5. % 0.9 luk sodyum klorür
solüsyonu
• 154 mEq/L sodyum ve 154 mEq/L
klorür içerir
• İzoosmotik bir sıvıdır
6. % 0.9 luk sodyum klorür
solüsyonu
• Fizyolojik serum veya salin diye
adlandırılır
• Ama, gerçekte fizyolojik bir sıvı değildir
• Na ve Cl içeriği plazmanın epey
üstündedir
– Plazma yaklaşık 140 mEq Na ve 100 mEq Cl
içerir
– Fazla miktarda ve uzun süre fizyolojik salin
verilirse hiperkloremi ve buna bağlı asidoz
gelişir
7. % 0.9 luk sodyum klorür
solüsyonu
İzotonik dehidratasyon hallerinin tedavisi
için tercih edilir, Özellikle:
– Ca+ ve K+ gibi spesifik iyonların eksikliği yoksa
– Asid-baz dengesi bozukluğu olmayan
durumlarda
8. % 0.9 luk sodyum klorür
solüsyonu
• Klor oranı yüksek olduğu için metabolik
alkaloz tedavisinde de kullanılır
– Metabolik alkaloz çoğu zaman vucutta klor
kaybına ve hipovolemiye bağlıdır
– Hipervolemi varsa verilmez
9. % 5 lik dekstroz solüsyonu
• Hipertonik dehidratasyon hallerinde
• Dekstroz metabolize olur, serbest kalan
su ekstraselüler ve intraselüler sıvı
kompartmanındaki eksikliği tamamlar
10. Dekstroz ve Sodyum klorür
Solüsyonu
• %5 dekstroz ve % 0.9 sodyum
klorür içerir
• İzotonik değildir
• Fakat dekstroz metabolize olunca
izotonik olur
• Dekstrozdan dolayı besleyici değeri
vardır
11. %3 lük veya 5 lik sodyum
klorür solüsyonu
• Hipertonik solüsyondur
• Hipotonik dehidratasyonda kullanılır
12. Dengeli Solüsyonlar
• Vucut sıvılarının elektrolit bileşimini
taklit edecek şekilde NaCl e ilave
olarak diğer elektrolitleri de içeren
solüsyonlardır:
– Ringer
– Laktatlı Ringer
– İsolyte ve benzerleri
13. Ringer Solüsyonu
• NaCl’e ek olarak fizyolojik
konsantrasyonda K ve Ca içerir
• Bir litrede:
– 8.6 g sodyum klorür: 145 mEq Na ve Cl
– 0.3 g potasyum klorür: 4 mEq K ve Cl
– 0.33 g kalsiyum klorür: 6 mEq Ca ve Cl
• Klor oranı yüksek olduğu için hafif
asitleştirici etkisi vardır
14. Laktatlı Ringer Solüsyonu
• Ringer solüsyonuna, asidleştirici
etkisini düzeltmek için sodyum
laktat eklenmiştir.
• Bir litrede:
– 6 g sodyum klorür: 103 mEq Na ve Cl
– 0.3 g potasyum klorür: 4 mEq K ve Cl
– 0.2 g kalsiyum klorür: 6 mEq Ca ve Cl
– 3.1 g sodyum laktat :27.7 mEq Na ve laktat
15. Laktatlı Ringer Solüsyonu
• Piyasadaki ürünlere %5 dektroz
katılmıştır
• Asidoz ve hipokalemi ile birlikte olan
durumlarda (bazı şiddetli diyare
olguları gibi) tercih edilir
– Ama tek başına asidoz ve hipokalemiyi
düzeltemez
16. İsolyte ve benzerleri
• Magnezyum klorür ve kalevileştirici olarak
sodyum sitrat ile sodyum asetat içeren
modifiye ringer solüsyonudur. Bir litrede:
– 5 g sodyum klorür: 85 mEq Na ve Cl
– 0.75 g potasyum klorür: 10 mEq K ve Cl
– 0.2 g kalsiyum klorür: 5 mEq Ca ve Cl
– 0.31 g magnezyum klorür: 3mEq Mg ve Cl
– 6.4 g sodyum asetat: 47 mEq Na ve asetat
– 0.75 g sodyum sitrat: 8 mEq Na ve sitrat
19. Hipokalemi
• Hipokalemide iskelet kası, kalp kası ve
düz kaslar gibi uyarılabilir hücrelerin
çalışması bozulur
• Aritmi, çizgili kaslarda güçsüzlük,
paralitik ileus gibi önemli sonuçlara
neden olabilir
20. • Hipokalemi ye hemen hemen daima
intraselüler potasyum deposundaki eksiklik
eşlik eder
• Bundan dolayı nisbeten fazla miktarda
potasyuma ihtiyaç vardır
• Ancak, uygulanan potasyum hücre içine
yavaş girer
• Bu yüzden hızlı uygulama hiperpotasemiye
neden olur
21. • İnfüzyon hızı 10 mEq/saati geçmemelidir
– Hızlı infüzyon ayrıca infüzyon yerinde ağrıya
ve flebite neden olabilir
• EKG ve serum potasyum düzeyi takib
edilmeli
• Oral yolla bir defada 20 mEq den gün
boyu 60 mEq den fazla verilmemelidir
– Kusma ve diğer GI tahriş belirtileri sık olarak
ortaya çıkar
22. • Hipokalemi tedavisinde ilk önlem
mümkünse primer durumun
düzeltilmesidir.
