Ομιλία του Διαιτολόγου - Διατροφολόγου Κούτσικα Κωνσταντίνου, στη Μικρομάνη Μεσσηνίας, στη γιορτή της αγκινάρας www.mednutrition.gr

1. Η διατροφική αξία της αγκινάρας
Κούτσικας Κων/νος
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M. Sc.

2. Η διατροφή στο παρελθόν
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και ενώ η οικονομική
ανάπτυξη της χώρας ήταν περιορισμένη, οι Έλληνες είχαν
τους χαμηλότερους δείκτες θνησιμότητας στην Ευρώπη.
Ταυτόχρονα παρατηρήθηκε να έχουν και υψηλό προσδόκιμο
επιβίωσης.
Συμβολή της Μεσογειακής Διατροφής

3. Η διατροφή στο παρελθόν
(μεσογειακή διατροφή)
Κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών
[κρέας]
Κατανάλωση καλών λιπαρών
• μονοακόρεστα λιπαρά [ελαιόλαδο]
Κατανάλωση σύνθετων υδατανθράκων
[προϊόντα ολικής αλέσεως, όσπρια, φρούτα,
λαχανικά]
• πολυακόρεστα οξέα [ω – 3 λιπαρά]
Κατανάλωση αντιοξειδωτικών &

4. Πηγή: Ίδρυμα <Αριστείδης Δασκαλόπουλος>
1300 άτομα(>15 ετών), 2006
Απόκλιση από την Μεσογειακή διατροφή

5. ΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΚΑΙΚΙΝΗΤΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΚΑΙ
ΤΗΛΕΚΟΝΤΡΟΛ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗΤΗΛΕΚΟΝΤΡΟΛ ΜΕΙΩΝΟΥΝ ΤΗ
ΣΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣΩΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Η ΝΕΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟ ΒΑΡΟΣΗ ΝΕΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΥΞΑΝΕΙ ΤΟ ΒΑΡΟΣ

6. ΕΠΙΠΟΛΑΣΜΟΣ “ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ”
ΣΤΟΥΣ ΕΝΗΛΙΚΕΣ ΕΛΛΗΝΕΣ
26
41,1
18,2
29,9
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
MEN WOMEN
OBESITY
OVERWEIGHT
Eλληνική Iατρική Eταιρεία Παχυσαρκίας, (17341 άτομα)
%

7. Η ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

8. Υπέρταση
Σακχαρώδης Διαβήτης–Αντίσταση στην ινσουλίνη
- Υπερινσουλιναιμία
Δυσλιπιδαιμία (↑ Χολ, ↑ Τριγλ, ↓ ΗDL)
Καρδιοπάθεια
Χολολιθίαση (λόγω ↑ παραγωγής Χοληστερόλης)
Στεάτωση (Λιπώδης Διήθηση ήπατος)
Οστεοαρθρίτιδα
Κίνδυνοι σχετιζόμενοι με την παχυσαρκία

9. Μεσογειακή Διατροφή και Αγκινάρα

10. Ιστορική Αναδρομή Αγκινάρας
 Η αγκινάρα ήταν γνωστή ήδη από τα αρχαία χρόνια, όπου
χρησιμοποιούνταν ως αφροδισιακό για βελτίωση και ισχυροποίηση
της σεξουαλικής επίδοσης. Μάλιστα, είχε συσχετιστεί η κατανάλωση
της, από τις εγκύους γυναίκες, με την γέννηση αγοριών.
 Η αγκινάρα αναφέρεται σε γραπτό κείμενο για πρώτη από τον
ιστορικό Θεόφραστο (371 π.Χ- 287 π.Χ.), ο οποίος έγραψε σαν
τόπο καλλιέργειας την Σικελία και την Ιταλία.
 Ο Διοσκουρίδης (40μ.Χ.-90 μ.Χ.) περιέλαβε την αγκινάρα μαζί με
άλλα θεραπευτικά βότανα.
 Στην Αρχαία Ρώμη οι αγκινάρες θεωρούνταν προνόμιο των
πλουσίων και μαγειρεύονταν σε συνδυασμό με μέλι, κρασί και κύμινο.
 Η αγκινάρα καλλιεργήθηκε συστηματικά στην Νάπολη τον 15ο
αιώνα
από όπου εξαπλώθηκε η καλλιέργεια της σε όλη την Ευρώπη.

