Prezentacja o patronie szkoły Janie Dobrym

1. Zapraszam!
Jan Dobry
Pracę wykonał-
Kuba Łyszczarz Vib

2. Urodził się w 1460, a zmarł w Raciborzu 27 marca w 1532. W ciągu
swojego długiego, ponad siedemdziesięcioletniego życia, Jan II
doprowadził niewielkie księstwo opolskie do znacznego rozwoju
gospodarczego.
Jan II Dobry był opolskim
księciem.

3. Książę jest również patronem tej szkoły
W PSP nr 20 wystawione zostało popiersie Jana Dobrego

5. Pomnik Jana Dobrego znajduje się w Opolu na
ul. Oleskiej 48, przed gmachem Uniwersytetu
Grobowiec Jana Dobrego można zobaczyć w Katedrze św. Krzyża w Opolu

6. PAMIĄTKI PO JANIE DOBRYM
1. Jan Dobry zmarł w 1532 roku podobno z przyczyn naturalnych
2. W 1985 miejsce posadowienia grobowca zostało
uporządkowane, ale bez naruszania zawartości grobu
3. Prace ekshumacyjne – trwające kilkanaście godzin – rozpoczęto 28
września 1998. Zachowało się 266 kości zmarłego księcia. Ustalono,
że władca miał 170 cm wzrostu, a umierając, liczył sobie około 70 lat.

8. Rządy w księstwie opolskim objął po śmierci ojca
Mikołaja I opolskiego i najstarszego brata Ludwika w
1476 r. Początkowo sprawował władzę wspólnie z
młodszym bratem Mikołajem II. Wkrótce jednak,
zapewne jeszcze w 1476 r., bracia podzielili się swoją
władzą w ten sposób, że Jan objął rządy w Opolu,
Strzelcach i zastawionym książętom opolskim Brzegu,
zaś Mikołaj w Niemodlinie. Podział ten był jednak
tylko formalnością, gdyż obaj bracia w dalszym ciągu
współdecydowali o losach całego dziedzictwa
Mikołaja I.

10. Pierwsze lata rządów księcia opolskiego nie
zapowiadały jednak tak dużego sukcesu.
Wprawdzie już w 1477 r. razem z Mikołajem
kupili od książąt oleśnickich
Ziemię prudnicką, lecz cztery lata później w
1481 r. na skutek nacisku książąt legnickich
bracia musieli wyrazić zgodę na wykup
zastawionego w 1450 r. ich ojcu Brzegu.
W 1497 r. zginął tragicznie – ścięty na
rozkaz Kazimierza II cieszyńskiego,
Henryka Ziębickiego i biskupa
wrocławskiego Jana Rotha- brat Jana
Mikołaj II niemodliński. Śmierć Mikołaja
bardzo dotknęła Jana. W ciągu następnych
dziesięciu lat stracił także matkę oraz trzy
siostry. Latem 1507 r. był już ostatnim z
opolskich Piastów.

11. Kolejne lata Jan II Dobry
poświęcił rozwojowi
terytorialnemu swojego
państewka. Dobre,
gospodarne rządy
umożliwiły bowiem
księciu opolskiemu
wykup od zadłużonych
książąt śląskich części
ich dziedzictwa.
Opole, Zamek Piastowski

12. W ten sposób w ciągu zaledwie kilkudziesięciu lat Jan II stał się
właścicielem niemal większości Górnego Śląska. Poza jego
władzą pozostał wyłącznie Cieszyn rządzony przez miejscową
linię Piastów oraz przyłączony do Polski Oświęcim. Rozrost
księstwa następował powoli, ale nieustannie, a zakupy
przypadały w większości już po zgonie Mikołaja: w 1494 roku
kupił ziemię gliwicką, rok później księstwo toszeckie, w 1497 r.
po zgonie Mikołaja dołączył do księstwa Niemodlin, w 1498 r.
odkupił od Jana Starszego z Żerotina Bytom oraz Świerklaniec z
przyległościami, wreszcie w 1509 ziemię kozielską.

13. W ten sposób cała południowa granica oparła się o rządzone
przez książąt z dynastii Przemyślidów księstwo raciborskie.
Pierwsze umowy o ścisłej współpracy z rządzącym w Raciborzu
księciem Janem V zostały zawarte jeszcze w 1478 r. Do ścisłej
współpracy doszło jednak dopiero po śmierci Jana i jego synów
Mikołaja VI oraz Jana w 1506 r., kiedy władzę osiągnął najmłodszy
Walentyn. Najważniejszy układ został zawarty w 1511 r., kiedy
bezdzietny Walentyn zgodził się zawrzeć z również bezdzietnym
Janem układ o przeżycie . Układ potwierdzony przez króla
czeskiego Władysława II Jagiellończyka wszedł w życie po śmierci
Walentyna w 1521 r. Dzięki połączeniu księstwa raciborskiego z
opolskim państwo Jana II objęło swoim zasięgiem obszar od
Ścinawy Niemodlińskiej i Nysy Kłodzkiej na zachodzie Sudety i
Wisłę na południu i granicę z Polską na wschodzie i północy.
Stanowiło to terytorium wielkości 12 000 kilometrów
kwadratowych.

14. Jan Dobry czyli arcyksiążę
Jan Dobry był władcą różnych miast:
Opolski od 1476 do 1532
Strzelecki od 1476 do 1531
Gliwicki od 1494 do 1532
Bytomski od 1498 do 1526
Kozielski od 1509 do 1532
Raciborski od 1521 do 1532
Niemodliński od 1497 do 1532
Toszecki od 1495 do 1532

15. Utrzymywał stały kontakt z królami polskimi Janem
Olbrachtem, Aleksandrem Jagiellończykiem i Zygmuntem
Starym. Istnieją nawet przypuszczenia, że książę opolski znał
wyłącznie język polski oraz urzędowy na Śląsku czeski.

16. Jan II dbając o gospodarczy rozwój swojego władztwa
wydawał liczne przywileje, z których największy rozgłos
zyskał zawierający 72 artykuły Ordunek Gorny z 16
listopada 1528 r. Wydany w Opolu dokument był
przywilejem gwareckim mającym na celu rozwój górnictwa
kruszcowego, które wydatnie zasilało skarb książęcy. W
zamian za przywileje dla miast i gwarków, książę
otrzymywał część zysków z kopalni. Wtedy również
powstały m. in. Tarnowskie Góry, które dzięki temu
przywilejowi stały się jednym z większych miast Górnego
Śląska. Na rok przed swoją śmiercią w 1531 r. Jan II wydał
też przywilej ziemski, w którym brał m.in. w obronę
chłopów przed uciskiem ze strony szlachty (tzw. Przywilej
Hanuszowy)

17. Książę Jan Dobry nigdy się nie
ożenił. Nie miał też potomków.
Ponoć był impotentem, choć nie
brak głosów, że jego nieśmiałość
do kobiet należy tłumaczyć
homoseksualizmem. Prowadził
niezwykle skromne życie.
Odkładał każdy grosz, choć nie
żałował wydatków na pasję
myśliwską i muzykę.

19. Z Wieżą Piastowską
w Opolu związana
jest legenda
mówiąca o tym,
dlaczego Opole w
XVI wieku przeszło
z rąk Książąt
piastowskich pod
panowanie
niemieckie.

20. LEGENDA O KSIĘŻNICZCE OFCE
Dawno, dawno temu pewna rodzina książęca miała piękną córkę o
imieniu Ofka. Kiedy panna osiągnęła wiek odpowiedni do
zamążpójścia, zaczęli zjeżdżać się w konkury młodzi Książęta.
Niestety wszyscy byli odprawiani z kwitkiem .
Pewnego razu kapryśna księżniczka poznała Księcia Jana Dobrego
z piastowskiego Zamku.
Niestety dzień przed weselem , bez podania przyczyny, Ofka zerwała
zaręczyny z Janem. Stało się to na Wieży Piastowskiej , skąd
dziewczyna zrzuciła pierścień na dziedziniec Zamku .
Tam zniknął on w zamkowych zakamarkach.
Legenda mówi , że Książę Jan zawrzał tak wielkim gniewem , że
rozkazał służbie zamknąć księżniczkę w lochach zamkowych .
Pozostawiając ją tam o chlebie i wodzie , miał nadzieję, że panna w
końcu zmieni swoją decyzję. Tak się jednak nie stało, a Ofka
zachorowała i wkrótce zmarła.
Jan Dobry czując się winny jej śmierci , już nigdy nie spojrzał na inną
kobietę . Nie pozostawił po sobie potomka , co skutkowało końcem
dynastii PIASTÓW OPOLSKICH.
Legenda mówi , że raz w roku, o północy w Noc Świętojańską , na
murach Wieży Piastowskiej pojawia się duch Księżniczki Ofki .
Zjawa schodzi na dziedziniec i szuka pierścienia zaręczynowego,
który miał przynosić nieszczęście w miłości .
ŹRÓDŁO: http://www.legendyzwypraw.pl/legenda-o-ksieznej-ofce/

