai đoạn 2006-2007 số lượng sàn tăng chậm
hơn nhưng chất lượng tốt hơn. Các sản phẩm được mua bán trên những sàn
này tăng nhanh, các tiện ích và tính năng hỗ trợ đa dạng hơn, số người mua
người bán cũng như lượng giao dịch thực hiện ngày càng tăng. Tuy giá trị các
giao dịch không lớn, nhưng mô hình thương mại điện tử C2C có sức lan toả
cao và góp phần đưa ứng dụng thương mại điện tử tới từng người dân, tạo
thói quen mua bán hiện đại cho xã hội.
Bảng doanh số bán háng trên sàn TMĐT B2C

17. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
14
2.3. Đánh giá chung
2.3.1. Hiệu quả ứng dụng thương mại điện tử
Tình hình đầu tư và doanh thu cho thấy từng phần của bức tranh ứng
dụng thương mại điện tử trong doanh nghiệp.
Nếu lấy các mốc 5% và 15% làm biên độ chuẩn cho tỷ trọng đầu tư
cũng như doanh thu liên quan đến thương mại điện tử của doanh nghiệp, biểu
đồ trên sẽ cho thấy mối tương quan trái chiều giữa hai yếu tố. Trong khi phân
bổ đầu tư có khuynh hướng lệch về cận dưới (50% doanh nghiệp dành dưới
5% tổng chi phí hoạt động thường niên cho các ứng dụng CNTT và TMĐT)
thì mức đóng góp cho doanh thu mà những khoản đầu tư này mang về lại tập
trung quanh cận trên (37% doanh nghiệp có doanh thu từ thương mại điện tử
chiếm trên 15% tổng doanh thu của năm).
Như vậy, tỷ lệ đầu tư và tỷ lệ doanh thu từ thương mại điện tử không
nhất thiết có quan hệ thuận biến. Trong khi chỉ 14% doanh nghiệp có tỷ lệ đầu
tư cho TMĐT chiếm trên 15% tổng chi phí, thì một con số lớn hơn rất nhiều
Biêu đồ: Tương quan giữa đầu tư và doanh thu từ hoạt động ứng
dụng thương mại điện tử trong doanh nghiệp năm 2007

18. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
15
(37%) cho biết có tỷ lệ doanh thu từ hoạt động bán hàng sử dụng các phương
tiện điện tử chiếm trên 15% tổng doanh thu. Ngược lại, 50% doanh nghiệp có
mức đầu tư thấp cho thương mại điện tử (dưới 5%) nhưng chỉ một nửa số này
cho biết tỷ trọng doanh thu từ thương mại điện tử cũng thấp tương ứng. Như
vậy, một nhóm khá lớn doanh nghiệp đã khai thác được các khoản đầu tư của
mình để thu về hiệu quả cao hơn so với chi phí bỏ ra cho hoạt động ứng dụng
thương mại điện tử.
Mối tương quan giữa đầu tư với doanh thu thương mại điện tử như
phân tích ở trên đã cho thấy hiệu suất doanh thu cao mà ứng dụng thương mại
điện tử đem lại. Tuy nhiên, tỷ lệ đóng góp cho doanh thu mới chỉ là một trong
những tác động của thương mại điện tử đối với việc nâng cao năng lực cạnh
tranh của doanh nghiệp. Ngoài yếu tố định lượng này, còn rất nhiều yếu tố
định tính khác để đánh giá hiệu quả ứng dụng thương mại điện tử. Bộ Công
Thương đã tiến hành điều tra về đánh giá của doanh nghiệp đối với sáu tiêu
chí tác động khác và kết quả điều tra cho các năm từ 2004 đến 2007 được
trình bày ở bảng dưới đây.
Bảng đánh giá của doanh nghiệp về các tác động của TMĐT tới hoạt động
kinh doanh
Các tác động Điểm bình quân *
2004 2005 2006 2007
Mở rộng kênh tiếp xúc với khách hàng hiện có 2,90 3,23 3,03 2,90
Thu hút khách hàng mới 2,60 2,90 3,30 2,81
Xây dựng hình ảnh DN 3,20 3,22 2,23 2,87
Tăng doanh số 1,90 1,94 2,25 2,44
Tăng lợi nhuận & hiệu quả hoạt động 2,00 1,90 2,78 2,52
Giảm chi phí kinh doanh 2,67 2,46
Tăng khả năng cạnh tranh 2,89 2,44
* Tính trên thang điểm 4

19. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
16
Khi được yêu cầu cho điểm những tác động của ứng dụng thương mại
điện tử, cụ thể là website, đối với hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh
nghiệp theo thang điểm từ 0 đến 4, trong đó 4 là mức hiệu quả cao nhất, đa số
doanh nghiệp cho điểm rất cao tác động “Xây dựng hình ảnh doanh nghiệp”
và “Mở rộng kênh tiếp xúc với khách hàng hiện có”. Việc hai tiêu chí này
đứng đầu bảng xếp hạng trong nhiều năm cho thấy doanh nghiệp tiếp tục đề
cao website như một công cụ xúc tiến thương mại hiệu quả. Những lợi ích
khác mà ứng dụng thương mại điện tử đem lại như tăng lợi nhuận và hiệu quả
hoạt động, giảm chi phí kinh doanh, tăng khả năng cạnh tranh, v.v... của hai
năm qua tăng mạnh so với giai đoạn 2005 trở về trước. Tuy nhiên, sự thay đổi
không đáng kể của các lợi ích này giữa năm 2007 và 2006 cho thấy TMĐT
chưa chuyển hẳn sang giai đoạn phát triển mới – giai đoạn mua bán, ký kết
hợp đồng và thanh toán trực tuyến.
2.3.2. Trở ngại cho ứng dụng TMĐT
Theo dõi nhận định của doanh nghiệp về các trở ngại cho ứng dụng
thương mại điện tử qua kết quả khảo sát hàng năm, có thể thấy sự chuyển
biến của từng yếu tố trong tương quan chung về môi trường phát triển thương
mại điện tử tại Việt Nam. Nếu trong những năm trước, vấn đề nhận thức xã
hội luôn được coi là trở ngại hàng đầu đối với việc triển khai thương mại điện
tử trên diện rộng, thì đến năm 2007 trở ngại này đã được xếp xuống vị trí thứ
ba theo đánh giá của doanh nghiệp. Nổi lên vị trí đầu bảng trong danh sách
các trở ngại là vấn đề an ninh an toàn giao dịch. Kết quả này phản ánh đúng
thực trạng thời gian qua, khi hoạt động của các cơ quan, tổ chức xã hội và các
phương tiện thông tin đại chúng đã giúp nâng cao nhận thức toàn xã hội về
thương mại điện tử, nhưng mặt khác việc đưa ứng dụng thương mại điện tử
vào từng lĩnh vực của đời sống cũng nhanh chóng làm bộc lộ những nguy cơ
tiềm ẩn về an toàn an ninh mà người tiêu dùng và doanh nghiệp chưa có kinh

20. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
17
nghiệm xử lý khi gặp phải.
Trong khi đó, những vấn đề về an ninh an toàn của giao dịch trực
tuyến, bảo vệ dữ liệu cá nhân, v.v... có thể sẽ nổi lên hàng đầu, tương tự như
thực tiễn tại các nước có nền thương mại điện tử phát triển hơn.
2.3.2.1. Hạ tầng cơ sở về nhân lực.
Bên cạnh việc phản ánh thực trạng môi trường ứng dụng thương mại
điện tử, đánh giá của doanh nghiệp về các trở ngại đồng thời cũng cho thấy
chuyển biến trong nhận thức đối với những vấn đề cần ưu tiên khi triển khai
thương mại điện tử. Năm 2007 là năm thứ ba liên tiếp vấn đề thanh toán có
mặt ở vị trí thứ2 trong danh sách các trở ngại, cho thấy mức độ quan tâm cũng
như nhu cầu của doanh nghiệp về một hạ tầng thanh toán hiện đại phục vụ
cho hoạt động thương mại điện tử. Với việc một loạt nhà cung cấp dịch vụ đi
vào hoạt động trong năm2007, hi vọng vấn đề thanh toán điện tử sẽ không
còn là trở ngại lớn đối với tiến trình phát triển thương mại điện tử tại Việt
Nam trong những năm tới.
Thương mại trong khái niệm “thương mại điện tử” động chạm tới mọi
con người, từ người tiêu thụ tới người sản xuất phân phối, tới các cơ quan
Chính phủ, tới các nhà công nghệ và phát triển. áp dụng thương mại điện tử
trong giao nhận hàng hóa tất yếu làm nảy sinh yêu cầu mọi nhân viên trong
Bảng đánh giá của doanh nghiệp về các trở ngại cho ứng dụng
thương mại điện tử

21. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
18
doanh nghiệp giao nhận phải quen thuộc và có khả năng thành thạo hoạt động
trên mạng. Ngoài ra, các nhân viên này phải thường xuyên bắt kịp các công
nghệ thông tin mới phát triển để phục vụ cho thương mại điện tử và các thông
tin về kinh doanh giao nhận của các doanh nghiệp khác để từ đó rút ra những
kinh nghiệm cho mình.
Khi sử dụng Internet/Web, thì một yêu cầu tự nhiên nữa của kinh doanh
trực tuyến là tất cả những nhân viên giao nhận tham gia đều phải giỏi Anh
ngữ, ngôn ngữ chủ yếu được sử dụng trong thương mại nói chung, và thương
mại điện tử qua mạng Internet nói riêng, vẫn là tiếng Anh.
Đòi hỏi này của thương mại điện tử sẽ dẫn tới sự thay đổi căn bản hệ
thống giáo dục và đào tạo cuả các quốc gia muốn tham gia đầy đủ vào hệ
thống giao dịch thương mại điện tử toàn cầu nói chung và hoạt động kinh
doanh giao nhận nói riêng trong tương lai.
2.3.2.2. Hệ thống thanh toán tài chính tự động
Thương mại điện tử chỉ có thể thực hiện khi đã tồn tại một hệ thống
thanh toán tài chính (financial payment) phát triển cho phép thực hiện thanh
toán tự động. Như vậy cần phải xây dựng một hệ thống mạng thanh toán liên
ngân hàng. Để đảm bảo an ninh, mạng liên ngân hàng là mạng riêng, không
kết nối với Internet và không xây dựng trên chuẩn TCP/CP (giao thức chuẩn
quốc tế). Với việc thiết lập một mạng nghiệp vụ tài chính ngân hàng toàn cầu
đã cung cấp các dịch vụ ngân hàng trong đó thông tin trao đổi đã được chuẩn
hóa như dịch vụ mở tín dụng thư, dịch vụ chuyển tiền. Ngoài ra, hệ thống
thương mại điện tử cung cấp dịch vụ thanh toán cho Internet user (người sử
dụng Internet) từ Internet thanh toán vào mạng riêng của ngân hàng. Hệ thống
thương mại điện tử sẽ đóng vai trò như một cổng (Gateway) giữa Internet và
mạng ngân hàng. Khi chưa có hệ thống này thì doanh nghiệp giao nhận chỉ
ứng dụng được phần trao đổi thông tin, thanh toán vẫn phải kết thúc bằng các

22. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
19
phương tiện thanh toán truyền thống, khi ấy hiệu quả của kinh doanh giao
nhận trong thương mại điện tử bị giảm thấp và có thể không đủ để bù lại các
chi phí trang bị công nghệ đã bỏ ra. Để hoạt động kinh doanh có hiệu quả,
doanh nghiệp giao nhận phải có sự hội nhập và thiết lập một hệ thống thanh
toán tài chính hoàn thiện trên nền tảng của thương mại điện tử.
2.3.2.3. Hạ tầng cơ sở về kinh tế và pháp lý
Môi trường kinh tế, pháp lý của mỗi doanh nghiệp giao nhận phải hòa
nhập được với môi trường kinh tế, pháp lý quốc gia và quốc tế bởi vì, ngay
trong bản thân của nền kinh tế tri thức và thương mại điện tử mang tính toàn
cầu hóa rất cao. Một số vấn đề sẽ bị thay đổi có tính đảo lộn so với truyền
thống kinh doanh trước đây, thí dụ, đánh thuế trong thương mại điện tử áp
dụng trong giao nhận hàng hóa như thế nào? Đánh thuế các dung liệu (hàng
hóa phi vật thể: Âm nhạc, phần mềm, ...)? Những hàng hóa, dịch vụ truyền
qua mạng mang tính không biên giới và không qua hải quan như vậy thì ta
phải xây dựng tính pháp lý trong thương mại điện tử như thế nào? Tuy nhiên
về mặt pháp lý, cần phải giải quyết được một số vấn đề:
Thừa nhận tính pháp lý của giao dịch thương mại điện tử.
Bảo vệ pháp lý đối với các hoạt động thương mại điện tử.
Thừa nhận tính pháp lý của chữ ký điện tử, chữ ký số hóa.
Xây dựng các thiết chế pháp lý, các cơ quan pháp lý thích hợp cho việc
xác thực/chứng nhận hay chứng thực (Authentication/Certification) chữ ký
điện tử và chữ ký số hóa.
Vì những lý do tương tự như trên, giao nhận hàng hóa trong thương
mại điện tử đang được các nước xem xét một cách chiến lược và thận trọng.
2.3.2.4. Hạ tầng về cơ sở công nghệ
Thương mại điện tử không phải là một sáng kiến ngẫu hứng mà là hệ
qủa tất yếu của sự phát triển kỹ thuật số hóa của công nghệ thông tin, mà

23. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
20
trước hết là kỹ thuật máy tính. Vì thế chỉ có thể thực sự tiến hành thương mại
điện tử có hiệu quả khi các doanh nghiệp kinh doanh giao nhận đã có một
mạng lưới máy tính được nối mạng hoàn thiện.
Hạ tầng cơ sở công nghệ không chỉ có nghĩa là tính hiện hữu
(availability); mà còn hàm nghĩa có tính kinh tế sử dụng (affordability), nghĩa
là chi phí trang bị các phương tiện công nghệ thông tin (điện thoại, máy tính,
modem v.v.) và chi phí dịch vụ truyền thông (phí điện thoại, phí nối mạng và
truy cập mạng) phải đủ rẻ để đông đảo người sử dụng có thể tiếp cận được.
Điều này các doanh nghiệp giao nhận cần có sự hỗ trợ của Nhà nước.
2.3.2.5. An toàn và bảo mật
Giao dịch thương mại điện tử trong giao nhận hàng hóa đòi hỏi rất cao
về bảo mật và an toàn, nhất là khi hoạt động trên Internet/Web:
Bản thân mạng viễn thông phải đảm bảo an toàn và tin cậy; Phải có các
công cụ hữu hiệu để bảo vệ các hệ thống thông tin kết nối tới các mạng viễn
thông đó; Phải có những biện pháp hữu hiệu để xác nhận và bảo đảm tính bảo
mật của dữ liệu điện tử tránh được những truy nhập trái phép.
Trong lĩnh vực giao nhận, người giao hàng thì lo người nhận hàng
không thanh toán cho các hợp đồng đã được ký kết theo kiểu điện tử qua
Web, người nhận hàng thì lo các chi tiết của thẻ tín dụng của mình bị lộ, kẻ
xấu sẽ lợi dụng mà rút tiền.
Kỹ thuật mã hóa (cryptography) hiện đại (trong đó có kỹ thuật “Mã hóa
công khai/bí mật”), với khóa dài tối thiểu tới 1024, 2048 bit, cùng với các
công nghệ SSL (Secure Sockets Layer), SET (Secure Electronic Transaction)
đang giúp giải quyết vấn đề này, trong đó có vấn đề “chữ ký điện tử”
(electronic signature), “chữ kỹ số hóa” (digital signature) (là chữ ký biểu diễn
bằng các bit điện tử, và được xác thực thông qua giải mã).

24. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
21
CHƯƠNG III
GIẢI PHÁP NHẰM THÚC ĐẨY ỨNG DỤNG THƯƠNG MẠI
ĐIỆN TỬ TRONG GIAO NHẬN HÀNG HOÁ Ở VIỆT NAM
3.1. Đối với các doanh nghiệp
3.1.1. Tăng cường nguồn nhân lực về thương mại điện tử
Kết quả điều tra ứng dụng thương mại điện tử năm 2007 cho thấy sự
quan tâm đầu tư nhiều hơn cho phát triển nguồn nhân lực trực tiếp ứng dụng
và triển khai thương mại điện tử đã góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư và
năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp. Tuy nhiên, khi các doanh nghiệp
muốn chuyển sang mức ứng dụng cao hơn thì phải đầu tư nhiều hơn nữa cho
việc phát triển nguồn nhân lực.
Các doanh nghiệp có thể cử cán bộ tham gia các chương trình đào tạo
về thương mại điện tử tại các trường đại học hoặc các khóa tập huấn về
thương mại điện tử do các cơ quan quản lý nhà nước tổ chức. Các doanh
nghiệp cũng có thể khai thác nhiều tài liệu hướng dẫn về thương mại điện tử
trực tuyến, học tập kinh nghiệm triển khai thương mại điện tử thành công của
các doanh nghiệp khác, v.v...
3.1.2. Xây dựng chiến lược ứng dụng thương mại điện tử tại doanh nghiệp
Song song với việc phát triển nguồn nhân lực về thương mại điện tử,
các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược ứng dụng thương mại điện tử trên
cơ sở gắn chặt chiến lược này với chiến lược kinh doanh dài hạn của mình.
Khi xây dựng chiến lược phát triển thương mại điện tử các doanh nghiệp cần
xác định rõ sự phát triển hết sức mau lẹ của công nghệ thông tin và truyền
thông tác động một cách cực kỳ sâu sắc và mau lẹ tới mọi mặt của kinh tế xã
hội toàn thế giới, có thể làm thay đổi cấu trúc các ngành kinh tế cũng như của
từng doanh nghiệp

25. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
22
Đồng thời, chiến lược ứng dụng thương mại điện tử của doanh nghiệp
cũng cần phù hợp với mức phát triển chung của chính phủ điện tử và hạ tầng
công nghệ thông tin và Internet trên phạm vi toàn quốc và tại địa phương. Các
doanh nghiệp cần bám sát các chiến lược, kế hoạch, chương trình phát triển
công nghệ thông tin và thương mại điện tử của cơ quan quản lý nhà nước các
cấp khi xây dựng chiến lược ứng dụng thương mại điện tử của mình, tiến
hành rà soát, điều chỉnh, bổ sung chiến lược cho phù hợp với tình hình mới.
3.1.3. Tham gia các tổ chức xã hội nghề nghiệp về thương mại điện tử
Vai trò của các tổ chức xã hội nghề nghiệp ngày càng tăng trong xã hội
hiện đại, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh doanh. Tham gia các tổ chức xã hội
nghề nghiệp về thương mại điện tử các doanh nghiệp có cơ hội hỗ trợ nhau tốt
hơn trong hoạt động kinh doanh trực tuyến, chia sẻ chi phí triển khai các ứng
dụng và hạ tầng công nghệ, bảo vệ nhau trước các tranh chấp phát sinh trong
môi trường kinh doanh mới, tăng cường sức mạnh nhờ có tiếng nói chung,
v.v...
Nhiều doanh nghiệp năng động trong lĩnh vực thương mại điện tử đã
cùng nhau thành lập Hiệp hội thương mại điện tử Việt Nam (Vecom) vào giữa
năm 2007. Một mặt, cần có kế hoạch hợp lý để triển khai nhiều hoạt động
mang lại lợi ích cụ thể cho các thành viên, đồng thời chú trọng tới công tác
phát triển hội viên trên phạm vi cả nước. Mặt khác, các doanh nghiệp thuộc
nhiều lĩnh vực kinh doanh nên chủ động tìm hiểu tôn chỉ của Vecom và chung
sức đóng góp cho Vecom lớn mạnh. Các cơ quan quản lý nhà nước về hội và
thương mại điện tử có trách nhiệm hỗ trợ Vecom hoạt động hiệu quả và thông
qua Vecom để phổ biến, tuyên truyền về thương mại điện tử và các chính sách
và văn bản quy phạm pháp luật liên quan.
Các doanh nghiệp cũng cần tìm hiểu và tham gia các tổ chức thương
mại điện tử thế giới và khu vực. Chẳng hạn, các doanh nghiệp cung cấp dịch

26. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
23
vụ giá trị gia tăng liên quan tới trao đổi dữ liệu điện tử có thể tìm hiểu và
tham gia Liên minh các doanh nghiệp thương mại điện tử châu Á (Pacific
Asia Ecommerce Aliance – PAA), các doanh nghiệp quan tâm tới hoạt động
bảo vệ dữ liệu cá nhân và dán nhãn tín nhiệm website nên tham gia các hoạt
động của Liên minh các nhà dán nhãn tín nhiệm châu Á – Thái Bình Dương
(Asia Trustmark Aliance – ATA), v.v...
3.1.4. Tuân thủ các qui định pháp luật
Thương mại điện tử là lĩnh vực khá mới mẻ ở Việt Nam và đang trên
đà phát triển nhanh. Hệ thống pháp luật liên quan tới thương mại điện tử đã
hình thành nhưng chưa hoàn thiện và có thể được bổ sung liên tục. Các doanh
nghiệp cần thường xuyên tìm hiểu các quy định pháp luật liên quan tới hoạt
động kinh doanh trực tuyến, bao gồm các quy định về chứng từ điện tử, giao
kết và thực hiện hợp đồng, thương hiệu và tên miền, xử phạt hành chính, bảo
vệ dữ liệu cá nhân, giải quyết tranh chấp, v.v..
Đồng thời, các doanh nghiệp cũng cần chủ động phát huy quyền lợi của
mình trong việc yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước đăng tải công khai và
trực tuyến các dự thảo văn bản quy phạm pháp luật liên quan tới thương mại
điện tử, đóng góp ý kiến một cách trực tiếp hoặc thông qua các tổ chức như
Vecom hay VCCI để nâng cao chất lượng của các văn bản đó.
Tham gia các sàn thương mại điện tử
Trong giai đoạn từ nay tới năm 2010 vẫn còn rất nhiều doanh nghiệp
vừa và nhỏ ở Việt Nam chưa có điều kiện đầu tư lớn cho việc ứng dụng
thương mại điện tử. Trong khi đó, theo điều tra khảo sát tình hình ứng dụng
thương mại điện tử năm 2007 và những năm trước, việc tham gia các sàn
thương mại điện tử mang lại lợi ích cao với đầu tư rất thấp cả về trang thiết bị
và nguồn nhân lực. Do đó các doanh nghiệp này cần tích cực tham gia vào các
sàn thương mại điện tử loại hình giao dịch B2B và B2C của Việt Nam cũng

27. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
24
như của các nước khác trên thế giới.
3.2. Đối với cơ quan quản lý nhà nước
3.2.1. Tiếp tục ban hành các văn bản quy phạm pháp luật nhằm hoàn thiện
môi trường pháp lý về thương mại điện tử
Cho tới cuối năm 2007 các nghị định hướng dẫn Luật Giao dịch điện tử
và nhiều nghị định hướng dẫn Luật Công nghệ thông tin đã được ban hành.
Hệ thống các luật và nghị định này đã tạo thành khung pháp lý cơ bản cho sự
phát triển của thương mại điện tử. Tuy nhiên, thương mại điện tử là hình thái
kinh doanh dựa trên nền tảng công nghệ tiên tiến và liên quan mật thiết tới
nhiều lĩnh vực nên phải tiếp tục ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật
khác.
Những văn bản này bao gồm Nghị định về chống thư rác, Nghị định về
quản lý, cung cấp và sử dụng dịch vụ Internet thay thế Nghị định số
55/2001/NĐ-CP ngày 23 tháng 8 năm 2001, Thông tư về giao kết hợp đồng
trên các website thương mại điện tử. Ngoài ra, cần nghiên cứu và tiến tới ban
hành hoặc sửa đổi nhiều văn bản pháp luật liên quan tới chứng từ điện tử, bảo
vệ người tiêu dùng, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và nhiều khía cạnh đa dạng
khác. Đồng thời, việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật tháo gỡ khó
khăn trong việc đầu tư trong lĩnh vực công nghệ thông tin, đặc biệt là đầu tư
phát triển phần mềm, sẽ góp phần tích cực cho sự phát triển thương mại điện
tử.
3.2.2. Nâng cấp công nghệ, nâng cấp hạ tầng thông tin và truyền thông
quốc gia
Tổng công ty Bưu chính viễn thông Việt Nam cần nghiên cứu tiến hành
nâng cấp hệ thống truyền thông quốc gia lên ngang tầm với các nước trung
bình và khá trong khu vực ASEAN. Giảm thuế nhập khẩu đối với các loại
linh kiện máy tính

28. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
25
Xây dựng chính sách ưu đãi về thuế cho các doanh nghiệp sản xuất linh
kiện và lắp ráp thiết bị công nghệ thông tin. Giảm cước sử dụng Internet
xuống ngang bằng hoặc thấp hơn so với giá cước trung bình của các nước
ASEAN. Khuyến khích các hoạt động liên doanh liên kết với nước ngoài, đầu
tư vào nước ta trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Lập dự án nghiên cứu và
sản xuất các loại sản phẩm mật mã (trong đó có mã khóa công khai (PKI)
nhằm đáp ứng yêu cầu sử dụng cho hệ thống thương mại điện tử.
3.2.3. Xúc tiến các chương trình đào tạo và nâng cao nhận thức về thương
mại điện tử
Một trong những trở ngại lớn nhất cho thương mại điện tử ở Việt Nam
là vấn đề đào tạo và nâng cao nhận thức về thương mại điện tử. Nếu xét thực
trạng hiện nay của chúng ta về vấn đề đào tạo nhân lực cho thương mại điện
tử thì quả là một vấn đề rất đáng báo động.
Hiện nay hầu hết các sinh viên ở nước ta, đội ngũ tri thức tiếp quản xã
hội trong tương lai, ngay cả với những sinh viên được đào tạo chuyên ngành
tin học cũng nhiều người còn chưa hiểu hết Internet là gì, thương mại điện tử
là gì. Đây vẫn còn là một công cụ xa vời. Trong khi ở những nước tiên tiến,
Internet được truy cập miễn phí thì ở nước ta ngay cả máy tính nhiều sinh
viên cũng không có, thực hành ở trường thì eo hẹp, các máy tính ở trường học
thì thậm chí cũng chẳng có hoà mạng Internet. Vấn đề này, ở nước ta cho đến
nay vẫn phải chờ vào sự trợ giúp của người nước ngoài chẳng hạn như kế
hoạch hỗ trợ Internet của hãng Intel giúp trường đại học kỹ thuật dân lập
thành phố Hồ Chí Minh giúp sinh viên được truy cập Internet miễn phí.
Nếu chúng ta cứ để tình trạng này diễn ra thì có lẽ còn rất lâu sau Việt
Nam mới có thể hoà nhập vào thương mại điện tử toàn cầu.
Thiết nghĩ đây là một vấn đề phải nhận được sự quan tâm giúp đỡ của
Nhà nước một cách thiết thực và mạnh mẽ, để chúng ta có thể có được lớp

29. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
26
người tới đây có đủ khả năng làm chủ công nghệ và tham gia tích cực vào
thương mại điện tử. Theo quan điểm của khoá luận, phương hướng hỗ trợ của
Nhà nước nên tập trung vào một số khía cạnh sau:
Thứ nhất: Hỗ trợ các trường đại học thực hiện dự án: Các máy tính ở
trường dành cho sinh viên thực hành được nối mạng Internet. Kỹ năng sử
dụng Internet sẽ quyết định sự tiếp cận với thương mại điện tử. Các sinh viên
khi thực tập tin học tại trường có thể được phép truy cập Internet theo thời
lượng quy định.
Thứ hai: Thực hiện kế hoạch: Hỗ trợ sinh viên truy cập Internet tại
nhà: Nếu như sinh viên nào tự trang bị được máy tính và có mong muốn nối
mạng Internet. Nhà nước khi đó sẽ cho các sinh viên này hưởng phí ưu đãi
truy cập Internet.
Thứ ba: Mở các lớp đào tạo ngắn hạn cho những người có nhu cầu,
các doanh nghiệp, đặc biệt là các cán bộ đang làm việc trong các cơ quan
hành chính, doanh nghiệp Nhà nước những kiến thức cơ bản về Internet và
thương mại điện tử và kỹ năng làm việc trên mạng máy tính. Đồng thời
khuyến khích tư nhân mở những lớp như vậy.
Thứ tư: Giao cho Bộ Thương mại chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành,
các viện nghiên cứu xây dựng chương trình nâng cao nhận thức về thương
mại điện tử và kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin cho cán bộ tất cả các
Bộ, ngành và doanh nghiệp.
Thứ năm: Phổ biến rộng rãi về thương mại điện tử trên báo chí, truyền
hình và các phương tiện thông tin đại chúng khác. Có cơ quan giải đáp thắc
mắc về kỹ thuật và các pháp lý khi các doanh nghiệp và người tiêu dùng tham
gia thương mại điện tử.
Thứ sáu: Có kế hoạch đào tạo các doanh nghiệp sử dụng thương mại
điện tử như một công cụ kinh doanh mới bên cạnh các công cụ kinh doanh

30. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
27
truyền thống.
3.2.4. Bảo vệ sở hữu trí tuệ và người tiêu dùng
Cho tới nay những trở ngại lớn nhất đối với sự phát triển thương mại
điện tử ở Việt Nam là môi trường pháp lý, hạ tầng công nghệ thông tin và
Internet, nhận thức và tập quán mua bán, thanh toán. Từ năm 2006 vấn đề an
ninh an toàn thông tin trên môi trường mạng đã trở thành một trở ngại đáng
kể tới việc tham gia thương mại điện tử của cả doanh nghiệp và người tiêu
dùng. Theo xu hướng chung của thương mại điện tử toàn cầu, trong những
năm tới vấn đề dữ liệu cá nhân sẽ nổi lên như một trong những trở ngại lớn
nhất đối với sự phát triển thương mại điện tử, đặc biệt là các giao dịch doanh
nghiệp với người tiêu dùng.
Việt Nam cần có kế hoạch rõ ràng để hạn chế tới mức cao nhất trở ngại
này. Năm 2007 Việt Nam đã tham gia tích cực với các thành viên của APEC
triển khai một số hoạt động cụ thể về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Trong năm
2008,2009 Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh hoạt động phổ biến, tuyên truyền
tới các tổ chức, doanh nghiệp và công dân về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân
thông qua việc xuất bản các tài liệu, tổ chức hội thảo, đặc biệt là triển khai
mạnh mẽ hoạt động dán nhãn tín nhiệm các website thương mại điện tử.
3.2.5. Thành lập một Website tập hợp tất cả các doanh nghiệp giao nhận tại
Việt Nam
Hiệp hội giao nhận kho vận Việt nam VIFFAS (Vietnam Freight
Forwarders Association) nên đứng ra thành lập một Website có tính chất là
một sợi dây liên kết các doanh nghiệp kinh doanh giao nhận của Việt Nam
với các hiệp hội giao nhận khác hay khách hàng trên toàn thế giới.
Website sẽ tập hợp tất cả các doanh nghiệp giao nhận và sẽ có một góc
tra cứu các ngành nghề cũng như doanh nghiệp xuất khẩu, nhập khẩu của Việt
Nam. Địa chỉ của Website này sẽ được phổ biến trên khắp các công cụ tìm

31. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
28
kiếm toàn cầu, Yahoo, Excite, Altavista, Lycos... đồng thời tạo các liên kết
với các Website nổi tiếng của thế giới. Qua đây các doanh nghiệp Giao nhận
Việt Nam có thể đẩy mạnh việc quảng cáo dịch vụ, đồng thời qua đó truyền
bá một cái nhìn toàn diện của nước ngoài về sự phát triển của nền kinh tế Việt
Nam, tiềm năng Việt Nam. Một mặt đẩy mạnh sự phát triển của dịch vụ, mặt
khác các nhà đầu tư quốc tế khi truy cập vào đây sẽ hiểu biết kỹ hơn về môi
trường đầu tư Việt Nam và thúc đẩy đầu tư nước ngoài. Trên Website này
cũng tạo các liên kết tới các Website của các cơ quan kinh tế thương mại
khác, chẳng hạn như Khu công nghiệp, Khu chế xuất v.v..
Phương án này, có thể áp dụng cho các bộ ngành khác. Chẳng hạn như
Bộ kế hoạch và đầu tư sẽ thiết lập một trang chủ tập hợp tất cả các doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và giới thiệu môi trường đầu tư tại Việt
Nam. Bộ Nông Nghiệp và Phát Triển Nông Thôn cũng sẽ có một trang chủ
tập hợp các doanh nghiệp hoạt động về lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn....
Giải pháp này sẽ giúp cho các đối tác nước ngoài và các doanh nghiệp trong
nước tiếp cận, tìm hiểu nhau dễ dàng hơn rất nhiều so với tình trạng lộn xộn
như hiện nay.

32. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
29
KẾT LUẬN
Kinh doanh giao nhận kho vận thực sự là một dịch vụ quan trọng trong sự
phát triển của giao lưu buôn bán quốc tế nói chung. Không có công tác giao nhận
kho vận tốt cùng với việc tổ chức loại hình kinh doanh giao nhận kho vận hợp lý
thì việc buôn bán hàng hoá giữa các nước sẽ gặp vô vàn khó khăn cản trở, tốn
kém thời gian, kinh phí cho các nhà xuất nhập khẩu đặc biệt là trong thời buổi
mà công nghệ thông tin, thương mại điện tử phát triển như hiện nay .
Ngày nay, một số chuyên gia của thế giới định nghĩa kinh doanh giao
nhận kho vận là: “Làm tất cả những gì có thể được để phục vụ cho việc di
chuyển, lưu kho, và phân phối hàng hoá từ khâu tiền sản xuất tới tay người
tiêu dùng cuối cùng”. Do đó, việc xây dựng một cơ cấu giao nhận khoa học,
một đội ngũ các nhà kinh doanh giao nhận kho vận tài ba là một trong những
mối quan tâm lớn của các nhà kinh doanh trong lĩnh vực giao nhận trên toàn
thế giới. Hoạt động kinh doanh kho vận không những chỉ phát triển trong lĩnh
vực vận tải hàng hoá xuất nhập khẩu bằng đường biển, mà còn vươn tới các
cảng sân bay, các nhà ga, không những liên quan đến các nhà xuất nhập khẩu
mà còn có ảnh hưởng đến các nhà sản xuất, kinh doanh trong và ngoài nước.
Trước những yêu cầu và đòi hỏi của nghề nghiệp, trong thời gian tới,
khi quan hệ quốc tế ngày càng mở rộng, việc giao lưu hàng hoá ngày càng
lớn, đòi hỏi người làm công tác kinh doanh giao nhận kho vận phải không
ngừng mở mang, nâng cao kiến thức, học hỏi kinh nghiệm về nghề nghiệp của
mình không những chỉ trong lĩnh vực giao nhận, mà còn phải có kiến thức
chuyên sâu về lĩnh vực khác có liên quan đến công việc giao nhận như công
nghệ thông tin, vận tải biển, vận tải hàng không, kiến thức về hàng cấm, nguy
hiểm... Đó là một phần trong vô vàn công việc mà người giao nhận phải nắm
vững để có thể phát triển trong xu thế toàn cầu hoá trên mọi lĩnh vực như hiện
nay để phát triển loại hình dịch vụ này trong kỷ nguyên công nghệ thông tin
và thương mại điện tử.

33. Cao Duy Hùng _ CN48C_ Đại học Kinh tế quốc dân
30
TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. SÁCH
1. Kinh doanh trên mạng Chuck Martin-NXB trẻ năm 2002
=>các phương thưc hữu hiệu kinh doanh trên mạng Internet
2.Cẩm nang xây dựng TMĐT Nguyễn Hùng Vũ năm 2007
3.Hỏi đáp và sử dụng TMĐT thư điện tử-fax-internet Nguyễn Tiến-
Nguyễn Văn Hoàn năm 2000
II. INTERNET
1. Thư viện giải pháp kinh doanh
http://www.vncompanies.com
2. Thương mại điện tử Việt Nam đang khởi sắc. Trần Hữu Linh - Phó
Vụ trưởng Vụ TMĐT - Bộ Công Thương
http://cuocsongso.vtv.vn
3. Doanh nghiệp thương mại điện tử loay hoay tìm lối ra.
http://vneconomy.vn
4. Thương mại điện tử với chìa khóa chứng thực số.
http://www.vnn.vn
5. Thương mại điện tử Việt Nam điêu đứng vì tội phạm mạng.
http://vietnamnet.vn
6. Thương mại điện tử cá nhân ở Việt Nam chỉ là rao vặt.
http://www.vnexpress.net
7. “Dịch vụ giao nhận hàng hóa” trong luật thương mại
http://www.luatsuhanoi.org.vn
8. Nghị định về thương mại điện tử số 57/2006/NĐ-CP
http://www.mot.gov.vn/