11. Αγκινάρα & Θρεπτικά Συστατικά

12. Αντιοξειδωτικά Αγκινάρας
Περιέχει
 Καροτενοειδή ( β-καροτένιο, λουτεΐνη και ζεαξανθίνη)
 Σιλυμαρίνη (καταπολέμηση ασθενειών του ήπατος)
 Κουερσετίνη (Πρόληψη από καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνο,
καταρράκτη)
 Ρουτίνη (Αντιφλεγμονώδη και αντιαλλεργική δράση)
 Κυναρίνη (Βοηθάει στην έκκριση της χολής, στην λειτουργία του
ήπατος, στην μείωση της χοληστερόλης)

13. Τι είναι τα αντιοξειδωτικά
Τα αντιοξειδωτικά είναι συστατικά τα οποία βρίσκονται κυρίως στα
φρούτα και τα λαχανικά και προστατεύουν το ανθρώπινο σώμα από τις
ελεύθερες ρίζες.
Οι ελεύθερες ρίζες καταστρέφουν τα ανθρώπινα κύτταρα
Τα αντιοξειδωτικά είναι δυνατόν να μειώσουν τον κίνδυνο
καρδιαγγειακών παθήσεων, διάφορων τύπου καρκίνου, της νόσου
Altzheimer καθώς και διάφορων άλλων χρόνιων παθήσεων.

14. Έρευνα Αντιοξειδωτικών 2004
The Journal of Agricultural and Food Chemistry, 9th edition, June 2004. Ronald L. Prior,
PhD, chemist and nutritionist, USDA's Arkansas Children's Nutrition Center in Little Rock,
Ark

15. Έρευνα Αντιοξειδωτικών 2006
Am J Clin Nutr (2006) Study data

16. Μαγείρεμα και αντιοξειδωτικά
Έχει φανεί το μαγείρεμα στον ατμό αυξάνει την
περιεκτικότητα της αγκινάρας σε αντιοξειδωτικά.

17. Γιατί να μην πάρω συμπλήρωμα αντιοξειδωτικών;
• Μόνο οι φυσικές τροφές συνδυάζουν το ιδανικό μίγμα βιταμινών,
ιχνοστοιχείων καθώς και αντιοξειδωτικών.
• Η αγκινάρα σε συνδυασμό με τα αντιοξειδωτικά προσφέρει φυτικές
ίνες, πρωτεΐνες, βιταμίνες, ιχνοστοιχεία καθώς και γεύση
( συστατικά που δεν περιέχονται σε ένα χάπι συμπληρώματος).

18. Αγκινάρα & Φυτικές Ίνες
• Μια μεσαίου μεγέθους μαγειρεμένη αγκινάρα περιέχει 10 γρ.
φυτικών ινών
(προσδίδει το 40% της ημερήσιας προτεινόμενης δοσολογίας)

19. Φυτικές Ίνες & Υγεία
 Συντελούν στην υγεία του πεπτικού συστήματος
 Μειώνουν την χοληστερόλη του αίματος
 Προστατεύουν από διάφορες μορφές καρκίνου
 Δημιουργούν το αίσθημα του κορεσμού της πείνας

20. Αγκινάρα & Φυλλικό οξύ
• Μια μεσαίου μεγέθους αγκινάρα προσδίδει το 20% της ημερήσιας
προτεινόμενης δοσολογίας σε φυλλικό οξύ
Το φυλλικό οξύ είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην:
• Εγκυμοσύνη
• Προστασία από καρκινογενέσεις
• Στην παραγωγή DNA
• Στον σχηματισμό των ερυθροκυττάρων (πρόληψη από αναιμίες)

21. Αγκινάρα & Βιταμίνη C
• Μια μεσαίου μεγέθους αγκινάρα προσδίδει το 16% της ημερήσιας
προτεινόμενης δοσολογίας σε βιταμίνη C
H βιταμίνη C
• Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα.
• Βασικό συστατικό του κολλαγόνου (Συστατικό συνδετικού ιστού του
δέρματος, των οστών και των αγγείων).
• Ασκεί προστατευτικό ρόλο στην ανάπτυξη κακοήθων νεοπλασιών και
καρδιαγγειακών νοσημάτων μέσω της αντιοξειδωτικής δράσης.

