Publicidad
Publicidad

Más contenido relacionado

Más de Małopolski Instytut Kultury(20)

Publicidad

„Miejsce i architektura” – Stary Teatr – Konserwatorium Muzyczne w Krakowie (prezentacja)

  1. STARY TEATR KONSERWATORIUM MUZYCZNE W KRAKOWIE MIEJSCE I ARCHITEKTURA
  2. Miejsce, które znamy pod nazwą placu Szczepańskiego, dopiero z początkiem XIX wieku stało się przestronnym placem. Wcześniej wznosiła się tu drewniana i murowana zabudowa, w tym od około 1300 roku kościół parafialny pw. św. Szczepana otoczony cmentarzem. W północno- -wschodnim narożu tej niewielkiej nekropolii około 1450 roku wzniesiono też kaplicę pod wezwaniem śś. Macieja i Mateusza. Ponadto kiedy w 1579 roku osiedli w Krakowie jezuici, utworzyli przy parafii św. Szczepana swój nowicjat i umieścili go w jednej z kamienic przy placu. Nieopodal zaś znajdowały się opasające miasto mury z basztami. Budowle te doskonale widać na dawnych mapach miasta. Plan Krakowa z 1787 z dzieła Filipa Lichockiego, współautor Antoni Ignacy Grebel. Polona, sygn. ZZK 1 262, domena publiczna
  3. Widok panoramiczny placu Szczepańskiego ok. 1824, autor Łukasz Kozakiewicz. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/679/18. rys. 39, domena publiczna
  4. Jedna z kamienic – stojąca w narożu ulic Szczepańskiej i bezimiennej, następnie nazwanej Jagiellońską – w czasach funkcjonowania parafii św. Szczepana stanowiła budynek parafialny. Ale już z końcem XVIII wieku stała się własnością prywatną Antoniego i Anny Szasterów. To od nich nabył dom, wraz z kolejnym do niego przyległym, Jacek Kluszewski, przyszły dyrektor krakowskiego Teatru Narodowego, z zamiarem przebudowy obu kamienic na stały miejski teatr, o którym później będzie się mówiło Stary Teatr. Teatr Jacka Kluszewskiego widziany od placu Szczepańskiego, fragment widoku panoramicznego placu Szczepańskiego ok. 1824, autor Łukasz Kozakiewicz. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/679/18. rys. 39, domena publiczna
  5. Prace budowlane Kluszewski zlecił ówczesnemu architektowi miejskiemu i zarazem swojemu przyjacielowi, Szczepanowi Humbertowi. Ukończono je w niecały rok. 1 stycznia 1799 roku zainaugurowano działalność teatru. Do klasycystycznego gmachu prowadziły wówczas dwa wejścia główne: jedno od ulicy Jagiellońskiej (dokładnie tam, gdzie znajduje się obecne wejście), a drugie od placu Szczepańskiego. Szczepan Humbert, autor Piotr Wroński. Polona, sygn. G.25054/I, domena publiczna
  6. Budynek nakryto łamanym dachem gontowym, a fasadę otynkowano na zielono. Teatr przypominał inne tego typu budowle w Londynie, Paryżu czy Wenecji, a najmocniej teatr wzniesiony z początkiem XIX wieku w Czeskich Budziejowicach. Przy dekoracji wnętrz Humbert zainspirował się za to wiedeńskim Leopoldstädter Theater, zbudowanym w 1780 roku. Scena i widownia teatru Jacka Kluszewskiego, rysunek z 1799. Za: A. Litak, Architektura Starego Teatru 1799-1999, katalog wystawy, Kraków 2000, s. 7
  7. Tymczasem kościoły św. Szczepana i śś. Macieja i Mateusza, a także mury miejskie ostatecznie rozebrano. W 1802 roku powstał zatem plac, który wkrótce postanowiono oficjalnie nazwać placem Gwardii Narodowej na pamiątkę pierwszego przeglądu utworzonej w 1811 roku w Krakowie gwardii narodowej składającej się z właścicieli realności, kupców, uczniów, fabrykantów i rzemieślników. Nazwa ta jednak nie przyjęła się, bo miejsce wciąż związane było w pamięci ludności z parafią św. Szczepana. Plac nazywano więc po prostu Szczepańskim. Plac Szczepański w Krakowie na początku XIX wieku, Sebastian Sierakowski, 1800-1820. Cyfrowe zbiory Biblioteki Jagiellońskiej, sygn. NDIGGRAF039049, domena publiczna
  8. Ten pusty plac świetnie nadawał się do zapełnienia go nowoczesnymi budowlami. Tak myślało wielu. Tak mógł myśleć Maciej Knotz, węgierski kupiec, posiadacz licznych krakowskich nieruchomości, który w 1816 roku zwrócił się do władz miasta o zezwolenie na wybudowanie gmachu teatralnego. Knotz chciał bowiem konkurować z Kluszewskim. Nie powinno to dziwić, jako że teatr postawiony przez Kluszewskiego był w złym stanie technicznym już w kilka lat po jego otwarciu, a sam dyrektor prowadził scenę z wyraźnie coraz mniejszym zaangażowaniem. Projekt teatru przy pl. Szczepańskim w Krakowie – 2 rysunki elewacji budynku, Sebastian Sierakowski, 1816-21, akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Polona, sygn. BJ Graf. I.R. 1024, domena publiczna
  9. Początkowo Knotz myślał o postawieniu teatru na Rynku Głównym w miejscu ratusza, potem jednak za bardziej atrakcyjne miejsce uznał plac Szczepański. Jest wielce prawdopodobne, że to na zlecenie Knotza architekt Sebastian Sierakowski zaprojektował kilka wersji teatru w dwóch wspomnianych lokalizacjach. Projekt teatru przy pl. Szczepańskim w Krakowie – Rysunek elewacji i przekrój podłużny budynku, Sebastian Sierakowski, 1816-21, akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Polona, sygn. BJ Graf. I.R. 1024, domena publiczna
  10. Projekt teatru przy pl. Szczepańskim w Krakowie – rzut budynku, Sebastian Sierakowski, 1816-21, akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Polona, sygn. BJ Graf. I.R. 2598, domena publiczna
  11. Projekt teatru przy pl. Szczepańskim w Krakowie – rysunek elewacji, Sebastian Sierakowski, 1816-21, akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Polona, sygn. BJ Graf. I.R. 2601, domena publiczna
  12. Ten architekt amator miał na swoim koncie sporo projektów oraz ważne dzieło dotyczące budownictwa zatytułowane Architektura obejmująca wszelki gatunek murowania i budowania. Był także projektodawcą postawienia na placu Szczepańskim w 1817 roku obelisku upamiętniającego utworzenie Wolnego Miasta Krakowa przez „opiekuńcze” mocarstwa. (Miało to ugruntować pozycję Krakowa jako Wolnego Miasta, zalążka autonomicznego bytu państwowego). Projekt pomnika wdzięczności za utworzenie Wolnego Miasta Krakowa na pl. Szczepańskim – projekt Sebastiana Sierakowskiego, współautor Michał Stachowicz, 1817, akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Polona, sygn. BJ Graf. I.R. 1040, domena publiczna
  13. Żadna z opracowanych przez Sierakowskiego koncepcji nie została jednak ostatecznie wykorzystana. W 1830 roku rząd Wolnego Miasta Krakowa postanowił też nie odnawiać kontraktu z Kluszewskim. Wówczas to powstało kilka koncepcji całkiem nowego teatru. Pod koniec lat 30. XIX wieku klasycyzm ustępował nowym prądom, koncepcje Sierakowskiego były już niemodne. Dlatego postanowiono zlecić nowe plany dwóm popularnym wówczas architektom, Feliksowi Radwańskiemu i Feliksowi Księżarskiemu. Oba powstałe projekty były bardzo ciekawe, funkcjonalne i nowoczesne, ale zakładały większe wydatki, niż miasto było gotowe ponieść. Projekt teatru przy pl. Szczepańskim Feliksa Radwańskiego, 1839 i Feliksa Księżarskiego, 1840. Za: K. Nowacki, Dzieje teatru w Krakowie. Architektura krakowskich teatrów, Kraków 1982, s. 74 i 78.
  14. Dlatego kiedy w 1841 roku zmarł Jacek Kluszewski, miasto zdecydowało się wykupić budynek od jego spadkobierców, dokupić jeszcze jedną kamienicę od rodziny Uznańskich (w ciągu ulicy Jagiellońskiej) i zlecić nie budowę nowego gmachu, lecz kolejną przebudowę starego. Zadanie tym razem zlecono architektom Karolowi Kremerowi i Tomaszowi Majewskiemu. Powstał gmach w stylu historycznym, przypominający florencki pałac Medyceuszów z XV wieku. Tym samym architekci chcieli podkreślić rangę teatru – miał on być tym dla Krakowa, czym siedziba Medyceuszów dla Florencji. Plan przedstawiający fragment elewacji teatru po przebudowie z lat 1841-42, według projektu K. Kremera i T. Majewskiego, 1851-1900. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. ABM TAU BUP 71p5027, domena publiczna
  15. Teatr Krakowski widziany od ul. Szczepańskiej po przebudowie Majewskiego i Kremera. Za: J. Mączyński, Pamiątka z Krakowa: opis tego miejsca i jego okolic, cz. 3, Kraków 1845, domena publiczna
  16. Plan pierwszego piętra teatru po przebudowie według projektu K. Kremera i T. Majewskiego, 1841. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/1410/0/2.22.1/17054, domena publiczna
  17. W 1822 roku plac Szczepański wyłożono brukiem, od jakiegoś czasu służył też jako plac targowy (u dołu po prawej widoczne drewniane kramy sprzedających). Za młodymi drzewami nasadzonymi na „posprzątanych” plantach majaczą wieże kościoła karmelitów. Na obrazie Stary Teatr jest już wyraźnie po przebudowie Kremera i Majewskiego, ale przyległa do niego kamienica jeszcze zachowuje dawny wygląd, jest pomalowana na zielono, jak wcześniej teatr. Budynki w latach 1844-1852 były bowiem ze sobą połączone. Południowo-zachodnia część placu Szczepańskiego ok. poł. XIX wieku, na obrazie Konstantego Kopffa. Za: http://napiwnymszlaku.blogspot.com/2019/06/matys- pieniazek.html, domena publiczna
  18. Targ na placu Szczepańskim widziany od plant, „Kłosy” 1 stycznia 1882, t. 34, nr 862. Polona, sygn. P.35004 A, domena publiczna
  19. Niewielkie nakłady finansowe ze strony miasta, a także naruszone już wcześniejszą przebudową mury kamienicy sprawiły jednak, że i ten nowy teatr bardzo szybko ulegał dewastacji. Nie spełniał też nowoczesnych wymagań dotyczących gmachów użyteczności publicznej – klatki schodowe były zbyt ciasne i było ich zbyt mało. W razie pożaru groziły uwięzieniem publiczności. Teatr Krakowski widziany od pl. Szczepańskiego, ok. 1860. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs2213/VI, domena publiczna
  20. Stary Teatr ok. 1870. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. ABM TAU BUP 71p5027, domena publiczna
  21. Postanowiono więc wybudować zewnętrzne drewniane ganki, które miały pełnić funkcję wyjść ewakuacyjnych. Zaprojektował je architekt Tadeusz Stryjeński. Przetrwały aż do 1893 roku, kiedy to przy placu Świętego Ducha otwarto całkiem nowy gmach Teatru Miejskiego (późniejszy Teatr im. Juliusza Słowackiego), kontynuującego idee Starego Teatru. Krakowski teatr z zewnętrznymi schodami dobudowanymi w 1882 r. i rozebranymi w 1893 r., (przefotografował) Feliks Nowicki, pocz. XX w. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs2785/VI, domena publiczna
  22. Budynek przy placu Szczepańskim w 1893 roku został całkowicie zamknięty, rozebrano dawną scenę i balkony, zlicytowano wyposażenie. Od 1897 roku część pomieszczeń po teatrze służyła jako koszary wojsk austriackich, część zaś – w tym dawna sala redutowa teatru – jako siedziba krakowskiego Towarzystwa Muzycznego, które ostatecznie przejęło gmach po tym, jak żołnierze spowodowali pożar części wnętrz. Uprzątnięto je w 1900 roku. Portal wejściowy do Starego Teatru od ul. Jagiellońskiej, rysunek Stanisława Fabijańskiego, 1893. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-1964/VIII, domena publiczna
  23. Tymczasem zespół krakowskich architektów debatował nad dalszym przeznaczeniem budynku. Przeważały koncepcje całkowitego wyburzenia gmachu starego teatru i budowy nowego. Ale co miałoby się w nim mieścić, skoro Teatr Miejski działał już gdzie indziej? Architekci Wincenty Wdowiszewski i Jan Sas-Zubrzycki zaproponowali wraz z projektem nową funkcję i nową nazwę – Miejski Dom Zabaw. Kolejną wersję projektu opracował ponownie Wdowiszewski z Janem Rzymkowskim. Jeszcze inne zgłosili Jan Zawiejski i Józef Pokutyński. Jedna z propozycji, szkic rozwiązania elewacji budynku od strony ul. Jagiellońskiej, projekt sygnowany przez Jana Rzymkowskiego, 1905. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. ABM TAU BUP 71p5096, domena publiczna
  24. I choć powstało wiele interesujących projektów, znów uchwalono przebudowę starego gmachu. Miał pomieścić salę koncertową i redutową na piętrze, pomieszczenia dla Konserwatorium Muzycznego, a także lokale sklepowe i gastronomiczne na parterze. Przebudowa T. Stryjeńskiego i F. Mączyńskiego dużej sali widowiskowej na salę koncertową, widoczne balkony wzdłuż galerii, ich zawieszenie było możliwe dzięki zastosowaniu żelbetu. Za: „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
  25. Prace zlecono Tadeuszowi Stryjeńskiemu i Franciszkowi Mączyńskiemu. Zadanie przebudowy starego budynku w taki sposób, by przydać mu nowych funkcji, przy jednoczesnym zachowaniu dawnych murów – nie było łatwe. Z powodu słabości konstrukcyjnej ścian architekci zdecydowali się na zastosowanie nowoczesnych wówczas stropów żelbetowych, by uniknąć powtórek z poprzednich remontów. Konstrukcja ta pozwoliła też na uzyskanie nowej dekoracji wnętrz. Duża sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego z widocznym żelbetowym stropem (całość w kolorze jasnożółtym), ok. 1906. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs822-VI, domena publiczna
  26. Układ konstrukcyjno- -dekoracyjny dużej sali koncertowej, Za: „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
  27. Projekt przebudowy Starego Teatru, przekrój przez foyer i galerię dla muzyki, 1903. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/1463/0/1.4/219, domena publiczna
  28. Przebudowa Starego Teatru na miejsce koncertowe i dla Towarzystwa Muzycznego – ryzalit od placu Szczepańskiego (po lewej), fasada od ul. Jagiellońskiej (po prawej), 1904. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. ABM TAU BUP 71p 5075, 5073, domena publiczna
  29. Stryjeński i Mączyński nadali również nowy, secesyjny charakter elewacji teatru – w nawiązaniu do już stojących przy placu Szczepańskim budowli Pałacu Sztuki i kawiarni Drobnerów (dziś już nieistniejącej). Zachowano większość starych otworów okiennych, architekci poszerzyli je jednak i wprowadzili nowe kształty obramień Gmach Starego Teatru, pocztówka, 1911. Polona, sygn. DŻS XII 8b/p.8/3, domena publiczna
  30. Dekorację fryzu na elewacji (w postaci liści kasztana) oraz płaskorzeźby we wnętrzu przedstawiające muzykę świecką i kościelną zlecono absolwentowi krakowskiej ASP, Józefowi Gardeckiemu. Fryz autorstwa Józefa Gardeckiego, fragment fot. Szczepana Strojka, lata 30. XX w. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs18105/IX, domena publiczna
  31. Fryz Józefa Gardeckiego „Muzyka świecka”, dziś już nieistniejący (został zniszczony podczas przebudowy budynku ponownie na teatr w czasie okupacji). Za: „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
  32. Fryz Józefa Gardeckiego „Muzyka kościelna”, który nadal jest widoczny na sali widowiskowej teatru. Za: „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
  33. Ocalały fryz autorstwa Józefa Gardeckiego widoczny u góry fotografii, którą wykonano podczas zebrania członków PPS, lata 30. XX w. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs583/VI, domena publiczna
  34. Do dekoracji pozostałych wnętrz architekci zaprosili artystów zrzeszonych w powstałym właśnie (w 1901 roku) z inicjatywy Jerzego Warchałowskiego stowarzyszeniu Polska Sztuka Stosowana. Chodziło im o takie rozwiązania dekoracyjne, w którym wszystkie elementy, to znaczy: meble, boazerie, malowidła, oświetlenie itp., tworzyłyby doskonałą całość stylową. Salon dla pań. Za: „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
  35. Wykonano dekoracje dla kilku sal, koncertowych i restauracyjnych, a także tzw. gabinetów, których nie mogło zabraknąć w tak renomowanym miejscu. W pracach poza Warchałowskim wzięli udział m.in: Eugeniusz Dąbrowa-Dąbrowski, Józef Czajkowski, Ludwik Wojtyczko, Edward Trojanowski. Do realizacji wystroju zaangażowano lokalne warsztaty i fabryki. Mała sala, dekoracja Eugeniusza Dąbrowy- -Dąbrowskiego. Za: „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
  36. Magistrat poniósł wszystkie koszty tych prac, o wiele wyższe, niż zakładano. Ale kiedy we wrześniu 1906 roku wnętrza oddano do użytku, efekt był znakomity. Wkrótce sam prezydent miasta Juliusz Leo zlecił tym samym artystom zaprojektowanie własnych trzech pokoi w mieszkaniu w pałacu Larischa. Pocztówka, na której uwieczniono jedną z sal Starego Teatru w Krakowie przygotowaną na przyjęcie prezydenta Rzeczypospolitej Stanisława Wojciechowskiego, Kraków 1925. Polona, sygn. DŻS XII 8b/p.8/3, domena publiczna
  37. Szarość ścian tego nieistniejącego już gabinetu uwypuklała niezwykłą barwność dekoracji, czerwono-niebiesko-złotej. Czerwone kilimy, politurowane na czerwono meble z szaro-zielonymi tkaninami obiciowymi mebli o bardzo prostym, funkcjonalistycznym kształcie musiały z pewnością zwracać uwagę gości. Szczupły pokój został wizualnie powiększony przez zawieszenie naprzeciw siebie luster. Podobny gabinet zaprojektował Dąbrowa także na pierwszej kondygnacji budynku. Eugeniusz Dąbrowa-Dąbrowski, gabinet restauracyjny na drugim piętrze Starego Teatru w Krakowie, ok. 1906. Gabinet Rycin – Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, domena publiczna
  38. Dwa gabinety restauracyjne, znajdujące się niegdyś na drugim piętrze, zaprojektowane przez Józefa Czajkowskiego, różniły się od siebie przede wszystkim polichromią. W gabinecie po lewej głównym tematem były sceny z życia kawiarniano-restauracyjnego. Żółć ścian zapewne świetnie kontrastowała z niebieskimi obiciami mebli. Drugi gabinet zdobiły czarne i szare koty oddzielone bukietami różowych kwiatów w białych wazonach na złotym tle fryzu. Gabinety restauracyjne zaprojektowane przez Józefa Czajkowskiego, ok. 1906. Gabinet Rycin – Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, domena publiczna
  39. Projektując meble do sali bufetowej, Józef Czajkowski sięgnął po motywy biedermeierowskie popularne w latach 30. i 40. XIX wieku. Zgrabnie połączył je jednak z elementami zaczerpniętymi ze sztuki ludowej. Widoczny na zdjęciu politurowany kredens oraz stojące obok krzesło były koloru granatowego. Dekoracja na ścianie miała za to wyobrażać altanę, stąd zieleń ścian częściowo pokryta jest girlandą liści dzikiego wina i wyraźnie widoczną kratą altany. Dekorację dopełniają pawie, które sprawiają wrażenie, jakby przysiadły na szafie. Józef Czajkowski, serwantka z sali bufetowej w Starym Teatrze w Krakowie, ok. 1906. Gabinet Rycin – Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, domena publiczna
  40. Dwa fotele zaprojektowane do wnętrz restauracyjnych w Starym Teatrze w Krakowie: po lewej bardzo nowoczesny autorstwa Eugeniusza Dąbrowy- -Dąbrowskiego, po prawej historyzujący Ludwika Wojtyczki, ok. 1906. Gabinet Rycin – Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, domena publiczna
