6

1. โครงงานประเภทการ
ทดลองทฤษฎี

2. เป็นโครงงานที่ใช้
คอมพิวเตอร์ในการจาลองการ
ทดลองของสาขาต่างๆ ซึ่งเป็นงานที่
ไม่สามารถทดลองด้วยสถานการณ์
จริงได้ เช่น การจุดระเบิด เป็น
ต้น และเป็นโครงงานที่ผู้ทาต้อง
ศึกษารวบรวมความรู้ หลักการ
ข้อเท็จจริง และแนวคิดต่างๆ อย่าง
ลึกซึ้งในเรื่องที่ต้องการศึกษาแล้ว
เสนอเป็นแนวคิด แบบจาลอง
หลักการ ซึ่งอาจอยู่ในรูปของสูตร
สมการ หรือคาอธิบาย พร้อมทั้ง
การจาลองทฤษฏีดวยคอมพิวเตอรให

3. ขั้นตอนการทา
โครงงาน

4. ๑ การคิดและการเลือกหัวเรื่อง ผู้เรียน
จะต้องคิด และเลือกหัวเรื่องของโครงงาน
ด้วยตนเองว่าอยากจะศึกษาอะไร ทาไม
จึงอยากศึกษา หัวเรื่องของโครงงาน
มักจะได้มาจากปัญหา คาถามหรือความ
อยากรู้อยากเห็นเกี่ยวกับเรื่องต่างๆ ของ
ผู้เรียนเอง หัวเรื่องของโครงงานควร
เฉพาะเจาะจงและชัดเจน เมื่อใครได้อ่าน
ชื่อเรื่องแล้วควรเข้าใจและรู้เรื่องว่า
โครงงานนี้ทาจากอะไร การกาหนดหัว
เรื่องของโครงงานนั้นมีแหล่งที่จะช่วย
กระตุ้นให้เกิดความคิดและความสนใจ
หลายแหล่งด้วยกัน เช่น จากการอ่าน

5. - ความเหมาะสมของระดับความรู้
ความสามารถของผู้เรียน
- วัสดุ อุปกรณ์ ที่ใช้
- งบประมาณ
- ระยะเวลา
- ความปลอดภัย
- แหล่งความรู้

6. ๒ การวางแผน
การวางแผนการทาโครงงาน จะ
รวมถึงการเขียนเค้าโครงของโครงงาน
ซึ่งต้องมีการวางแผนไว้ล่วงหน้า เพื่อให้
การดาเนินการเป็นไปอย่างรัดกุมและ
รอบคอบ ไม่สับสน แล้วนาเสนอต่อ
ผู้สอนหรือครูที่ปรึกษาเพื่อขอความ
เห็นชอบก่อนดาเนินการขั้นต่อไป การ
เขียนเค้าโครงของโครงงาน โดยทั่วไป
เขียนเพื่อแสดงแนวคิด แผนงาน และ
ขั้นตอนการทาโครงงาน ซึ่งควร
ประกอบด้วยหัวข้อต่อไปนี้
๑) ชื่อโครงงาน ควรเป็นขอความที่

7. ๓) ชื่อที่ปรึกษาโครงงาน
๔) หลักการและเหตุผลของโครงงาน
เป็นการอธิบายว่าเหตุใดจึงเลือกทา
โครงงานเรื่องนี้ มีความสาคัญอย่างไร
มีหลักการหรือทฤษฎีอะไรที่เกี่ยวข้อง
เรื่องที่ทาเป็นเรื่องใหม่หรือมีผู้อื่นได้ศึกษา
ค้นคว้าเรื่องนี้ไว้บ้างแล้ว ถ้ามีได้ผล
อย่างไร เรื่องที่ทาได้ขยายเพิ่มเติม
ปรับปรุงจากเรื่องที่ผู้อื่นทาไว้อย่างไร
หรือเป็นการทาซ้าเพื่อตรวจสอบผล
๕) จุดมุ่งหมายหรือวัตถุประสงค์ควรมี
ความเฉพาะเจาะจง และสามารถวัดได

