Miejsce, które znamy pod nazwą placu Szczepańskiego,
dopiero z początkiem XIX wieku stało się przestronnym
placem. Wcześniej wznosiła się tu drewniana i murowana
zabudowa, w tym od około 1300 roku kościół parafialny
pw. św. Szczepana otoczony cmentarzem. W północno-
-wschodnim narożu tej niewielkiej nekropolii około 1450
roku wzniesiono też kaplicę pod wezwaniem śś. Macieja
i Mateusza. Ponadto kiedy w 1579 roku osiedli w Krakowie
jezuici, utworzyli przy parafii św. Szczepana swój nowicjat
i umieścili go w jednej z kamienic przy placu. Nieopodal
zaś znajdowały się opasające miasto mury z basztami.
Budowle te doskonale widać na dawnych mapach miasta.
Plan Krakowa z 1787 z dzieła Filipa Lichockiego, współautor
Antoni Ignacy Grebel. Polona, sygn. ZZK 1 262, domena publiczna
Widok panoramiczny placu Szczepańskiego ok. 1824,
autor Łukasz Kozakiewicz. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. 29/679/18. rys. 39, domena publiczna
Jedna z kamienic – stojąca w narożu ulic Szczepańskiej
i bezimiennej, następnie nazwanej Jagiellońską –
w czasach funkcjonowania parafii św. Szczepana stanowiła
budynek parafialny. Ale już z końcem XVIII wieku stała
się własnością prywatną Antoniego i Anny Szasterów. To
od nich nabył dom, wraz z kolejnym do niego przyległym,
Jacek Kluszewski, przyszły dyrektor krakowskiego Teatru
Narodowego, z zamiarem przebudowy obu kamienic na
stały miejski teatr, o którym później będzie się mówiło
Stary Teatr.
Teatr Jacka Kluszewskiego widziany od placu Szczepańskiego,
fragment widoku panoramicznego placu Szczepańskiego ok. 1824,
autor Łukasz Kozakiewicz. Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn.
29/679/18. rys. 39, domena publiczna
Prace budowlane Kluszewski zlecił ówczesnemu
architektowi miejskiemu i zarazem swojemu
przyjacielowi, Szczepanowi Humbertowi. Ukończono
je w niecały rok. 1 stycznia 1799 roku zainaugurowano
działalność teatru. Do klasycystycznego gmachu
prowadziły wówczas dwa wejścia główne: jedno
od ulicy Jagiellońskiej (dokładnie tam, gdzie znajduje
się obecne wejście), a drugie od placu Szczepańskiego.
Szczepan Humbert, autor Piotr Wroński. Polona, sygn.
G.25054/I, domena publiczna
Budynek nakryto łamanym dachem gontowym,
a fasadę otynkowano na zielono. Teatr przypominał inne
tego typu budowle w Londynie, Paryżu czy Wenecji,
a najmocniej teatr wzniesiony z początkiem XIX wieku
w Czeskich Budziejowicach. Przy dekoracji wnętrz
Humbert zainspirował się za to wiedeńskim Leopoldstädter
Theater, zbudowanym w 1780 roku.
Scena i widownia teatru Jacka Kluszewskiego, rysunek z 1799.
Za: A. Litak, Architektura Starego Teatru 1799-1999, katalog
wystawy, Kraków 2000, s. 7
Tymczasem kościoły św. Szczepana i śś. Macieja
i Mateusza, a także mury miejskie ostatecznie
rozebrano. W 1802 roku powstał zatem plac, który
wkrótce postanowiono oficjalnie nazwać placem
Gwardii Narodowej na pamiątkę pierwszego przeglądu
utworzonej w 1811 roku w Krakowie gwardii narodowej
składającej się z właścicieli realności, kupców, uczniów,
fabrykantów i rzemieślników. Nazwa ta jednak nie
przyjęła się, bo miejsce wciąż związane było w pamięci
ludności z parafią św. Szczepana. Plac nazywano więc
po prostu Szczepańskim.
