2. Mbasi të keni lexuar këtë kapitull ju do të jeni të aftë të :
1. Vlerësoni se si ndikon natyra e një firme në burimet e
financimit.
2. Të vlerësoni zgjedhjen ndërmjet financimit me borxh dhe
financimit me kapital të vet.
3. Të identifikoni burimet tipike të financimit për sipërmarrjet e
reja.
4. Diskutoni proçesin bazë për të kërkuar kredi bankare.
5. Shpjegoni si përdoren marrëdheniet e biznesit për të
financuar një firmë të vogël.
11
–2

3.  Faktorët që përcaktojnë financimin
◦ Potenciali ekonomik i firmës
 Perspektiva e rritjes dhe përfitueshmëria
◦ Madhësia e kompanisë dhe maturimi
 Pozicioni i ciklit të jetës në biznes
◦ Tipet e aseteve
 Të prekshme ose të paprekshme
◦ Preferencat e pronarit për borxhin ose kapitalin e vet
 Nga çfarë duhet të hiqet dore për borxhin ose kapitalin e
vet
11
–3

4.  Përfitueshmëria Potenciale
◦ Borxhi rrit mundësinë për norma më të larta kthimi;
ekspozon firmën ndaj më shumë risku financiar
 Kthimi mbi Aktivet
◦ Norma e kthimit mbi aktivet e investuara të firmës
 Kthimi mbi Kapitalin e Vet
◦ Norma e kthimit mbi kapitalin e vet të investuar në firmë
11
–4

5. 11
–5

6. 11
–6
Kapitali i vet: Pronaret mbajne te gjitha
fitimet duke qene se kane me shume
risk.
Borxhi eshte riskor: Kreditoret
pretendojne te paret mbi fitimet dhe
duhet te paguhen edhe po nuk pati
fitime.

7.  Risku Financiar
◦ Investimi me kapital të vet kufizon kthimin: ul riskun
financiar për firmën.
 Votimi
◦ Rritja e kapitalit nëpërmjet borxhit i kërkon pronarit të
ndajë kontrollin me investitorë të jashtëm.
11
–7

8. 11
–8

9. 11
–9

10.  Burimet e afërta
◦ Kursimet personale
 Kapitali i pronarit pritet nga investitorë të tjerë.
◦ Familja dhe shokët
 Huamarrja krijon risk për të ardhurat personale.
◦ Kartat e kreditit
 Siguron akses të menjëhershëm tek
fondet; Kartat duhet të jenë mënyrë
pagese dhe jo burim fondesh.
11
–
10

11. 11
–
11

12.  Bankat tregtare
◦ Linjat e kreditit
 Maksimumi i shumës që banka e lejon firmën të marrë
◦ Marrëveshje krediti e përsëritshme
 Maksimumi që një bankë i jep
një firme mbi baza të përsëritshme
◦ Kredi me afat
 Kredi për 5 deri 10 vjet
për të financuar pajisje
11
–
12

13.  Shqetësimet e Bankave
◦ Sa do të fitojë banka mbi kredinë?
◦ Ҫfarë probabiliteti ka që biznesi i vogël të jetë i afteë të
paguajë kredinë?
 Pesë C-te e Kreditimit
◦ Karakteristikat e huamarrësit
◦ Kapaciteti për të paguar kredinë
◦ Kapitali i investuar nga huamarrësi
◦ Kushtet e industrisë dhe ekonomisë
◦ Kolaterali i disponueshëm për të siguruar borxh
11
–
13

14.  Pyetjet e Bankave
◦ A kanë kuptim sasia dhe qëllimi i marrjes së huasë për
huamarësin dhe huadhënësin?
◦ A ka huamarrësi aftësi dhe karakter të fortë?
◦ A ka nje burim kryesor për të ripaguar huanë?
◦ A ka nje burim dytësor për të paguar huanë në rast se burimi i
parë dështon?
◦ A mund të caktohet një çmim i përshtatshëm si për bankën dhe
konsumatorin dhe a janë të përfitueshme për të dyja palët?
◦ A mund të strukturohet në mënyrë të qartë kredia dhe a mund të
dokumentohet?
11
–
14

15. 11
–
15
Sa paraSa para
nevojitet?nevojitet?
Ҫfarë do të bëjëҪfarë do të bëjë
sipërmarrja me këtosipërmarrja me këto
para?para?
Kur dhe si doKur dhe si do
të paguhet kjotë paguhet kjo
hua?hua?
Kur do tëKur do të
nevojitet?nevojitet?