8. ๖) สมมติฐานของการศึกษาค้นคว้า (ถ้า
มี) สมมติฐานเป็นคาตอบหรือคาอธิบายที่
คาดไว้ล่วงหน้า ซึ่งอาจจะถูกหรือไม่ก็ได้
การเขียนสมมติฐานควรมีเหตุมีผลมีทฤษฎี
หรือหลักการรองรับ และที่สาคัญ คือ
เป็นข้อความที่มองเห็นแนวทางในการ
ดาเนินการทดสอบได้ นอกจากนี้ควรมี
ความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรอิสระและตัว
แปรตามด้วย
๗) วิธีดาเนินงานและขั้นตอนการ
ดาเนินงาน จะต้องอธิบายว่า จะออกแบบ
การทดลองอะไรอย่างไร จะเก็บข้อมูล
อะไรบ้างรวมทั้งระบุวัสดุอุปกรณ์ที่

9. ๓ การดาเนินงาน เมื่อที่ปรึกษาโครงงานให้
ความเห็นชอบเค้าโครงของโครงงานแล้ว
ต่อไปก็เป็นขั้นลงมือปฏิบัติงานตามขั้นตอนที่
ระบุไว้ ผู้เรียนต้องพยายามทาตามแผนงาน
ที่วางไว้ เตรียมวัสดุอุปกรณ์และสถานที่ให้
พร้อมปฏิบัติงานด้วยความละเอียดรอบคอบ
คานึงถึงความประหยัดและปลอดภัยในการ
ทางาน ตลอดจนการบันทึกข้อมูลต่างๆ ว่า
ได้ทาอะไรไปบ้าง ได้ผลอย่างไร มีปัญหา
และข้อคิดเห็นอย่างไร พยายามบันทึกให้
เป็นระเบียบและครบถ้วน

10. ๔ การเขียนรายงาน
การเขียนรายงานเกี่ยวกับโครงงาน
เป็นวิธีสื่อความหมายวิธีหนึ่งที่จะให้
ผู้อื่นได้เข้าใจถึงแนวคิด วิธีการ
ดาเนินงาน ผลที่ได้ ตลอดจนข้อสรุป
และข้อเสนอแนะต่างๆ ที่เกี่ยวกับ
โครงงานนั้น การเขียนโครงงานควร
ใช้ภาษาที่อ่านแล้วเข้าใจง่าย ชัดเจน
และครอบคลุมประเด็นสาคัญๆ ทั้งหมด
ของโครงงาน

11. ๕ การนาเสนอผลงาน
การนาเสนอผลงาน เป็นขั้นตอนสุดท้าย
ของการทาโครงงานและเข้าใจถึงผลงานนั้น
การนาเสนอผลงานอาจทาได้หลายรูปแบบ
ขึ้นอยู่กับความเหมาะสมต่อประเภทของ
โครงงาน เนื้อหา เวลา ระดับของผู้เรียน
เช่น การแสดงบทบาทสมมติ การเล่าเรื่อง
การเขียนรายงาน สถานการณ์จาลอง การ
สาธิต การจัดนิทรรศการ ซึ่งอาจมีทั้งการ
จัดแสดงและการอธิบายด้วยคาพูด หรือการ
รายงานปากเปล่า การบรรยาย สิ่งสาคัญ
คือ พยายามทาให้การแสดงผลงานนั้น
ดึงดูดความสนใจของผูชม มีความชัดเจน

12. ๓. การเขียนรายงานโครงงาน
การเขียนรายงานโครงงานเป็น
รูปแบบหนึ่งของการนาเสนอผลงาน
ของโครงงานที่ผู้เรียนได้ศึกษา
ค้นคว้าตั้งแต่ต้นจนจบ การ
กาหนดหัวข้อในการเขียนรายงาน
โครงงานอาจไม่ระบุตายตัว
เหมือนกันทุกโครงงาน
ส่วนประกอบของหัวข้อในรายงาน
ต้องเหมาะสมกับประเภทของ
โครงงานและระดับชั้นของผู้เรียน
องค์ประกอบของการเขียนรายงาน

13. ๑. ส่วนปกและส่วนต้น ส่วนปก
และส่วนต้น ประกอบด้วย
๑) ชื่อโครงงาน
๒) ชื่อผู้ทาโครงงาน ชั้น
โรงเรียน และวันเดือนปีที่
จัดทา
๓) ชื่ออาจารย์ที่ปรึกษา
๔) คานา
๕) สารบัญ
๖) สารบัญตาราง หรือ
ภาพประกอบ (ถ้ามี)
๗) บทคัดย่อสั้นๆ ที่บอกเค้า
โครงอย่างย่อๆ ซึ่ง
ประกอบด้วย เรื่อง

