A Ciencia nos xornais: na procura do "xen da obesidade"
Miniquest: a nutrición
1. MINIQUEST
Alumnado de 3º ESO
Unidade didáctica: “alimentación e saúde”
Rocío Araujo Álvarez
2. Hoxe por hoxe, os trastornos alimentarios son cada vez
máis frecuentes nos nenos e adolescentes.
A falta de información, unido ás circunstancias que rodean
o noso modo de vida actual, fan que os rapaces se
alimenten dunha forma inadecuada.
Un dos principais problemas é a obesidade prematura, que
se ve favorecida por dous factores fundamentais:
A “comida rápida”, é dicir, a falta de tempo para
preparar alimentos frescos, leva consigo un abuso da
comida prefabricada e fácil de facer como as frituras, as
pizzas, as hamburguesas, os doces,… estas van asociadas
á inxesta dunha cantidade excesiva de calorías que se
van acumulando dando paso á obesidade.
A vida sedentaria, cada vez os rapaces saen menos á
rúa, e pasan as horas sentados diante da televisión ou do
ordenador, facendo así que as calorías inxeridas non
poidan ser queimadas e engordar sexa inebitábel.
3. No caso oposto atopamos os trastornos alimentarios, que
aparecen maiormente na adolescencia, cando os
rapaces e principalmente as rapazas comezan a
obsesionarse coa súa figura, empuxados pola
publicidade e a mentalidade da sociedade actual
centrada por completo no aspecto físico e cun módelo
de “perfección” na extrema delgadez.
Isto incita a que os rapaces/as sacrifiquen a súa
alimentación para acadar esa figura idealizada, e aquí é
onde comezan os trastornos alimentarios que poden
desembocar en graves enfermidades como a anorexia e
a bulimia.
Anorexia: é a perda de peso asociada á perda de
apetito provocada por unha disminución brusca da
inxesta, co fin de abagar moito en pouco tempo.
Bulimia: é a inxesta de comida excesiva en forma de
“atracóns” acompañada dun sentimento de culpa que
conlevan periodos de xaxún, consumo excesivo de
laxantes e diuréticos e incluso á provocación do vómito,
co fin de non dixerir as calorias inxeridas.
4. É ben claro que a maioría destes trastornos veñen
da man da desinformación, da falta de
coñecemento sobre que tipos de alimentos son
os que se deben comer en maior cantidade e de
cales non debemos abusar.
Igualmente, debe saberse que levando unha dieta
equilibrada e facendo algo de exercicio, sen
chegar a obsesionarse con el como sucede en
moitas ocasións, se pode perder peso, en caso
de ser necesario, dunha maneira saudábel.
O maior problema é que asociados aos trastornos
alimenticios, van os trastornos psicolóxicos e de
personalidade que poñen en perigo a
integridade persoal e física de quen os padece
así como a súa vida en sociedade, xa que
tenden a illarse do mundo.
5. Por todo isto, considero de gran interese
propoñer aos alumnos unha actividade tipo
“miniquest”
na que deban investigar sobre o verdadeiro
significado dunha dieta equilibrada.
6. Para facer esta miniquest máis amena e
incrementar a motivación dos alumnos, estes
van ter que adquirir o rol de “médicos
nutricionais” e elaborar unha dieta para o
paciente que lles toque.
7. Os alumnos organizaranse por parellas e a cada
unha delas asignaráselle un paciente.
Os pacientes serán 3:
Amy: con sobrepeso e vida sedentaria.
Petter: extremadamente delgado e obsesionado co
exercicio.
Airi: con peso normal pero hábitos alimenticios
irregulares.
8. Unha moza de 15 anos que ten sobrepeso.
Encántanelle os doces, as hamburguesas, as patacas
fritidas con ovos, as chuches, as pizzas e debece polo
chocolate.
Antes encantáballe ir ao parque coas súas amigas e á
piscina, pero dende que lle deixan concectarse a
Internet, prefire estar no sofá ou na cama chateando
con elas dende o portátil.
Ademáis, come aínda que non teña fame, mentres está
co portatil ou vendo a tele sempre picotea chucherias,
porque ten os armarios da cociña cheos delas.
