1. บทที่ 1

2. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
การนิยามปัญหา
การเขียนอัลกอริทึม
การเขียนผังงานโปรแกรมคอมพิวเตอร์
การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์
การตรวจสอบแก้ไขข้อผิดพลาด และการทดสอบ
การจัดทำาเอกสาร

3. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์

4. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• ตัวอย่างที่ 1: การบวกเลข
•

5. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• 1. การนิยามปัญหา
• การนิยามปัญหาเริ่มจากการกำาหนดว่าผลลัพธ์
ที่ต้องการคืออะไร ซึ่งต้องเขียนไว้อย่างชัดเจน
ดังนี้

6. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• การเขียนอัลกอริทึม
• การเขียนอัลกอริทึม เป็นการเขียนขั้นตอนเพื่อ
สั่งคอมพิวเตอร์ทำางานให้ตามต้องการภายใต้
ข้อจำากัดของคอมพิวเตอร์ ดังนี้
– คอมพิวเตอร์สามารถคำานวณได้แค่บวก ลบ คูณ
และหาร
– คอมพิวเตอร์สามารถเปรียบเทียบค่าสองค่า โดยผล
ที่ได้ (จริงหรือเท็จ) จะเป็นทางเลือกในการทำาคำาสั่ง
อื่นต่อไป
– คอมพิวเตอร์สามารถเคลื่อนย้ายข้อมูลในหน่วย
ความจำาของมัน (หน่วยความจำาเป็นส่วนประกอบ
ส่วนหนึ่งของคอมพิวเตอร์ที่ใช้เก็บข้อมูลและคำาสั่ง)

7. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• อัลกอริทึมเริ่มต้น
• ถ้าต้องการให้คอมพิวเตอร์ทำาการหาผลรวม
จากตัวเลข 3 ตัวต้องมีการใช้เนื้อที่ในหน่วย
ความจำาของคอมพิวเตอร์สำาหรับเก็บผลการ
คำานวณ เรียกว่า ผลรวม ไว้และทำาการหาผล
รวม โดย “บวก ตัวเลขทุกตัวเข้ากับผลรวม”
• ทุกครั้งที่ตัวเลขยังไม่หมด และต้องมี ตัวนับ
ไว้ทำาการนับว่าตัวเลขที่ป้อนเข้ามาครบ 3 ตัว
หรือยัง โดย “บวก 1 เข้ากับตัวนับ” ทุกครั้งที่
ตัวเลขยังไม่หมด

8. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• อัลกอริทึม ดังนี้
• 1. ป้อนตัวเลข ถ้าตัวนับเท่ากับ 3 ให้ไปที่ขั้นตอน
ที่ 3
• 2. บวกตัวเลขเข้ากับผลรวม บวก 1 เข้ากับตัวนับ
และไปขั้นตอนที่ 1
• 3. พิมพ์ค่าผลรวม

9. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• การปรับอัลกอริทึม
• เมื่อเริ่มต้นทำางาน ผลรวมและตัวนับอาจไม่เป็น
0 ก็ได้ ซึ่งจะทำาให้ผลลัพธ์ที่ได้ไม่ถูกต้องตามที่
ต้องการ ดังนั้นในปัญหานี้จึงต้องมีการกำาหนด
ค่าเริ่มต้นของผลรวมและตัวนับให้เป็น 0

10. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• ปรับอัลกอริทึมใหม่ดังนี้
• 1. กำาหนดค่าผลรวมเป็น 0 และตัวนับเป็น 0
• 2. ป้อนตัวเลข ถ้าตัวนับเท่ากับ 3 ให้ไปที่ขั้นตอน
ที่ 4
• 3. บวกตัวเลขเข้ากับผลรวม บวก 1 เข้ากับตัวนับ
และไปขั้นตอนที่ 2
• 4. พิมพ์ค่าผลรวม

11. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• นอกจากนี้ การทำางานในขั้นตอนที่ 2 และ 3 มี
การทำางานสองงาน คือ ในขั้นตอนที่ 2 มีการ
ป้อนตัวเลขและการตัดสินใจ และขั้นตอนที่ 3
มีการคำานวณ 2 งาน ซึ่งควรเขียนแยกขั้นตอน
เพราะการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ควรแยก
จากทำางานแต่ละขั้นตอนให้ชัดเจนไม่ควรรวม
งานหลายขั้นตอนไว้ในขั้นตอนเดียวกัน

12. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• ปรับอัลกอริทึมใหม่อีกครั้ง ดังนี้
• 1. กำาหนดค่าผลรวมเป็น 0 และตัวนับเป็น 0
• 2. ป้อนตัวเลข
• 3. ถ้าตัวนับเท่ากับ 3 ให้ไปที่ขั้นตอนที่ 6
• 4. บวกตัวเลขเข้ากับผลรวม
• 5. บวก 1 เข้ากับตัวนับ และไปขั้นตอนที่ 2
• 6. พิมพ์ค่าผลรวม
• 7. หยุด

13. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• การตรวจสอบอัลกอริทึม
• สมมติตัวเลขที่ใช้ในการตรวจสอบ คือ
• 1 2 3

14. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
ลำาดับคำาสั่ง ตัวเลข ผลรวม ตัวนับ
1 - 0 0
2 1 0 0
3 1 0 0
4 1 1 0
5 1 1 1
2 2 1 1
3 2 1 1
4 2 3 1
5 2 3 2
2 3 3 2
3 3 3 2
4 3 6 2
5 3 6 3
2 4 6 3
3 4 6 3
6 4 6 3

15. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• จากการตรวจสอบได้ผลดังตารางที่ 1.1 พบว่า
เราได้ค่าผลรวมเป็น 6 ซึ่งเป็นคำาตอบที่ถูกต้อง
นั่นคือ อัลกอริทึมของเราทำางานได้ถูกต้อง แต่
เรายังต้องป้อนตัวเลขที่ 4 เข้าไปซึ่งไม่ได้ใช้
ในการคำานวณเลยเพราะฉะนั้นเราควรย้ายขั้น
ตอนที่ 2 สลับกับขั้นตอนที่ 3 เพื่อให้โปรแกรม
ของเราถูกต้องมากยิ่งขึ้น

16. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• ดังนี้
• 1. กำาหนดค่าผลรวมเป็น 0 และตัวนับเป็น 0
• 2. ถ้าตัวนับเท่ากับ 3 ให้ไปที่ขั้นตอนที่ 6
• 3. ป้อนตัวเลข
• 4. บวกตัวเลขเข้ากับผลรวม
• 5. บวก 1 เข้ากับตัวนับ และไปขั้นตอนที่ 2
• 6. พิมพ์ค่าผลรวม
• 7. หยุด

17. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
ลำาดับคำาสั่ง ตัวเลข ผลรวม ตัวนับ
1 - 0 0
2 - 0 0
3 1 0 0
4 1 1 0
5 1 1 1
2 1 1 1
3 2 1 1
4 2 3 1
5 2 3 2
2 2 3 2
3 3 3 2
4 3 6 2
5 3 6 3
2 3 6 3
6 3 6 3

18. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• การเขียนผังงานโปรแกรมคอมพิวเตอร์
• ประมวลผล ใช้แทนการจัดการกับข้อมูล เช่น
การคำานวณทางคณิตศาสตร์หรือการเคลื่อน
ย้ายข้อมูลจากที่หนึ่งไปอีกที่หนึ่งเป็นต้น

19. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• นำาเข้า/แสดงผล ใช้แทนการนำาข้อมูลเข้า
หรือแสดงผล
• การเตรียม ใช้แทนการจัดการที่ไม่ใช่การ
จัดการข้อมูล ตัวอย่างเช่น การกำาหนดค่าเริ่ม
ต้นให้ตัวนับ

20. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• การตัดสินใจ ใช้แทนการเปรียบเทียบค่า 2
ค่า ผลจากการเปรียบเทียบ(จริงหรือเท็จ) จะได้
ทางเลือกที่จะทำาต่อไป
• ปลายทาง ใช้แทนจุดเริ่มต้นทำางานหรือสิ้น
สุดการทำางานของโปรแกรม

21. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• จุดต่อ ใช้แทนการเข้าหรือออกจากจุดหนึ่ง
ของโปรแกรม
• เส้นไหล ใช้ชี้ลำาดับการทำางาน ปกติจะเขียน
จากบนลงล่าง และจากซ้ายไปขวา

22. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• คำาอธิบาย ใช้อธิบายข้อสังเกตขั้นตอนการ
ประมวลผล เพื่อให้อ่านเข้าใจง่ายขึ้น

23. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์

24. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• การเขียนโปรแกรม
• โดยควรเขียนในรูปแบบที่ง่าย เพื่อให้ผู้อื่น
สามารถเข้าใจได้ การเขียนโปรแกรมจะใช้
ภาษาคอมพิวเตอร์ภาษาใดภาษาหนึ่งก็ได้ ขึ้น
อยู่กับความถนัดของผู้เขียนโปรแกรม
โปรแกรมที่เขียนขึ้นจะเรียกว่า โปรแกรม
ซอส (Source program) จากนั้นจะใช้
โปรแกรมแปล (Translation program) แปล
โปรแกรมซอสให้เป็นโปรแกรมออปเจค
(Object program) ซึ่งอยู่ในรูปเลขฐานสอง
(0 กับ 1) ที่คอมพิวเตอร์เข้าใจได้

25. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• การตรวจสอบแก้ไขข้อผิดพลาดและการ
ทดสอบโปรแกรม

26. กระบวนการเขียนโปรแกรม
คอมพิวเตอร์
• การจัดทำาเอกสาร
•

27. แบบฝึกหัดท้ายบทที่ 1
• คำาสั่ง จงตอบคำาถามต่อไปนี้ให้ถูกต้อง
• ถ้าปัญหาของเราคือต้องการหาค่าเฉลี่ยของเลข 3 ตัว
ดังตัวอย่างในบทเรียน
– จงเขียนอัลกอริธึมเพื่อแก้ปัญหานี้
– จงเขียนผังงานของโปรแกรมเพื่อแก้ปัญหานี้
• จากโจทย์การป้อนตัวเลข 3 ตัว ถ้าต้องการแยกว่ามี
เลขคู่อย่างละกี่ตัว และเลขคี่อย่างละกี่ตัว
– จงเขียนอัลกอริธึมเพื่อแก้ปัญหานี้
– จงเขียนผังงานของโปรแกรมเพื่อแก้ปัญหานี้