14. สรุปผล
๘) กิตติกรรมประกาศ เพื่อแสดง
ความขอบคุณบุคคล หรือ
หน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือหรือ
มีส่วนเกี่ยวข้อง
๒. ส่วนเนื้อเรื่อง ประกอบด้วย
๑) บทนา บอกความเป็นมา
ความสาคัญของโครงงาน บอก
เหตุผล หรือเหตุจูงใจในการเลือก
หัวข้อโครงงาน
๒) วัตถุประสงค์ของโครงงาน
๓) สมมติฐานของการศึกษา

15. ๔) การดาเนินงาน อาจเขียนเป็นตาราง
แผนผังโครงงานเพื่อให้การดาเนินงาน
เป็นไปตามหัวข้อเรื่อง ตรงตามวัตถุประสงค์
ของโครงงาน และพิสูจน์คาตอบ
(สมมติฐาน) ตามประเด็นที่กาหนด ดัง
ตัวอย่างการเขียนแผนผังโครงงานต่อไปนี้
ในแผนผังโครงงานทาให้เห็นระบบการ
ทางานอย่างมีเป้ าหมาย มีการวางแผนการ
ทางาน จะเห็นได้ว่าสิ่งที่ต้องการทราบ คือ
หัวข้อย่อย หรือคาถามย่อยของหัวข้อ
โครงงาน ถ้ามีมาก ๑ ข้อ ก็จะ
เรียงลาดับทีละหัวข้อ พร้อมทั้งบอก
สมมติฐาน วิธีศึกษา และแหล่งศึกษา

16. ๕) สรุปผลการศึกษา เป็นการ
อธิบายคาตอบที่ได้จากการศึกษา
ค้นคว้า ตามหัวข้อย่อยที่ต้องการ
ทราบ ว่าเป็นไปตามสมมติฐาน
หรือไม่
๖) อภิปรายผล บอกประโยชน์
หรือคุณค่าของผลงานที่ได้ และบอก
ข้อจากัดหรือปัญหา อุปสรรค (ถ้า
มี) พร้อมทั้งบอกข้อเสนอแนะใน
การศึกษาค้นคว้า โครงงานลักษณะ
ใกล้เคียงกัน

17. ๓. ส่วนท้าย ประกอบด้วย
๑) บรรณานุกรม หรือ
เอกสารอ้างอิง หรือเอกสารที่ใช้
ค้นคว้า ซึ่งมีหลายประเภท เช่น
หนังสือ ตารา บทความ หรือ
คอลัมน์ ซึ่งจะมีวิธีการเขียน
บรรณานุกรมต่างกัน เช่น
หนังสือ ชื่อ นามสกุล. ชื่อ
หนังสือ. สถานที่พิมพ์ :
สานักพิมพ์, ปีที่พิมพ์
บทความในวารสาร ชื่อผู้เขียน
"ชื่อบทความ," ชื่อวารสาร. ปีที่หรือ
เล่มที่ : หน้า ;วัน เดือน ปี.

18. ๒) ภาคผนวก เช่น โครงร่าง
โครงงาน ภาพกิจกรรม
แบบสอบถาม บทสัมภาษณ์
ในการทาโครงงานประเภททดลอง
ต้องมีการจัดการกับตัวแปรที่จะมีผล
ต่อการทดลอง ซึ่งจะมี 4 ชนิด คือ
• ตัวแปรต้นหรือตัวแปร
อิสระ หมายถึง เหตุของการ
ทดลองนั้นๆ
• ตัวแปรตาม ซึ่งจะเป็นผลที่เกิด
จากการเปลี่ยนแปลงตัวแปรต้น
• ตัวแปรควบคุม หมายถึง สิ่งที่
ต้องควบคุมให้เหมือนๆกัน มิฉะนั้น
จะมีผลทาให้ตัวแปรตามเปลี่ยนไป
• ตัวแปรแทรกซอน ซึ่งจริงๆแลวก็

19. ตัวอย่างของ
โครงงาน

20. A MAGIC SWITCH
โรงเรียนจิรประวัติวิทยาคม อาเภอเมือง
นครสวรรค์ 2543
โครงงานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ
สร้างสวิทซ์ไฟฟ้ าที่สามารถเปิดปิดไฟได้
โดยอัตโนมัติ เมื่อไม่มีคนอยู่ อุปกรณ์ที่
ใช้ได้แก่ เครื่องวัดระดับเสียง วงจร
สวิทซ์แสง วิธีดาเนินการทดลองคือ ทา
การวัดระดับความดังของเสียงในขณะที่มี
คนอยู่ในห้องและไม่มีคนอยู่ บันทึกไว้
ต่อมาเปรียบเทียบแรงไฟและแสงสว่าง
ระหว่างเวลากลางวันและกลางคืน ทา
การบันทึก แล้วนาความแตกต่างของ
เสียงและแสงสว่างที่วัดได้ไปตั้งค่ากับ

