CONCELLOS: Antas de Ulla, Monterroso e Palas de Rei. A comarca da Ulloa está situada na zona suroriental da provincia de Lugo a carón das serras da Dorsal Galega que lle fan de linde polo leste e sur. Ocupa un territorio chan resto dunha antiga superficie de erosión formada por bloques afundidos, con suaves ondulacións e moi incidido pola erosión dos ríos. Está rodeado en todo o seu contorno por serras de formas suaves e alturas que non sobrepasan os 800 m. O río principal é o Ulla que lle da nome á comarca e ten nela o seu curso alto e parte do medio. Acolle espazos de grande valor natural: a Serra do Careón, o canón do Ulla e en xeral todos os cursos dos ríos e as serras.

1. A ULLOA
A NATUREZA

2. da Dorsal Galega que lle fan de linde polo leste e sur. Ocupa un territorio chan resto dunha
antiga superficie de erosión formada por bloques afundidos, con suaves ondulacións e moi
incidido pola erosión dos ríos. Está rodeado en todo o seu contorno por serras de formas
suaves e alturas que non sobrepasan os 800 m.
O río principal é o Ulla que lle da nome á comarca e ten nela o seu curso alto e parte do
medio.
Acolle espazos de grande valor natural: a Serra do Careón, o canón do Ulla e en xeral todos os
cursos dos ríos e as serras.

3. SUPERFICIE:
417,9 km2
POBOACIÓN:
9.653 habitantes (2014)
CONCELLOS:
Antas de Ulla, Monterroso
e Palas de Rei
ESPAZOS PROTEXIDOS:
LIC Serra do Careón

4. CLIMA
Oceánico continental
A pesares de non ter moita altitude, no inverno as temperaturas nas terras da Ulloa baixan a miúdo dos cero graos

5. ACTIVIDADES
Gandaría de vacún, agricultura, sector forestal, servizos e pequenas
industrias relacionadas co sector agroalimentario e a madeira.
A elaboración de queixos está protexida pola Denominación de Orixe
“Arzúa-Ulloa”.
Serra do Farelo

6. Ecomuseo Arqueixal, un exemplo de actividade de
ecoturismo para poñer en valor a vida da aldea.

7. PATRIMONIO
O Camiño de Santiago cruza a comarca por Monterroso e Palas de Rei e en todo o seu
percorrido pódense atopar importantes mostras do patrimonio histórico-artistico e
etnográfico: pontes, igrexas, mosteiros, pazos...
Canastro en Antas de Ulla Hórreo en Arxona (Monterroso)

8. Castelo-pazo de Castro de Amarante (Antas de Ulla)

9. Casa-torre de Cumbraos
(Monterroso)
Torre da Pena (Monterroso)
casa en Verín (Antas de Ulla)

10. Castelo de Pambre (Palas de Rei)

11. Ponte romana sobre o río
Ferreira en Ferreira

12. Fonte en San Xusto de Repostería (Palas de Rei)
Fonte na igrexa de Vilar de Donas (Palas de Rei)Fonte en Albá (Palas de Rei), cun sartego
antropomorfo doble
Pozo en Vilareda (Palas de Rei)

13. Igrexa de Amoexa (Antas de Ulla) Igrexa de Arcos (Antas de Ulla)

14. Igrexa de Olveda (Antas de Ulla) Igrexa de Peibás (Antas de Ulla)

15. Igrexa de San Martiño de
Amarante (Antas de Ulla)
Igrexa de Vilanuñe
(Antas de Ulla)

16. Igrexa de Fental (Monterroso) Igrexa de Bidouredo (Monterroso)

17. Igrexa de Cumbraos
(Monterroso)
Igrexa de Esporiz (Monterroso)

18. Igrexa de Fente (Monterroso)
Igrexa de Frameán (Monterroso)

19. Igrexa de Lodoso (Monterroso)
Igrexa de Novelúa (Monterroso)

20. Igrexa de Penas (Monterroso)

21. Igrexa de Pol
(Monterroso)

22. Igrexa de Tarrío (Monterroso)
Igrexa de Sucastro (Monterroso)

23. Igrexa de Valboa (Monterroso)

24. Igrexa de San Salvador de Vilar de Donas (Palas de Rei),
de estilo románico e gótico, construída a partir do
século XII. No interior conserva as mellores pinturas
murais do románico galego. Foi mosteiro de mulleres
adscrito á Orde de Santiago a finais do século XII.
Declarada monumento histórico-artístico en 1931.