• Daha sonra potasyum solüsyonları ile
tedaviye geçilir
• Diyareye bağlı hipokalemi oral
rehidratasyon sıvıları ile önlenebilir.
23. Potasyum Klorür Solüsyonları
• Kadalex: litrede 2 gr KCl (27 mEg), 50 g
dextroz
• Kadeks-40: %5 lik dekstroz, % 0.45
NaCl, % 0.3 KCl
• %7.5 ve 22.5 oranında KCl içeren
ampüller
– 1 litrelik başka solüsyonlara eklenerek
kullanılır
24. Darrow Solüsyonu
- 4 g sodyum klorür: 60 mEq Na ve Cl
– 2.7 g potasyum klorür: 35 mEq K ve Cl
– 5.9 g sodyum laktat: 53 mEq Na ve
laktat
• Potasyum kaybı ile metabolik asidozun bir
arada bulunduğu bebeklerin diyaresinde
tercih edilir
25. • Ringer ve laktatlı ringer solüsyonları
litrede ancak 4 mEq potasyum
içerdiğinden hipokalemi tedavisinde
kullanılmazlar
26. Oral Potasyum
• Potasyum klorür ve glukonat
• Tabletler erozyona, ülsere ve onun
nedbeleşmesi sonucu stenoza neden
olabilir
• Solüsyon halinde kullanılmaları tavsiye
edilir
• Potasyum sitrat ve bikarbonat içeren
efervesan tabletler de vardır
• Fazla potasyum alınması sonucu karın
krampı ve diyare oluşabilir
• Bazı meyvelerde yüksek oranda potasyum
vardır
– Domates, portakal, muz
27. Hiperkalemi
• Aritmiler ve diyastolde kalp durması
• Kaslarda güçsüzlük, parasteziler
• Gastrointestinal hipermotilite
29. Kalsiyum Solüsyonu
• Hiperkaleminin kalp üzerindeki toksik
etkilerini antagonize eder
• %10 luk kalsiyum glukonat solüsyonundan
10 ml i.v verilir
• EKG ve serum kalsiyum düzeyi takibi
gerekir
• Hasta dijitallenmişse i.v. Kalsiyum
verilmesi kontrendikedir
30. Hipertonik Glukoz Solüsyonu ve
İnsulin
• İnsülin potasyumun hücre içine girmesini
sağlar
• Glukoz hem insülin salgılanmasını artırır
hem de insülinin hipoglisemi yapmasını
önler
• %20 lik solüsyon halinde yavaş olarak
(en az bir saat te) 60-100 gram glukoz
verilir
• 2-3 gram glukoz için 1 ünite reguler
insulin s.c. ya da i.v. verilir
31. Sodyum Bikarbonat Solüsyonu
• Kan PH sının yükselmesi potasyum
duzeyini düşürür
• Aşırı sodyum yüklenmesi ve metabolik
alkaloz açısından dikkatli olunmalı
32. Periton Diyalizi ve Hemodiyaliz
• Potasyum iyonunu vücuttan uzaklaştırmak
için son çare olarak yapılabilir
34. Kalsiyum Glukonat
• Hızlı injeksiyon kalbin sistolde durmasına
neden olabilir
• EKG ve serum kalsiyum düzeyi takibi
gerekir
• %10 luk solüsyondan 30 ml, 1000ml lik
diğer bir sıvı içinde yavaş infüzyonla da
verilebilir
• Hasta dijitallenmişse i.v. Kalsiyum
verilmesi kontrendikedir
35. Oral Kalsiyum Preperatları
• Kalsiyum glukonat, kalsiyum
glukonolaktat, kalsiyum karbonat,
kalsiyum glubiyonat, kalsiyum karbonat
• Bu preperatlara kalsiyum absorbsiyonunu
artırmak için D Vitamini de eklenebilir
• Bir antasid olan kalsiyum karbonatın da
kalsemiyi yükseltici etkisi vardır.
