1. TEMA 8
A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL E A
REVOLUCIÓN RUSA (1914-1939)

2. EUROPA A COMEZOS DO SÉCULO XX
A EXTENSIÓN DA DEMOCRACIA
• Consodilación dos sistemas políticos constitucionais e parlamentarios.
• Inglaterra e Francia instauran un sistema democrático.
• Alemania:
– Sistema Parlamentario pero autoritario (Poder do Kaiser, Emperador alemán).
• Sur de Europa.
– Son formalmente democráticos onde domina o fraude electoral e o caciquismo.
O RÉXIME AUTORITARIO, MANTEMENTO
• Sistemas Parlamentarios en Europa.
• Vellas multinacionais.
• Imperio Austrohúngaro.
– Certas reformas pero co poder do Emperador.
– Sometemento dos pobos eslavos.
• Imperio ruso:
– Poder absoluto do emperador con fracaso dos intentos de reforma.
• Imperio Turco.
– Imperio en descomposición pero dominaba algúns territorios en Europa.
– Tibia modernización.
A PAZ ARMADA
• Alteración do vello equilibrio europeo pola puxenza económica e política de Alemania.
• Welpolitik de Guillermo II.
• Formación da triple alianza (Alemania, Austrohungría e Italia).
• Gran enemigo de Alemania: Francia (Polo problema de Alsacia e Lorena).
• Triple acordo (Francia, Rusia e Gran Bretaña).
• Escalada de produción de armamentos.
• Alianzas militares.

3. O CAMIÑO CARA A PRIMEIRA GUERRA MUNDIAL
AS CAUSAS DA GUERRA
• Imperialismo.
• Nacionalismo.
• Crisis pre-bélicas.
• Crisis coloniais de Marruecos.
– Anexión de Bosnia-Mercegovina ao Imperio Austrohúngaro.
– As dúas guerras balcánicas.
O ESTALIDO DA GUERRA
• O asasinato de Francisco Fernando, en Saraievo, capital de Bosnia.
• Ultimato de Austria e Serbia.
• Rusia declara a guerra a Austria.
• Alemania declaroulle a guerra tanto a Rusia como a Francia.
• Gran Bretaña declaroulle a guerra a Alemania e a Austria.

4. AS FASES DO CONFLITO BÉLICO (1914-1918)
GUERRA DE MOVEMENTOS
• Dúas frontes:
– Fronte occidental (ataque alemán a Francia por Bélxica e Luxemburgo) (Batalla de Marne, detense o
ataque alemán).
– Fronte oriental (éxito alemán na batalla de Tannemberg) (Fracaso austrohúngaro en Serbia).
GUERRA DE TRINCHEIRAS
• Inmobilización das frontes.
• Novos aliados na guerra, en todos os bandos.
– Turquía (a favor dos imperios centrales).
– Italia (a favor do triple acordo).
– Bulgaria (a favor da triple alianza).
– Rumanía (a favor do triple acordo).
• Batalla de Verdún.
• Batalla de Somme.
• Guerra cun grande custo humano.

5. A CRISE DE 1917 E A FIN DA GUERRA
• Triunfa a Revolución Rusa, bolxevique, 1917.
• 1918: Tratado de Brest-Litovsk.
• Entrada do exército de EEUU despois do afundimento do transatlántico Lusitania por un submarino
alemán.
• Británicos, granceses e italianos derrotan aos austríacos e aos seus aliados.
• Na fronte occidental, os alemáns foron derrotados na segunda batalle de Marne por EEUU, Francia, Gran
Bretaña e Italia.
• Revoltas internas en Austria e Alemania.
• 11 de Novembro de 1918 abdicación de Guillerme II, Alemania asinou o armisticio e proclámase a
república de Weimar.
UN NOVO TIPO DE CONFLITO
• Movilización de gran cantidade de recursos económicos e humanos (economía de guerra).
• Novo tipo de armamento que aumentaron as baixas humanas.
• Primeiros bombardeos nas cidades.
• Gases, lanzallamas, submarinos, etc.
• Destrución de pobos, fábricas, etc.
• Consecuencias da guerra na retagarda.
• Reconversión das industrias en función da guerra.
• Necesidade de préstamos e traballo femenino.
• Propaganda.

6. AS CONSECUENCIAS DA GUERRA
OS TRATADOS DA PAZ
• Conferencia de París 1914.
– Asisten todos os países en guerra (32).
– Deciden só os vencedores (EEUU, Gran Bretaña, Italia e Francia).
• Os 14 puntos de Wilson.
• Tratado de Versalles (Potencia vencedora e Alemania).
• Culpabilidade de Alemania ao inicio da guerra.
• Pagamento de fortes reparacións económicas.
• Desarmamento e desenmantelamento do exército alemán.
• Cesión de territorios, Leste e Oeste de Alemania.
• Perdida de Alsacia e Lorena e tamén en favor de Polonia dividindo Alemania en dous (Corredor Polaco).
• Diktat= Nacionalismo rebaixista.
• Os outros tratados (Saint-Germain, Trianos, Neully e Sévres con distintos países).