Plac Szczepański w Krakowie na początku XIX wieku,
Sebastian Sierakowski, 1800-1820. Cyfrowe zbiory Biblioteki
Jagiellońskiej, sygn. NDIGGRAF039049, domena publiczna
Ten pusty plac świetnie nadawał się do zapełnienia go
nowoczesnymi budowlami. Tak myślało wielu. Tak mógł
myśleć Maciej Knotz, węgierski kupiec, posiadacz licznych
krakowskich nieruchomości, który w 1816 roku zwrócił
się do władz miasta o zezwolenie na wybudowanie
gmachu teatralnego. Knotz chciał bowiem konkurować
z Kluszewskim. Nie powinno to dziwić, jako że teatr
postawiony przez Kluszewskiego był w złym stanie
technicznym już w kilka lat po jego otwarciu, a sam
dyrektor prowadził scenę z wyraźnie coraz mniejszym
zaangażowaniem.
Projekt teatru przy pl. Szczepańskim w Krakowie –
2 rysunki elewacji budynku, Sebastian Sierakowski, 1816-21,
akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Polona,
sygn. BJ Graf. I.R. 1024, domena publiczna
Początkowo Knotz myślał o postawieniu teatru na Rynku
Głównym w miejscu ratusza, potem jednak za bardziej
atrakcyjne miejsce uznał plac Szczepański. Jest wielce
prawdopodobne, że to na zlecenie Knotza architekt
Sebastian Sierakowski zaprojektował kilka wersji teatru w
dwóch wspomnianych lokalizacjach.
Projekt teatru przy pl. Szczepańskim w Krakowie – Rysunek
elewacji i przekrój podłużny budynku, Sebastian Sierakowski,
1816-21, akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej.
Polona, sygn. BJ Graf. I.R. 1024, domena publiczna
Projekt teatru przy pl. Szczepańskim
w Krakowie – rzut budynku,
Sebastian Sierakowski, 1816-21,
akwarela w zbiorach Biblioteki
Jagiellońskiej. Polona, sygn. BJ Graf. I.R.
2598, domena publiczna
Projekt teatru przy pl. Szczepańskim w Krakowie – rysunek elewacji,
Sebastian Sierakowski, 1816-21, akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej.
Polona, sygn. BJ Graf. I.R. 2601, domena publiczna
Ten architekt amator miał na swoim koncie sporo
projektów oraz ważne dzieło dotyczące budownictwa
zatytułowane Architektura obejmująca wszelki gatunek
murowania i budowania. Był także projektodawcą
postawienia na placu Szczepańskim w 1817 roku obelisku
upamiętniającego utworzenie Wolnego Miasta Krakowa
przez „opiekuńcze” mocarstwa. (Miało to ugruntować
pozycję Krakowa jako Wolnego Miasta, zalążka
autonomicznego bytu państwowego).
Projekt pomnika wdzięczności za utworzenie
Wolnego Miasta Krakowa na pl. Szczepańskim – projekt
Sebastiana Sierakowskiego, współautor Michał Stachowicz,
1817, akwarela w zbiorach Biblioteki Jagiellońskiej. Polona,
sygn. BJ Graf. I.R. 1040, domena publiczna
Żadna z opracowanych przez Sierakowskiego koncepcji
nie została jednak ostatecznie wykorzystana. W 1830
roku rząd Wolnego Miasta Krakowa postanowił też
nie odnawiać kontraktu z Kluszewskim. Wówczas to
powstało kilka koncepcji całkiem nowego teatru.
Pod koniec lat 30. XIX wieku klasycyzm ustępował
nowym prądom, koncepcje Sierakowskiego były już
niemodne. Dlatego postanowiono zlecić nowe plany
dwóm popularnym wówczas architektom, Feliksowi
Radwańskiemu i Feliksowi Księżarskiemu. Oba
powstałe projekty były bardzo ciekawe, funkcjonalne
i nowoczesne, ale zakładały większe wydatki, niż miasto
było gotowe ponieść.
Projekt teatru przy pl. Szczepańskim Feliksa Radwańskiego,
1839 i Feliksa Księżarskiego, 1840. Za: K. Nowacki, Dzieje
teatru w Krakowie. Architektura krakowskich teatrów, Kraków
1982, s. 74 i 78.
Dlatego kiedy w 1841 roku zmarł Jacek Kluszewski,
miasto zdecydowało się wykupić budynek od jego
spadkobierców, dokupić jeszcze jedną kamienicę od
rodziny Uznańskich (w ciągu ulicy Jagiellońskiej) i zlecić
nie budowę nowego gmachu, lecz kolejną przebudowę
starego. Zadanie tym razem zlecono architektom Karolowi
Kremerowi i Tomaszowi Majewskiemu. Powstał gmach
w stylu historycznym, przypominający florencki pałac
Medyceuszów z XV wieku. Tym samym architekci chcieli
podkreślić rangę teatru – miał on być tym dla Krakowa,
czym siedziba Medyceuszów dla Florencji.