37. Furosemid + Sıvı Tedavisi
• Furosemid kalsiyum itrahını artırır
• Acil tedavide kullanılır
• Bu indikasyonda diüretik ve natriüretik
etki yan etki sayılır, dehidratasyon ve
elektrolit kaybı önlenmelidir
– İzotonik sodyum klorür ile beraber verilir, bu
solüsyon dehidratasyonu ve elektrolit denge
bozukluğunu önler
• Ototoksisite oluşmaması için infüzyon hızı
4 mg/dakikayı geçmemelidir
38. Bifosfonatlar
• Tümörle ilişkili hiperkalsemi durumlarında
tercih edilirler
• En fazla klodronat ve pamidronat tercih
edilir
• İnfüzyon ile uygulanırlar
• Etkileri 2-3 günden sonra ortaya çıkar
39. Glukokortikoidler
• D Vitamininin barsakta etkisini antagonize
ederler
• Malin tümörlere bağlı hiperkalsemide
indirekt etkileriyle kemikten kalsiyum
rezorbsiyonunu azaltırlar
• Malin tümörlere, D Hipervitaminozuna,
sarkoidozise ve adrenal yetmezliğe bağlı
hiperkalsemi tedavisinde yüksek dozda
kullanılabilirler
42. Hipomagnezemi de
Kullanılan Solüsyonlar
• Hipomagnezemi genellikle
hipokalemi,hipokalsemi ve hipofosfatemi
ile beraber meydana gelir
• Bulantı-kusma, aritmi, konfüzyon,
vertigo, ataksi, konvulziyonlar oluşabilir
43. Hipomagnezemi de Kullanılan
Solüsyonlar
• Magnezyum sülfat solüsyonları
• i.v. infüzyon ya da İ.M. İnjeksiyon
şeklinde uygulanır.
• İ.M. İnjeksiyon ağrılıdır
• Böbrek yetmezliğinde doz azaltılmalıdır.
44. Magnezyum Sülfat
• Magnezyum Sülfat injeksiyonu eklampsi,
lokal beyin ödemi ve tetanus gibi
nedenlere bağlı konvülziyon durumlarında
da uygulanabilir
• Bronşiyal astma nöbetlerinde de
faydalıdır
45. Magnezyum Sülfat
• Antiaritmik olarak da kullanılır
– Diğer ilaçlara cevap vermeyen tekrarlayıcı
ventriküler fibrillasyonda
– Torsade de Pointes aritmisinde
– Dioksin zehirlenmesindeki aritmilerde
(magnezyum eksikliği varsa)
46. Oral Magnezyum
• Eksikliğin yeniden ortaya çıkmasını
önlemek için ya da hipomagnezemi ağır
değilse oral yolla magnezyum verilebilir
• Fazla miktarda oral magnezyum verilirse
diyare gelişir.
