1. 3.0 Perkembangan Sistem Pendidikan Selepas Merdeka (1957-1963)
Selepas mencapai kemerdekaan, sistem pendidikan dibahagikan kepada tiga aliran untuk
sekolah menengah iaitu Inggeris, Cina dan Melayu manakala sekolah rendah kekal seperti
biasa.Sistem pendidikan pada diperingkat ini dibahagikan kepada dua tahap iaitu zaman
Laporan Razak (1956) dan Rahman Talib (1960).
Secara dasarnya, Laporan Razak yang berjalan antara tahun 1957 hingga 1960 telah
berjaya menaikkan martabat bahasa Melayu di semua sekolah rendah dan menengah.
Kewujudan sekolah menengah Melayu juga secara tidak langsung membolehkan lebih ramai
anak-anak melayu yang tinggal di luar bandar dapat melanjutkan pelajaran di peringkat sekolah
menengah walaupun terpaksa manduduki Peperiksaan Darjah Enam terlebih dahulu.Bagi
mengatasi kekurangan guru-guru di sekolah rendah dan menengah, kerajaan telah membuka
beberapa buah Pusat Latihan Daerah dan maktab perguruan di seruluh Negara.Antaranya
adalah Maktab Perguruan Persekutuan Pulau Pinang, Maktab Perguruan Persekutuan Kuala
Lumpur, Maktab Perguruan Raja Melewar dan sebagainya. Antara perisian yang terdapat
dalam Laporan Razak adalah mengutamakan perpaduan kaum dengan mengadakan sistem
pendidikan yang diterima oleh semua kaum, memperkenalkan sistem pelajaran kebangsaan
dengan menggunakan sukatan yang sama di semua sekolah, mata pelajaran bahasa Melayu
dan bahasa Inggeris menjadi mata pelajaran wajib untuk semua sekolah rendah dan
menengah, memperbanyakkan buku-buku teks dalam bahasa Melayu iaitu dengan kerjasama
Dewan Bahasa dan Pustaka, menyusun semula pelajaran teknik dan penubuhan pusat Latihan
Harian dan Maktab Perguruan Bahasa bagi melatih guru-guru.
Apabila Laporan Rahman Talib (1960) menyusulu selepas Laporan Razak, sistem
pendidikan Negara bertambah mantap di mana Akta Pelajaran 1961 dikuatkuasakan.Dalam
pada itu, bilangan murid yang memasuki sekolah menengah juga semakin bertambah apabila
peperiksaan masuk sekolah menengah dimansuhkan pada tahun 1964.
3.1 Perkembangan Sistem Pendidikan Selepas Merdeka (1963-1980)
Selepas itu, sistem pendidikan telah berkembang lagi mengikut perkembangan semasa pada
zaman itu. Pada era tersebut iaitu antara tahun 1963 hingga 1980, perkembangan sistem
pendidikan terbahagi kepada beberapa tahap iaitu tahap pertama (1963-1965), tahap kedua
(1966-1970), tahap ketiga (1971-1975) dan tahap keempat (1976-1980).

2. Tahap Pertama (1963-1965)
Tahap pertama merupakan tahap pelaksanaan Akta Pelajaran yang dikuatkuasakan pada tahun
1961.Tahap ini sebahagian besarnya berjalan pada masa Laporan Rahman Talib di mana
penggunaan bahasa Melayu dianggap penting untuk semua peringkat pengajian.Pada
peringkat ini juga, peperiksaan awam dihadkan kepada dua bahasa iaitu bahasa Melayu dan
bahasa Inggeris sahaja sebagai bahasa pengantar.Sistem Pendidikan Aneka Jurusan juga
diperkenalkan diperingkat sekolah menengah rendah pada tahun 1965.Keperluan guru-guru
juga ditambah dengan memperkenalkan konsep latihan di Pusat Latihan Daerah.
Tahap Kedua (1966-1970)
Tahap kedua (1966-1970) merupakan tahap pelaksanaan rancangan pendidikan di bawah
Rancangan Malaysia Pertama yang bertujuan untuk mengatasi masalah sosial dan ekonomi
yang tidak seimbang antara penduduk kawasan bandar dan luar bandar.Pada peringkat ini,
beberapa buah sekolah menengah teknik dan vokasional serta politeknik ditubuhkan.Tujuan
penubuhan sekolah-sekolah ini adalah untuk melahirkan pelajar-pelajar yang terlatih dalam
bidang teknikal dan boleh menyambung pelajaran ke peringkat yang lebih tinggi.
