hi

1. Батлав:Сургалтын менежер................/Д.Идэрхангай/
Ээлжит хичээлийн төлөвлөгөө
Сэдэв: Хавтгай ба шулууны харилцан байршил
Анги: 12-р анги
Цаг: 40 минут
Хичээлийн зорилго: Хавтгай шулууны хоорондын харилцан байршлыг байгуулах.
Хичээлийн зорилт:
 Хавтгай, шулууны параллель байрлах төрлийг зурах
 Хавтгай, шулууны перпендикуляр огтлолцлыг зурах
 Хавтгайтай паралель биш шулууны огтлолыг зурах арга техникийг эзэмших
Хэрэглэгдэхүүн:
 “Хавтгай шулууны харилцан байршил” Цахим үзүүлэн
 “Хавтгай шулуун” Сурагчдад тарааж өгөх үзүүлэнгийн макет
 Проектер
 Шохой
 Самбар
 Шугам
 Сурах бичиг
Сургалтын арга:
 Сэдэлжүүлэх арга
 Үзүүлэн таниулах арга
 Биетүзүүлэн
 Тайлбарлан ярих арга
 Харилцан ярилцах арга
Хичээлийн явц:
д/д Багшийн үйл ажиллагаа Сурагчдын үйл ажиллагаа
Сурагчдыг сэдэлжүүлэх үе
1 Ангийг зохион байгуулж эхлэх Хичээлд оролцоход бэлэн болох
2 Сурагчдаас асуулт асууж сэдэлжүүлнэ
Хавтгай гэж юу вэ?
Шулуун гэж юу вэ?
Энэ хоёр паралель,перпендикуляр байж болох
уу?
Болох юм бол яг яаж байрлах юм?
Сурагчид өөрсдийн өмнө үзсэн хичээл
дээрээ тулгуурлан:
- Хавтгай гэдэг нь тэгш гадаргуутай, 4
өнцгөөр хязгаарлагдсан эдийг хэлнэ.
- Нэг эхлэлтэй хязгааргүй үргэлжлэх
болон 2 цэгийг хооронд нь холбож
болох шулууныг хэлнэ.
- Байж болно
- Хавтгайд шулууныг хэвтээ байдлаар
тэгш хэмтэй байрлуулах нь
параллель байршилыг бий болгон.
- Харин хавтгайд эгц босоо байдлаар
90 градустай шулуун татахад

2. хавтгай шулууны перпендикуляр
байршил үүснэ.
3  Хичээлд хэрэглэх “Хавтгай шулуун”-ы
үзүүлэнг сурагчдад тарааж өгнө.
 Сурагчдад хавтгай шулуун хэрхэн
байрлахыг үзүүлэнгээр үзүүлэхийг хүснэ.
- Сурагчид нэг бүрт үзүүлэнгийн
хавтгай шулууныг авна.
- Сурагчид үзүүлэнг ашиглан хэрхэн
байрлаж болох талаар бие
биентэйгээ зөвлөн өөрсдийн
санаагаа туршиж үзнэ.
4  Багш хичээлийн сэдвийг гаргаж ирэх
тулгуур үгнүүдийг сурагчдад өгнө.
 Сурагчдаар хичээлийнхээ сэдвийг
гаргаж, самбарт бичих даалгавар өгнө.
- Сурагчид өгөгдсөн тулгуур үгнүүдээ
ашиглана хичээлийн сэдвээ гаргана.
- Гаргаж ирсэн сэдвээ самбарт
сурагчдын нэг бичнэ
Сурагчдад хичээлийн гол агуулагыг заах үе
5 Хичээлийн сэдвээ танилцуулна. Үүнд:
ᶩǁα-паралель
ᶩnα-огтлолцсон
ᶩ €α-давхацсан байршил
Сурагчид дэвтэртэй хичээлийн сэдвүүдээ
бичиж тэмдэглэнэ
6 1 дэх сэдэв:
 Хавтгай ямар нэгэн шулуунтай паралель
байх нь шулуун тэр хавтгайн аль нэг
тартай паралель байршина.
 Хавтгайтай параллель байх шулууныг
ортогональ проекц дээр хэрхэн байрлах
талаар үзүүлэн ашиглаж харуулна.
 Сурагчдыг өөрсдөөр нь хийлгүүлэж
дадлагжуулна.
- Сурагчид хавтгай шулууны
байршлын тодорхойлолтыг
дэвтэртэй бичнэ.
- Сурагчид багшийгаа анхааралтай
ажиглана.
- Биет үзүүлэн ашиглана багшыгаа
дагаж хийнэ.
7  Хавтгай шулууны паралель байрлалтай
байж болох 4 төрлийн жишээ бодлогыг
цахим үзүүлэнгээр сурагчдад зурах
үйлдлийн дэс дараалалтайгаар
харуулна.
 Зурах аргачлалын талаарх стандартыг
тайлбарлан хэлнэ.
- Сурагчид цахим үзүүлэнг харж
жишээ зургаа дэвтэртэй буулгаж
зурна.
8  Самбарт тайлбарласан сэдвийнхээ
хүрээнд дасгал өгнө. Үүнд: А(3, 4, 5)
Б(5, 2, 3)
С(4, 3, 6)
 Эдгээр тооны дагуу дүрсийг хавтгай дээр
байгууласнаар хийсвэрлэн үзүүлсэн
зүйлийг бодит жишээн дээр харуулна.
 Сурагчдын мэдлгийг бататгана харилцан
ярилцна.
- Сурагчид дэвтэртэй өгсөн өгөгдлийн
дагуу байгуулан зурна.
- Шулуунтай хэрхэн паралель
байршлыг үүсгэжбайгааг мэдэж
авна.
- Багштайгаа бодсон дасгалаа
ярилцана
9 2 дахь сэдэв: Хавтгай шулууны огтлолцсон
байршил
 “Хавтгай шулуун”-ы үзүүлэнгээр хавтгай
шулуун хоёр хэрхэн огтлолцсон
байршилтай байх талаар үзүүлнэ.
 Сурагчдыг хамт сууж байгаа
хүүхэдтэйгээ хамтран дуурайж хийхийг
хүснэ.
 Багш сурагчдад тайлбарлаж өгнө.
- Сурагчид багшийгаа дуурайн хавтгай
шулууны огтлолыг хамтрагчтайгаа
хамтран хийнэ.
- Сурагчид үзүүлэн ашиглана ерөнхий
ойлголтой болно.