25. Igrexa de San Cibrao de Repostería (Palas de Rei)
Igrexa de San Xusto de Repostería (Palas de Rei)

26. Igrexa de Berbetouros (Palas de Rei)
Igrexa de Albá (Palas de Rei)

27. Igrexa de Coence (Palas de Rei)
Igrexa de Curvián (Palas de Rei)

28. Igrexa de Ferreira
(Palas de Rei)
Igrexa de Fontecuberta
(Palas de Rei)

29. Igrexa de Marzá (Palas de Rei)

30. Igrexa de Pidre (Palas de Rei) Igrexa de Meixide (Palas de Rei)

31. Igrexa de Santo Tirso (Palas de Rei) Igrexa de Vilareda (Palas de Rei)

32. Igrexa de San Xiao do Camiño (Palas de Rei)

33. CONCELLOS
SUPERFICIE: 103,53 km2
POBOACIÓN: 2.152 habitantes
(2014).
PARROQUIAS: Agüela, Alvidrón,
Amarente (San Fiz e San Mariño),
Amoexa, Antas de Ulla, Árbol,
Arcos, Areas, Barreiro, Casa de
Naia, Castro de Amarante (Santa
Mariña e Santo Estevo), A Cervela,
Cibreiro, Cutián, Dorra, Facha,
Olveda, Peibás, Queixeiro,
Reboredo, O Rial, Santiso, Senande,
Terra Cha, Vilanuñe e Vilapoupre.
Paisaxe de Antas de Ulla
ANTAS DE ULLA
Está situado ao sur da comarca lindando con Taboada (Lugo) e Rodeiro (Pontevedra). O
territorio ten dúas zonas diferenciadas. Ao leste e sur as serras da Dorsal (Serra do Farelo) cos
cumes de O Farelo, con 956 m, o máis alto do concello e da comarca, Castro de Hedra, Pena
Picota, Picolongo e Fontenla Seca. O resto é unha penichaira de formas suaves con altitudes
entre 200 e 500 m. O río máis importante é o Ulla que fai de linde no leste e norte cos
concellos de Chantada e Palas de Rei e recibe numerosos afluentes pola marxe esquerda:
Ribeiro, Fadal, Pequeno, Peizal...

34. As principais actividades son a gandaría
(vacún) e a agricultura.
Os lugares de interese natural atópanse nas
serras e no percorrido dos ríos.
Ten un rico patrimonio cultural no que
destacan o pazo de Torre Penela (Santa
Mariña do Castro de Amarante) e as igrexas
románicas de Amoexa, Alvidrón e Arcos.
Hórreo en Peibás Igrexa románica de Amoexa
Detalle do encintado da igrexa románica de Alvidrón

35. SUPERFICIE: 114,52 km2
POBOACIÓN: 3.601 habitantes
(2015).
PARROQUIAS: Arada,
Bidouredo, O Bispo,
Cumbraos, Esporiz, Fente, Os
Ferreiros, Frameán, Fufín,
Lavandelo, Leborei, Ligonde,
Lodoso, Marzán, Milleirós,
Novelúa, Pedraza, Penas, Pol,
Salgueiros, San Breixo,
Satrexas, Sirgal, Sucastro,
Tarrío, Valboa, Vilanova e
Viloíde.
Vista de Monterroso desde o monte de San Cristovo, na serra da Vacaloura
MONTERROSO
Está situado ao leste da comarca. O territorio está formado por unha ampla penichaira, máis
elevada cara ao leste onde acada unha altitude media de 600-750 m. Ao leste atópanse as
serras da Vacaloura, coa máxima altura no San Cristovo (830 m). A serra de Ligonde atravesa a
zona norte, de SE a NO, separando as cuncas do Ulla e do Miño, e ten a máxima altura na
Pena da Lebre, con 750 m. O río Ulla fai de linde polo sur e oeste coas terras de Antas de Ulla
e recibe pola dereita o Sirgal e o Rao. Polo norte discorre, no seu tramo alto, o río Irixe,
afluente do Ferreira, da cunca do Miño.

