1. มนุษยกับความยั่งยืนของสิ่งแวดลอม

13. ซึ งในธรรมชาติทวไปจะมีค่า ดีโอ
ั
ประมาณ 5-7 mg/l ถ้าตํากว่า 3 mg/l ถือ
ว่าแหล่งนํานันเน่าเสี ย

15. คุณภาพนํา ค่ า BOD 5 วัน
(มิลลิกรัม/ลิตร)
นําบริ สุทธิ 0
นําสะอาดมาก 1
นําสะอาด 2
นําสะอาดพอประมาณ 3
นําไม่สะอาด 5
นําสกปรก 10

26. มลสารทีปนเปื อนในอากาศ
มลสารทีปนเปื อนในบรรยากาศมีทมาและแหล่ งกําเนิดหลายประเภท
ี
ด้ วยกัน ทีสําคัญได้ แก่
1. อนุภาคแขวนลอยในอากาศ 5. สารประกอบไฮโดรคาร์ บอน
2. คาร์ บอนมอนอกไซด์ 6. ตะกัว
3. คาร์ บอนไดออกไซด์ 7. ปรอท
4. ซัลเฟอร์ ไดออกไซด์ 8. แคดเมียม
Link เว็บไซต์ทีน่าสนใจ
กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ งแวดล้อม [www.mnre.go.th]
กรมควบคุมมลพิษ [www.pcd.go.th]
สํานักจัดการคุณภาพอากาศและเสี ยง [www.aqnis.pcd.go.th]

27. อนุภาคแขวนลอยในอากาศ
มีทังทีอยู่ในรู ปของแข็ง เช่ น ฝุ่ นละออง
จากดิน ทราย ฝุ่ นละอองของเถ้ าถ่ าน เขม่ า
ควั น จากท่ อ ไปเสี ย รถยนต์ และอนุ ภ าคของ
อนุภาคแขวนลอยในอากาศ ของเหลวในรู ปละอองไอในอากาศ เช่ น ละออง
ของสารกําจัดศัตรู พืช ไอกรด หรื อละอองไอ
ของสารเคมีต่าง ๆ เป็ นต้ น อนุภาคแขวนลอย
ในอากาศเป็ น
โรคหอบหื ด สาเหตุทีทําให้ เกิด โรคภูมิแพ้ โรคหอบ
หื ด โรคทางเดินหายใจ โรคปอด
ภูมิแพ้จากอนุภาค

28. คาร์ บอนมอนอกไซด์
แหล่งเกิดคาร์บอนมอนอกไซด์
คาร์ บอนมอนอกไซด์ เป็ นก๊ าซไม่ มีสี ไม่ มีร สไม่ มีก ลิน เบากว่ า
อากาศทัวไปเล็กน้ อย เมือหายใจเข้ าไป ก๊ าซทีจะรวมกับฮีโมโกลบิน ใน
เม็ดเลือดแดงได้ มากกว่ าออกซิเจนถึง 200-250 เท่ า
เกิดจาก การเผาไหม้ ทไม่ สมบูรณ์ ของสารประกอบคาร์ บอน
ี

29. คาร์ บอนมอนอกไซด์
อาการ
เมือรับก๊าซคาร์บอนมอนอกไซด์เข้าไปมาก
ปวดศีรษะ สายตาพร่ ามัว ความจําเสื อม
หายใจเร็ ว เจ็บหน้าอก ถ้าได้รับในปริ มาณ
มากทําให้หมดสติ ถ้าร้อยละของคาร์บอกซี
ฮีโมโกลบินอิมตัวในเลือด 60-70 ทําให้
ตายหากไม่ได้รับการรักษาทันที
การเป็ นลมเนื องจาก
รับคาร์ บอนมอนอกไซด์มาก

30. คาร์ บอนไดออกไซด์
เกิ ด จากการเผาไหม้ ที ไม่ ส มบู ร ณ์ ข องธาตุ
คาร์บอน หรื อสารอินทรี ย ์ การเผาไหม้เชือเพลิง
จากยานพาหนะ การเผาขยะ การเผาป่ า

31. คาร์ บอนไดออกไซด์
อาการเมื อคนสู ด ดมเข้า ไปอาจทํา ให้เกิ ด
อาการมึนงง ปวดศีรษะ คลืนไส้ ตาลาย
เป็ นสาเหตุ สํ า คั ญ ของปรากฏการณ์
เรื อนกระจก จนเกิดภาวะโลกร้อน