Amy precisa un cambio de vida urxente, porque a vida
sedentaria e a súa mala alimentación, fan que non
poida nin subir as escadas da súa casa sen sofocarse, e
correr aínda que so sexa 10 metros e tarefa impósibel
para ela.
¿Poderías axudala?
9. É un rapaz de 14 anos que está moi delgado.
Petter non quere comer moito por medo a
engordar, e non come nada máis que leituga e
algunha froita pero en moi pequena cantidade.
Ademáis, está todo o día facendo deporte, pero
en solitario, xa que non sae nunca cos seus
amigos nin con familiares.
Esta dieta desequilibrada e o excesos de
exercicio, están a facer que Petter se sinta moi
débil e está a cada pouco tempo enfermo, con
arrefriados, gastroenterite e dor de cabeza.
¿Cómo poderías axudarlle?
10. Ten 15 anos, e o seu peso normal.
O problema de Airi, é que para manter o seu peso
un día come moitísimo e cousas altamente
calóricas como doces, lasaña que lle encanta,
pasta e pizza, e ao día seguinte pasa o día en
xaxún, ou comendo soamente un par de iogures
Non fai nada de exercicio, e non come ningunha
verdura nin froita.
Airi empeza a ter problemas co seu estómago, está
a cado pouco con dores e gastroenterite,
ademáis o seu sistema nervioso resíntese porque
os días que non come ten moita ansiedade e
pásao moi mal.
¿Cómo podes axudala?
11. Como bos doutores en nutrición, deberedes axudar
a algún dos nosos amigo/as a levar unha vida mellor
mudando a súa alimnentación e aconsellandolles
sobre hábitos de vida sudábel.
Para elo, debedes elaborarlles unha dieta
equilibrada dunha semana de duración, na que lle
indiquedes:
¿Cantas comidas ao día debe facer?
¿Que alimentos debe comer cada día para levar unha
dieta sana e equilibrada?
¿De que alimentos non debe abusar a diario?
¿Que bebidas debe consumir en abundancia e de cales
non debe abusar?
¿Debe facer exercicio? ¿canto e de que tipo?
¿poderíadeslle dar algún consello persoal para mellorar a
súa saude e calidade de vida?
12. Cinco ao día
Consellos para unha boa alimentación
Un bo almorzo
Pirámide nutricional
Tipos de alimentos e a súa enerxía
A importancia de comer peixe
Os beneficios do exercicio físico na adolescencia
Videoclip: el estirón
¡E agora tócavos a vos!
Facede individualmente o seguinte test e
descubride se comedes equilibrado ou non.
Test: ¿cómes equilibrado?
13. O producto é a dita que os alumnos elaborarán
que deberá incluir:
5 comidas diarias
Nas 5 comidas diarias, deben aparecer alo menos 5
froitas e ou verduras.
Debe contar cun almorzo ben completo a diario.
Aparecerán en pouca cantidade os alimentos situados
no cumio da pirámide e en maior cantidade os da
base.
Aparecerán os diversos tipos de carnes e pescados que
se deben comer ao longo de toda a semana.
Debe darse importancia ao exercicio físico, pero sen
que sexa en exceso.
En canto ás bebidas, deberán dicir que non se debe
abusar dos refrescos azucarados, nin do alcohol e si
beber abundante auga.
14. Con esta miniquest, non se pretende que os
alumnos realicen unha dieta estricta contando ao
detalle o número de calorias, senon que tomen
conciencia de que unha boa dieta basease na
variedade dos alimnetos.
Ao mesmo tempo, incidir sobre a importancia do
exercicio físico na adolescencia e sobre a
necesidade da inxesta de froita e verduras
frescas.
Así mesmo, os alumnos deberán entender que un
bo almorzo é a mellor maneira de comezar o día,
e que facer 5 comidas debe ser unha rutina
saudábel que deben mater durante toda a vida.
Ademáis, debése comprobar que toman en conta
o abuso das bebidas azucaradas como
perxudicial, e que o mellor refresco son os zumes
e a auga.