22. Αγκινάρα & Μαγνήσιο
• Η συγκέντρωση μαγνησίου είναι ιδιαίτερα σημαντική
(1 μερίδα αγκινάρα καλύπτει το 18% των ημερήσιων αναγκών ενός
ενήλικα)
Το μαγνήσιο συντελεί:
- Στο χτίσιμο και στην προστασία των οστών.
- Στην ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.
- Μείωση της αρτηριακής πίεσης.
- Προστατεύει από κράμπες.

23. Αγκινάρα & Σίδηρος
Η αγκινάρα είναι μια καλή πηγή σιδήρου
Ο σίδηρος
 Απαραίτητος για την αιμοσφαιρίνη και μυοσφαιρίνη
(πρωτεΐνες απαραίτητες για την μεταφορά και αποθήκευση του
οξυγόνου στους ιστούς)
 Στοιχείο αμινοξέων, ορμονών και νευροδιαβιβαστών.

24. Αγκινάρα και κάλλιο
Καλή πηγή καλίου
Το κάλλιο
 Μειώνει την αρτηριακή πίεση
 Ρυθμίζει τη φυσιολογική καρδιακή λειτουργία
 Συντελεί στη νευρική και μυϊκή λειτουργία
 Εξισορροπεί τα υγρά του σώματος

25. Αγκινάρα και φώσφορος
• Η αγκινάρα αποτελεί σημαντική πηγή φωσφόρου
Ο φώσφορος
 Βασικό συστατικό οστών και δοντιών
 Δομικό συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών
 Μέρος του γενετικού υλικού των κυττάρων

26. Αγκινάρα & Μαγγάνιο
1 μέτρια αγκινάρα καλύπτει το 10% των ημερήσιων αναγκών ενός
ενήλικα σε μαγγάνιο
Το μαγγάνιο
Απαραίτητο για την λειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος
Βοηθάει στην αναπαραγωγική ικανότητα
Συντελεί στην υγεία των οστών

27. Αγκινάρα & Χρώμιο
• Η αγκινάρα αποτελεί σημαντική πηγή χρωμίου
Το χρώμιο
• Επάγει την έκκριση της ινσουλίνης
• Προστατεύει από την εμφάνιση σακχαρώδους διαβήτη τύπου ΙΙ
• Βοηθάει στον καλύτερο έλεγχο της γλυκόζης στους διαβητικούς
• Συντελεί στον καλύτερο μεταβολισμό υδατανθράκων, πρωτεΐνης
και λιπών.

28. Αγκινάρα & Υγεία

29. Αγκινάρα & Καρδιαγγειακά νοσήματα
Η κατανάλωση φύλλων και εκχυλίσματος αγκινάρας μειώνει τον κίνδυνο
καρδιαγγειακών νοσημάτων.
• Εμποδίζει τον οργανισμό να παράγει ενδογενώς χοληστερόλη.
• Αυξάνει την ικανότητα του οργανισμού να αποβάλλει την χοληστερόλη.
• Μειώνει τις διαδικασίες αθηρωμάτωσης (οξείδωση LDL).

30. Αγκινάρα & Υπέρταση
• Η αγκινάρα μπορεί να αποτελέσει ένα σύμμαχο κατά της
υπέρτασης
• Περιέχει τα μεταλλικά στοιχεία κάλλιο και μαγνήσιο.

31. Αγκινάρα & Καρκίνος
• Προστασία από διάφορες μορφές καρκίνου (ουροδόχου
κύστης, προστάτη κ.α.)
• Μέσω δράσης των αντιοξειδωτικών, τα οποία μειώνουν
την ικανότητα των καρκινικών κυττάρων να
πολλαπλασιάζονται και να αναπτύσσονται και
προστατεύουν τα κύτταρα από τις καταστροφικές
ελεύθερες ρίζες.

