ห้องสมุดอัตโนมัติฟรีได้ไม่ยาก ...จากงานวิจัยสู่บริการ... โดย อาจารย์ยุทธนา เจริญรื่น สำนักวิชาสารสนเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์ งานประชุมวิชาการประจำปี ศวท. พ.ศ. 2552

1. หองสมุุดอัตโนมัติฟรีไดไมยาก
...จากงานวจยสู รการ
...จากงานวิ
...จากงานวิจัยสบริการ...
จากงานวจยสู รการ...
าร...

2. ทําไมตองสนใจเรื่องระบบหองสมุด
เพืื่อผูใชไดรับความสะดวกในการใหบริิการ
 ใ ใ 
เพอเพมประสทธภาพการทางานของหองสมุด
เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทํางานของหองสมด
ลดงานที่ซ้ําซอน ได output ที่มากขึ้น
เพื่อตรวจสอบการดําเนินงาน และประโยชน
ในการบริิหารเชิิงนโยบาย
ใ โ
เพอภาพลกษณของตวหองสมุดเอง
เพื่อภาพลักษณของตัวหองสมดเอง

3. LMS เชิงพาณิชยทรจักกันดี ไดแก
เชงพาณชยทรู กกนด ไดแก
ี่
INNOPAC
Horizon จุดเดน
VTLS
Unicorn
U i
Alexandria จุดดอย
จดดอย
NOTIS

4. โครงการบรการวชาการของวลยลกษณ
โครงการบริการวิชาการของวลัยลักษณ
ศึกษาการบริหารจัดการระบบ
หองสมุด และสราง Web Application
เหมาะสําหรับหองสมุดขนาดกลางและ
ขนาดเล็ก โดยเฉพาะหองสมดโรงเรียน
ุ
งายตอการใชงานและการจัดการ
พื้นที่บริการคือนครศรีธรรมราช และ
จงหวดใกลเคยง
จังหวัดใกลเคียง

5. เริ่มตนจากโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการเรื่อง การใชเทคโนโลยี
สารสนเทศเพื่อการจัดการหองสมุดโรงเรียนมัธยม และโรงเรียน
ขยายโอกาสในพนทจงหวดนครศรธรรมราช (2544 2545)
ขยายโอกาสในพื้นที่จังหวัดนครศรีธรรมราช (2544-2545)
รับผิดชอบโดยศูนยบรรณสารและสื่อการศึกษา มหาวิทยาลัยวลัย
ลัักษณในฐานะหนวยงานที่มีภาระงานหลัักใ านนีี้
 ี ในด
ตอยอดการติดตั้ง ฝกอบรม และขยายผลใหกับสถาบันการศึกษา
ที่สนใจ ปจจุบัน (พ.ศ. 2552) มีผูใชระบบทั้งสิ้น 42 แหง (จากเดิม
70 แหง)
แหง)

6. ขั้นตอนการดําเนินงาน
ศึกษาขอบเขตของงาน พื้นที่บริการ และมาตรฐานการ
ดําเนินงานของหองสมุุดโรงเรียน
ออกแบบระบบการดําเนินงาน จัดหาซอฟตแวรโดย
พยายามใช OSS เปนหลก
ใ ป ั
ปรับซอฟตแวรใหเขากับบริบทของกลุมเปาหมาย
ุ
ทดสอบ และจัดทําคูมือ
ดาเนนการตดตง ฝ
ํ ิ ิ ั้ ฝกอบรม และสรุปผลการดาเนนงาน
ส ํ ิ

7. แนวทางในการคัดเลือกระบบ
มีโมดูลพืนฐานไดแก Policy management, Cataloging,
้
Circulation, Web
Ci l i และ W b OPAC
Acquisition และ Serials control อาจมีหรือไมมีก็ได
cqu s o Se s co o
รองรับมาตรฐาน MARC และเอือตองานทํารายการ เชนการทํา
้
copy catalog จากแหลงอืน ่
มเมนูเปนภาษาไทยทใชงานงายสาหรบหองสมุดโรงเรยน
มีเมนเปนภาษาไทยที่ใชงานงายสําหรับหองสมดโรงเรียน

8. phpMy
ตวเลอกท h M Lib
ตัวเลือกที่ 1 phpMyLibrary

9. phpMy
ระบบการสบคนดูด สามารถทารายการไดงาย ใช
ระบบการสืบคนดดี สามารถทํารายการไดงาย ใช spec ระบบที่ต่ํา
ระบบทตา
สามารถจัดการ Item และ Holding ได รองรับ MARC21
โดยเฉพาะ worksheet แบบ 100 เปอรเ ซ็็นต (ในเวอรชั่นเดิิม)
โ ป ใ

10. phpMy
ปรับแกภาษาไดงาย ใชภาษาไทยได 100 เปอรเซ็นต
import ขอมูลและ copy catalog ได ทั้งจาก ISO2709 และ MARC ISIS

11. phpMy
ปญหาคือการทํารายการในเวอรชั่นเดิมยังเปน MARC Worksheet
การทํา Circulation ยังไมสะดวก

12. Open
bib
ตัวเลือกที่ 2 Open Biblio

13. Open
bib
ระบบ Circulation เชน ยืม คืน จอง ใชงานงาย
จัดทําสถิติและรายงานการยืม-คืนไดสะดวก

14. Open
bib
การทํารายการเปน non-MARC แตสามารถใช MARC ไ เ ชนกัน
ได

15. Open
bib
การทํารายการเปน non-MARC แตสามารถใช MARC ไดเชนกัน

16. Open
bib
ปจจุบันมีซอฟตแวรและคูมอเพื่อเผยแพรโดยไมคิดมูลคา
ื
ติดตอไดที่ศูนยบรรณสารและสื่อการศึกษา มวล.

17. LMS ที่เปน Open Source Software & Freeware ที่เปนทางเลือก
p
อืนๆ ณ ปจจุบัน
่
Koha
Kh
Ever Green
ULIBM
Greenstone for Digital Library
WALAI AutoLib 1 0 (ไม Open Source)
1.0 (ไม

18. Koha ผานเกณฑการคัดเลือกทกขอ มีโมดลครบ แตตองอาศัยเจาหนาทีที่มี
ุ ู ่
ความรู มีระบบงานทีถือวาซับซอนสําหรับหองสมุดขนาดเล็ก
่

19. Ever Green
E G และ vuFind Fi d
สําหรับ Library 2.0

21. ระบบหองสมุด WALAI AutoLib 1.0

22. ประโยชนที่ไดรับ
หลักการพัฒนา LMS ที่เปน Web Application
หลักการและวิธีออกแบบระบบที่เหมาะสมกับหองสมุดขนาด
กลางและขนาดเลก
กลางและขนาดเล็ก
ระบบหองสมุดที่ใชงานผานเครือขายอินเทอรเน็ตได
ุ
เครือขายผูพัฒนา และงานบริการวิชาการสําหรับชุมชน

23. Contact me
อ.ยุทธนา เจรญรน jjyuttana@wu.ac.th หรอ
ิ ื่ @ h ื
โครงการ WALAI AutoLib สํานักวิชาสารสนเทศศาสตร
มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