32. ซัลเฟอร์ ไดออกไซด์
เกิดจากการเผาไหม้เชือเพลิงทีมีธาตุ
กํา มะถัน ผสมอยู่ ได้แ ก่ ถ่ า นหิ น
ลิ ก ไนต์ นํ ามั น ดี เ ซล นํ ามั น เตา
นํามันปิ โตรเลียม ฟื น ถ่านไม้ การ
ถลุงแร่ ทําให้กามะถันทีเจือปน อยู่
ํ
ในสิ น แร่ รั วไหลออกมาระหว่า ง
กระบวนการถลุง
ลักษณะไม่มีสี แต่มีกลินฉุน
ถลุงแร่ สาเหตุซลเฟอร์ไดออกไซด์
ั

33. ซัลเฟอร์ ไดออกไซด์
ผลกระทบ ทําให้เกิดฝนกรด มีฤทธิ ในการกัดกร่ อน ทําให้พืชมีใบสี
เหลื องไม่สามารถสังเคราะห์ แสงได้ ในสัตว์จะมี การระคายเคือง
บริ เวณผิว หนัง นัยน์ ตา และระบบทางเดิ นหายใจ หากได้รับใน
ปริ มาณมากๆ อาจทําให้ปอดอักเสบ หลอดลมตีบตันจนอาจหายใจ
ไม่ออก หรื ออาจถึงขันเป็ นมะเร็ งปอด และอาจทําให้เสี ยชีวตได้
ิ

34. ฝนกรด (acid rain)
การผุกร่ อนจากฝนกรด
ฝนกรด (acid rain) หมายถึ ง ฝนที มี ส ภาพเป็ นกรดมากกว่า ธรรมดา
ทังนี เนื อจากฝนกรดมีกรดกํามะถัน และกรดไนทริ กรวมอยู่ดวย กรดดังกล่าว
้
เกิดจากออก ไซด์ของกํามะถัน และออกไซด์ของไนโตรเจนทีมีการสะสมอยู่
ในบรรยากาศเป็ นจํานวนมาก จึงจัดเป็ นการตกสะสมของกรดในสภาพเปี ยก
(wet deposition) ในประเทศในเขตหนาว และเขตอบอุ่นจะพบการสะสมของ
SO2 และ NO2 ในหิ มะ หมอก นําค้างแข็ง โดยอยู่ในรู ปของแก๊ส หรื ออนุ ภาค
ขนาดเล็กทีแห้ง จึงจัดเป็ นการสะสมของกรดในสภาพทีแห้ง (dry deposition)
การตกสะสมของกรด ในสภาพเปี ยกและแห้งจะลงสู่ แหล่งนําและดิน ทําให้นา ํ
และดินมีสภาพเป็ นกรด ก่อให้เกิดอันตรายต่อสิ งมีชีวตทีอาศัย
ิ

35. สารประกอบไฮโดรคาร์ บอน
เกิ ด จาก จากการเผาไหม้ข องนํามัน เชื อเพลิ ง การเผาไหม้ถ่ า น
หิ น การระเหยของนํามัน ปิ โตรเลี ย ม การระเหยของนํ ามัน
เชือเพลิงทีเผาไหม้ไม่สมบูรณ์ออกมาทางท่อไปเสี ยและเกิดขึนตาม
ธร ร ม ชาติ เ ช่ น แก๊ สมี เ ท น เ กิ ด จ ากการเ น่ าเ ปื อ ย ข อ ง
สารอินทรี ย ์ ซากพืช ซากสัตว์ และพบได้ในแก๊สธรรมชาติทีเป็ น
เชือเพลิง
ต้นเหตุสารไฮโดรคาร์บอน

36. สารประกอบไฮโดรคาร์ บอน
อาการ สูดสารพิษชนิดนีเข้าไป ทําให้มีอาการวิงเวียน
ศีรษะ เป็ นอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจ เป็ นมะเร็ งปอด
ต้นเหตุสารไฮโดรคาร์บอน

37. ตะกัว ( lead )
่
ลักษณะ เป็ นโลหะสี เทาเงิน สารตะกัวอยูในรู ปสารประกอบ
อนิน- ทรี ย ์ เช่น ไนเตรตคลอเรต ซึงเป็ นสารเติมผสมในนํามัน
เบนซิน
เกิด จาก ขึ นเองตามธรรมชาติ ใ นเปลื อ กโลก เมื อนํามัน เผาไหม้ใ น
รถยนต์ สารตะกัวจะออกมากับไอเสี ย สามารถแพร่ กระจายไปได้ไกล
่
หลายกิโลเมตร ปนเปื อนอยูในอากาศ