32. Αγκινάρα & Παθήσεις ήπατος και χοληδόχου
κύστης
• Προστατεύει από καταστροφή του ήπατος μέσω της
αναγέννησης των ηπατικών κυττάρων.
• Αυξάνει την παραγωγή της χολής από το ήπαρ.
• Ευνοεί την έκκριση χολής από την χοληδόχο κύστη και
την κινητικότητα της χοληδόχου κύστης με αποτέλεσμα
την μείωση σχηματισμού πέτρας στην χοληδόχο κύστη.

33. Αγκινάρα & Πεπτικό σύστημα
• Ανακουφίζει από τα συμπτώματα της δυσπεψίας
• Μεγαλύτερη απορρόφηση των λιποδιαλυτών βιταμινών
Α, D, E, K.
• Βοηθάει στην πρόληψη και αντιμετώπιση ασθενειών
όπως ευερέθιστου εντέρου και νόσο Crown.

34. Αγκινάρα & Δέρμα
Ο συνδυασμός των αντιοξειδωτικών και της βιταμίνης C της αγκινάρας
Μειώνει τις βλαβερές επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας στο
δέρμα.
Συντελεί στην διατήρηση του κολλαγόνου και γρήγορη επούλωση πληγών.
Ελαττώνει τις αλλεργιογόνες χημικές ενώσεις στο δέρμα.

35. Αγκινάρα και υγεία ματιών
Προστασία από τις 2 σημαντικότερες αιτίες οπτικής
βλάβης:
- Καταρράκτη
- Εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες της αγκινάρας (β-καροτένιο,
λουτεΐνη, ζεαξανθίνη και βιταμίνη C) μπορούν να
αποτρέψουν ή να καθυστερήσουν την έναρξη αυτών των
μορφών τύφλωσης.

36. Αγκινάρα & Διαβήτης
• H αγκινάρα είναι ένα μη αμυλούχο λαχανικό (περιέχει μόλις 5 γρ.
υδατανθράκων σε 1 ισοδύναμο αγκινάρας (1/2 κούπα).
• Περιέχουν σημαντική ποσότητα φυτικών ινών που αυξάνουν τον
αυξάνουν τον χρόνο απορρόφησης των υδατανθράκων και τα
επίπεδα γλυκόζης στο αίμα αυξάνουν πιο ομαλά.
• Περιέχει σημαντική ποσότητα χρωμίου.
• Η Αμερικάνικη Διαβητολογική Εταιρεία συνιστά την κατανάλωση
τουλάχιστον 2-3 ισοδυνάμων μη αμυλούχων λαχανικών καθημερινά.

37. Αγκινάρα & Απώλεια Βάρους
• Η αγκινάρα ενδείκνυται για προσπάθειες απώλειας βάρους διότι:
• Μια μεσαία μαγειρεμένη αγκινάρα προσδίδει μόλις 60 θερμίδες
(λιγότερο από 1 φ. ψωμί).
• Δεν περιέχει καθόλου λίπος.
• Προσδίδει ταυτόχρονα πολλά βασικά θρεπτικά συστατικά
απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού.

38. Συνοψίζοντας…
Η αγκινάρα περιέχει συστατικά που προστατεύουν aπό:
 Καρδιαγγειακά νοσήματα
 Διάφορους τύπους καρκίνου
 Αρτηριακή πίεση
 Παθήσεις ήπατος & χολής
 Νόσο Alzheimer
 Διάφορες άλλες ασθένειες (καταρράκτη, δερματικές παθήσεις,
αλλεργίες)
 Αύξηση σωματικού βάρους

39. Η αγκινάρα θεωρείται πλέον ως μια ιδιαίτερα ευεργετική τροφή και
μπορεί να συνεισφέρει στην υγεία μικρών και μεγάλων

40. Ευχαριστώ για την προσοχή σας!!!!