Plan przedstawiający fragment elewacji teatru po przebudowie
z lat 1841-42, według projektu K. Kremera i T. Majewskiego,
1851-1900. Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. ABM TAU BUP 71p5027, domena publiczna
Teatr Krakowski widziany
od ul. Szczepańskiej
po przebudowie
Majewskiego i Kremera.
Za: J. Mączyński,
Pamiątka z Krakowa:
opis tego miejsca i jego
okolic, cz. 3, Kraków 1845,
domena publiczna
Plan pierwszego piętra teatru
po przebudowie według
projektu K. Kremera
i T. Majewskiego, 1841.
Archiwum Narodowe
w Krakowie, sygn.
29/1410/0/2.22.1/17054,
domena publiczna
W 1822 roku plac Szczepański wyłożono brukiem,
od jakiegoś czasu służył też jako plac targowy (u dołu
po prawej widoczne drewniane kramy sprzedających).
Za młodymi drzewami nasadzonymi na „posprzątanych”
plantach majaczą wieże kościoła karmelitów.
Na obrazie Stary Teatr jest już wyraźnie po przebudowie
Kremera i Majewskiego, ale przyległa do niego
kamienica jeszcze zachowuje dawny wygląd, jest
pomalowana na zielono, jak wcześniej teatr. Budynki
w latach 1844-1852 były bowiem ze sobą połączone.
Południowo-zachodnia część placu Szczepańskiego
ok. poł. XIX wieku, na obrazie Konstantego Kopffa. Za:
http://napiwnymszlaku.blogspot.com/2019/06/matys-
pieniazek.html, domena publiczna
Targ na placu Szczepańskim widziany od plant,
„Kłosy” 1 stycznia 1882, t. 34, nr 862. Polona, sygn. P.35004 A, domena publiczna
Niewielkie nakłady finansowe ze strony miasta, a także
naruszone już wcześniejszą przebudową mury kamienicy
sprawiły jednak, że i ten nowy teatr bardzo szybko ulegał
dewastacji. Nie spełniał też nowoczesnych wymagań
dotyczących gmachów użyteczności publicznej – klatki
schodowe były zbyt ciasne i było ich zbyt mało. W razie
pożaru groziły uwięzieniem publiczności.
Teatr Krakowski widziany od pl. Szczepańskiego,
ok. 1860. Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs2213/VI,
domena publiczna
Stary Teatr ok. 1870.
Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. ABM TAU BUP 71p5027,
domena publiczna
Postanowiono więc wybudować
zewnętrzne drewniane ganki, które miały
pełnić funkcję wyjść ewakuacyjnych.
Zaprojektował je architekt Tadeusz
Stryjeński. Przetrwały aż do 1893 roku,
kiedy to przy placu Świętego Ducha
otwarto całkiem nowy gmach Teatru
Miejskiego (późniejszy Teatr im. Juliusza
Słowackiego), kontynuującego idee
Starego Teatru.
Krakowski teatr z zewnętrznymi schodami
dobudowanymi w 1882 r. i rozebranymi w
1893 r., (przefotografował) Feliks Nowicki,
pocz. XX w. Muzeum Krakowa,
sygn. MHK-Fs2785/VI, domena publiczna
Budynek przy placu Szczepańskim w 1893 roku
został całkowicie zamknięty, rozebrano dawną scenę
i balkony, zlicytowano wyposażenie. Od 1897 roku część
pomieszczeń po teatrze służyła jako koszary wojsk
austriackich, część zaś – w tym dawna sala redutowa
teatru – jako siedziba krakowskiego Towarzystwa
Muzycznego, które ostatecznie przejęło gmach po
tym, jak żołnierze spowodowali pożar części wnętrz.
Uprzątnięto je w 1900 roku.
Portal wejściowy do Starego Teatru od ul. Jagiellońskiej,
rysunek Stanisława Fabijańskiego, 1893. Muzeum Krakowa,
sygn. MHK-1964/VIII, domena publiczna
Tymczasem zespół krakowskich architektów
debatował nad dalszym przeznaczeniem
budynku. Przeważały koncepcje całkowitego
wyburzenia gmachu starego teatru i budowy
nowego. Ale co miałoby się w nim mieścić,
skoro Teatr Miejski działał już gdzie
indziej? Architekci Wincenty Wdowiszewski
i Jan Sas-Zubrzycki zaproponowali wraz
z projektem nową funkcję i nową nazwę –
Miejski Dom Zabaw. Kolejną wersję projektu
opracował ponownie Wdowiszewski z Janem
Rzymkowskim. Jeszcze inne zgłosili Jan
Zawiejski i Józef Pokutyński.