36. As principais actividades son a agandaría (vacún), a
agricultura e os servizos.
Ten importantes valores naturais asociados ás serras e
ao rio Ulla e conserva boas masas de carballos e
castiñeiros.
O Camiño de Santiago cruza o norte do concello
procedente de Portomarín. En canto ao patrimonio
histórico-artístico destacan as igrexas románicas de
Novelúa e Santa María de Tarrío.
Feira de Monterroso. A vila de Monterroso é un importante centro
feiral comarcal. A feira máis destacada é a de Santos. Cruceiro de Ligonde

37. SUPERFICIE: 199,6 km2
POBOACIÓN: 3.900 habitantes (2014).
PARROQUIAS: Albá, Ambreixo, Augas
Santas, Berbetouros, Cabana, O
Carballal (San Mamede e San Sebastián),
Carteire, Coence (San Mamede e San
Miguel), Covelo, Cuíña, Curbián, Felpós,
Ferreira de Negral, Filgueira,
Fontecuberta, Laia, Lestedo, Maceda,
Marzá, O Mato, Meixide, Merlán,
Moredo, Mosteiro de Devesa, Orosa,
Palas de Rei, Pambre, Pidre, A Puxeda,
Quindimil, Ramil, Remonde, Repostería
(San Cibrao e San Xusto), Ribeira, Salaia,
San Breixo, San Xiao do Camiño, Ulloa,
Vilar de Donas e Vilareda.
PALAS DE REI
Ocupa a zona norte da comarca. O territorio é moi irregular e divídese en tres zonas. Ao leste
a serra do Careón, que fai de linde na comarca coa provincia de Pontevedra cunha dirección
NE-SO ata o val do Ulla. No centro e sur unha penichaira con pequenas elevacións de formas
suaves que vai descendendo cara o val do Ulla que percorre o linde do concello polo sur,
facendo de fronteira natural con Antas de Ulla e A Golada. No nordeste os Montes de Ligonde
e unha sucesión de cumes que rematan na parroquia de Augasantas e forman unha aliñación
con dirección SE-NO e separan a conca do Ulla da do Ferreira (tributario do Miño).
Os ríos principais son o Ulla co Pambre e o Roxán, que circulan cara ao suroeste, e o Ferreira,
co Parada que circula cara ao leste.
Castelo de Pambre. Foi construído por Gonzalo Ozores de Ulloa arredor de
1375. É o mellor exemplo de arquitectura militar medieval de Galiza. Foi
dos poucos que se salvaron da destrución nas Revoltas Irmandiñas do
1467. Está declarado Ben de Interese Cultural e convertido en museo.

38. As principais actividades son a gandaría (vacún de carne e leite), a agricultura e os servizos.
Os espazos naturais de maior valor atópanse na Serra do Careón (espazo protexido como LIC)
e nos canóns do Ulla e Pambre.
Acolle un rico patrimonio etnográfico e histórico-artístico: numerosas igrexas románicas,
pazos e castelos. Polo concello de Palas de Rei pasan dúas rutas do Camiño Xacobeo: o
Camiño Francés e o Camiño do Norte.
Río Roxán. Pola súa
beira discorre un
paseo acondicionado
coñecido como “Paseo
do Colesterol”.
Igrexa de San Cibrao
de Repostería

39. RELEVO
Paisaxe característico da Ulloa, terras achairadas rodeadas de cumes suaves
A maior parte do territorio da comarca é unha superficie achairada resultado dunha antiga
superficie de erosicón e de bloques afundidos a distintos niveis. En toda a súa contorna está
rodeada de serras, en xeral de formas suaves, que non acadan grandes alturas.
Ao norte as estribacións do Careón e os montes de San Simón, ao leste as serras de Ligonde e
A Vacaloura, ao sur o Farelo e ao oeste o Farelo e o Careón. O cume máis alto é o Careón, con
798 m, no linde con Melide.

