1. Klub Garnizonowy w Krakowie
PROGRAM
OBCHODÓW
PierwszaWojna.info
Opracowanie tekstów i koncepcja wystawy:
Joanna Nowostawska-Gyalókay
Wystawa powstała w ramach
XVI Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego.
Wielki wybuch 1914–1918
Organizator: Gospodarz: Partner:
Klub 6. Brygady Powietrznodesantowej
w Krakowie
Patroni medialni:
6. Brygada
Powietrznodesantowa
w Krakowie

2. Okazała neorenesansowa willa tuż przy pierścieniu krakowskich Plant, stojąca przy dawnej ulicy Kolejowej, została wzniesiona w latach 1889–1890
przez Karola Knausa, według projektu Tomasza Prylińskiego, jako kasyno dla oficerów garnizonu Twierdzy Kraków. Austriacy właśnie przygotowywali
się do opuszczenia Wawelu i na terenie miasta powstawały nowe budynki na potrzeby wojska. Budowie patronowało Towarzystwo Wiedzy Wojskowej
i Kasyna w Krakowie (Militär-wissenschaftlicher und Casino-verein), które znalazło tu swą siedzibę. Kasyno było pierwszym budynkiem w mieście powstałym
z przeznaczeniem na cele klubowe.
Na zdjęciu: pierwotny wygląd Kasyna Oficerskiego, widokówka, 1900, z Archiwum Narodowego w Krakowie, Dz. C V 38

3. Zbudowany na rzucie prostokąta budynek pierwotnie był piętrowy. Szerokie korytarze pełniły rolę westybulów. Środkową część piętra zajęła sala balowo-
-teatralna, po lewej stronie mieściły się pokoje dla pań, po prawej zaś m.in. biblioteka, czytelnia, sala bilardowa. Na parterze usytuowano bufet i jadalnię
połączoną windami z kuchnią w suterenie, a także pokoje prywatne oficera i ordynansów.
Na zdjęciach, po lewej: projekt sali teatralnej, widok na scenę, sygnowany T. Pryliński, 1890, Pracownia Fotograficzna Muzeum Narodowego w Krakowie,
nr inw. MNK III-PL-5093; po prawej: szczegółowy projekt fasady Kasyna Oficerskiego autorstwa Tomasza Prylińskiego, 1890, rysunek, Pracownia Fotograficzna
Muzeum Narodowego w Krakowie, nr inw. MNK III-PL-7957

4. W 1911 roku gmach przebudowano. Wytyczono ulicę Mikołaja Zyblikiewicza, likwidując jednocześnie otaczający kasyno ogród.
Kopia fragmentu planu dotyczącego regulacji miasta Krakowa autorstwa Maksymiliana Hofmana, ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie,
ABM Zyblikiewicza 1-3, f 40, p. 11

5. Koncepcję przebudowy w 1906 roku opra-
cował austriacki architekt, kapitan Mak-
symilian Hofman. Projekt realizował w la-
tach 1909–1910. Z zewnątrz opracował
nowy, przeszklony, bogaty w ornamenty
secesyjne daszek okapowy, pozostawiając
resztę elewacji bez większych zmian, za
to wnętrza przebudował, wydzielając do-
datkową kondygnację. Miały się tu pomie-
ścić pokoje dla ordynansów. Zastosował
nowatorskie rozwiązania konstrukcyjne,
zastąpił drewniane stropy żelbetowymi,
a dekorację neorenesansową – secesyj-
ną. W miejsce plafonu weneckiego w sali
balowej zaprojektował sufit kasetono-
wy udekorowany sztukateryjnymi girlan-
dami kwiatów oraz gałązek dębowych
i laurowych, które miały stanowić aluzję
do odwagi armii cesarskiej i królewskiej.
W otworze nad sceną stanęło wówczas
popiersie cesarza Franciszka Józefa.
Projekt restauracji budynku kasyna (wygląd
sali balowej), autorstwa Maksymiliana
Hofmana, maj 1910, ze zbiorów Archiwum
Narodowego w Krakowie, ABM Zyblikiewi-
cza 1-3, f 40, p. 2