Jedna z propozycji, szkic rozwiązania elewacji
budynku od strony ul. Jagiellońskiej, projekt
sygnowany przez Jana Rzymkowskiego, 1905.
Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. ABM TAU BUP
71p5096, domena publiczna
I choć powstało wiele interesujących
projektów, znów uchwalono
przebudowę starego gmachu.
Miał pomieścić salę koncertową
i redutową na piętrze, pomieszczenia
dla Konserwatorium Muzycznego,
a także lokale sklepowe i
gastronomiczne na parterze.
Przebudowa T. Stryjeńskiego
i F. Mączyńskiego dużej sali
widowiskowej na salę koncertową,
widoczne balkony wzdłuż galerii,
ich zawieszenie było możliwe dzięki
zastosowaniu żelbetu. Za: „Architekt”
1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
Prace zlecono Tadeuszowi Stryjeńskiemu i Franciszkowi
Mączyńskiemu. Zadanie przebudowy starego budynku
w taki sposób, by przydać mu nowych funkcji, przy
jednoczesnym zachowaniu dawnych murów – nie było
łatwe. Z powodu słabości konstrukcyjnej ścian architekci
zdecydowali się na zastosowanie nowoczesnych wówczas
stropów żelbetowych, by uniknąć powtórek z poprzednich
remontów. Konstrukcja ta pozwoliła też na uzyskanie nowej
dekoracji wnętrz.
Duża sala koncertowa Towarzystwa Muzycznego z widocznym
żelbetowym stropem (całość w kolorze jasnożółtym), ok. 1906.
Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs822-VI, domena publiczna
Przebudowa Starego Teatru na
miejsce koncertowe i dla Towarzystwa
Muzycznego – ryzalit od placu
Szczepańskiego (po lewej),
fasada od ul. Jagiellońskiej (po prawej),
1904. Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. ABM TAU BUP 71p 5075, 5073,
domena publiczna
Stryjeński i Mączyński nadali
również nowy, secesyjny charakter
elewacji teatru – w nawiązaniu
do już stojących przy placu
Szczepańskim budowli Pałacu
Sztuki i kawiarni Drobnerów (dziś
już nieistniejącej). Zachowano
większość starych otworów
okiennych, architekci poszerzyli je
jednak i wprowadzili nowe kształty
obramień
Gmach Starego Teatru, pocztówka,
1911. Polona, sygn. DŻS XII 8b/p.8/3,
domena publiczna
Dekorację fryzu na elewacji (w postaci liści kasztana) oraz płaskorzeźby we wnętrzu
przedstawiające muzykę świecką i kościelną zlecono absolwentowi krakowskiej ASP, Józefowi Gardeckiemu.
Fryz autorstwa Józefa Gardeckiego, fragment fot. Szczepana Strojka, lata 30. XX w.
Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs18105/IX, domena publiczna
Fryz Józefa Gardeckiego „Muzyka świecka”, dziś już nieistniejący (został zniszczony podczas przebudowy budynku
ponownie na teatr w czasie okupacji). Za: „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
Fryz Józefa Gardeckiego „Muzyka kościelna”, który nadal jest widoczny na sali widowiskowej teatru.
Za: „Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
Ocalały fryz autorstwa Józefa
Gardeckiego widoczny u góry fotografii,
którą wykonano podczas zebrania
członków PPS, lata 30. XX w.
Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs583/VI,
domena publiczna
Do dekoracji pozostałych wnętrz
architekci zaprosili artystów
zrzeszonych w powstałym właśnie
(w 1901 roku) z inicjatywy Jerzego
Warchałowskiego stowarzyszeniu
Polska Sztuka Stosowana. Chodziło
im o takie rozwiązania dekoracyjne,
w którym wszystkie elementy, to
znaczy: meble, boazerie, malowidła,
oświetlenie itp., tworzyłyby doskonałą
całość stylową.
Salon dla pań. Za: „Architekt” 1907,
R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
Wykonano dekoracje dla kilku sal,
koncertowych i restauracyjnych, a także
tzw. gabinetów, których nie mogło
zabraknąć w tak renomowanym miejscu.
