Tweede bijeenkomst in de cursus Tuinen in kunst, tuinen als kunst over de geschiedenis van de tuin. Tuinen in Italie: Villa Medici, Fiesole; Palazzo Piccolomini, Pienza; BelvédereRome, Villa Madama, Villa Castello; Villa Medici, Rome, Villa d'Este, Villa Lante, Boboli-tuinen, Florence; Frankrijk, Chateau d'Anet; Chateau de Fontainebleau, Chateau de Chenonceaux; Chateau de Villandry, Vaux-le-Vicomte. Bijeenkomst op 2 december in Wherelant, Purmerend

1. Tuinen Renaissance in
Italië en Frankrijk
Michiel Kersten | Artetcetera. Kunst in woorden

2. HetbadvanBathsheba,JeanBourdichon,Illuminatie,Frans,
Tours,1498–1499

3. Renaissance tuinen: Italië
• Tuinen voor villa’s
• Opzet verwant met kruidentuinen uit de Middeleeuwen
• Tuinen bestaan uit vierkante, achter- en naast elkaar gelegen
tuinkamers, met vierzijdige symmetrie
• Borders worden met buxusranden beplant
• Geen verband met het gebouw, geen hoofdas
• Hoge en lage hagen tussen de verschillende tuinkamers
• Alle paden zijn gelijkwaardig aan elkaar, er is geen hoofdas
• Het plaatsen van beelden in het centrum van de perken

4. Italiaanse renaissance-tuinen
• Medici Villa, Fiesole (1455-1461)
• Palazzo Piccolomini in Pienza, Toscane (1459)
• Cortile del Belvedere in het Vaticaans paleis, Rome (1504-1513)
• Villa Madama, Rome (1516)
• Villa di Castello, Toscane (1538)
• Villa Medici, Rome
• Villa d'Este , Tivoli (1550-1572)
• Villa Lante, Bagnaia

5. Middeleeuwse tuinen waren ommuurd en vooral aangelegd
om groente fruit en (medicinale) kruiden te kweken.
De Italiaanse Renaissance tuin doorbreekt de grens tussen tuin
en natuur (het landschap buiten de tuin). Plezier om naar te
kijken en om vanuit te kijken, Leon Batista Alberti (1404-1472)
in De Re Aedificatoria
Italiaanse Renaissance tuinen zijn nog niet aangelegd als een
integraal concept: integratie architectuur en tuin. Met andere
woorden tuinen en huis vormen een (architectonische)
eenheid

6. Italiaanse Renaissance tuinen zijn geïnspireerd door de klassieke,
esthetische idealen zoals proportie, ordening, verhoudingen,
symmetrie, geometrie. Ordening als afspiegeling van de
ordening door God
Ten opzichte van de Middeleeuwse tuinen zijn de tuinen uit de
Renaissance groter en grootser
Behalve planten werden de tuinen aangekleed met beelden,
fonteinen, grotto’s. De tuinen hadden het doel rust te geven
(weg van het drukke leven in de stad, maar ook om indruk te
maken op anderen en te amuseren en plezier te geven

7. Evenzeer zijn de Italiaanse villa’s en hun tuinen
geïnspireerd door de tuinen en villa’s van het oude Rome
Maar er zijn ook andere bronnen van inspiratie:
middeleeuwse kloostertuinen en Arabische tuinen
Belangrijk beelden, waterwerken en schaduwpartijen,
bloemen daarentegen niet
Otium versus Negotium

8. Villa Medici in Fiesole

13. Palazzo Piccolomini at Pienza, Tuscany (1459)

18. Cortile del Belvedere in het Vaticaans paleis, Rome (1504-1513)

19. HendrickvanCleve,BelvedereendeSt.Pieter,paneel,Parijs,
CollectieFritsLugt(FondationCustodia)

21. http://www.wittert.ulg.ac.be/fr/images/i_28/b28900x.jpg

26. Villa Madama, Rome (1516), begonnen door Paus Leo X,
en gecontinueerd door Kardinaal Guilio de’Medici (1478-
1534)

33. Villa Madama, Fontein (hoofd van een olifant door Giovanni da
Udine

34. Prent met voorstelling van de Villa Madama door Giuseppe Vasi, 1761

35. Prent met voorstelling van de Villa Madama door Giuseppe Vasi, 1761

37. Cosimo I de’ Medici’s Villa di
Castello (1538). Tuin ontworpen
door Niccolò Tribolo voor Cosimo I
de’Medici

45. Villa Medici (1516) te Rome, gebouwd voor Ferdinando I de’Medici

51. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/85/Sleepin
g_Ariadne_2.jpg

54. Villa d’Este (1550-1572), Tivoli, tuin ontworpen door
Pirro Ligorio, voor Kardinaal Ippolito II d’Este en
Lucrezia Gorgia

59. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1
1/Piranesi-16049.jpg/1920px-Piranesi-16049.jpg

65. Villa Lante, Bagnaia nabij Viterbo

75. Florence: Boboli-tuinen

83. Frankrijk

84. Een aantal andere bekende Renaissance-tuinen in
Frankrijk zijn:
Chateau d’Anet
Chateau de Fontainebleau
Chateau de Chenonceaux
Jardin du Luxembourg
Chateau de Villandry

85. Chateau d’Anet (1536)

90. Château de Blois (circa 1570)

92. Chateau de Fontainebleau

93. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/6f
/Chateau_Fontainebleau.jpg/1920px-
Chateau_Fontainebleau.jpg

99. Château de Villandry

111. Château de Bois

115. Chateau Chenonceau

123. Châteauneuf de St-Germain-en-Laye (1539-1547)

127. Vaux-le-Vicomte

129. Franse formele tuin “Jardin à la Francaise”
Geometrisch grondplan
Uitzichtpunt vanuit hogergelegen terras
Alle vegetatie (bomen, struiken) gesnoeid
Huis/kasteel centrale punt
Centrale as haaks op het huis/kasteel
Meest compleze parterres bij het huis/kasteel
Parterres gevuld met broderiën
Verderweg gelegen parterres eenvoudiger beplant
Tuin verlevendigd met waterpartijen, beelden, fonteinen, etc