Pada peringkat sekolah rendah, Kementerian Pendidikan telah memperkenalkan
Peperiksaan Penilaian Darjah Lima di Semenanjung pada tahun 1967 bagi mengenal pasti
pelajar yang cemerlang dalam bidang akademik supaya dapat disalurkan ke sekolah asrama
penuh. Pada peringkat Pengajian Tinggi, diperkenalkan juga Penyata Jawatankuasa Perancang
Pengajian Tinggi atau Laporan Khir Johari dan Akta Bahasa Kebangsaan diluluskan. Dengan
kewujudan Laporan Khir Johari, maka terbentuklah beberapa buah pusat pengajian tinggi bagi
membolehkan pelajar lepasan sekolah menengah menyambung pelajaran diperingkat yang
lebih tinggi antaranya Universiti Kebangsaan Malaysia (1970), Universiti Sains Malaysia (1969),
Politeknik Ungku Omar (1969), Institut Teknologi MARA (1967) dan Kolej Tunku Abdul Rahman
(1969).
Tahap Ketiga (1970-1975)
Tahap ketiga merupakan tahap yang paling menonjol dalam sejarah sistem pendidikan
Malaysia di mana semua sekolah menengah menggunakan bahasa Melayu sebagai bahasa
penghantar yang utama.Dengan ini, sekolah rendah dan menengah beraliran Inggeris serta
sekolah jenis kebangsaan (cina) dihapuskan secara berperingkat-peringkat.Perubahan ini
sejajar dengan matlamat Dasar Ekonomi Baru yang ingin mengurangkan jurang perbezaan

3. ekonomi dan sosial antara kaum. Pada peringkat ini, pelbagai usaha dan perancangan telah
dijalankan antaranya membina lebih banyak institusi pengajian tinggi, mengadakan lebih
banyak sekolah berasrama penuh, mewujudkan pengajian matrikulasi bagi memudahkan
pelajar menyambung pelajaran ke Universiti, mengadakan lebih banyak sekolah
teknik,vokasional dan pembinaan politeknik, mengadakan sistem kuota bagi kemasukan ke
Universiti, menambahkan skim pinjaman dan biasiswa kepada pelajar, dan memperbaiki sistem
latihan perguruan dengan memperkenalkan program integrasi.
Pelaksanaan Dasar Ekonomi Baru serta Rancangan Malaysia Kedua boleh dikatakan
sistem pelajaran yang berjalan pada tahap itu serta dapat memenuhi keperluan sosial ekonomi
dan juga politik.Pada tahap ini, pelajar yang mempunyai kelulusan dalam Sijil Pelajaran
Malaysia dan Sijil Tinggi Persekolahan boleh melanjutkan pelajaran ke peringkat yang lebih
tinggi.Peluang yang terbuka ini adalah seiring dengan pelaksanaan Laporan Majid yang
dikemukakan pada tahun 1971.Dengan adanya laporan ini, sistem kuota kemasukan pelajar ke
universiti dilaksanakan dengan sepenuhnya.Laporan Murad dan Laporan Keciciran juga
ditubuhkan pada tahun 1973 bagi mengkaji masalah keciciran dikalangan pelajar sekolah
rendah dan menengah.
Tahap Keempat (1976-1980)
Pada tahap ini, sistem pendidikan di Malaysia telah mencapai kemajuan yang
membanggakan.Kejayaan ini adalah hasil kerjasama daripada semua pihak dan pelaksanaan
Rancangan Malaysia Ketiga. Secara ringkasnya, objektif pendidikan di bawah Rancangan
Malaysia Ketiga adalah memperkukuhkan sistem pendidikan bagi memupuk penyatuan dan
perpaduan negara, menyesuaikan serta mamperluaskan sistem pendidikan dan latihan ke arah
memenuhi keperluan Negara terhadap terhadap tenaga rakyat, terutamanya dalam bidang
sains dan teknologi, memperbaiki mutu pendidikan dan meningkatkan kebolehan penyelidikan
perancangan dan pelaksanaan.
Dalam tempoh ini juga, bilangan murid di sekolah rendah dan menengah semakin
bertambah. Mengikut kajian separuh penggal Rancangan Malaysia Ketiga, dalam tahun 1978
sebanyak 86.4 peratus daripada murid-murid darjah enam telah dapat meneruskan pelajaran
mereka ke peringkat sekolah menengah. Begitu juga dengan kadar kemasukan pelajar ke pusat
pengajian tinggi yang juga bertambah.