21. WIEŻA PIASTOWSKA
Słynna wieża Piastowska jest rozpoznawalnym symbolem
Opola. Wieża Piastowska stanowi fragment
średniowiecznych fortyfikacji Opola. Dawno temu
znajdowały się tu mury obronne nadodrzańskiego grodu.
Obecnie znajduje się w niej atrakcja turystyczna w
postaci wieży widokowej, skąd można spojrzeć
na nasze miasto z lotu ptaka

22. Jan II nigdy się nie ożenił i nie miał następców. W związku z tym dwór
książęcy w Opolu na wiele lat przed śmiercią Jana stał się miejscem rywalizacji
różnych władców mających nadzieję na intratny spadek. Każda choroba Jana z
miejsca powodowała ożywioną korespondencję między zainteresowanymi i ich
nerwowe ruchy. Kandydatami do objęcia schedy po bezdzietnym księciu byli
królowie czescy (po 1526 r. byli to Habsburgowie), burgrabia Pragi Zdenko Lew,
Kazimierz II cieszyński i Fryderyk II legnicki. Początkowo najmniejsze szanse
dawano jeszcze jednemu kandydatowi – księciu Jerzemu Hohenzollernowi.
Potrafił on jednak uzyskać poparcie Ludwika II Jagiellończyka, a zwłaszcza
wejść w łaski starzejącego się Jana. Sprawa następstwa pogmatwała się
wprawdzie po 1526 r. w związku ze śmiercią Ludwika i objęciem tronu
czeskiego przez Ferdynanda Habsburga. Dopiero układ praski z 17 czerwca 1531
oraz 183 333 guldenów przekonały króla czeskiego na postawienie na Jerzego
Hohenzollerna. Habsburgom chodziło przede wszystkim, by cały olbrzymi
majątek ruchomy Jana dostał się w ich ręce, co też istotnie Ferdynand
zagwarantował sobie w układzie praskim.

23. Jan trwale wpisał się w dzieje swego księstwa i jego mieszkańców.
„Dla Boga i ludzi dzięki pobożności i dobrodziejstwa wielce zasłużony” –
czytamy w inskrypcji na jego nagrobku w
opolskiej kolegiacie św. Krzyża.

24. Cała OPOLSZCZYZNA jest piękna i intrygująca. Cieszę się, że
się tu urodziłem i mieszkam. Myślę, że można na temat
naszego regionu gawędzić bez końca, podejmując wiele
fascynujących tematów i zagadnień.

25. Źródła
•Kaspar Borgeni, Rocznik głogowski do roku 1493 (Annales Glogovienses bis. z. J. 1493), oprac. i tłum.:
Wojciech Mrozowicz, Towarzystwo Ziemi Głogowskiej, Głogów 2013
literatura:
•Stefan Baldy, Powrót Jana Dobrego, Opole 1999
•Zygmunt Boras, Książęta piastowscy Śląska, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1978
•Jerzy Krzysztof Horwat, Księstwo bytomskie i jego podziały do końca XV wieku, Muzeum w Gliwicach,
Gliwice 1993
•Jerzy Horwat, Księstwo opolskie i jego podziały do 1532 r., Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego,
Rzeszów 2002
•Jerzy Horwat, Piastowie górnośląscy wobec Czech i Węgier, [w:] red. Antoni Barciak, Piastowie śląscy w
kulturze i europejskich dziejach, Instytut Górnośląski, Katowice 2007
•Kazimierz Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, Wydawnictwo Avalon, Kraków 2007
•David Pindur, Książę czasów przełomu: Kazimierz II cieszyński (1450-1528) i jego władztwo, Oficyna
Wydawnicza ATUT - Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław 2010
•Tomasz Sadowski, Książęta opolscy i ich państwo, Wydawnictwo Rzeka, Wrocław 2001
•Marcin Spórna, Piotr Wierzbicki, Słownik władców Polski i pretendentów do tronu polskiego,
Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2003
•red. Stanisław Szczur, Piastowie. Leksykon Biograficzny, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1999
•Barbara Techmańska, Jan II żagański. Niespokojny książę. Sojusznik króla husyty. (16 VI 1435-22 IX 1504),
Wydawnictwo Avalon, Kraków 2014
•Rysunek na karcie tytułowej autorstwa Kuby Łyszczarza