6. Karta korespondencyjna z budynkiem kasyna, ok. 1900 roku, u góry odręczny
napis nadawców „unser Kasino” (nasze kasyno). Karta ze zbiorów E. Kani

7. Kasyno w okresie międzywojennym. Uroczystość wręczenia Złotego Krzyża Zasługi żonie gen. Aleksandra Narbutt-Łuczyńskiego Natalii z Leskich Łuczyńskiej.
Na zdjęciu widoczne popiersie Józefa Piłsudskiego, 1938, NAC

8. Kasyno w okresie międzywojennym. Na zdjęciach, u góry po lewej: warta honorowa oraz zaproszeni goście podczas uroczystości odsłonięcia tablicy
pamiątkowej ku czci marszałka Józefa Piłsudskiego 19 marca 1937 roku; u góry po prawej: zabawa karnawałowa w kasynie garnizonowym zorganizowana
przez Oddział Polskiego Białego Krzyża w Krakowie 23 lutego 1935 roku; u dołu po lewej: fotografia grupowa uczestniczek informacyjnego kursu
spółdzielczego, zorganizowanego przez Koło Rodziny Wojskowej w Krakowie. Podczas uroczystego zamknięcia kursu przemawiał gen. bryg. Jerzy Aleksander
Narbutt-Łuczyński (w środku), zaproszony przez żonę Natalię – prezes Koła, kwiecień 1938; u dołu po prawej: warta honorowa oraz zaproszeni goście podczas
uroczystości odsłonięcia tablicy pamiątkowej ku czci marszałka Józefa Piłsudskiego 19 marca 1937 roku. Wszystkie zdjęcia pochodzą z NAC.

9. Kasyno w okresie międzywojennym. Na zdjęciach, po lewej: uroczystość odsłonięcia tablicy pamiątkowej ku czci marszałka Józefa Piłsudskiego 19 marca
1937 roku. Widoczny gen. bryg. Jerzy Aleksander Narbutt-Łuczyński; u góry po prawej: fotografia grupowa uczestników uroczystości X-lecia Koła Rodziny
Wojskowej w krakowskim kasynie. W środku dowódca OK V gen. bryg. Jerzy Aleksander Narbutt-Łuczyński z żoną Natalią z Leskich Łuczyńską; u dołu po
prawej: wygląd ulicy M. Zyblikiewicza w 1930 roku, na drugim planie kasyno. Wszystkie zdjęcia pochodzą z NAC.

10. Działalność artystyczna
– występ zespołu tanecznego
Dawne Militärkasino zmieniało nazwy, najdłużej przetrwało jako Klub Garnizonowy, później Klub Krakowskiego Okręgu Wojskowego, Klub Korpusu Powietrzno-
-Zmechanizowanego, Klub 2. Korpusu Zmechanizowanego i od 2014 roku Klub 6. Brygady Powietrznodesantowej. Nieprzerwanie od 124 lat służy środowisku
wojskowemu jako miejsce spotkań, rozmów, działań kulturalnych i rozrywkowych. Wszystkie zdjęcia pochodzą z archiwum Klubu 6. Brygady Powietrznodesantowej.
Animacja kultury
– bal karnawałowy dla dzieci
Organizacja konferencji państwowych
i resortowych – wizyta ministra
obrony narodowej Bogdana Klicha
Imprezy integrujące środowisko
– bal sylwestrowy
Organizacja wystaw
– wernisaż wystawy malarstwa
i fotografii poświęconych JPII
Integracja rodziny żołnierskiej
– spotkanie wielkanocne
Organizacja koncertów
– występ zaprzyjaźnionej Krakowskiej
Orkiestry Staromiejskiej
Organizacja festiwali – VIII Festiwal
Orkiestr Wojskowych i Dętych w Skale