40. Picos de cuarcita e plantacións forestais entre as serras da Vacaloura e Ligonde
As rochas son moi variadas: granitos, lousas, neis, xistos, cuarcitas, serpentinas, gabros,
anfibolitas... o que, xunto coa varidedae morfolóxica, da lugar a unha gran riqueza vexetal.

41. Rochas graníticas nos cumes do Farelo

42. Vista sur do Careón desde terras de Palas de Rei
En xeral domina o mato de breixos, toxos e xestas e hai grandes superficies plantadas con
especies de repoboación, principalmente piñeiros. Nas zonas máis afastadas consérvanse
carballeiras. Na serra do Careón atópanse numerosas especies únicas adaptadas á especial
composición do solo.
A fauna é a propia dos matos con monte baixo e dos bosques; abondan os insectos, as arañas,
os paxaros, os coellos, os raposos, os miñatos...

43. Bidueiros xeados no inverno
Follas e landras de carballo (Quercus robur)

44. Distintos tipos de breixos na serra do Careón

45. Toxos
Herba de namorar (Armeria merinoi)

46. Lebre ibérica (Lepus granatensis)
Lagarteiro peneireiro (Falco tinnunculus).
É habitual velo sobrevoar as áreas
despexadas e os cumes dos montes.

47. Cumes do Careón
desde Pena Armada
SERRA DO CAREÓN
Esténdese, con orientación N-S, facendo de linde entre as provincias de Lugo e A Coruña.
Únese polo norte aos montes do Corno do Boi e polo sur á serra do Farelo, da que a separa o
río Ulla.
É unha serra de alturas medias, coa cota máxima no Monte Careón, con 798 m. As rochas
dominantes son granitos de dúas micas e intrusivos, gneis “ollo de sapo”, xistos, e no sector
sudoeste afloramentos de rochas ultrabásicas (serpentinitas, peridotitas, granulitas
piroxénicas, gabros, anfibolitas, xistos verdes...).
Nela nacen afluentes do Miño (Narla) e do Ulla (Pambre, Seco, Furelos...).

49. Corte de solo con
serpentinas e Santolina
melidensis, unha planta
endémica do Careón.
A Serra do Careón ten gran interese polas formacións rochosas ultrabásicas, que determinan á
súa vez a presenza dunha flora moi especializada adaptada ás características químicas do
solo.
Nos montes domina o mato de toxos, xestas, carqueixas e uces. Destacan o piorno espiñento
(Genista anglica) e o piorno de follas pequenas (Genista micrantha), e numerosos
endemismos.
Accedese desde Palas de Rei pola estrada que vai de Ferreira a Toques. Pódense percorrer os
cumes polas pistas do parque eólico.

50. Serra de Ligonde vista desde a Vacaloura
SERRA DE LIGONDE
Pequena serra con dirección NO-SE entre os concellos de Monterroso e Portomarín. As
máximas alturas son a Pena da Lebre (747 m) e a Pena do Rei (743 m).
Fai de divisoria de augas entre O Miño e o Ulla.
Accedese desde Monterroso, pola estrada a Lugo e desde Palas de Rei pola estrada de
Portomarín.

51. Cumes de Ligonde coroados de cuarcitas

52. Vista desde o cume de San Simín cara á Ulloa
MONTES DE SAN SIMÓN
Aliñación de cumes de formas suaves que se estenden con dirección NE-SO polos lindes entre
Palas de Rei e Monterroso. O cume máis alto é o San Simón, con 709 m. Están formados por
rochas moi variadas: neis “ollo de sapo”, cuarcitas, conglomerados feldespáticos...
Accedese desde a estrada de Palas de Rei a Lugo á altura do cruce que vai a Monterroso.
Desde os cumes hai unhas excelentes vistas de toda a comarca da Ulloa e Lugo.