21. My Injet
โรงเรียนนิยมศิลป์ อนุสรณ์ จ.
เพชรบูรณ์ 2546
ศึกการนาส่วนต่างๆของพืชที่ให้สี
ต่างกัน มาผสมตามหลักทฤษฎีสีเพื่อให้
เกิดสีดา โดยทดลองเปรียบเทียบวิธีสกัดสี
จากพืช พบว่าวิธีที่เหมาะสมที่สุดคือการ
สกัดด้วยเมธานอล จากนั้นสกัดสีจากส่วน
ต่างๆของพืช โดยสีแดงสกัดได้จากใบ
ประดับเฟื่องฟ้ า สีเหลืองได้จากขมิ้น
และสีน้าเงินได้จากดอกอัญชัน นาน้าสีที่
สกัดได้ไปอบด้วยความร้อน 60 องศา
เซลเซียส นาน 24 ชั่วโมง เพื่อให้ได้ตัวสี
ที่เขมขน จากนั้นนาตัวสีแตละ

22. ในอัตราส่วนระหว่าง สีแดง : สีเหลือง :
สีน้าเงิน เท่ากับ 3 : 1 : 4 จะได้สีดาที่สุดแล้ว
นาไปอบด้วยความร้อน 60 องศาเซลเซียส
นาน 24 ชั่วโมง เมื่อได้สารสีดาที่เข้มข้น
แล้วนาไปผสมเอทานอล 50% ที่อัตราส่วนคือ
หมึก 1 กรัม : เอทานอล 3 ลูกบาศก์
เซนติเมตร จากนั้นเติมน้ายาล้าง
จาน 0.1 ลูกบาศก์เซนติเมตร เพื่อลดแรงตึง
ผิว แล้วนาไปปั่นให้ตกตะกอน 3 ครั้ง นา
หมึกบรรจุในคาร์ทริดจ์แล้วสั่งพิมพ์ พบว่า
สามารถพิมพ์ได้แต่สีดายังดาไม่สนิท
เนื่องจากเป็นสีจากธรรมชาติจึงไม่เข้ม
เหมือนกับหมึกสังเคราะห์

23. Wallpaper จากเศษวัสดุธรรมชาติช่วยลด
ความร้อนภายในบ้าน
โรงเรียนเรยีนาเชลีวิทยาลัย อ.เมือง จ.
เชียงใหม่ 2545
ทางคณะผู้จัดทาได้แนวคิดที่จะลดขยะ
โดยนามาทาเป็นกระดาษบุผนัง
หรือ Wallpaper ซึ่งสามารถดูดความร้อนได้
จึงแบ่งการทดลองออกเป็น 2 ตอน ตอน
ที่ 1 นาชานอ้อยมาทาWallpaper ขั้นแรกเติม
โซดาไฟเพื่อให้ชานอ้อยนิ่ม นาไปต้ม
เพื่อให้แยกออกเป็นเส้นๆ หลังจากนั้นบด
ให้ละเอียด และนาเยื่อของชานอ้อยที่ได้

24. สามารถเกาะติดกันเป็นแผ่นเดียวกัน แต่
ไม่สวยสมบูรณ์มากนักเนื่องจากการ
ทดลองครั้งนี้ทาเพื่อให้เห็นถึงการยึดเกาะ
ของเยื่อจากชานอ้อย แต่ไม่ได้พิถีพิถัน
ตกแต่งให้เกิดความสวยงาม และตอน
ที่ 2พบว่า กล่องที่ติด Wallpaper จากชาน
อ้อยจะมีอุณหภูมิต่ากว่ากล่องที่ไม่
ติด Wallpaper สรุปได้ว่าเยื่อของชานอ้อยมี
คุณสมบัติในการดูดความร้อนได้จริง