49. Sodyum Bikarbonat Solüsyonu
• İzotonik sodyum bikarbonat solüsyonu
%1.3 lüktür
• Daha fazla bikarbonat içeren
solüsyonların diğer solüsyonların içinde
seyreltilerek kullanılması gerekir
– Çökelme olabileceğinden kalsiyum ve
magnezyum içeren solüsyonlarla
karıştırılmamalıdır
50. Sodyum Bikarbonat Solüsyonu
• Asidozun bikarbonat solüsyonu ile çok
çabuk düzeltilmesinden sakınmak gerekir
– Kanda asidoz hızla düzelirken SSS deki
asidoz daha yavaş düzelir
– Bu durum bilinç kaybı, konvülziyonlar, koma
hatta ölüme neden olabilir
51. Sodyum Bikarbonat Solüsyonu
• Bikarbonat veya benzeri solüsyonlar
uygulanırken plazma K düzeyi takib
edilmelidir
– Plazma PH sının yükselmesi potasyumu hücre
içine kaydırır
– PH nın hızla yükseltilmesi ağır hipokalemiye
neden olabilir
52. İzotonik Sodyum Laktat
Solüsyonu
• Laktat karaciğerde önce CO2 ye sonra da
bikarbonata dönüşür
• Saatte 300 ml den daha hızlı
verilmemelidir
• KC yetmezliğinde bikarbonata dönüşemez,
asidoz daha da artabilir
• Laktik asidoz durumlarında
kullanılmamalıdır
53. Trometamin Solüsyonu
• Tris-Buffer ya da THAM adıyla da bilinir
• Hidrojen iyonunu bağlar
• Daha çok respiratuvar asidoz olgularında
tercih edilir
• Oluşturduğu alkaloz nedeniyle beyin
damarlarında kasılma yapar, asidoz
sonucu artan kafa içi basıncını düşürür
54. Trometamin Solüsyonu
• Solunumu deprese ettiğinden mekanik
solunum olanaklarının olduğu koşullarda
kullanılmalıdır
• İnjekte edildiği vende spazm ve
tromboflebit yapabilir
• Böbrek yetmezliğinde kontrendikedir
56. İzotonik NaCl Solüsyonu
• Metabolik alkaloz çoğu zaman vucutta
klor kaybına ve hipovolemiye bağlıdır
• Bu durumda klor içeriği ektraselüler
sıvıya göre çok fazla olan izotonik NaCl
solüsyonu uygulanır
• Hipervolemi varsa verilmez
57. Hipokalemi ve Alkaloz
• Hipokalemi sonucu alkaloz gelişebilir
• Buradaki alkaloz izotonik NaCl ile
düzeltilemez
• Bu durum altta yatan neden düzeltilerek
ya da potasyum replasmanı yapılarak
düzeltilebilir
58. Amonyum Klorür’ün İzotonik
Solüsyonu
• Karaciğerde metabolize edilerek hidrojen
oluşturur
• Karaciğer ve böbrek yetmezliğinde
kullanılmamalıdır
• Belirgin klor kaybı olan ağır alkaloz
durumlarında verilir
• Aşırı dozda konvülziyonlar oluşabilir
59. Amonyum Klorür
• Fazla ağır olmayan durumlarda enterik-
kaplı tabletler şeklinde oral yolla verilir
• Bu tabletler idrar yolları infeksiyonlarının
tedavisinde idrarı asitleştirmek amacıyla
da kullanılabilir
60. Arginin Hidroklorür
• Karaciğerde metabolize olması sonucu
hidrojen iyonu oluşur
• Karaciğer yetmezliğinde kullanılmamalıdır
– Karaciğer koması gelişimini kolaylaştırır
61. Solüsyonlara ilaç eklenmesi
• Solüsyonun bileşenleri ile ilaç arasında
etkileşim olabilir (geçimsizlik)
• ilaç etkisi azalabilir
• Toksik etki artabilir, diğer istenmeyen
etkiler oluşabilir
• Enfeksiyon riski artar
62. Solüsyonlara ilaç eklenmesi
• Geçimsizlik durumunda solüsyonlarda
bulanıklaşma ya da çökelti meydana
gelebilirse de pek çok durumda görsel bir
bulgu oluşmaz
63. Solüsyonlara ilaç eklenmesi
• Yalnızca sabit plazma konsantrasyonu
gerekli olduğunda ya da konsantre ilaç
solusyonu uygulamanın zararlı olduğu
durumlarda yapılmalıdır
• Bir infüzyon solüsyonuna yalnız tek bir
ilaç eklenmelidir
64. Solüsyonlara ilaç eklenmesi
• Kan ürünlerine, mannitol ve sodyum
bikarbonat solusyonlarına normal olarak
ilaç eklenmemelidir
• Solüsyonlar iyice çalkalanmalı, içinde
parçacık bulunmamasına dikkat edilmelidir
• İnfüzyon sırasında bulanıklaşma, çökelme,
kristalizasyon a dikkat edilmelidir
65. Solüsyonlara ilaç eklenmesi
• Alerjen konjugatlar oluşabileceginden
penisilin ve sefalosporinler gibi beta
laktam antibiyotikler proteinli maddelerle
karıştırılmamalıdır
• Asepsiye dikkat edilmeli, infuzyon seti
24 saatten fazla kullanılmamalıdır