53. Cume de San Cristovo, no linde entre Taboada e Monterroso
SERRA DA VACALOURA
Esténdese con dirección norte-sur facendo linde entre o concello de Monterroso e os de
Taboada (Comarca de Chantada) e Portomarín (comarca de Lugo).
É unha serra de cumes suaves coas máximas alturas no San Cristovo, con 830 m, Castelo de
Ambasvías, con 722 m, Montes de Bouzas, con 673 m e Couto de Ruxe, con 671 m. As rochas
dominantes son xistos e neis nos que se observan numerosos pregues e fallas de pequeno
tamaño. Desde os cumes hai unhas vistas espectaculares: comarcas de Chantada, Sarria e A
Ulloa, serras de Ancares, O Courel, Macizo Central, O Faro e O Farelo.
Accedese desde a estrada de Taboada a Lugo nun cruce no Torrón.

54. Cuarcitas coroando os cumes erosionados da Vacaloura

55. Montes da Vacaloura desde Antas de Ulla

56. O Farelo desde Antas de Ulla.
SERRA DO FARELO
Situada no nordeste da provincia de Pontevedra e ao suroeste da de Lugo, unida á serra do
Faro, con orientación NO-SE.
É unha sucesión de relevos suaves formada por granito de dúas micas e migmatitas na parte
norte e pelitas e migmatitas na oriental. A máxima altura é O Farelo, con 956 m. Séguenlle o
Castro de Hedra (894 m), Picolongo (768 m), Pena Picota (732 m) e Fontenla Seca (724 m).
Na vertente leste nacen varias cabeceiras do Ulla. Desde os cumes hai unhas boas vistas sobre
as serras limítrofes e as comarcas do Deza e A Ulloa. En San Fiz hai unha área con petroglifos.
Accedese desde a estrada de Lalín a Lugo, desde o Alto do Farelo, por unha pista que sobe ao
parque eólico.

57. Mato de toxos e breixos no Farelo

58. RÍOS
Pescador no Ulla. A asociación de pescadores desta comarca é unha das máis numerosas de Galiza.
A maior parte da comarca da Ulloa pertence á cunca do Ulla e só una pequena área, na
vertente leste da Serra de Ligonde e Vacaloura, verte cara ao Miño a través do río Ferreira e
os seus afluentes. En xeral os ríos teñen un discorrer maino, sen grandes desniveis. Só o Ulla
se encaixa nun tramo entre Palas de Rei e Antas de Ulla nunha área chea de rápidos e
fervenzas.

59. Pedras talladas polo traballo do río Ulla no seu curso alto

60. Bosque de ribeira no Ulla
Na contorna dos ríos consérvanse bosques de ribeira formados por salgueiros, amieiras,
bidueiros, freixos, olmos, sabugueiros, sanguiños… e una grande variedade de plantas que
viven no leito do río ou nas beiras como distintas especies de fentos e brións, oucas, pé de
boi, reina… Na fauna destaca a lontra e unha grande variedade de aves, anfibios e insectos.

61. O dentabrú ou palla real (Osmunda regalis), o fento
máis grande das beiras dos ríos, perde as frondes
no inverno e agroma de novo na primavera.
Melampryum pratense, planta anual
semiparásita que florece en prados e bosques.
Selo de Salomón no verán

62. Troitas
Píntega (Salamandra salamandra, var. gallaica)

63. Muíño de Cumbraos, no rego do Rao (Ulla)
Arredor dos ríos conse´rvase un rico patrimonio artístico (pontes...) e etnográfico (muíños,
portos. pasos, caneiros...)
Muíño en Monterroso

64. Área de lecer da Peneda, en Monterroso.
RÍO ULLA
Nace no monte Picouzo, entre as parroquias de Ansar (Taboada), Viloide e Os Ferreiros
(Monterroso) e Olveda (Antas de Ulla) e forman as súas cabeceiras o Sucastro, Ribeira e
Ermida. Percorre varias comarcas, ás que lle da nome ; a Ulloa, a Ulla e o Ullán e desemboca
na ría de Arousa, entre Padrón e Pontecesures. O Ulla atravesa a comarca polo sur con
dirección surleste-noroeste e cruza a Dorsal Galega entre as serras do Careón e do Farelo.
No primeiro tramo discorre mainamente para caer bruscamente no seu remate, encaixándose
nas Torrentes de Mácara. Antes de abandoar a comarca salva un desnivel de 100 m en dous
quilómetros.
Na comarca recibe pola dereita o Sirgal, Salgueiral, Bao, Ponte Vilela e Pambre. Pola esquerda
o Fadal e Pequeno.