W pracach poza Warchałowskim wzięli
udział m.in: Eugeniusz Dąbrowa-Dąbrowski,
Józef Czajkowski, Ludwik Wojtyczko,
Edward Trojanowski. Do realizacji wystroju
zaangażowano lokalne warsztaty i fabryki.
Mała sala, dekoracja Eugeniusza Dąbrowy-
-Dąbrowskiego. Za: „Architekt” 1907,
R. VIII, z. 9-10, domena publiczna
Magistrat poniósł wszystkie koszty tych
prac, o wiele wyższe, niż zakładano. Ale
kiedy we wrześniu 1906 roku wnętrza
oddano do użytku, efekt był znakomity.
Wkrótce sam prezydent miasta Juliusz
Leo zlecił tym samym artystom
zaprojektowanie własnych trzech pokoi
w mieszkaniu w pałacu Larischa.
Pocztówka, na której uwieczniono jedną z
sal Starego Teatru w Krakowie przygotowaną
na przyjęcie prezydenta Rzeczypospolitej
Stanisława Wojciechowskiego, Kraków 1925.
Polona, sygn. DŻS XII 8b/p.8/3,
domena publiczna
Szarość ścian tego nieistniejącego już gabinetu
uwypuklała niezwykłą barwność dekoracji,
czerwono-niebiesko-złotej. Czerwone kilimy,
politurowane na czerwono meble z szaro-zielonymi
tkaninami obiciowymi mebli o bardzo prostym,
funkcjonalistycznym kształcie musiały z pewnością
zwracać uwagę gości. Szczupły pokój został
wizualnie powiększony przez zawieszenie naprzeciw
siebie luster. Podobny gabinet zaprojektował Dąbrowa
także na pierwszej kondygnacji budynku.
Eugeniusz Dąbrowa-Dąbrowski, gabinet restauracyjny
na drugim piętrze Starego Teatru w Krakowie, ok. 1906.
Gabinet Rycin – Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych
w Krakowie, domena publiczna
Dwa gabinety restauracyjne, znajdujące się niegdyś na drugim piętrze, zaprojektowane przez Józefa Czajkowskiego,
różniły się od siebie przede wszystkim polichromią. W gabinecie po lewej głównym tematem były sceny z życia
kawiarniano-restauracyjnego. Żółć ścian zapewne świetnie kontrastowała z niebieskimi obiciami mebli.
Drugi gabinet zdobiły czarne i szare koty oddzielone bukietami różowych kwiatów w białych wazonach na złotym tle fryzu.
Gabinety restauracyjne zaprojektowane przez Józefa Czajkowskiego, ok. 1906.
Gabinet Rycin – Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, domena publiczna
Projektując meble do sali bufetowej, Józef
Czajkowski sięgnął po motywy biedermeierowskie
popularne w latach 30. i 40. XIX wieku. Zgrabnie
połączył je jednak z elementami zaczerpniętymi ze
sztuki ludowej. Widoczny na zdjęciu politurowany
kredens oraz stojące obok krzesło były koloru
granatowego. Dekoracja na ścianie miała za to
wyobrażać altanę, stąd zieleń ścian częściowo
pokryta jest girlandą liści dzikiego wina i wyraźnie
widoczną kratą altany. Dekorację dopełniają pawie,
które sprawiają wrażenie, jakby przysiadły na szafie.
Józef Czajkowski, serwantka z sali bufetowej w Starym
Teatrze w Krakowie, ok. 1906. Gabinet Rycin –
Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie,
domena publiczna
Dwa fotele zaprojektowane
do wnętrz restauracyjnych
w Starym Teatrze w Krakowie:
po lewej bardzo nowoczesny
autorstwa Eugeniusza Dąbrowy-
-Dąbrowskiego, po prawej
historyzujący Ludwika Wojtyczki,
ok. 1906. Gabinet Rycin –
Biblioteka Główna Akademii Sztuk
Pięknych w Krakowie,
domena publiczna
Po przebudowie budynek Starego
Teatru stał się przede wszystkim
ośrodkiem życia muzycznego, choć
nie utracił całkowicie funkcji teatru:
działała tu między innymi Scena
Kameralna Teatru Miejskiego.
Główną salę – słynącą wówczas jako
jedna z sal o najlepszej akustyce
w kraju – użytkowało Krakowskie
Biuro Koncertowe wespół
z Towarzystwem Muzycznym.
