2. Իտալացի ծովագնաց Քրիստափոր Կոլումբոսը, XV դարի
վերջին Հնդկաստան և Չինաստան տանող ծովային ուղի
գտնելու նպատակով, հիմնվելով արդեն հաստատված
Երկրի գնդաձևության գաղափարի վրա, վճռեց
նավարկել ոչ թե դեպի արևելք` Աֆրիկայի շուրջը, այլ
դեպի Արևմուտք` կտրելով Ատալնտյան օվկիանոսը:
Ճամփորդությունից առաջ Կոլումբոսի և
կառավարության միջև կնքվել է մի պայմանագիր, ըստ
որի` նա ժառանգական իրավունքներով նշանակվում էր
օվկիանոսում հայտնագործված բոլոր կղզիների ու
ծովերի ծովակալ, փոխարքա և գեներալ նահանգապետ:
Կոլումբոսն առաջին ճանապարհորդության (1492–93
թթ.) դուրս եկավ երեք եռակայմ առագաստանավերով
(«Սանտա Մարիա», «Նինյա», «Պինտա»):
3. Կոլումբոսի առաջին հայտնագործությունն ամբողջովին
ջրիմուռներով ծածկված Սարգասյան ծովն էր, այնուհետև` մի փոքր
կղզի, որն անվանեց Սան Սալվադոր (Սուրբ Փրկիչ): Դրան
հաջորդեցին Կարիբյան ծովի կղզիները, այդ թվում` Կուբան, որն
անվանեց Սիպանգոն կամ Ճապոնիա (այստեղ նրանք առաջին
անգամ տեսան եգիպտացորեն, կարտոֆիլ, ծխախոտ, որոնք
Եվրոպայում չէին աճում), հայտնագործեց Հայիթին (որն անվանեց
Էսպանյոլա՝ Փոքր Իսպանիա) և էլի շատ կղզիներ: Եվ որովհետև,
Կոլումբոսը կարծում էր, թե ինքը Արևմտյան Հնդկաստան (Վեստ
Ինդիա) է հասել, այդ կղզիների բնիկներին անվանեց հնդկացիներ:
Կոլումբոսի համար անհասկանալի էր, սակայն, թե ինչու իր
հայտնագործած «Հնդկաստանում» չկան սևամորթներ և հսկայական
հարստություններ, ինչպես պատմում էին:
Երկրորդ (1495–96 թթ.), երրորդ (1498–1500 թթ.) և չորրորդ (1502–
04 թթ.) նավարկությունների ժամանակ Կոլումբոսը հայտնագործեց
բազմաթիվ կղզիներ, երրորդ նավարկության ժամանակ` 1498թ-ի
օգոստոսին, նաև` ցամաքամաս, որն այնքան համառորեն որոնում
էին: Փաստորեն եվրոպացիներն առաջին անգամ ոտք դրեցին
Հարավային Ամերիկա մայրցամաք:
4. Կոլումբոսի հայտնագործած այդ
աշխարհամասում իսպանացիներն սկսեցին
հողեր զավթել և հիմնել իրենց բնակավայրերը:
Ու թեև Ամերիկան անվանակոչվեց իտալացի
ծովագնաց Ամերիգո Վեսպուչիի անունով,
սակայն այսօր Կոլումբոսն է ճանաչված
որպես Ամերիկայի առաջին հայտնագործողը:
1992 թ-ին նշվել է Կոլումբոսի հռչակավոր
նավարկության 500-ամյակը:
Տես նաև Մագելան Ֆեռնան, Վեսպուչի
Ամերիգո: