Beyond the Echo Chamber:When making decisions, seek ideas from diverse sources and test them with a wide network of contacts. by Alex “Sandy” Pentland Harvard Business Review: November 2013

1. พ.อ. มารวย ส่งทานินทร์
9 พฤศจิกายน 2556

2. Harvard Business Review: November 2013
by Alex “Sandy” Pentland
Alex ‘Sandy’ Pentland is a professor at MIT and the director of MIT’s Human
Dynamics Laboratory and the MIT Media Lab Entrepreneurship Program. He is
the author of Social Physics (Penguin Press, 2014).

3. การตัดสินใจเป็ นเรืองยาก
่
 มีเพียงบุคคลจานวนน้อย ที่มีความฉลาดเป็ นเลิศ และมี
ความสามารถในการตัดสินใจได้ดี ที่เหลืออย่างเรา ๆ ท่าน ๆ
เพียงแค่เอาตัวรอดได้ก็เก่งแล้ว
 จากการทาการวิจย ผูประพันธ์และทีมงานคิดว่า เราสามารถ
ั ้
เรียนรูวิธีการตัดสินใจที่ดีได้ โดยอาศัยการมีความสัมพันธ์ที่ดีกบ
้
ั
ผูอื่นเรียกว่า การสารวจสังคม (social exploration)
้

4. การสารวจสังคม
 เป็ นการมีความสัมพันธ์กบผูคน เพื่อค้นหาสารสนเทศและ
ั ้
ความคิดใหม่ ๆ โดยไม่จาเป็ นต้องอาศัยผูที่เก่งทีสุดหรือ
้
่
ความคิดที่ดีที่สุด (the best) แต่เพื่อค้นหาแนวความคิดที่มีความ
หลากหลาย
 แล้วเราจะสรุปวิธีการตัดสินใจที่ดีที่สุดได้อย่างไร? และเราจะมี
แนวทางสาคัญที่คนหาความคิดหลากหลายเหล่านั้นได้อย่างไร?
้
 บทความนี้ จะไขปั ญหาทั้งสองข้อ ให้รบทราบต่อไป
ั

5. การเรียนรูทางสังคม
้
 จากการศึกษาในมนุษย์ยคโบราณ พบว่า ปฏิสมพันธ์ทางสังคม
ุ
ั
เป็ นหนทางที่มนุษย์ใช้ในการรวบรวมสารสนเทศ และใช้ในการ
ตัดสินใจ
 นักชาติพนธุวิทยาพบว่า การตัดสินใจที่มีผลกับคนหมู่มาก
ั ์
เกิดขึ้นจากสถานการณ์ของสังคม (ยกเว้นยามสงคราม หรือกรณี
เกิดเหตุการณ์ฉุกเฉิน ที่ตองอาศัยการตัดสินใจอย่างเร่งด่วน)
้

6. 


การที่มีบุคคลให้ขอคิดเห็นอย่างหลากหลาย มีประโยชน์คือ:
้
ทาให้คณรู ้ ความปรารถนาของมวลชน (wisdom of the crowd) ที่
ุ
ส่งผลต่อการตัดสินใจ โดยทาได้ดีกว่าตัดสินใจเพียงลาพัง
การเรียนรูที่ดีอีกประการหนึ่ง คือการเรียนรูจากความสาเร็จ หรือ
้
้
ความล้มเหลวของผูอื่น แล้วนามาเป็ นบทเรียน
้

8. 


eToro เป็ นการซื้อขายทางระบบออนไลน์ ที่อนุญาตให้แต่ละ
บุคคล สังเกตการณ์และสามารถลอกเลียนแบบผูอื่นได้ โดยดู
้
จากกิจกรรม แฟมประวัติ และผลงานในอดีตของผูน้น ได้อย่าง
้
้ ั
โปร่งใส
นักลงทุน eToro มี 2 ลักษณะคือ การตัดสินใจซื้อขายด้วยตนเอง
(single trade) และการตัดสินใจซื้อขายตามกระแส (social
trade)
นักลงทุนสามารถติดตาม (follow) การซื้อขายผูอื่นได้ในรูปแบบ
้
ขณะที่เกิดขึ้นจริง และสามารถเลือกซื้อขายตามใครก็ได้

9. 


นักลงทุนทุกคน ต้องเปิ ดเผยการตัดสินใจ กลยุทธ์ และความเห็น
เพื่อให้ผอื่นได้รบทราบและลอกเลียนได้
ู้
ั
นักลงทุนจะเลือกใครเป็ นต้นแบบได้โดยไม่จากัด
ผูที่ถูกเลือกเป็ นต้นแบบ จะได้รบส่วนแบ่งเป็ นผลประโยชน์
้
ั
เล็กน้อย ถ้ามีผเลือกตามมาก เขาก็จะได้รบผลประโยชน์สะสม
ู้
ั
เพิ่มเป็ นเงาตามตัว

10. 


จากกราฟที่แสดง จุดที่ดีที่สุด (Sweet Spot) จะเห็นได้ว่า นัก
ลงทุนมีสวนสุดโต่งทั้งสองด้าน คือ จากเป็ นตัวของตนเอง ที่มี
่
ความต่อเนื่อง จนถึงไปตามกระแส
และจากการวิจยพบว่า ผลกระทบจากการเรียนรูของสังคมมีสูง
ั
้
เมื่อดูผลตอบแทนที่แต่ละกลุมได้รบ ปรากฏว่า กลุมที่มี
่
ั
่
ผลตอบแทนมากกว่ากลุมอื่นถึงร้อยละ 30 คือกลุมรักษาสมดุล
่
่
ไว้ได้ จากความคิดที่หลากหลาย
จะเห็นได้ว่าจากการวิจยนี้ จุดที่ดีที่สุด จะอยูระหว่างกลางของ
ั
่
ส่วนที่สุดโต่งทั้งสองด้าน คือ กลุมที่มีการเรียนรูจากสังคม โดย
่
้
ไม่ได้ทาตามกระแสสังคมอย่างไม่ลืมหูลืมตา

12. 


ความคิดที่ลื่นไหล (idea flow) มีองค์ประกอบสองอย่างคือ มี
ความผูกพันในกลุม และมีการสารวจนอกกลุม
่
่
ผลจากการวิจยบุคคลที่เป็ นดาวเด่น (Stars) พบว่า เขามีการ
ั
เตรียมพร้อมเพื่อการสารวจ (preparatory exploration) มากกว่า
บุคคลทั ่ว ๆ ไป นั ่นคือ เขามีความเกี่ยวโยงและปฏิสมพันธ์ที่ดี
ั
กับผูชานาญการ ที่พร้อมให้ความช่วยเหลือเขา ในเรืองที่มี
้
่
ความสาคัญ
นอกจากนั้น กลุมสังคมที่ดาวเด่นคบหาด้วย จะมีลกษณะของ
่
ั
ความหลากหลายมากกว่า

13. 


บุคคลโดยทั ่วไป มีมุมมองที่จากัดเฉพาะในงานที่ทา หรือมีการ
เรียนรูในสังคมแคบ ๆ
้
ในขณะที่ดาวเด่น (Stars) จะมีสงคมที่กว้างไกลออกไป ทาให้เขา
ั
มีมุมมองที่กว้างขวาง ไม่ว่าจะเป็ นลูกค้า คู่แข่ง หรือผูบริหาร
้
เนื่องจากดาวเด่นมีการมองสถานการณ์ที่มีความหลากหลาย ทา
ให้เขาสามารถพัฒนาการตัดสินใจได้ดีกว่า

14. 


องค์กรสามารถทาให้เกิดความคิดที่ลื่นไหลได้
โอกาสการเรียนรูทางสังคมขององค์กรเกิดขึ้นได้ เช่น การพบปะ
้
พูดคุยตัวต่อตัวของบุคลากร ซึ่งเป็ นปั จจัยสาคัญที่ช่วยส่งเสริม
ผลผลิตให้กบองค์กรได้
ั
และการเพิ่มความผูกพันในกลุม ส่งผลดีให้กบองค์กรด้วยเช่นกัน
่
ั

15. 


ความคิดที่ลื่นไหล เกิดจากการเรียนรูทางสังคมร่วมกับการ
้
เรียนรูส่วนบุคคล เมื่อใดที่สารสนเทศส่วนบุคคลมีนอย ผูคน
้
้
้
มักจะเชื่อถือกระแสสังคม
ข้อเสียคือ การทาตามกระแส อาจก่อเกิดความมั ่นใจจนเกินไป ที่
เรียกว่า เสียงสะท้อนไปมาภายในห้อง (echo chamber) จนไม่ได้
ยินเสียงอื่น ทาให้เกิดฟองสบู่แตกได้ (financial bubbles)
การเรียนรูทางสังคมจะปรับปรุงการตัดสินใจได้ ก็ตอเมื่อมี
้
่
สารสนเทศที่หลากหลาย และไม่ตกอยูในวังวน
่

16. 

โครงสร้างเครือข่ายทางสังคม มีอิทธิพลต่อทุกคนที่เกี่ยวข้อง คน
หนึ่งในกลุมเกิดมีความคิดใหม่ จะส่งผลต่อกลุมด้วย
่
่
การปรับตัวเข้ากับสิ่งแวดล้อมที่แปรเปลี่ยน ทาให้มีการตัดสินใจ
ที่ดีข้ ึน และผลลัพธ์ที่ออกมาก็จะดีตามไปด้วย

17. 

การปรับแนวคิด (tuning concept ) สามารถนาไปใช้ใด้กบทุก
ั
สถานการณ์
การมีแนวคิดลื่นไหลที่ถูกต้อง (right idea flow) มีความสาคัญ
สาหรับสื่อมวลชน (ผูสื่อข่าวต้องมีการตรวจสอบแหล่งข่าว จาก
้
หลาย ๆ แหล่ง เพื่อจะได้มีมุมมองที่ครบถ้วน) สาหรับการ
ควบคุมเงินตรา (เพื่อแน่ใจว่า มีการตรวจสอบก่อน ว่าเป็ นปล่อย
ข่าวเพื่อลวงหรือไม่) สาหรับวงการโฆษณา (ว่าต้องมีการเลือก
กลุมตัวอย่างลูกค้า ที่มีความหลากหลายและพอเพียง)
่

18. 


การตัดสินใจที่ดีที่สุด มีนอยครั้งทีเกิดขึ้นได้โดยการไม่ยุงกับใคร
้
่
่
ส่วนมากต้องอาศัยการเรียนรูจากประสบการณ์ของผูอื่นด้วย
้
้
จากกระบวนการดังกล่าวมาทั้งหมด ความสาเร็จ ขึ้นกับคุณภาพ
ของการออกไปสารวจสังคม และสารสนเทศจากแหล่งที่มีความ
หลากหลายและเป็ นอิสระ

19. Tryon Edwards (1809 - 1894)