Gmach Starego Teatru, fot. Szczepan
Strojek, lata 30. XX w. Muzeum Krakowa,
sygn. MHK-Fs18105/IX, domena publiczna
Na parterze od placu Szczepańskiego funkcjonowały lokale użytkowe: firma optyczna Alfreda Biasiona
oraz sklep Gazowni i Elektrowni Miejskiej, o czym można się przekonać, oglądając dawne szyldy.
Wystawy sklepowe, fragment fot. Szczepana Strojka, lata 30. XX w.
Muzeum Krakowa, sygn. MHK-Fs18105/IX, domena publiczna
W 1936 roku sklep przeszedł
gruntowną modernizację, co
świetnie pokazują trzy poniższe
projekty.
Projekt sklepu elektrowni miejskiej
w Teatrze Starym – rysunek
perspektywiczny wnętrza, 1936.
Archiwum Narodowe w Krakowie,
sygn. ABM TAU BUP 71p5112,
domena publiczna
Projekt sklepu elektrowni miejskiej w Teatrze Starym, widok ściany od ul. Szczepańskiej, 1936.
Archiwum Narodowe, sygn. ABM TAU BUP 71p5111, domena publiczna
Projekt nowego sklepu elektrowni miejskiej w Teatrze Starym, widok ściany od ul. Szczepańskiej, 1936.
Archiwum Narodowe w Krakowie, sygn. ABM TAU BUP 71p5109, domena publiczna
Do pierwotnej funkcji budynek wrócił
niespodziewanie w czasie okupacji, kiedy
kolaborujący z Niemcami Adam Święchło
zapragnął otworzyć tu scenę dla polskiej
publiczności. Przebudową zajęli się
Bronisław Opaliński i Marcin Bukowski.
Dekorację wnętrza i fasad pozostawiono
niezmienioną, w związku z czym gdy tylko
zakończyła się wojna, scena teatralna
Starego Teatru mogła otworzyć się na
nowo dla kolejnych pokoleń publiczności.
Fragment fasady Starego Teatru,
1940. Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygn.
3/2/0/-/10297, domena publiczna
Plac Szczepański długo pełnił funkcję miejskiego
parkingu, wreszcie w 2008 roku podjęto prace
rewaloryzacyjne.
Plac Szczepański z fasadą Starego Teatru
koniec lat 70. XX w. Muzeum Krakowa,
sygn. MHK-2360/N/1, domena publiczna
BIBLIOGRAFIA
„Architekt” 1907, R. VIII, z. 9-10, s. 25-48,
https://bcpw.bg.pw.edu.pl/dlibra/publication/919/edition/1078/content (dostęp: luty 2021).
Dekoracya sal starego teatru, „Nowa Reforma” 1906, nr 10, s. 3,
https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/222836/edition/211379/content (dostęp: luty 2021).
Dekoracya sal w starym teatrze, „Czas” 1905, nr 283, s. 2.
Litak A., Architektura Starego Teatru 1799-1999, katalog wystawy, Kraków 2000.
Nowicki K., Dzieje teatru w Krakowie. Architektura krakowskich teatrów, Kraków 1982.
„Nowości Ilustrowane” 1906, nr 6,
https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/134105/edition/126226/content (dostęp: luty 2021).
Wójcik A., „Myśl artystyczna”, która przeniknęła do „knajp”. Wnętrza restauracyjne w Starym Teatrze
w Krakowie projektu artystów związanych z Towarzystwem Polska Sztuka Stosowana, „Modus”, Kraków 2018,
http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.desklight-19a24165-634a-4121-9226-7e342dbcaf43/c/
modus2018__p0125-0151.pdf (dostęp: luty 2021).
Ze sztuk plastycznych, „Czas” 1906, nr 7, s. 3.
Zwiedzanie starego teatru, „Czas” 1905, nr 279, s. 2.
Plansze powstały w ramach XXII Małopolskich Dni
Dziedzictwa Kulturowego „Brzmi dobrze”
Organizator:
Gospodarz:
Partnerzy:
Muzeum Krakowa, Archiwa Państwowe, Narodowe Archiwum Cyfrowe
Polona, Gabinet Rycin – Biblioteka Główna Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie
Opracowanie tekstów i wybór ilustracji: Joanna Nowostawska-Gyalókay
Opracowanie graficzne: Kira Pietrek
Korekta: Aleksandra Kleczka