  41. Po przebudowie budynek Starego Teatru stał się przede wszystkim ośrodkiem życia muzycznego, choć nie utracił całkowicie funkcji teatru: działała tu między innymi Scena Kameralna Teatru Miejskiego. Główną salę – słynącą wówczas jako jedna z sal o najlepszej akustyce w kraju – użytkowało Krakowskie Biuro Koncertowe wespół z Towarzystwem Muzycznym. Gmach Starego Teatru, fot. Szczepan Strojek, lata 30. XX w. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs18105/IX, domena publiczna
  42. Na parterze od placu Szczepańskiego funkcjonowały lokale użytkowe: firma optyczna Alfreda Biasiona oraz sklep Gazowni i Elektrowni Miejskiej, o czym można się przekonać, oglądając dawne szyldy. Wystawy sklepowe, fragment fot. Szczepana Strojka, lata 30. XX w. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs18105/IX, domena publiczna
  43. W 1936 roku sklep przeszedł gruntowną modernizację, co świetnie pokazują trzy poniższe projekty. Projekt sklepu elektrowni miejskiej w Teatrze Starym – rysunek perspektywiczny wnętrza, 1936. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. ABM TAU BUP 71p5112, domena publiczna
  44. Projekt sklepu elektrowni miejskiej w Teatrze Starym, widok ściany od ul. Szczepańskiej, 1936. Archiwum Narodowe, sygn. ABM TAU BUP 71p5111, domena publiczna
  45. Projekt nowego sklepu elektrowni miejskiej w Teatrze Starym, widok ściany od ul. Szczepańskiej, 1936. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. ABM TAU BUP 71p5109, domena publiczna
  46. Do pierwotnej funkcji budynek wrócił niespodziewanie w czasie okupacji, kiedy kolaborujący z Niemcami Adam Święchło zapragnął otworzyć tu scenę dla polskiej publiczności. Przebudową zajęli się Bronisław Opaliński i Marcin Bukowski. Dekorację wnętrza i fasad pozostawiono niezmienioną, w związku z czym gdy tylko zakończyła się wojna, scena teatralna Starego Teatru mogła otworzyć się na nowo dla kolejnych pokoleń publiczności. Fragment fasady Starego Teatru, 1940. Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygn. 3/2/0/-/10297, domena publiczna
  47. Plac Szczepański długo pełnił funkcję miejskiego parkingu, wreszcie w 2008 roku podjęto prace rewaloryzacyjne. Plac Szczepański z fasadą Starego Teatru koniec lat 70. XX w. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-2360/N/1, domena publiczna
  48. BIBLIOGRAFIA „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, s. 25-48, https://bcpw.bg.pw.edu.pl/dlibra/publication/919/edition/1078/content (dostęp: luty 2021). Dekoracya sal starego teatru, „Nowa Reforma” 1906, nr 10, s. 3, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/222836/edition/211379/content (dostęp: luty 2021). Dekoracya sal w starym teatrze, „Czas” 1905, nr 283, s. 2. Litak A., Architektura Starego Teatru 1799-1999, katalog wystawy, Kraków 2000. Nowicki K., Dzieje teatru w Krakowie. Architektura krakowskich teatrów, Kraków 1982. „Nowości Ilustrowane” 1906, nr 6, https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/134105/edition/126226/content (dostęp: luty 2021). Wójcik A., „Myśl artystyczna”, która przeniknęła do „knajp”. Wnętrza restauracyjne w Starym Teatrze w Krakowie projektu artystów związanych z Towarzystwem Polska Sztuka Stosowana, „Modus”, Kraków 2018, http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-19a24165-634a-4121-9226-7e342dbcaf43/c/ modus2018__p0125-0151.pdf (dostęp: luty 2021). Ze sztuk plastycznych, „Czas” 1906, nr 7, s. 3. Zwiedzanie starego teatru, „Czas” 1905, nr 279, s. 2.
  49. Plansze powstały w ramach XXII Małopolskich Dni Dziedzictwa Kulturowego „Brzmi dobrze” Organizator: Gospodarz: Partnerzy: Muzeum Krakowa, Archiwa Państwowe, Narodowe Archiwum Cyfrowe Polona, Gabinet Rycin – Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Opracowanie tekstów i wybór ilustracji: Joanna Nowostawska-Gyalókay Opracowanie graficzne: Kira Pietrek Korekta: Aleksandra Kleczka
Publicidad