65. O Ulla en Monterroso

66. O Ulla entre Monterroso e Antas de Ulla

67. Atranco e muíño no Ulla na ponte da Mercede, en Palas de Rei

68. Balneario de Frádegas, na actualidade abandoado.
As augas son bicarbonatado-sódicas, fluoradas e
sulfuradas e abrollan a 18ºC. Empregábanse
fundamentalmente para problemas do aparello
dixestivo e fígado e tamén para o reuma e a pel.
O Ulla en Frádegas

69. TORRENTAS E FERVENZAS DE MÁCARA
No lugar de Mácara, da parroquia de Ramil
(concello de Palas de Rei).
No alto Ulla hai un tramo comprendido
entre a confluencia co río Pambre e o
balneario de Frádegas onde o río forma un
canón en rochas graníticas con moitos
rápidos e pequenas fervenzas. A máis
grande é a de Mácara, duns 4 m de altura.
Pódese facer unha ruta completa a pé, río
abaixo, desde as ruínas do balneario de
Frádegas, ao que se chega desde Antas de
Ulla, seguindo o sendeiro de pescadores
que vai pola marxe dereita do río; e río
arriba desde Ramil.
Pilancóns escavados na canle do río polo
xogo entre auga e pedra.

70. A variación de caudal do río entre o verán e o
inverno modifica rotundamente o aspecto
das Torrentas. No inverno podemos gozar da
enerxía dun río bravo e tumultouoso e no
verán do encanto dos numerosos recunchos,
pozas e pequenas fervenzas que deixan ao
descuberto as formas traballadas polo río.

71. As Torrentas no verán

72. Curva do río no canón e castelo de Pambre
RÍO PAMBRE
É o principal afluente do Ulla na comarca. Fórmase con varios regos que baixan das serras do Careón e
Cordal de Ousá, entre os que destacan o Merlán e Roxán. Despois de 20 km de percorrido xúntase co Ulla
en Pambre, no lugar de Batán. No último tramo discorre encaixado por un profundo canón que salva en
poucos quilómetros case cen metros de desnivel.

73. Detalle dos rápidos no inverno

74. Salto e muíños no curso
alto do río Ferreira
RÍO FERREIRA
Nace en Sucastro, na Cordal de Ousá
(Augas Santas-Palas de Rei). Percorre
terras dos concellos de Palas de Rei, Friol,
Guntín e Portomarín e desemboca no
Miño no arranque do encoro de Belesar.
Na comarca recibe pola esquerda ao
Corda e Parada, e pola dereita o Camoira,
Pomeda e Irixe.

75. ÁRBORES
Freixos, castiñeiros, carballos e bidueiros. Na comarca da Ulloa hai numerosas masas arbóreas ocupando parcelas ou
sinalando os lindes.
Por toda a comarca da Ulloa atópanse numerosas carballeiras e soutos que forman pequenas
masas forestais entre as terras de cultivo ou nas abas das serras. A árbore máis representativa
da comarca é o carballo do país (Quercus robur) e aparece mesturada con rebolos (Quercus
pyrenaica), bidueiros, castiñeiros e acivros. Nas beiras dos ríos hai bosques de ribeira
formados por amieiras, salgueiros, freixos, olmos... Nas serras hai grandes espazos
repoboados con piñeiros e, en menor cantidade, eucaliptos. Nos xardíns dos pazos
consérvanse bos exemplares de especies ornamentais.

76. Carballo (Quercus robur)
ÁRBORES SENLLEIRAS
Carballo en Cabanas (Palas de Rei)

77. Carballo en Laia (Palas de Rei)
-4,96 m de perímetro. Carballo no castelo de Pambre (Palas de Rei)

78. Carballo en Chorexe (Palas de Rei) Carballo de Vilanuñe (Antas de Ulla)
-5,6 m de perímetro.

79. Carballo de Ligonde (Monterroso).
Atópase na área de descanso á entrada
de Ligonde, no Camiño de Santiago.
-6,50 m de perímetro

80. Carballo de Cumbraos (Monterroso)
- 4,50 m de perímetro.
Carballo de Cumbraos (Monterroso)
- 7 m de perímetro.

81. Carballo de Esporiz (Monterroso)
-4,71 m de perímetro.
Carballo de Sucastro (Monterroso)
-5,6 m de perímetro.

82. Castiñeiro (Castanea sativa)
Castiñeiros en Outeiro de Amoexa (Antas de Ulla)

83. Castiñeiro de Caldelas (Antas de Ulla)
-6,15 m de perímetro.
Castiñeiros de Santiso (Antas de Ulla)
-o máis groso mide 7 m de perímetro.