38. ตะกัว ( lead )
อาการ เมือสู ดดมเข้ าไปจะสะสมอยู่ในปอดและกระแสเลือด
ทําลายระบบประสาท มีพิษต่ อระบบทางเดินอาหาร ทําให้
การย่ อยอาหารผิดปกติ เบืออาหาร ปวดท้ องรุ นแรง ทําลาย
การทํางานของไขกระดูกทําให้ เม็ดเลือดแดงอายุสัน เป็ นโรค
โลหิ ต จาง นอกจากนี ยั ง เป็ นสาเหตุ ทํ า ให้ เ กิ ด โรคมะเร็ ง
ปอด โรคหัวใจ โรคหอบหืดอีกด้ วย

39. ปรอท ( mercury )
ปรอทเป็ นโลหะทีมีคุ ณ สมบั ติเ ด่ น คือ
เป็ นของเหลว ไม่ เกาะข้ างแก้ วจึ ง
นํา มาใช้ ป ระโยชน์ ใ นการทํา เครื องมือ
และอุ ป กรณ์ ทางวิ ท ยาศาสตร์ เช่ น
เทอร์ โมมิเตอร์ บารอมิเตอร์ นอกจากนี
ยังมีประโยชน์ ในการทําอุปกรณ์ ไฟฟา ้
หลอดไฟฟ า ยารั ก ษาโรค สารกํ า จั ด
้
ศั ต รู พืช สี วัต ถุ ร ะเบิ ด อุ ป กรณ์ ทีใช้ ใ น
การถ่ ายภาพและใช้ ในด้ านทันตกรรม

40. ปรอท ( mercury )
พิษเมือสู ดหายใจเข้ า ไป จะเกิดอาการ ปอด
อัก เสบ ทํ า ลายตั บ ไต และระบบประสาท
ส่ วนกลาง ได้ แก่ สมอง ไอปรอททีปนเปื อน
อยู่ในอากาศ เมือเข้ าไปพร้ อมกับลมหายใจ
จะเกิดอาการหนาวสัน
ค่ า มาตรฐานความปลอดภั ย กํ า หนดให้
ตลอดระยะเวลาการทํ า งานตามปกติ ข อง
ลู ก จ้ า ง (8 ชั วโมง/วั น ) ให้ มี ส ารปรอทใน
บรรยากาศการทํ า งานได้ ไม่ เกิ น 0.05
มิลลิกรัมต่ อลูกบาศก์ เมตรของอากาศ

41. การป้ องกันการใช้ สารปรอท
- ติดตังเครื องดูดอากาศเฉพาะทีบริ เวณทีใช้ปรอท
- ในการใช้สารปรอท ควรใช้ปริ มาณน้อยให้มีพนผิวสัมผัสอาการน้อยทีสุ ด
ื
และหลีกเลียงการใช้อุณหภูมิสูง เพราะจะทําให้มีไอปรอทเพิมขึน
- พืนผนังห้องทีมีการเก็บการใช้สารปรอท จะต้องไม่มีรอย พืนผนังควรเป็ นผนัง
ควรเป็ นพืน กระเบือง หรื อซีเมนต์ทีเคลือบผิวเรี ยบ
- ตรวจวัดปริ มาณสารปรอทในบรรยากาศการทํางานอย่างสมําเสมอ
เพือป้ องกันไม่ให้มีปริ มาณเกินค่ามาตรฐานความปลอดภัย

42. โรคมินามาตะ (minamata)
สาเหตุ มาจากพิษของปรอท
อาการ ป่ วยเริ มด้วยมือและหน้าเกิ ดอาการบวม และเจ็บปวด
สายตามักพร่ าเดินเซ พูดไม่ชด มีอาการเจ็บชา อัมพาต ปวด
ั
ศีรษะ อ่อนเพลีย ความจําเสื อม บางคนเกิดอาการเสี ยสติ
(ทีมารู ป : http://www.chemtrack.org/News-Detail.asp?TID=3&ID=10 )