16.  Informacion historik prej tre vitesh
◦ Bilanci, cash-floë, të ardhurat
 Deklaratat pro-forma të firmës
◦ Koha dhe sasia e pagimit të borxhit si dhe parashikimet
përkatëse
 Deklaratat personale financiare
◦ Pasurime personale të pronarit si dhe parashikimet për
të ardhmen
11
–
16

17.  Data e Maturimit
◦ Data e maturimit duhet të përkojë me përdorimin e
fondeve
 Skeduli i Ripagimit
◦ Pagesa mujore/tremujore të njëjta
◦ Pagesa mujore/tremujore që zvogëlohen
 Kufizimet e Kredisë
◦ Banka imponon kufizime që rrisin shanset e pagesës në
kohë të kredisë
 Dokumentim të deklaratave financiare, kufizime mbi pagat
dhe huatë e tjera personale
11
–
17

18.  Kredia Tregtare (Llogaritë e Pagueshme)
◦ Financim i siguruar nga furnitori i kompanisë
 Financim i shkurtër (30 ditë)
 Sasia e kredisë varet nga lloji i firmës dhe dëshira për të
zgjeruar kredinë
11
–
18

19.  Kredi të bazuara në Aktive
◦ Linjë krediti që sigurohet nga kapitali punues
 Faktoringu
◦ Sigurimi i parasë nga shitja e llogarive tek firma të tjera
 Llogaritë shiten me ulje
 Mund të refuzohen llogaritë e dyshimta
11
–
19

20.  Kapitali Sipërmarrës jo-formal
◦ Fonde të siguruara nga individë të pasur për sipërmarrje
me risk të lartë
 Kapitali Sipërmarrës formal
◦ Individë që krijojnë bashkëpronësi me përgjegjësi të
kufizuar me qëllim sigurimin e kapitalit nga investitorë
institucionalë
 Fitimet e pritshme në vitet në vazhdim
 Kthimi mbi investimin
11
–
20

21. 11
–
21
Një biznes i
vogël ka nevojë
për :
Kapital të përhershëm
•Krijimin
•Zgjerimin dhe zhvillimin
•Novacionin
•Ri-financimin
Kapital qarkullues
• Debitorë/kreditorë
•Fluktacionet sezonale
•Asete afatshkurtra
Financimi i aseteve
• Makineritë
• Pajisjet dhe mobilimi
•Ndertesa
•Makineri
Financimi për tregti
ndeërkombëtare
• Rritja nëpërmjet tregtisë
ndërkombëtare
Për këtë ka nevojë
për:
Kapital të vet Financim afat-shkurtër
(deri në tre vite)
Financim afat-mesëm deri
në afatgjatë
Financim i specializuar
dhe për eksport
Për të cilat burimet
kryesore janë:
• Investim personal
•Inst të kapitalit që
rrezikohet
•Burime të sektorit publik
• Kredi bankare
•Kompani faktoringu
•Kompani leasing
•Burime të sektorit publik
• Kredi bankare
•Inst të kapitalit që
rrezikohet
•Fondet e pensionit
• Kredi bankare
•Kompani të faktoringut
•Kompani eksportuese

22.  Partnershipi tradicional
◦ Kompani të thjeshta me bashkëpronësi
 Ortakëri të manaxhuara profesionalisht
◦ Funksionojnë si të parat por kanë BoD
 Firmat bankare të investimeve (Invst Instit)
 Kompanitë e sigurimit
◦ Diversifikim asetesh
 Organizma investitore
11
–
22

23.  Shumë firma e konsiderojnë aksesin tek burimet
financiare si një barrierë për zhvillimin.
 Burimi i jashtëm i financimit për shumë firma vazhdojnë
të mbeten bankat dhe kjo nuk do të ndryshojë në të
ardhmen e afërt.
 Në Evropë kosto e huasë për SME-të (norma e interesit)
është më e lartë se për bizneset e mëdha.
 Në disa shtete dhe disa sektorë kreditë tregtare janë më
të rëndësishme se kreditë bankare.
11
–
23

24.  Periudha efektive e pagimit varion nga shteti në shtet
(Itali 87 ditë, Suedi 34 ditë)
 Ka norma të ndryshme të përdorimit të faktoringut
(Francë 32%, Gjermani 2%)
 80% e SME-ve Evropiane nuk i përdorin instrumentat
financiare mbrojtëse, 14% nuk e dinë për ekzistencën e
këtyre instrumentave.
 Në të gjithë Evropën, sygjerimi më i mirë për të
përmirësuar disponueshmërinë e financimit përfshin
reduktimin e taksave.
11
–
24

25.  Skema e garantimit të huave për SME-të (92,000 hua
per 88,000 biznese)
 Skema e investimit të sipërmarrjeve (përfitime nga
taksat)
 Trustet e kapitalit që rrezikohet (kuotohen në bursë)
 Fonde të rritjes së hershme (7 lloje për firma novatore)
 Fonde të kapitalit që rrezikohet rajonale (9 kompani
rajonale)
 Rrjeti kombëtar i ëngjëjve të biznesit
11
–
25

26. 11
–
26

27. 11
–
27

28. 11
–
28

29. 11
–
29

30.  Seksioni financiar në planin e biznesit duhet të
përfshijë:
◦ Sasinë dhe tipin e fondeve të kërkuara për biznesin
◦ PASH për vitin e parë në detaje dhe dy vitet në vazhdim
në përgjithësi
◦ Bilanci për vitin e parë
◦ Politikat financiare dhe sistemet e kontrollit
11
–
30

31.  Sa shumë kapital i përhershëm në formën e
kapitalit të vet ose investimeve personale do të
jetë i disponueshëm?
 Sa kapital afatshkurtër qarkullues nevojitet?
 Sa financim kërkohet për aktivet dhe nga do të
vijë?
 Nqs planifikoni exporte si do të realizohet?
11
–
31