7. O NOVO MAPA DE EUROPA
• Profunda remodelación de Europa.
• O Imperio Turco:
– Desaparece case na súa totalidade reducíndose á actual Turquía.
– Formación de protectorados en antigos territorios asiáticos de Turquía.
• Imperio Austrohúngaro:
– Desaparece o Imperio.
– Xorden Austria e Hungría.
– Prohíbese a unión de Austria e Alemania.
– Aparece Checoeslovaquia.
– Obxetivo occidental: Illar a Noa Rusia Revolucionaria
– Aumenta Rumanía, a costa do Imperio Austríaco e o Imperio ruso.
CONSECUENCIAS SOCIAIS E ECONÓMICAS
• A redor de 10,000.000 de soldados mortos + civís. Houbo orfos, viudas, etc.
• Perdas materiais de todo tipo.
• Aumento da débeda pública polos préstamos.
• Gran inflación por parte de Alemania.
• Beneficio temporal dos países neutrais.
• O gran beneficiado económicamente foi EEUU:
– Converteuse na gran potencia económica.
– Todos lle deben diñeiro a EEUU (gran prestamista).
A SOCIEDADE DE NACIÓNS
• SDN (Sociedade de nacións).
– É un dos 14 puntos de Wilson.
– Problemas da SDN.
• EEUU non está dentro desta.
• Tampouco está a Unión Soviética.
• Paulatina retirada de Alemania e Italia.

8. A CAÍDA DO IMPERIO TSARISTA EN RUSIA
IMPERIO DOS TSARES
• Réxime autocrático dos Tsares.
UNHA ECONOMÍA ATRASADA
• Agricultura, principal actividade económica.
• Terras en mans dos terratenentes.
• Maioría da poboación, campesiños nunhas condicións case feudais.
• Tímido proceso de industrialización concentrado nalgunhas zonas (Moscova, San Petesburgo, Urais…)
• Xurdimento dun numeroso proletariado.
• Burguesía escasa.
AS FORZAS POLÍTICAS
• Partido Constitucional Democrático ou kadet.
• Partido Social Revolucionario, liberado polo campesiño.
• Partido Socialdemócrata Ruso, de orientación marxista e militancia obreira.
– Saen dous partidos distintos deste último.
• Menxeviques.
• Bolxeviques.
– Lenin (líder de estes grupos).
A REVOLUCIÓN DE 1905
• Derrota frente a Xapón.
• Manifestación pacífica.
• O tsar responde cunha contundente represión (O Domingo Sanguento).
• Aparición dos soviets (consellos de obreiros, campesiños e militares).
• Resultados da revolución.
– Eleccións por sufracio universal ao Parlamento (Duma).
– Promesa de reforma agraria.
• O tsar cerra a Duma e non fai nada.

9. REVOLUCIÓN BURGUESA DE FEBREIRO DE 1917
• Entrada de Rusia na primeira Guerra Mundial.
• Derrotas militares.
• Aumento da fame.
• Retirada da guerra.
• Fin do tsarismo.
• Proclamación da república e formación do goberno provisional que ten como obxetivo conseguir unha
democracia parlamentaria.
O GOBERNO PROVISIONAL
• Continuou a guerra.
• Aumento do descontento popular.
• Dualidade de poderes.
• Aumenta a influencia dos bolxeviques nos soviets.
• Teses de Abril Lenin.
– Derrocamento ao goberno provisional.
– Instaurar un goberno de soviets, obreiros e campesiños.
– Paz con Alemaña.
– Repartir as terras cos campesiños.
– Cesión das fábricas aos obreiros.
– Nacionalización da banca.
– Recoñecer as nacionalidades do Imperio.

10. A REVOLUCIÓN BOLXEVIQUE E A GUERRA CIVIL
A REVOLUCIÓN OBREIRA DE OUTUBRO DE 1917
• A toma do Palacio de Inverno (A Garda Roxa).
• Fórmase o goberno obreiro.
– Lenin.
– Trotsky.
– Stalin.
• Apróbanse o goberno obreiro.
• Control das fábricas polos comités obreiros.
• Tratado de Brest-Litovsk.
• Eleccións para Asamblea Constituínte.
• Disolución da Asamblea Constituínte  Fin do pluralismo político.
GUERRA CIVIL (1918-1921)
• Exército Branco e Exército Roxo.
• Problemas alimentarios.
• Represalias políticas.
• Fusilamento do Tsar e da súa familia.
• Triunfo do Exército Roxo.
• Formación do Partido Comunista Ruso, que obstenta o monopolio do poder.
• Tcheka (Policía política).
• Prodúcese un Comunismo de guerra.
– Nacionalizou toda a industria.
– Colectivizou as terras e os campesiños estaban obrigados a entregarlles as súas colleiras ao Estado.

11. A FORMACIÓN DA URSS
• En 1922 apróbase a URSS (Unión de Repúblicas Socialistas Soviéticas).
• Constitución de 1924.
• Tres institucións:
– Soviet Supremo.
– Presidium.
– Consello de Comisarios do Pobo.
• Monopolio do poder do URSS.
– Partido centralizado e xerarquizado.
• Comité Central.
• Secretario Xeral.
• Ditadura do proletariado.
• Sistema totalitario = Unión de Partido e Estado.

12. A URSS DE STALIN
A PUGNA POLO PODER
• A morte de Lenin = Enfrontamento dentro do partido comunista.
• Partidarios da NEP enfróntanse contra a colectivización de toda a economía.
• Enfrontamento entre Trotsky e Stalin = Exportación da revolución e defensa de socialismo dun só país.
• Stalin é nomeado Secretario Xeral do PCUS.
• Eliminación dos opositores.
A DITADURA STALINISTA
• Ditadura persoal.
• Partido controlado por Stalin.
• Pertenza ao partizo para exercer a calquer cargo.
• O culto á personalidade.
• Dura represión.
• Gulag e mediante os procesos
O SOCIALISMO NUN SÓ PAÍS
• Obetivo fundamental:
– Convertir a URSS nunha gran potencia industrial.
• Economía planificada e dirixida polo Estado.
– Plans quinquenais.
– Gosplán.
• Colectivización da economía e a prohibización da propiedade privada.
– Colectivización forzosa da agricultura.
– Koljós.
– Sovjós.
• Desenvolvemento industrial baseado na industria pesada, na produción da enerxía e na construción de infraestruturas.
– Atraso da agricultura.
– Descoido da produción de bens de consumo.