3. 10  Багш дэлгэцээр огтлолцлолын
төрлүүдийг зурах дэс дарааллаар нь
үзүүлнэ.
 Хэрхэн зурах талаар дэлгэрэнгүй
тайлбарлан хэлнэ.
- Сурагчид огтлолын төрлийг
дэвтэртэй зурцгаана.
11  Сурагчдад хавтгай шулууны
огтлолцолсон байршилын жишээ
бодлого өгнө. A(15, 15, 5) ,B(5, 5, 15),
C(10, 10, 20)
 Сурагчдыг бодож дууссаны дараа багш
самбарт бодлогыг зурна.
- Сурагчид жишээ бодлогыг бодно.
- Шулууны хаана байршихыг сурагчид
хэлж өгнө.
12 3 дахь сэдэв: Хавтгай шулууны давхацсан
байршил
 Дэлгэцэн дээр давхацсан байршилтай
хавтгай шулууны төрлийг хэрхэн зурах
талаар тайлбар хийнэ.
- Сурагчид дэвтэртэй хавтгай
шулууны давхацсан байршилтай
дүрсийн төрлүүдийг зурна.
13  Үзсэн хичээлээ бататгаж жишээ бодлого
дасгал сурагчдад өгнө. Үүнд:үзсэн бшх
сэдэвтэйгээ холбоотой бодлого нэг
нэгийг өгч сурагчдыг шалгана.
Сурагчид дасгал бодлогоо бодож багшдаа
өнөөдрийнхөө хичээлийг ойлгосон хэсгээ
шалгуулна
Хичээлийн ерөнхий дүгнэлт
14 Сурагчдад үнэлгээ өгнө.
Үнэлгээний шалгуур:
1. Хавтгай шулууны перпендикуляр
байршлыг зурсан байх
2. Хавтгай шулууныг параллель
байршилаар зурсан байх
3. Хавтгай шулууны огтлолцолын
байршлыг зурсан байх
4. Цэвэр нямбай зурсан байх
5. Стандартын дагуу шулууны өргөн
нарийнийг зурсан байх
6. Хурдан хугацаанд хийж чадаж байгаа
эсэх
Үнэлгээний үзүүлэлт:
1. Хавтгай шулууны перпендикуляр
байршлыг бүрэн зурсан тохиолдолд 6
оноо
2. Хавтгай шулууны параллель байршлыг
зурсан тохиолдолд 6 оноо
3. Хавтгай шулууны огтлолцсон байршлыг
зурсан бол 6 оноо
4. Цэвэр үзэмжтэй муруй зурааслаагүй,
ойлгомжтой зурсан бол 6 оноо
5. Стандартын дагуу зурсан бол 6 оноо
6. 5-6 минутанд зурж багшдаа өгсөн бол 6
Сурагч бүр би өнөөдөр юу сурсан бэ? гэдэгт
өөртөө дүгнэлт өгнө. Багшийн өгсөн дасгал
бодлогыг бодож багшдаа хураалган
үнэлүүлнэ.

4. оноо
Гэрийн даалгавар:
 Үзсэн 3 дэд сэдвээ бататган тус бүрд нь 2 бодлого бодож ирнэ.
 Дүрслэх геометрийн номны 24-26 хуудсыг уншиж ирнэ.