84. Castiñeiro en Regadío (Antas de Ulla)
-8,87 m de perímetro.

85. Castiñeiro de Frameán (Monterroso)
-8 m de perímetro
Castiñeiro da Igrexa de Fente (Monterroso)
-7,15 m de perímetro.

86. Grupo de castiñeiros na área recreativa de Carracacho en Monterroso

87. Castiñeiro de Filgueira
(Palas de Rei).
-7 m de perímetro.

88. ESPAZOS PROTEXIDOS
Aparecen numerosos endemismos
típicos de terreos serpentínicos,
algunhas especies únicas desta zona:
Alyssum guitianae, Anthyllis melidiensis,
Herba de namorar (Armeria merinoi),
Asplenium adiantum nigrum var.
corunnense, Centaurea janeri susp.
gallaecia, Koeleria crassipes var. pilosa,
Santolina rosmarinifolia sups.
melidensis, Thlaspi oligospermum...
LIC SERRA DO CAREÓN
Inclúe a Serra do Careón, as Gándaras de Melide e o curso do río Furelos, 6.568 ha que nesta
comarca afecta a Palas de Rei, na aba leste do Careón.
Ten un gran interese polas características e a composicións das súas rochas. Na zona hai
afloramentos de rochas ultrabásicas (serpentinitas, peridotitas, granulitas piroxénicas, gabros,
anfibolitas, xistos verdes...) que determinan á súa vez a presenza dunha flora moi
especializada adaptada ás características químicas do solo.
Reina (Filipendula vulgaris),
planta rara en Galiza, asociada
aos terreos ultrabásicos.Santolina melidensis

89. Son roteiros que se estableceron ao longo do tempo para achegarse a Compostela. Hai
noticias de peregrinacións para visitar os restos do Apóstolo desde o século IX, aínda que a
época de maior explendor foi o século XII. Neste tempo Santiago era o máis importante
centro de peregrinacións cristiás do mundo. Ao longo do camiño atopábanse distribuídos
lugares de acollida, hospitais, hospederías... onde se atendía aos peregríns gratuitamente.
Actualmente son oito as rutas xacobeas que percorren o territorio galego.
Albergue de peregrinos
O CAMIÑO DE SANTIAGO
Peregrinos na área de descanso de
Ligonde, no Camiño Francés.

90. Pola comarca da Ulloa pasan dúas rutas xacobeas, o Camiño Francés e o Camiño do Norte. Ao
longo do camiño atópanse importantes valores naturais e unha rica representación do
patrimonio histórico artístico e etnográfico: pontes, igrexas románicas, núcleos tradicionais,
pazos...
O Camiño Francés fixouse a partir do século IX. Iníciase na fronteira francesa e entra en Galiza polo
Cebreiro. Está declarado pola Unesco Patrimonio da Humanidade. Nesta comarca atravesa os concellos de
Monterroso e Palas de Rei. Entra pola aldea de Lameiros, continúa por Ligonde (Monterroso), segue por
Vilar de Donas, Palas de Rei, Meixide e Orosa e na serra do Careón intérnase no concello de Melide.
O Camiño do Norte entra en Galiza por Ribadeo e únese ao Camiño Francés en Melide. Atravesa o norte
do concello de Palas de Rei por Ferreira de Negral, Augas Santas e Merlán e cruza a serra do Careón polo
Couto do Hospital.
Igrexa de Merlán, no camiño do Norte Pinturas no interior da igrexa de Vilar de Donas

91. MONTAXE E FOTOS: Adela Leiro, Mon Daporta
marzo 2017