25. VISUALIZER (เครื่องฉายภาพวัตถุทึบแสง)
โรงเรียนอัสสัมชัญลาปาง จังหวัดลาปาง 2549
โครงงานวิทยาศาสตร์ เรื่อง VISUALIZER
(เครื่องฉายภาพวัตถุทึบแสง) จัดทาขึ้นเพื่อ
วัตถุประสงค์ในการนาหลักการทางด้าน
วิทยาศาสตร์เรื่องแสงตกกระทบวัตถุ แสงจะ
สะท้อนวัตถุออกมา เพื่อเป็นการผลิต
เครื่องมือและอุปกรณ์การเรียนการสอนในชั้น
เรียน ซึ่งขั้นตอนการทาก็เริ่มจากดาเนิน
การศึกษาจากอุปกรณ์จริง คือ
เครื่อง VISUALIZER ในห้องปฏิบัติการว่ามี
คุณสมบัติ และวิธีการทางานอย่างไร ผลที่
ได้คือ หลักการสะท้อนของแสง เมื่อมีแสงมา

26. และถ้าเรานาฉากไปรับสามารถเกิดภาพ
ได้ จึงนาหลักการดังกล่าวมาประยุกต์ใช้
และเราได้ใช้เลนส์นูนร่วมกับการประดิษฐ์
เนื่องจากมีคุณสมบัติรวมแสง แต่ภาพที่
เกิดภาพหัวกลับ เราจึงใช้กระจกเงาราบ
แผ่นหนึ่งสะท้อนไปยังฉากเพื่อให้ได้ภาพ
หัวตั้ง จากการนาโครงงานทาให้เรา
สามารถผลิตสื่ออุปกรณ์ ที่เกิดจากวัสดุที่
ราคาไม่แพงและมีคุณสมบัติที่สามารถ
ใช้ได้เช่นเดียวกับอุปกรณ์ที่ทางคณะ
ผู้จัดทาต้องการศึกษา และได้ทาการ
ทดลองใช้งานพร้อมกับทาการทดลองหา
ความชัด โดยพบว่าถ้าเราใช้แสงไฟที่
เข้มเพียงพอ และขนาดเลนส์ที่ใหญ่เราก็
จะสามารถฉายภาพที่ขนาดใหญ่ได้แล้ว
ภาพที่ได้ก็จะชัดเจนมากกว่าการใช้ความ

27. MOTER SPRAYER IV
โรงเรียนจิรประวัติวิทยาคม อาเภอเมือง
นครสวรรค์ 2542
โครงงานนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการลดการ
ใช้แรงงานและเพิ่มประสิทธิภาพของ
เครื่องมือในการทาการเกษตร อุปกรณ์ที่ใช้
ทาการทดลอง ได้แก่ Motor Sprayer IV ซึ่งเป็น
เครื่องมือทาสเปรย์ที่ใช้ในการพ่นสารเคมี
หรือสารสกัดจากพืชเพื่อกาจัดแมลงศัตรูพืช
ให้ปุ๋ ย ฮอร์โมน ซึ่งประดิษฐ์ขึ้นจากการ
พัฒนามาจาก Motor Sprayer 3 ซึ่ง Motor Sprayer
3 ต้องใช้แบตเตอรี่ขนาด 6 โวลต์ ทาให้
เกษตรกรต้องแบกเป็นเวลานานและไม่
สะดวกต่อการใช้งาน เมื่อMotor ส่วนท้าย

28. เปลี่ยนแม่เหล็กเป็นแบบความเข้มข้นของ
สนามแม่เหล็กสูง เพื่อลดการใช้พลังงาน
พลังงานไฟฟ้ า เปลี่ยนแกนหมุนเป็นแบบ
ลูกปืน เพื่อลดการเสียดทาน ลดอัตราการ
ไหลของน้ายาลงทาให้ปริมาณยาฉีดพ่นและ
เพิ่มประสิทธิการกระจายตัวของยาที่ฉีดพ่น
ลดขนาดถังน้ายาและใช้แบตเตอรี่เลียนแบบ
ถ่านนิเกิล แคดเมียม สรุปแล้วพบว่า
เครื่อง Motor Sprayer 4 ที่ทาการปรับปรุงนี้
สามารถใช้งานได้ดีมีประสิทธิภาพมากขึ้น
กว่ารุ่นก่อนเป็นอย่างมาก

29. แหล่งอ้างอิง
http://www.thaigoodview.com/node/17030?pa
ge=0%2C7
http://www.banprak-
nfe.com/webboard/index.php?topic=24.0
http://scienceproject.makewebeasy.com/

30. Thank You