43. แคดเมียม ( cadmium )
แคดเมียม เป็ นโลหะหนักทีเกิ ด
จากอุตสาหกรรม ทํายางรถยนต์
พลาสติก สี แบตเตอรี ฟิ วส์ หรื อ
การหลอม พ่ น และฉาบโลหะ
ต่า งๆ แคดเมี ย มที พบในอากาศ
จะอยู่ใ นรู ป ของฝุ่ นหรื อ ไอจาก
ยานพาหนะ

44. แคดเมียม ( cadmium )
การสะสมแคดเมียมในร่ างกาย ปริ มาณสู งจะ
ทําให้คนหรื อสัตว์ เป็ นหมัน หรื อมะเร็ งต่อม
ลูกหมากและมะเร็ งกระเพาะปั สสาวะได้ ทํา
ให้ความดันโลหิ ตสู ง ก่อความเสี ยหายต่อไต
และตับ เมือสู ดหายใจเข้าไปทําให้เกิ ดปอด
อักเสบ มาตรฐานความปลอดภัย กําหนดไว้
ว่ า ไม่ ค วรมี แ คดเมี ย มเจื อ ปนอยู่ เ กิ น กว่ า
10 ไมโครกรัมต่อลิตร

45. โรคอิไต - อิไต (itai – itai)
สาเหตุ มาจากพิษของแคดเมียม
อาการผิดปกติ เช่น สายตาผิดปกติ ปวดกระดู ก
น่อง กระดูกซี โครงและสันหลัง กรวยไตผิดปกติ
ท่อไตไม่ทางาน มี โปรตี นในปั สสาวะ เป็ นโรค
ํ
กระดูกอ่อน มีอาการเหมือนคนกระดูกหัก

53. • วนอุทยานแห่งชาติแห่งแรกของประเทศไทย คือ
วนอุทยานนําตกกระเปาะ จังหวัดชุมพร ประกาศจัดตัง
เมือปี พ.ศ.2501

54. นําตกกะเปาะ

55. 5.3 สวนพฤกษศาสตร์ (Botanical Garden) หมายถึงสถานทีทีราชการได้
รวบรวมพันธุ์ไม้ไว้ทุกชนิดทังในและนอกประเทศ ทีมีคุณค่าทางด้านเศรษฐกิจ
ทางด้านความสวยงาม และทีหายากมาปลูกไว้โดยแยกเป็ นหมวดหมู่ และตระกูล
เพือการศึกษาวิจยและการเผยแพร่ การขยายพันธุ์ ให้เป็ นประโยชน์แก่ประชาชนและแก่
ั
ประเทศชาติสืบไป สวนพฤกษศาสตร์ ทีสําคัญและคนทัวไปรู ้จกเป็ นอย่างดี คือ
ั
สวนพฤกษศาสตร์พแค จังหวัดสระบุรี สวนพฤกษศาสตร์เขาช่อง จังหวัดตรัง เป็ นต้น
ุ

58. 5.6 พืนทีอนุรักษ์ ธรรมชาติ (Natural Conservation Area)
หมายถึงพืนทีธรรมชาติทีประกอบด้วย เกาะ แก่ง ภูเขา หนอง บึง
ทะเลสาบ ชายหาด ซากดึกดําบรรพ์ และธรณี สัณฐานทีควรค่าแก่การ
อนุรักษ์เพือประโยชน์ต่อสังคมและเศรษฐกิจ ซึงประกาศตามมติ ค.ร.ม.
พ.ศ.2532
5.7 พืนทีสงวนชีวาลัย (Biosphere Reserve) หมายถึง พืนที
อนุรักษ์สงคมพืชและสัตว์ในสภาวะของระบบนิเวศทีเป็ นธรรมชาติ เพือ
ั
รักษาความหลากหลายทาง พันธุกรรมและเพือใช้เป็ นแหล่งศึกษาวิจย ั
ทางด้านวิทยาศาสตร์ เช่น ป่ าสะแกราช อําเภอนําเขียว จังหวัดราชสี มา

61. แรดชวา เก้งหม้อ นกเจ้าฟ้ าหญิงสิรินธร
กระซู่
ละมัง
กวางผา เลียงผา
นกกระเรี ยน
พะยูนหรื อหมูนา
ํ กูปรี หรื อโคไพร
นกแต้วแล้วท้องดํา
สมเสร็จ
สมัน
แมวลายหิ นอ่อน ควายป่ า

65. http://chm-thai.onep.go.th/webalien/species.html