4. Perubahan penting berlaku dalam tempoh ini apabila kerajaan memperkenalkan
Laporan Jawatankuasa Kabinet yang bertujuan untuk mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran
atau Lapotan Kabinet.Ekoran daripada laporan ini, diperkenalkan pula Kurikulum Baru Sekolah
Rendah pada tahun 1983 atau dikenali sekarang sebagai Kurikulum Bersepadu Sekolah
Rendah.Pada tahun 1989, Kurukulum Bersepadu Sekolah Menengah diperkenalkan.Dalam
bidang perguruan pula, bilangan guru terlatih di sekolah rendah dan menengah telah ditambah
di seluruh negara.Di samping itu, kursus di bawah program Latihan Dalam Perkhidmatan juga
disediakan bagi melahirkan guru yang cekap.
3.2 Perkembangan Sistem Pendidikan Selepas Merdeka (semasa)
Dalam jangka waktu ini, ideologi negara bagi sistem pendidikan adalah Rukun Negara dan
tumpuannya adalah sejajar dengan pembangunan negara.Aspek yang sangat penting dalam
pendidikan iaitu berkaitan dengan etika turut ditekankan dalam Rukun Negara, iaitu „Kesopanan
dan Kesusilaan‟.Aspek ini sering diaplikasikan dalam banyak mata pelajaran yang diajar di
sekolah-sekolah bagi mewujudkan para pelajar yang tinggi moral dan etika mereka.
Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar Pelajaran ditubuhkan pada bulan
September 1974 untuk mengkaji pelaksanaan sistem pelajaran kebangsaan bagi:
“Mengkaji semula matlamat dan berkesannya sistem pelajaran sekarang, termasuk
kurikulumnya, dalam rangka dasar palajaran yang wujud, dengan tujuan untuk memastikan
bahawa keperluan tenaga rakyat negara dapat dipenuhi sama ada dari segi jangka pendek
mahupun jangka panjang, dan lebih-lebih lagi untuk memastikan bahawa sistem pelajaran itu
dapat memenuhi matlamat negara ke arah melahirkan masyarakat yang bersatupadu,
berdisiplin dan terlatih.” (Sumber: Education In Malaysia, 1980).
Mengikut Laporan Kabinet pada tahun 1979 bagi peringkat sekolah rendah iaitu
kurikulum, kemahiran adalah tertumpu kepada bidang komunikasi, alam sekitar, perkembangan
diri yang menekankan aspek 3M dan perkembangan bakat, membantu murid yang lemah serta
mengadakan program pengayaan, pengajaran pemulihan diperbaiki lagi. Bagi peringkat sekolah
menengah pula, sistem baru bagi pelajaran vokasional, jurusan perdagangan dipertingkatkan,
penekanan terhadap mata pelajaran Matematik, Sains dan Bahasa, penekanan kepada aktiviti
ko-kurikulum, bimbingan dan kaunseling diwujudkan di sekolah.
Pada tahun 1990-an, peperiksaan Ujian Penilaian Sekolah Rendah(UPSR), Penilaian
Menengah Rendah(PMR), Sijil Pelajaran Malaysia(SPM) dan Sijil Tinggi Pelajaran

5. Malaysia(STPM) telah diperkenalkan. Selain itu, beberapa akta telah digubal untuk
memantapkan sistem pendidikan di negara ini termasuklah Akta Pelajaran 1995, Rang Undang-
Undang Pendidikan 1995, Rang Undang-Undang Institusi Pengajian Tinggi Swasta 1996, Rang
Undang-Undang Universiti dan Kolej (Pindaan 1996) dan Rang Undang-Undang Majlis
Pendidikan Tinggi Negara 1996.
Perkembangan terhadap sistem pendidikan berterusan sehingga ke hari ini
antaranyapenubuhan Sekolah Bestari (1995), Sekolah Kluster, Koridor Raya Multimedia 1999,
Ujian Bahasa Inggeris(MUET), PPSMI 2003, Sekolah Wawasan, Pelan Induk Pembangunan
Pendidikan (2006-2010) dan Sekolah Berprestasi Tinggi. Dengan peningkatan yang ditunjukkan
dari semasa ke semasa serta kajian secara menyeluruh dan bersungguh-sungguh dilakukan
oleh kerajaan dan tindakan secara teraturdalam memajukan sistem pendidikan negara, sudah
pasti Malaysia akan menjadi salah sebuah negara yang mempunyai daya saing yang tinggi
serta masyarakat yang berpendidikan dan sekaligus dapat memenuhi hasrat dalam mencapai
negara maju menjelang tahun 2020.
Abdullah Sani Yahaya. (2003). Perkembangan Pendidikan di Malaysia. Pahang: Publications &
Distributor Sdn. Bhd.
Mok Soon Sang. (2009). Bimbingan & Latihan Persediaan Medsi & Temu Duga. Perak:
Penerbitan Multimedia Sdn. Bhd.